You are on page 1of 41

Machine

Đại Translated
học Công by Google
nghệ Thông tin – Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh TS Trần Văn Hải Triều
Khoa Hệ thống Thông tin

Chương 5

Hệ thống thanh toán ví điện tử


Machine
Đại Translated
học Công by Google
nghệ Thông tin – Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh TS Trần Văn Hải Triều
Khoa Hệ thống Thông tin

Mục tiêu học tập

• Hệ thống thanh toán hiện đại •

Khái niệm và đặc điểm của Ví điện tử. • Phân

loại Ví điện tử.

• Hiện trạng Ví điện tử trên thế giới và

Việt Nam.

• Yêu cầu về bảo mật Ví điện tử. • Quy trình

thanh toán Ví điện tử. • Case Study 2

“Thực trạng sử dụng

thanh toán qua ví điện tử tại Việt Nam – Một số vấn đề giải
pháp và giải pháp”.
Machine Translated by Google
Đại học Công nghệ Thông tin – Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh TS Trần Văn Hải Triều
Khoa Hệ thống Thông tin

Hệ thống thanh toán hiện đại

Nguồn: “Fintech: Định hình thế giới”, Gary Gensler, 2020


Machine
Đại Translated
học Công by Google
nghệ Thông tin – Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh TS Trần Văn Hải Triều
Khoa Hệ thống Thông tin

1. Khái niệm và đặc điểm của Ví điện tử


Machine
Đại Translated
học Công by Google
nghệ Thông tin – Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh TS Trần Văn Hải Triều
Khoa Hệ thống Thông tin

Ví điện tử là gì?

• Ví điện tử là một hệ thống dựa trên phần mềm cho phép


các cá nhân thực hiện các giao dịch điện tử.

• Ví điện tử cũng có thể được sử dụng để chuyển tiền từ


tài khoản ngân hàng này sang tài khoản ngân hàng khác,
cung cấp giải pháp thay thế thuận tiện và an toàn cho
ví thực.

• Bằng cách sử dụng Ví điện tử, các cá nhân có thể truy


cập thông tin tài chính của mình và thực hiện các giao
dịch mà không cần tiền mặt hoặc thẻ tín dụng.

Nguồn: https://paytm.com
Machine Translated by Google
Đại học Công nghệ Thông tin – Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh TS Trần Văn Hải Triều
Khoa Hệ thống Thông tin

Ví điện tử hoạt động như thế nào?

• Ví điện tử cho phép người dùng thực hiện giao dịch nhanh chóng và dễ dàng

thanh toán trực tuyến.

• Ví điện tử có thể được sử dụng cho nhiều loại giao dịch như sau:

Đặt vé tàu/vé máy bay. Hoàn tất

việc nạp tiền điện thoại di động. Thanh

toán tiền điện. Đặt mua bình

gas.

Khác.
Machine
Đại Translated
học Công by Google
nghệ Thông tin – Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh TS Trần Văn Hải Triều
Khoa Hệ thống Thông tin

Ví điện tử hoạt động như thế nào? (Tiếp theo)

• Để sử dụng Ví điện tử, trước tiên người dùng phải nạp tiền
từ một tài khoản ngân hàng được liên kết.

• Ví điện tử an toàn và có thể được sử dụng cho mọi loại giao dịch.

• Để hoàn tất các giao dịch bằng Ví điện tử, chúng ta phải có điện thoại

thông minh, ứng dụng thanh toán và kết nối internet.


Machine
Đại Translated
học Công by Google
nghệ Thông tin – Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh TS Trần Văn Hải Triều
Khoa Hệ thống Thông tin

Ví điện tử có đặc điểm gì

• Có nhiều tính năng khiến ví kỹ thuật số trở thành


lựa chọn phổ biến của người tiêu dùng.

• Các tính năng này có thể khác nhau tùy thuộc vào
ứng dụng thanh toán cụ thể, nhưng chúng thường bao
gồm khả năng dễ dàng thực hiện giao dịch, chuyển
tiền, truy cập lịch sử thanh toán và các tính năng
khác.

