ΔΙΙΔΡΥΜΑΤΙΚΟ ΔΙΑΤΜΗΜΑΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΝΘΡΩΠΟΓΕΝΩΝ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΩΝ

Θεσσαλονίκη, 11/06/2023

ΜΑΘΗΜΑ: F12 - "Χρήση Νέων Τεχνολογιών για την Εκπαίδευση

στην αντιμετώπιση Κινδύνων και Καταστροφών"

ΘΕΜΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ:
«Δημιουργία ατομικού ιστολογίου (web log – "blog") στο tumblr
{ Dashboard: https://www.tumblr.com/micallefkostas }
Σχετικά με την αστική ανθεκτικότητα και αντιμετώπιση καταστροφών»

Επιβλέπουσα καθηγήτρια: Δρ Κράβαρη Καλλιόπη

Ατομική Εργασία:
Μικάλεφ Κωνσταντίνος, Αξιωματικός Πυροσβεστικού Σώματος

Αριθμός Μητρώου Φοιτητή: 363

1
1. Report – περί του ιστολογίου και του αντικειμένου:

Η γενιά μας διανύει μια όντας πρωτόγνωρη εποχή, οπού η 'εκβιομηχάνιση' και η
'αστικοποίηση' συνεχίζονται με γρήγορους και εκθετικούς ρυθμούς.
Αυτό αναγκάζει τα σύγχρονα συστήματα διοίκησης να παρατηρούν - αναλύουν την
νέα αυτή πρόκληση, και ακολούθως να σχεδιάζουν και να παράγουν μοτίβα που θα
μπορούν να προσαρμοστούν στις νέες πραγματικότητες. Με βάση αυτή την ανάγκη,
αναδύονται έννοιες που μπορούν να προ-σχεδιάσουν τον μετασχηματισμό και την
παραγωγή των 'μελλοντικών πόλεων'.
Ο σύγχρονος, αστικός τρόπος ζωής πρέπει να προσαρμοστεί στις νέες απαιτήσεις που
αναδύονται: Περιβαλλοντικές, χωροταξικές, κλιματικές, κοινωνικές.
Η υπερθέρμανση του πλανήτη και η εμφάνιση των παγκοσμίων κρίσεων (είτε είναι
πανδημία, είτε οικονομικές καταρρεύσεις, είτε πόλεμος) υποδηλώνουν την ανάγκη
επανεξέτασης των τρόπων ζωής στην κοινωνία, τόσο για το μέλλον αλλά και για το
παρόν. Από τότε που οι πόλεις καθιερώθηκαν ως ο επικρατών τρόπος κατοίκησης,
πολλές από αυτές έχουν αντιμετωπίσει αντικρουόμενα γεγονότα, δείχνοντας ότι είναι
απαραίτητο να αναμορφωθούν, ώστε να μπορέσουν να αντεπεξέλθουν -
αναγεννηθούν σε φυσικές, οικονομικές και πολιτικές συγκρούσεις.
Η έννοια της "ανθεκτικότητας" απαντάται όλο και πιο συχνά, και αποτελεί πλέον
μέρος της κοινής γλώσσας των αρμοδίων φορέων χάραξης πολιτικής και των
'διαχειριστών' μιας πόλης. Σε έναν κόσμο που χαρακτηρίζεται από διαρκώς
αυξανόμενης κρισιμότητας περιβαλλοντικά, οικονομικά και κοινωνικά φαινόμενα, η
πρόληψη των κινδύνων και η κουλτούρα του μελλοντικού σχεδιασμού είναι βασικοί
παράγοντες που διασφαλίζουν ότι τα συστήματα μπορούν να αντισταθούν και να
συνεχίσουν να υφίστανται.
Ετυμολογικά, ο όρος "ανθεκτικότητα" προέρχεται από τη λατινική λέξη "resilio", που
σημαίνει "ανάκτηση". Μια ανθεκτική (resilient) πόλη μπορεί να αντισταθεί και να
αναγεννηθεί μετά από αντίξοες καταστάσεις οποιασδήποτε φύσης:
Από τον πολεοδομικό σχεδιασμό των δημόσιων φορέων και την ενεργό δράση των
τοπικών αρχών, οι ανθεκτικές πόλεις υιοθετούν συγκεκριμένες πρακτικές για να
εξασφαλίσουν πιο σταθερή κοινωνική και οικονομική δυναμική και -κατά συνέπεια-
μια καλύτερη ποιότητα ζωής για τον πληθυσμό. Σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, τέσσερις
άξονες οδηγούν την ανθεκτικότητα σε μια πόλη: οικονομία, περιβάλλον, κοινωνία και

