BÍ KÍP: NÂNG CẤP VỐN TỪ CHO BÀI VĂN ĐẠT ĐIỂM

CAO
THAY THẾ CỤ M TỪ "TÁ C PHẨ M"
1. Đứ a con tinh thầ n củ a nhà vă n
2. Cô ng trình nghệ thuậ t ngô n từ
3. Sá ng tá c củ a nhà vă n
4. Thi phẩ m/ tá c phẩ m tự sự
5. Á ng vă n/ á ng thơ
6. Kiệt tá c vă n chương
7. Nơi ký thá c củ a nhà vă n
8. Tò a thá p củ a ngô n từ
9. Vầ n thơ/ trang truyện.
THAY THẾ CỤ M TỪ "NHÀ VĂ N/ NHÀ THƠ"
1. Tá c giả , thi sĩ/ vă n sĩ/ nghệ sĩ
2. Bậ c thầ y về ngô n từ
3. Ngườ i thư ký củ a thờ i đạ i/ tâ m hồ n
4. Ngườ i mở đườ ng đến...
5. Kiến trú c sư ngô n ngữ
THAY THẾ CỤ M TỪ "NGƯỜ I ĐỌ C"
1. Độ c giả
2. Ngườ i giả i mã tá c phẩ m
3. Tri â m tri kỉ củ a nhà vă n
4. Ngườ i đố i thoạ i vớ i tá c phẩ m
5. Ngườ i giao tiếp vớ i nhà vă n
6. Ngườ i chiếm lĩnh tá c phẩ m
7. Ngườ i nố i dà i sứ c số ng củ a tá c phẩ m.
THAY THẾ CỤ M TỪ "THỜ I KÌ TRUNG ĐẠ I"
1. Thờ i đạ i phong kiến
2. Xã hộ i cũ
3. Thờ i củ a nhữ ng ướ c lệ, tượ ng trưng lên ngô i
4. hờ i đạ i mà tính quy phạ m và sù ng cổ đượ c đề cao
5. Thờ i đạ i vớ i nhữ ng rườ ng mố i phong kiến tró i buộ c con ngườ i.
THAY THẾ CỤ M TỪ "THỜ I KÌ KHÁ NG CHIẾ N
1. Thờ i kì chiến tranh
2. Thờ i kì mưa bom lử a đạ i
3. Thờ i đạ i gian khổ mà oanh liệt
6. Trang sử hà o hù ng, bi trá ng củ a dâ n tộ c
7. Hiện thự c khố c liệt củ a chiến tranh
8. Thờ i đạ i củ a nhữ ng anh hù ng.
THAY THẾ CỤ M TỪ Ý KIẾ N HOÀ N TOÀ N ĐÚ NG ĐẮ N
1. Nhậ n định là mộ t châ n lý muô n thuở
2. Câ u nó i đã gó p phầ n đưa ra cá i nhìn toà n diện và chính xá c
3. Ý kiến đã là m sâ u sắ c và hoà n chỉnh về.
4. Ý kiến như mộ t lờ i khẳ ng định vữ ng chắ c
5. Lờ i phá t biểu thậ t tiêu biểu và xá c đá ng.
THAY THẾ CỤ M TỪ "TÁ C DỤ NG CỦ A NÓ LÀ ..."
1. Phủ i lớ p bụ i củ a ngô n từ trên bề mặ t, ta bắ t gặ p...
2. Lắ ng đọ ng hồ n mình trong từ ng câ u thơ/ câ u vă n/ chi tiết/ hình ả nh, ngườ i đọ c nhậ n
ra..
3. "Chi tiết nhỏ là m nên nhà vă n lớ n" và phả i chẳ ng chi tiết nà y đã chứ a đự ng
4. "Thơ là mộ t bứ c họ a để cả m nhậ n thay vì để ngắ m" (Leonardo De Vinci), đằ ng sau
hình ả nh/ câ u thơ bạ n có cả m nhậ n đượ c.
5. Ngô n từ đượ c ví như chồ i non lộ c biếc, nả y nở ra nhữ ng đó a hoa thơm ngá t, hoa ấ y nở
từ chi tiết/ câ u thơ/ hình ả nh nà y chính là ...
THAY THẾ CỤ M TỪ "HOÀ N CẢ NH SÁ NG TÁ C"
1. Tá c phẩ m ra đờ i trong
2. Chính là mả nh đấ t hiện thự c mà u mỡ để nhà vă n/ nhà thơ viết nên tá c phẩ m/đã thô i
thú c nhà vă n/ nhà thơ chắ p bú t nên tá c phẩ m
3. Nhữ ng vầ n thơ/ trang truyện đã nả y nở từ trong...

