Professional Documents
Culture Documents
2. ზოგადი ქიმია
2. ზოგადი ქიმია
ზოგადი ქიმია
GENERAL CHEMISTRY
სწავლების ენა
ქართული
ავტორი/ავტორები
გვარი, სახელი: ვახტანგ უგრეხელიძე
სამუშაო ადგილი: სსიპ საქართველოს ტექნიკური უნივერსიტეტი
აგრარული მეცნიერებების და ბიოსისტემების ინჟინერინგის
ფაკულტეტი
0192 თბილისი, გურამიშვილის გამზ. 17
თანამდებობა: ასოცირებული პროფესორი
ტელეფონი: 599946832
ელ–ფოსტა: v.ugrekhelidze@gmail.com
კურსის მიზანია სტუდენტებს შეუქმნას საბაზისო ცოდნა ზოგად ქიმიაში. მიღებული ცოდნის
საფუძველზე ისინი უნდა გაერკვნენ ნივთიერებათა ზოგად და სპეციფიკურ თვისებებში,
უნდა გაერკვნენ იმ დამოკიდებულებებში, რომლებიც არსებობს ნივთიერების აღნაგობასა და
თვისებებს შორის. მათ უნდა შეძლონ სხვადასხვა სისტემაში რეაქციათა მიმდინარეობის
შესაძლებლობის განსაზღვრა. მათ უნდა იცოდნენ ქიმიურ ნაერთთა ურთიერთქმედების
სხვადასხვა ასპექტები.
დაშვების წინაპირობები
არ გააჩნია
კრედიტების რაოდენობა: 4
საათების განაწილება სტუდენტის დატვირთვის შესაბამისად (სთ.)
ლექცია: 15
სემინარი (ჯგუფში მუშაობა):
პრაქტიკული: 15
ლაბორატორიული:
საკურსო სამუშაო/პროექტი:
პრაქტიკა:
შუასემესტრული /დასკვნითი გამოცდა 1/1
დამოუკიდებელი მუშაობა: 68
ლექცია
№ თემების დასახელება და შინაარსი
ატომი, მოლეკულა, იონი. ატომი და ატომური თეორია. ატომის სტრუქტურა, ბირთვი,
ატომური მასა და მოლი, ორბიტალები, ელექტრონის სპინი და პაულის პრინციპი,
1
ელექტრონული კონფიგურაცია, ელექტრონების განაწილება პერიოდული სისტემა.
იზოტოპი. რადიოაქტივობა.
ქიმიური ბმები. იონი. იონური ბმა. იონიზაციის ენერგია. იონური ნაერთების
ფორმულები. იონების ნომენკლატურა. კოვალენტური ბმა. კოვალენტური ნაერთები.
2 კოვალენტური ბმების თვისებები. პოლარული კოვალენტური ბმები, ვალენტური ბმების
თეორია. ჰიბრიდიზაცია და ჰიბრიდული ორბიტალები. მოლეკულური ორბიტალების
თეორია.
ქიმიური რეაქციები. რეაქციების ტიპები. ქიმიური რეაქციების განტოლებები.
3 ჟანგვა-აღდგენითი რეაქციები. რაოდენობრივი სიდიდეები ქიმიურ რეაქციებში.
მოლი. მოლური მასა. მოლური ურთიერთქმედებები ქიმიურ რეაქციებში.
ენერგია და ქიმიური პროცესები. ენერგია და მისი ერთეულები. სითბო. ენტროპია.
ფაზური გარდაქმნები. ენერგია და ენთალპია. თავისუფალი ენერგია ბმის ენერგია
4
და ქიმიური რეაქციები. ფიზიკური და ქიმიური გარდაქმნებია ენთალპია.
კალორიმეტრია და სითბოტევადობა. ჰესის კანონი. ბმის დისოციაციის ენერგია.
ნივთიერების აირადი მდგომარეობა. გაზები. წნევა. გაზების კანონები. ბოილ-
მარიოტის კანონი. შარლის კანონიგეი ლუსაკის კანონი, ავოგადროს კანონი.
5 იდეალური გაზების განტოლება. გაზთა ნარევები. პარციალური წნევა. დალტონის
კანონი. გაზების კინეტიკური თეორია. გადახრები იდეალური გაზის კანონიდან. ვან
დერ ვაალსის განტოლება.
ნივთიერების თხევადი მდგომარეობა. სითხეების ბუნება. აორთქლება და
6 ორთქლის წნევა. დუღილის და ლღობის წერტილები. მოლეკულათშორისი ძალები.
დიპოლ-დიპოლური ურთიერთქმედება.
ნივთიერების მყარი მდგომარეობა. მყარი მდგომარეობა. იონური მყარი ნაერთები.
მოლეკულური მყარი ნაერთები. მეტალური მყარი ნაერთები. ფაზური გარდაქმნები.
7
გაცხელების და გაცივების მრუდები. ფაზური დიაგრამები. კრიტიკული
ტემპერატურა.
-3- (სულ 10 გვ.)
ხსნარები და მათი თვისებები. ენერგიის ცვლილება და გახსნის პროცესი.
კონცენტრაცია. გახსნის პროცესი. მასზე სხვადასხვა ფაქტორების გავლენა.
8
ხსნარების ფიზიკური მახასიათებლები, კოლიგატიური თვისებები. ხსნარების
თვისებები. ოსმოსი და ოსმოსური წნევა.
ქიმიური წონასწორობა. ქიმიური წონასწორობა, როგორც მდგრადი დინამიკური
მდგომარეობა. ლე შატელიეს პრინციპი. ქიმიური რეაქციების მიმდინარეობის
9 მიმართულების განმსაზღვრელი ფაქტორები. ქიმიური წონასწორობის კონსტანტა,
ურთიერთკავშირი წონასწორობის კონსტანტასა და გიბსის სტანდარტული
ენერგიის ცვლილებას შორის.
მჟავები და ფუძეები. ბრიონსტედ-ლოურის თეორია. მჟავას და ფუძის სიძლიერე.
წყლის დისოციაცია. pH და მისი გაზომვა. წონასწორობა სუსტი მჟავების ხსნარებში.
10
სუსტი მჟავების ხსნარების წონასწორული კონცენტრაციის გამოთვლა. წონასწორობა
სუსტი ფუძეების ხსნარებში. მარილების მჟავურ-ფუძური თვისებები.
ელექტროლიტთა ხსნარები. მჟავების, ფუძეების, მარილების ელექტროლიტთა დი-
სოციაცია; მჟავებისა და ფუძეების პროტოლიტური თეორია. წყლის იონური
11
ნამრავლი. მარილთა ჰიდროლიზი. ბუფერული ხსნარები. ჰენდერსონ-ჰასელბახის
განტოლება. ხსნადობის განტოლება. სხვადასხვა ფაქტორების გავლენა ხსნადობაზე.
ელექტროქიმია. გალვანური ელემენტი. პოტენციალი და თავისუფალი ენერგია.
სტანდარტული აღდგენითი პოტენციალი. pH ელექტროქიმიური განსაზღვრა.
12
ბატარეა. თბური ელემენტი. ელექტროლიზი. ელექტროლიზის რაოდენობრივი
ასპექტები
ქიმიური კინეტიკა და კატალიზი. რეაქციის სიჩქარე და მასზე მოქმედი ფაქტორები.
მოქმედ მასათა კანონი. რეაქციის მოლეკულურობა და რიგი. რეაქციების
13
კინეტიკური განტოლებები და სიჩქარეთა კონსტანტები. რეაქციის აქტივაციის
ენერგია და კატალიზატორის მოქმედების მექანიზმი
კოორდინაციული ნაერთები. კომპლექსები. ლიგანდები. კოორდინაციული
კომპლექსების ნომენკლატურა. იზომერიზმი კოორდინაციულ კომპლექსებში.
14
სტრუქტურული იზომერები. სტერეოიზომერები. ბმა გარდამავალი მეტალების
კომპლექსებში. ვალენტური ბმის თეორია. კრისტალური ველის თეორია.
ბირთვული ქიმია. რადიაქტივობა. ალფა ემისია და ბირთვული განტოლებები. ბეტა
ემისია, პოზიტრონული ემისია და ელექტრონის ჩაჭერა. ინდუცირებული
15 რადიაქტივობა. ბირთვული ტრანსმუტაცია. ნაწილაკების აჩქარება და დადებითად
დამუხტული ნაწილაკებით ბომბარდირება. ნეიტრონებით ბომბარდირება.
რადიაქტიული ელემენტების ნახევრად დაშლის პერიოდი .
პრაქტიკული
№ თემების დასახელება და შინაარსი
ქიმიური ელემენტები. ატომის აღნაგობის თეორია. რეზერფორდის მოდელი. ატომური
1
რიცხვი. იზოტოპები. ატომური მასა. პერიოდულობის კანონი.
ქიმიური ბმები. იონური ბმები. ელექტრონის გადატანა. იონის წარმოქმნა. ლუისის
დიაგრამა. ზოგიერთი მრავალატომიანი იონი. ზღვის წყალი. კოვალენტური ბმა. ზიარი
2 ელექტრონული წყვილი. ნაერთები, რომლებიც ერთდროულად შეიცავს იონურ და
კოველენტურ ბმებს. კოვალენტური ბმის პოლარობა. კოვალენტური ბმები ორგანულ
ნაერთებში.
3 ქიმიური რეაქციები. ქიმიური განტოლება. რაოდენობრივი ასპექტები ქიმიური
უარყოფითი შეფასებებია:
● (FX ) - ვერ ჩააბარა - შეფასების 41-50 ქულა, რაც ნიშნავს, რომ სტუდენტს ჩასაბარებლად მეტი
მუშაობა სჭირდება და ეძლევა დამოუკიდებელი მუშაობით დამატებით გამოცდაზე ერთხელ
გასვლის უფლება;
● (F) - ჩაიჭრა - შეფასების 40 ქულა და ნაკლები, რაც ნიშნავს, რომ სტუდენტის მიერ
ჩატარებული სამუშაო არ არის საკმარისი და მას საგანი ახლიდან აქვს შესასწავლი.
შეფასების კრიტერიუმები:
ძირითადი ლიტერატურა
სასურსათო ტექნოლოგიის
დეპარტამენტის უფროსი გურამ ტყემალაძე
შეთანხმებულია
სტუ-ს ხარისხის უზრუნველყოფის სამსახურთან ირმა ინაშვილი
მოდიფიცირებულია
აგრარული მეცნიერებების და ბიოსისტემების
ინჟინერინგის ფაკულტეტის საბჭოს სხდომაზე
27.02.2018 წ.