Professional Documents
Culture Documents
Tarot Bay Muoi Tam Do Minh Triet Thuviensach - VN
Tarot Bay Muoi Tam Do Minh Triet Thuviensach - VN
Bộ Ẩn Chính
Khoả ng giữ a thế kỉ 15, khô ng lâ u sau khi bộ bà i châ u  u đầ u tiên xuấ t
hiện, mộ t nghệ sĩ tên là Bonifacio Bembo đã vẽ mộ t bộ bà i khô ng tên khô ng
số cho gia đình Visconti củ a Milan. Nhữ ng thẻ hình nà y bao gồ m bộ bà i cổ điển
dù ng để chơi mộ t trò chơi củ a ngườ i Ý tên là “Tarocchi”: gồ m 4 bộ , mỗ i bộ 14
lá (chính là bộ bài Tây bây giờ đấy, và 4 bộ là gồm Cơ Nhép Rô Diệp), ngoà i ra
cò n thêm 22 lá thể hiện các cả nh tượ ng khá c nhau đượ c gọ i là “triomffi” – hay
trong tiếng anh là “trumps” – bộ chủ (bộ Đạ i Bí Mậ t), hay trong tiếng Việt
thườ ng gọ i là Bộ Ẩn Chính.
Ngà y nay, trong 22 hình ả nh củ a bộ Đạ i Bí Mậ t, nhiều lá có thể diễn giả i
mộ t cá ch đơn giả n như là cuố n catalouge hình ả nh xã hộ i Trung cổ , ví dụ
như “The pope” – Giá o Hoà ng, hoặ c “The Emperor” – Đứ c Vua, hoặ c nhữ ng
hình tượ ng mang tính chấ t phẩ m hạ nh, tinh thầ n trong cá c bài giả ng giá o lý
thờ i Trung cổ , như “The Wheel of Fortune” – Bá nh xe may mắ n. Mộ t và i lá lạ i
đạ i diện cho cá c đứ c hạ nh, như lá “Temperance” – Thậ n Trọ ng, Câ n Bằ ng,
hoặ c “Fortitude” – Dũ ng cả m. Mộ t số lá khá c lạ i thể hiện nhữ ng cả nh thầ n
thoạ i, tô n giá o, ví dụ như lá bà i mô tả cả nh nhữ ng xá c chết trở dậ y từ nhữ ng
nấ m mồ hướ ng về chiếc kèm trumpet tượ ng trưng cho “The Last
Judgment” – “Sự phá n quyết cuố i cù ng”. Thậ m chí cò n có cả lá bà i miêu tả lạ i
mộ t câ u chuyện dị giá o nổ i tiếng, đó là hình ả nh củ a mộ t “mẹ xứ ” (Nữ tư tế),
điều mà chú ng ta có thể cho là mộ t trò đù a nhắ m tớ i Nhà Thờ nhưng chứ a
đự ng nhữ ng ý nghĩa sâ u sắ c hơn là chỉ đơn thuầ n là chuyện cườ i châ m biếm
Giá o Hộ i. Dù vậ y, chú ng ta có thể nhìn nhậ n tấ m hình dị giá o nà y như gố c rễ
trong vă n hó a đạ i chú ng, và nó rõ rà ng là đạ i diện cho mộ t “hình mẫ u” thờ i
Trung Cổ . (“Mẹ xứ” là một hình tượng dị giáo vì thời đó ông cha vẫn khư khư
quan niệm trọng nam khinh nữ, nên chỉ các bố mới được quyền “kết nối với
Chúa trời” hay “Chăn dắt con chiên”).
Về sau mộ t số lá đổ i tên như lá “The pope” đổ i thà nh “The Hierophant”,
hay “The Fortitude” thà nh “The Strength”. Cá c bộ bà i khá c nhau đượ c vẽ bở i
cá c nghệ sĩ khá c nhau cũ ng có thể có tên cá c lá bà i khá c so vớ i bộ chuẩ n mự c
nhưng chung quy đều cù ng mộ t họ nghĩa cả thô i.
Tuy nhiên lạ i có mộ t hình tượ ng “cá biệt”. Mộ t lá bà i vẽ mộ t chà ng trai trẻ
treo ngượ c trên mộ t cây cộ t gỗ . Tay củ a chà ng ngẫ u nhiên giấ u sau lưng tạ o
thà nh hình tam giá c vớ i đầ u chú i thẳ ng xuố ng đấ t mẹ, châ n phả i co lạ i đè lên
đầ u gố i châ n trá i tạ o hình thậ p giá , hoặ c cũ ng có thể là con số 4. Gương mặ t
tỉnh rụ i bình châ n như vạ i, thậ m chí cò n có thể nó i là xuấ t thầ n. Bembo lấ y
hình ả nh nà y từ đâ u? Chắ c chắ n khô ng phả i từ mộ t gã tộ i phạ m bị treo ngượ c
trên giá treo cổ nhằ m thị uy dâ n chú ng như mộ t và i nghệ sĩ sau nà y đã ngộ
nhậ n.
Truyền thố ng Cơ Đố c Giá o đã miêu tả thá nh Peter bị đó ng đinh ngượ c,
nên khi nhìn và o khô ng thể nó i rằ ng ngà i đã bắ t chướ c Chú a củ a ngà i. Trong
Thầ n Thoạ i Bắ c  u, thầ n Odin râ u dà i thô ng thá i đượ c diễn tả là đã tự treo
ngượ c mình từ Câ y Thế Giớ i trong chín ngà y chín đêm, khô ng phả i ngà i mắ c
bệnh tự ngượ c mà để lĩnh hộ i sự thô ng tuệ, mó n quà trong lờ i tiên tri. Nhưng
cả nh thầ n thoạ i nà y tự nó có nguồ n gố c từ cách tu nhữ ng Phá p sư (Shaman),
nam nữ Y sĩ có thậ t ở nhữ ng vù ng như Siberia hoặ c Bắ c Mỹ.
Trong lễ kết nạ p và thờ i gian là m châ n lon ton chạ y việc, nhữ ng ứ ng viên
cho vị trí Phá p sư đô i lú c bị buộ c phả i treo ngượ c mình trong tư thá i tò ng teng
giố ng hệt như trong hình vẽ củ a Bembo. Nhìn có vẻ như việc treo ngượ c cơ thể
nà y tạ o ra đượ c mộ t và i lợ i ích cho tinh thầ n, kiểu như việc nhịn đó i chịu lạ nh
tạ o ra nhữ ng ả o ả nh rự c rỡ ấy?!. Cá c nhà giả kim – cù ng vớ i nhữ ng phù thủ y,
rấ t có thể là nhữ ng ngườ i đã số ng só t cò n lạ i trong truyền thố ng Shaman ở
Châ u  u – cũ ng tự treo ngượ c bả n thâ n vớ i niềm tin rằ ng nhữ ng tinh tuý
trong…tinh trù ng rấ t cầ n thiết cho sự bấ t tử sẽ chả y ngượ c xuố ng vù ng trung
tâ m tinh thầ n ở nã o bộ (Kiểu….tinh trùng xông não ấy mà). Và thậ m chí trướ c
khi phương Tâ y bắ t đầ u coi trọ ng Yoga thì mọ i ngườ i đã biết đến hình ả nh củ a
nhữ ng Yogi “đứ ng bằ ng đầ u”.
Liệu có phả i Bembo chỉ đơn thuầ n muố n miêu tả mộ t nhà giả kim? Vậ y tạ i
sao ô ng khô ng dù ng mộ t hình ả nh thườ ng thấ y hơn, kiểu như mộ t ngườ i đà n
ô ng râ u tia xồ m xoà m như lã o cá i bang lâ u ngà y khô ng cạ o và quấ y loạ n mộ t
cá i vạ c bự đen ngò m trộ n thậ p cẩ m cá c loạ i chấ t hó a họ c? Lá bà i vớ i tự “The
Hanged Man” – Ngườ i treo – là lá đượ c “bồ i” thêm và o bộ bà i và sau nà y mớ i
đượ c lă ng xê bở i T.S. Eliot trong “The Wasteland”, và cũ ng khô ng độ i nó n đeo
nơ nhậ n tự Nhà Giả Kim, mà là “lổ i tiếng” là mộ t chà ng trai trẻ đã đượ c “thô ng
nã o” (ý là “Khai sáng”) trong và i truyền thố ng huyền hoặ c nà o đó . Có khi nà o
chính Bembo là mộ t hộ i viên? Cá ch gá c châ n đặ c biệt, mộ t dấ u hiệu bí mậ t
thuộ c về mộ t tổ chứ c chưa đượ c bậ t mí đã gợ i ý như vậ y? Và nếu Bembo vẽ
Ngườ i Treo vớ i mụ c đích thể hiện ra mộ t cá ch thứ c “luyện cấ p” bí truyền nà o
đó sao ô ng lạ i chọ n chính hình ả nh “treo ngượ c cà nh cây”, mà khô ng phả i là
viết dă m chụ c bà i xã luậ n dễ hiểu dễ tiêu dễ truyền bá và dễ dà ng truyền tả i cả
tấ n kiến thứ c? Rồ i tạ i sao Bộ Ẩ n Chính lạ i có đú ng 22 lá chứ khô ng phả i thêm 1
bớ t 2, hay bấ t cứ con số thô ng thườ ng dễ gặ m nà o liên hệ đến vă n hó a Châ u
 u? Liệu đó chỉ là điều tình cờ , hay chính Bembo (hoặ c ai đó Bembo copy cat)
mong muố n mô phỏ ng lạ i trườ ng ý nghĩa huyền bí có liên quan mậ t thiết đến
22 chữ cá i trong bả ng chữ Hebrew? Tuy nhiên, nếu thự c sự có bấ t cứ bằ ng
chứ ng trô i nổ i ở đâ u đó chứ ng minh sự liên quan giữ a Bembo hay nhà Visconti
đến bấ t cứ nhó m hộ i ẩ n danh bí hiểm nà o thì cũ ng chưa có mố ng nà o từ ng ghi
chép lạ i để ngườ i đờ i kiểm chứ ng.
Mộ t cá i nhìn lướ t qua sự tương quan ấ n tượ ng giữ a Tarot, chủ nghĩa
huyền bí Do Thá i và nhữ ng kiến thứ c thầ n bí (gọ i gộ p lạ i là Qabalah cho tiện),
sẽ phầ n nà o vạ ch ra nhữ ng cá ch thứ c “suy diễn” nhữ ng lá bà i củ a Bembo theo
cá ch nó đò i hỏ i dù khô ng mò đâ u ra cho đủ nhữ ng bằ ng chứ ng mắ t thấ y tai
nghe đủ sứ c thuyết phụ c. Qabalah nhấ n rấ t mạ nh và o nhữ ng ký tự biểu tượ ng
trong bộ chữ cá i Hebrew. Nhữ ng ký tự đều có quan hệ dây mơ rễ má con ô ng
chá u cha vớ i con đườ ng củ a Cây Đời (Tree of Life) và chú ng đều đượ c gá n vớ i
nhữ ng ý nghĩa biểu tượ ng riêng. Ngà y nay, bả ng chữ cá i Hebrew gồ m 22 chữ
cá i, trù ng vớ i số lá bộ Ẩ n Chính củ a bà i Tarocchi. Qabalah cũ ng ưu á i nhấ n
nhá sâ u hơn vớ i bố n chữ cá i khô ng tên khô ng thể phá t â m (nổ i) củ a Chú a,
YHVH. Chú ng tượ ng trưng cho bố n thế giớ i Sá ng tạ o, bố n nguyên tố cơ bả n củ a
khoa họ c Trung Cổ , bố n giai đoạ n tồ n tạ i, bố n phương thứ c diễn giả i Kinh
thá nh, và cò n bla bla bla nhiều thứ nữ a. Và , ngạ c nhiên chưa, có 4 lá Hoà ng Gia
trong mỗ i chấ t củ a Bembo.
Cuố i cù ng, Qabalah cò n mon men “ngoạ i tình” vớ i con số 10 – Mườ i Điều
Ră n; Mườ i Sephiroth (10 trạ ng thá i nguồ n gố c) trên mỗ i câ y trong bộ Tứ Câ y
Đờ i. Và Bộ Tứ nà y mỗ i chấ t gồ m 10 quâ n từ 1 đến 10. Chú ng ta có thắ c mắ c tạ i
sao ngườ i luậ n giả i Tarot lạ i tuyên bố rằ ng bộ bà i có gố c gá c như mộ t biểu
tượ ng bằ ng hình ả nh củ a Qabalah, vố n vô nghĩa vớ i số đô ng nhưng nặ ng
nghĩa vớ i mộ t và i kẻ “ngoạ i tộ c”? Thế mà trong cả nghìn trang viết về vă n
hó a Qabalah, chẳ ng có mộ t từ nà o gợ i đến Tarot sấ t.
Nhữ ng nhà thầ n bí họ c đã phá n rấ t hù ng hồ n về nguồ n gố c bí mậ t củ a
nhữ ng lá bà i, ví dụ như trong mộ t buổ i mậ t nghị củ a nhữ ng nhà Qabalah và
nhữ ng giá o sư họ c giả khá c ở Morocco nă m 1300, nhưng là m gì đã có ma nà o
từ ng hé lộ chú t xíu bằ ng chứ ng nà o về nhữ ng lờ i “phá n thá nh” đó cho cam.
Khố n nạ n hơn, mấ y bố luậ n giả i Tarot cũ ng im như hũ nú t chẳ ng nhả ra chữ
nà o về Qabalah cho đến tậ n thế kỉ 19. Và tấ t nhiên, nhữ ng cá i têm và nhữ ng số
đếm, cũ ng như chú thích về chú ng, mớ i đượ c thêm và o sau nà y.
Nếu chú ng ta chấ p nhậ n ý tưở ng củ a Carl Jung về nguyên mẫ u nền tả ng
tâ m linh trong tâ m trí con ngườ i, chú ng ta rấ t có thể nó i rằ ng Bembo đã vô
thứ c mở đườ ng cho dò ng chả y tri thứ c, tạ o điều kiện cho trí tưở ng tượ ng
(thă ng hoa) để sau nà y tạ o nên nhữ ng kết nố i có ý thứ c. Tuy vậ y, sự trù ng hợ p
chính xá c và hoà n chỉnh giữ a 22 lá bà i Bộ Ẩ n Chính, Bố n Chấ t lá Hoà ng Gia và
Mườ i lá số trong Bộ Tứ siêu đẳ ng, hay vị thế và gương mặ t xuấ t thầ n
củ a Người Treo, vẫ n xem như có thể bó p méo biến chấ t ngay cả mộ t thế lự c
cườ ng hã n như Collective Unconscious – Sự vô thứ c tậ p thể.
Trong nhiều nă m Tarocchi đượ c xem như mộ t trò bà i bạ c cá độ , và chẳ ng
mấ y ngườ i biết đến vai trò củ a nó như mộ t cô ng cụ bó i toá n tiên tri. Rồ i mộ t
ngà y đẹp trờ i và o thế kỉ 18, mộ t nhà thầ n bí họ c tên là Antoine Court từ
Gebelin đã tuyên bố chắ c nịch rằ ng Tarot (cá ch ngườ i Phá p gọ i trò chơi nà y)
là tà n tích thả i lạ i củ a The book of Thoth do vị thầ n Phá p thuậ t lắ m chiêu
nhiều phép củ a Ai Cậ p tạ o ra nhằ m truyền đạ t lạ i tấ t cả nhữ ng tri thứ c lạ i cho
mô n đệ củ a Ngà i. Ý tưở ng củ a Court dừ Gebelin xuấ t hiện nghe chừ ng viễn
tưở ng ă n đứ t thự c tế, nhưng và o thế kỉ 19, mộ t gã ngườ i Phá p khá c là
Alphonse Louis Constant, hay cò n đượ c biết dướ i cá i tên Aliphas Lévi, đã “mai
mố i danh tính” nhữ ng lá bà i vớ i vă n hoá Qabalah, và từ đó mọ i ngườ i bắ t đầ u
nhìn sâ u hơn và o Tarot, phá t hiện ra nhiều ý nghĩa, sự thô ng thá i và thậ m chí
là sự khai sá ng thô ng qua nghiên cứ u sâ u xa và chiêm nghiệm.
Antoine Court de Gebelin và The book of Thoth (Hiện nay có bộ Tarot tên
là The book of Thoth nên đừ ng tưở ng bở là đã tìm đượ c quyển sá ch thầ n bí
phép thuậ t nha)
Ngà y nay, chú ng ta thườ ng coi Tarot như mộ t thứ “ thuố c dẫ n” , mộ t con
đườ ng dẫ n đến sự trưở ng thà nh cá nhâ n thô ng qua sự thấ u hiểu củ a mỗ i
ngườ i về bả n thâ n và cuộ c số ng. Vớ i và i ngườ i nguồ n gố c củ a Tarot vẫ n là câ u
hỏ i mang tính thiết yếu; vớ i và i ngườ i khá c thì lượ ng tri thứ c chứ a đự ng tích
luỹ trong nhữ ng lá bà i cò n thiết thự c hơn nhiều.
Cò n vớ i Bembo, ô ng đã thự c sự tạ o ra mộ t nguyên mẫ u chuẩ n mự c, dù là
vô tình hay hữ u ý. Nố c ao bấ t cứ hệ thố ng diễn giả i chú thích nà o hay bị xà o
nấ u chế biến mà u mè bở i cá c nghệ sĩ khá c ra sao, nhữ ng hình ả nh tự thâ n nó
vẫ n mê hoặ c khô ng ít ngườ i. Bằ ng mộ t cách nà o đó , chú ng kéo chú ng ta và o
thế giớ i huyễn hoặ c nơi khô ng gì có thể dù ng logic để giả i thích, ngoạ i trừ trả i
nghiệm.
Các Phiên Bản Tarot Khác Nhau
Bill Butler trong “The Definitive Tarot” có bà i luậ n giả i xuô i tai nhấ t về
lịch sử củ a hình mẫ u “The High Priestess”. Suố t thờ i Trung Cổ từ ng thịnh
hà nh mộ t câ u chuyện về mộ t ngườ i phụ nữ đượ c bầ u là Giá o Hoà ng. Sau bao
nhiêu nă m giả nam, “nà ng” Giáo Hoàng Joan nà y đã leo lên bị trí “đỉnh củ a
đỉnh” trong hệ thố ng cấ p bậ c củ a Giá o hộ i, rồ i đù ng mộ t cá i bị Diêm Vương
“hỏ i thă m” khi sinh mộ t đứ a trẻ trong lễ Phục Sinh.
Giáo Hoàng Joan gầ n như là mộ t huyền thoạ i; nhưng nhữ ng nữ Giáo
Hoàng Visconti thì lạ i có thậ t. Giữ a cuố i thế kỉ 15, mộ t nhó m hộ i củ a Ý
tên “Guglielmites” tin rằ ng ngườ i sá ng lậ p củ a họ – Guglielma từ Bohemia,
ngỏ m từ 1281 – sẽ độ i mồ số ng dậ y và o nă m 1300 để bắ t đầ u Kỉ Nguyên
Mới cho phép giớ i nữ là m Giá o Hoà ng (đại khái là theo chủ nghĩa mẫu hệ ấy
mà). Và họ đã tiên phong bằ ng cá ch bầ u ra mộ t ngườ i đà n bà là Manfreda
Visconti là Nữ Giá o Hoà ng chuộ t bạ ch thử nghiệm đầ u tiên. Nhà Thờ kiên
quyết vù i dậ p tư tưở ng phụ nữ lên ngô i bằ ng việc thui Sơ Manfreda và o đú ng
nă m 1300 – nă m đượ c mong đợ i là sẽ bắ t đầ u Kỉ Nguyên Mới. Và i tră m nă m
sau cũ ng chính cá i họ Visconti đó đã pr bộ Tarot đầ u tiên. Lọ t giữ a nhữ ng lá
chính vô số vô tên tò i ra mộ t lá có hình mộ t ngườ i đà n bà , mà về sau đã mang
tự “The Papess” (Mẹ Xứ , Nữ Giá o Hoà ng, tuỳ bạ n chọ n).
Cá i tên nà y tồ n tạ i cho đến thế kỉ 18 khi Court từ Gebelin tin
rằ ng Tarot đượ c “nhậ p khẩ u” từ mộ t tô n giá o thờ cú ng thầ n Isis củ a ngườ i Ai
Cậ p cổ và đổ i tên “The Papess” thà nh “The High Priestess” (Nữ Tư Tế). Ngà y
nay thì các tá c giả thích chém sang tên nà o cũ ng đượ c (kể cả “Isis Che Mạ ng”),
và trong hình tượ ng củ a Waite thì quầ n á o Nữ Tư tế đu theo “phong cá ch”
củ a Nữ Tư Tế Isis, đặ c biệt là vương miện 3 kì tră ng.
Bên trá i là nữ thầ n Isis đang chỉ dẫ n cho nữ hoà ng Nefertiti (đầ u độ i
vương miện 3 kì tră ng, giố ng “The High Priestess” chưa?). Bên cạ nh là
lá “Isis” trong Tarot Ai Cậ p thay cho lá “Nữ tư tế”.
Huyền thoạ i Giáo Hoàng Joan và Manfreda Visconti khô ng chỉ đơn
thuầ n là “chuyện lạ có thậ t” mang tính lịch sử . Chú ng vẽ nên viễn tưở ng khô i
phụ c mộ t xã hộ i mẫ u hệ đề cao vai trò phá i nữ và tính nữ (như tộc Amazon
sexy chẳng hạn) trong tín ngưỡ ng và vũ trụ thờ i kì Trung Cổ. Nhữ ng hình
tượ ng và quan niệm nà y cũ ng trự c tiếp tuyên cá o giá p lá cà vớ i vai trò đượ c
củ a các quý-ô ng đượ c là nghiễm nhiên đã thố ng trị Giáo Hội và đạ o Do
Thái hà ng thế kỉ. Kết quả , ngườ i bình thườ ng coi tô n giá o củ a linh mụ c và giá o
sĩ như “thuyết trên trờ i chỉ để là m cả nh”, khó nhằ n khô khan – vì chú ng chỉ
chă m chă m và o tộ i á c, sự phá n xét hay sự trừ ng phạ t. Con ngườ i thèm khá t
lò ng khoan dung và tình yêu – nhữ ng điều hay đi cù ng tính nữ . Như cá nh chim
củ a bà mẹ che chở cho đứ a con khỏ i sự nghiêm khắ c củ a ô ng bố , mộ t “thá nh
nữ ” can thiệp biện hộ cho nhữ ng tộ i lỗ i có thể thô ng cả m củ a đá m con chiên
trướ c sự phá n xét cứ ng như đá củ a Cha (Father, vừa là cha, vừa là cách gọi linh
mục Giáo Xứ).
Khá thú vị khi nhậ n ra theo nhiều cá ch Nhà Thờ coi Christ – Chúa Con –
trong vai trò ban phá t tình yêu và lò ng nhâ n từ nà y. Vấ n đề ở chỗ con ngườ i ta
khoá i đà n bà cơ :v. Ngay cả ý tưở ng tạ o ra “Giáo Hội Mẫu Hệ” cũ ng chẳ ng xi
nhê. Cuố i cù ng Giá o hộ i đà nh phả i thêm mắ m dặ m muố i lă ng xê cho hình
tượ ng củ a Đức Mẹ Đồng Trinh Mary đến khi độ “lổ i tiếng” xấ p xỉ Chúa
Christ.
Nhiều tá c gia và nghiên cứ u gia tin rằ ng phiên bả n vá y xố ng quầ n á o đượ c
“nâ ng cấp hoá ” củ a Mary – cũ ng như nhữ ng bộ á o chù ng lườ m xườ m củ a tu sĩ
– bắ t nguồ n từ khao khá t muố n đồ ng hoá vớ i nhữ ng vị nữ thầ n xa lắ c xa lơ từ
thờ i Thiên Chúa chưa giá ng sinh củ a Giáo Hội. Nếu điều nà y có că n cứ thì nó
chỉ ra: khô ng phả i chủ nghĩa bả o tồ n vă n hoá có hiệu quả , mà là bả n thâ n hình
tượ ng tính nữ tự nó có sứ c mạ nh riêng để duy trì và khô ng bị vù i dậ p.