2
 δημόσια διοίκηση. Κάθε πραγματικότητα είναι διαφορετική και πρέπει να
προσεγγιστεί μέσα στις ιδιαιτερότητές της.
Όπως αναφέρθηκε στην προηγούμενη σελίδα, η αστική ανθεκτικότητα είναι η
ικανότητα αντοχής και ανάκαμψης από 'απροσδόκητους κραδασμούς' που
σχετίζονται τόσο με φυσικούς κινδύνους όσο και με την κλιματική αλλαγή. Η
οικοδόμηση ανθεκτικότητας σε αυτούς τους κινδύνους μπορεί να αντιμετωπιστεί
αποτελεσματικότερα μέσω ενός ενισχυμένου πολεοδομικού σχεδιασμού και
διαχείρισης. Η εξέταση και η αντιμετώπιση αυτών των κινδύνων αποτελεί ουσιαστικό
μέρος των στρατηγικών προληπτικής αστικής διαχείρισης και των σχεδίων ανάπτυξης
υποδομών. Οι πιθανές προσεγγίσεις για την οικοδόμηση της αστικής ανθεκτικότητας
περιλαμβάνουν τις ακόλουθες:
 Συλλογή πληροφοριών για τους φυσικούς κινδύνους και την κλιματική αλλαγή,
 Παροχή βασικών αστικών υπηρεσιών σε όλους τους κατοίκους,
 Υιοθέτηση σχεδιασμού και χωροταξίας χρήσεων γης ανθεκτικής σε κινδύνους,
 Βελτίωση των προτύπων σχεδιασμού υποδομής ώστε να ληφθούν υπόψη οι κίνδυνοι
φυσικού κινδύνου και κλιματικής αλλαγής,
 Διατήρηση των φυσικών λειτουργιών του οικοσυστήματος -όπως λχ τα φυσικά
κανάλια αποστράγγισης, οι χώροι πρασίνου και η περιβαλλοντολογική αξιολόγηση
και επεμβατική ελάχιστου βαθμού μέθοδος στις ακτογραμμές, και
 Εφαρμογή αποτελεσματικών συστημάτων έγκαιρης προειδοποίησης, αντιμετώπισης
καταστροφών έκτακτης ανάγκης και αποκατάστασης μετά την καταστροφή.

Η επίτευξη αστικής ανάπτυξης, ανθεκτικής σε κινδύνους, απαιτεί τη λήψη μέτρων

όπως βελτιωμένες ρυθμίσεις αστικής διακυβέρνησης και επαρκείς ανθρώπινους και
οικονομικούς πόρους, συμπεριλαμβανομένων των εξής:
 Συμμετοχικές στρατηγικές αστικής ανάπτυξης κλιματικής διάρθρωσης,
 Υιοθέτηση συστημικής προσέγγισης πολεοδομικού σχεδιασμού και διαχείρισης,
 Βελτιωμένες ρυθμίσεις αστικής θεσμικού συντονισμού, και
 Ενίσχυση ανθρώπινων και οικονομικών πόρων.
Η προώθηση της βιώσιμης αστικής ανάπτυξης όχι μόνο θα βελτιώσει την ποιότητα
της αστικής διαβίωσης στις αναπτυσσόμενες πόλεις και κωμοπόλεις της περιοχής,
αλλά θα ενισχύσει επίσης την ανθεκτικότητα στους φυσικούς κινδύνους και την
κλιματική αλλαγή. Σε σχέση με την έννοια του κινδύνου, η αστική ανθεκτικότητα
συχνά περιβάλλει ζητήματα πρόληψης και διαχείρισης καταστροφών. Θα πρέπει
όμως να εξεταστεί από την άποψη των ευκαιριών: να βελτιωθούν οι υπάρχουσες
υποδομές, να επινοηθούν νέα επιχειρηματικά μοντέλα και να βρεθούν νέοι τρόποι
συνεργασίας μεταξύ των φορέων του δημόσιου, του ιδιωτικού τομέα και της
κοινωνίας των πολιτών και η προώθηση των κοινωνικών δεσμών στις πόλεις.

