S Tay Chinh PH C NLXH

Chuyên đề nghị luận
xã hội
CHIẾN THUẬT LUYỆN THI ĐẲNG CẤP
Nguyễn Minh Duyên
Biên soạn: Nguyễn Minh Duyên

2
PHƯƠNG PHÁP DẪN CHỨNG

Lạ - Chuẩn – Hay Mới – Phù hợp – Ý nghĩa
VĂN HƯỚNG DẪN LUYỆN ĐỀ

Dễ hiểu – Dễ làm quen Hay – Đúng – Trúng

3
01
PHƯƠNG PHÁP
Hướng đi đúng – Rõ ràng – Khoa học
4

5
Dàn ý đoạn văn Nghị luận xã hội 200 từ
Mở đoạn: Dẫn dắt và đặt vấn đề

Thân đoạn:
 Giải thích nếu vấn đề phức tạp
 Đưa ra quan điểm cá nhân về vấn đề đó
 Sử dụng dẫn chứng chứng minh cho quan điểm của mình
 Lật ngược vấn đề nếu cần
 Liên hệ bản thân
Kết đoạn: Khẳng định lại quan điểm và đưa ra thông điệp có giá trị

6
Dung lượng đoạn văn
 Mở đoạn : 1 – 4 câu
 Thân đoạn: 9 – 12 câu
 Kết đoạn : 2 – 4 câu
 Tối thiểu: 14 câu
 Tối đa : 20 câu
 Dung lượng: 2/3mặt giấy – 1 mặt
Cấu trúc đoạn văn nên sẽ viết thành 1 đoạn văn hoàn chình
, không có xuống dòng và lùi vào đầu dòng .

7
Hướng dẫn mở đoạn nhanh và hay

8
Mở đoạn = Dẫn dắt + Đặt vấn đề
1 – 4 câu: Nêu ra vấn đề (Câu trích dẫn, 1 vấn đề xã hội,…)
2 cách:
- Trực tiếp: Hiệu quả nhưng không gây ấn tượng nhiều(1 câu)
- Gián tiếp: Tạo được ấn tượng với người đọc hay không hay chỉ khiến bài viết lan man,
dài dòng ?
Lưu ý khi làm phần mở đoạn:
 Chọn mở đoạn trực tiếp đối với học sinh yếu – trung bình – khá
 Chỉ dùng từ 1- 4 câu để mở đoạn nhưng phải tạo ấn tượng, lôi cuốn.
 Phần đặt vấn đề dựa vào yêu cầu của đề bài: 1 trích dẫn, 1 vấn đề, 1 câu chuyện, 1
tư tưởng được truyền đạt cụ thể,…
 Cấu trúc đoạn văn nêu câu đầu tiên sẽ lùi vào 1 chút so với lề

9
Cách 1: Trong cuộc sống hiện đại, con người cần Cách 6: Chúng ta luôn mong muốn mình có thể
nhiều hơn 1 bài học để có thể tưởng thành. Một trở thành 1 người hoàn hảo và để làm được
trong số những bài học đó là… điều đó cần phải hoàn thiện bản thân mỗi ngày.
Thông điệp được gửi gắm qua câu nói….đã đem
Cách 2: Nhà văn Phạm Lữ Ân đã từng viết : “Dẫu lại cho chúng ta một bài học đắt giá.
biết trăm năm là hữu hạn. Có gì ta không sống thật
sâu.” Thời gian là vô hạn, năm tháng của con người
là hữu hạn chính vì thế những triết lý sống để có được Cách 7: Trưởng thành là hành trình chúng ta
một cuộc đời ý nghĩa luôn là điều mà chúng ta theo chấp nhận đối mặt với những khó khăn, những
đuổi. Và….Là một bài học như vậy. vấn đề trong cuộc sống. Điều kì diệu là sau
những bài học đó chúng ta ngày một trở nên
Cách 3: Những bài học trong cuộc sống luôn là cơ cứng cáp. Tôi đã rất ấn tượng với trích dẫn
hội để con người trưởng thành. Và câu nói….chính là này…và bài học tôi nhận được từ đó.
một bài học đắt giá như thế.
Cách 4: Xã hiện đại ngày càng thay đổi kéo theo Câu 8: Cuộc sống hiện đại giúp chúng ta có
những vấn đề bức thiết cần được giải quyết. Một trong được 1 góc nhìn đa chiều về các vấn đề và….là
một trong những “từ khóa” đang được bàn tán
số đó là….
xôn xao.
Cách 5: Tôi luôn tự nói với mình hãy không ngừng

hướng về phía trước. Bởi mỗi bước đi sẽ là những cơ
hội để tôi chiêm nghiệm về cuộc đời. Và câu nói….đã
giúp tôi có thêm một thông điệp hay và bổ ích như
vậy.

10
Công thức độc chiêu cách mở đoạn cho bất kỳ đề văn nào
( học sinh giỏi tham khảo thêm )

11
*MB1: Có rất nhiều yếu tố giúp con người thành công trong cuộc sống. Người xưa khái quát thành “Thiên trời,địa
lợi,nhân hòa”. Người nay lại khẳng định lý tưởng
 cao
Từ / đẹp, phương
cụm từ pháp đúng
/câu…(mẹo: đắn,khoảng
ta sử dụng hiểu biết
3 từsâu
đồngsắc, bản
nghĩa lĩnhtrái nghĩa để giải thích)
hoặc
sáng tạo…Song có lẽ không ai phủ nhận vai trò của.….(vấn đề nghị luận)
 Như vậy,….khuyên/ nhắn nhủ chúng ta/ phơi bày một thực trạng:….
Vd: Giải thích từ hòa bình ta có: hòa bình là ở đó không có mâu thuẫn, khủng bố hay xung đột
*MB2: Việt Nam vốn là một quốc gia yêu chượngvũ hòa bình
trang màvà có con
ở đó nhiều truyền
người đượcthống
sống nhân vănlập,
tự do,độc caohạnh
đẹp phúc.
về lòng yêu
thương con người, lòng yêu nước, tinh thần đoàn kết, sự đồng cảm sẻ chia..Một trong những biểu hiện cao đẹp của
truyền thống ấy đang được tuổi trẻ ngày nay phát huy. Đó chính là…..(vấn đề nghị luận). Đây là một hiện tượng
tốt có ý nghĩa nhân văn cao đẹp.
*MB3 : Cuộc sống vốn dĩ là một chuỗi những điều kì diệu chúng ta sẽ cùng nhau khám phá trên những chặng
đường mình đi. Và bạn biết không, ngay cả khi bạn cảm thấy mình không còn chút ý chí nào về việc mình đang
làm, cảm thấy không còn con đường nào cho mình thì chúng ta vẫn còn những điều tốy đẹp đang chờ ở phía trước.
Cùng bàn về vấn đề này có ai đó đã từng nói rằng:….(vấn đề nghị luận)
MB1: Người trẻ chúng ta đang bước vào tuổi thanh xuân tươi đẹp như mây trời với nhiều hoang mang và thách
thức. Có người sẽ chọn cho mình một khoảng an yên như con tàu nằm im trong hải cảng,nhưng bạn biết không
những con tàu được làm ra không phải để rũ buồm nằm im ở đó, ôm mỏ neo nằm mộng những chân trời. Chúng ta
sinh ra để trưởng thành và để có thể trở thành một chiến binh thật sự mạnh mẽ chúng ta cần phải hiểu rằng…..
MB2 : Trong thời đại mà con người suy tính nhiều hơn là yêu thương, bỏ quên nhiều hơn là tìm lại thì chúng ta
đang phải đối mặt với những vấn đề tưởng như không lời giải đáp, và một trong số đó là…..Bây giờ, hãy cùng tôi
bước vào hành trình để tìm lời giải đáp cho vấn đề này. Sẽ là một hành trình dài, nhưng thôi nào, hãy để tôi dẫn
bước.
MB3: “Có lúc tôi gục ngã nhìn ngày trôi hững hờ. Có lúc tôi thầm mơ sẽ hái sao trên trời. Mà nào biết rằng hạnh
phúc luôn bên mình, là những điều nhỏ nhoi thường ngày ,mà tôi tìm mãi nơi phù du…”(bài hát “Những điều nhỏ
nhoi”). Câu hát ấy âm vang mãi trong lòng ta những giai điệu ngọt ngào mà ý nghĩa. Thế nhưng nhìn vào hiện
thực cuộc sống ngày nay, ta thấy thật thất vọng khi ở đâu đó vẫn xảy ra tình trạng…..
Hướng dẫn viết thân đoạn

12
a) Đối với dạng tư tưởng đạo lý: Các em trả lời đủ 4 câu hỏi dưới đây trong phần bài làm
(*các em ứng đề lần lượt vào các câu hỏi)
 Câu hỏi 1: Vì sao…./Tạo sao ? Câu hỏi 2: Có ý nghĩa như thế nào ?
 Câu hỏi 3: Làm thế nào để….? Câu hỏi 4: Để làm gì ?
 2- 3 câu giải thích
b) Đối với dạng hiện tượng đời sống: Các em lần lượt bám vào các câu sau
 6 câu tiếp: phân tích, đưa 1. Biểu hiện. 3. Tác hại - tác dụng :
2. Thực trạng.  Về mặt vật chất Về mặt tinh thần
ra quan điểm
 Trên phạm vi hẹp  Trên phạm vi rộng
 6 câu tiếp: chứng minh 4. Nguyên nhân:
 Bản thân  Gia đình Nhà trường  Xã hội
 2-3 câu tiếp: liên hệ 5. Giải pháp
Tổng 18 câu
 Lựa chọn một dẫn chứng phù hợp, thúc vị

 Một dẫn chứng tóm trong 3 dòng và có chốt ý

13
 Mọi người :
- Cần…. . – Nên….. – Phải…... – Đừng……
 Bản thân :
- Sẽ là một tân sinh viên sắp bước vào công trường đại học trong tương lai gần, tôi
thiết nghĩ hành trang của mình cần mang theo là…..
- Là một người trẻ năng động trong thời kì hội nhập, tôi luôn tự nhủ rằng…..

14
Bước 2: Thông điệp có giá trị

Bước 1: Khẳng định lại quan 1. Trích dẫn “….” Đã đem tới cho tôi một bài học đáng trân
điểm, bài học trọng. Vượt lên trên cả điều này, tôi cảm nhận được rằng bất
cứ ai đang đọc bài viết này cũng sẽ nhận được giá trị nhiều
như vậy. Đó là…
1. ….ở thời điểm hiện tại vẫn đang là 2. Là một người trẻ sinh ra và sống trong thời kỳ hội nhập,
một trong những vấn đề nhức nhối đòi chúng ta hãy…
hỏi…. 3. Chúng ta vẫn thường bắt đầu viết lên cuộc đời hạnh phúc của
2. ….Câu trích dẫn đã để lại cho chúng mình từ những điều bình yên và giản dị như vậy. Bài học…sẽ
ta bài học đáng quý, đó là… là tấm gương phản chiếu cuộc đời tôi mãi mãi mang theo.
4. Trích dẫn: “…” là bài học cuộc đời được góp nhặt. Giống
như giọt mật ong được chắt chiu từ công sức lao động của
những chú ong chăm chỉ để đem lại cho đời. Mang theo hành
Hướng dẫn làm kết đoạn trang này bên mình, tôi tin, những người trẻ chúng ta sẽ gặt
hái được nhiều thành công trong tương lai không xa.

15
Công thức kết đoạn nâng cao tham khảo thêm
1. Bạn biết không,có người chỉ mê chút kim chi ở quán nọ mà thường mua cả
hộp cơm to. Rồi có khi chỉ vì một câu trúng tim đen mà mê cả bài hát. Và
cả những lúc chỉ vì một lần người ta tử tế với mình mà yêu sống yêu chết
đến cả một đời. Mọi điều to tát trên thế gian này luôn bắt đầu từ những
điều nhỏ bé như vậy đấy….Và điều bé nhỏ giản dị mà tôi và bạn phải trân
quý, đó là….
2. Bài viết này không dạy bạn cách kiếm ra nhiều tiền, không biến bạn trở
thành một tỉ phú, một giám đốc, một người nôit tiếng hay bất kì ai khác.
Bài viết này chỉ đơn giản là những suy nghĩ chân thành của tôi về……Và
hãy hứa với tôi vài điều sau đây
CÔNG THỨC,MẸO
ĐOẠN VĂN SỐ 2

16
CÔNG THỨC VIẾT MỞ ĐOẠN

17
(1)….có vai trò/ý nghĩa vô cùng quan trọng đối với cuộc sống của mỗi con người /xã hội hiên nay.
VD: Sức mạnh niềm tin,ý chí,tình yêu thương,tình bạn,lí tưởng sống….
 Ta có một câu chủ đề (mở đầu đoạn) như sau: Sức mạnh của niềm tin có vai trò quan trọng đối
với cuộc sống của mỗi con người
(2)….(ngoặc kép) là một quan điểm/tư tưởng/nhận định có giá trị/ý nghĩa to lớn đối với cuộc sống
Tích cực
của mỗi chúng ta/xã hội hiện nay.
VD: Việc rèn luyện kĩ năng sống cũng cần thiết như việc tích lũy kiến thức.
Đôi khi có thể bạn đi nhầm đường, nhưng nếu bạn vẫn cứ đi, nó có thể là con đường mới.
 Ta có một câu chủ đề (mở đầu đoạn) như sau: “Việc rèn luyện kĩ năng sống cũng cần thiết như
việc tích lũy kiến thức. Đôi khi có thể bạn đi nhầm đường, nhưng nếu bạn vẫn cứ đi, nó có thể là con
đường mới.” là một quan điểm có giá trị và ý nghĩa to lớn đối với cuộc sống của mỗi chung ta hiện
nay.
Tiêu cực (1)….là một trong những vấn đề đámg được quan tâm/gây nhức nhối của xã hội hiện nay.
VD: Đại dịch sars Covi2/vô cảm/tai nạn giao thông/bao lục học đường/cháy rừng….
 Ta có một câu chủ đề (mở đầu đoạn) như sau: Đại dịch sars Covi2 là một trong những vấn đề
gây nhức nhối hiện nay.
(2)….(ngoặc kép) là một quan điểm/tư tưởng/nhận định cần phải nhìn nhận/xem xét một cách cụ
thể/đúng đắn/khách quan hơn.
VD: Cuộc sống không cần đến sự chia sẻ
Hạnh phúc chẳng có nghĩa lý gì…

18
 Ta có một câu chủ đề (mở đầu đoạn) như sau:

“ Cuộc sống không cần đến sự chia sẻ
Hạnh phúc chẳng có nghĩa lý gì…”là một quan điểm cần phải nhìn nhận một cách cụ thể hơn.
CÔNG THỨC VIẾT THÂN ĐOẠN

Giải thích
(1) Từ/cụm từ:
….là….(Tầng 1: đồ vật/cản xúc/trạng thái/đức tính/tư tưởng + Tầng 2: cấu tạo + Tầng 3: tác dụng,
ý nghĩa.)
VD:
*vd1 : Ghế là đồ vật được làm bằng gỗ,nhựa,sẳt….dùng để ngồi.

Tầng 1 đồ vật Tầng 2 cấu tạo Tầng 3 tác dụng
*vd2: Dũng cảm là phẩm chất đáng quý của con người được thể hiện ở việc có dũng khí,bản lĩnh đối
mặt với khó khăn,
Tầng 1 đức tính Tầng 2 cấu
tạo
thử thách, nguy hiểm để làm những việc lớn lao nên làm hơn.
Tầng 3 ý nghĩa

19
(2) Quan điểm/chân lí/tư tưởng:

(Từ khóa 1) là….; còn (từ khóa 2) là….Vậy,câu nói/nhận định đã thể hiện/ nhấn mạnh….(nêu nội
dung ý nghĩa của câu).
VD: “Một quyển sách tốt như một người bạn hiền”
Một quyểa sach tốt (từ khóa 1) là loại sách giúp ta mở mang kiến thức hiểu biết về cuộc sống, về
con người, về đất nước, về thế giới... Còn bạn hiền (từ khóa 2) là người giúp đỡ, xây dựng hướng
dẫn ta học tập điều hay lẽ phải... Như vậy câu nói đã nhấn mạnh giữa một quyển sách tốt và người
hạn hiền có tác dụng ,hữu ích ,có ý nghĩa to lớn đối với chúng ta.
+ Phân tích các mặt/biểu hiện/vai trò ( tư tưởng đạo lý) ; thực trạng,hậu quả, nguyên nhân, giải pháp
(hiện tượng đời sống)
Phân tích * Lưu ý: - Nguyên nhân có: chủ quan và khách quan
- Giải pháp xuất phát,đề ra từ nguyên nhân khách quan và chủ quan
- Các em khi viết bài nên viết những câu ghép, dấu phẩy, dấu phẩy ngăn cách bởi khi đọc
bài viết của các em sẽ trơn chu hơn,mượt mà hơn mà không bị “cụt ngủn”
Chứng minh
TƯ TƯỞNG ĐẠO LÝ
( Tích cực)
- Hồ Chí Minh
- Nick Vujicic
- Thầy Nguyễn Ngọc Kí
- Giáo sư Ngô Bảo Châu
- 01 tấm gương học sinh tốt…

20
( Tiêu cực: linh hoạt)

HIỆN TƯỢNG ĐỜI SỐNG
…..(Nổi bật, liên quan đến học đường,giới trẻ…).
CÔNG THỨC VIẾT KẾT ĐOẠN
(1) Xã hội/ cuộc sống của chúng ta sẽ thực sựu tốt đẹp/ có ý nghĩa/ có giá trị khi…được phát huy/
Tích cực
khơi dậy/ phát triển trong mỗi con người
(2) Xã hội/cuộc sống của mỗi chúng ta sẽ thực sự tốt đẹp/ có ý nghĩa/ có giá trị khi….được loại bỏ;
Tiêu cực
xây dựng lại/ nhìn nhận đúng đắn.
CÁCH 3: (ngắn gọn xúc tích học sinh yếu,trung bình,khá)

Công thức viết số 3 đầy đủ, ngắn gọn
Câu chủ đề:
+….đóng vai trò quan trọng trong đời sống của mỗi con người.
+….là một trong những vấn đề đáng quan tâm/ gây nhức nhối hiện nay.
Câu tiếp: Giải thích

21
+ Vậy … là gì ? Tầm quan trọng và sự ảnh hưởng, tác động của nó đến đời sống của chúng ta ra sao ? Làm thế nào để
chúng ta phát hùy/hạn chế điều đó?
+ Bàn về vấn đề…. có nhiều quan điểm /cách nhìn nhận khác nhau, nhưng theo tôi,…là…
+ Tìm các từ/ cụm từ cùng nghĩa, gần nghĩa với từ cần giải thích để nêu khái niệm.
Câu tiếp: phân tích- chứng minh
+ Phân tích các mặt /biểu hiện/vai trò ( tư tưởng đạo lý) ; thực trạng,hậu quả,nguyên nhân ,giải pháp (hiện tượng đời
sống)
+ Lấy các ví dụ điển hình
Câu tiếp: Bình luận
+ Đánh giá đúng/sai; trái/phải; nên/không nên,…. Của vấn đề bàn luận.
Câu tiếp; Phản đề
+ Lật ngược lại vấn đề bàn luận (nếu có); thường bắt bầu bằng những cụm từ: Tuy nhiên, bên cạnh đó, ngoài ra,…
Câu tiếp: liên hệ bản thân
+ Tất cả mọi người/ giới trẻ/ bản thân mình
Câu chốt:
+ Thông điệp (thường chứa các từ: đừng, hãy, nên, cần, phải

22
02
DẪN CHỨNG
“ Ghi nhớ những dẫn chứng
Có thể vận dụng cho nhiều dạng đề.”
Lưu ý khi học hướng dẫn
- 1 dẫn chứng có thể sử

dụng cho nhiều dạng đề
- Tim đề bài và tiến hành
Biên soạn: Nguyễn Minh Duyên khác nhau nếu biết nhìn
làm bà
- Sắp xếp dẫn chứng vào
nhận ở từng góc độ 23
- Thu thập các dẫn chứng
Những tấm gương kiên trì, ý chí, nghị lực

24
Walt disney – Ông trùm hoạt hình

- Từng bị đuổi việc khỏi Kansas City Star chỉ vì họ nói rằng “Ông thiếu trí tưởng tượng và không có những ý
tưởng tốt”.
- Bộ phim hoạt hình chú chuột Mickey nổi tiếng cũng từng bị từ chối nhiều lần
- Công ty đầu tiên của ông, Laugh- O- Gram animation studio bị phá sản
- Ông đã rừng bị từ chối 302 lần trước khi gom đủ tiền thành lập công ty Walt Disney
J.K Rowling- Một trong những người phụ nữ giàu nhất thế giới
Ly dị chồng, một mình nuôi con, túng thiếu mọi bề

Thậm chí, bà khó khăn đến mức không có tiền để in bản viết tay cuốn sach Harry Porter của mình vì vậy mà bà
đã phải gõ hơn 9000 từ trên chiếc máy đánh chữ cũ thủ công để gửi đến các nhà xuất bản.

25
Michael Jordan- Cầu thủ bóng rổ nổi tiếng thế giới
- Từng bị từ chối trong CLB Bóng rổ của trường vì lý do quá thấp

- Không biết nản lòng Jordan vẫn tiếp tục tiến về phía trước và định nghĩa thành công thông qua tất cả những
thất bại mà mình đã trảu qua
Abaham Linconln – Cựu Tổng thống Hoa Kỳ

- Đã từng được đề bạt lên giữ chức chỉ huy song ông đã từ bỏ và quay trở về quê nhà nghèo nàn của mình
- Ông đã thử qua nhiều loại hình kinh doanh nhưng tất cả đều thất bại
- Sinh ra trong một gia đình nghèo những ông vẫn nuôi giấc mơ trở thành một luật sư thành công
- Ông đã mất rất nhiều thời gian để có thể vận hành một văn phòng riêng và sau đó là vượt qua cô vàn
khó khăn trở thành vị thổng thống nổi tiéng Hoa Kỳ

26
Thomas Edison
- Giáo viên của Thomas Edison bgaabh định rằng ông “quá chậm để học bất cứ thứ gì” nên mẹ ông đã quyết
định cho ông nghỉ học và bà tự dạy con trai của mình .
- Sớm bị sa thải khỏi hai công việc đầu tiên vì “không đủ năng lực”.
- 10.000 lần nỗ lực để phát minh ra bóng đèn điện trở thành nhà phát minh vĩ đại của thế giới
Ông “gà rán” Harland David Sanders

- Thủa ban đầu khởi nghiệp, không thể bán gà cho bất cứ cửa hàng nào, hơn 1000 cửa hàng đã từ chối món gà
của mông
Henry Ford
- Năm 1889, ông thành lập Công ty ô tô Detroit tuy nhiên không lâu sau nó bị phá sản.
- 1901, ông thành lập Công Ty Henry Ford và cũng bị phá sản tương tự.
- Lần thứ 3 ông thành lập Công ty Ford Motor đã đưa ông lên đến đỉnh cao của thành công .

27
Nghị lực sống, niềm đam mê
Hiệp sĩ công nghệ thông tin Nguyễn Công Hùng

Với cơ thể chỉ khoảng 20kg, nhưng có sự thông minh và nghị lực sống phi thường, năm 2003, Công Hùng đã
đứng ra mở một trung tâm tin học dành cho người có hoàn cảnh như mình. Trung tâm của Công Hùng đã giúp
nhiều người khuyết tật tại Nghệ An xóa bỏ mặc cảm, ,mở ra cơ hội việc làm và tương lai tươi sáng hơn cho
họ.Năm 2006, anh được Trung ương Đoàn bầu chọn là 1 trong 10 gương mặt trẻ tiêu biểu toàn quốc
Lê Thanh Thúy
Lê Thanh Thúy, cô gái lạc quan, yêu dời với nụ cười hoa hướng dương, đối mặt với căn bệnh ung thư và cái
chết , vẫn mạnh mẽ, sống có ích. Cô đã lập nên quỹ “Ước mơ của Thúy” để giúp các bệnh nhân ung thư khác.
Tuy Thúy đã mất đi nhưng ước nguyện cao đẹp của chị vẫn còn mãi với cuộc đời, hàng “Ngày hội Hoa
Hướng dương”, viết tiếp ước mơ của Thúy, vẫn được tổ chức, thu hút sự tam gia đông đảo của mọi người.

28
Nghị lực sống, niềm đam mê
Đặng Lê Nguyên Vũ
Ông Đặng Lê Nguyên Vũ là chủ tịch thương hiệu cafe Trung Nguyên nổi tiếng xuất thân từ một gia đình nông
dân nghèo khổ, cả gia đình bám víu vào mảnh vườn trồng cafe. Bằng niềm đam mê và sự quyểt tâm của mình ,
ông đã sáng lập ra thương hiệu cà phê^nổi tiếng nhất Việt Nam, đưa cà phê Việt Nam vươn ra thế giới.
Đoàn Nguyên Đức (bầu Đức)

Ông Đoàn Nguyên Đức (bầu Đức) chủ tịch tập đoàn Hoàng Anh Gia Lai đi lên từ một anh thợ mộc với cái
xương nhỏ bé của mình
Honda – người sáng lập ra hãng Honda
Honda – người sáng lập ra hãng Honda – đã từng không dưới 50 lần thất bại và có khoảng thời gian là kẻ
Vô sản, không nhà, không cửa

29
Sự tha thứ,lòng vị tha
Phan Thị Kim Cúc

Phan Thị Kim Cúc, “em bé Napalm” trong bức ảnh gây chấn động thế giới về chiến tranh Việt Nam, đã phải
chịu những vết thương sâu sắc cả về mặt thể xác lẫn tinh thần. Khi trưởng thành, Kim Cúc đã tha thứ cho những
ở bên kia chiến tuyến, những kẻ đã trực tiếp gây ra nỗi đau khổ cho cô. Kim Phúc nói: Sự tha thứcho tôi khỏi
lòng thù hận. Vẫn còn nhiều vết sẹo trên thân thể tôi, và sự đau đớn kéo dài trong nhiều ngày, nhưng tâm tôi
nay đã được an lành
Abraham Lincoln
Thay vì trừng phạt những kẻ bại trận ( Liên minh miền Nam ủng hộ chế độ nô lệ), trong buổi lễ sau cuộc nội
chiến Mỹ kết thức, Abramham Linconl đã phát biểu: “Chúng tôi không ác tâm với bất kỳ ai, hãy để chúng tôi
nỗ lực làm trọn công viêcvj của mình để hàn gắn đất nước.

30
Thái độ sống tích cực
Đan Mạch
Đan Mạch được mệnh danh là quốc gia hạnh phúc nhất thế giới. Một trong những bí quyết của người Đan Mạch
chính là lối sống theo phong cách Hugge – theo đuổi nuềm vui, hạnh phúc theo những cách giản dị không ngờ,
khuyến khích con người tìm kiếm những niềm vui nho nhỏ từ những điều giản dị, tránh xa những ồn ào đông
đúc huyên náo từ hoàn cảnh và nội tâm
Đặng Trần Thủy Tiên
- Cô gái phát hiện mình bị ung thư ở tuổi 19, kiên cường chống lại bệnh tật
- Quyết định tham gia cuộc thi hoa khôi của trường (Trường Đại học Ngoại Thương) và kọt vào chung kết
bằng sự tỏa sáng của mình

31
Sửa chữa những sai lầm
Cựu binh Mỹ và chiến sĩ Việt Nam

John Wast, cựu binh Mỹ, sau cuộc chiến đã mang trả lại kỷ vật cho gia đình liệt sĩ Bùi đức Hưng, người lính
Bắc Việt đối đầu với ông năm xưa. Khi đó cánh chim bồ câu được khắc khéo léo ở mặt trong chiếc mũ lỗ chỗ
vết đạn ấy làm ông giật mình, nhận ra tình yêu hoa bình lớn lao trong lòng người lính bên kia chiến tuyến. Suốt
46 năm qua, cựu binh Mỹ đặ kỉ vật chiến trường ấy bên kệ € và coi như lời nhắc nhở về giá trị của hòa bình ,
cho đến khi trao lại cho gia đình liệt sĩ Hưng, như một lời tạ tội
Alfred Nobel
Alfred Nobel, nhà khoa học lỗi lạc, người chế ra thuốc nổ, về cuối đời rất ân hận vì phát minh của mình được
sử dụng trong chiến tranh, mang lại nhiều đau thương, mất mát cho nhân loại. Do đó trong di chúc của mình,
Nobel đã dành toàn bộ tài sản của mình thành lập giải Nobel để tôn vinh những đóng góp khoa học cho nhân
loại, như một cách chuộc lại lỗi lầm của mình.