Trong đạ o Do Thái, tín ngưỡ ng đượ c “đăng kí độc quyền” củ a mấ y bố tu
sĩ là m ă n hiệu quả hơn, trấ n á p đượ c “cách mạng đòi nổi dậy” củ a nữ quyền.
Cũ ng vì thế mà giá o dâ n đâ m bổ đầ u và o trồ ng si trong sâ n lĩnh vự c
khá c: Huyền Thoại Qabalah. Nhữ ng nhà Qabalah “mượ n” cụ m
từ “Shekinah” từ dâ n Do Thá i – từ “Shekinah” có nghĩa Tuyên Ngô n Củ a Chú a
trong thế giớ i thự c – rồ i “phẫ u thuậ t” nó thà nh mộ t phầ n bả n ngã củ a Chú a,
hay phầ n nữ tính. Mấ y ô ng Qabalah cũ ng nhà o nặ n ra Adam vớ i nguyên thể
bấ t nam bấ t nữ nử a nạ c nử a mỡ . Sự phâ n tá ch củ a Eve ra khỏ i Adam, hay thậ m
chí là sự “li dị khô ng chính thứ c” củ a Shekinah khỏ i Chú a, trở thà nh kết quả
củ a Sự Sa Ngã; sự vắ ng vẻ nhữ ng bó ng hồ ng nhan trong tô n giá o chính
thố ng gầ n như đã thà nh tộ i lỗ i chứ khô ng phả i trinh bạ ch.
Chú ng ta đã thấ y đượ c phẩ m chấ t nhâ n từ củ a ngườ i mẹ trong hình tượ ng
tính nữ thầ n thoạ i. Tuy nhiên trong huyền thoạ i cá c vị nữ thầ n nó i chung đều
ẩ n nú p trố n tìm trong bó ng tố i, thể hiện mặ t đen tố i bị che giấ u. Đà n bà vố n
phứ c tạ p, mặ t nọ mặ t kia oá nh nhau loạ n xạ khô ng thể chỉ 1 lá mà vẽ nên hết.
Cá i khó ló cá i khô n – bộ Tarot chia hai hình mẫ u củ a đà n bà ra 2 lá Ẩ n chính,
và gá n tính khoan dung nhâ n từ cho lá thứ 2 (lá Ẩ n Chính thứ 3), “The
Empress”. “The High Priestess” tự thâ n thể hiện mặ t thâ m nho sâ u xa củ a
phá i nữ – là mặ t tố i, bí ẩ n bị che giấ u củ a đà n bà .
Nà ng là nhị nguyên nhấ t thể – sự kết hợ p trinh bạ ch củ a Mary Đồng
Trinh và mặ t con gá i tinh khiết trong trắ ng củ a Shekinah (nguyên đượ c dự ng
là m hình tượ ng cho ngườ i mẹ, ngườ i vợ , đứ a con gá i).
Nhữ ng đứ c tính nà y vố n do phá i nam gá n cho phá i nữ . Nhữ ng
nhà Qabalah họ c, nhữ ng nhà thầ n họ c và nhữ ng hoạ gia thiết kế Tarot đều
buồ n ơi là sầ u cho sự tá ch biệt giữ a đà n ô ng và đà n bà , rồ i đi truyền bá rằ ng sự
thố ng nhấ t là cá i đích chính nhấ t. Lá “The World” đạ i diện cho hi vọ ng nà y.
Bét ra họ đã qua mặ t đượ c nhữ ng tô n giá o chính thố ng thậ m chí cò n từ ng
tranh cã i xem phụ nữ có … linh hồ n hay khô ng. Vớ i đà n ô ng, phụ nữ lú c nà o
cũ ng bí ẩ n, kì quặ c, và an toà n trong vai trò là m mẹ, đầy tình thương và nhâ n
á i. Trong mắ t đà n ô ng, phụ nữ bị xếp và o hang….ngườ i ngoà i hà nh tinh – suy
nghĩ thì rố i rắ m và phi lý trí. Hiện giờ vẫ n đầ y rẫ y nhữ ng bộ phim tiểu thuyết
trong đó đá m đà n ô ng đơn giả n bị nhữ ng ngườ i phụ nữ tâ m cơ quay như châ u
chấ u.
Sự thậ t là chu kì….kinh nguyệt dà i như kì tră ng đã kết nố i phụ nữ vớ i
hà nh tinh bạ c kì bí đó . Tự bả n thâ n kinh nguyệt– chả y má u dà i dà i từ cơ quan
sinh dụ c mà khô ng ả nh hưở ng đến mạ ng số ng – đã khiến đà n ô ng sợ mấ t dép
hà ng thế kỉ. Thậ m chí ngay cả bâ y giờ mấ y cha Do Thá i mê tín vẫ n tin mộ t giọ t
má u kinh nguyệt có thể giết….1 cá i câ y. Tiếp đó , nỗ i sợ về khả nă ng sinh sả n
củ a đà n bà cà ng khiến đá m đà n ô ng (chui từ chính bụ ng đà n bà mà ra đấ y) coi
phụ nữ thuộ c về bó ng tố i. Bà o thai lớ n lên và linh hồ n nhậ p và o bà o thai đó
trong tử cung tố i tă m ẩ m ướ t. Tính mẫ u nố i phụ nữ vớ i đấ t đai trù phú , cũ ng
chính là nơi bó ng tố i ngự trị. Hạ t giố ng nằ m trong đấ t xuyên mù a đô ng buố t
giá , vươn lên thà nh thự c phẩ m dướ i á nh mặ t trờ i ấ m á p – điều mà nhiều nền
vă n hoá định là tính nam.
Giố ng như mặ t trờ i chiếu thẳ ng và o mặ t đấ t, đà n đô ng cũ ng “đâ m thẳ ng,
xuyên thủ ng, rẽ lung tung” trong cơ thể đà n bà và để lạ i “hạ t giố ng” trong tử
cung ngườ i đà n bà . Chú ng ta có thể dễ dà ng thấ y đà n ô ng tự nhậ n thế chủ
độ ng và coi đà n bà thuộ c loà i bị độ ng và thầ n bí. Thườ ng thì con ngườ i gá n
má c tiêu cự c và yếu xìu cho sự thụ độ ng. Nhưng sự thụ độ ng cũ ng có mặ t
mạ nh riêng củ a nó . Nó cho nã o có cơ hộ i là m việc. Mấ y ngườ i chỉ là m mà
khô ng nghĩ là “hữ u dũ ng vô mưu” – họ thườ ng khô ng nhậ n ra bà i họ c từ hà nh
độ ng củ a chính họ . Sâ u xa hơn, sự thụ độ ng bồ i dưỡ ng siêu tâ m. Chỉ khi né
đượ c nhữ ng ả nh hưở ng bên ngoà i chú ng ta mớ i có thể nghe thấ y tiếng nó i củ a
cá c thể loạ i sứ c mạ nh tâ m linh tự nhiên bên trong. Nhiều ngườ i để trá nh nghe
thấ y tiếng nó i nà y đã lao đầ u và o hà nh độ ng. Xã hộ i củ a chú ng ta dự a hoà n
toà n và o nhữ ng thà nh tự u bên ngoà i, khiến việc bồ i dưỡ ng tâ m thứ c trở nên
ngớ ngẩ n ngu ngố c; thế nhưng nếu khô ng có sự thô ng tuệ đó , chú ng ta sẽ
khô ng bao giờ lĩnh hộ i đượ c đầ y đủ tri thứ c về bả n thâ n hay về thế giớ i.
“The High Priestess” đạ i diện cho nhữ ng phẩ m chấ t: bó ng tố i, bí ẩ n,
nă ng lượ ng tâ m linh, sứ c mạ nh củ a mặ t tră ng khuấ y độ ng tâ m thứ c, sự thụ
độ ng và sự thô ng thá i từ bên trong. Sự thô ng thá i nà y khô ng thể diễn tả bằ ng
ngô n ngữ củ a lý trí; cố gắ ng diễn giả i nó chỉ khiến nó bị giớ i hạ n, nô ng cạ n và
méo mó đi thô i. Hầ u hết con ngườ i và o mộ t ngà y đẹp trờ i giờ i đá nh thá nh đạ p
nà o đó độ t nhiên cả m thấ y họ hiểu ra cá i gì đó từ sâ u sâ u bên trong mà khô ng
tà i nà o giả i thích đượ c. Thầ n thoạ i đó ng vai trò như phép ẩ n dụ cho nhữ ng
cả m xú c tâ m linh sâ u xa; nhưng tự thâ n thầ n thoạ i, giố ng như nhữ ng bà i
nghiên cứ u củ a nhữ ng nhà tâ m linh hoc và nhâ n loạ i họ c chém ra, đều chỉ là
biểu tượ ng. “The High Priestess” có nghĩa sự thô ng tuệ thẳ m sâ u bên trong.
Nà ng ngồ i giữ a 2 câ y cộ t lấ y nguyên gố c từ đền thờ Isis và đền thờ
Hebrew cổ đạ i ở Jerusalem, nơi Chú a đă ng ký tạ m trú ở nhâ n gian, hay nó i
cá ch khá c, nhà củ a Shekinah. Tấ m mà nh treo lủ ng lẳ ng giữ a hai câ y cộ t ý nó i
chú ng ta bị “cấ m cử a” khỏ i thế giớ i thô ng tuệ. Hình ả nh đền thờ phủ mà nh
treo rườ m rà hoặ c chố n linh thiêng xuấ t hiện trong rấ t nhiều tô n
giá o. Shekinah đượ c cho là ẩ n mình ă n nhờ ở đậ u trong rương chứ a phá p
điển đằ ng sau tấ m mà n treo trong đền chù a.
Giờ đa số cho rằ ng chú ng ta bị cấ m khô ng đượ c vượ t qua 2 câ y cộ t
củ a “The High Priestess”. Nhò m và o phía sau tấ m mà n tứ c là sẽ nhậ n thứ c
đượ c trí tuệ vô thứ c. Đó cũ ng chính là điểm cuố i toà n bộ hà nh trình củ a bộ Đại
Bí Mật. Să m soi thậ t kĩ hình ả nh củ a Smith. Bạ n có thể thấ y thứ lấ p ló đằ ng sau
tấ m trù m – Nướ c. Khô ng phả i mộ t cá i đền to tổ bố hay mớ biểu tượ ng hầ m bà
lằ ng, chỉ đơn giả n là bể Nước, mộ t đườ ng châ n trờ i, và bầ u trờ i. Bể nướ c ngầ m
hiểu là sự vô thứ c và sự thậ t ẩ n giấ u. Nướ c là sự vô cả m, là bí mậ t trong tâ m
bó ng tố i, ẩ n thâ n bên dướ i bề mặ t phẳ ng lặ ng. Đố i vớ i chú ng ta, hầ u hết thờ i
gian tâ m thứ c loạ n như cà o cà o châ u chấ u vẫ n trố n sau lưng ý thứ c tĩnh lặ ng
kiềm chế. Chú ng ta khô ng thể độ t kích và o đền thờ trí tuệ thiêng liêng bở i
chú ng ta tự thâ n khô ng biết chiến thuậ t; vì vậ y chú ng ta phả i lê lết qua đủ tấ t
cả nhữ ng lá bộ Thiên Định cho đến khi vớ i đến gó t châ n “The Star” và “The
Moon”, điểm mà chú ng ta cuố i cù ng cũ ng có thể khuấ y độ ng đến “Nước” và
tìm về đến cộ i nguồ n trí thứ c sá ng rõ dướ i “The Sun”.
Đền thờ giớ i thiệu 2 câ y cộ t – đạ i diện cho sự đố i lậ p và đố i tính. Hình ả nh
cặ p cộ t nà y xuấ t hiện lạ i rấ t nhiều lầ n trong nhữ ng lá Thiên Định, ở nhữ ng nơi
lộ liễu mộ t cá ch hiển nhiên như trong nhà thờ củ a lá “the Hierophant”, hay 2
ngọ n thá p trong “The Moon” (là cá ch nhìn khá c củ a đô i cộ t trong “The High
Priestess”), nhưng cũ ng có thể theo cá ch đá nh đố ngườ i ta hơn, kiểu như cặ p
nhâ n sư trong “The Chariot”, hoặ c ngườ i đà n ô ng ngườ i đà n bà trong “The
Lovers”. Cuố i cù ng, lá “The Judgement” vớ i hình ả nh đứ a trẻ trồ i lên từ mộ
giữ a mộ t ngườ i đà n ô ng và mộ t ngườ i đà n bà , và lá “the World” tay ô m hờ 2
câ y gậ y phép, đặ t dấ u chấ m hết cho “nhị thâ n” và trở thà nh “nhấ t thể” – kết
hợ p cả cá i thầ n bí bên trong và cá i nhậ n thứ c bên ngoà i.
Chữ “B” và “J” là viết tắ t cho “BOAZ” và “JAKIN”, hai cá i tên củ a cặ p cộ t
trong đền chù a ở Jerusalem. Khô ng phả i nó i cũ ng biết cộ t đen BOAZ đạ i diện
cho sự thụ độ ng và bí ẩ n trong khi cộ t trắ ng JAKIN đạ i diện cho chủ độ ng và ý
thứ c. Nhưng chú ý tí nữ a thì lạ i thấ y mà u củ a BOAZ và JAKIN lạ i ngượ c – B
trắ ng J lạ i đen. Giố ng như nhữ ng dấ u chấ m trong hệ thố ng biểu tượ ng  m-
Dương, nó chỉ ra rằ ng sự phâ n cự c chỉ là tương đố i, trong cá i nà y có cá i kia.
“Mẹ xứ” ô m trong lò ng mộ t cuộ n giấ y ghi chữ “TORA”. Đâ y là cá i tên ngụ
ý chỉ bộ luậ t Do Thá i, Ngũ thư của Moses, mà trong tiếng anh đọ c
là “Torah” (kinh Torah ấ y). Cá ch phá t â m đặ c biệt nà y cho phép đả o thà nh
từ “Taro”. Như nhữ ng vấ n đề gố c rễ củ a phá i thiền Qabalah (kiểu kiểu như
tích Chúa bị đóng đinh câu rút trong Thiên Chúa Giáo ấy), kinh Torah mang ý
nghĩa đặ c biệt bí hiểm. Nhữ ng nhà Qabalah họ c tin rằ ng kinh Torah đọ c và o
sá ng thứ bảy trong giá o đườ ng Do Thá i chỉ là loạ i kinh thư đạ i diện, là “cá i
bó ng” đượ c nhữ ng ghi chép lạ i bở i cá ch nhìn ngườ i trầ n trong hang độ ng dự a
trên “Torah” IDEA ngoà i hang (đọc thêm Thuyết Hang ĐỘng của Platon nha,
thú vị lắm;)), nơi Chú a xuấ t hiện trướ c cả vũ trụ , và nó mang trong mình tấ t cả
nhữ ng gì châ n thự c nguyên bả n nhấ t. “Mẹ xứ” ô m Tora bị cuộ n và mộ t phầ n
ẩ n dướ i cá nh tay á o có nghĩa nhữ ng tri thứ c cao xa khó hiểu đó vượ t khỏ i tầ m
họ c thứ c “lù n” củ a con ngườ i hoá ra lạ i khá gầ n gũ i. Chú ng ta có thể mô tả nó
như sự thự c tâ m linh hiện hữ u nhưng chỉ là phiên bả n mó p méo củ a thầ n thoạ i
và mơ tưở ng.
Cá c chương trướ c chú ng ta nó i đến “The Fool” xuấ t hiện ở nhữ ng thờ i
khắ c quyết định “ngà n và ng” và thú c đẩy chú ng ta tiến tớ i. Khoả ng cách
giữ a “The High Priestess” và “The Empress” chỉ là 1 sợ i chỉ mỏ ng manh.
Chú ng ta có thể dễ dà ng “trồ ng câ y si” bở i bó ng tố i lạ nh lẽo củ a lá Ẩ n chính thứ
hai, kể cả nếu chú ng ta chẳ ng bao giờ mó đượ c đến gấ u vá y củ a “The High
Priestess”. Con ngườ i khi muố n lao đầ u và o tâ m linh họ c cá c kiểu thườ ng
khoá i….ả o tưở ng về nó hơn là trả i qua quá trình họ c tậ p rèn luyện vố n khó
nhọ c nhưng cầ n thiết để tiến bộ . Nhiều ngườ i bình thườ ng khô ng nghĩ đến tâ m
linh nà y nọ thì hay thấ y cuộ c số ng bi kịch, nặ ng nề, vâ n vâ n mâ y mâ y…. quá
khó khă n để hoà đồ ng. “The High Priestess” hữ u dụ ng nhấ t là khi con ngườ i
dù ng cá i thụ độ ng củ a nà ng để câ n bằ ng vớ i cá i thá i độ trưng ra cho thiên hạ
chỉ trỏ củ a “the Magician”, nhưng nhiều ngườ i lạ i cho rằ ng mặ t thụ độ ng mớ i
thự c sự quyễn zũ . Họ cho rằ ng sự thụ độ ng nà y là mộ t câ u trả lờ i cho sự đấ u
tranh, mộ t cá ch rú t lui trong êm thấ m hay vì phả i chịu đự ng sự phê phá n củ a
ngườ i đờ i khi hoà n toà n thể hiện bả n thâ n.
Vấ n đề ở chỗ đầ u ó c con ngườ i khô ng là m việc cá i kiểu đó . Nó đò i hỏ i đam
mê và sự kết nố i vớ i thế giớ i. Nếu chú ng ta khô ng thể là m đà điểu trố n sau tấ m
mà n thô ng thá i củ a đền thờ , trố n trá nh khỏ i thế giớ i là vô nghĩa. Ai mà cứ cố
số ng thụ độ ng sẽ nhanh chó ng trầ m cả m, và ngà y cà ng bị tắ c tịt trong vò ng
tuầ n hoà n nhạ t nhẽo, sợ hã i và lạ nh lẽo.
Hầ u như tấ t cả các nữ thầ n mặ t tră ng trong cá c thể loạ i tô n giá o đều khá
hung dữ đanh đá. Ovid từ ng kể mộ t câ u chuyện về Actaeon, mộ t thơ să n trẻ
tuổ i – đạ i diện hoà n hả o củ a thế giớ i hà nh độ ng. Mộ t ngà y giờ i đá nh thá nh
đâ m nà o đó , chà ng ta đi să n và ngẫ u nhiên thấ y mộ t dò ng suố i đẹp, và quyết
định men theo nó đến đầ u nguồ n (lạ i nữ a, nướ c là biểu tượ ng củ a vô thứ c).
Chà ng tá ch khỏ i bạ n đồ ng hà nh và đá m chó să n, và khi đến đượ c nguồ n dò ng
suố i, thoá t khỏ i thế giớ i “hà nh độ ng”, chà ng ta thấ y mộ t đá m tiên.Giữ a họ ,
khoả thâ n và hoà n toà n trinh trắ ng là nữ thầ n ghét trai Diana (xem các sự tích
về Diana nha, bà này mê gái chứ hổng mê trai). Giờ thì, nếu Actaeon ngay lậ p
tứ c đá nh bà i chuồ n về thế giớ i bên ngoà i có khi chà ng ta vẫ n cò n số ng nhă n
ră ng. Nhưng thay và o đó , chà ng ta để sắ c đẹp củ a Diana đá nh gụ c; chà ng ta
ná n lạ i quá lâ u, và vị nữ thầ n nổ i tiếng ghét đà n ô ng đó đã phá t hiện ra
Actaeon đang xem phim nó ng củ a mình (hã y so sá nh lớ p á o diêm dú a
củ a “The High Priestess” vớ i mà n khoả thâ n nó ng bỏ ng củ a “The Star”), đã
biến Actaeon thà nh mộ t con hươu. Khi Actaeon chạ y trố n, đá m chó să n củ a
chính chà ng đã cắ n xé chà ng thà nh từ ng miếng.
Đến đâ y “The Fool” lạ i mò và o (và đừng quên con cờ hó của chàng Ngốc
đang nhún nhảy cạnh chàng ta), nhắ c nhở chú ng ta vừ a nhả y vừ a né khỏ i việc
bị 2 thế giớ i nà y huyễn hoặ c cho đến khi chú ng ta hoà n toà n sẵ n sà ng thuầ n
hoá chú ng.
Ý nghĩa tiên đoá n củ a “The High Priestess” đầ u tiên phả i kể đến nhữ ng
cả m quan bí ẩ n trong cuộ c số ng – nhữ ng thứ chú ng ta khô ng biết và nhữ ng
thứ khô ng thể biết. Nó chỉ ra bó ng tố i khô ng chỉ là nhữ ng nỗ i sợ ẩ n giấ u trong
tinh thầ n con ngườ i nó cũ ng mộ t vẻ đẹp đặ c trưng. Chui xó tự kỉ trong mộ t
thờ i gian nhấ t định có hể bồ i dưỡ ng cuộ c số ng củ a chú ng ta, cho phép và i thứ
khó kể tên bên trong chú ng ta thứ c tỉnh.
Dướ i vai trò biểu tượ ng củ a nhữ ng tri thứ c bí mậ t, lá ẩ n chính nay chỉ ra
trự c giá c thấ u hiểu câ u trả lờ i khi đố i mặ t vớ i mộ t vấ n đề lớ n lao nếu chú ng ta
có thể diễn đạ t câ u trả lờ i đó mộ t cá ch có ý thứ c. Đặ c biệt hơn, lá bà i có thể đề
cậ p đến nhữ ng ả o ả nh hoang tưở ng và nhữ ng thứ thầ n bí khó giả i thích, như
kiểu tiên tri chẳ ng hạ n.
Mặ t tích cự c nhấ t củ a “The High Priestess là tiềm nă ng trong cuộ c số ng –
tiềm nă ng mạ nh mẽ mà chú ng ta chưa bớ i ra đượ c dù có “cả m giá c” có thể.
Phả i hà nh độ ng hoặ c tiềm nă ng sẽ tiếp tụ c mọ c rêu trong con ngườ i.
Ngoạ i trừ trí tuệ sâ u thẳ m, lá bà i đô i lú c cò n mang ý nghĩa tiêu cự c. Như
đa số cá c lá Thiên Định, giá trị củ a “Mẹ xứ” phụ thuộ c và o nộ i dung cá c lá râ u
ria khá c. Mặ t tiêu cự c thì lá nà y chỉ ra sự bị độ ng nhầ m thờ i điểm hoặ c trong
thờ i gian quá dài, dẫ n đến nhu nhượ c, sợ hã i vớ i con ngườ i và cuộ c số ng. Nó
cũ ng gợ i đến nhữ ng ngườ i có trự c giá c mạ nh mẽ nhưng khô ng biết cách biến
chú ng thà nh hà nh độ ng. Nhưng dù tố t hay xấ u thì lá bài nà y phụ thuộ c đa
phầ n và o cá lá đi kèm hoặ c trự c giá c ngườ i đọ c bà i. Thườ ng thì lá nà y rấ t ba
phả i, nghĩa nà o cũ ng có – con ngườ i lắ m mặ t mà .
“The High Priestess” là mộ t hình tượ ng châ n nguyên, mộ t bứ c hình
mang mặ t nghĩa đơn lẻ củ a sự tồ n tạ i. Khi đả o ngượ c nó chú ng ta sẽ đem lạ i
nhữ ng phẩ m chấ t thấ t lạ c. “Mẹ xứ ” trồ ng chuố i có nghĩa hướ ng đến mộ t niềm
đam mê, sự dính dá ng sâ u sắ c vớ i cuộ c số ng và con ngườ i trong mọ i mặ t: tình
cả m, tính dụ c và đấ u tranh. Tuy nhiên, con lắ c có thể bậ t quá mạ nh, và lá
ngượ c sẽ thà nh biểu tượ ng củ a sự mấ t má t tri thứ c quý giá : sự cả m nhậ n bả n
ngã bên trong.