3
Εν τέλει, η αστική ανθεκτικότητα παράσχει μια σειρά από νέα εργαλεία που θα
βοηθήσουν στην προώθηση της ανάδυσης της βιώσιμης και διαρκούς πόλης του
αύριο. Ένα εξ αυτών των εργαλείων και μεθόδων, είναι η αλληλεπίδραση με το
κοινό, καθώς εκεί έγκειται μεγάλο τμήμα της όλης φιλοσοφίας: Οι κοινωνίες, έχοντας
ως επίκεντρο τον άνθρωπο, πρέπει να εξελίξουν τις μεθόδους επικοινωνίας,
αλληλεπίδρασης, οντολογικής προσαρμογής και ανάδειξης των νέων τεχνολογιών,
προκειμένω την εκπαίδευση του γενικού πληθυσμού και την βελτίωση ικανότητας
στην αντιμετώπιση των κινδύνων που υφίσταντο και των καταστροφών που θα
προκύψουν.
Το συγκεκριμένο ιστολόγιο στο tumblr, αποσκοπεί στην διαμοίραση και κοινοποίηση
επιστημονικού και συναφούς περιεχομένου, το οποίο δύναται να αναμοχλεύσει το
επίπεδο αντίληψης στο ευρύ κοινό, αναφορικά τόσο με την έννοια της αστικής
ανθεκτικότητας, όσο και με την προσέγγιση των πολιτών και κοινωνικών ομάδων
στην σημαντική αυτή πτυχή της καθημερινής ζωής..

6. Βιβλιογραφία
1. Droege P. (2022) Urban and Regional Agriculture: Building Resilient Food Systems.
Academic Press. Cambridge, USA.
2. Wilkinson, S. and Remøy H. (2018) Building Urban Resilience through Change of Use.
Wiley-Blackwell. Hoboken, New Jersey USA
3. Tierney, K. (2014) The Social Roots of Risk: Producing Disasters, Promoting Resilience (High
Reliability and Crisis Management). Stanford Business Books. Redwood City, California
4. Svitková, K. (2012) Resilience and Urban Governance: Securing Cities. Routledge. Milton
Park, Abingdon, Oxfordshire
5. Rashid, H. (2023) Re: Action: Urban Resilience, Sustainable Growth, and the Vitality of
Cities and Ecosystems in the Post-Information Age. Birkhäuser. Basel, Switzerland

Άλλες πηγές:
1. https://www.mlit.go.jp/common/001136418.pdf
2. https://nidm.gov.in/PDF/pubs/capres_DDRRC.pdf
3. https://bfemu.journals.ekb.eg/article_94731_510965e1ff60b1191209045398b1d148.pdf
4. https://mce2.org/wmogurme/images/reports/CDMX_Resilience_Strategy.pdf
5. https://www.urban.org/sites/default/files/2022-09/Executive-Summary%20-%20Urban
%20Resilience%20-%20From%20Global%20Vision%20to%20Local%20Practice_0.pdf
6. https://www.openscience.fr/IMG/pdf/iste_uris20v4n1_2.pdf
7.https://pure.hud.ac.uk/ws/portalfiles/portal/16136319/acrefore_9780199389407_e_321.pdf
8.https://adelphi.de/system/files/mediathek/bilder/Feldmeyer%20et%20al.
%202019%20Indicators%20for%20urban%20Resilience.pdf
9. http://www.diva-portal.org/smash/get/diva2:1145131/FULLTEXT01.pdf
10. https://cdn.ey.com/echannel/au/en/industries/government---public-sector/ey-how-can-
resilience-thinking-unlock-the-complexity-of-cities/ey-how-can-resilience-thinking-unlock-
the-complexity-of-cities.pdf