32
Sự dũng cảm, lòng tốt
Malala Yousafzai
Malala Yousafzai, được biết đến với hoạt động nữ quyền của mình,đặc biệt tại thung lũng Swat (Pakistan), nơi
Taliban ssax từng cấm nữ giới đi học. Bất chấp sự suy hiếp của tổ chức khủng bố, Malala vẫn mạnh mẽ đấu
tranh đòi quyền đi học cho các em gái nơi cô sinh sống. Malala trở thành người trẻ tuổi nhất nhận giải Nobel
Hòa Bình.
Nguyễn Văn Nam – Quên thân mình cứu 5 em nhỏ

Đó là câu chuyện của Nguyễn Văn Nam (học sinh lớp 12T7, trường THPT Đô Lương 1, Nghệ An). Khi đi
quang qua sông Lam, thấy nhóm học sinh chới với giữa dòng nước, nam sinh không hề đắn đo mà nhanh chóng
lao xuống cứu người. Sau khi đã cứu được 4 em học sinh vào bờ,Nam thấy vẫn còn một em đang dần bị
ngạt nước, cậu bạn đã dùng hết sức lực giúp em nhỏ vào bờ. Nhưng thật nghẹn lòng chàng trai trẻ ấy
đã bị kiệt sức rồi dần bị dòng nước cuốn trôi.

33
Sự dũng cảm, lòng tốt
Trần Phước Hòa
Anh Trần Phước Hòa ở quận Bình Tân là người đã xây dựng hệ thống quán cơm chay giá 5000 đồng để giúp đỡ
những người gặp hoàn cảnh khó khăn. “Việc quan sát bà con đến ăn cơm ở quán, hỏi họ dăm ba câu đã trở
thành thói quen của tôi. Tôi cảm thấy ấm lòng mình khi họ được no bụng.
Sinh viên tình nguyện

Nhắc đến áo xanh là nhắc đến sự quan tâm, sẻ chia và nhiệt huyết đến với mình vì cộng đồng. Không ngại khó
khăn, vất vả, dưới cái nóng oi ả của mùa hè, các chiến sĩ tiếp sức mùa thi đã có mặt ở tẩ cả các điểm thi được
phân công để giúp đỡ thí sinh và phụ huynh: Tư vấn về nhà trọ giá rẻ, nhà trọ miễn phí, hướng dẫn về
địa điểm thi, lộ trình các tuyến xe buýt…Đặc biệt có bạn còn sẵn sàng cho thí sinh và người nhà ở cùng
với mình đồng thời tình nguyện đưa đón thí sinh trong những ngày thi.

34
Vấn đề nóng trong xã hội
Ô nhiễm tại Hà Nội

- Thống kê gần đây nhất cho thấy mỗi năm môi trường không khí thành phố Hà Nội phải tiếp nhận khoảng
80.000 tấn bụi khói, 9.000 tấn khí SO2, 19.000 tấn khí NO2, 46.000 tấn khí CO2.
- Hà Nội liên tục lọt tốp các thành phố ô nhiễm nhất trên thế giới với những chỉ số về không khí đáng báo
động cho người dân, nguy hại tới sức khỏe.
- Ngày 8/9, Công ty Cổ Phần Bóng đèn Phích nước Rạng Đông đã thừa nhận toàn bộ 480.000 bóng đèn huỳnh
quang bị cháy đêm 28/8 có chứa thủy ngân lỏng (độc tính cao hơn so với viên amalgam). Vụ cháy này đã
ảnh hưởng lớn tới môi trường và đời sống , sức khỏe của người dân sống quanh khu vực .
Nổi tiếng bằng “tai tiếng”

- Hiện tượng Khá Bảnh: Nổi lên với các clip nhảy múa, lắc lư với điệu nhảy “múa quạt” cùng phong cách ăn
mặc kiểu áo thun quần bó sát, quần jean ống rộng, nói năng tục tĩu, ngông cuồng, nội dung hết sức nhảm
nhí, xoay quanh những câu chuyện của đám giang hồ. Kênh youtobe này đã bị xóa các nội dung và hiện tại
Khá Bảnh cũng vừa phải nhận mức án 10 năm tù với tội danh cờ bạc, sử dụng chất kích thích.
- Ngân 98: Hiện tượng mạng nổi tiếng từ những clip khoe thân cùng với những bộ đồ sexy, phát ngôn
gây sốc và chuyện tình yêu đầy lùm xùm với ca sĩ Lương Bằng Quang.

35
Tình trạng buôn người, vượt biên trái phép
- Theo ước tính của Liên Hợp Quốc (LHQ), mỗi năm trên thế giới có khoảng 800.000 đến 1 triệunguoiwf bị
mua bán. Như vậy có khoảng 3.000 người bị bán mỗi ngày.
- Thảm kịch đau lòng của 39 người Việt Nam khi vượt biên sang Anh và đã bỏ mạng tại đây khi đi qua cảng
của Anh.
Chương trình Táo Quân – Có thì thấy nhạt, không có thì thấy thiếu
Trong thông báo chính thức, Trung tâm sản xuất phim (VFC) – Dadi Truyèn hình Việt Nam đã khẳng định dịp
Tết âm lịch 2020 sắp tới, Táo quân sẽ không phát sóng. “Sau 16 năm thực hiện, chương trình Gặp nhau cuối
năm – Táo quân sẽ chính thức ngừng sản xuất. Khung giờ 20h00 đêm Giao thừa Tết âm lịch 2020 sẽ được
thay thế bằng một chương trình nghệ thuật khác”. Điều này gây ra sự tiếc nuối cho hàng triệu người hâm
mộ trên cả nước về một chương trình được coi là “tuổi thơ” của biết bao nhiêu người..

36
Trầm cảm và hệ lụy trước sự vô tâm của những người xung quanh
- Jong Hyun: Tháng 12/2017: ca sĩ Jong Hyun đột ngột qua đời khiến hàng triệu người hâm mộ rơi nước
mắt. Trước khi đi đến quyết định tự vẫn, Jong Hyun cung từng phải vật lộn với chứng trầm cảm “Tôi vụn
vỡ từ bên trong. Cơn trầm cảm dần làm tôi mòn mỏi, cuối cùng cũng đã nuốt chửng tôi. Và tôi không thể
đánh bại nó”. Cựu thành viên nhóm SHINee viết trong lá thư tuyệt mệnh để lại.
- Nữ ca sĩ Sulli, tên thật là Choi Jin – ri. Cô sinh năm 1994, cựu thành viên của nhóm nhạc nữ Hàn Quốc (x).
Sulli được coi là thân tượng top đầu tại Hàn Quốc nhờ vẻ ngoài xinh đẹp nổi bật . Cô thường đăng những
hình ảnh phản cảm hoặc những quan điểm gây nhiều sự tranh cãi . Sưh chỉ trích từ dư luận cũng khiến
Sulli gặp phải những khủng khoảng tâm lí. Nhiều chuyên gia nhận định, cô mắc bệnh trầm cảm từ áp lực từ
dư luận . Sự ra đi đột ngột của cô khiến công chúng bất ngờ bởi trước đó 2 ngày nữ thần tượng 25 tuổi
vẫn đăng tải video có nội dung khá vui vẻ trên trang cá nhân Instagram của mình.

37
Các em viết thêm những dẫn chứng mình sưu tầm nữa nhé
Chủ đề:

38
Chủ đề:

39
Chủ đề:

40
Chủ đề:

41
Chủ đề:
DẪN CHỨNG BỔ SUNG VỀ ĐẠI DỊCH COVID

42
 “Việt Nam quyết thắng đại dỊh” là câu nói và cũng chính là chỉ đạo xuyên suốt của chính phủ trước tình hình
dịch bệnh căng thẳng, phức tạp.
 Gần 7000 người Việt ở các vùng tâm dịch khắp thế giới được đón về nước
 700 tiếp viên hàng không - những người làm công việc mà nguy cơ lây nhiễm nằm trong top 3, đăng kí xin
không nhận lương hoặc nghỉ không lương 2 -3 tháng.
 280 bác sĩ, y tá đã về hưu tại Hà Nội tình nguyện xin trở lại bệnh viện để chống dịch, mặc cho hàng loạt thông
tin bác sĩ, y tá nhiễm lây bệnh ở cácVvùng dịch khác ra rả trên báo hàng ngày. Và chính các bác ấy, xét về độ
tuổi, năm trong nhóm nhạy cảm nhất!
 100 sinh viên trường Y tình nguyện đến sân bay chặn dịch
 Hơn 10 ngàn chiến sĩ cả tháng nay ngủ bạt giữa rừng. Chăn gối cũng đã nhường để phục vụ người cách ly. Họ
đâu có kêu ca gì…
 Tất cả khu vực cách ly đều được phát thực phẩm miễn phí.
 Khách sạn 4 sao ở Quảng Ninh chủ động xin làm cơ sở cách ly; Bảo Minh Radiant hotel gồm 122 phòng gần
như không còn phòng trống khi đón đủ 157 người từ Hàn Quốc sang, gồm 127 khách Hàn, khách 2 quốc tịch
Việt- Hàn và một số ít khách Nga, Mỹ. Ngoài việc miễn ở khách sạn 4 sao, chủ khách sạn đã quyết định miễn
phí toàn bộ tiền ăn (3 bữa/ngày) cho 157 khách, Toàn bộ nhân viên khách sạn được cho nghỉ việc xin ở lại
chung tay chống
dịch.

43
•Các cá nhân, tổ chức đóng góp tiền của để chống dịch: ca sĩ Hà Anh Tuấn, Ca sĩ Chi Pu, tập đoàn Acecook Việt
Nam…

44
DẪN CHỨNG VỀ TẤM GƯƠNG NGƯỜI TỐT, VIỆC TỐT TẠI VIỆT NAM
1. Phạm Nhật Vượng - Chủ tịch tập đoàn Vingroup
Sinh ra trong một gia đình không mấy khá giả, cuộc sống gặp nhiều khó khăn, Phạm Nhật Vượng quyết chí học hành
nhưng khi kinh doanh là một niềm đam mê ông đã không ngại khó khăn để bước từng bước đầu tiên trên thương
trường. Từ một công ti thực phẩm phải vay vốn để gây dựng đến một tập đoàn lớn mạnh có tốc độ phát triển đáng kinh
ngạc như VinGroup, tất cả đều là những kinh nghiệm, niềm đam mê và quyết tâm làm việc đến cùng của vị doanh nhân
tài năng này. Bên cạnh đó, vị tỉ phú này còn khiến mọi người mến phục bởi quan điểm kinh doanh hướng đến phát triển
đất nước của mình. Thế giới không chỉ biết đến một Việt Nam anh hùng, mà phải biết đến một Việt Nam trí tuệ, đẳng
cấp. Đó là mong muốn của ông. Chính vì vậy ông liên tục ươm mầm cho tương lai, thể hiện qua những dự án không ai
ngờ với tầm vóc vượt trội. Câu nói truyền cảm hứng: “Lỡ làm người rồi, không thể sống một cuộc đời phí hoài được.”
2. Cụ Đỗ Thị Mơ – Quyết xin thoát nghèo
Cụ Đỗ Thị Mơ ở Thanh Hóa đã đạp xe lên xã xin thoát nghèo, cụ khảng khái: “Tôi đảm bảo được mới xin thoát nghèo!
Tôi đang còn giúp đỡ những người nghèo khổ hơn tôi cơ mà. Hay là các ông định để tôi nghèo, mà đến lúc chết tôi còn
chết trong cảnh nghèo à? Tôi làm đơn rồi, các ông kí vô đi! Tôi nói không phải chế, nhưng mỗi tháng lên xã xách mấy
bao gạo với quần áo về, tôi không làm thế được. Các thứ đó phải nhường cho những người khác.”
2. Khang A Tủa – Chàng trai từ Mù Cang Chải đến trường đại học nổi tiếng của Mỹ

45
Là chàng trai H'Mông đầu tiên đỗ ĐH Bách Khoa, học được 2 năm, Tủa xin nghi. Giờ Tủa là chàng trai H'Mông đầu
tiên học ở Đại học Fulbright, với chỏm tóc đuôi ngựa buộc cao và trang phục dân tộc nổi bật giữa sân trường. Học từng
chữ tiếng Anh từ đầu. Học sự tự tin và hoà nhập từ đầu. Tủa - trong tiếng H'Mông là “sự thay đổi có tính bước ngoặt.
4. Hà Việt Hoàng - Chàng sinh viên gây ấn tượng tại chương trình “Siêu trí tuệ Việt Nam”
Sinh viên ĐH Bách khoa Hà Nội, là một trong 10 gương mặt trẻ thủ đô tiêu biểu năm 2019. Việt Hoàng gây ấn tượng
khi tham gia chương trình "Siêu trí tuệ Việt Nam “với khối lượng kiến thức khổng lồ và óc tư duy, ghi nhớ tuyệt đỉnh.
Đó không hoàn toàn là tài năng thiên bẩm mà đó là thành quả xứng đáng cho một quá trình miệt mài, nỗ lực, không bao
giờ bỏ cuộc.
5. Em Phạm Trọng Đạt- Em bé dọn rác trên đường đi học về
Đạt là học sinh lớp 6/1, trường Trung học cơ sở Long An, xã Long An - Cậu bé trên đường đi học về gặp trời mưa to đã
dừng xe đạp lại các đầu cống thoát nước, làm sạch cỏ và rác để cống được khơi thông. Khi được hỏi về việc làm của
mình chiều 16/6, Đạt nói: "Chiều hôm đó em móc được khoảng 10 cái miệng cống đầy rác. Em tiện tay làm sạch thôi".
Cậu học sinh còn tiết lộ, trước đây, mỗi khi gặp trời mưa mà thấy miệng cống nào bị tắc em cũng thường dừng lại và
làm như vậy. Đây là một trong những việc làm nhỏ nhưng lại khiến cho rất nhiều người cảm phục về thái độ và hành
động của em trước trách nhiệm với cộng đồng cùng những việc làm thầm lặng không cần được khen thưởng, tuyên
dương.

46
DẪN CHỨNG VỀ NHỮNG TẤM LÒNG NHÂN ÁI

TRONG MÙA LŨ TẠI MIỀN TRUNG
1. Trước diễn biến khó lường của mưa bão miền Trung, Thủ tướng Chính phủ đã cấp xuất liên tục 5000 tấn gạo, sau đó
là 6500 tấn gạo cho các tỉnh chịu thiệt hại trực tiếp trong đợt mưa lũ miền Trung. Bên cạnh đó còn có sự chỉ đạo kịp
thời các đơn vị chịu trách nhiệm bảo vệ sự an toàn tối đa cho người dân miền Trung. Thăm hỏi, động viên tinh thần
nhân dân miền Trung kịp thời trong mùa lũ.
2. Chàng trai xứ Nghệ, anh Nguyễn Quân Dũng, rong ruổi chạy xe tải dọc ba tỉnh Quảng trị, Huế, Quảng Nam để tiếp
tế lương thực cho người dân đang bị cô lập. Được biết, sau khi biết tin nhiều huyện gặp khó khăn, bị cô lập vì mưa lũ,
anh Dũng vừa bỏ tiền, vừa kêu gọi bạn bè ủng hộ. Trong thời gian ngắn, anh đã gom được 5.000 thùng mì tôm để cứu
trợ. Đáng chú ý, anh tự mình lái xe tải suốt 5 ngày, đi đến nhiều nơi ngập sâu ở 3 tỉnh để ứng cứu, cấp phát mì tôm
miễn phí. “Sợ bà con không có gì ăn, nhịn đói, tôi phải lái xe xuyên đêm, giữa trời mưa gió cho kịp”anh Nguyễn Quân
Dũng chia sẻ.
3. Nhiều văn nghệ sỹ đã đi đầu trong việc kêu gọi sự ủng hộ của các mạnh thường quân cùng hỗ trợ đồng bào vùng lũ.
Nổi bật là ca sỹ Thủy Tiên với số tiền vận động được công bố lên đến hơn 100 tỷ đồng; Vợ chồng Lý Hải - Minh Hà
kêu gọi ủng hộ được 4 tỷ đồng...sau đó trực tiếp đến các tỉnh chịu ảnh hưởng bão lũ trao quà cho bà con.
4. Câu chuyện về những bộ đội cùng các thanh niên thôn La Hót, xã A Bung, huyện Đakrông, tỉnh Quảng Trị, sẵn sàng
vượt lũ đưa sản phụ đến Trung tâm y tế, khiến nhiều người cảm phục, xúc động. Sau khi biết tin vợ anh Hồ Văn

47
Khánh, trú tại thôn La Hót đang chuyển dạ, vỡ ối, đơn vị bộ đội Đồn Biên phòng Cửa khẩu quốc tế La Lay đã cắt cử
lực lượng phối hợp cùng thanh niên trong thôn đưa sản phụ đến trạm y tế xã Tà Rụt. Theo ghi nhận của phóng viên,
mặc dù cầu tràn tại ngã ba đường La Lay từ thôn La Hót sang quốc lộ 14b bị ngập trong lũ khá sâu, nước chảy xiết,
nhưng bằng sự đoàn kết, không ngại khó, lực lượng đã đưa sản phụ vượt tràn và đến Trung tâm y tế an toàn sau 30
phút.
5. Sáng 27/10, bố cháu Bùi Tuấn Thiện, học sinh Trường Tiểu học Tràng An, Hoàn Kiếm, Hà Nội đến Tòa soạn
chuyển số tiền 436.000đ ủng hộ đồng bào miền Trung. Đây là số tiền cháu Thiện tiết kiệm từ đầu năm đến nay. Khi hỏi
cách thức cháu Thiện tiết kiệm, bố cháu cho biết, Thiện có nhiều cách. Đó là nuôi lợn đất, là tiết kiệm tiền ăn quà…
6. Các cán bộ chiến sĩ biên phòng, lực lượng chức năng không ngại khó khăn nguy hiểm lao mình vào dòng nước lũ
chảy xiết đến những nơi người dân đang ở trong tình trạng khẩn cấp, nhanh chóng đưa họ khỏi nơi nguy hiểm. Đã có
những cán bộ, chiến sĩ hy sinh trên đường làm nhiệm vụ khi núi đất đá sạt lở bất ngờ. Sự hy sinh của họ là tấm gương
dũng cảm và cao cả. Tất cả vì miền Trung ruột thịt,miền Trung thân yêu.
7. Cán bộ, nhân viên Tập đoàn Công nghiệp - Viễn thông Quân đội (Viettel) đã quyên góp, ủng hộ hơn 10 tỷ đồng để
ủng hộ đồng bào miền Trung khắc phục hậu quả lũ lụt.
8. Tại TP Đông Hà, Quảng Trị, chiều 17/10, khi nhận được tin báo về việc nước lũ dâng cao tại nhiều điểm trong thành
phố, các CBCS của Phòng cảnh sát PCCC&CHCN - Công an tỉnh đã lập tức triển khai lực lượng cùng phương tiện đến
“điểm nóng” di tản người dân. Khu vực các CBCS phải di tản người dân là tuyến đường Đặng Dung, phường 2 (TP
Đông Hà). Lúc này nước đang dâng rất cao, tới gần 1,40m cùng với đó là mưa to khiến việc di chuyển rất khó khăn.

48
Trong quá trình di tản người dân trên đường Đặng Dung, các cán bộ chiến sĩ Công an đã cùng nhau hát vang ca khúc
“Chúng tôi là chiến sĩ Công an Việt Nam” của nhạc sĩ Trần Gia Cường nhằm động viên tinh thần toàn đội. Lúc này,
người dân đang ngồi trên phao và được các cán bộ chiến sĩ Công an lội trong dòng nước để di chuyển. Hình ảnh xúc
động ấy đã được ghi lại bằng điện thoại bởi chiến sĩ Nguyễn Ngọc Lai – một thành viên trong tổ cứu hộ. Hình ảnh bình
dị ấy đã làm thổn thức, xúc động bao trái tim con người Việt Nam trước lòng nhân ái – “thương người như thể thương
thân” của nhân dân Việt Nam.
9. 19/10, giữa cơn mưa tầm tã lúc 1h sáng, lực lượng Công an huyện Bố Trạch bất ngờ nhận được tin báo về việc xe
ôtô khách BKS 43B - 024.54 chạy hướng Bắc -Nam, trên xe có 18 người, trong đó có 5 phụ nữ và 1 em bé 2 tuổi. Khi
qua đoạn bị ngập lụt ở ngầm Khe Gát, thuộc tổ dân phố Chiến Thắng, thị trấn Nông trường Việt Trung thì xe bị lũ cuốn
trôi cách đường vài chục mét. Nhận định đây là tình huống rất nghiêm trọng, xảy ra trong thời điểm mưa lũ phức tạp,
một phút giây chậm trễ cũng khiến tính mạng của người dân gặp nguy hiểm, Công an huyện Bố Trạch đã lập tức điều
động lực lượng với 100 cán bộ chiến sĩ cùng 5 xe ôtô và các trang thiết bị đến hiện trường để thực hiện công tác cứu
hộ. Trong đêm tối giữa dòng nước xiết, các chiến sĩ Công an bơi ra chiếc xe, sau đó đập kính, buộc dây vào xe rồi tổ
chức cho người bị nạn trên xe cầm dây đi vào bờ. Đến gần 4h sáng, lực lượng cứu hộ mới đưa được 5 phụ nữ và 1 em
bé khoảng 2 tuổi ra khỏi xe sau đó tiếp tục giải cứu những hành khách còn lại. Khi hành khách cuối cùng được đưa vào
bờ an toàn, hàng trăm người dân chứng kiến đã vỡ òa trong sung sướng. Trong số các nạn nhân của vụ việc, em bé 2
tuổi do quá hoảng sợ nên đã khóc rất nhiều. Thấy vậy, một chiến sĩ công an đã cởi quân phục của mình, cuốn vào cho
bé để ủ ấm và vỗ về. Trên suốt quãng đường từ ngầm tràn Khe Ngát, nơi chiếc xe khách gặp nạn về tới trạm xá thị trấn

49
Nông trường Việt Trung, người chiến sĩ công an ấy luôn cố gắng ủ ấm và dỗ cho bé ngủ. Hình ảnh này đã lan tỏa khiến
người dân vùng lũ cảm thấy ấm lòng.
03
VĂN HƯỚNG DẪN
(Hướng dẫn viết làm quen công thức số 3)

50
Lưu ý: Công thức số 1 – 2 cô đã hướng dẫn cụ thể tỉ mỉ chi tiết

rồi nên các em chỉ cần áp đề vào là có thể làm được. Công thức số
3 ngắn gọn, các em học thuộc rất nhanh và dễ dàng nên về độ chi
tiết còn hạn chế. Vì lý do này nên cô làm mẫu 50 đoạn văn hướng
dẫn để các em tham khảo để định hướng được cách viết, phương
pháp áp dụng một cách dễ dàng, hiệu quả
 Đoạn văn mang tính định hướng công thức
 Học sinh yếu, trung bình, khá tham khảo
 Học sinh giỏi học theo công thức nâng cao (số 1-2)

51
 Các em đôi khi có ý tưởng viết hay hơn hãy viết theo nó để bay xa
hơn
VĂN HƯỚNG DẪN CHUYÊN ĐỀ TƯ TƯỞNG ĐẠO LÝ

52

53
Khát vọng
Để sống một cuộc đời có ý nghĩa, con người không thể thiếu đi những khát vọng chân chính. Vậy khát vọng
là gì? Nó đóng vai trò như thế nào trong cuộc sống của mỗi chúng ta? Khác với tham vọng, khát vọng chính
là mong muốn hướng tới những điều lớn lao, tốt đẹp với sự thôi thúc mãnh liệt đến từ sâu thẳm trái tim con
người. Nó đem đến một mục đích sống cao đẹp, trở thành động lực giúp ta vượt qua khó khăn trên đường đời.
Đồng thời, nó cũng nâng ta lên khỏi những cái tầm thường, vươn tới cái cao cả, thuần khiết hơn, trở thành
nền tảng quan trọng để có thể kiến tạo nên lợi ích cho gia đình và xã hội. Thử hỏi, cách đây hơn một trăm
năm, nếu người thanh niên Nguyễn Tất Thành không vì khát vọng giành lại độc lập cho dân tộc mà đặt chân
lên con tàu Đô đốc Đờ Tác – tơ – ri, biết đến bao giờ chúng ta mới được sống trong hòa bình như ngày hôm
nay? Và nếu không có những con người dám ước mơ, dám thực hiện như Chủ tịch Tập đoàn Vingroup, có lẽ
thương hiệu ô tô Made in Vietnam 100% sẽ chẳng bao giờ trở thành hiện thực. Nói tóm lại, tất cả chúng ta,
trong đó có tôi, hãy xây dựng cho mình một khát vọng cao cả và nỗ lực hết sức để biến nó thành hiện thực.
Bởi nếu cuộc đời này là bầu trời rộng lớn, khát vọng chính là đôi cánh giúp ta có thể bay xa.

54
Sáng tạo
Sáng tạo là yếu tố quyết định trực tiếp tới thành công của con người thời nay. Vậy bản chất của sáng tạo
là gì? Tại sao con người lại cần nó đến vậy? Theo tôi , đó là khả năng tạo ra những điều mới, hiệu quả và
tiên tiến hơn những gì đã có. Người mang trong mình khả năng sáng tạo luôn không ngừng nỗ lực, tìm tòi
để cải tiến phương thức lao động hay tạo nên những tác phẩm nghệ thuật độc đáo, giàu giá trị. Như chúng
ta đã biết, cuộc sống hiện đại luôn biến đổi không ngừng, đòi hỏi con người phải thích ứng, thay đổi. Nếu
cứ mãi neo mình theo lối mòn đã cũ, chẳng những đánh mất cơ hội của bản thân mà ta còn kéo lùi sự
phát triển của văn minh nhân loại. Thử hỏi, không có sáng tạo, liệu những con người như Edison,
Picasso, Mark Zukerberg… có ghi được tên tuổi mình vào lịch sử nhân loại; chúng ta có có được những
kiệt tác nghệ thuật để chiêm ngưỡng, những đồ vật, ứng dụng tiện ích để sử dụng hay không? Vậy nhưng,
hiện nay vẫn còn không ít kẻ thụ động, lười suy nghĩ, thích hưởng thụ, đang dần trở thành gánh nặng cho
xã hội. Chính vì vậy, giới trẻ ngày nay, trong đó có bản thân tôi, cần nghiêm túc học tập và làm việc,
đánh thức khả năng sáng tạo bằng những suy nghĩ, hành động cụ thể. Có như vậy, ta mới có thể sống một
cuộc đời ý nghĩa, phát triển khả năng của mình cũng như đóng góp tích cực cho quê hương, đất nước.

55
Bản lĩnh
Trong cuộc sống, muốn đạt được thành công, chúng ta không thể thiếu bản lĩnh. Vậy bản lĩnh là gì và tại
sao lại đóng vai trò quan trọng đến vậy? Theo tôi, đó chính là khả năng quyết định vấn đề một cách độc
lập, không vì áp lực bên ngoài mà dễ dàng thay đổi. Một con người bản lĩnh luôn dám nghĩ, dám làm,
dám đương đầu với thử thách khó khăn và không bao giờ chối bỏ trách nhiệm của mình. Nhờ vậy, trên
đường đời với vô số chông gai, họ luôn giữ cho mình một tinh thần sắt đá, phong thái điềm tĩnh, sự kiên
định đáng ngưỡng mộ và dễ dành giành được sự tín nhiệm, tôn trọng từ những người xung quanh. Oprah
Winfrey là một tấm gương tiêu biểu. Sinh ra tại một khu ổ chuột, lớn lên với người cha nghiện ngập,
thậm chí đã từng bị xâm hại tình dục, bà vẫn kiên cường vượt qua mọi định kiến, gian nan để trở thành tỉ
phú da màu ở tuổi 40 cũng như truyền cảm hứng cho biết bao mảnh đời bất hạnh. Học hỏi từ những con
người vĩ đại như vậy, chúng ta, trong đó có tôi, cần xây dựng cho riêng mình một bản lĩnh vững vàng
bằng cách không ngừng trau dồi tri thức, kĩ năng sống cũng như nhân cách. Hơn tất thảy, tuyệt đối không
được nhầm lẫn giữa bản lĩnh với sự tự phụ hay bảo thủ. Bởi như John Ruskin từng nói, “ bản lĩnh là sự
hợp nhất của kinh nghiệm, trí tuệ và đam mê trong guồng hành động”.

56
Lòng ẩn trắc
Lòng trắc ẩn giữ một vai trò vô cùng quan trọng trong cuộc sống. Vậy lòng trắc ẩn là gì? Nó có ảnh
hưởng như thế nào tới cuộc sống của chúng ta? Theo tôi, lòng trắc ẩn là khả năng khơi dậy sự thương
xót, đồng cảm và thấu hiểu giữa con người với nhau; là khía cạnh quan trọng nhất của tình yêu đích thực.
Bạn biết đấy, giữa guồng quay chóng mặt của cơm – áo – gạo – tiền, đôi khi sẽ thật khó để ta có thể dành
thời gian quan tâm, nhận ra những nỗi buồn, sự vất vả của những người xung quanh. Khi ấy, nếu chẳng
thể khơi lên lòng trắc ẩn, chúng ta sẽ ngày một xa nhau, trở nên cô độc và lạnh lẽo. Ngược lại, nếu có
được nó, con đường ta đang đi sẽ trở nên sáng sủa hơn, những khó khăn cũng nhẹ đi vì có người san sẻ,
những ước mơ sẽ thêm đẹp khi ai đó cùng ta tô vẽ… Có thể nói, lòng trắc ẩn tạo nên phần “con” cho mỗi
người, khiến cuộc sống này trở nên đẹp đẽ hơn. Vậy nhưng, vẫn có không ít kẻ vẫn giữ cho mình thói vô
cảm, thờ ơ với cảm xúc của những người xung quanh và thậm chí là tạo ra những hành vi phi nhân tính:
lái xe tải ở Nam Định cố kéo le nạn nhân sau tai nạn, một người Thái Lan đã chết khi rơi xuống sông mà
những người qua đường không ai chịu cứu… Nói tóm lại, tất cả chúng ta, trong đó có tôi, cần khơi dậy
lòng trắc ẩn của bản thân qua những hành động hàng ngày: dành thời gian trò chuyện với người thân;
giúp đỡ người có tuổi, khuyết tật qua đường; gấp cẩn thận một đồng tiền và đưa nó cho một người hành
khất… Bởi
đúng như Albert Schweitzer từng nói: “Lòng trắc ẩn chính là cội nguồn của mọi đạo đức”.

57
Tình yêu nước
Nhắc đến các phẩm chất của những người con đất Việt, ta không thể không kể đến tình yêu nước nồng
nàn. Yêu nước không phải một khái niệm xa xôi, trừu tượng. Đó là thứ tình cảm giản dị, gần gũi nhưng
vô cùng thiêng liêng bắt nguồn từ sự trân trọng, nâng niu mà ta dành cho những sự vật quanh mình, cho
những con người ta yêu thương, gắn bó. Biểu hiện của lòng yêu nước cũng nằm ngay trong ý thức, hành
động hàng ngày của mỗi chúng ta. Trong thời chiến, nó sục sôi và cuộn trào cùng các cuộc khởi nghĩa,
cùng lớp lớp thanh niên bất chấp tính mạng lên đường nhập ngũ. Trong thời bình, ta thể hiện tình yêu
nước bằng cách chăm chỉ trau dồi tri thức, cần cù lao động và rèn luyện đạo đức với ước mong đem đến
cuộc sống tươi đẹp hơn cho bản thân, gia đình và đồng bào mình. Cứ như vậy, lòng yêu nước được trao
chuyền từ thế hệ này sang thế hệ khác, trở thành nguồn sức mạnh vô giá, thành sợi dây nối kết trái tim
của những “con Lạc cháu Hồng”, giúp ta có thể lập nên những chiến công “lừng lẫy năm châu, chấn động
địa cầu”. Và, tôi vẫn luôn tin rằng, dẫu có lập nghiệp nơi đâu trên địa cầu rộng lớn, những con người Việt
Nam ta vẫn luôn giữ trong trái tim mình tình yêu nước nồng nàn, để nhớ, để ngưỡng vọng và cũng để
khao khát được làm điều gì đó cho mảnh đất hình chữ S thân thương này

58

59
Tình yêu nước
Nhắc đến các phẩm chất của những người con đất Việt, ta không thể không kể đến tình yêu nước nồng
nàn. Yêu nước không phải một khái niệm xa xôi, trừu tượng. Đó là thứ tình cảm giản dị, gần gũi nhưng
vô cùng thiêng liêng bắt nguồn từ sự trân trọng, nâng niu mà ta dành cho những sự vật quanh mình, cho
những con người ta yêu thương, gắn bó. Biểu hiện của lòng yêu nước cũng nằm ngay trong ý thức, hành
động hàng ngày của mỗi chúng ta. Trong thời chiến, nó sục sôi và cuộn trào cùng các cuộc khởi nghĩa,
cùng lớp lớp thanh niên bất chấp tính mạng lên đường nhập ngũ. Trong thời bình, ta thể hiện tình yêu
nước bằng cách chăm chỉ trau dồi tri thức, cần cù lao động và rèn luyện đạo đức với ước mong đem đến
cuộc sống tươi đẹp hơn cho bản thân, gia đình và đồng bào mình. Cứ như vậy, lòng yêu nước được trao
chuyền từ thế hệ này sang thế hệ khác, trở thành nguồn sức mạnh vô giá, thành sợi dây nối kết trái tim
của những “con Lạc cháu Hồng”, giúp ta có thể lập nên những chiến công “lừng lẫy năm châu, chấn động
địa cầu”. Và, tôi vẫn luôn tin rằng, dẫu có lập nghiệp nơi đâu trên địa cầu rộng lớn, những con người Việt
Nam ta vẫn luôn giữ trong trái tim mình tình yêu nước nồng nàn, để nhớ, để ngưỡng vọng và cũng để
khao khát được làm điều gì đó cho mảnh đất hình chữ S thân thương này

60
Uống nước nhớ nguồn

“Uống nước nhớ nguồn” – câu tục ngữ tuy ngắn gọn, xúc tích nhưng lại ẩn chứa một nét đẹp văn hóa quý
báu của dân tộc. Thông qua các hình ảnh ẩn dụ: “nước, nguồn”, cha ông ta dặn dò con cháu phải trân
trọng, biết ơn những người đã giúp đỡ hay tạo dựng thành quả để ngày nay ta hưởng thụ. Đây là một việc
làm hoàn toàn đúng đắn bởi không gì tự nhiên mà có. Nhỏ bé như cây kim viên thuốc hay lớn lao như
nền hòa bình, độc lập ta đang tận hưởng, tất cả đều là bắt nguồn từ một quá trình lao động miệt mài và
thậm chí là có cả máu xương, tính mạng của thế hệ đi trước. Hiểu được điều này, xuyên suốt mạch nguồn
bốn nghìn năm lịch sử, nhân dân ta đã sống trọn với đạo lí tốt đẹp của dân tộc. Bằng chứng là hiện nay,
trên bước đường hội nhập quốc tế, những lễ hội có từ khi vua Hùng dựng nước vẫn được bảo tồn, những
trang sử vàng son thời trung đại chưa bao giờ bị lãng quên, những gia đình chính sách, người có công
với cách mạng luôn luôn nhận được sự quan tâm thích đáng từ cộng đồng, xã hội... Và tôi cũng tin rằng,
tư tưởng “uống nước nhớ nguồn” sẽ mãi cuộn chảy trong trái tim các thế hệ người Việt sau này. Bởi đó là
kết kinh của đạo nghĩa thủy chung, của tinh thần cộng đồng và cũng là nguồn gốc của sức mạnh dân tộc.

61
Sự tự tin
. Sự tự tin là yếu tố quyết định trực tiếp tới thành công trong cuộc sống. Vậy tự tin là gì và tại sao nó lại
quan trọng đến thế?Theo tôi, đó chính là sự tin tưởng vào khả năng, giá trị và sức mạnh của bản thân
mình. Người mang trong mình phẩm chất này sẽ có được một nền tảng tâm lí vững vàng, dễ dàng trả lời
được các câu hỏi như: “Tôi là ai? Tôi muốn gì? Tôi có thể làm gì để biến ước mơ thành hiện thực?” Đồng
thời, trên đường đời với vô số chông gai, họ luôn giữ được sự bình tĩnh, can trường trước mọi biến cố, dễ
dàng thuyết phục và dành được niềm tin từ người đối diện. Bởi vậy, Walt Disney – người từ một cậu bé
nghèo không có cả tiền mua giấy vẽ vươn lên thành ông chủ của tập đoàn sản xuất phim hoạt hình lớn
nhất thế giới – đã coi tự tin là một trong bốn điều làm nên cuộc đời mình. Quan trọng là vậy nhưng không
phải ai cũng tạo được cho mình sự tự tin đúng nghĩa. Một số quá nhút nhát, không đủ can đảm để trình
bày ý kiến cá nhân trong khi số khác lại kiêu căng, ngạo mạn, tự phụ về khả năng của mình. Nói tóm lại,
thế hệ trẻ, trong đó có tôi, cần nghiêm túc học tập, rèn luyện để có thể thoát ra khỏi lớp vỏ tự ti, nhút
nhát, mạnh mẽ đứng dậy và thể hiện bản thân mình với thế giới. Bởi đúng như Helen Keller từng nói:
“Bạn chẳng thể làm được điều gì mà thiếu đi sự tự tin.”

62
Hòa bình
1. Hòa bình làyếu tố vô cùng quan trọng trong đời sống con người. Vậy hòa bình là gì? Nó có ảnh hưởng như
thế nào tới chúng ta? Theo tôi, hòa bình là trạng thái bình yên, không có bạo loạn hay xung đột quân sự.
Chỉ khi có được hòa bình, con người mới có thể sống trong điều kiện tốt nhất, không phải chịu nỗi đau mất
mát, chia li như trong chiến tranh và thoải mái theo đuổi đam mê của riêng mình. Đó cũng chính là lí do tại
sao trên thế giới hiện nay luôn có những tổ chức, cá nhân đấu tranh không ngừng nghỉ vì một nền hòa bình
bền vững cho tất cả các quốc gia và vùng lãnh thổ. Kailash Satyarthi – nhà vận động chống nạn bóc lột trẻ
em ở Ấn Độ, Malala Yousafzai – cô bé 17 tuổi dám đối đầu với Taliban để giành lại bình yên cho vùng
thung lũng Swat, Pakistan, Tổng thống Mexico với nỗ lực không ngừng nghỉ trong công cuộc hòa giải dân
tộc,…Được truyền cảm hứng từ những con người như vậy, tất cả chúng ta, trong đó có tôi, cần sống yêu
thương, xóa bỏ nghi kị cũng như chủ nghĩa cá nhân để cùng chung tay xây dựng một thế giới tốt đẹp hơn.
Bởi đúng như Ralph Waldo Emerson từng nói: “Hòa bình không thể đạt được qua bạo lực, nó chỉ có thể
đạt được qua sự thông hiểu”.

63
Tự do
Thiếu tự do, con người không thể sống một cuộc đời đúng nghĩa. Vậy tự do là gì và biểu hiện của nó như
thế nào? Hiểu một cách đơn giản, đó chính là quyền được sống và hoạt động xã hội theo ý muốn cá nhân,
không bị cấm đoán, ràng buộc hay xâm phạm. Một dân tộc tự do khi không nằm dưới ách thống trị của
ngoại bang, có chính phủ riêng với khả năng tự quyết những vấn đề trọng đại. Tương tự, một con người
chỉ được coi là tự do khi có thể thực hiện những điều mình muốn, không bị bất cứ thế lực nào can thiệp,
sai khiến. Có thể nói, tự do là điều kiện tiên quyết để con người có thể chinh phục ước mơ, sống thỏa với
đam mê, hoài bão, là khát vọng chân chính mà nhân loại luôn hướng tới. Vậy nhưng, ngay giữa thế kỉ 21,
vẫn có những vùng đất bị kèm cặp bởi chế độ độc tài với những luật lệ hà khắc, nơi con người bị tước đi
những quyền cơ bản nhất. Đồng thời, cũng có không ít kẻ lợi dụng chiêu bài tự do, dân chủ để kích động
bạo loạn, gây chia rẽ xã hội hay thực hiện những hành động phi pháp. Chính vì vậy, thế hệ trẻ, trong đó
có tôi, cần lên tiếng đấu tranh với những hành vi xâm phạm nhân quyền, xây dựng cho mình một bản lĩnh
vững vàng để không bị đối tượng xấu lợi dụng. Sự tự do mà ta đang hưởng là thành quả của một quá
trình đấu tranh bền bỉ với máu xương cua biết bao thế hệ đi trước. Vì vậy, ta nhất định phải biết
trân trọng và sử dụng nó một cách đúng đắn.

64
Hạnh phúc
Cuộc sống này là hành trình không ngừng nghỉ nhằm kiếm tìm hạnh phúc. Vậy hạnh phúc là gì và có vai
trò như thế nào trong cuộc sống của mỗi chúng ta? Theo tôi, đó là trạng thái vui vẻ, thoải mái khi chúng
ta được thỏa mãn một điều gì đó. Trừu tượng như vậy nhưng ta có thể tìm được hạnh phúc trong những
điều gần gũi và giản đơn vô cùng: một lời khen của cô giáo, một bức tranh nguệch ngoạc mà đứa trẻ lên
ba dành tặng mẹ hay một bàn thắng vào khung thành đối phương… Hoặc lớn lao hơn, đó là niềm hân
hoan rạo rực khi ta làm nên những điều kì diệu, thỏa ước mơ cháy bỏng bấy lâu: đạt được tấm huy
chương vàng ở đấu trường quốc tế, đỗ vào ngôi trường mơ ước hay mua được căn nhà đẹp đẽ... Nhưng
dẫu là gì chăng nữa, hạnh phúc vẫn mang ý nghĩa quan trọng đối với cuộc sống của mỗi cá nhân cũng
như cả cộng đồng. Nó mang tới cho tâm hồn sự thoải mái, thanh thản, là nền tảng vững chắc để ta chinh
phục những hoài bão lớn hơn. Tương tự, ở một quốc gia có chỉ số hạnh phúc cao, cao người sẽ gắn bó
với nhau hơn, tỉ lệ tội phạm cũng nhờ vậy mà giảm bớt. Do vậy, thế hệ trẻ , trong đó có tôi cần nhận thức
rõ về ý nghĩa thực sự của hạnh phúc và phấn đấu hết sức để đạt được hạnh phúc, trước là cho bản thân và
sau là cho cả cộng đồng. Muốn làm được điều này, ta phải không ngừng bồi dưỡng trí tuệ, tạo lập
nhân cách để có thể
vững vàng trên “con đường kiếm tìm và chia sẻ hạnh phúc”. “Mỗi người đều là kiến trúc sư hạnh
phúc cho riêng mình”. Vậy nên hãy sống hết mình với những điều mình muốn và bạn sẽ tìm được

65
ý nghĩa của cuộc đời mình.
Hi vọng
Dẫu cuộc sống có khó khăn, khắc nghiệt đến đâu, tôi cũng xin bạn đừng bao giờ mất đi hy vọng sự lạc
quan, tin tưởng vào tương lai. Bởi trên đường đời, chưa ai không một lần vấp ngã. Điều quan trọng không
phải ngã như thế nào, đau đớn ra làm sao mà là ta đối mặt với nó như thế nào. Nếu mất đi niềm tin, trở
nên tuyệt vọng, không có ý chí vươn lên, ta sẽ mãi chìm trong vũng bùn tăm tối. Ngược lại, nếu trong
tâm có hi vọng, ta luôn có thể nhìn thấy ánh sáng cuối đường hầm, tìm được sự bình an, thanh thản trong
bất hạnh khổ đau. Đồng thời, thái độ sống lạc quan, vui vẻ sẽ giúp ta nhận được sự yêu quý, gần gũi từ
những người xung quanh và không bao giờ cảm thấy cô đơn, lạc lõng. Gần đây, chúng ta không khỏi cảm
phục trước diễn viên Quốc Tuấn – người không từ bỏ hi vọng, đồng hành cùng con suốt mười lăm năm
ròng rã. Để rồi, sau tất cả, hạnh phúc đã thực sự mỉm cười với anh và gia đình. Dù vậy, không phải ai
cũng tìm được ngọn lửa hi vọng để thắp sáng tương lai của chính mình. Một số dễ dàng bị lụy trước khó
khăn, từ bỏ ước mơ và sống một cuộc đời mờ nhạt. Số khác thì lại cứ lao theo những ảo vọng xa vời,
những mộng tưởng phù phiếm mà dần lãng quên giá trị đích thực của cuộc sống. Helen Keller từng nói:
“Bạn chẳng thể làm gì mà thiếu đi hy vọng”. Vậy nên, tất cả chúng ta, trong đó có tôi, tìm cho mình
những hi vọng
đúng đắn và sống hết mình từng giây từng phút.

66
Bình yên
Bình yên là một yếu tố vô cùng quan trọng trong cuộc sống của chúng ta. Vậy bình yên là gì? Tại sao nó
lại cần thiết đến vậy? Theo tôi, bình yên là một dạng trạng thái thuộc ý thức con người mà biểu hiện là sự
vô ưu vô lo, thoải mái trong tâm tưởng. Không nhất thiết cứ phải là “thu ăn măng trúc đông ăn giá/ xuân
tắm hồ sen hạ tắm ao”, sống ẩn dật như Nguyễn Trãi hay Nguyễn Bỉnh Khiêm..., bình yên đơn giản chỉ là
bữa cơm tối đầm ấm tiếng cười trong ngôi nhà nhỏ, không chen lấn tắc đường, không ồn ào khói bụi, hay
được thư thái lắng nghe một bản nhạc yêu thích...Giữa cuộc sống bộn bề áp lực lo toan, những khoảng
lặng như vậy đóng một vai trò vô cùng quan trọng. Nó đem cho tâm ta sự tĩnh lặng, thoải mái, giảm thiểu
những suy nghĩ tiêu cực đang nén đè não bộ, theo đó mà học tập hay làm việc cũng sẽ hiệu quả hơn...,
Đồng thời, cách cư xử với mọi người cũng ôn nhu hơn, tạo cho ta cảm giác tươi mới, tràn đầy sức sống.
Tuy nhiên, Phật đã dạy “Hãy là hòn đảo cho chính mình và đừng xem ai khác là nơi nương cậy”. Do đó,
muốn có được sự bình yên, tất cả là ở tự tâm ta. Lẽ dĩ nhiên ta không thể bỏ công việc, không thể không
căng thẳng, stress. Nhưng xin bạn hãy ngừng lại một đôi phút, để tâm hồn được gột sạch những bề bộn
bon chen. Không phải cứ sống cách biệt ở một không gian yên tĩnh trong thời gian dài, “tâm bất biến
giữa dòng đời vạn

67
biến”, biết ngừng nghỉ đúng lúc, linh hoạt từng thời điểm, chắc chắn bạn sẽ có được sự bình yên
đích thực.

68
Tình bạn
- Tình bạn là mối quan hệ không thể thiếu trong đời sống của tất cả chúng ta. Vậy tình bạn là gì? Thiếu nó,
cuộc sống của ta sẽ ra sao? Theo tôi, tình bạn là sự gắn bó giữa hai hoặc nhiều người trên cơ sở tương
đồng về sở thích, tính cách hay lí tưởng. Một tình bạn trở nên đẹp đẽ và cao quý khi ta dành cho đối
phương sự tôn trọng, đồng cảm và sẻ chia, không quản ngại hy sinh, vất vả để giúp đỡ lẫn nhau. Giữa
dòng đời với biết bao bon chen, xô đẩy, có được một tình bạn chân thành là điều vô cùng may mắn. Bởi
đó là niềm vui, là chỗ dựa lớn lao đem đến cho ta sức mạnh vượt qua mọi khó khăn, gian khổ. Đồng thời,
“học thầy không tày học bạn”, từ họ ta có thể nhìn ra thiếu sót của bản thân, từ đó mà phấn đấu, nỗ lực để
hoàn thiện hơn. Tuy nhiên, không phải ai cũng tìm được cho riêng mình những người tri âm tri kỷ như
Lưu Bình - Dương Lễ, Bá Nha - Tử Kì hay Nguyễn Khuyến – Dương Khuê... Một chút tham lam ích kỷ
hay ghen ghét đố kị cũng có thể khiến người gọi là “bạn” kia lợi dụng hay phản bội hồng trục lợi từ ta.
Thêm nữa, là bạn tốt không đồng nghĩa với việc bao che, đồng tình với những hành động sai trái của đối
phương mà phải mạnh dạn thẳng thắn giúp bạn nhận ra sai lầm và quay lại với con đường đúng đắn. Vì
vậy, tất cả chúng ta, trong đó có tôi, cần đối xử với những người bạn của mình bằng tất cả sự chân
thành và không ngừng
giúp đỡ nhau vươn lên trong cuộc sống. Bởi đúng như Ralph Waldo Emerson từng nói: “Cách duy
nhất để có một người bạn là hãy làm một người bạn.”

69
Thành công
Đã bao giờ bạn tự hỏi thành công là gì mà có những kẻ bỏ ra cả cuộc đời để theo đuổi? Phải chăng, đó là
sự hoàn hảo trong công việc, là cuộc sống giàu sang, được nhiều người nể phục? Thực ra thành công đơn
giản và gần gũi hơn rất nhiều. Đó là khi bạn nấu được một bữa cơm ngon, giải một bài toán khó hay giúp
mẹ một vài việc vặt... Nhưng dẫu được định nghĩa thế nào chăng nữa, thành công vẫn phải là kết quả của
quá trình không ngừng cố gắng, nỗ lực, dám chấp nhận và vượt qua thất bại. Và, tuyệt đối đừng biến con
đường theo đuổi thành công trở thành bi kịch bởi cố gắng không đồng nghĩa với bất chấp tất cả để đạt
được điều mình mong muốn. Thành công cũng giống như con người, chỉ bền vững khi được tạo nên từ
chính sức lực của chính mình với một cái tâm trong sáng. Một giáo sư người Anh từng nói: “Cuộc sống
này không có thất bại, có chăng là cách ta nhìn nhận nó mà thôi”. Vậy nên, đừng ủ rũ mà cho rằng, mình
là kẻ thua cuộc, hãy cứ vui lên và bước tiếp con đường đã chọn bạn nhé.

70
Thất bại
Thất bại là điều mà bất kì ai cũng phải trải qua để có thể trưởng thành. Vậy thất bại là gì? Nó có ảnh
hưởng như thế nào tới chúng ta? Theo tôi, thất bại là trạng thái hụt hẫng, bế tắc khi không thể hoàn thành
được mục tiêu mà mình đã đặt ra hay thua cuộc trước một ai đó. Dù xuất phát từ nguyên nhân khách quan
hay chủ quan, nó vẫn để lại những hậu quả nghiêm trọng cho chúng ta cà về vật chất lẫn tinh thần. Đặc
biệt, thất bại có thể khiến ta mất đi niềm tin vào bản thân, trở nên bi quan, tuyệt vọng. Vậy nhưng thất bại
là mẹ thành công. nếu biết đối mặt bằng một thái độ đúng đắn, ta hoàn toàn có thể biến nó trợ thành bước
đệm để thực hiện hoài bão của mình. Để tạo ra dây tóc bóng đèn, Edison đã thất bại hơn một nghìn lần;
cái tên Seven Up xuất phát từ bảy lần hãng phải bắt đầu lại từ đầu; Jack Ma cũng đã bảy lần trắng tay
trước khi gây dựng đế chế Alibaba... Vậy nên, đừng bao giờ nản lòng khi gặp phải thất bại Hãy rút ra
những bài học từ thất bại và biến nó trở thành động lực, chắc chắn thành công sẽ mỉm cười với bạn.

71
Khiêm tốn
Khiêm tốn không chỉ là nghệ thuật sống mà còn là nền tảng dẫn tới thành công. Vậy khiêm tốn là gì? Tại
sao nó lại quan trọng với chúng ta đến vậy? Theo tôi, đó là lối sống không tự đề cao mình, đánh giá đúng
mực về bản thân, không khoe khoang thành công và không ngừng học hỏi từ những người khác. Chắc
hẳn bạn cũng biết, không ai trong chúng ta là hoàn hảo, trí tuệ của mỗi người cũng chỉ là một hạt cát nhỏ
bé giữa sa mạc rộng lớn. Hiểu được khá năng của mình sẽ là cơ sở quan trọng để ta hoàn thiện bản thân
và mở mang tri thức. Đồng thời, biết khiêm nhường và lắng nghe cũng giúp ta có được sự tôn trọng, tin
yêu của những người xung quanh. Chính đức tính ấy đã làm cho bức chân dung Chủ tịch Hồ Chí Minh
trở nên gần gũi, cao quý hơn đối với nhân dân ta cũng như bạn bè quốc tế. Vậy nhưng, trong xã hội hiện
nay vẫn có không ít người quá đề cao chủ nghĩa cá nhân, mải khoe khoang tự mãn, đắm chìm trong
những gì đã đạt được để rồi dần thụt lùi so với dòng chảy của văn minh nhân loại. Chúng ta, trong đó có
tôi, cần nói không với cách sống tiêu cực này và rèn luyện đức khiêm tốn từ những điều nhỏ bé hàng
ngày. Bởi khiêm tốn là lương tri của cơ thể, thiếu nó ta đâu thể trở thành một con người đúng nghĩa.

72
Gia đình
Trên đời này, chẳng ai có thể sống mà thiếu đi tình cảm gia đình. Vậy tình cảm gia đình là gì? Tại sao nó
lại quan trọng với chúng ta đến vậy? Theo tôi, đó là sự gắn kết giữa những người có cùng máu mủ, huyết
thống và sống chung với nhau dưới một mái nhà. Rộng hơn, đó còn là sợi dây nối kết những con người
dẫu không chung cội rễ nhưng luôn gắn bó, yêu thương và giúp đỡ lẫn nhau. Nhưng dù hiểu theo cách
nào, tình cảm gia đình vẫn là món quà thiêng liêng và quý giá nhất mà chúng ta có thể có được. Vì sao ư?
Vì gia đình chính là điểm tựa tinh thần vô cùng vững chãi, là nơi mà bất cứ khi nào chúng ta cũng có thể
tìm thấy niềm tin, hy vọng và sức mạnh để vượt qua những thử thách khó khăn, Thiếu đi thứ tình cảm ấy,
trái tim ta sẽ dần bị bóp nghẹt bởi cái cảm giác cô đơn, lạc lõng và cứ mãi bơ vơ trên nẻo đường kiếm tìm
hạnh phúc. Vậy nhưng, không phải ai cũng biết trân trọng tình cảm gia đình, cứ phải chạy theo tiền tài
danh vọng hay những mối quan hệ phù phiếm. Để rồi khi nhận ra xung quanh chẳng còn một cánh tay
nào sẵn sàng nắm lấy mình, đã không còn cơ hội nào cho họ sửa chữa. Tránh đi vào những vết xe đổ ấy,
ngay từ hôm nay, tất cả chúng ta, trong đó có tôi, cần dành tâm sức để giữ gìn tình cảm gia đình từ những
hành động thường ngày. Một lời chúc nhẹ nhàng mỗi sáng, một bữa cơm ấm áp trong ánh chiều tà, một
bông hoa thơm nhân ngày đặc biệt, những việc lam nhỏ thôi nhưng chắc chắn sẽ giúp ngọn

73
lửa gia đình mãi cháy sáng, soi đường và sưởi ấm cho bạn đến hết cuộc đời này.

74
Nghị lực
Muốn vượt qua gian nan thử thách trên đường đời, con người không thể thiếu đi nghị lực. Vậy nghị lực là
gì? Đó là là ý chí, là bản lĩnh, lòng quyết tâm vươn lên trong cuộc sống. Người giàu nghị lực luôn có sức
sống mạnh mẽ, dám đương đầu với mọi thử thách khó khăn, kiên trì vượt qua nghịch cảnh để đi đến
thành công. Trong thực tế, ta có thể bắt gặp không ít con người như vậy. Nguyễn Ngọc Ký thiếu đi đôi
tay nhưng không ngừng nỗ lực để trở thành một người thầy đáng kính, Nick Vujicic sinh ra với tứ chi
khiếm khuyết nhưng chưa một lần chịu thua số phận, Stephen Hawking bị bại liệt ở tuổi ngoài 20 và
được ngợi ca là nhà vật lý học đương đại nổi tiếng nhất. Họ chính là những tấm gương sáng, đem đến cho
ta bài học quý báu về giá trị của ý chí, nghị lực và sự quyết tâm. Vậy nhưng trong xã hội văn có một số
người có lối sống ỷ lại, dựa dẫm, không có tinh thần phấn đấu, ý chí tiến thủ. Không chỉ tự đưa mình vào
ngõ cụt, những người như vậy còn kéo lùi dòng chảy văn minh của nhân loại, trở thành gánh nặng cho
gia đình và xã hội. Thế hệ trẻ, trong đó có tôi, cần phê phán lối sống này, không ngừng rèn đức luyện, nỗ
lực bằng tất cả khả năng để có thể vững vàng tiến về phía trước. Bởi đúng như Chủ tịch Hồ Chí Minh
từng nói, “Tuổi trẻ là tuổi của tương lai. Muốn có tương lai tốt đẹp thì phải chiếm lấy bằng ý chí và nghị
lực của chính bản thân”.

75
Sự sẻ chia
Đối với một xã hội, sự sẻ chia là điều vô cùng cần thiết. Vậy, sẻ chia là gì? Tại sao nó lại quan trọng đến
vậy? Theo tôi, đó là một dạng tình cảm xuất phát từ trái tim, sự đồng cảm, và tình yêu thương, được thể
hiện khi ta biết quan tâm, lo lắng và giúp đỡ những người xung quanh. Nói cách khác, sẻ chia chính là
cho đi mà không mong muốn được nhận lại. Bạn biết đấy, cuộc sống là sự tổng hòa của các mối quan hệ
xã hội. Biết sẻ chia chắc chắn sẽ giúp bạn phát triển các mối quan hệ xã hội, tạo nên sự gắn kết với những
người xung quanh, từ đó không bao giờ cảm thấy cô đơn, lạnh lẽo. Đồng thời khi ai đó gặp khó khăn,
giúp được họ - dù chỉ một chút thôi – chắc chắn bạn sẽ cảm thấy hạnh phúc và thanh thản hơn rất nhiều.
Trong thực tế, không khó để ta bắt gặp và cảm phục những con người mang trong mình đức tính này.
Những tình nguyện viên mang trên mình màu áo xanh tình nguyện, các mạnh thường quân không quản
ngại khó khăn đến với vùng bão lũ hay đơn giản hơn là một cậu bé biết dành tiền ăn sáng tặng cho người
hành khất..., đó đều là những bông hoa đẹp điểm tô cho vườn đời thêm rực rỡ. Tuy nhiên, vẫn có rất
nhiều người sống ích kỷ, chỉ biết nhận lại chứ không biết cho đi. Họ chỉ biết đến lợi ích của bản thân
mình mà không quan tâm đến người khác muốn gì, nghĩ gì, cần giúp đỡ gì. Đứng trước hiện tượng này,
tất cả chúng ta, trong đó có tôi, cần học cách đồng cảm, sẻ chia với những người xung quanh từ những
việc làm nhỏ nhất: gửi lời chào tới bố mẹ trước khi đi học, chúc người nbạn cùng bàn một ngày tốt lành
knhi tới lớp... Như vậy,
chắc chắn cuộc sống ý nghĩa hơn rất nhiều. Bởi đúng như một nhà văn Nga từng nói: “Nơi lạnh

76
nhất không phải là Bắc Cực mà là nơi không có tình thương”.
Tinh thần trách nhiệm
Tinh thần trách nhiệm là một trong những phẩm chất đáng quý nhất của con người. Vậy ta nên hiểu tinh
thần trách nhiệm là gì? Đó chính là ý thức thực hiện tốt nghĩa vụ, công việc của bản thân, không ỷ lại,
dựa dẫm hay đùn đẩy trách nhiệm cho người khác. Trong công việc và cả cuộc sống, tinh thần trách
nhiệm chiếm một vai trò vô cùng quan trọng. Nó là nguồn động lực thúc đẩy ta nỗ lực và hoàn thiện bản
thân, nâng cao các kỹ năng giải quyết tình huống cũng như trình độ chuyên môn. Đồng thời, nhờ có
phẩm chất này, ta có thể chiếm được lòng tin, sự tôn trọng và yêu quý từ bạn bè, đồng nghiệp và đối tác,
từ đó dễ dàng vươn tới thành công hơn. Trong thế kỷ 21 - kỉ nguyên của hội nhập quốc tế, nơi không có
chỗ cho những kẻ lười biếng, không dám làm và dám chịu trách nhiệm, thế hệ trẻ, trong đó có tôi, cần
xây dựng tinh thần trách nhiệm từ những hành động nhỏ hàng ngày: tự hoàn thành bài tập, tuân thủ luật
giao thông, dũng cảm nhận và sửa lỗi khi phạm sai lầm... Bởi đúng như Richard LEvans đã nói, chỉ khi
biết chấp nhận trách nhiệm cho hành động của mình, ta mới có thể bắt đầu trưởng thành.

77
Đam mê
Cuộc đời sẽ trở mất đi ý nghĩa nếu chúng ta không tìm được đam mê đích thực của mình. Vậy đam mê là
gì và tại sao nó lại quan trọng đến thế? Theo tôi, đó đơn giản là một việc nào đó có thể khiến bạn cảm
thấy hứng thú, vui vẻ và sẵn sàng bỏ ra thời gian, công sức để thực hiện nó. Chẳng hạn, khi ai đó nhận ra
mình hạnh phúc nhất khi nấu ăn và quyết định trở thành đầu bếp, người đó được coi là đã tìm ra đam mê
của mình. Và, chỉ khi thực sự được làm điều mình muốn, chúng ta mới có thể toàn tâm toàn sức làm việc,
phấn đấu nỗ lực vì một mục tiêu nhất định. Bởi vậy, có thể nói, đam mê là ngọn lửa soi đường, sưởi ấm
và khiến cho cuộc đời ta tỏa sáng rực rỡ hơn. Chắc hẳn ai cũng đã hơn một lần nghe về Bill Gates – nhà
đồng sáng lập hãng công nghệ Microsoft. Nhưng, nếu không dũng cảm từ bỏ giảng đường đại học và
theo đuổi đam mê công nghệ của mình, liệu có bao nhiêu người sẽ biết về một luật sư Bill Gates? Vậy
nên, tất cả chúng ta, trong đó có tôi, cần nghiêm túc kiếm tìm và nỗ lực hết sức để theo đuổi đam mê của
mình. Bởi đúng như Nick Vujick từng chia sẻ: “Những ước mơ không chết chừng nào bạn còn nuôi
dưỡng nó bằng niềm đam mê,”

78
Tiết kiệm
Tiết kiệm là đức tính cần có của tất cả chúng ta. Vậy bản chất của tiết kiệm là gì? Tại sao nó lại quan
trọng với con người đến vậy? Theo tôi, tiết kiệm là sử dụng hợp lí, không lãng phí hay bừa bãi các giá trị
vật chất. Ai cũng hiểu tài nguyên trên Trái Đất không gì là vô tận. Nước, than, dầu mỏ, khí đốt..., dẫu có
nhiều đến đâu mà không được sử dụng đúng cách chắc chắn sẽ sớm cạn kiệt. Tương tự, khả năng tích lũy
của con người cũng là có hạn. Nếu không có dự tính lâu dài, ăn tiêu phung phí, chẳng mấy chốc ta sẽ rơi
vào nghèo túng nợ nần. Bởi vậy, có thể khẳng định, tiết kiệm chính là nền tảng đảm bảo cho sự phát triển
lâu dài, bền vững của mỗi cá nhân nói riêng cũng như xã hội nói chung. Vậy nhưng, ngày nay, vẫn còn
không ít kẻ sử dụng phung phí, thậm chí là tận thu tận diệt sản vật tự nhiên, không có ý thức giữ gìn,
nâng niu tài sản chung của bản thân và nhân loại. Đồng thời, cũng có những người lầm lẫn giữa tiết kiệm
với ki bo bủn xỉn, không biết cách cho đi dù chỉ một đồng. Là thế hệ trẻ nắm giữ tương lai của đất nước,
chúng ta, trong đó có tôi, cần nói không với các hiện tượng tiêu cực này và bắt đầu thực hành tiết kiệm từ
những điều nhỏ nhất: tắt đèn khi ra khỏi phòng, vặn vòi nước thật chặt nếu không sử dụng... Bởi đúng
như Benjamin Franklin đã nói: “Hãy cẩn thận với những chi phí nhỏ. Một lỗ rò bé có thể làm đắm cả con
tàu.”

79
Niềm tin
Steven Jobs – cựu CEO của đại gia công nghệ Apple – đã nói một câu mà tôi rất tâm đắc: “Đôi khi cuộc
đời sẽ ném gạch vào đầu bạn. Nhưng đừng bao giờ đánh mất niềm tin”. Vậy, niềm tin được nhắc đến
trong câu nói trên được hiểu như thế nào? Đó chính là một trạng thái tinh thần tồn tại trong ý thức của
mỗi người, thường gắn với những cảm xúc tích cực, với ước mơ, khát vọng về tương lai. Trong cuộc
sống của tất cả chúng ta, niềm tin đóng vai trò vô cùng quan trọng. Bởi trong cuộc sống, chẳng phải lúc
nào mọi chuyện cũng diễn ra tốt đẹp, ai rồi cũng có lúc vấp ngã hay thất bại thảm hại. Rơi vào tình huống
ấy, nếu mất đi niềm tin, sẽ chẳng còn nguồn sức mạnh nào có thể nâng bạn dậy và bước tiếp con đường
đã chọn. Thử hỏi, trong những tháng ngày bôn ba nơi đất khách quê người, thiếu đi sự tin tưởng vào một
tương lai tươi sáng hơn cho dân tộc, liệu rằng Bác Hồ có thể tìm được con đường cách mạng vô sản và
dùng nó để giải phóng đất nước ta hay không? Vậy nhưng, một thực trạng đáng buồn hiện nay là một bộ
phận giới trẻ ngày nay quá dễ dàng gục ngã trước thử thách khó khăn, trở nên tự ti, bi quan. Số khác lại
quá tự phụ, dẫn đến những niềm tin sai lệch, hão huyền về bản thân. Thế hệ trẻ, trong đó có tôi, cần xa
rời những lối sống như vậy, nghiêm túc học tập và rèn luyện, phát triển các kỹ năng sống và khám phá

80
được khả năng tiềm ẩn

của mình. Bởi chỉ khi biết được mình là ai, mình có thể làm được những gì, chúng ta mới có thể
xây dựng được một niềm tin vững chắc

81
Lòng vị tha
Lòng vị tha là biểu hiện cao đẹp nhất của vẻ đẹp tâm hồn con người. Vậy vị tha nghĩa là gì và đóng vai
trò như thế nào trong cuộc sống? Theo tôi, đó là sống vì người khác, không ích kỷ hay mưu lợi cá nhân
với xuất phát điểm không gì khác ngoài một trái tim biết yêu thương đồng loại. Trong công việc, một con
người có được đức tính này luôn đặt lợi ích tập thể lên trên tư lợi cá nhân, không lười biếng, ỷ lại hay
tránh né, đùn đẩy trách nhiệm. Trong quan hệ với mọi người, họ luôn vui vẻ, hòa nhã, biết đồngcảm sẻ
chia và sẵn lòng thứ tha cho lỗi lầm của kẻ khác. Bởi vậy, lòng vị tha giữ một vai trò vô cùng quan trọng
trong đời sống con người. Nó giúp ta tìm được sự bình an, thanh thản trong tâm hồn, giữ được cảm tình,
sự tôn trọng từ những người xung quanh. Đồng thời, lòng vị tha cũng kéo người gần lại với nhau hơn,
góp phần kiến tạo một xã hội lành mạnh và bác ái, nơi độc ác mưu toan không còn chỗ đứng. Và còn một
điều ta luôn phải nhớ, sống vị tha không đồng nghĩa với việc nuông chiều, dung túng những thói hư tật
xấu hay mượn hành động thiện nguyện để đánh bóng tên tuổi. Bởi chỉ những điều xuất phát từ sâu thẳm
tâm hồn mới có thể chạm tới trái tim người khác. Cuối cùng, thay cho lời kết, tôi mong rằng tất cả chúng
ta sẽ học được cách lắng nghe, chia sẻ và tha thứ cho người khác cũng như chính bản thân mình, để lòng
vị tha có
thể lan tỏa mạnh mẽ và giúp cho cuộc đời đẹp đẽ, hạnh phúc hơn.

82
Cho và nhận
“Cho” và “nhận” là hai quá trình quen thuộc và có ý nghĩa vô cùng quan trọng. Vậy “cho” và “nhận” là
gì? Nó đóng vai trò như thế nào trong cuộc sống của mỗi chúng ta? Theo tôi, “cho” chính là sự san sẻ,
giúp đỡ, yêu thương xuất phát từ tâm từ trái tim của một người, còn “nhận” là sự được đáp trả, đền ơn.
Giữa “cho” và “nhận” luôn tồn tại mối quan hệ nhân quả nhưng đồng thời cũng tương trợ, bổ sung cho
nhau. Bởi, bạn biết đấy, cuộc sống luôn tồn tại quy luật hai chiều, nếu không cho đi thì đừng mong ngóng
được nhận lại. Đồng thời, khi cho đi bằng cả tấm lòng, thứ ta nhận lại không chỉ là lời cảm ơn từ người
nhận mà còn là sự thanh thản, trạng thái hạnh phúc cho tâm hồn. Hơn nữa, đường đời không bao giờ
bằng phẳng. Những lúc phải đối mặt với khó khăn thử thách , một cái nắm tay thật chặt, một sự giúp đỡ -
dù nhỏ thôi nhưng chắc chắn sẽ giúp người được nhận mạnh mẽ hơn nhiều. Vậy nhưng, nếu cho đi mà
chỉ mong nhận được sự đền đáp, chắc chắn việc đã làm sẽ mất đi ý nghĩa. Trong cuộc sống, không khó để
bắt gặp những người mượn việc từ thiện để đánh bóng tên tuổi, thương hiệu. Thậm chí, gần đây còn xuất
hiện những kẻ lợi dụng lòng tốt của người khác, giả danh tăm nhân đạo để trục lợi. Nói tóm lại, chúng ta,
trong đó có tôi, cần nhận thức được vai trò của “cho” và “nhận”, cương quyết chối bỏ lối sống ích kỉ, vô
cảm, thờ

83
ơ với đồng loại, nỗ lực học tập và rèn luyện để có thể kiến tạo giá trị cho bản thân cũng như cộng
đồng. Bởi đúng như nhà thơ Tố Hữu từng nói: “Sống là cho đâu chỉ nhận riêng mình”.
VĂN HƯỚNG DẪN CHUYÊN ĐỀ HIỆN TƯỢNG ĐỜI SỐNG

84
Vấn đề người tị nạn
Trung bình cứ mỗi ngày trôi qua lại có mười sáu người thiệt mạng trên hành trình di cư từ châu Phi sang
phía bên kia Địa Trung Hải. Và đó vẫn chưa phải sự thật thảm khốc nhất về cuộc khủng hoảng nhân đạo
đang khiến cả thế giới phải đau đầu. Vậy lí do gì đã khiến hàng triệu người phải rời bỏ quê hương, bất
chấp nguy hiểm tính mạng để đi tìm miền đất hứa? Câu trả lời chưa bao giờ quen thuộc và đau đớn đến
thế: chiến tranh. Phải, chính những cuộc chiến không hồi kết tại khu vực Trung Đông đã đẩy biết bao
người, phần lớn là phụ nữ và trẻ em, vào cảnh không nhà cửa, không nhu yếu phẩm cần thiết và hơn hết
là không chút hi vọng vào tương lai của đất nước. Để tránh khỏi nanh vuốt của đạn bom, họ không còn
lựa chọn nào khác ngoài việc tự biến mình thành nạn nhân của bọn buôn người, bước lên những con tàu
thô sơ và quá tải để vượt biển. Nhưng ở bên kia đại dương, chào đón họ là đâu phải một châu Âu hoa lệ
với cuộc sống màu hồng. Họ phải đối mặt với điều kiện sống tồi tàn tại các khu tị nạn, chật vật xoay sở từ
sự giúp đỡ của những tổ chức từ thiện. Nhưng rồi một ngày nào đó ngân quỹ sẽ cạn. Việc sở hữu một tấm
thẻ cư trú cũng ngày càng khó khăn bởi mối lo sợ khủng bố đang khiến giới chức châu Âu dè dặt hơn với
người di cư từ các quốc gia Hồi Giáo. Vì vậy, giải pháp duy nhất cho họ không gì khác ngoài một nền
hòa bình lâu dài cho khu vực Trung Đông – thứ đòi hỏi sự nỗ lực của cả cộng đồng quốc tế. Chỉ khi quê
hương không còn khói lửa chiến tranh, trở lại làm mảnh đất lành đúng nghĩa để lạc nghiệp an cư, những
người tị nạn mới có thể sống một cuộc đời đúng nghĩa. Và cũng chỉ bằng cách đó chúng ta mới có thể an
lòng khi không phải chứng kiến hình ảnh những em bé – ngây thơ và đẹp đẽ - phải nằm lại giữa bãi cát
dài lạnh lẽo

85
Tư duy số đông
Tư duy số đông đang là vấn đề thu hút sự quan tâm đặc biệt của dư luận xã hội. Vậy, tư duy số đông là
gì? Nó có tác động như thế nào tới cuộc sống của chúng ta? Theo tôi, đó là cách suy nghĩ, nhìn nhận,
đánh giá mang tính một cộng đồng, thiếu đi dấu ấn cá nhân về một vấn đề, hiện tượng nào đó. Nó đang
hình thành một vấn đề tâm lý, ảnh hưởng rất nhiều tới cách suy nghĩ của chúng ta, đặc biệt là giới trẻ. Tư
duy số đông biến con người trở nên thụ động, thiếu bản lĩnh và sự quyết đoán. Khi đối mặt với một vấn
đề, thay vì trực tiếp đối diện ta lại chọn cách lẩn tránh nó, ẩn vào đám đông hay nói cách khác là a dua
theo họ mà không chịu bỏ công suy nghĩ. Chẳng hạn, rất nhiều bạn học sinh chọn trường không vì đam
mê mà vì đó là nghề nghiệp mà đa số cho là “hot”, để rồi gây nên hiện tượng một số ngành nghề thừa chỉ
tiêu trong số khác lại thiếu hụt nhân lực trầm trọng. Vì vậy, không quá khi nói rằng tư duy số đông chính
là thứ ngăn cản bước chân ta đến với thành công, gây nên phản ứng dây chuyền, tạo nên những tiêu cực
không đáng có. Đồng thời, nếu thiếu đi sự sáng tạo cũng như các phát kiến đột phá, độc đáo, chắc chắn
văn minh nhân loại sẽ chẳng thể phát triển. Chắc hẳn, ai cũng đã hơn một lần nghe về nhà khoa học
Galile. Thử hỏi, nếu ông không dám đứng lên bảo vệ ý kiến cá nhân, chống lại lối nghĩ sai lầm của cả xã
hội bấy giờ; đến bao giờ con người mới được giải phóng khỏi bóng đen của “thuyết Địa tâm”? Vậy
nhưng, hạn chế tác động của tư duy số đông không đồng nghĩ với việc xóa bỏ những giá trị văn hóa,
chuẩn mực đạo đức đúng đắn và cao quý đã được thừa nhận. Nói tóm lại, tất cả chúng ta, trong đó có tôi,
cần đề cao phương châmsống
hòa nhập chứ không hòa tan, bắt kịp với sự chuyển động của xã hội đồng thời giữ nguyên bản sắc,
cá tính riêng. Bởi, ta sinh ra không phải để biến mất đi như những hạt cát vô danh mà là để in dấu
trong trái tim mọi người.

86
Ô nhiễm môi trường

Ô nhiễm môi trường đang là vấn đề thu hút sự quan tâm của toàn xã hội. Vậy, bản chất của ô nhiễm môi
trường là gì? Đó là sự thay đổi tính chất của môi trường, khiến một hoặc nhiều chỉ số vật lí, hóa học vượt
ngưỡng cho phép. Nguyên nhân chủ yếu dẫn đến hiện tượng này là do các hoạt động thiếu ý thức của con
người: không xử lí rác thải đúng cách, sử dụng quá nhiều hóa chất bảo vệ thực vật hay đơn giản hơn là
vứt rác bừa bãi… Ô nhiễm môi trường đã trở thành một vấn nạn toàn cầu, để lại những hậu quả khôn
lường cả trước mắt và lâu dài. Sự can thiệp thô bạo của con người vào tự nhiên đã hủy hoại cân bằng sinh
thái, cướp đi môi trường sống và đẩy nhiều loài động, thực vật tới nguy cơ tuyệt chủng. Đồng thời, hiệu
ứng nhà kính đang xảy ra với cường độ ngày càng mạnh, khiến nhiệt độ Trái Đất tăng ở mức kỉ lục, kéo
theo một loạt hệ lụy: biến đổi khí hậu, nước biển dâng, đất đai bị nhấn chìm… Nhưng có lẽ, đối tượng
chịu tác động lớn nhất từ hiện tượng này chính là sức khỏe con người với sự gia tăng chóng mặt của các
căn bệnh liên quan trực tiếp tới yếu tố môi trường: ung thư, lao phổi, và dị tật ở trẻ sơ sinh. Đã đến lúc,
chúng ta, trong đó có tôi, cần chung tay chống lại ô nhiễm môi trường bằng các hành động cụ thể: sử
dụng tiết kiệm tài nguyên thiên nhiên, ưu tiên các sản phẩm thân thiện với môi trường, tích cực tham gia
vào hoạt động của

87
các tổ chức quốc tế… Bảo vệ môi trường không chỉ là công việc của chính phủ hay các nhà khoa
học. Đó là nghĩa vụ, trách nhiệm và quyền lợi của tất cả chúng ta.
Tài nguyên nước

Suy kiệt tài nguyên nước đang là mối đe dọa trực tiếp tới cuộc sống của hàng tỉ người trên thế giới. Chắc
hẳn, ai cũng biết nước là yếu tố quan trọng nhất tạo nên sự sống và cũng là nguyên tố chiếm tới 75% khối
lượng vỏ Trái Đất. Nhưng ít ai ý thức được rằng phần lớn trong số đó là nước mặn, không thể sử dụng
trong sinh hoạt. Đồng thời, trữ lượng nước ngọt cũng đang suy giảm nghiêm trọng do hiện tượng biến đổi
khí hậu, ô nhiễm môi trường cũng như sự gia tăng chóng mặt của dân số thế giới. Vậy, hiện tượng này
ảnh hưởng như thế nào tới cuộc sống của chúng ta? Theo một nghiên cứu, đến năm 2030, 47% dân số thế
giới sẽ sống phải sống trong điều kiện thiếu hụt nguồn cung nước sạch, dẫn tới hậu quả nghiêm trọng về
sức khỏe cũng như kinh tế, an ninh xã hội. Gần hơn, chỉ ba năm nữa thôi, sẽ có từ 300 đến 700 triệu
người mất đi chỗ ở, đất canh tác do tác động của hạn hán, hoang mạc hóa. Để giải quyết vấn đề này, bên
cạnh chính sách của các nguyên thủ quốc gia và giải pháp từ những nhà khoa học, tất cả chúng ta, trong
đó cso tôi, đều phải nâng cao ý thức cá nhân, bảo vệ nguồn nước qua hành động thường ngày: sử dụng
tiết kiệm, không vứt rác ra sông hồ, tham gia các hoạt động làm sạch kênh rạch hay tuyên truyền thêm
cho gia đình, bạn bè… Và đó cũng chính là một cách để ta thể hiện tình yêu, trách nhiệm đối với các thế

88
hệ
con cháu sau này.

89
Tài nguyên rừng

Hiện nay, thế giới đang đối mặt với hiện tượng suy giảm nghiêm trọng tài nguyên rừng. Là một phần của
tài nguyên thiên nhiên, rừng chiếm vai trò vô cùng quan trọng đối với Trái Đất nói chung và cuộc sống
của con người nói riêng. Nó là hệ sinh thái đa dạng nhất trên thế giới, nơi cung cấp môi trường sống cho
hàng triệu loài động, thực vật. Đồng thời, rừng cũng là nguồn cung thực phẩm, dược liệu cũng như vật
liệu xây dựng hàng đầu của con người. Hơn tất cả, với lớp phủ thực vật dày, đó là nơi hấp thụ phần lớn
lượng khí CO2 thải ra từ các hoạt động sản xuất, sinh hoạt; ngăn chặn xói lở ở đồi núi cũng như góp phần
bảo vệ nguồn nước ngầm… Vậy nhưng, một thực tế đáng buồn là hiện nay, do sự khai thác quá mức của
con người, độ che phủ rừng chỉ còn hơn 30%, kéo theo vô số hệ lụy tới đời sống kinh tế xã hội. Nhiệt độ
Trái Đất tăng, hạn hán, lũ lụt xảy ra ngày càng nhiều; hàng ngàn loài sinh vật đã bị đẩy vào con đường
tuyệt chủng; cuộc sống của hơn một tỉ người phụ thuộc vào rừng gặp rất nhiều khó khăn… Hậu quả của
việc chặt phá rừng, tất cả chúng ta đều đang phải gánh chịu. Vậy, làm thế nào để tái tạo nguồn tài nguyên
vô giá này? Trước hết, hình phạt nghiêm khắc hơn dành cho những kẻ khai thác trái phép phải được ban
hành nhằm bảo vệ những mảnh rừng nguyên sinh còn sót lại. Bên cạnh đó, ta cũng cần xây dựng những
đề án nhằm khôi phục và phát triển rừng một cách bền vững trên cơ sở hài hòa giữa lợi ích kinh tế và môi
trường. Còn với chúng ta – những học sinh đang ngồi trên ghế nhà trường – hãy tích cực tham gia các
phong trào như “Tết trồng cây”, tuyên truyền cho những người xung quanh về vai trò và cách bảo vệ
rừng……
Tôi tin rằng, một khi có được sự chung tay của toàn xã hội, ta hoàn toàn có thể bảo tồn và phát huy
lợi ích của rừng – món quà quý mà thiên nhiên đã hào phóng ban tặng.

90
Ứng phó với biến đổi khí hậu
1. Ứng phó với biến đổi khí hậu đang trở thành một vấn đề cấp thiết đối với nước ta. Hiểu một cách đơn giản,
biến đổi khí hậu là những thay đổi trong môi trường vật lý hoặc sinh học gây ảnh hưởng tiêu cực đến các
hệ sinh thái tự nhiên cũng như cuộc sống của con người. Nó xuất phát từ cả nguyên nhân khách quan và
chủ quan nhưng cốt yếu nhất vẫn là do hoạt động của con người: thay đổi mục đích sử dụng đât, phác thải
khí CO2,.. Tại Việt Nam, những năm gần đây, chúng ta ngày càng thấy rõ tác động của hiện tượng này.
Mưa bão, giông tố, lũ lụt xảy ra ngày càng nhiều và diễn biến phức tạp hơn ở miền Bắc và miền Trung; sa
mạc hóa nghiêm trọng ở Nam Trung Bộ; triều cường, đất nhiễm mặn ở Đồng bằng sông Cửu Long…, tất
cả đã rung lên hồi chuông báo động, đòi hỏi phải có những bước đi dài hơi và hiệu quả để có thể bảo vệ
cuộc sống của chính mình. Bên cạnh những quyết sách của Đảng và Nhà nước, tất cả chúng ta, trong đó có
tôi, cần góp phần giảm thiểu biến đổi khí hậu ngay trong cuộc sống hàng ngày: sử dụng tiết kiệm các
nguồn tài nguyên, sử dụng phương tiện giao thông công cộng, trồng thêm cây xanh tại nơi mình đang
sống… Hãy hành động vì môi trường trước khi quá muộn!

91
Lối sống “ảo” ở một bộ phận giới trẻ

Hiện nay, lối sống “ảo” ở một bộ phận giới trẻ đang là vấn đề thu hút sự quan tâm của toàn xã hội. Vậy,
“sống ảo” là gì? Nó có tác động như thế nào tới cuộc sống của chúng ta? Theo tôi, đó là lối sống quá phụ
thuộc vào mạng xã hội, thiếu đi sự liên lệ cần có với cuộc sống thực tại. Lối sống này đã và đang để lại
rất nhiều hệ lụy cho một bộ phận thanh thiếu niên. Trước hết, dành quá nhiều thời gian lang thang trên
mạng sẽ khiến ta thiếu đi cơ hội học tập, giao tiếp trực tiếp với những người xung quanh cũng như gây ra
các vấn đề về thể chất: cận thị, cong vẹo cột sống… Đồng thời, đắm mình trong một thế giới mà mọi thứ
đưa lên đều được chỉnh sửa kĩ lưỡng và đầy hào nhoáng, ta sẽ dễ cảm thấy ghen tị và rơi vào trạng thái
tự ti, bất hạnh. Đó là chưa kể đến một số bị ám ảnh bởi những nút “like”, những lời khen sáo rỗng trên
mạng xã hội để rồi dùng đủ mọi chiêu trò để thu hút sự chú ý. Chẳng hạn, cách đây không lâu, dư luận
từng xôn xao trước sự việc một nam thanh niên nhảy cầu Tân Hóa sau khi nhận được 40 nghìn lượt thích
hay một người khác tự thiêu khi có được điều tương tự. Đây đều là những hành động mù quáng, gây tổn
hại cho bản thân cũng như tác động tiêu cực tới xã hội. Bởi vậy, tất cả chúng ta, trong đó có tôi, cần
nghiêm túc lên án những hiện tượng này, cẩn trọng khi ấn từng nút “like”, từng lời bình luận và trân
trọng hơn những giá
trị đích thực của cuộc sống. Mạng xã hội là con dao hai lưỡi. Hãy sử dụng một cách thông minh
và chắc chắn nó sẽ đem lại cho bạn nhiều lợi ích.

92
Cách mạng công nghiệp 4.0

1. Thế giới đang bước vào cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 với cả cơ hội và thách thức, đòi hỏi thế hệ trẻ
phải có những thay đổi phù hợp để có thể thích ứng và thành công. Như chúng ta đã biết, trong lịch sử,
nhân loại đã trải qua ba cuộc cách mạng công nghiệp, đem tới sự thay đổi toàn diện cho cuộc sống của con
người. Không phải ngoại lệ, cuộc cách mạng 4.0 với nền tảng là công nghệ vạn vật kết nối, tự động hóa và
trí tuệ nhân tạo, được dự đoán sẽ tạo ra một bộ mặt hoàn toàn mới cho thế giới. Những công việc năng
nhọc và không đòi hỏi tính sáng tạo sẽ được thay thế bằng rô bốt, Internet với tốc độ siêu nhanh và phủ
sóng khắp mọi nơi cũng thay đổi cách ta làm việc và giao tiếp. Đồng thời, những cỗ máy với khả năng tính
toán, xử lí siêu việt sẽ xuất hiện nhiều hơn tại các cơ quan, viện nghiên cứu, đe dọa trực tiếp tới việc làm
của hàng triệu lao động. Viễn cảnh ấy không hề xa vời bởi mới đây, Google đã tạo ra một phần mềm có
thể giành chiến thắng tuyệt đối trước nhà vô địch cờ vây thế giới, một công ti tại Nhật Bản đang bắt đầu
thử nghiệm rô bốt thay cho nhân viên văn phòng và ô tô tự hành cũng xuất hiện ngày càng nhiều trên
đường phố... Đối mặt với thực tế này, ta – những chủ nhân tương lai của đất nước – cần phải làm gì? Câu
trả lời rất đơn giản: tất cả chúng ta, trong đó có tôi, cần nghiêm túc học tập, trau dồi tri thức, phát triển khả
năng sáng tạo, tư duy khoa học của bản thân. Bởi giờ đây, cơ hội được chia đều cho tất cả. Tiến bước thật
mạnh mẽ và tiếp nhận

93
thành quả văn minh nhân loại hay mãi mãi tụt lại phía sau, câu trả lời phụ thuộc hoàn toàn vào sự nỗ
lực của bạn

94
Văn hóa đọc

Văn hóa đọc là yếu tố vô cùng quan trọng trong đời sống của chúng ta. Vậy, văn hóa đọc là gì? Nó đóng
vai trò như thế nào trong thời đại công nghệ thông tin phát triển như hiện nay? Theo tôi, văn hóa đọc
chính là thái độ, là cách ứng xử của chúng ta với tri thức sách vở. Trước khi có các phương tiện nghe
nhìn, sách là con đường lớn nhất để con người tiếp cận thông tin, văn hóa, tri thức. Đọc sách là một trong
những cách thức giúp con người thư giãn, tích lũy kiến thức tăng cường khả năng tư duy cũng như hướng
con người đến gần hơn với “chân-thiện-mĩ”. Vì vậy, có thể nói, quốc gia nào đẩy mạnh được văn hóa
đọc, trình độ dân trí sẽ cao và tỉ lệ tội phạm sẽ thấp hơn rất nhiều. Nhật Bản, quốc gia hiếm hoi trên thế
giới có số lượng sách xuất bản hằng năm tăng, là một ví dụ điển hình. Thế nhưng, giới trẻ Việt Nam ngày
nay có vẻ thờ ơ, lãnh cảm với văn hóa đọc sách, để lại những hệ quả tiêu cực cho mỗi cá nhân cũng như
sự phát triển của toàn dân tộc. Nguyên nhân có lẽ xuất phát từ sự bùng nổ của công nghệ thông tin với sự
xuất hiện của mạng xã hội, game online hay vô số các chương trình truyền hình. Vậy, giải pháp nào để
phát triển văn hóa đọc ở nước ta? Thiết nghĩ, ta nên tổ chức thêm nhiều ngày hội sách, phát động phong
trào đọc sách trong trường học cũng như các cơ quan, tổ chức, tận dụng công nghệ để đa dạng hóa các
loại hình phục vụ, tạo thêm hứng thú cho người đọc. Tóm lại, tất cả chúng ta, trong đó có tôi, cần hiểu và
trân trọng hơn văn hóa đọc, biến đọc sách trở thành một sở thích hàng ngày. Bởi đúng như Cựu Tổng
thống Hoa
Kì Barack Obama từng nói: “Việc đọc rất quan trọng. Nếu bạn biết cách đọc, cả thế giới sẽ mở

95
ra cho bạn.
Giữ gìn sự trong sáng của Tiếng Việt

Giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt đang là vấn đề thu hút sự quan tâm của toàn xã hội. Hiện nay, trong
xu thế hội nhập quốc tế, bên cạnh tiếp thu và Việt hóa được nhiều cái hay, cái đẹp của tiếng nói, chữ viết
nước ngoài, thì sự trong sáng của tiếng Việt đang bị ảnh hưởng tiêu cực. Biểu hiện rõ ràng nhất là sự lai
căng tiếng nói, chữ viết của nước ngoài ngày một tăng. Dường như ngày càng có nhiều người, nhất là
lớp trẻ, khi nói và viết tiếng Việt thường chen tiếng nước ngoài, chủ yếu là tiếng Anh. Biểu hiện dễ thấy
nhất là việc sử dụng thường xuyên những từ như: show (biểu diễn), live-show (biểu diễn trực tiếp), nhạc
classic (nhạc cổ điển), nhạc country (nhạc đồng quê), nhạc dance (nhạc nhảy), các fan (người hâm mộ)…
thay cho chữ Việt vốn đã có sẵn, đủ nghĩa, dễ hiểu, trong sáng. Cách diễn đạt này đôi khi sẽ gây nên sự
khó hiểu, làm mất đi tính mạch lạc của đoạn hội thoại. Đồng thời, do ngôn ngữ còn tác động đến quá
trình hình thành nhân cách, sử dụng tràn lan các từ ngữ nước ngoài không tránh được việc tạo ra tâm lí
sính ngoại, coi nhẹ văn hóa cũng như đồ dùng Việt Nam. Sinh thời, Bác Hồ và Thủ tướng Phạm Văn
Đồng thường tự mình nêu gương sáng và thường nhắc nhở mọi người tránh bệnh nói chữ, sính dùng từ
gốc Hán khi có thể diễn đạt bằng tiếng Việt. Thiết nghĩ, học theo những tấm gương ấy, Nhà nước nên có
quy định chặt chẽ, xây dựng quy định chuẩn về việc dùng từ tiếng nước ngoài trong các văn bản, nhất là
văn bản chính thức của Nhà nước. Các trường học cũng phải chú trọng, đẩy mạnh giáo dục học sinh giữ
gìn sự trong sáng của tiếng Việt. Tất cả chúng ta, trong đó có tôi, cần ý thức được vẻ đẹp, giá trị của tiếng
mẹ đẻ, nâng niu, giữ gìn nó trong từng lời nói hàng ngày. Bởi, đúng như nhà văn hóa Phạm Quỳnh từng
nói: “Tiếng ta còn,
nước ta còn”. Giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt cũng là một cách để ta thể hiện tinh thần dân

96
tộc, tình yêu quê hương đất nước
Bùng nổ dân số
Bùng nổ dân số đang là vấn đề cấp thiết của nhân loại. Vậy, bùng nổ dân số là gì? Nó có tác động như thế
nào tới đời sống của chúng ta? Đây là một khái niệm chỉ sự gia tăng nhanh và đột biến (trên 2.1%) của
dân số, xảy ra do tỉ lệ sinh quá cao. Hiện tượng này đã và đang để lại rất nhiều tác động tiêu cực tới các
nước đang phát triển, trong đó có Việt Nam. Trước hết, nó gây nên áp lực lớn tới hệ thống cơ sở hạ tầng
giao thông, y tế, giáo dục cũng như phúc lợi xã hội. Đồng thời, khi chưa đủ điều kiện kinh tế, sinh nhiều
con sẽ khiến đứa trẻ không được đáp ứng đủ các nhu cầu cần thiết để có thể phát triển toàn diện. Sự
bùng nổ dân số cũng kéo theo nhu cầu sử dụng đất, tài nguyên thiên nhiên lớn hơn, gây ra ô nhiễm môi
trường, thiếu nước ngọt trầm trọng cũng như gia tăng nguy cơ bùng phát dịch bệnh ở những nơi chất
lượng y tế dự phòng chưa cao. Đứng trước hiện trạng này, giải pháp được đặt ra là gì? Đó là thúc đẩy
tuyên truyền, vận động về kế hoạch hóa gia đình tới từng hộ gia đình đi đôi với thực hiện các chính sách
phát triển kinh tế, nâng cao đời sống nhân dân. Còn đối với học sinh, trong đó có tôi, việc cần làm là trau
dồi kiến thức về bùng nổ dân số, tham gia cổ động, vẽ tranh trong các chiến dịch như: “Ngày hội gia
đình: Không sinh con thứ ba”,... Tôi tin rằng, một khi có sự chung tay của cộng đồng, chúng ta có thể
ngăn chặn và giảm

97
thiểu tác động của hiện tượng bùng nổ dân số, hướng tới một cuộc sống tốt đẹp hơn cho tất cả
Trò chơi điện tử và tác động

Trò chơi điện tử (game) đang là đối tượng nhận được rất nhiều sự quan tâm của xã hội. Được ra đời với
mục đích đem đến sự giải trí cho con người sau những giờ làm việc căng thẳng nhưng đối với một bộ
phận giới trẻ, trò chơi điện đang để lại những hậu quả nghiêm trọng cả về thể chất và tinh thần. Trước
hết, khi dành quá nhiều thời gian cho chúng, người chơi sẽ mất đi thời gian để học tập, tham gia các hoạt
động xã hội cũng như dễ gặp tật khúc xạ, cột sống. Đồng thời, dưới tác động từ các yếu tố bạo lực, nhân
cách của họ - đặc biệt là trẻ chưa đến tuổi vị thành niên - sẽ dễ bị thay đổi, trở nên cộc cằn, hung hãn hơn.
Nhưng đó vẫn chưa phải điều kinh khủng nhất. Một khi đã nghiện trò chơi điện tử, người chơi sẽ không
còn thiết gì đến cuộc sống xung quanh, bỏ bê tất cả công việc và tìm đủ mọi cách để được đắm mình
trong thế giới của những “anh hùng, chiến binh, thủ lĩnh”. Chắc hẳn, bạn vẫn chưa quên vụ án hai anh em
họ ở Thái Nguyên giết bà để lấy tiền chơi game hay việc một nam công nhân giết người yêu để lấy tiền
trả nợ do chơi trò chơi điện tử. Đấy là những hồi chuông mạnh mẽ, cảnh tỉnh mọi người về mối hiểm họa
ẩn tàng trong phương thức giải trí phổ biến bậc nhất hiện nay? Đứng trước hiện tượng này, tất cả chúng
ta, đặc biệt là thế hệ trẻ, trong đó có tôi, cần ý thức được tác hại của trò chơi điện tử để tránh sa đà vào
nó, tích cực tham gia vào các hoạt động thể chất hoặc dành thời gian cho việc đọc sách. Tuyệt đối đừng

98
để trò chơi
điện tử cướp đi cuộc đời của chúng ta.

99
Phân biệt chủng tộc

Phân biệt chủng tộc đã và đang trở thành một thách thức lớn của nhân loại. Vậy, nguyên nhân của hiện
tượng này là gì? Nó tác động như thế nào tới cuộc sống của chúng ta? Theo tôi, nạn phân biệt chủng tộc
xuất phát từ sự thiếu tôn trọng, đồng cảm, sẻ chia giữa con người với con người. Từ sự coi thường, khinh
bỉ mà một bộ phận người da trắng dành cho cộng đồng gốc Phi đến nỗi đề chừng mà phương Tây dành
cho những người Hồi giáo, ở đâu ta cũng có thể bắt gặp lído này. Nhưng dù có đồng ý với tôi hay không,
chúng ta đều không thể phủ nhận những hậu quả khủng khiếp mà hiện tượng này đem tới. Ngay trong
lòng nước Mỹ - quốc gia nổi tiếng với nền dân chủ hàng đầu thế giới – mầm bệnh phân biệt chủng tộc
vẫn chưa được đẩy lùi, đe dọa an ninh, hòa bình của họ. Cách đây không lâu, vào nửa cuối tháng 8/2017,
sau sự kiện ở Virginia, hàng loạt cuộc biểu tình quy mô lớn đã diễn ra trên khắp nước Mỹ trong nhiều
ngày để chống lại vấn nạn này. Thậm chí, nó còn gây tác động tới cả hệ thống hành pháp, buộc Tổng
thống Donald Trump phải giải thể Hội đồng Kinh tế do chính mình lập nên... Chỉ qua một ví dụ, ta có thể
thấy, phân biệt chủng tộc có thể chia rẽ sự đoàn kết của cả một dân tộc, thậm chí trở thành lý do bùng
phát bạo loạn, nội chiến. Đứng trước hiện tượng này, tất cả chúng ta, trong đó có tôi, cần sống yêu
thương, đùm bọc lẫn nhau, dùng lòng vị tha và sự tôn trọng giải quyết mọi bất đồng. Bất giác, tôi chợt
nhớ đến câu nói trích từ Bản Tuyên ngôn Độc lập của nước Mỹ: “Tất cả mọi người sinh ra đều có quyền
tự do và bình đẳng”. Thật vậy, dù mang trong mình màu da nào, không ai trong chúng ta đáng bị coi
thường và phân biệt đối xử.

100
Áp lực học tập

Áp lực học tập là đang là vấn đề thu hút sự quan tâm của xã hội. Vậy, nguyên nhân của hiện tượng này là
gì? Nó đem tới tác động như thế nào cho cuộc sống của chúng ta? Theo tôi, áp lực học tập xuất phát từ
tâm lý coi trọng bằng cấp của đa số người Việt. Từ đó, một bộ phận các bậc phụ huynh cũng như nhà
trường vì muốn con cái, học sinh được điểm cao mà đặt ra quá nhiều yêu cầu, gây nên sức ép cho học
sinh. Hiện tượng này đã để lại rất nhiều hậu quả tiêu cực. Trước hết, nó tước đi của trẻ em cơ hội được
vui chơi, tham gia các hoạt động thể chất khi phải dành quá nhiều thời gian cho việc học. Đồng thời, khi
không đạt được kỳ vọng và chịu sự la mắng, trách móc của người lớn, trẻ em dễ sinh ra tự ti, chán nản và
thậm chí là trầm cảm. Trên thực tế, cách đây không lâu, dư luận từng dậy sóng trước sự việc một nữ sinh
tự tử sau khi bị bố mẹ mắng vì điểm kém. Đứng trước hiện tượng này, tất cả chúng ta, đặc biệt là thế hệ
trẻ, trong đó có tôi, cần ý thức được về áp lực học tập, từ đó có cách ứng xử phù hợp với chính bản thân
mình cũng như việc học của những người xung quanh. Vai trò của việc học là không thể phủ nhận.
Nhưng chúng ta cũng cần cân bằng giữa học tập cũng như vui chơi để có được kết quả tốt nhất.

101
Văn hóa giao thông

Từ lâu, văn hóa giao thông là đã trở thành một vấn đề nhức nhối của toàn xã hội. Vậy, văn hóa giao
thông là gì? Nó đóng vai trò như thế nào trong cuộc sống của chúng ta? Theo tôi, đó là tập hợp các cách
thức ứng xử, sự tuân thủ, chấp hành các luật lệ cũng như các chuẩn mực đạo đức khi tham gia giao thông.
Đây là yếu tố quyết định trực tiếp tới an toàn của mỗi cá nhân cũng như cả cộng đồng khi di chuyển trên
mọi phương thức vận tải, đặc biệt là đường bộ. Vậy nhưng, hiện nay, văn hóa giao thông của một bộ
phận người Việt đang xuống dốc một cách nghiêm trọng. Trên đường, không khó để có thể bắt gặp hình
ảnh người tham gia giao thông không đội mũ bảo hiểm, vượt đèn đỏ hay lạng lách đánh võng... Nghiêm
trọng hơn, trong kì nghỉ lễ mùng 2 tháng 9 vừa rồi, dư luận đã lên án gay gắt vụ việc một người cố tình
lái máy xúc vượt qua đường ray, khiến nó hư hại nghiêm trọng và gây nên tình trạng trì trệ trên tuyến
đường sắt huyết mạch Bắc – Nam. Đứng trước hiện tượng này, thiết nghĩ, Nhà nước cần chú trọng đầu tư
phát triển hạ tầng giao thông, xây dựng những đồ án quy hoạch để giảm thiểu áp lực lên hệ thống đường
xá nội đô, xử phạt nghiêm khắc những cá nhân vi phạm. Bên cạnh đó, tất cả chúng ta, trong đó có tôi,
cũng cần góp phần xây dựng văn hoá giao thông bằng những việc làm cụ thể như: đội mũ bảo hiểm khi
ngồi trên xe mô tô, xe gắn máy, dừng, đỗ đúng phần đường quy định, nghiêm chỉnh chấp hành tín hiệu
giao thông, không dàn hàng, dùng điện thoại, ô che khi điều khiển phương tiện giao thông ... “An toàn
giao thông là hạnh phúc của mọi người, mọi gia đình và toàn xã hội”. Tôi tin rằng, nếu có được sự chung
tay của toàn xã hội, nỗi ám
ảnh về những vụ tai nạn giao thông thương tâm sẽ được đẩy lùi.

102
Vũ khí hạt nhân

Hơn bảy mươi năm trôi qua kể từ khi Mỹ thả hai quả bom hạt nhân xuống Hiroshima và Nagasaki, tấn
thảm kịch ấy vẫn đau đáu trong trái tim những con người yêu chuộng hòa bình khắp thế giới, đòi hỏi các
tổ chức quốc tế phải hành động mạnh mẽ hơn để chống lại loại vũ khí hủy diệt này. Chắc hẳn ai cũng hơn
một lần nghe những lời tự thuật của những nạn nhân đáng thương ấy. Luồng nhiệt bỏng rát từ vụ nổ
khiến cho da thịt họ tan chảy, nỗi đau mất đi người thân tước của họ niềm vui và hy vọng, để lại những
ám ảnh tâm lí mà thời gian chẳng thể xóa nhòa. Đâu dừng lại ở đó, bức xạ phơi nhiễm từ vụ nổ tiếp tục
ngấm vào đất đai và cả con người, truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác, khiến cho nỗi đau hạt nhân cứ
mãi dày vò những con người vô tội. Đáng lên án như vậy nhưng bom nguyên tử vẫn trở thành mục tiêu
trọng điểm trong chiến lược quốc phòng của không ít quốc gia. Đặc biệt, gần đây, những căng thẳng trên
bán đảo Triều Tiên khiến cho mối lo hạt nhân lên đến mức cao nhất khi mà chỉ một hành động thiếu bình
tĩnh cũng có thể đầy tính mạng của hàng triệu người vào vòng nguy hiểm. Giải pháp duy nhất cho vấn đề
này là kiến tạo một thế giới thật sự hòa bình, công bằng, bác ái, nơi mọi bất đồng đều có thể giải quyết
trên bàn đàm phán - công việc đòi hỏi sự chung tay của cả cộng đồng quốc tế. Hãy để tình yêu thương lan
tỏa và
không có thêm một nạn nhân của chiến tranh nói chung vũ khí hạt nhân nói riêng nào nữa.

103
Bản sắc Việt trong bối cảnh hội nhập quốc tế

Trong bối cảnh hội nhập quốc tế, việc giữ gìn bản sắc Việt đang trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Vậy,
ta nên hiểu bản sắc Việt là gì? Tại sao lại phải bảo tồn, phát huy nó? Theo tôi, đây là khái niệm chỉ những
phong tục tập quán, quan điểm thẩm mĩ cũng như các giá trị văn hóa, tinh thần đã ăn sâu vào trái tim,
khối óc của từng người con đất Việt. Bản sắc chính là thứ phân biệt dân tộc ta với vô số dân tộc khác trên
địa cầu, tạo nên vẻ đẹp, chiều sâu tâm hồn cho chúng ta. Vì vậy, có thể nói, nếu coi Tổ quốc ta là một
sinh thể hoàn chỉnh, bản sắc chính là hồn cốt, là trí tuệ. Vậy nhưng, hiện nay, dưới tác động tất yếu của
quá trình toàn cầu hóa, bản sắc Việt đang đứng trước nguy cơ bị mai một. Những ngôn ngữ mới du nhập
và được sử dụng ngày một phổ biến, các phong tục như gói bánh Chưng, trồng cây nêu ngày Tết đang
vắng dần trên những đường phố nhộn nhịp, các sân khấu âm nhạc cổ truyền thì ngày một vắng khách...
Đứng trước hiện tượng này, tất cả chúng ta, đặc biệt là thế hệ trẻ, trong đó có tôi, cần ý thức bảo vệ bản
sắc văn hóa dân tộc từ những hành động nhỏ nhất: hạn chế sử dụng từ ngữ lai căng, dành thời gian để tìm
hiểu về lịch sử nước nhà, trân trọng hơn những câu dân ca, những làn điệu chèo... Tôi luôn tin rằng, khi
chín mươi triệu trái tim trên dải đất này cùng hướng về những giá trị bất diệt của văn hóa dân tộc, bản sắc
Việt sẽ kiêu
hãnh tỏa sáng cùng bạn bè năm châu.

104
Tình yêu học đường

Cùng với sự phát triển nhanh chóng của đời sống công nghệ hiện đại, mọi vật cũng đều như chảy trôi
thêm nhiều phần mau lẹ trong đó có tình yêu. Tình yêu ngày nay đến sớm và vội vàng hơn bao giờ hết,
ngay cả khi người ta vẫn còn khoác trên mình màu áo trắng thơ ngây tuổi học trò. Thứ tình cảm ấy đơn
thuần, trong sáng nhưng cũng đầy ngây thơ và non dại. Vì thế, nên hay không nên để thứ tình cảm này
chớm nở lại tùy thuộc vào suy nghĩ và thái độ của mỗi cá nhân. Với những người có suy nghĩ cẩn trọng
và sâu sắc thì tình yêu học đường chính là động lực, là sức mạnh tinh thần để họ phấn đấu, cố gắng để
không thua kém đối phương. Cũng trong cái nhìn tích cực ấy, tình yêu sẽ mang đến cho người ta cảm
giác gần gũi, thân quen như tri kỷ. Mọi buồn vui đều được sẻ chia, mọi vấp ngã đều có người nâng bước.
Bởi dường như khi có cùng độ tuổi, cùng trạng thái tâm lí, người ta dễ dàng mở lòng và thấu cảm hơn.
Tuy nhiên tình yêu học đường chỉ mang đúng ý nghĩa khi ta có cái nhìn đúng đắn, hành động phù hợp và
đều xuất phát từ hai phía. Trên thực tế, tình yêu học đường có thể mang đến những hậu quả khó lường,
ảnh hưởng đến cả tâm lí và sinh lí của những bạn học sinh chưa thực sự trưởng thành này. Những đứa trẻ
đó sẽ luôn trăn trở trong đầu về việc hôm nay đi đâu, ăn gì, tặng quà nào, khiến cho việc học đi xuống
cũng như tổn hại tới cả thời gian lẫn tiền bạc. Đồng thời, bản lĩnh chưa thực sự vững vàng cũng có thể là
yếu tố khiến chúng lầm đường lạc lối, dễ dẫn đến những hành động thiếu suy nghĩ với hậu quả khôn
lường. Chỉ với một cú nhấn chuột, ta không khó để tìm ra các hình ảnh, đoạn phim ghi lại những hành
động đi quá giới hạn lứa tuổi, phản cảm của không ít đứa trẻ còn đang mang trên vai chiếc khăn quàng
đỏ. Đâu chỉ có vậy, con số 30% người nạo phá thai trong độ tuổi vị thành niên cũng rung lên hồi chuông
báo động chúng ta về mặt tối của tình yêu học đường. Đứng trước hiện tượng này, tất cả chúng ta, đặc
biệt là thế hệ trẻ, trong đó có tội, phải
có một cái nhìn đúng đắn về tình yêu tuổi học đường, biết đặt ra cho mình giới hạn an toàn để
thứ tình cảm ấy có thể giữ trọn vẻ đẹp và giá trị của mình.

105
Smart phone và tác động với đời sống con người

Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 mang đến cho chúng ta nhiều cơ hội và thách thức. Trong đó đầu tiên
phải kể đến những lợi và hại của smartphone. Ngày nay, điện thoại thông minh đã len lỏi vào từng ngõ
ngách của cuộc sống. Nó trở thành phương thức liên lạc giữa mọi người, là công cụ ghi lại những khoảnh
khắc ý nghĩa. Đồng thời, smartphone cũng mang tới kho tàng tri thức vô tận, khơi nguồn sáng tạo và trở
thành công cụ giải trí cho tất cả mọi người. Tuy nhiên, chúng ta cũng không thể phủ nhận những tác động
tiêu cực mà smartphone đem tới nếu quá đắm mình trong thế giới của chúng. Trước hết, nếu chỉ tập trung
vào giao tiếp qua màn hình điện thoại, ta sẽ dần mất đi sự gắn kết đích thực với những người xung quanh.
Mặt khác, thế giới ảo mà điện thoại thông minh mang lại có sức hấp dẫn vô cùng, dễ dàng lôi kéo và tước
đi không ít thời gian của chúng ta. Chắc hẳn, bạn chưa quên hình ảnh hàng trăm người chỉ chú tâm vào
màn hình để tìm Pokemon mà chẳng để ý đến các phương tiện xung quanh, gây ra nhiều vụ tai nạn đáng
tiếc. Hay gần đây hơn là sự việc một cô gái trẻ ngã từ cầu vượt dành cho người đi bộ vì mải nhìn điện
thoại. Thêm nữa, xu hướng nâng cấp điện thoại cũng sẽ dẫn đến một lượng rác thải công nghệ khổng lồ,
gây nguy hại lớn cho môi trường. Nói tóm lại, tất cả chúng ta, đặc biệt là thế hệ trẻ, trong đó có tôi, phải
sử
dụng điện thoại thông minh một cách đúng đắn để không bị lệ thuộc vào nó. Smartphone là con

106
dao hai lưỡi. Nó là công cụ hữu ích hay là mối hiểm họa khôn lường, tất cả phụ thuộc vào bạn.

107
Cách ứng xử
Cách ứng xử có vai trò quan trọng đối với mỗi chúng ta. Vậy, ứng xử là gì? Theo tôi, đó là cách thể hiện
thái độ, hành vi, là sự giao tiếp, xử sự giữa con người với con người. Thông qua đó, tình cảm, khả năng
biểu đạt và sự thiết lập mối quan hệ giữa mọi người được hình thành. Một người cư xử đúng mực luôn
biết cách tuân thủ những lễ nghi, chuẩn mực đạo đức được xã hội thừa nhận, không tạo nên những hành
động thô lỗ, phản cảm. Nhờ vậy, họ dễ dàng nhận được yêu quý và tôn trọng, khiến người đối diện hài
lòng, từ đó có thể có những bước tiến xa hơn trong sự nghiệp cũng như các mối quan hệ xã hội. Vậy
nhưng, trong xã hội ngày nay, không khó để bắt gặp những cách cư xử thiếu văn hóa, thậm chí là thô
thiển, đáng chê trách. Chẳng hạn, trong đám tang nghệ sĩ Minh Thuận, rất nhiều người đã gọi tên, xin chữ
ký, đòi chụp ảnh với những người nổi tiếng tham dự, gây mất trật tự an ninh cũng như thể hiện sự thiếu
tôn trọng với người đã khuất. Cha ông ta đã dạy: “Học ăn, học nói, học gói, học mở”. Tất cả chúng ta,
đặc biệt là thế hệ trẻ, trong đó có tôi, cần rèn luyện cách ứng xử hằng ngày để có thể trở thành một người
giao tiếp thông minh.

108
Tâm lý sính ngoại

Đã từ lâu, tâm lý sính ngoại đã trở thành một căn bệnh phổ biến trong xã hội Việt Nam. Vậy, biểu hiện
của tâm lý sính ngoại như thế nào? Nó để lại những tác động gì tới đời sống của chúng ta? Trong thực tế,
không khó để bắt gặp sự khác biệt trong thái độ của đa số đối người Việt đối với những sản phẩm văn
hóa, vật chất của nước ngoài so với nội địa. Chẳng hạn, nếu có một cơ hội để đi du lịch, ta sẽ cảm thấy tự
hào khi được đặt chân sang một quốc gia nào đó hơn là tận hưởng vô số cảnh đẹp trên quê hương mình.
Một ví dụ khác là ngành sản xuất sữa bột. Trong khi các sản phẩm sữa sản xuất tại Việt Nam đã xuất hiện
trên 26 thị trường nước ngoài, đem lại doanh thu 180 triệu Đô-la mỗi năm, chúng ta dường như vẫn ưu
tiên các sản phẩm nhập khẩu khi mua hàng. Tâm lý sính ngoại đã và đang để lại nhiều hậu quả nghiêm
trọng. Trước hết, trong lĩnh vực kinh tế, nó đe dọa trực tiếp đến nền sản xuất trong nước, làm mất cân
bằng cán cân thương mại khi nhập khẩu quá nhiều. Còn trong lĩnh vực văn hóa, sử dụng ngôn ngữ lai
căng tràn lan, hứng thú với cái mới trong văn hóa nước ngoài mà quên đi truyền thống, nét đẹp dân tộc...
sẽ khiến ta đánh mất đi bản sắc của riêng mình. Đứng trước hiện tượng này, thiết nghĩ cần nhiều hơn nữa
những cuộc vận động “Người Việt Nam dùng hàng Việt Nam”, các cuộc quảng bá thắng cảnh danh lam,
các loại hình nghệ thuật truyền thống của dân tộc. Đồng thời, các nhà sản xuất nội địa cần không ngừng
đổi mới, nâng cao chất lượng để chiếm được niềm tin của người tiêu dùng. Trong bối cảnh hội nhập quốc
tế, tất cả chúng ta, đặc biệt là thế hệ trẻ, trong đó có tôi, cần nói không với tâm lý sính ngoại, nâng niu,
trân trọng tinh
thần dân tộc từ những việc làm thường ngày để có thể hòa nhập mà không hòa tan”.

109
Trí tuệ cảm xúc

Trí tuệ xúc cảm là một yếu tố quan trọng trong cả cuộc sống và công việc. Vậy, trí tuệ cảm xúc là gì? Nó
có vai trò như thế nào với chúng ta? Theo tôi, đó là khả năng nhận biết cảm xúc của bạn, hiểu những gì
người khác nói với bạn cũng như hiểu được cảm xúc của bạn ảnh hưởng đến người xung quanh bạn như
thế nào. Một người giàu trí tuệ cảm xúc luôn hiểu rõ và biết kiểm soát bản thân, biết cảm thông và có
cách giao tiếp tuyệt vời. Từ đó, họ biết cách xây dựng và duy trì các mối quan hệ, dễ thích nghi với ngoại
cảnh, linh hoạt, chủ động và sáng tạo trong công việc, có khả năng chịu được áp lực và vượt qua nghịch
cảnh. Thử hỏi, không nhận ra những mong muốn của người dân cũng như thuyết phục họ nghe đi theo
chiến dịch tranh cử của mình, liệu rằng Barack Obama hay Donald Trump có thể đắc cử chiếc ghế Tổng
thống hay không? Đơn giản hơn, bỏ qua sở thích, tâm trạng của người tiêu dùng, liệu rằng người tiếp thị
có cơ hội để bán được hàng? Bởi vậy, tất cả chúng ta, đặc biệt là thế hệ trẻ, trong đó có tôi, cần xây dựng
trí tuệ cảm xúc bằngNamch lắng nghe tâm tư của chính mình, học cách phản hồi thay vì phản ứng và
luôn khiêm tốn, cầu thị khi giao tiếp với mọi người. Không bao giờ là quá muộn để học bất cứ điều gì,
cho dù bạn đã bao nhiêu tuổi bạn vẫn có thể trau dồi tuệ cảm xúc và làm cho cuộc sống tốt hơn.

110
Nạn nhân của chất độc màu da cam

Chiến tranh đã trôi qua gần nửa thế kỷ những nỗi đau da cam vẫn chưa một ngày nguôi ngoai trong trái
tim người Việt Nam ta. Vậy, chất độc màu da cam là gì? Nguyên nhân nào dẫn đến thảm hoạ ấy? Đó là
thứ thuốc diệt cỏ cực mạnh với thành phần chính là vi-ô-xin, được quân đội Mỹ thả xuống miền Nam
nước ta với mục đích làm lộ ra những con đường vận chuyển người và lương thực. Lý do chính dẫn đến
tội ác này không gì khác ngoài sự vô nhân đạo, tham vọng chiến tranh của bọn đế quốc lúc bấy giờ. Để
rồi, một lượng lớn Đi-ô-xin đã phơi nhiễm lên những người lính tham gia chiến đấu – cả ta và địch, ngấm
vào trong đất, nước và để lại những hậu quả khủng khiếp. Ước tính, có khoảng năm triệu người, chủ yếu
là đồng bào ta , đã và đang bị tra tấn bởi nỗi đau da cam. Ung thư, suy giảm hệ miễn dịch, vô sinh hay dị
tật ở trẻ nhỏ..., có vô vàn loại bệnh tật mà thứ kịch độc đem tới. Nhưng đau xót hơn, chất độc màu da
cam còn di truyền sang các thế hệ sau, khiến nỗi ám ảnh này không thể nào biến mất. Trước thực trạng
này, Đảng, Nhà nước cũng như rất nhiều tổ chức thiện nguyện đã không ngừng tổ chức các hoạt động
ủng hộ, giúp đỡ nhằm cải thiện cuộc sống cho các nạn nhân. Đồng thời, chúng ta cũng đang không ngừng
nỗ lực theo đuổi vụ kiện 26 công ty hóa chất Mỹ tại các tòa án quốc tế nhằm đòi lại công bằng cho những
người vô tội đã bị phơi nhiễm chất độc màu da cam. Cuối cùng, tất cả chúng ta, đặc biệt là thế hệ trẻ,
trong đó có tôi, cần nhận thức sâu sắc về vấn đề này, tích cực học tập, phấn đấu xây dựng xã hội tốt đẹp ở
đó mọi người đều được đảm bảo quyền sống và quyền hạnh phúc.

111
Định hướng nghề nghiệp cho giới trẻ

Trong thời đại của toàn cầu hóa, việc định hướng nghề nghiệp cho giới trẻ trở nên quan trọng hơn bao giờ
hết. Vậy, định hướng nghề nghiệp là gì? Giới trẻ đang chọn nghề theo những cách nào? Theo tôi, đó là
công tác hướng nghiệp, dựa vào những thông tin như sở thích, năng lực, nhu cầu xã hội... để chọn nghề
nghiệp phù hợp với nguyện vọng, khả năng của bản thân. Vậy nhưng, hiện nay, không ít bạn trẻ thiếu
định hướng, chưa suy nghĩ chín chắn trong việc chọn nghề đang, gây nhiều hệ lụy cho cá nhân và cho xã
hội. Họ không chọn theo đam mê, năng lực mà có những suy nghĩ rất sai lầm, lệch lạc như: chọn nghề vì
lười nhác, ỷ lại vào các mối quan hệ của bố mẹ hay chọn nghề ngẫu nhiên vì không có một đam mê đích
thực. Nhưng, dù xuất phát từ nguyên nhân nào thì những hành động đó cũng đều mang tới rất nhiều hệ
lụy. Khi cứ cố theo đuổi một nghề mà ta không thích hay thiếu khả năng, con người sẽ chẳng thể có được
nghị lực để học tập, cố gắng vươn lên trong nghề, dễ dàng trở nên chán nản, buông xuôi. Đồng thời, nếu
cứ trông chờ vào sự nâng đỡ của người khác, ta sẽ chẳng thể trưởng thành cũng như khai phá được khả
năng tiềm ẩn của mình. Để hiện tượng này kết thúc, thiết nghĩ cha mẹ, gia đình nên dành thời gian tìm
hiểu tâm tư, sở thích và không bắt ép con phải theo nghề nó không muốn. Đồng thời, những chương trình
định hướng nghề nghiệp mà ví dụ như buổi tư vấn tại Trường Đại học Kinh tế quốc dân tháng 4 vừa rồi
cần được tổ chức phổ biến hơn... Nói tóm lại, tất cả chúng ta, đặc biệt là thế hệ trẻ, trong đó có tôi, cần
thay đổi tư duy, có ý thức xác định nghề nghiệp tương lai từ sớm và cố gắng, phấn đấu hết mình để
biến ước mơ
thành sự thực. Đừng để tương lai của mình bị quyết định bởi người khác, cũng đừng quá mù quáng
mà lao theo những thứ viển vông. Hãy sáng suốt để chọn một tương lai tốt nhất cho mình.!

112
An toàn thực phẩm

Chưa bao giờ người ta lo lắng về vấn đề an toàn thực phẩm như hiện nay. Vậy, an toàn thực phẩm là gì?
Hiện trạng của vấn đề này như thế nào? Theo tôi, “an toàn thực phẩm” là một khái niệm chỉ thuộc tính
của lương thực thực phẩm. Một sản phẩm được coi là an toàn khi không bị nhiễm các mầm mống gây
bệnh, không có các chất kích thích gây nguy hại cho sức khỏe con người. Tuy nhiên, tình trạng thiếu vệ
sinh an toàn thực phẩm diễn ra khắp nơi: rau củ sử dụng chất kích thích, bún chứa chất tẩy cực độc, giò
chả có hàn the, miến nhuộm màu công nghiệp... Gần đây hơn, dư luận đã không khỏi xôn xao trước
thông tin lò mổ lớn ở Thành phố Hồ Chí Minh tiêm thuốc an thần cho lợn trước khi giết mổ. Tất cả đã
khiến cho người tiêu dùng cảm thấy bất an, lo lắng trong từng bữa ăn hàng ngày. Vậy nguyên nhân của
hiện tượng ấy là gì? Theo tôi, tất cả do đồng tiền chi phối. Vì tiền, không ít kẻ có thể bất chấp tất cả, xem
mạng sống người khác như cỏ rác, miễn sao thu lợi nhuận cho bản thân là được. Lối sống vô cảm của con
người ngày nay đã khiến họ giết nhau trong khi cảm thấy an tâm đã bảo vệ được gia đình mình ở một góc
nhỏ hẹp hòi. Nguyên nhân kế tiếp phải kể đến lối sống hưởng thụ của một bộ phận không nhỏ, nghĩa là
họ thích ăn bằng mắt hơn bằng miệng, chỉ cần đẹp, nhanh và tiện lợi là đủ tiêu chuẩn chứ không cần quan
tâm đến chất lượng của thực phẩm. Cuối cùng phải kể đến khâu quản lý của cơ quan chức năng nước ta
còn yếu, nghĩa là chưa thực sự mạnh tay với những đối tượng vi phạm. Thiết nghĩ, để khắc phục được
tình trạng trên thì xã xã hội phải cùng chung tay. Từ nhà quản lý, người sản xuất, phân phối cũng như
người tiêu dùng, tất cả đều cần dùng cái tâm sáng và cái đầu lạnh để đảm bảo sự phát triển của bản thân
cũng như toàn xã hội. Cuối cùng, tất cả chúng ta, đặc biệt là thế hệ trẻ, trong đó có tôi, hãy là một người
tiêu dùng thông minh và một nhà sản xuất nhân đạo để không phải là nạn nhân của vấn đề an toàn thực

113
phẩm. Hãy nói không với thực phẩm bẩn!
04
ĐỀ THAM KHẢO
“Tham khảo những bài viết hay,
Để tìm những cách viết hay hơn”

114
Đề 1: Suy nghĩ của anh (chị) về trích dẫn: “Nếu có thể khiến ai đó mỉm cười, hãy làm ngay hôm nay! Thế giới
này cần nhiều người như bạn.”
Bài làm
Tôi vẫn còn nhớ câu nói của nghệ sĩ Trấn Thành và rất tâm đắc với nó: “Những người hài hước, dí dỏm thường rất
thông minh.” Không phải ngẫu nhiên một người nghệ sĩ đa tài, có nhiều trải nghiệm sâu sắc như anh lại phát biểu như
vậy. Trong cuộc sống ngày càng căng thẳng này, chúng ta cần nhiều hơn nguồn năng lượng tích cực, những nụ cười
trao cho nhau giống với ý nghĩa của câu nói: “Nếu có thể khiến ai đó mỉm cười, hãy làm ngay hôm nay! Thế giới này
cần nhiều người như bạn.” Câu nói này giúp chúng ta hiểu thêm 1 thông điệp tốt đẹp về cuộc đời. Mang tới những nụ
cười cho người khác là trao đi yêu thương, trao đi nguồn năng lượng tích cực. Hãy làm nó ngay hôm nay, chứ không
phải bất cứ một phút giây nào khác. Xã hội hiện đại phát triển với những guồng quay công việc chóng mặt khiến cho
con người tự coi đó là sợi dây buộc lại chính mình. Căng thẳng, mệt mỏi, trầm cảm, đó cũng chính là lý do chất lượng
sống đo bằng giá trị tinh thần đang ngày càng giảm đi. Chúng ta cần nhiều hơn trong cuộc đời này là những nụ cười

115
rạng rỡ. Hình ảnh của hoa hậu H'Hen Nie vượt qua tất cả những khó khăn về hoàn cảnh sống nơi quê hương mình,
ngẩng cao đầu với chiếc vương miện cùng nụ cười rạng rỡ đã sưởi ấm bao trái tim của chúng ta. Chị lan tỏa năng lượng
sống tích cực tới mọi người, điều chị đã và đang làm được là trở thành hình ảnh tỏa sáng rực rỡ khi nói về những giấc
mơ đẹp tươi và chúng ta sẽ làm được. Rất nhiều người đã tin, tôi cũng tin và đã đạt được những thành công nhỏ bé đầu
tiên trong đời. Ta cũng sẽ không quên, hình ảnh của Bà Tân – một người mẹ cao 1m41 với nụ cười giản đơn, hiền hậu.
Những clip nấu ăn của bà mang tới sự thoải mái, thư giãn cho người xem, những tiếng cười đó giúp chúng ta có thêm
nguồn năng lượng tích cực và cảm nhận được nhiều hơn về tình cảm của thành viên trong gia đình. Tất cả chúng ta,
mỗi người đều đang có những nụ cười thật đẹp, điều may mắn nhất có được cuộc sống này, chính vì vậy hãy trân trọng
nó và lan tỏa những năng lượng sống tích cực đến mọi người ngay bây giờ bạn nhé! Bỏ ngay khuôn mặt nhăn nhó,cau
có và thái độ lạnh lùng, cách xa thôi nào! Điều có ý nhất chẳng phải chính là nụ cười của bạn và những người xung
quanh hay sao?
Đề 2: Cảm nhận của anh (chị) về trích dẫn: "Đừng vội đi, khi hoa còn chưa nở".
Bài làm

116
Cảm nhận hạnh phúc, hướng tới những giá trị hạnh phúc, kiên trì để tìm kiếm hạnh phúc là những giá trị mà tôi
nhận được khi biết tới trích dẫn: “Đừng vội đi, khi hoa còn chưa nở.” Giữa dòng đời vội vã, giữa guồng quay công việc
chóng mặt, có nhiều khi người ta sẵn sàng từ bỏ nhanh chóng những thứ trước mắt vì nghĩ rằng điều đó không mang tới
giá trị hạnh phúc, đến khi rời đi rồi lại thốt lên: “Giá mà mình kiên trì thêm chút nữa.”Kiên trì không chỉ là một tính từ
đơn thuần, kiên trì là bài học ta phải học, nỗ lực và cố gắng suốt cả cuộc đời, để có được những thành công trọn vẹn. Ở
câu nói này, hình ảnh hoa có thể hiểu chính là những điều ngọt ngào, thành công, hạnh phúc. Đây là lời khuyên cho
mỗi chúng ta khi bắt tay vào làm bất cứ việc gì, hãy luôn tự động viên mình cố gắng thêm một chút, thành công nhất
định sẽ tới. Câu chuyện về thành công trong kinh doanh của Harland Sanders, ông chủ của KFC là một bằng chứng về
sức mạnh của nghị lực, kiên trì. Sinh ra trong nghèo khó, tuổi thơ đầy vất vả, tuổi trẻ nhiều gian nan, đến năm 40 tuổi
ông mới bắt đầu tập trung cho niềm đam mê nấu ăn của mình. Nhưng vẫn đen vẫn đeo bám ông khi ở độ tuổi 60, sự
nghiệp kinh doanh của ông chính thức bị phá sản. Không bỏ cuộc, ông quyết định làm lại từ đầu và sau 1009 lần bị từ
chối ông mới nhận được cái gật đầu đầu tiên ở độ tuổi 65. Cứ kiên trì như vậy, đến năm 1964 ở độ tuổi 75, ông có hơn
600 cửa hàng thương hiệu nhượng quyền của mình. Câu chuyện về “ông già KFC” đã thêm một lần nữa giúp chúng ta
hiểu hơn về giá trị của lòng kiên trì. Bạn biết đấy, trên con đường đi tới mục tiêu, bạn sẽ gặp phải rất nhiều những khó
khăn, trở ngại, nhưng đừng vì thế mà từ bỏ. Trong bất cứ hoàn cảnh nào, tinh thần cầu tiến, thái độ nghiêm túc và sự
kiên trì cũng sẽ đem lại thành công rực rỡ ở tương lai.

117
Đề 3: Viết đoạn văn khoảng 200 từ trình bày suy nghĩ của anh (chị) về trích dẫn: “Nếu bạn thực sự muốn làm
một điều gì đó, bạn nhất định sẽ tìm ra cách. Ngược lại, nếu bạn muốn từ bỏ một điều gì đó, bạn sẽ tìm ra rất
nhiều lý do để thuyết phục mình. Làm hay không là do bạn lựa chọn!"
Bài làm
“Thôi việc này khó quá, bỏ qua đi!” – Đó là câu nói mà tôi vẫn thường lựa chọn để bào chữa cho sự kém cỏi và
lười nhác của mình khi gặp một vấn đề khó khăn. Cho tới khi tôi vô tình đọc được một trích dẫn khiến bản thân tự nhìn
nhận lại mình và suy ngẫm:“Nếu bạn thực sự muốn làm một điều gì đó, bạn nhất định sẽ tìm ra cách. Ngược lại, nếu
bạn muốn từ bỏ một điều gì đó, bạn sẽ tìm ra rất nhiều lý do để thuyết phục mình. Làm hay không là do bạn lựa chọn!”
Đúng! Tôi đã luôn tìm ra những lý do khác nhau để từ bỏ những cơ hội thậm chí là những vấn đề tôi phải tháo gỡ.
“Làm hay không là do chúng ta lựa chọn!” Câu nói này khiến tôi chợt nhớ câu chuyện về Đặng Trần Thủy Tiên – cô
gái nhận “án tử” khi biết tin mình bị ung thư vú ở tuổi 19. Cô sinh viên năm Nhất của trường Đại học Ngoại Thương đã
chọn cách đối mặt với những vết rạn cuộc đời sau những ngày dằn vặt bản thân. Thuỷ Tiên đăng ký tham gia cuộc thi
sắc đẹp của trường với một bức ảnh trọc đầu ấn tượng. Bằng sự nỗ lực của mình đã lọt vào vòng Chung kết. Những
chia sẻ của Thủy Tiên trong hành trình chống lại căn bệnh ung thư của mình đã khiến cho hàng triệu trái tim thổn thức.
Hình ảnh của Tiên là một cô gái xinh đẹp chấp nhận những khiếm khuyết trong cơ thể mình, chiến đấu với những điều
không may Tiên gặp phải bằng nụ cười thật tươi. Thủy Tiên không chọn cách trốn tránh hay từ bỏ, cô gái này đối diện

118
với những khó khăn trước mắt bằng lòng kiên trì và sự quyết tâm của bản thân. Đứng trước vấn đề, khó khăn, thậm chí
là nghịch cảnh, chúng ta luôn được quyền lựa chọn làm hoặc không làm. Hãy thay đổi suy nghĩ của mình, làm mọi
cách để giải quyết vấn đề. Những khó khăn sẽ giúp bạn mạnh mẽ và trưởng thành hơn rất nhiều. Chúng ta, ở độ tuổi 17
đang đứng giữa những chông chênh của việc học, đừng từ bỏ ước mơ của mình. Hành trình phía trước đầy thử thách
nhưng cũng đầy vinh quang. Bài học ngày hôm nay chúng ta nhận được từ trích dẫn này lại thêm một lần nhắc nhở tôi
và bạn đừng nản lòng, hãy tiến về phía trước!
Đề 4: Suy nghĩ của anh (chị) về câu nói: "Cuộc đời giống như quả trứng muối, phải rạn nứt với vừa vặn".
Bài làm
Ở tuổi 17, chúng ta hiểu được rằng, xã hội này chưa chắc sẽ như ý bạn, thế cũng sẽ không vì thời khắc tốt nghiệp
của bạn mà trở nên thái bình như gấm thêu hoa. Tôi rất thích một câu nói: "Cuộc đời giống như quả trứng muối, phải
rạn nứt với vừa vặn".Trích dẫn này đã đem tới cho tôi biết bao suy nghĩ và thêm một lần nữa tự nhìn lại chính mình.
Vốn dĩ, chúng ta chẳng ai là người hoàn hảo cả, ai cũng có những ưu, nhược điểm. Nhưng chính những khiếm khuyết
từ bản thân nếu chúng ta biết khắc phục, ngày một trưởng thành, niềm hạnh phúc ngọt ngào nhất định sẽ tới. Tôi chợt
nhớ tới câu chuyện về hai chị em Thanh Hằng - Thanh Hà với giọng hát cao vút, cặp đôi vẫn thường được gọi với cái
tên ưu ái như "Cặp song ca nhỏ nhất Việt Nam", "Cặp song ca tí hon", "Cặp đôi ốc tiêu" bởi ngoại hình nhỏ bé của
mình. Cặp chị em chỉ cao 1m25 nhưng luôn giữ nụ cười tươi tắn trên môi và rất thành công trong sự nghiệp ca hát của

119
mình. Không tự ti về ngoại hình, Thanh Hằng - Thanh Hà biết được con đường mình nên đi đã dũng cảm vào TP Hồ
Chí Minh lập nghiệp. Sau một thời gian đi hát tại TP.HCM, cái duyên đã giúp Thanh Hằng - Thanh Hà đặt chân lên đất
Mỹ, mà cho đến giờ, hai cô gái vẫn xem đó là cơ duyên trời cho. Thế nhưng nếu nhìn lại cả chặng được vất vả “chị em
tí hon” này đi cùng nhau, thành công mà họ đang có là hoàn toàn xứng đáng. Bạn thấy đấy, cuộc sống vốn dĩ là như
vậy, chúng ta chẳng thể nào có quyền lựa chọn tất thảy sự hoàn hảo cho mình. Thế nhưng, tiềm lực của con người là vô
hạn, một khi chịu đựng được những nỗi khổ mà người khác không phải chịu, làm được những việc mà người khác
không thể làm thì mới có thể tận hưởng được tất cả những gì mà người khác không thể tận hưởng. Hãy luôn ghi nhớ
câu nói: “Cuộc đời giống như quả trứng muối, phải rạn nứt với vừa vặn" làm kim chỉ nam cho ngày hôm nay của mình.
Tôi tin chúng ta nhất định sẽ thành công khi dám đối diện với những khiếm khuyết để hướng tới sự hoàn hảo.
Đề 5: Viết đoạn văn khoảng 200 từ trình bày suy nghĩ của anh (chị) về trích dẫn: “Một thầy giáo tốt như một
ngọn nến, ngọn nến cháy để soi đường cho những người khác.” – Mustafa Kernal Ataturk.
Bài làm
Sống một cuộc đời chẳng ai đón đưa, chẳng ai vồn vã, thầy vẫn miệt mài, thầm lặng ở bên, thấu hiểu và tận tụy vì trò.
Chẳng phải vì thế mà Mustafa Kernal Ataturk có câu nói nổi tiếng rằng: “Một thầy giáo tốt như một ngọn nến, ngọn

120
nến cháy để soi đường cho những người khác.” Nghĩ về những người đưa đò, tôi nhớ đến một thứ tình cảm không có
khoảng cách, không có điểm dừng, chỉ có tình thương yêu vô bờ bến. Trò là những cuộc đời khác nhau, mang tâm tư và
những ước mơ không giống nhau, ngây ngô bước vào đời. Vậy mà thầy vẫn luôn ở đó, dang rộng đôi tay, sẵn sàng
chào đón và dìu dắt. Con đường phía trước có mịt mù, thầy như ngọn đèn soi sáng cho chúng ta. Tôi nhớ tới hình ảnh
của thầy - Thầy Văn Như Cương. Như một ngọn nến cháy soi đường cho thế hệ học sinh, thầy là người thầy lớn, người
anh cả, người ông, người cha, người bạn của nhiều thế hệ giáo viên và học sinh. Trọn vẹn cuộc đời thầy cống hiến cho
sự nghiệp giáo dục, ươm mầm những thế hệ tương lai của đất nước vừa hồng vừa chuyển, vừa có kiến thức tốt vừa có
nhân cách tốt. Thầy đã để lại cho thế hệ sau nhiều di sản trong chuyên môn, tư tưởng, phương pháp giáo dục. Trong ký
ức của hàng chục thế hệ học sinh như chúng tôi, hình ảnh thầy Văn Như Cương hiện lên như một ông tiên giữa đời
thực, cương nghị, thẳng thắn, nghiêm khắc nhưng đầy bao dung, nhân hậu và đầy lòng vị tha. Thầy là người đồng hành
cùng biết bao thế hệ học sinh tiếp cận phương pháp học mới, đề cao tự lập, tư duy phản biện đề cao nhân cách con
người hơn kiến thức sách vở, làm người tử tế trước khi thành công trên đường đời. Hình ảnh của thầy là một trong
những minh chứng cho câu nói nổi tiếng: “Một thầy giáo tốt như một ngọn nến, ngọn nến cháy để soi đường cho những
người khác.” Tôi lại chợt nhớ tới những dòng mà tôi từng đọc được trong cuốn sách năm xưa: “Thầy không có mùa hè,
không có ngày nghỉ, vì mải bận bịu suy tư để con đường trò đi được bằng phẳng và tươi sáng hơn.Thầy không phải là
người hái quả mà vẫn tận tụy gieo mầm. Cảm ơn Thầy, người mang tấm lòng tận tụy, nhẫn nại và thấu hiểu. Và chúng
tôi, những học sinh chuẩn bị rời ghế nhà trường để đến với giảng đường Đại học, sẽ luôn luôn mang theo lời dặn của
thầy, mang theo lòng biết ơn với ánh sáng thầy đem đến cho cuộc đời chúng tôi.

121
Đề 6: Viết đoạn văn khoảng 200 từ trình bày suy nghĩ của anh (chị) về câu nói sau đây: “Chúng ta hiểu biết
chân lý không những do lý trí mà còn do trái tim”. (Pascal)
Bài làm
Chẳng phải nếu bạn làm một việc bằng cả đam mê và kỹ năng của mình, việc đó sẽ thành công tuyệt đối hay sao
và chẳng phải để thấu hiểu bất cứ bài học nào trong cuộc đời, chỉ bằng cái đầu thôi chưa đủ, ta còn cần trái tim. Triết
gia Pascal có câu nói: “Chúng ta hiểu biết chân lý không những do lý trí mà còn do trái tim” gợi lên trong ta về sự hiệu
có thể được hiểu theo hai phương thức khác nhau. Đó là cách chúng ta nhìn nhận sự việc bằng lý trí và cảm xúc của
mình - cảm xúc dẫn lối từ trái tim. Phải thừa nhận rằng, trước một vấn đề, lý trí đem lại cho ta sự tỉnh táo, quyết đoán
cần thiết thì trái tim – cảm xúc lại cho ta năng lượng và nhiệt huyết trong cả một hành trình đưa đến quyết định đó.
Chúng ta học hỏi mỗi ngày để tiếp nhận tri thức và chúng ta sống mỗi ngày để bồi đắp những tình cảm tốt đẹp cho trái
tim. Vậy nên, trong bất cứ công việc nào, hãy để cho lý trí của mình được làm nhiệm vụ quyết định, còn cảm xúc của
bạn hãy biến nó trở thành năng lượng để bạn không từ bỏ đam mê của chính mình. Nhân vật quen thuộc Bill Gates là
một minh chứng điển hình cho triết lý sống này, ông sẽ chỉ được biết đến như một nhà sáng lập Microsoft Word hay
một nhà tỷ phú không hơn không kém rồi sẽ rơi vào quên lãng. Ngược lại nhờ hành động bỏ tất cả tài khoản của mình
và quỹ giúp đỡ người nghèo mà ông đã nâng tầm ảnh hưởng của bản thân lên một tầm cao mới, nghĩa là hiện nay ông

122
là một trong những người được thế giới ngưỡng mộ và biết đến nhờ tấm lòng bào dung. Trong mỗi công việc ông làm,
dù kinh doanh hay từ thiện, ông luôn coi đó là việc mình phải làm bằng cả sự sáng suốt và lòng thương cảm với những
người sống xung quanh mình. Hiểu được giá trị giữa sự lý trí và tình cảm của con tim, ông đã có được thành công vang
dội và nhận được sự ngưỡng mộ của hàng triệu người. Chúng ta đều biết rằng chân lý luôn phản ánh sự thật của một
thực tại không thay đổi. Nhưng ngang qua thực tại này, nhờ lòng trắc ẩn nơi trái tim con người có thể làm cho chân lý
có một giá trị hơn. Hãy cảm nhận mọi điều bằng cả lý trí và con tim của bạn bởi điều đó không chỉ giúp bạn thành công
và còn giúp bạn trở thành một người hạnh phúc!
Đề 7: PGS.TS Văn Như Cương từng gửi đến học trò của mình trong ngày khai trường: “Biển học là mênh
mông, trong đó sách vở tuy quan trọng nhưng cũng chỉ là những vùng biển gần bờ mà thôi”. Hãy trình bày
suy nghĩ của anh/chị về câu nói bằng đoạn văn nghị luận(khoảng 200 chữ)
Bài làm
“Tri thức” là một vùng biển mênh mông, vô tận. Thế nhưng không lao ra vùng biển này chúng ta sẽ không bao
giờ biết được khả năng của mình ở đâu, mình có thể làm được điều gì? Bàn về việc tiếp nhận tri thức, tích lũy tri thức
PGS.TS Văn Như Cương-vị thầy đáng kính của biết bao thế hệ học trò đã nhắn gửi những lời chân thành nhất đến

123
không chỉ các em học sinh mà còn tất cả chúng ta “Biển học là mênh mông, trong đó sách vở tuy quan trọng nhưng
cũng chỉ là những vùng biển gần bờ mà thôi”. Xưa nay, có nhiều người suy nghĩ về việc học chỉ cần kiến thức trong
sách vở. Nhưng lại không biết rằng, kiến thức trong sách vở tuy rộng, nhưng cũng chỉ giống như “vùng biển gần bờ”
nếu đem để so sánh với đại dương thì quả thực rất nhỏ bé. Lời chia sẻ của thầy đưa tới cho chúng ta một thông điệp:
Học những kiến thức trong sách vở rất quan trọng nhưng chúng ta còn cần phải tích lũy cả những kiến thức trong thực
tế cuộc sống. Bởi những gì chúng ta tiếp nhận từ sách vở chỉ là nền tảng, là những thứ căn bản nhất còn tri thức của
nhân loại lại vô cùng rộng lớn. Có được kiến thức ở sách vở, chúng ta đã có cho mình chiếc áo phao. Nhưng để điều
khiển một con thuyền còn cần đến cả năng lực lái tàu, kinh nghiệm... Nếu chúng ta chỉ luôn giới hạn những hiểu biết
của mình trong những trang sách, những kiến thức đã được quy chuẩn sẵn mà không biết tự tìm tòi, khám phá, suy
nghĩ, sáng tạo hay không học vận dụng những kiến thức ấy vào thực tiễn thì mãi mãi trí óc cũng chỉ là một bức tượng
vô cùng hào nhoáng nhưng vô hồn. Nhưng nếu chỉ chú trọng vào thực hành, trải nghiệm những kiến thức nền tảng lại
rỗng thì sự thực hành rất dễ sai lầm, lệch lạc, thậm chí gây nên những hậu quả khôn lường. Không ai thông minh, thành
công mà không có kiến thức và cũng không ai tài giỏi mà không có thực hành. Thiếu một trong hai yếu tố có thể khiến
chúng ta trở nên lạc lõng so với thế giới. Biết bao tấm gương thành công là minh chứng cho chúng ta thấy phải biết kết
hợp cả kiến thức trong sách và kiến thức thực tế. Người ta rất khó có thể thành công nếu không đọc sách, điều đó
không đồng nghĩa với việc người đọc rất nhiều sách có thể thành công. Jack Ma – Tỷ phú của Trung Quốc đã thành
công dựa vào kết hợp kiến thức sách vở và thực tế của mình, ông cho rằng, những người thành công nhất định phải đọc
sách thế nhưng một người nếu chỉ vùi đầu vào đọc sách mà không ra quan sát thế giới bên ngoài thì không bao giờ có

124
thể chạm đến thành công. Hãy không ngừng học hỏi và trau dồi kiến thức cho bản thân mình. Chúng ta là những người
trẻ năng động, việc tiếp cận kiến thức không chỉ còn nằm trên những trang sách nữa, mở rộng tầm nhìn của mình để đạt
được những thành công trong tương lai bạn nhé!
Đề 8: Viết đoạn văn khoảng 200 từ trình bày suy nghĩ của anh (chị) về trích dẫn: “Sẽ chẳng hề gì khi bạn đi
chậm, miễn là đừng dừng lại”
Bài làm
Trong khoảng thời gian học lớp 12, đã có những giây phút tôi nghĩ rằng bản thân sẽ từ bỏ, vì tôi sợ nếu tôi không
đỗ được trường Đại học mình mong muốn, tôi sẽ không thể vượt qua cú sốc này. Thật may mắn vì hôm nay tôi đang
ngồi ở đây, trong phòng thi với tâm thế làm bài thi tốt nhất và đọc được câu nói là châm ngôn soi đường cho tôi trong
khoảng thời gian tăng tốc: “Sẽ chẳng hề gì khi bạn đi chậm, miễn là đừng dừng lại”. Đối với tôi, câu nói đó giống như
một lọ thần dược tin thần đẩy tôi về phía trước, không ngừng nỗ lực, dạy cho tôi bài học về sự kiên trì để đi đến thành
công. Cuộc sống của gia đình tôi vốn dĩ khó khăn hơn những người bạn đồng trang lứa về vật chất, biết bao nhiêu công
việc gia đình, việc đồng áng tôi cũng đều trải qua, điều đó càng giúp tôi hiểu rằng mình không có nhiều điều kiện để đi

125
nhanh như người khác nhưng chỉ cần có lòng kiên trì, mọi việc nhất định sẽ thành. Đó cũng là lý do trong suốt 12 năm
học tôi đều có cho mình những thành tích học tập tốt, những giải thưởng. Tôi đã lớn lên cùng với lòng kiên trì và quyết
tâm nhiều như vậy bởi tôi biết rằng, chỉ cần mình đi, phía trước nhất định là đường. Tôi đã từng nghe qua những câu
chuyện về lòng kiên trì của những người nổi tiếng và thành công vang dội của họ như: Tỷ phú Trung Quốc Jack – Ma;
Tỷ phú Mỹ Bill Gate; huyền thoại bóng rổ Michael Jordan,... và đặc biệt có một câu chuyện ngụ ngôn mang tên “Rùa
và thỏ” cũng đã giúp cho bản thân tôi càng thêm ý chí và quyết tâm cho kỳ thi này của mình. Khi chú thỏ cười nhạo và
nghĩ rằng mình chắc chắn sẽ là người chiến thắng nên chủ quan, chú rùa nhỏ thì chầm chậm từng bước một, không bỏ
cuộc trong hành trình. Cuối cùng vì thói kiêu ngạo nên thỏ đã ngủ quên và với lòng kiên trì của mình, rùa đã tới đích và
giành chiến thắng. Cuộc sống này vốn dĩ luôn công bằng với những người kiên trì và nỗ lực, tôi luôn tin vào điều đó,
giống như việc tin vào nỗ lực trong suốt 12 năm qua của mình sẽ được đền đáp xứng đáng. Tôi cũng tin, bạn cũng đang
có niềm tin giống tôi đúng không. Hãy luôn khắc ghi bài học này bạn nhé: “Sẽ chẳng hề gì khi bạn đi chậm, miễn là
đừng dừng lại”
Đề 9: Matin Luther King từng nói: “Trong thế giới này, chúng ta không chỉ xót xa vì những hành động và lời
nói của người xấu mà còn cả vì sự im lặng đáng sợ của người tốt”. Anh (chị) có suy nghĩ gì về ý kiến trên?
Bài làm

126
“Vô cảm” vốn là cụm từ không còn mới trong xã hội. Có phải bởi vì ở thời điểm hiện tại, khi xã hội đang ngày càng
buộc lên mình những sợi dây giả dối thế nên mới khiến con người mất lòng tin ở nhau như vậy. Họ không sẵn sàng để
giúp đỡ một sai, sợ bản thân mình vướng vào rắc rối. Bàn về thái độ sống của con người Matin Luther King từng nói:
"Trong thế giới này, chúng ta không chỉ xót xa vì những hành động và lời nói của người xấu mà còn cả vì sự im lặng
đáng sợ của người tốt". Câu nói này giống như một hồi chuông lớn cảnh tỉnh chúng ta về cảm xúc của con người trước
những việc bất công mình nhìn thấy. Cụ thể thông điệp đó là: Nỗi đau đớn nuối tiếc do những lời nói và hành động của
người xấu không xót xa bằng việc người tốt không có hành động thái độ hay bất kì phản ứng nào trước việc làm sai trái
ấy. Cách đây không lâu, cư dân mạng truyền tay nhau một đoạn clip tại một bến xe buýt ở Hà Nội. Nhân vật trong clip
là một thanh niên gầy gò, gương mặt vô cùng khắc khổ, đã bị kẻ gian lấy cắp chiếc ví. Dẫu rằng, chiếc ví ấy không hề
có tiền mà chỉ có một giấy phép lái xe, nhưng giấy phép lái xe này lại là một vật vô cùng có giá trị với người thanh niên
ấy nên anh ta thảm thiết nhìn ra xung quanh van nài kẻ trộm: “Cho em xin...không có tiền đâu, chỉ có bằng lái xe
thôi...”. Vậy mà trước hoàn cảnh đáng thương của anh thanh niên, không ai dám lên tiếng, không ai hỏi han hay có ý
giúp đỡ người đàn ông tội nghiệp. Ở thời điểm hiện tại, ai cũng khoác lên mình một tấm áo an toàn tuyệt đối, không
muốn can dự tới bất cứ việc gì không liên quan tới mình và thật đáng thương thay, khi chúng ta chẳng thể nào hình
dung ra được một ngày nào đó mình rơi vào tình huống khó khăn và mọi người cũng tuyệt nhiên im lặng với chúng ta
như vậy. Việc cần làm ở thời điểm hiện tại là chúng ta – mỗi người trẻ, hãy thay đổi cách hành xử của mình khi thấy
những người khó khăn đang cần sự giúp đỡ. Bạn đừng im lặng khi nhìn thấy điều xấu, hãy lên tiếng và bắt tay nhau
cùng làm điều này. Hôm qua, trên chuyến xe buýt về nhà, tôi đã chứng kiến một anh thanh niên đòi lại điện thoại cho

127
một bạn nữ ngồi trên xe bị kẻ gian móc mất. Tất cả mọi người trên xe đã cùng lên tiếng và đưa kẻ gian đó và đồn công
an. Thật hy vọng, những việc tốt như thế sẽ lan tỏa thật nhiều và chúng ta, hãy lên tiếng vì cuộc sống tốt đẹp của chính
mình.
Đề 10: Abraham Lincoln – Tổng thống thứ 16 của nước Mỹ từng có một câu nói rất nổi tiếng: "Nếu cho tôi 6
tiếng để đốn hạ một cái cây, tôi sẽ dành 4 tiếng đầu tiên để mài rìu ."Viết 1 đoạn văn khoảng 200 từ trình bày
suy nghĩ của anh /chị về câu nói trên
Bài làm
“Đội tuyển Việt Nam chiến thắng rồi!” – Niềm hân hoan trong chiến thắng của đội bóng nước nhà khiến hơn 90
triệu dân mừng vui, tự hào khôn xiết. Người ta bàn nhiều về chiến thắng của tình đoàn kết, chiến thắng của sự chuẩn bị
tập luyện kỹ càng. Có phải chăng, thành công của đội tuyển Việt Nam ở thời điểm hiện tại được đúc rút từ một câu nói
vô cùng nổi tiếng của Abraham Lincoln – Vị tổng thống nổi tiếng của nước Mỹ: “Nếu cho tôi 6 tiếng để đốn hạ một cái
cây, tôi sẽ dành 4 tiếng đầu tiên để mài rìu.” Câu nói này có thể hiểu, việc đốn được cây là mục tiêu, 6 tiếng là thời gian
chúng ta có, 4 tiếng là thời gian chúng ta chuẩn bị. Tôi cần 4 tiếng trong 6 tiếng để mài rìu, điều này chứng tỏ việc

128
chuẩn bị rất chu đáo đồng nghĩa với một bài học trong cuộc sống chúng ta ghi lại cùng nhau: Để hoàn thành một việc
thật tốt, đừng ngần ngại việc chuẩn bị thật kỹ càng. Nhiều khi ta thường hỏi, làm thì làm thôi sao phải chuẩn bị. Thực tế
cho thấy trước bất cứ một vấn đề cần giải quyết, chúng ta có thể đưa ra ngay quyết định, nhưng hãy chuẩn bị trước
những tình huống đó để có được sự tự tin, quyết đoán cần thiết, tránh những sai lầm không đáng có. Sự chuẩn bị chu
đáo cùng giúp chúng ta trở thành con người cẩn thận, dễ dàng nhận được lòng tin từ mọi người và quan trọng nhất là
không bị bí trước các vấn đề khó khăn. Tôi chợt nhớ tới bài thuyết trình của cựu tổng thống Mỹ B.Obama với các bạn
trẻ Việt Nam trong một lần đến thăm. Nhờ có sự chuẩn bị kỹ càng về nội dung, bắt trúng những vấn đề giới trẻ đang
quan tâm, phong cách ăn mặc trẻ trung, phong thái nói chuyện thoải mái,...vị Tổng thống này đã lấy được điểm 10 trọn
vẹn trong bất cứ người trẻ nào trong buổi nói chuyện hôm đó. Gần hơn với chúng ta, kỳ thi Đại học vốn dĩ cũng là một
chặng đường đầy gian khổ. Nhưng chúng ta đã dành rất nhiều thời gian để chuẩn bị chu đáo cho kỳ thi này, vậy nên
chúng ta có quyền tin tưởng vào thành công của chính bản thân mình. Là những người trẻ trong thời kỳ hiện đại, hãy
chuẩn bị kỹ càng, quyết đoán và dứt khoát trong mọi công việc của mình để chinh phục được thành công trong kỷ
nguyên hiện đại bạn nhé!
Đề số 11: Viết 1 đoạn văn khoảng 200 chữ trình bày suy nghĩ của anh (chị) về vai trò của nghị lực trong cuộc
sống.

129
Bài làm
Trong cuộc đời mỗi con người chắc hẳn ai cũng sẽ phải trải qua nhiều sóng gió và thử thách, để chiến đấu với những
thử thách ấy mỗi chúng ta phải tôi luyện trong mình ý chí, rèn giũa trong mình nghị lực để vượt lên. Vai trò của nghị
lực là không thể phủ nhận đối với mỗi chúng ta khi mưu cầu hạnh phúc và thành công chân chính. Nghị lực đem đến
sức mạnh dám đương đầu với mọi phong ba bão táp trong cuộc sống, kiên trì vượt qua thử thách để chạm đến thành
công. Có thể trong những thời khắc nào đó với sự cố gắng hết mình nhưng bạn không được đáp trả lại xứng đáng, đừng
vội nản chí bởi sau mỗi vấp ngã ta thêm mạnh mẽ hơn và chắc chắn những lần tiếp theo chẳng còn điều gì khiến ta phải
chùn bước nữa. Nghị lực là động lực thôi thúc ta tiến lên, đồng thời cũng là đích đến cho những ai còn đương nản lòng,
dễ bỏ cuộc trước thách thức. Không có nghị lực, ý chí cố gắng thì con người ta sẽ mãi chẳng thể có được thành công
trong cuộc sống thậm chí chi giậm chân tại chỗ và mãi không thể vượt lên nổi chính mình. Minh chứng rõ thấy nhất khi
nói về nghị lực chắc hẳn ai cũng biết đó là thầy giáo Nguyễn Ngọc Ký dù thiếu đi đôi tay nhưng đã vượt lên tất cả để
giờ đây trở thành một người thầy tài giỏi, đáng kính cho biết bao thế hệ. Hoặc chàng trai “đặc biệt nhất hành tinh” -
Nick Vujicic ngay từ khi sinh ra đã mang trong mình khiếm khuyết về tay chân nhưng chưa bao giờ anh chịu thua và
đầu hàng trước số phận. Bởi lẽ đó anh đã trở thành tác giả của những đầu sách bán chạy và trở thành diễn giả truyền
cảm hứng cho biết bao bạn trẻ trên thế giới. Mỗi chúng ta hãy luôn tự tin bước về phía trước, mặc sẵn cho mình chiếc
áo khoác “nghị lực” để đối đầu với mọi gian nan, thử thách trong cuộc sống, mọi sự cố gắng của bạn rồi sẽ được đáp
trả bằng những điều xứng đáng nhất và sẽ đến một thời điểm nào đó với tất cả sự nỗ lực, may mắn sẽ mỉm cười với
bạn!

130
Đề số 12: Hãy viết 01 đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ của anh/chị về 2 câu thơ sau:
"Ta hay chê rằng cuộc đời méo mó
Sao ta không tròn ngay tự trong tâm."
Bài làm
Nhà thơ Lưu Quang Vũ từng đưa đến cho chúng ta một bài học vô cùng sâu sắc qua câu thơ của mình: “Ta hay
chê rằng cuộc đời méo mó / Sao ta không tròn ngay tự trong tâm”. “Cuộc đời méo mó” ở đây có thể hiểu là cuộc đời
không bằng phẳng, chứa đựng nhiều khó khăn, thử thách, những điều không như con người mong muốn. Còn “tròn tự
trong tâm” ở đây lại là thái độ sống, suy nghĩ đúng đắn của con người, trước bất cứ hoàn cảnh nào cũng cần lạc quan và
có niềm tin vào những điều tốt đẹp. Thói đời, con người thường hay chê bai, oán trách, cay cú, hậm hực khi cuộc đời
xảy ra những điều không như mong muốn của mình. Thế nhưng, chính cái “chê” ấy nhiều khi khiến cho cuộc đời trở
nên méo mó hơn. Thái độ “tròn tự trong tâm ở đây" là thái độ tích cực, chủ động trước mọi hoàn cảnh. Đây là thái độ
sống đúng, làm đúng và không gục ngã trước những khó khăn, phi lý, bất công. Tôi chợt nhớ tới câu chuyện của cô
sinh viên trường Đại học Ngoại thương khi phải lãnh án tử” vì căn bệnh ung thư ập đến ở độ tuổi 19. Thế nhưng trước
những điều tưởng chừng là quá bất công đó, Thủy Tiên vẫn luôn nở nụ cười trên môi, sẵn sàng chiến đấu với bệnh tật

131
với một thái độ lạc quan, tin tưởng. Thuỷ Tiên quyết định tham gia cuộc thi nữ sinh tài năng của trường và lọt vào đêm
chung kết với một bức ảnh không còn tóc vì phải cạo đầu để xạ trị. Điều mà mọi người thường nhìn thấy ở cô gái này
đó là nụ cười rạng rỡ thường trực trên đôi môi và ánh mắt chan chứa niềm tin, sự mạnh mẽ. Câu chuyện của Thủy Tiên
nhắc nhở cho chúng ta một điều rằng, giông bão có thể xảy đến bất kỳ ai thế nhưng chúng ta hoàn toàn có thể thay đổi
cuộc sống của mình bằng suy nghĩ tích cực, hành động tích cực. Bạn biết đấy, thiên đường hay địa ngục đều phụ thuộc
vào sự lựa chọn của chính bạn và câu thơ này đã đưa ra một thông điệp, một bài học, một phương châm để thành công
trong cuộc đời: “Trước giông bão, chúng ta không được phép cúi đầu, hãy lạc quan tiến về phía trước, giữ một trái tim
trong sáng trước bóng đêm cuộc đời, bạn nhất định sẽ tỏa sáng.
Đề số 13: Viết 1 đoạn văn khoảng 200 chữ trả lời cho câu hỏi: Thế nào là sống thật”?
Bài làm
Chúng ta vẫn thường rao giảng với nhau về cách sống, rằng sống không phải chỉ là sự tồn tại vô hồn, rằng sống
phải thực là sống. Nhưng “sống thật” là gì hỡi bạn? Câu hỏi đặt ra khiến chúng ta không khỏi trăn trở. “Sống thật” có
thể hiểu là sống biết suy nghĩ, sống có cảm xúc, có sự tương tác trong các mối quan hệ xã hội. Đó là khi ta nhận ra vị
trí của bản thân mình, biết mình cần cố gắng từng ngày để hoàn thiện bản thân, hiểu được trách nhiệm của mình với

132
cộng đồng, xã hội. Với định nghĩa này, trong thời kỳ chiến tranh, người “sống thật” là những con người biết đứng lên
đấu tranh, chiến đấu để bảo vệ tổ quốc, biết ủng hộ nền hòa bình và tự do chính đáng của dân tộc, là biết bao chiến sĩ
đã anh dũng, can trường, không ngại hy sinh để vẹn tròn trách nhiệm với đất nước. Thời bình, ta trân trọng và ngợi ca
những người trẻ đã “sống thật”, sống cống hiến, sống có ích cho đời như hoa hậu H'Hen Niê, nhóm các cầu thủ trẻ
Xuân Trường, Tiến Dũng... “Sống thật” cũng có nghĩa là sống trung thực, không gian dối, lừa lọc. Đó là một cuộc sống
mẫu mực, học tập, làm việc theo năng lực và hưởng thụ theo đúng năng lực ấy. Nhưng “sống thật” còn là sống chân
thật với cảm xúc của chính mình. Bởi cuộc sống xô bồ, dòng đời hối hả, đua tranh, đôi lúc ta phải vì sự hài lòng của
người khác mà cố gắng giấu đi tâm trạng, cảm xúc thật của mình. Những nụ cười gắng gượng, những lời khen giả tạo,
hay đơn giản một câu nói “Tôi ổn” nhưng kìm nén bên trong là biết bao bộn bề, thất vọng..., đó là “sống thật” hay sao?
Một câu hát tâm đắc trong ca khúc “Bài này chill phết” như thức tỉnh những ai đang tự vùi mình trong những tháng
ngày miệt mài mà mệt mỏi: “Và đừng để đời là những chuỗi ngày được chấm công. Miệng cười như nắng hạ nhưng
trong lòng thì chớm đông.” Trả lời cho câu hỏi “Thế nào là sống thật”, đã có những giây phút tôi nhìn lại bản thân, và
thật mừng tôi có thể mỉm cười khi hiểu rằng mình không quá giỏi giang nhưng đã thực sự cố gắng để ngày một ưu tú
hơn, đã chân thành yêu thương và quan tâm mọi người với niềm tin vào giá trị của lòng tốt và tình thương. Còn bạn,
bạn đã, đang và sẽ “sống thật”?
Đề số 14: Bằng đoạn văn 200 chữ, anh/chị hãy nêu suy nghĩ về biểu hiện của truyền thống tôn sư trọng đạo