Chốt: “The High Priestess” – số 2 – â m GIMEL trong bang chữ cá i Hebrew
– Ứ ng vớ i Mặ t Tră ng – Ngà y đạ i diện: thứ 2 – Từ khoá : Khô ng hà nh độ ng, Tiềm
nă ng, Bí ẩ n, Vô thứ c.
Chương 4: Chuỗi vật chất trong Tarot
Bộ Ẩn Chính và Sự Phát Triển Cá Nhân
Giữ a vô số nhữ ng “cả i tiến” Arthur Waite và Pamela Smith nêm nếm và o
bộ bà i Tarot truyền thố ng thì lá The Lovers là lá “nữ hoà ng bi kịch” nhấ t. Lá
The Lovers củ a bộ Tarot de Marseilles vẽ mộ t anh chà ng trẻ tuổ i nằ m trong
tầ m ngắ m củ a thầ n tình yêu Cupid và buộ c phả i kén lấ y mộ t trong hai ngườ i
đà n bà , cò n bộ Rider lạ i tả cả nh mộ t ngườ i đà n ô ng đã trưở ng thà nh vớ i mộ t
ngườ i đà n bà độ c thâ n, vớ i mộ t thiên thầ n chủ trì phía trên. Sâ u xa hơn, trong
khi đa phầ n cá c bộ Tarot khá c đi chỉ thể hiện tình huố ng xã hộ i, thì bộ Rider
vạ ch mặ t chỉ tên cả nh Vườ n Địa Đà ng, hay đú ng hơn, Tâ n Vườ n Địa Đà ng, vớ i
câ y cố i đem lạ i sự Khai Sá ng chứ khô ng phả i sự Sa Ngã .
Phiên bả n già cỗ i hơn củ a lá chính số 6 đô i lú c mang tên The Choice (Sự
Lự a Chọ n), và trong bó i toá n nó mang nghĩa sự lự a chọ n quan trọ ng giữ a hai
ham muố n. Trong bộ Marseilles, mộ t bà da trắ ng loá mộ t bà đen thù i lù i,
nhưng khô ng phả i á m chỉ phâ n biệt chủ ng tộ c đâ u nhé, mà là biểu tượ ng
truyền thố ng ở châ u  u chỉ Cá i Á c và Cá i Thiện, cò n đà n bà phụ nữ nó i chung
là chỉ sự cá m dỗ – đồ ng nghĩa vớ i hai sự lự a chọ n: mộ t bên thì đú ng đắ n nhưng
nhà m chá n cò n mộ t bên là khao khá t mã nh liệt nhưng khô ng chính tô ng (kiểu
vợ nhà châ n ngắ n vớ i tình nhâ n châ n dà i ấ y mà ). Lá bà i có thể á m chỉ từ mộ t
lự a chọ n cơ bả n cho đến khủ ng hoả ng lớ n trong cuộ c số ng mộ t cá nhâ n. Chú ng
ta có thể thấ y biểu tượ ng cổ đạ i nà y xuấ t hiện nhan nhả n trong nhiều thể loạ i
tiểu thuyết và phim ả nh về nhữ ng ngườ i đà n ô ng trung niên hoặ c thuộ c tầ ng
lớ p trung lưu cố gắ ng từ bỏ mấ y bà vợ yêu quý nhạ t nhẽo vì mấ y em gá i trẻ
trung hoang dạ i.
Thự c tế sự lự a chọ n có thể kéo dà i hết cuộ c đờ i mộ t ngườ i. Ngay cả
nhữ ng ngườ i khô ng bao giờ bậ n lò ng đến ranh giớ i đạ o đứ c trong tầ ng lớ p
trung lưu củ a họ cũ ng có thể cắ m đầ u và o nhữ ng sự lự a chọ n như mộ t kẻ
phạ m tộ i chung thâ n. Và có rấ t nhiều ngườ i số ng cuộ c số ng vẻ ngoà i thì đứ ng
đắ n nhưng bên trong luô n dằ n vặ t khô n nguô i vớ i nhữ ng khá t khao, nhữ ng
thô i thú c ngoạ i tình, bạ o lự c, hoặ c chỉ đơn giả n là bỏ nhà để thà nh mộ t lữ
khá ch lang thang.
Trong cấ p độ huyền bí, sự lự a chọ n giữ a ngườ i đà n bà da trắ ng và ngườ i
đà n bà da đen thể hiện sự lự a chọ n giữ a con đườ ng bên ngoà i (Hierophant),
con đườ ng mà cuộ c số ng trả i thả m sẵ n chỉ việc đi, hoặ c con đườ ng bên trong
cho nhữ ng kẻ tu tậ p có thể dẫ n đến nhữ ng mâ u thuẫ n vớ i cá c khao khá t ẩ n
giấ u bên trong. Nhà Thờ gắ n má c ma quỷ cho nhữ ng phá p sư, và trong mớ
phú ng dụ Thiên Chú a Giá o thì ngườ i phụ nữ da đen thườ ng đạ i diện cho Satan.
Nhữ ng ý nghĩa nà y đều chỉ đến sự lự a chọ n giữ a á nh sá ng và bó ng tố i
theo cụ m nghĩa rộ ng nhấ t có thể. Hà ng Ẩ n Chính đầ u tiên chú ng ta có thể nhìn
nhữ ng lự a chọ n đó mộ t cá ch điển hình hơn, rằ ng sự lự a chọ n thiết thự c đầ u
tiên củ a con ngườ i là độ c lậ p khỏ i cha mẹ. Cho đến khi nhữ ng ham muố n tình
dụ c xuấ t hiện đa phầ n con ngườ i thoả mã n vớ i việc hà nh độ ng khá c vớ i mong
đợ i củ a cha mẹ. Đến “tuổ i nổ i loạ n” thì ham muố n tình dụ c lạ i là kim chỉ nam
chỉ ra nó muố n đi đến đâ u. Cuố i cù ng chú ng ta bắ t đầ u thá c loạ n trà n sang cả
cá c lĩnh vự c khá c nữ a. Hiếm khi nà o đố i tượ ng cha mẹ chọ n cho chú ng ta lạ i
trở thà nh đố i tượ ng chú ng ta sẽ chọ n cho bả n thâ n. Nếu sự khá c biệt quá nhứ c
nhố i, hoặ c cha mẹ quá kiểm soá t, thì ngườ i đó sẽ phả i đố i mặ t vớ i nhữ ng lự a
chọ n đau thương.
Paul Douglas đã bình phẩ m ngườ i đà n bà tó c đen trô ng có vẻ già cỗ i hơn
chính là mẹ củ a ngườ i đà n ô ng, và sự lự a chọ n là hoặ c tiếp tụ c nép sau vá y bà
hoặ c tự thâ n vậ n độ ng. Nhữ ng ngườ i như Freud tin rằ ng khao khá t đầ u tiên
củ a mộ t cậ u bé liên kết trự c tiếp vớ i bà mẹ sẽ cả m thấ y phứ c cả m Oedipus cổ
điển (bi kịch Oedipus). Mộ t phầ n nhâ n cá ch mong mỏ i duy trì cuộ c số ng ả o
tưở ng gắ n kết vớ i ngườ i mẹ, trong khi phầ n cò n lạ i thèm khá t “tình yêu đích
thự c” trong hiện thự c thuộ c thế hệ củ a cậ u bé. Nhưng chú ng ta khô ng phả i
nhú ng mô ng và o phâ n tâ m họ c củ a Freud mớ i thấ y đượ c sự hà m ý rộ ng hơn
củ a sự lự a chọ n kiểu nà y. Dù có “ham muố n thầ m kín” vớ i mẹ hay khô ng, thì
số ng ă n bá m và o bố mẹ hiển nhiên là an toà n và nhà n hạ . Nhưng anh ta (hoặ c
cô ta, về cơ bả n con gá i cũ ng có nhữ ng vấ n đề tương tự dù đô i lú c ở hình thá i
khá c) sẽ khô ng bao giờ trở thà nh mộ t cá nhâ n độ c lậ p nếu khô ng tá ch ra. Và
chẳ ng thứ gì hiệu quả triệt để hơn tình dụ c.
Thế nên, phiên bả n truyền thố ng củ a lá chính 6 đạ i diện cho “tuổ i nổ i
loạ n”. Thờ i kì nà y khô ng chỉ xuấ t hiện kích dụ c mà cò n xuấ t hiện cả sự độ c lậ p
về trí tuệ và đạ o đú c. Lá 3, 4, 5 đã tạ o ra khuô n hình cơ bả n củ a con ngườ i
thô ng qua 3 thế lự c: bố mẹ, tự nhiên và xã hộ i. Lá 6 cá nhâ n trở nên cá nhâ n
hơn, nhâ n cá ch thự c sự vớ i nhữ ng lý tưở ng và mụ c đích riêng biệt đã có thể
quyết định nhữ ng lự a chọ n dự a trên phâ n tích khao khá t cá nhâ n và trá ch
nhiệm thay vì dự a trên mệnh lệnh củ a cha mẹ.
Nhữ ng ý nghĩa nà y thuộ c về cấ u tạ o truyền thố ng củ a lá bà i. Trong thiết
kế phiên bả n The Lovers, Waite hướ ng tớ i mụ c đích khá c. Tình dụ c và tình yêu
đó ng vai trò gì trong cuộ c số ng mộ t ngườ i? Và ngườ i ta có thể tìm thấ y loạ i sứ c
mạ nh bi kịch lớ n lao nhưng sâ u sắ c nà o trong cuộ c “đâ m chọ t mâ y mưa” giữ a
hai trá i tim và hai cơ thể? Waite gọ i bứ c tranh củ a ô ng, “lá bà i tình yêu củ a
nhâ n loạ i, xuấ t hiện ở đây như mộ t phầ n củ a lự a chọ n, châ n lý, và cuộ c số ng”.
Xu hướ ng tình dụ c giú p chú ng ta thoá t khỏ i sự cô lậ p. Nó đẩ y chú ng ta
và o nhữ ng mố i quan hệ “sinh độ ng” vớ i ngườ i khá c, cuố i cù ng để mở ra con
đườ ng đến vớ i tình yêu (về cơ bả n thì đoạ n nà y đang khuyến khích ngủ trướ c
yêu sau). Thô ng qua tình yêu chú ng ta khô ng chỉ đạ t đượ c sự thố ng nhấ t vớ i
mộ t ai đó , mà chú ng ta cò n chạ m tớ i mộ t mả nh tin hin trong khố i ý nghĩa vĩ đạ i
sâ u sắ c củ a cuộ c số ng. Trong tình yêu chú ng ta rũ bỏ cá i tô i kiểm soá t từ ng
tá ch chú ng ta khỏ i cộ ng đồ ng và cuộ c số ng. Thế nên thiên thầ n treo lử ng lơ
trên đầ u ngườ i đà n ô ng và ngườ i đà n bà là mộ t ả o tưở ng khô ng thể đạ t đến,
nhưng cũ ng thương tình hạ xá để họ thoá ng thấ y dung nhan.
Tô n giá o, triết họ c, nghệ thuậ t luô n khoá i nhà o nặ n biểu tượ ng nam nữ để
thể hiện sự đố i tính. Chú ng ta đã thấ y ý tưở ng nà y xuấ t hiện trong The
Magician và The High Priestess, cũ ng như giữ a The Empress và The Emperor.
Chủ nghĩa biểu tượ ng ở đây đượ c củ ng cố bằ ng sự thậ t rằ ng Câ y Đờ i vớ i ngọ n
lử a biểu tượ ng củ a The Magician đằ ng sau ngườ i nam, trong khi Câ y Trí Tuệ
vớ i con rắ n trườ n (rắ n khô ng phả i là ma quỷ như thiên hạ đồ n đạ i đâ u, mà là
sự thô ng thá i vô thứ c) đượ c vẽ đằ ng sau ngườ i nữ . Thiên thầ n chứ ng giá m kết
hợ p hai nguyên lý nà y. Đạ o họ c truyền thố ng cổ hủ hay có trò “nam nữ thụ thụ
bấ t thâ n”, rằ ng mỗ i cơ thể chứ a mộ t đạ o số ng khá c nhau. Thô ng qua tình dụ c
nhữ ng đạ o số ng nà y kết hợ p lạ i.
Nhữ ng nhà thầ n bí họ c luô n nhìn thấ y cả hai nguyên tố nà y trong mỗ i cá
nhâ n. Ngà y nay chú ng ta nghe khố i nhà khoa họ c phá n rằ ng ai cũ ng nử a nạ c
nử a mỡ ; tuy nhiên thườ ng thì họ đang vơ đũ a cả nắ m nhữ ng hà nh vi xã hộ i,
như sự nó ng nả y và dịu dà ng. Khi đà n ô ng và phụ nữ đượ c nhìn nhậ n như
nhữ ng khía cạ nh đố i lậ p dự a trên nhữ ng tính chấ t tự nhiên sâ u xa nhấ t, thì
quan điểm củ a nhữ ng nhà huyền họ c triệt để hơn nhiều. Có mộ t cá ch để mô tả
mụ c đích củ a bộ Ẩ n Chính, đó là là m rõ và thố ng nhấ t nhữ ng phẩ m tính đố i
lậ p. Thế nên nhiều bộ bà i, vũ cô ng thoá t y The World là mộ t á i nam á i nữ .
Theo như nhữ ng nhà Qabalah họ c và nhữ ng triết gia thuộ c trườ ng phá i kì
bí, toà n bộ nhâ n loạ i (bao gồ m cả Thượ ng Đế) đều có nguyên bả n là lưỡ ng
tính; đà n ô ng và đà n bà chỉ bị tá ch biệt sau cú Sa Ngã . Thế nên sinh ra câ u nó i
mỗ i ngườ i chỉ là mộ t nử a và chỉ hoà n thiện khi tìm thấ y nử a kia củ a đờ i mình
(mịa sến sú a đến thế là cù ng!)
Chú ng ta bắ t gặ p ý tưở ng tương đồ ng trong Plato, nhưng vớ i sự đa dạ ng
thú vị hơn. Mộ t trong nhữ ng thầ n thoạ i Plato kể rằ ng con ngườ i nguyên thuỷ
là nhữ ng cặ p sinh vậ t đô i, gồ m ba loạ i: nam-nữ , nam-nam, và nữ -nữ . Tin rằ ng
con ngườ i chấ m mú t quá nhiều sứ c mạ nh nên Zeus mộ t chém sét xẻ đô i nhữ ng
thố ng nhấ t thể, và giờ mỗ i ngườ i trong chú ng ta phả i lậ t đậ t đi tìm nử a kia củ a
mình. Đố i lậ p vớ i Do Thá i giá o và Thiên Chú a giá o, thầ n thoạ i Plato đưa ra
thự c tế cô ng bằ ng hơn cho ngườ i đồ ng tính. Thế nên nếu chỉ phâ n định đố i lậ p
nam nữ mộ t cá ch dễ dã i là rấ t ngu xuẩ n. Ai cũ ng mang trong mình cả The
Magician và The High Priestess. Và cặ p đang yêu nà o cũ ng có thể triệu gọ i
thiên thầ n. Vai trò khô ng quan trọ ng, quan trọ ng là hiện thự c củ a sự thố ng
nhấ t.
Trong nhữ ng diễn giả i theo xu hướ ng đá m đô ng củ a Thiên Chú a Giá o về
Kinh Sá ng Thế, Eve mắ c trọ ng tộ i, khô ng chỉ vì ă n trá i cấ m trướ c, mà vì sự
quyến rũ củ a nà ng đã câ u dẫ n Adam mắ c tộ i theo (có bả n dịch là nà ng quyến
rũ Adam, nhưng khô ng phả i đâ u nhé). Đà n ô ng bị chế ngự bở i lí lẽ và đà n bà
bở i khoá i lạ c (ở đây dung từ “reason” – có thể dịch là “lí lẽ” hoặc “lí trí”. Nhưng
cá nhân tôi cho là dùng từ “lí lẽ” thì hợp lí hơn, bởi “lí lẽ” là thể thức cao hơn
của lí trí, sau khi dùng lí trí đạt được kiến thức thì con người mới sinh ra những
“lí lẽ”.) Sự phâ n chia nà y dẫ n đến dă m kẻ theo Cô ng Giá o tuyên bố rằ ng phụ nữ
khô ng có linh hồ n. Nhưng thự c chấ t toà n bộ thầ n thoạ i về Cú Ngã nhấ n mạ nh
và o sự bấ t tuâ n và sự trừ ng phạ t lạ i mang nghĩa đà n á p và tẩ y nã o đá m con
chiên. Khoá i lạ c thể xác đượ c xem là nguy hiểm vớ i xã hộ i thế nên phả i bị kiểm
soá t. Như Joseph Campbell chỉ ra trong “Nhữ ng Mặ t Nạ Củ a Chú a”, tô n giá o
thờ nữ thầ n cổ đạ i Palestine cũ ng có loạ i “bi kịch giờ và ng” vớ i rắ n, vớ i Câ y
Đờ i và Trá i Tá o kiểu nà y. Nhưng trong truyện cổ , nữ thầ n đã cho kẻ đượ c
thô ng nã o trá i tá o trí tuệ để đượ c bướ c và o thiên đườ ng, chứ khô ng phả i
nguyên nhâ n anh ta bị trụ c xuấ t. Ngườ i Hebrew cổ đã xá o trộ n mắ m muố i thầ n
thoạ i, mộ t phầ n dướ i danh nghĩa ngă n chặ n sự đồ i truỵ , nhưng cũ ng vì họ , như
nhữ ng ngườ i Babylon, coi nhữ ng cá ch thứ c cũ là “đá ng ghê tở m”.
Tuy vậ y bà i Tarot là mộ t cách giả i phó ng. Điều Jahweh sợ , rằ ng nhâ n loạ i
“sẽ trở thà nh như chú ng ta”, chính xá c là mụ c đích củ a Tarot – phô bà y đầ y đủ
nhữ ng tia sá ng thầ n thá nh trong con ngườ i và thố ng nhấ t chú ng vớ i nhậ n thứ c
củ a chú ng ta, để chấ m dứ t tính hai mặ t củ a Chú a và con ngườ i, kết hợ p chú ng
là m mộ t. Vậ y nên dù có nhồ i nhét hà ng tá biểu tượ ng như Kinh Sá ng Thế, thì
The Lovers củ a bộ Rider đả o nghĩa mộ t cá ch triệt để.
Hã y để ý rằ ng trong khi ngườ i đà n ô ng “nhò m” sang ngườ i phụ nữ thì
ngườ i phụ nữ lạ i ngướ c mắ t ngắ m thiên thầ n. Nếu ngườ i đà n ô ng thự c là “lí
lẽ”, thì trí tuệ chỉ có thể vượ t qua giớ i hạ n nhờ đam mê tầ m thườ ng. Về cơ bả n,
trí tuệ điều khiển và kiềm chế, trong khi đam mê đạ p đổ mọ i giớ i hạ n. Truyền
thố ng củ a con ngườ i khiến cơ thể và lý trí trở thà nh hai kẻ qua đườ ng xa lạ .
Tarot xuấ t hiện là để dạ y chú ng ta mai mố i kết hợ p chú ng (mộ t ngọ n nú i đơn
ngă n cá ch giữ a hai ngườ i tình), và rằ ng khô ng phả i khả nă ng kiểm soá t củ a lý
trí nâ ng cá c giá c quan lên mộ t cấ p độ cao hơn. Đam mê mớ i đú ng.
Chú ng ta có thể thấ y điều nà y trong thuậ t ngữ tâ m lý họ c. Đa số con ngườ i
bị tró i buộ c bở i cá i tô i củ a mình hoặ c nhữ ng lớ p mặ t nạ họ trưng ra cho thế
giớ i chiêm ngưỡ ng. Nhưng nếu họ có thể đầ u hang trướ c nhữ ng đam mê nhụ c
dụ c, họ có thể, ít ra là trong mộ t khoả nh khắ c, vượ t khỏ i sự cô lậ p. Nhưng
ngườ i khô ng bỏ đượ c cá i tô i, dù chỉ trong chố c lá t, thì sẽ hoặ c lạ m dụ ng tình
dụ c hoặ c bị tình dụ c lạ m dụ ng. “Yêu” trở thà nh cô ng cụ thao tú ng ngườ i khá c,
nhưng lạ i chẳ ng bao giờ “lên nó c nhà ”. Khi mộ t ngườ i từ chố i khao khá t “xô i
thịt” để giả i toả nhu cầ u vớ i ngườ i khá c, ngườ i đó sẽ trầ m cả m. Thiên thầ n đã
bị xua đuổ i.
Đồ ng thờ i chỉ nhữ ng đam mê cũ ng khô ng đủ khả nă ng lô i cổ thiên thầ n
đến. Chú ng cầ n phả i đượ c định hướ ng bằ ng lí trí, cũ ng như lí trí cầ n đam mê
để trở có thể quẩy nhiệt tình. Nhữ ng ngườ i chỉ lao theo đam mê thườ ng bị vầ n
từ trả i nghiệm nà y sang trả i nghiệm khá c.
Paul Foster Case đặ t tên thiên thầ n là Raphael, ngườ i là m chủ siêu thứ c.
Điều nà y dẫ n chú ng ta quay về tư duy tam thứ c nhấ t thể; tạ i đâ y chú ng ta biết
đượ c rằ ng ba cấ p độ củ a ý thứ c khô ng hề bị tá ch biệt hay bị cô lậ p, giố ng như
ba câ u chuyện chung mộ t nhà , nhưng siêu-thứ c thì lạ i là sả n phẩ m đượ c đẻ ra
từ sự kết hợ p củ a ý thứ c và vô thứ c. Đườ ng mò n nằ m giữ a vô thứ c vì đó là nơi
ta tìm thấ y nă ng lượ ng châ n nguyên củ a cuộ c số ng. Thự c tế, siêu thứ c có thể
đượ c mô tả như nă ng lượ ng củ a vô thứ c nhưng nâ ng cấ p lên trạ ng thá i cao
hơn. Mộ t phầ n củ a sự chuyển hoá nằ m trong ý thứ c, tạ o nên hình thá i, định
hướ ng và ý nghĩa cho nă ng lượ ng.
Nếu trong mô típ ba bên hai hình trên đạ i diện cho nhữ ng cặ p đố i tính
trong cuộ c số ng, và hình tượ ng lớ n ở trên đạ i diện cho sứ c mạ nh trung hoà
giữ a cá c cặ p đố i tính, thì trong lá chính 6 “thứ ” trung hoà chính là tình yêu
nhụ c dụ c. Khi chú ng ta đầ u hà ng trướ c khoá i cả m thể xá c, chú ng ta trả i nghiệm
bấ t chợ t mộ t thứ gì đó cò n vĩ đạ i hơn cả chính chú ng ta. Chỉ là bắ t gặ p thoá ng
qua thô i; sự giả i phó ng thự c sự đò i hỏ i lắ m trò hơn là chỉ mình đam mê.
Nhưng tình yêu có thể giú p chú ng ta nhìn thấ y con đườ ng, và biết đô i dă m lạ c
thú đang chờ đợ i chú ng ta ở cuố i con đườ ng đó . Chẳ ng thiếu gì nhữ ng nhà
thầ n bí họ c, điển hình như thá nh Teresa, đã mô tả cuộ c kết hợ p vớ i Chú a bằ ng
hình thứ c khoá i lạ c xá c thịt (chắ c là dù ng Chú a để thẩ m du?).