MỞ BÀI TỔNG HỢP NLVH

 CÁCH 1
Mở bài: Mối quan hệ giữa văn học và hiện thực cuộc
sống
1. Mối quan hệ giữa văn học và hiện thực cuộc sống
MB1:
Có ai yêu mộ t loà i hoa khô ng sắ c khô ng hương? Có ai quyến luyến nhữ ng vầ n thơ khô
khan khô ng cả m xú c? Vă n chương phả n á nh hiện thự c nhưng nó khô ng phả i là mộ t tấ m
hình khô cứ ng và vô hồ n, mà đó là tiếng lò ng thổ n thứ c từ nhữ ng câ u chuyện củ a cuộ c
đờ i – câ u chuyện đượ c ngâ n vang trên ngọ n đồ i tuyết phủ trắ ng trờ i, thấ p thoá ng nhữ ng
đó a sơn trà e ấ p trong là n sương giă ng mờ ả o. Chính hiện thự c cuộ c số ng luô n là cả m
hứ ng cho sá ng tá c vă n họ c, là cộ i nguồ n gọ i thứ c con chữ , là cầ u nố i tâ m hồ n đồ ng điệu
củ a ngườ i nghệ sĩ vớ i độ c giả . Chính vì vậ y, … đã khẳ ng định: …

MB2:
“Anh đi qua trá i đấ t để lạ i chừ ng thơ ấ y
Hã y thương anh! Anh nà o có chi nhiều
Mộ t chú t nắ ng tà n, mộ t dò ng nướ c chả y
Trá i tim nghèo, nhưng cũ ng đã tin yêu”.

Nếu hộ i họ a dù ng đườ ng nét và mà u sắ c để phá c họ a nên bứ c tranh cuộ c số ng, â m nhạ c

dù ng ca từ và giai điệu để tạ o nên nhữ ng tiếng ca thì vă n họ c dù ng ngô n ngữ và hình ả nh
để là m chấ t liệu cho sá ng tá c. Hiện thự c đờ i số ng luô n là nguồ n cả m hứ ng vô tậ n sá ng tạ o
nên vă n chương, ngườ i nghệ sĩ phả i đứ ng vữ ng trên mả nh đấ t đờ i số ng, lấ y đó là m điểm
tự a, điểm xuấ t phá t thì mớ i mong tạ o ra đượ c thứ gì đó để đờ i. Nó i như …:

CÁCH 2
Mở bài: Chức năng giáo dục của văn học
MB1:
Như bô ng cú c nhỏ sinh ra để luô n tự há t về vù ng đấ t mênh mang nắ ng gió ; như á nh mặ t
trờ i sinh ra để thiêu đố t đi cá i lạ nh giá vĩnh cử u củ a mù a đô ng, vă n họ c sinh ra để là m
cô ng việc giố ng như kẻ nâ ng giấ c cho nhữ ng con ngườ i bị đẩ y và o cù ng đườ ng, bị cá i á c
hoặ c số phậ n đen đủ i dồ n đến châ n tườ ng. Nó i như …:

MB2:
Sá ng tá c vă n họ c đượ c ví như cô ng việc củ a mộ t ngườ i chèo thuyền trên sô ng. Nướ c chả y
thuyền trô i … Con thuyền đi qua mọ i bến bờ củ a thờ i gian, khô ng gian và ở mộ t nơi xa
nà o đó trên bờ hoang vắ ng đầ y cỏ dạ i, nó đã cậ p bến, mang theo nhữ ng khuô n hà ng để
trao tay đến độ c giả nhữ ng bà i họ c, nhữ ng cả m xú c và suy nghĩ củ a nhà vă n trong suố t
chặ ng đườ ng lênh đênh só ng nướ c. Mộ t tá c phẩ m châ n chính phả i có chứ c nă ng hà ng
đầ u là giá o dụ c và hướ ng con ngườ i đến nhữ ng giá trị tố t đẹp củ a cuộ c số ng. Nó i như …:
 CÁCH 3
Mở bài: Giá trị thẩm mỹ của văn học
MB1:
Ta say đắ m trướ c á ng mâ y hồ ng củ a buổ i sớ m mai bình minh hay á ng mâ y buồ n khi
chiều tà n khuấ t lố i? Ta rung độ ng trướ c đó a hoa đẹp lung linh dướ i á nh mặ t trờ i hay
nhữ ng cá nh đồ ng đã ú a tà n khô ng cò n sinh khí? Cuộ c đờ i là hà nh trình đi tìm cá i đẹp và
luô n vì cá i đẹp mà tồ n tạ i. Xuấ t phá t từ đặ c trưng củ a vă n họ c, đã là vă n chương thì phả i
đẹp, đẹp là chứ c nă ng hà ng đầ u, cũ ng là đạ o đứ c củ a vă n chương. Chính vì vậ y, … đã
khẳ ng định:

MB2:
Nếu phả i chọ n mộ t loà i hoa đẹp nhấ t, tô i sẽ chọ n lấ y mộ t cà nh hồ ng cò n e ấ p trong
sương đêm. Nếu phả i chọ n mộ t thanh â m cao nhấ t, tô i sẽ chọ n lấ y tiếng hó t thiết tha củ a
loà i chim họ a mi. Nếu phả i chọ n mộ t bả n nhạ c hay nhấ t, có lẽ tô i sẽ chọ n vă n chương.
Tiếng ca từ vă n chương bao giờ cũ ng vui tươi và rạ o rự c, giai điệu củ a vă n chương bao
giờ cũ ng đằ m thắ m và ngọ t ngà o. Khi nhữ ng cung bậ c cả m xú c ấ y đượ c cấ t lên, chú ng
giố ng như mộ t nố t nhạ c du dương va chạ m vớ i tâ m hồ n ngườ i đọ c. Từ đó , vă n chương sẽ
giú p con ngườ i có nhữ ng nhậ n thứ c mớ i mẻ và cả m nhậ n sâ u sắ c hơn về cá i đẹp củ a cuộ c
đờ i, cá i đẹp trong từ ng trang thơ. Nó i như …:

CÁCH 4
Mở bài: Tính sáng tạo của người nghệ sĩ
MB1:
Ai đó đã nó rằ ng hoa hồ ng ở lạ i giữ a đờ i nhờ hương thơm say đắ m, khô ng nồ ng nà n như
hoa cú c hay ngọ t ngà o như ngọ c lan. Loà i chim sơn ca ở lạ i giữ a đờ i bở i tiếng hó t thiết
tha vú t lên giữ a dà n đồ ng ca củ a nú i rừ ng. Câ u chuyện ấ y gợ i nhắ c chú ng ta nỗ i bă n
khoă n: Có phả i điều cò n lạ i vớ i mỗ i nhà vă n chính là giọ ng điệu riêng củ a mình?

MB2:
Có ai đó đã từ ng ví, mỗ i nhà vă n như mộ t loà i hoa, mộ t thứ chim trong cá nh rừ ng đạ i
ngà n vă n họ c. Mỗ i loà i hoa tỏ a mộ t hương thơm riêng cũ ng như mỗ i thứ chim cấ t lên
mộ t giọ ng hó t riêng. Mỗ i nhà vă n sẽ chỉ số ng đượ c trong lịch sử vă n họ c, trong tâ m hồ n
ngườ i đọ c khi anh ta tạ o ra mộ t giọ ng há t, mộ t hương thơm củ a riêng mình. Nó i như …:

MB3:
Đã bao lầ n tô i bă n khoă n tự hỏ i: Điều gì khiến mỗ i tá c phẩ m mang hình hà i mộ t chiếc lá ,
thả mình theo dò ng chả y miên viễn củ a thờ i gian? Mộ t cố t truyện li kì hấ p dẫ n? Mộ t vầ n
thơ sâ u thẳ m tự tâ m hồ n? Vă n họ c bậ t ra từ nhữ ng cơn mê tỉnh củ a ngườ i nghệ sĩ, từ cõ i
lò ng tinh tế đến nhạ y cả m mong manh, để rồ i nhìn thấ u nỗ i đau thự c tạ i, để rồ i mộ t đờ i
tră n trở , mộ t đờ i bă n khoă n. Vă n họ c vố n dĩ nặ ng nợ thế gian, cũ ng như nỗ i niềm muô n
đờ i củ a ngườ i nghệ sĩ đố i vớ i vă n chương, để rồ i từ đó anh cấ t lên nhữ ng vấ n thơ, nhữ ng
câ u chữ say đắ m lò ng ngườ i. Nó i như…: