Nếu như vớ i hai câ u thơ đầ u tiên đã khắ c hoạ nên bứ c tranh thiên nhiên nú i rừ ng, thì ở

hai câ u thơ sau miêu tả khung cả nh sinh hoạ t củ a con ngườ i:

Sơn thô n thiếu nữ ma bao tú c,
Bao tú c ma hoà n, lô dĩ hồ ng.

Cô em xóm núi xay ngô tối,

Xay hết, lò than đã rực hồng.

-Cô em xó m nú i xay ngô tố i: vẻ đẹp khỏ e khoắ n củ a ngườ i con gá i xó m nú i đang xay ngô
bên lò than. Hình ả nh cuộ c số ng đờ i thườ ng dườ ng như đem lạ i cho ngườ i tù chú t hơi
ấ m và niềm vui. Hình ả nh củ a cô thiếu nữ xay ngô tố i đã trở thà nh trung tâ m củ a bứ c
ả nh, đẩ y lù i cả nh vậ t ra là m nền cho nhâ n vậ t chính. Hình ả nh cô gá i xay ngô cho thấ y vẻ
đẹp đá ng quý, đá ng trâ n trọ ng củ a nhữ ng ngườ i lao độ ng. Nó đem đến mộ t hơi ấ m củ a
sự số ng và niềm vui trướ c cuộ c số ng bình dị, dù có vấ t vả nhưng có đượ c tự do.
Con ngườ i là chủ thể, là trung tâ m củ a bứ c tranh sinh hoạ t nà y. Bá c đã có mộ t cá i nhìn
vừ a bao quá t lạ i vừ a chi tiết, từ xa đến gầ n, từ bầ u trờ i xuố ng mặ t đấ t để thể hiện rõ nét
cuộ c số ng củ a nhữ ng con ngườ i xó m nú i. Cuộ c số ng lao độ ng, mưu sinh ấ y dù có thậ t vấ t
vả nhưng rấ t đá ng trâ n trọ ng. Nếu như trong thơ ca xưa thiên nhiên thườ ng là chủ thể
thì trong thơ Bá c con ngườ i đã trở thà nh chủ thể.
- Biện phá p điệp vò ng (ma bao tú c, bao tú c ma hoà n) cho thấ y nhữ ng vò ng quay cứ nố i
tiếp nhau khô ng ngừ ng nghỉ, nó diễn tả mộ t cuộ c số ng lao độ ng đầ y vấ t vả , cự c nhọ c củ a
con ngườ i. Thể hiện sự tuầ n hoà n củ a thờ i gian
- Lò than đã rự c hồ ng: câ u thơ khô ng nó i đến cá i tố i mà vẫ n gợ i đượ c tố i (trờ i có tố i mớ i
thấ y đượ c than rự c hồ ng)
Khi mà n đêm đã buô ng xuố ng, thờ i khắ c mà gia đình sum họ p thì ngườ i tù ấ y vẫ n chưa
biết đượ c mình sẽ dừ ng châ n ở nơi đâ u. Thế nhưng ngườ i tù đã quyên đi sự cô quạ nh, u
buồ n củ a mình để cả m nhậ n đượ c niềm vui nhỏ bé đờ i thườ ng củ a ngườ i lao độ ng, củ a
bếp lử a rự c hồ ng nơi xó m nó i. Mà n đêm bao phủ , cả nh vậ t đượ c thu và o trong lò than và
toả ra theo hơi ấ m nồ ng đượ m củ a từ "hồ ng". Từ "hồ ng" đượ c dù ng để kết thú c bà i thơ
thậ t tự nhiên và cũ ng đầ y ý nghĩa. Chính cá i chấ m lử a hồ ng ấ y đã mang lạ i thầ n sắ c cho
khung cả nh, tiếp thêm ý chí và sứ c mạ nh cho ngườ i tù cấ t bướ c trên con đườ ng mà
khô ng biết điểm dừ ng ở đâ u. Bà i thơ đã vậ n độ ng từ á nh chiều â m u, tă m tố i đến vớ i á nh
lử a hồ ng, từ nỗ i buồ n cho đến niềm vui. Điều nà y cho thấ y mộ t cá i nhìn lạ c quan, yêu đờ i
và tình yêu thương nhâ n dâ n củ a Ngườ i.
- Chiều chuyển độ ng củ a tự nhiên dầ n sang tố i nhưng chữ “rự c hồ ng” lạ i mở ra á nh sá ng
cho câ u thơ.
- Chữ “hồ ng” cò n là m ta có cả m giá c cá i nó ng ấ m bao trù m bà i thơ, rự c lên sắ c mà u cuộ c
số ng và niềm tin và o cuộ c đờ i. Chữ "hồ ng" nằ m ở cuố i bà i thơ nhưng có mộ t vị trí đặ c
biệt. Trong nghệ thuậ t Đườ ng thi, chữ hồ ng đượ c xem là nhã n tự là con mắ t thầ n. Nó tạ o
nên cá i thầ n thá i đặ c biệt cho bà i thơ. Hoà ng Trung Thô ng nhậ n xét rằ ng: Vớ i mộ t chữ
"hồ ng", Bá c đã là m sá ng rự c lên toà n bộ bà i thơ, đã là m mấ t đi sự mệt mỏ i, sự uể oả i, sự
vộ i vã , sự nặ ng nề đã diễn ra trong ba câ u đầ u, đã là m sá ng rự c lên khuô n mặ t củ a cô em
sau khi xay xong ngô tố i.
Về nét nghĩa khá c, chữ "hồ ng" cò n là biểu hiện củ a cuộ c vậ n độ ng từ bó ng tố i ra á nh
sá ng. Thơ Hồ Chí Minh bao giờ cũ ng vậ y, luô n hướ ng về á nh sá ng. Con đườ ng cá ch mạ ng
Việt Nam cũ ng vậ y: đi từ trong đêm trườ ng nô lệ, đi trong chô ng gai để đến vớ i con
đườ ng vinh quang.
 → Lò than ấ y cũ ng giố ng như mộ t ngọ n lử a niềm tin mã nh liệt và o mộ t ngà y mai cá ch
mạ ng sẽ nhấ t định thắ ng lợ i.
- Cù ng vớ i sự vậ n độ ng củ a thờ i gian là sự vậ n độ ng củ a mạ ch thơ, tư tưở ng củ a tá c giả :
tố i đến sá ng, lụ i tà n đến sinh sô i, buồ n sang vui, lạ nh lẽo cô đơn sang ấ m nó ng tình
ngườ i
Tổng kết đoạn 2: Lòng yêu thương cuộc sống, con người của Bác. Sự vận động có
chiều hướng lạc quan bởi luôn hướng về sự sống, ánh sáng và tương lai.