Ý nghĩa bó i toá n trong hình ả nh bộ Waite-Smith khá thẳ ng thắ n. Họ đề
cậ p đến tầ m quan trọ ng củ a tình yêu trong cuộ c đờ i mộ t con ngườ i đố i vớ i
mộ t ngườ i tình cụ thể; thườ ng chỉ nhữ ng cuộ c hô n nhâ n hoặ c nhữ ng mố i quan
hệ lâ u dà i. Lá bà i ngụ ý rằ ng mộ t mố i quan hệ đặ c biệt đã và sẽ chứ ng minh nó
rấ t có giá trị vớ i mộ t ngườ i, giú p anh ta hoặ c cô ta có nhữ ng thấ u hiểu mớ i về
cuộ c số ng. Nếu mộ t vấ n đề cụ thể đang đượ c xem xét trong khi đọ c bà i thì The
Lovers á m chỉ sự giú p đỡ theo đô i cá ch – sự ủ ng hộ củ a ngườ i yêu cả về cá ch
xử lí lẫ n tinh thầ n. Nhưng khô ng phả i lú c nà o nó cũ ng đú ng. The Lovers, trong
vị thế quá khứ , đặ c biệt trong mố i tương quan vớ i nhữ ng lá á m chỉ sự từ chố i
khô ng đố i mặ t vớ i tình huố ng hiện tạ i, có thể thể hiện sự luyến tiếc bấ t an vớ i
cuộ c tình đã mấ t.
Nhữ ng lá trướ c đó đều đạ i diện cho nhữ ng châ n nguyên tinh khiết nhấ t.
Khi chú ng ta đả o ngượ c chú ng, chú ng ta nêm nếm nhữ ng nguyên tố thiếu hụ t.
Nhưng ở cấ p độ nà y, tính cá thể lên ngô i, ý nghĩa ngượ c lạ i thể hiện sự yếu
đuố i và bế tắ c. Đầ u tiên nó nó i về tình yêu khô ng lố i thoá t và huỷ hoạ i, đặ c biệt
là nhữ ng cuộ c hô n nhâ n tồ i tệ. Nó cũ ng có thể á m chỉ vấ n đề tình dụ c hoặ c mố i
tình lã ng mạ n đả o lộ n cuộ c số ng mộ t ngườ i, theo cả nghĩa nhữ ng khó khă n vớ i
mộ t ngườ i cụ thể, hay đơn giả n đi tìm tình yêu đã là mộ t vấ n đề lớ n. Vì bộ
Waite-Smith hướ ng đến tình yêu trưở ng thà nh, và hình ả nh truyền thố ng thể
hiện quá trình quyết định củ a tuổ i dậ y thì, nên cả hai phiên bả n lộ n cây chuố i
đều chỉ tình yêu non nớ t củ a trẻ con; “tuổ i nổ i loạ n” kéo dà i khiến dă m ngườ i
ô m thứ ả o tưở ng trẻ con trong thờ i gian dà i kể cả khi cơ thể đã hoà n toà n
trưở ng thà nh.
Lá Bài The Chariot
Trong khi sự thay đổ i lên lá The Lovers củ a Waite là rõ rà ng nhấ t, thì việc
ô ng đả o chỗ lá Strength và lá Justice lạ i gâ y tranh cã i nhấ t. Bả n thâ n ô ng cũ ng
chẳ ng đưa ra lờ i biện hộ cụ thể nà o cho sự thay đổ i đó . “Vì nhữ ng lí do thoả
mã n cá nhâ n, ô ng thả y lá nà y sang vị trí củ a Justice (Cô ng Lý) vố n mang số 8.
Sự biến đổ i nà y chẳ ng mang nghĩa gì vớ i ngườ i đọ c bà i nên chẳ ng lí gì ô ng phả i
giả i thích tườ ng tậ n.” Cá c lí do chắ c chắ n nằ m ngoà i phạ m vi cá nhâ n. Khô ng
chỉ Waite mà cả Paul Foster Case và Aleister Crowley đặ t lá Strength (Sứ c
Mạ nh) và o số 8 và Justice số 11. Nhữ ng ngườ i xếp bà i theo nguyên tắ c nà y hẳ n
đã đi theo lố i mò n củ a Hộ i Bình Minh Và ng, hộ i mà cá c bộ Tarot cũ ng đổ i chỗ
hai lá nà y.
Mố i liên hệ vớ i mộ t hộ i kín gợ i đến sự khai tâ m. Tấ t nhiên thờ i nay Hộ i
Bình Minh Và ng khô ng khở i xướ ng mấ y vụ tu tậ p tự ngượ c để “đả thô ng nã o
bộ ” nữ a, mặ c dù hộ i tuyên bố đượ c nhậ n nhữ ng chỉ dẫ n tâ m linh đặ c biệt trự c
tiếp từ nhữ ng ngườ i hướ ng dẫ n tinh thầ n. Sự khai tâ m đượ c thừ a nhậ n từ
hà ng ngà n nă m trướ c, từ nhữ ng đền thờ Ai Cậ p cho đến nhữ ng hoang mạ c ở
Ú c. Nó có nghĩa sự biến chuyển tâ m lý – chủ đề chính dò ng hai Tarot. Bằ ng
cá ch quy chiếu Justice và nhữ ng lá bà i “vệ tinh” quanh nó vớ i tư tưở ng cổ đạ i,
chú ng ta sẽ thấ u hiểu Tarot hơn dướ i dạ ng mộ t trả i nghiệm.
Chú ng ta ngó lạ i cá ch sắ p xếp cổ truyền củ a nhữ ng lá chính cũ mộ t chú t.
Hình ả nh củ a Justice gợ i đến nhữ ng gá nh nặ ng trong trạ ng thá i câ n bằ ng trong
cuộ c số ng. Dò ng hai lô i chú ng ta khỏ i á nh sá ng thà nh cô ng củ a cuộ c số ng ngoạ i
tạ i và đẩ y chú ng ta và o bó ng tố i nộ i tạ i. Nếu đặ t Justice ở vị trí đầ u dò ng hai nó
sẽ mang nghĩa sự đá nh giá nhữ ng thứ trọ ng yếu trong cuộ c số ng củ a bạ n. Nó
hiển nhiên có lý. Nhưng nếu Justice đặ t trướ c thì tấ t cả nhữ ng đá nh giá củ a
bạ n đều xuấ t hiện mộ t cá ch có tính toá n – sự đá nh giá chỉ là phả n ứ ng có ý
thứ c trướ c cá c bấ t mã n. Nhưng nếu nhữ ng đá nh giá nà y bộ c phá t từ trong nộ i
tạ i thì sẽ có tá c độ ng mạ nh hơn rấ t nhiều, và chú ng ta sẽ buộ c phả i nhậ n ra
chú ng thô ng qua tầ m nhìn củ a Wheel of Fortune (Vậ n Xa). Thanh kiếm hai
lưỡ i củ a Justice á m chỉ hà nh độ ng – lờ i xá c nhậ n tri thứ c rú t ra từ sự đá nh giá .
Hà nh độ ng thự c tế từ đá nh giá dẫ n chú ng ta đến Ngườ i Treo (Hanged Man).
Nếu Justice đứ ng trướ c thì tiếp đến phả i là Hermit (Ẩ n sĩ). Dướ i vai trò mộ t
ngườ i tìm kiếm sự thô ng tuệ, Ẩ n Sĩ cũ ng đạ i diện cho lờ i xá c nhậ n nhữ ng phá n
xét củ a Justice. Nhưng nếu thừ a nhậ n trí tuệ đó trướ c Justice, thì Ngườ i Treo
lạ i là câ u trả lờ i sâ u trong nộ i tạ i.
Giờ cù ng xét Sứ c Mạ nh (Strength) ở cả hai vị trí. Lá bà i có hình mộ t ngườ i
phụ nữ thuầ n phụ c sư tử . Nó i ngắ n gọ n, nó mô tả nă ng lượ ng vô thứ c đượ c
giả i phó ng, đượ c bình ổ n, đượ c “thuầ n hoá ” nhờ định hướ ng củ a nhậ n thứ c. Ý
tưở ng kiểu đó đứ ng đầ u giữ a đuô i chỗ nà o chẳ ng hợ p. Nó thể coi nó như “bà i
kiểm tra tâ m lý” cuố i cù ng củ a dò ng bà i. Và hẳ n nhiên sự bình châ n như vạ i
củ a Ngườ i Treo ở vị trí tiếp là hoà n hả o.
Nhưng chú ng ta cũ ng có thể coi Sứ c Mạ nh là phẩ m chấ t thiết yếu để bắ t
đầ u hà nh trình mớ i. Khô ng thể nhờ đến cá i tô i để khá m phá nộ i tạ i. Chú ng ta
cầ n phả i đố i đầ u vớ i nhữ ng tình cả m và khao khá t vố n luô n chơi ú tim vớ i
nhậ n thứ c. Nếu nỗ lự c thay đổ i bả n thâ n bằ ng lý trí thì chú ng ta sẽ tạ o ra mộ t
loạ i nhâ n cá ch khá c. Mấ y trườ ng hợ p kiểu nà y xảy ra khá thườ ng xuyên. Nhiều
ngườ i thấ y họ số ng thiếu tự phá t. Họ nhìn quanh mình, đọ c sá ch tâ m lý, quan
sá t nhữ ng ngườ i số ng “hoang dạ i” vớ i cả m thụ ghen tị hoặ c thậ m chí tự xấ u hổ
về tính tự chế củ a bả n thâ n. Và rồ i, thay vì chọ n con đườ ng gậ p ghềnh để giả i
phó ng nỗ i sợ và khao khá t bị kiềm nén, họ cẩ n trọ ng “bắ t chướ c” tính tự phá t.
Họ “tô n vinh” The Chariot lên mộ t “tầ m cao” mớ i.
Đặ t lá Strength và o số 8 tứ c là đẩ y nó và o vị thế đố i lậ p vớ i Chariot – mộ t
loạ i sứ c mạ nh khá c, khô ng phả i ý chí củ a cá i tô i, mà là cá i Sứ c Mạ nh Nộ i Tạ i để
đố i diện vớ i bả n ngã mộ t cách bình thả n khô ng sợ hã i (nói đơn giản thì,
Chariot đối ngoại, Strength đối nội). Chú ng ta có thể lô i nhữ ng bí ẩ n ra á nh sá ng
vì đã tìm thấ y Sứ c Mạ nh để đố i mặ t vớ i chú ng (Strength vừ a là tên lá bà i, vừ a
mang nghĩa Sứ c Mạ nh). Con sư tử đạ i diện cho cả m xú c, nỗ i sợ , khao khá t và
bấ t an có khả nă ng kiểm soá t cuộ c số ng nhưng lạ i bị cá i tô i đè nén. Ngườ i
Đá nh Xe triệu nă ng lượ ng nộ i tạ i là m nguồ n sứ c mạ nh nền tả ng, nhưng luô n
cẩ n thậ n định hướ ng loạ i nă ng lượ ng đó theo con đườ ng nhậ n thứ c muố n đi.
Sứ c Mạ nh mở đườ ng cho đam mê nộ i tạ i “cá ch mạ ng” như bướ c đầ u tiên vượ t
khỏ i “cá i tô i”.
Ở cấ p độ đơn giả n, chú ng ta có thể thấ y sự “trỗ i dậ y” củ a nhữ ng cả m xú c
bị đè nén trong mộ t con ngườ i nà y qua cá ch cư xử “trẻ con” củ a họ – khó c nứ c
nở hay hò hét; nó i cá ch khá c, tấ t cả nhữ ng điều trướ c đó có vẻ ngu xuẩ n và
đá ng xấ u hổ . Ở cấ p độ sâ u hơn, con sư tử đạ i diện cho toà n bộ sứ c mạ nh cá
nhâ n bị chuẩ n mự c xã hộ i “dao kéo đẽo gọ t”. Sứ c Mạ nh mở xích cho nguồ n
nă ng lượ ng nà y để dù ng nó như mộ t thứ nhiên liệu dự trữ trong chuyến du
hà nh nộ i tạ i củ a Ẩ n Sĩ. Nhưng chỉ có thể chắ t đượ c thứ “nhiên liệu” đó khi
ngườ i ta thuầ n hoá đượ c con sư tử ngay khi nó đượ c rũ xiềng. Strength giả i
phó ng nhâ n cách như Pandora mở hộ p cấ m. Nhưng nguy hiểm là vậ y, thì kết
quả thậ t ngọ t ngà o: cả m giá c thanh thả n, tình yêu cuộ c số ng, và sự tự tin to
lớ n. Trừ phi chú ng ta thự c lò ng tin tưở ng và o sự tự khá m phá bả n thâ n là mộ t
niềm vui, nếu khô ng chú ng ta chẳ ng bao giờ hoà n thà nh nó cả .