• Một số ví kỹ thuật số cũng có thể cung cấp các


tính năng bổ sung, chẳng hạn như khả năng thanh
toán trực tuyến và tại cửa hàng cũng như khả năng
thực hiện giao dịch từ mọi nơi trên thế giới.
Machine
Đại Translated
học Công by Google
nghệ Thông tin – Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh TS Trần Văn Hải Triều
Khoa Hệ thống Thông tin

Ví điện tử có đặc điểm gì (tiếp)

• Một số tính năng chính

Đăng nhập và đăng ký CRM tích hợp

mạng xã hội Hệ thống

Thông báo đẩy Phân tích thời gian thực

Mã QR Thương mại điện tử

Hội nhập
Quản lý chi tiêu cá nhân
Hóa đơn và nạp tiền

trực tuyến
Lòng trung thành của người dùng

Chương trình Khác

Nguồn: https://customerthink.com
Machine Translated by Google
Đại học Công nghệ Thông tin – Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh TS Trần Văn Hải Triều
Khoa Hệ thống Thông tin

Ví điện tử có đặc điểm gì (tiếp)

• Một số tính năng nâng cao

chính Vị trí địa lý.


Lịch.

Dữ liệu được đồng bộ hóa.

Trong máy ảnh ứng

dụng. Vận hành đám

mây. Tích hợp thiết bị đeo.

Biên nhận kỹ thuật số.

Khác.
Machine Translated by Google
Đại học Công nghệ Thông tin – Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh TS Trần Văn Hải Triều
Khoa Hệ thống Thông tin

2. Phân loại Ví điện tử


Machine Translated by Google
Đại học Công nghệ Thông tin – Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh TS Trần Văn Hải Triều
Khoa Hệ thống Thông tin

Ví điện tử nên được phân loại như thế nào ?

• Phân loại theo nơi lưu trữ thông tin Ví điện tử


(Phía máy khách và phía máy chủ).

• Phân loại theo độ mở của Ví điện tử (Ví đóng,


Ví nửa kín, Ví mở).

• Phân loại theo nhu cầu (ví dụ: Dịch vụ đặt xe


Grab/Moca, Thương mại điện tử/ShopeePay,
SendPayment/Momo, v.v.)
Machine
Đại Translated
học Công by Google
nghệ Thông tin – Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh TS Trần Văn Hải Triều
Khoa Hệ thống Thông tin

Các loại ví điện tử


• Ví đã đóng

Ví đóng là phương thức thanh toán cho phép người dùng


thực hiện giao dịch thông qua ứng dụng hoặc trang web.

Những ví này thường được tạo bởi các doanh nghiệp


cho khách hàng của họ sử dụng.

Người dùng chỉ có thể sử dụng số tiền được lưu trữ trong
ví để hoàn tất các giao dịch với tổ chức phát hành ví.

Nếu giao dịch bị hủy hoặc hoàn lại tiền, toàn bộ số tiền
sẽ được trả lại vào ví.

Nó không cho phép người dùng thực hiện thanh toán bên
ngoài tổ chức phát hành ví.
Nguồn: https://paytm.com
Machine Translated by Google
Đại học Công nghệ Thông tin – Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh TS Trần Văn Hải Triều
Khoa Hệ thống Thông tin

Các loại ví điện tử (tiếp)

• Ví nửa kín
Ví bán kín là phương thức thanh toán cho phép người
dùng dễ dàng thực hiện giao dịch tại một số đơn vị
chấp nhận thẻ nhất định.

Những ví này có phạm vi phủ sóng hạn chế, nghĩa là


chúng chỉ có thể được sử dụng tại các đơn vị chấp
nhận ví theo hợp đồng hoặc thỏa thuận của nhà phát
hành.

Để chấp nhận thanh toán từ ví nửa kín, người bán phải


đồng ý với hợp đồng hoặc thỏa thuận với tổ chức phát
hành.
Machine Translated by Google
Đại học Công nghệ Thông tin – Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh TS Trần Văn Hải Triều
Khoa Hệ thống Thông tin

Các loại ví điện tử (tiếp)

• Mở Ví
Các ngân hàng cung cấp ví mở, cho phép người dùng thực hiện bất kỳ loại

giao dịch nào.

Ví mở mang lại sự linh hoạt, cho phép người dùng dễ dàng chuyển tiền.

Thanh toán có thể được thực hiện trực tuyến và tại cửa hàng bất kỳ lúc nào
thời gian.

Ví mở có thể được sử dụng để thực hiện các giao dịch từ mọi nơi trên thế

giới, miễn là cả người gửi và người nhận đều có tài khoản trên cùng một
ứng dụng.
Machine
Đại Translated
học Công by Google
nghệ Thông tin – Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh TS Trần Văn Hải Triều
Khoa Hệ thống Thông tin

Các loại ví điện tử (tiếp)

• Ví khác
Ví di động.

Ví trực tuyến.

Ví trả trước.

Ví liên kết với ngân hàng.

Ví tiền điện tử.

Ví ngang hàng (P2P).


Khác.

Nguồn: https://genisee.com
Machine
Đại Translated
học Công by Google
nghệ Thông tin – Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh TS Trần Văn Hải Triều
Khoa Hệ thống Thông tin

3. Hiện trạng Ví điện tử trên Thế giới

và Việt Nam
Machine
Đại Translated
học Công by Google
nghệ Thông tin – Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh TS Trần Văn Hải Triều
Khoa Hệ thống Thông tin

Top 10 ví điện tử toàn cầu


• Ví điện tử trên thế giới

Nguồn: https://genisee.com
Machine Translated by Google
Đại học Công nghệ Thông tin – Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh TS Trần Văn Hải Triều
Khoa Hệ thống Thông tin

Xu hướng thanh toán toàn cầu

Nguồn: https://genisee.com
Machine Translated by Google
Đại học Công nghệ Thông tin – Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh TS Trần Văn Hải Triều
Khoa Hệ thống Thông tin

Xu hướng thanh toán ví điện tử tại Việt Nam

• Thương hiệu Ví điện tử được người dùng sử dụng nhiều


nhất tại Việt Nam trong quý 2/2023, theo thế hệ

Nguồn: https://www.statista.com
Machine
Đại Translated
học Công by Google
nghệ Thông tin – Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh TS Trần Văn Hải Triều
Khoa Hệ thống Thông tin

Thị phần ví điện tử tại Việt Nam

• Thị trường Ví điện tử tại Việt Nam ước tính đạt 50 triệu người

dùng vào tháng 7/2024, 100 triệu người dùng vào tháng 5/2026
và 150 triệu người dùng vào tháng 7/2030.

• Đến tháng 7/2030, thị phần người dùng đang hoạt động sẽ bao
gồm: Momo 47,3%, ViettelPay 30,2%, ZaloPay 16,5%, VNPT Pay
5,6%, Moca 0,4%.

Nguồn: https://en.vietnamplus.vn
Machine
Đại Translated
học Công by Google
nghệ Thông tin – Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh TS Trần Văn Hải Triều
Khoa Hệ thống Thông tin

4. Yêu cầu bảo mật Ví điện tử


Machine Translated by Google
Đại học Công nghệ Thông tin – Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh TS Trần Văn Hải Triều
Khoa Hệ thống Thông tin

Các chủ đề chung của Ví điện tử

• Năm mối đe dọa phổ biến chính của ví kỹ thuật số


có liên quan đến sự tương tác của con người và
phần mềm đã được xác định.

Kỹ thuật xã hội.

Kỹ thuật dự trữ.

Tấn công lừa đảo.

Xuất bản Wi-fi.

Phần mềm độc hại.

Nguồn: Đánh giá về yêu cầu của ví kỹ thuật số, Md Arif Hassan và Zarina Shukur, 2020.
Machine
Đại Translated
học Công by Google
nghệ Thông tin – Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh TS Trần Văn Hải Triều
Khoa Hệ thống Thông tin

Những vấn đề chung về Ví điện tử (Tiếp)

• Kỹ thuật xã hội
Kỹ thuật xã hội là cách kiểm soát hệ thống hoặc dữ liệu của

người dùng thay vì phá vỡ hoặc sử dụng các kỹ thuật hack kỹ

thuật; nó khai thác tâm lý con người.

• Kỹ thuật dự trữ
Đảo ngược mật khẩu kỹ thuật tấn công được mã hóa cứng

và khóa mã hóa như dữ liệu. Loại kỹ thuật này

liên quan đến việc trích xuất mã nguồn trong Ví điện tử và các tài
nguyên khác nhau từ các tệp APK.
Machine
Đại Translated
học Công by Google
nghệ Thông tin – Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh TS Trần Văn Hải Triều
Khoa Hệ thống Thông tin

Những vấn đề chung về Ví điện tử (Tiếp)

• Tấn công lừa đảo

Liên kết lừa đảo là một trong những điểm truy cập giả
mạo như xổ số tài chính, số thẻ tín dụng, SMS mà kẻ tấn
công có thể dễ dàng lấy được dữ liệu nhạy cảm và thông
tin cá nhân của người dùng.

• Xuất bản Wi-fi

Việc thực hiện các giao dịch thanh toán bằng ví kỹ


thuật số qua Wi-Fi công cộng có thể giúp các bên thứ ba
can thiệp vào quá trình liên lạc và có khả năng gây trở
ngại cho việc thanh toán thông qua MITMF, dò tìm Wi-Fi
và Giả mạo DNS.
Machine
Đại Translated
học Công by Google
nghệ Thông tin – Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh TS Trần Văn Hải Triều
Khoa Hệ thống Thông tin

Những vấn đề chung về Ví điện tử (Tiếp)

• Phần mềm độc hại

Phần mềm độc hại là mối đe dọa phổ biến nhất đối với người

dùng hiện

nay. Các cuộc tấn công của phần mềm độc hại vào ứng dụng đã đe dọa

để bảo vệ tiền của người dùng.

Kẻ tấn công có thể tiêm phần mềm độc hại để tấn công ứng dụng

ví kỹ thuật số và thu thập thông tin chi tiết từ điện thoại

của mình để lạm dụng nó.


Machine
Đại Translated
học Công by Google
nghệ Thông tin – Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh TS Trần Văn Hải Triều
Khoa Hệ thống Thông tin

Yêu cầu bảo mật của Ví điện tử

• Cân nhắc về bảo mật là một phần quan trọng của


ví kỹ thuật số.

Tính toàn vẹn: Đảm bảo thông tin không bị trao đổi,
hư hỏng trong suốt thời gian giao dịch hoặc truyền
tải.

Xác thực: Xác thực là phương pháp xác minh danh


tính của người mua trước khi ủy quyền thanh toán.

Nguồn: Đánh giá về yêu cầu của ví kỹ thuật số, Md Arif Hassan và Zarina Shukur, 2020.
Machine Translated by Google
Đại học Công nghệ Thông tin – Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh TS Trần Văn Hải Triều
Khoa Hệ thống Thông tin

Yêu cầu bảo mật của Ví điện tử (Tiếp)

• Cân nhắc về bảo mật là một phần quan trọng của


ví kỹ thuật số.

Chống chối bỏ: Người mua đã được cung cấp tính bảo
mật và việc hoàn tiền cho người bán đã bị từ chối.

Mã hóa: Mã hóa là một quá trình xử lý các tin


nhắn chưa đọc mà không có khóa giải mã được ủy
quyền.
Machine Translated by Google
Đại học Công nghệ Thông tin – Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh TS Trần Văn Hải Triều
Khoa Hệ thống Thông tin

Bảo mật cho việc sử dụng ví điện tử

• Một số vấn đề quan trọng về bảo mật của Ví điện tử

Nguồn: https://www.personalfn.com
Machine Translated by Google
Đại học Công nghệ Thông tin – Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh TS Trần Văn Hải Triều
Khoa Hệ thống Thông tin

Yêu cầu chức năng của Ví điện tử

• Việc đăng ký như ảnh, thông tin và


dấu vân tay trên ví điện tử.

• Xác thực người dùng vào ví kỹ thuật số bằng


số vân tay hoặc số PIN.

• Chuyển tiền đến và đi từ Ví điện tử này sang Ví điện tử khác.

• Mua sắm qua Ví điện tử bằng mã QR.

• Thêm hoặc sửa đổi thẻ tín dụng được lưu trên E-
cái ví.

• Người khác.

Nguồn: Đánh giá về yêu cầu của ví kỹ thuật số, Md Arif Hassan và Zarina Shukur, 2020.
Machine Translated by Google
Đại học Công nghệ Thông tin – Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh TS Trần Văn Hải Triều
Khoa Hệ thống Thông tin

Yêu cầu phi chức năng của Ví điện tử

• Yêu cầu phi chức năng đối với Ví điện tử có thể


được phân thành bốn loại sau.

Khả năng sử dụng.

An ninh.

Hiệu suất.

Độ tin cậy.

Nguồn: Đánh giá về yêu cầu của ví kỹ thuật số, Md Arif Hassan và Zarina Shukur, 2020.
Machine
Đại Translated
học Công by Google
nghệ Thông tin – Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh TS Trần Văn Hải Triều
Khoa Hệ thống Thông tin

Yêu cầu phi chức năng của Ví điện tử (Tiếp)

• Khả năng sử dụng

Tính khả dụng bao gồm tính dễ sử dụng, hiệu quả,


khả năng học hỏi, an toàn và trải nghiệm hài lòng
của người dùng.

• Bảo mật Các

tính năng của hệ thống bảo mật đảm bảo rằng ví phải được bảo vệ khỏi những

thiệt hại không mong muốn hoặc nguy hiểm và bị truy cập trái phép.

Một số tiêu chuẩn phổ biến trong giao thức truyền


thông có thể được sử dụng như sau: SSL, SET,
Tokenization, Near Field-Communication (NFC) và Cơ
sở dữ liệu mã hóa.
Machine
Đại Translated
học Công by Google
nghệ Thông tin – Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh TS Trần Văn Hải Triều
Khoa Hệ thống Thông tin

Yêu cầu phi chức năng của Ví điện tử (Tiếp)

• Hiệu suất

Hiệu suất đề cập đến khả năng của Ví điện tử trong việc xử
lý giao dịch mỗi giây vì nó gửi tiền mà không gặp bất kỳ sự
cố nào.

Các tiêu chuẩn đo lường chất lượng của hệ thống kiểm tra
cũng như việc sử dụng khả năng mở rộng, độ tin cậy và sự
phong phú đó.

• Độ tin cậy

Cần có độ tin cậy và tốc độ của cơ sở hạ tầng để


đảm bảo sự chấp nhận của khách hàng.
Machine Translated by Google
Đại học Công nghệ Thông tin – Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh TS Trần Văn Hải Triều
Khoa Hệ thống Thông tin

5. Quy trình thanh toán Ví điện tử


Machine Translated by Google
Đại học Công nghệ Thông tin – Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh TS Trần Văn Hải Triều
Khoa Hệ thống Thông tin

Quy trình thanh toán bằng ví điện tử

• Quy trình thanh toán ViPay

Nguồn: https://cdgdbentre.edu.vn
Machine Translated by Google
Đại học Công nghệ Thông tin – Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh TS Trần Văn Hải Triều
Khoa Hệ thống Thông tin

Quy trình thanh toán bằng Ví điện tử (Tiếp)

• Quy trình thanh toán VTCPay

Nguồn: https://vtcpay.vn
Machine
Đại Translated
học Công by Google
nghệ Thông tin – Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh TS Trần Văn Hải Triều
Khoa Hệ thống Thông tin

Quy trình thanh toán của Apple Pay

Nguồn: Bảo mật thanh toán di động và ví kỹ thuật số, Enisa, tháng 12 năm 2016
Machine Translated by Google
Đại học Công nghệ Thông tin – Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh TS Trần Văn Hải Triều
Khoa Hệ thống Thông tin

Quy trình thanh toán của Apple Pay (Tiếp)

Nguồn: Bảo mật thanh toán di động và ví kỹ thuật số, Enisa, tháng 12 năm 2016
Machine
Đại Translated
học Công by Google
nghệ Thông tin – Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh TS Trần Văn Hải Triều
Khoa Hệ thống Thông tin

Nghiên cứu điển hình 2

“Thực trạng sử dụng thanh toán qua ví điện tử


tại Việt Nam
Một số vấn đề và giải pháp”
Machine Translated by Google
Đại học Công nghệ Thông tin – Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh TS Trần Văn Hải Triều
Khoa Hệ thống Thông tin

Tóm lại là

• Hệ thống thanh toán hiện

đại • Khái niệm và đặc điểm của Ví điện


tử. • Phân loại Ví điện tử.

• Hiện trạng Ví điện tử trên thế giới và


Việt Nam.

• Yêu cầu về an toàn Ví điện tử. •

Quy trình thanh toán Ví điện tử. •

Nghiên cứu điển hình


Hiểu
Machine
Đại Translated
học Công by Google
nghệ Thông tin – Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh TS Trần Văn Hải Triều
Khoa Hệ thống Thông tin

CẢM ƠN
CHO SỰ CHÚ Ý CỦA BẠN

Hỏi đáp

You might also like