Hệ thố ng biểu tượ ng củ a tranh ả nh và số má củ ng cố thêm sự đố i lậ p giữ a
Strength và Chariot. The Chariot vẽ đà n ô ng cò n Strength vẽ đà n bà. Tấ t nhiên
là theo truyền thố ng, chú ng đạ i diến lý trí – tình cả m, xâ m lượ c – phụ c tù ng.
Cũ ng như truyền thố ng, số 7 củ a The Chariot thuộ c về ma thuậ t “dương”, cò n
số 8 là “â m”. Tính biểu tượ ng nà y đẻ ra từ giả i phẫ u họ c. Cơ thể đà n ô ng có bả y
“lỗ ” (tính cả mũ i), cò n đà n bà 8 “lỗ ”. Tiện thể, cơ thể đà n ô ng có 7 điểm: hai tay,
hai châ n, cá i đầ u, trung tâ m và “củ a quý”. Đà n bà thì có 8: cặ p nú i đô i thay cho
“củ a quý” :v.
Phép thuậ t “nam” “nữ ” là có ý gì? Lý thuyết bí truyền coi nă ng lượ ng giớ i
tính là biểu hiện củ a nhữ ng nguồ n nă ng lượ ng chính dướ i toà n vũ trụ ; đà n ô ng
và đà n bà giố ng như điện tích â m và điện tích â m trong nguyên tử . Thô ng qua
sự vậ n độ ng củ a nă ng lượ ng lưỡ ng cự c, “phép thuậ t” xuấ t hiện. Nhữ ng nhà
thầ n bí họ c coi nhữ ng hoạ t độ ng khoa họ c nà y chẳ ng kém huyền bí so vớ i vậ n
độ ng nă ng lượ ng nguyên tử hiện đạ i. Có thể miêu tả Lovers củ a bộ Rider là sơ
đồ nă ng lượ ng giả n lượ c. Thế nên, The Chariot và Strength là mộ t “cặ p đô i
hoà n hả o” như The Magician và The High Priestess đượ c sinh ra là dà nh cho
nhau.
Về mặ t tâ m lý chú ng cũ ng mang hai loạ i sứ c mạ nh khá c nhau. Xã hộ i
chú ng ta nhấ n mạ nh và o tính “dương” kiểm soá t; chinh phụ c, thố ng trị thế giớ i
thô ng qua lí lẽ và ý chí. Nhưng cá i chấ t “â m” củ a trự c giá c và cả m xú c tự phá t
cũ ng chẳ ng phả i liễu yếu đà o tơ gì cho cam. Để bộ c lộ nhữ ng tình cả m sâ u sắ c
nhấ t vớ i tình yêu và lò ng tin đò i hỏ i sự dũ ng cả m vĩ đạ i và sứ c mạ nh to lớ n.
The Fool – Gã Ngố c – lạ i chen và o đâ y. Chỉ bằ ng biến chuyển tâ m lý chú ng
ta mớ i có thể từ Ý Thứ c tìm đến Vô Thứ c. Chỉ có Kẻ Ngố c mớ i chọ n là m việc đó ,
vì tạ i sao chú ng ta phả i từ bỏ quyền kiểm soá t và thà nh cô ng? Chú a thá nh thầ n
đã ép Oedipus; thế nhu cầ u nộ i tạ i nà o ép buộ c số chú ng ta?
Vị trí đầ u dò ng củ a Strength liên kết nó vớ i The Magician, cù ng cả dấ u
hiệu vô cự c trên đầ u nà ng gợ i đến số 8 (biểu tượ ng vô cự c là số 8 nằ m ngang).
Sự đả o ngượ c giớ i tính chỉ ra sự kết hợ p giữ a hai hình mẫ u nam và nữ . Sự tiếp
cậ n chủ độ ng củ a The Magician vớ i cuộ c số ng đã đượ c “phẫ u thuậ t thẩ m mỹ”
bằ ng thanh thả n nộ i tạ i trong The High Priestess.
Dung mạ o gợ i cả m củ a ngườ i phụ nữ , má i tó c “và ng hoe” và đai lưng hoa
nố i nà ng vớ i con sư tử cũ ng gợ i đến là Nữ Hoà ng (Empress). The Empress đạ i
diện cho thiên tính tự nhiên và đam mê; chú ng ta (lạ i) thấ y bó ng dá ng củ a
nă ng lượ ng cả m xú c, “khao khá t thú vậ t” như cá ch và i nhà diễn giả i Tarot nó i,
giả i phó ng và thuầ n hoá . Waite miêu tả chiếc đai lưng hoa như mộ t biểu tượ ng
vô cự c thứ hai, mộ t đầ u quấ n eo ngườ i phụ nữ , mộ t đầ u trò ng và o cổ con sư
tử . Chú ng ta có thể coi Strength là The Magician đã qua “hô n thú ” vớ i The
Empress; đó là sứ c mạ nh Nhậ n Thứ c và Định Hướ ng củ a The Magician đã hoà
vớ i nhụ c dụ c củ a Nữ Hoà ng Khiêu Gợ i khiến sứ c mạ nh đó có mụ c đích và dẫ n
đến Ẩ n Sĩ (The Hermit). Để ý rằ ng dò ng đầ u 1 thêm 3 bằ ng 4, lá Emperor. Giờ
dò ng 2 thì 1 thêm 3 thà nh 2 nhâ n đô i; sự thậ t nộ i tạ i củ a The High Priestess.
Mộ t mặ t khá c củ a lá chính nà y đưa sự kết hợ p củ a 1 và 3 lên tầ m cao hơn.
Case và nhữ ng ngườ i khá c đã gá n chữ Teth trong bả ng chữ cá i Hebrew cho
Strength. Teth đề cậ p đến “rắ n” trong tín ngưỡ ng Qabalah; nhưng trong tiếng
Hebrew rắ n cũ ng có nghĩa là “phá p thuậ t”; từ nhữ ng con rắ n trong gậ y ma
thuậ t củ a Hermes đến sứ c mạ nh kudalini (theo yoga là nộ i cô ng củ a giớ i nữ ,
tồ n tạ i trong xương số ng) củ a phép tu Đá t Đặ c La (trantra) ở Ấ n Độ và Tâ y
tạ ng Và con rắ n, trong kudalini hay dă m nơi khá c nữ a, đạ i diện cho tính dụ c.
Trong Tarot, từ con rắ n vặ n quanh Câ y Đờ i đằ ng sau ngườ i đà n bà trong lá
The Lovers, xem con rắ n là tình dụ c thú c đẩ y sự Khai Tâ m (hiểu theo nghĩa
đen là làm tình thì thông thái đấy:)))) Theo mặ t thầ n bí, nếu Strength đạ i diện
cho nhữ ng cá i tu tậ p phá p thuậ t giớ i tính có thậ t, thì về tâ m lý nó đề cậ p đến
giả i phó ng nguồ n nă ng lượ ng mạ nh mẽ nhấ t trong con ngườ i đó . Khi đặ t Sứ c
Mạ nh và Quỷ Dữ (Devil) lên bà n câ n chú ng ta sẽ thấ y rằ ng sự giả i phó ng ở đâ y
khô ng đến nơi đến chố n. Con sư tử bị kiểm soá t và bị dẫ n dắ t thay vì đượ c là m
theo ý nó .
Trong giả kim thuậ t sư tự tượ ng trưng cho và ng, mặ t trờ i và lưu huỳnh.
Lưu huỳnh là mộ t nguyên tố thấ p hơn trong khi và ng là cao nhấ t. Quá trình
lưu huỳnh trở thà nh và ng chính xác là quá trình nâ ng cấ p bả n thâ n. Và thiết kế
lá Tiết Chế (Temperance), lá cuố i cù ng củ a dò ng nà y, vớ i chấ t lỏ ng chả y từ cố c
nà y sang cố c khá c, miêu tả mụ c đích củ a giả kim thuậ t trong việc hoà trộ n cá c
mặ t đố i lậ p để tạ o nên mộ t hỗ n thể mớ i và có ích.
Nhữ ng ngườ i hay than thở về sự kiểm soá t nghiêm ngặ t trong cuộ c số ng,
nhữ ng ngườ i coi sự vô thứ c là “cá i rã nh đạ o đứ c” củ a sự kiềm chế (như Jung
phê phá n tà m nhìn hạ n hẹp củ a nhữ ng tín đồ Freud), và thấ y nhữ ng đam mê là
loạ i già y vò , thì sẽ thấ y con sư tử như nhữ ng thế lự c tự nhiên mà lý trí phả i hạ
gụ c. Và i bộ Tarot cổ hơn, gồ m cả bộ củ a nhà Visconti, vẽ hình Heracles giết sư
tử Nemean. Đam mê chinh phụ c lý trí. Nhưng con sư tử cũ ng đạ i diện cho
Christ, sứ c mạ nh lý trí củ a Chú a. Ai để nă ng lượ ng vô thứ c nộ i tạ i trỗ i dậ y, định
hướ ng nó vớ i tình yêu và niềm tin cuộ c số ng, sẽ nhậ n ra đó khô ng phả i loạ i
nă ng lượ n phá huỷ mà là loạ i nă ng lượ ng tâ m linh hú t về phía gậ y tầ m sét củ a
Phá p Sư (The Magician).
Trong đọ c bà i lá Strength chỉ ra khả nă ng đố i mặ t vớ i cuộ c số ng, đặ c biệt
là vớ i cá c khó khă n hoặ c đến lú c phả i thay đổ i, vớ i hi vọ ng và kiên quyết. Nó
á m chỉ mộ t con ngườ i mạ nh mẽ từ nộ i tâ m, trả i nghiệm cuộ c số ng bằ ng đam
mê nhưng thanh thả n mà khô ng bị đam mê chiếm hữ u. Lá bà i đạ i diện việc tìm
thấ y Sứ c Mạ nh để bắ t đầ u hoặ c tiếp tụ c nhữ ng dự á n khó khă n, bấ t chấ p că ng
thẳ ng hay sợ hã i.
Nếu Sứ c Mạ nh xuấ t hiện trong mố i lien kết vớ i Cỗ Xe (The Chariot), nó có
thể mang nghĩa mộ t sự thế châ n vớ i sứ c mạ nh lý trí, đặ c biệt trong trườ ng hợ p
lá The Chariot rú t ngượ c. Hai lá đồ ng thờ i cũ ng biểu trưng cho nhữ ng mặ t bổ
khuyết lẫ n nhau – thế bà i tố i nhấ t củ a Sứ c Mạ nh là Nộ i Tạ i, và Cỗ Xe ngoạ i tạ i
(cá c đườ ng ngang dọ c củ a chữ thậ p). Thế là chú ng ta đã thấ y mộ t ngườ i có
hà nh độ ng hiệu quả mà lạ i luô n điềm tĩnh.
Sứ c Mạ nh lậ t ngượ c nhấ n mạ nh đến sự yếu đuố i đầ tiên. Lò ng can đả m để
đố i mặ t cuộ c số ng đã lung lay và ngườ i đó cả m thấ y bị dò ng đờ i cuố n trô i và
tiêu cự c. Nó cũ ng mang nghĩa sự tự day dứ t. Phầ n “thú ” củ a con sư tử đã xổ ng
khỏ i cá i lồ ng tạ o nên từ tinh thầ n và cả m xú c. Cá c đam mê trở thà nh kẻ thù , đe
doạ huỷ hoạ i nhâ n cá ch ý thứ c và cuộ c số ng mà ý thứ c đã xâ y dự ng cho bả n
thâ n.
Lá Bài The Hermit (Ẩn Sĩ)