133
trong xã hội hiện nay.
Bài làm
"Công cha, nghĩa mẹ, ơn thầy", mỗi chúng ta trên bước đường trưởng thành đã nhận được biết bao tình yêu thương và
sự dạy dỗ, trong đó không thể không kể đến công ơn dìu dắt của người thầy. Trân trọng và ngợi ca công lao người làm
thầy, dân tộc ta luôn gìn giữ và phát huy truyền thống tôn sư trọng đạo. Đến nay, truyền thống ấy vẫn được tiếp nối và
có nhiều biểu hiện phong phú. Trước tiên là những biểu hiện tích cực. Đó là lòng biết ơn, sự tri ân xuất phát từ xúc cảm
chân thành và sâu sắc. “Dưới ánh mặt trời không có nghề nào cao quý hơn nghề dạy học” (Comenxki), bằng tâm huyết,
bằng tình yêu thương vô bờ, thầy cô không chỉ truyền trao tri thức mà còn mang đến những bài học làm người cho học
trò. Cảm nhận được biết bao điều đáng quý ấy, xuất phát từ tấm lòng trân quý và kính trọng thầy cô, người làm trò luôn
có những cách biểu lộ lòng tri ân thực đẹp và ý nghĩa. Đó là cái cúi đầu chào lễ phép, là sự chăm chú lắng nghe bài
giảng, là từng nét bút dòng chữ hăng say học tập, cố gắng nỗ lực từng ngày để không phụ lòng thầy cô. Truyền thống
tôn sư trọng đạo không phải là điều gì lớn lao mà nằm ở những tình cảm, hành động chân thành của học trò. Tôi đã
thực sự xúc động trước câu chuyện 19000 cánh hạc giấy được các bạn học sinh trường Trung học cơ sở và Trung học
phổ thông Lương Thế Vinh tự tay gấp cẩn thận với mỗi cánh hạc là một điều ước hướng về người thầy Văn Như
Cương đáng kính đang phải chống chọi với căn bệnh quái ác. Tất cả các em đều hiểu rằng, sức khỏe của thầy Cương
phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố nhưng họ luôn tin, những chú hạc họ đang gấp sẽ là một món quà tinh thần nhỏ, giúp

134
thầy vững vàng hơn về ý chí chống chọi với nỗi đau của bệnh tật. Tất cả đó là tình thầy trò nồng thắm, là lòng biết ơn
chân thành và tình yêu thương đã thực sự được lan tỏa. Tuy nhiên thật đáng buồn khi vẫn còn đó những ham muốn
danh lợi "đội lốt" lòng tri ân trong truyền thống tôn sư trọng đạo. Những món quà lớn lao giá trị vật chất mà chẳng có
chút tấm lòng chân thành,những lời cảm ơn chỉ mang tính hình thức, những câu chúc chỉ mang tính chất "chúc cho
có"... Đó là những biểu hiện tiêu cực trong mỗi mùa tri ân thầy cô, mà mỗi khi nhắc đến ta không khỏi xót xa và trăn
trở. Thời gian chảy trôi, đời người có bao điều biến chuyển, nhưng từ trái tim sẽ đến với trái tim, tôi tin những tình cảm
chân thành sẽ đưa ta đến chân trời của lòng biết ơn và tình yêu thương đúng nghĩa.
Đề số 15: Anh (chị) hãy viết đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày về vai trò của tình cảm gia đình trong cuộc
sống.
Bài làm
Tình cảm gia đình đóng vai trò vô cùng quan trọng trong cuộc sống của mỗi cá nhân, đồng thời là nền tảng để
xây dựng một xã hội văn minh, giàu mạnh. Gia đình là tế bào của xã hội, bởi nên tình cảm gia đình mang vai trò vô
cùng quan trọng trong cuộc sống xung quanh ta, đó là điểm tựa tinh thần vô cùng vững chắc để mỗi người có thể vượt
qua được mọi khó khăn, thử thách trong cuộc sống. Là nơi mà con người có thể tìm thấy niềm tin, tìm thấy sự bình yên,
hy vọng để vượt qua mọi rào cản trên bước đường đời. Dù có đi đâu và về đâu, dù công việc có bộn bề đến đâu thì
chúng ta đều hướng về gia đình, hướng về những tình cảm giản dị mà thiêng liêng nhất! Gia đình với mỗi người có ý

135
nghĩa thiêng liêng và vai trò đặc biệt quan trọng, là nơi sinh ra, trưởng thành, là cái nôi của tình yêu thương, là động lực
cho chúng ta mỗi lần vấp ngã, là nơi ta tìm về để chia sẻ những niềm vui, nỗi buồn. Nói về vai trò của gia đình, tôi chợt
nhớ về những cuộc hội ngộ trong chương trình: “Như chưa hề có cuộc chia ly”. Vì một lý do nào đó, họ đã phải sống
xa cách nhau trong rất nhiều năm thế nhưng, gia đình luôn trở thành động lực mạnh mẽ để họ tiếp tục sống, tiếp tục
cống hiến và kiên trì với mong muốn có thể một ngày gặp lại những người thân quan trọng với mình. Hay gần đây,
chúng ta biết tới câu chuyện về một phòng trọ đặc biệt tại trường đại học Bách Khoa, nơi đó có cậu học trò Tất Minh –
cậu bé khuyết tật bẩm sinh với đôi chân bị liệt ngay từ khi sinh ra và bố cùng sống. Vì Tất Minh không thể tự đi lại, bố
đã bỏ việc ở quê để lên chăm sóc em và đưa em đi học mỗi ngày. Minh hiểu được nỗi vất vả của bố, em luôn coi đó là
động lực để phấn đấu trong học tập và nuôi hoài bão sau này có thể mở công ty riêng, có tiền chăm sóc cho bố mẹ. Câu
chuyện của em không chỉ thắp lên trong chúng ta động lực mạnh mẽ vào cuộc sống mà quan trọng hơn, chúng ta hiểu
rằng gia đình quan trọng với chúng ta thế nào. Trước mọi chông gai của cuộc sống, chúng ta vẫn đang nỗ lực một phần
vì chính chúng ta, một phần vì gia đình. Chúng ta tự hào và hạnh phúc vì có gia đình là động lực lớn lao cho mọi bước
ngoặt trong cuộc đời. Hãy trân quý những người thân xung quanh mình, hãy luôn yêu thương và làm những điều tốt
đẹp nhất cho gia đình của mình, bạn nhé! Vì chúng mình, mãi mãi chỉ có một gia đình mà thôi.
Đề số 16: Bằng đoạn văn 200 chữ, anh/chị hãy phát biểu về vẻ đẹp của tình bạn.

136
Bài làm
Nếu có ai đó hỏi tôi rằng: “Bạn có hạnh phúc không?”, tôi sẽ chẳng ngại ngần mà đáp lại: “Tôi rất hạnh phúc, vì
tôi có những người bạn”. Tình bạn vốn là điều kì diệu của cuộc sống con người. Bởi trước nhất, tình bạn mang vẻ đẹp
của sự chân thành. Nếu không thực lòng quan tâm và sẻ chia với nhau mọi vui buồn trong cuộc sống thì hẳn đó không
gọi là tình bạn chân chính. Không chấp nhặt hơn thua, không so đo tính toán, tình bạn chân thành mang đến cho ta
những phút giây bên nhau thật thoải mái và dễ chịu. Không chỉ vậy, tình bạn còn mang vẻ đẹp của sự tin tưởng. Có một
người luôn sát cánh kề vai, sẵn sàng lắng nghe những tâm sự của bạn, dù cuộc sống ngoài kia lắm bộn bề, mệt nhọc thì
ta vẫn luôn có những người bạn đủ tin tưởng để thấu hiểu và sẻ chia. Có những tình bạn lưu danh muôn thuở trong văn
chương như Lưu Bình với Dương Lễ, Bá Nha với Chung Tử Kỳ, Lý Bạch và Mạnh Hạo Nhiên, như Nguyễn Khuyến
với Dương Khuê... Có những tình bạn gắn bó, tương thân tương ái tựa anh em một nhà rất đáng ngưỡng mộ trong thực
tế như cậu học trò Minh Quang (tỉnh Thái Bình) đã 9 năm công người bạn Quốc Đạt bị bệnh xương thủy tinh tới
trường. Cuối cùng, tôi luôn trân quý tình bạn bởi đó là thứ tình cảm trong sáng và thẳng thắn. “Bạn bè là nghĩa tương
tri / Sao cho sau trước một bề mới yên.” (Ca dao) Trên dặm dài của bước đường trưởng thành, bạn bè là chỗ dựa tinh
thần vững chắc, cho ta sự góp ý thẳng thắn, những lời khuyên hữu ích giúp ta nhìn nhận , đúng về bản thân mình. Ngày
nay, trong thời đại công nghệ số phát triển không ngừng, người ta dễ dàng kết nối và giao lưu, tình bạn có thể rộng
khắp, nhưng hãy luôn chân thành khi đối xử với nhau, hãy biết trân quý những tình bạn đẹp, chân chính bởi như lời
thấm thía của Nô-bi-ta dành cho người bạn Đô-rê-mon thân thiết: “Bây giờ tớ đã hiểu rồi Đô-rê-mon ạ! Trên đời này
không ai có thể sống mà thiếu những người xung quanh.”

137
Đề số 17: “Nghịch cảnh không phải là một tảng đá cản lối bước chân bạn mà chính là thềm đá nâng bạn bước
cao hơn.” (Franco Molinari) Từ câu nói trên, anh chị hãy viết đoạn văn 200 chữ nêu suy nghĩ về ý nghĩa của
nghịch cảnh trong cuộc sống.
Bài làm
Mỗi chúng ta sống ở trên đời chắc chắn sẽ có những lúc phải đối diện với khó khăn, nghịch cảnh, đó là những lần
rơi nước mắt chán nản, là cái cúi đầu bất lực hay những nụ cười tự tin đối diện và vươn lên.Franco Molinari từng khẳng
định “Nghịch cảnh không phải là một tảng đá cản lối bước chân bạn mà chính là thềm đá nâng bạn bước cao hơn.” Câu
nói là một bài học đáng quý giúp ta thấm thía hơn ý nghĩa của nghịch cảnh trong cuộc sống. Trước tiên, nghịch cảnh
giúp ta nhận ra khả năng của bản thân, biết được ưu nhược điểm của mình để từ đó ngày một hoàn thiện hơn. Nghịch
cảnh là những hoàn cảnh bất lợi, là điều tồi tệ diễn ra gây khó khăn cho cuộc sống của chúng ta. Bởi vậy, một lần đối
diện với nghịch cảnh là một lần ta đối diện với chính mình, vượt lên nghịch cảnh là vượt lên cái tôi yếu đuối và hèn
kém. Tôi vẫn luôn dành sự ngưỡng mộ và cảm phục đối với Brad Cohen – một bệnh nhân mắc hội chứng Tourette đã
vượt lên tất cả để trở thành một thầy giáo đáng kính. Những tràng dài tiếng động vô nghĩa, những lần co giật mất kiểm

138
soát của chứng bệnh bẩm sinh đã trở thành rào cản ngăn trở Cohen hòa nhập với bạn bè, với cộng đồng từ thuở niên
thiếu cho tới khi trưởng thành. Nhưng “bị chối bỏ, tôi quyết tâm trở thành người thầy mà tôi chưa bao giờ có được”,
Cohen đã chiến thắng nghịch cảnh, quyết tâm làm chủ căn bệnh của mình, ông đỗ đại học ngành Sư phạm, tự tay viết
lên cuốn sách truyền cảm hứng “Trên bục giảng” được hàng triệu bạn đọc yêu mến và bày tỏ sự cảm phục. Nghịch
cảnh đã không thể quật ngã Brad Cohen mà còn là “thềm đá” nâng anh bước cao hơn. Con người bộc lộ rõ nhất tính
cách của mình khi đứng trước khó khăn, bởi vậy nghịch cảnh không chỉ giúp ta hiểu mình mà còn giúp ta hiểu người.
Cách mà người khác đối diện với nghịch cảnh ít nhiều sẽ là bài học cho chính chúng ta, bài học về thái độ sống, về mối
quan hệ giữa người với người. Cuối cùng, ta sẽ không thể trưởng thành nếu không chiến thắng nghịch cảnh bởi chính
những gian nan, thử thách mang tên nghịch cảnh ấy có ý nghĩa to lớn giúp ta thể hiện và khẳng định bản thân mình,
khẳng định sự lạc quan và ý chí quyết tâm chinh phục mọi đỉnh cao. Hãy đối diện với nghịch cảnh như đó là bước đệm
tất yếu để mở ra cánh cửa của hạnh phúc. Và phút giây nào bạn muốn chùn bước, hãy nhớ rằng: “Để đừng lạc lõng
giữa mênh mông /Em biết không / Tất cả những con đường em chọn | Đường đi nào rồi cũng tới rạng đông...” (Trần
Việt Anh)
Đề số 18: “Lý tưởng là ngọn đèn chỉ đường. Không có lí tưởng thì không có phương hướng kiên định, mà
không có phương hướng thì không có cuộc sống”. Từ câu nói của nhà văn Nga Lép Tôn – xtôi, anh/chị hãy viết
đoạn văn 200 chữ nêu suy nghĩ về vai trò của lí tưởng sống.

139
Bài làm
Nếu ví cuộc đời là biển cả, con người là chiếc thuyền lênh đênh giữa đại dương bao la, thì ngọn hải đăng - kim
chỉ nam không thể thiếu của thuyền, chính là lí tưởng sống. Đúng như Lép Tôn – xtôi khẳng định: “Lí tưởng là ngọn
đèn chỉ đường. Không có lí tưởng thì không có phương hướng kiên định, mà không có phương hướng thì không có
cuộc sống”. Lí tưởng sống luôn có vai trò to lớn đối với mỗi người. Trước tiên trong việc định hướng suy nghĩ và hành
động, lí tưởng giúp ta xác định được đích đến và kiên định thực hiện mục tiêu. Không có lí tưởng, cuộc sống này diễn
ra thật vô nghĩa. Không có đích đến, bạn cứ bước đi rồi sẽ về đâu? Không có mục tiêu, bạn đang ngày ngày cố gắng vì
điều gì? Thế kỉ XX ở Việt Nam, hàng ngàn hàng vạn thanh niên ngã xuống “chẳng tiếc đời xanh” cho tổ quốc mãi
trường tồn, chính vì họ đã mang trong mình một lý tưởng yêu nước cao đẹp được thấm nhuần bởi tư tưởng Hồ Chí
Minh vĩ đại. Bên cạnh đó, trên con đường hướng tới thành công, lí tưởng sống là động lực để ta vượt qua mọi gian nan,
thử thách. Trước mây mù khó khăn cản trở, bạn sẽ chẳng hề lùi bước khi có lí tưởng là ngọn đèn soi đường tỏ lối. Hành
trình công chữ lên non của biết bao thầy cô giảng dạy ở vùng cao, như câu chuyện của 47 thầy giáo nơi “đỉnh trời”
Mường Lống, có lẽ sẽ chẳng thể thực hiện nếu các thầy, các cô không trọn vẹn niềm tin với lí tưởng giáo dục mà mình
đã chọn. Như vậy, theo quan điểm của Lép Tôn - xtôi và qua thực tiễn cuộc sống, lí tưởng sống luôn giữ một vai trò
quan trọng, là phần tất yếu đưa chúng ta đến với bến bờ của thành công, hạnh phúc. Dù cuộc đời còn lắm chông gai, dù

140
bóng đêm bao trùm tất thảy, hãy luôn giữ cho ngọn đèn lý tưởng trong bạn cháy sáng để không ngừng bước tiếp, bạn
nhé!
Đề số 19: Viết 1 đoạn văn khoảng 200 từ trình bày suy nghĩ của anh chị về trích dẫn: "Tình yêu thương chính
là sức mạnh lớn nhất trong cuộc đời."
Bài làm
Người ta thường nói: "Ba điều sẽ tồn tại mãi mãi là niềm tin, hy vọng và tình yêu. Và điều tuyệt vời nhất trong số
đó chính là tình yêu thương". Tôi rất tâm đắc với bài học được rút ra từ trích dẫn: “Tình yêu thương chính là sức mạnh
lớn nhất trong cuộc đời.” Tình yêu thương được hiểu là sự sẻ chia mà mỗi người dành cho nhau, một thứ tình cảm
thiêng liêng xuất phát từ nơi con tim. Tình yêu thương tuy vô hình nhưng lại hữu hình, luôn xuất hiện trong cuộc sống
hằng ngày. Đó là bữa sáng kèm ly sữa nóng mẹ chuẩn bị cho tôi, là chiếc giá sách ba tự tay đóng tặng tôi nhân ngày
sinh nhật, là bó hoa tôi tự tay cắt, trang trí để tặng mẹ nhân ngày sinh nhật và cả những lời chúc ba dành tặng mẹ với
cái ôm đầy trìu mến, thân thương,... Tất cả những điều ấy đều chứng minh cho việc tình yêu thương đang hiện hữu. Nói
về giá trị của tình yêu thương, không thể phủ nhận trước tiên nó giống như ngọn lửa ấm áp sưởi ấm cho chúng ta trước

141
những đêm đông mù sương với khó khăn, vấp ngã, thất bại. Giống như lời ba nói: “Mệt quá thì về nhà con nhé!”. Tình
yêu thương cho chúng ta thêm nghị lực và niềm tin vào cuộc sống. Đôi lúc muốn bỏ cuộc, nghĩ về cười của mẹ lại thấy
mình cần quyết tâm hơn. Tình yêu thương dẫn con người tới lối đi của hạnh phúc khi chúng ta biết đồng cảm, san sẻ
với những mảnh đời còn cơ cực và bất hạnh hơn mình. Đó cũng là khi ta hiểu ra chân lý: “Cho đi là còn mãi”. Và vượt
lên trên tất cả những điều này, tình yêu thương giúp cho chính chúng ta luôn giữ cho mình nhận thức phải biết yêu
thương bản thân mình bởi hạnh phúc là mỗi ngày được sống. Sức mạnh của tình yêu thương khiến cho tôi nhớ về cuộc
đại phẫu thuật với sự tham gia của 100 y bác sĩ với 12 tiếng đồng hồ căng não khi tiến hành tách dính cho 2 em bé Diệu
Nhi và Trúc Nhi, cuộc đại phẫu thuật thành công trong niềm hạnh phúc của cha mẹ. Mẹ của 2 em – người phụ nữ bình
thường mà phi thường, đã biến tất thảy tình yêu thương của mình trở thành sức mạnh để sinh 2 em ra, nuôi dưỡng các
em và tìm mọi cơ hội để 2 em được phẫu thuật. Và bằng tình yêu thương của chính mình, các y bác sĩ đã dồn toàn lực
để hoàn thành thành tốt cuộc đại phẫu thuật, Trúc Nhi và Diệu Nhi thêm một lần nữa được sinh ra. Nếu ai đó hỏi tôi,
điều gì đáng để bạn trân trọng nhất trong cuộc đời. Tôi sẽ trả lời đó chính là tình yêu thương mà tôi được nhận. Mong
rằng chúng ta - những người trẻ, sẽ luôn hiểu rằng, điều nhỏ bé là tình yêu thương ấy có thể trở thành sức mạnh lớn lao
giúp bạn đạt được những điều phi thường.
Đề số 20: Viết đoạn văn nghị luận xã hội 200 chữ: “Có những người không dám bước đi vì sợ gãy chân, nhưng
sợ gãy chân mà không dám bước thì khác nào chân đã gãy”.

142
Bài làm
Tôi đã từng nghe ở đâu đó câu nói: “Có những người không dám bước đi vì sợ gãy chân, nhưng sợ gãy chân mà
không dám bước thì khác nào chân đã gãy”. Đúng vậy, khi bước chân vào cuộc đời, điều quan trọng đầu tiên mà mỗi
chúng ta cần phải xác định rõ đó là dám hành động và dám chấp nhận thất bại. Ở đây chúng ta có thể hiểu “bước đi” là
hành động làm một điều gì đó, còn “gãy chân” là những thất bại mà ta có thể gặp phải trong quá trình thực hiện mục
tiêu của mình. Như vậy, nếu như chúng ta không dám làm, không dùng cảm bước đi trên đôi chân của mình vì sợ thất
bại thì một lẽ đương nhiên chúng ta đang tự đặt mình thành một kẻ thất bại. Biểu hiện của những người không dám
hành động và sợ đương đầu thử thách là việc dám lên kế hoạch rồi để đó và trì hoãn, luôn kể về những điều mình muốn
làm nhưng chẳng bao giờ thực hiện. Hoặc thậm chí, có nhiều người còn không có một mục tiêu cụ thể nào, phó mặc
đời mình cho cuộc sống mặc sức đưa đẩy, họ luôn ngại khó, ngại khổ, ngại va chạm, không dám dũng cảm thực hiện
những điều lớn lao, họ luôn tránh đi những đoạn đường ít người đi và luôn có trong mình những suy nghĩ tiêu Một
minh chứng rõ nét nhất cho hành động đó là câu chuyện về người bạn của Bill Gate. Cùng mong muốn phát triển phần
mềm máy tính một cách rộng rãi như Bill Gate nhưng người bạn này lại lo sợ, tính toán về những thiệt hại rủi ro mà
mình có thể gặp phải mà không dám theo đuổi ước mơ. Và kết quả là Bill Gate đã thành công và trở thành ông chủ của
biết bao nhân viên, trong đó có cả người bạn năm xưa. Như vậy, tất cả mọi công việc nếu không dám hành động, luôn e
sợ khó khăn sẽ khiến cuộc sống chúng ta trở nên trì chế, nhàm chán, cuộc sống sẽ trở nên vô nghĩa, sẽ bao trùm bởi

143
một màu đen thất bại. Hãy luôn suy nghĩ tích cực về khó khăn, coi thử thách là cách để học hỏi, để tôi luyện và làm đầy
kinh nghiệm cho bản thân. Đừng sợ sai, đừng tự giới hạn bản thân vào một cuộc sống nhỏ bé, tầm thường, hãy vươn
rộng mình ra, đón nhận lấy những điều tuyệt vời trong cuộc sống này để khi nhắm mắt buông tay, nhìn lại không còn gì
hối tiếc.
Đề số 21: Viết 1 đoạn văn (khoảng 200 chữ) về sự cần thiết phải tôn trọng quan điểm của người khác.
Bài làm
Tôi đã rất ấn tượng với chương trình truyền hình thực tế “Thiếu niên nói” ở mỗi tập phát sóng. Bởi những câu chuyện
cá nhân, những suy nghĩ cá nhân được phát biểu trong không khí tự do, tôn trọng luôn nhắc nhở bản thân tôi và chắc
rằng còn đối với tất cả chúng ta về: Sự cần thiết của việc phải tôn trọng quan điểm của người khác. Tôn trọng quan
điểm của người khác là khi ta biết lắng nghe, có thiện chí thấu hiểu quan điểm của những người xung quanh. Đây là
một tư tưởng sống đúng đắn và cần thiết. Đối với bản thân mỗi người, việc tôn trọng quan điểm của người khác là rất
quan trọng. Khi cùng nhìn nhận về một vấn đề, mỗi người là một góc nhìn riêng, quan điểm riêng. Khi biết tôn trọng
quan điểm của người khác, chúng ta sẽ thấy được tầm bao quát của vấn đề, những khía cạnh mới mẻ cần khám phá.
Việc tôn trọng quan điểm của người khác là không kể tuổi tác, chức vụ, bổn phận. Bài học này khiến tôi nhớ tới

144
chương trình truyền hình thực tế “Cha mẹ thay đổi”. Tôi thực sự thất vọng và trăn trở khi thấy những giọt nước mắt bất
lực lăn dài trên đôi mắt đứa trẻ khi cha mẹ không lắng nghe và tôn trọng sở thích của mình và chính điều đó đã tạo ra
những xung đột trong gia đình không thể giải quyết. Ngay cả khi ngồi lại để thẳng thắn nói chuyện với nhau, những
đứa trẻ vẫn không thể chấp nhận được những điều mẹ nói. Và người mẹ ấy đã thay đổi, lắng nghe những đứa con nhiều
hơn, hiểu được những tổn thương của con và bù đắp cho con bằng sự kiên trì. Mẹ mở lòng lắng nghe con và kết quả
nhận được là cái ôm hạnh phúc. Lắng nghe, khiêm tốn, hạ thấp cái tôi cá nhân để học hỏi cũng góp phần hoàn thiện
quan điểm, góc nhìn của bản thân. Tôn trọng quan điểm của người khác cũng chính là tôn trọng bản thân mình. Đối với
những người xung quanh, khi ta tôn trọng quan điểm của họ sẽ góp phần tạo môi trường giao tiếp thân thiện. Những
người đang đối thoại với ta sẽ cảm thấy được tôn trọng và họ sẽ có động lực để cùng ta trao đổi, giải quyết vấn đề. Từ ý
thức biết tôn trọng quan điểm của người khác sẽ hình thành và phát triển những nhân cách, đức tính tốt như khiêm tốn,
hòa đồng, yêu thương, ham học hỏi..., giúp cộng đồng, xã hội phát triển tích cực. Hãy tôn trọng quan điểm của mỗi
người đó là điều tiên quyết trước tiên để chúng ta cùng tỏa sáng.
Đề số 22: Anh/chị có đồng ý với ý kiến sau đây của Joubert: “Bạn hãy hiền dịu bao dung với hết tất cả mọi
người trừ chính mình”? Trình bày bằng đoạn văn 200 chữ.
Bài làm

145
“Bạn hãy hiền dịu bao dung với tất cả mọi người trừ chính mình”, ý kiến của Joubert đã để lại trong ta nhiều điều
suy ngẫm. Hiền dịu bao dung với mọi người là khi nụ cười luôn nở trên môi, ta hòa đồng, giúp đỡ người khác khi họ
gặp khó khăn, khoan dung cho những lỗi lầm đã được sửa chữa, thân thiện, chân thành trong các mối quan hệ xã hội.
Đó là một lối sống đẹp bởi qua đó ta sẽ dễ dàng tiếp xúc và học hỏi được nhiều điều hay, nhận lại những tình cảm tốt
đẹp từ mọi người và trong thâm tâm ta sẽ luôn được thanh thản, an yên. Thật vậy, những câu chuyện thực tế là minh
chứng thiết thực cho bài học cuộc sống ấy. Phan Thị Kim Phúc, “em bé Napalm” trong bức ảnh gây chấn động thế giới
về chiến tranh Việt Nam, đã phải chịu những vết thương sâu sắc cả về thể xác lẫn tinh thần. Khi trưởng thành, Kim
Phúc đã tha thứ cho những người ở bên kia chiến tuyến, những kẻ đã trực tiếp gây ra những nỗi đau cho cô. Tôi vẫn
còn nhớ câu nói đầy bao dung của cô gái này: “Sự tha thứ giải thoát tội khỏi lòng thù hận. Vẫn còn nhiều vết sẹo trên
thân thể tôi, và sự đau đớn vẫn kéo dài trong nhiều ngày, nhưng tâm tới nay đã được an lành”. Bạn có thể hiền dịu bao
dung với người khác nhưng nếu bạn cũng áp dụng thái độ đó với bản thân, sống lối sống buông thả thì đó là con đường
nhanh nhất dẫn đến thất bại. Ở đây Joubert muốn khuyên nhủ mọi người hãy sống nghiêm khắc với bản thân, kiên
quyết nói không với những cám dỗ xung quanh, nghiêm túc nhìn nhận những lỗi lầm và không được phép tái phạm.
Sống có kỷ luật là sống có trách nhiệm với chính bản thân mình. Nếu không nghiêm túc rèn luyện, nghiêm khắc với
chính bản thân thì vận động viên bơi Ánh Viên đã không thể đạt được những thành tích vang dội như hiện nay. Nếu cứ
dễ dãi với bản thân, không nghiêm khắc chửa chữa những lỗi lầm thì anh em nghệ sĩ xiếc Quốc Cơ, Quốc Nghiệp làm
sao có thể liên tiếp xác lập những kỷ lục mới. Cuộc sống này có vô vàn điều tốt đang chờ đón bạn, hãy bao dung và mở
lòng đón nhận, sống chan hòa với mọi người. Nhưng cũng không ít cái xấu xa đang rình rập, hãy cố gắng giữ mình và

146
thật nghiêm khắc với bản thân. Với những thông điệp tích cực được truyền tải, tôi đồng ý với quan điểm của Joubert:
“Bạn hãy hiền dịu bao dung với tất cả mọi người trừ chính mình”.
Đề số 23: Nhạc sĩ Pháp S. Guno có lần nói: “Hồi tôi hai mươi tuổi, tôi chỉ thừa nhận rằng tôi có tài. Ba mươi
tuổi, tôi đã nói: “Tôi và Mô – da”. Bốn mươi tuổi tôi nói: “Mô – da và tôi”. Còn bây giờ tôi chỉ nói: “Mô – da”.
Suy nghĩ của anh/chị về bài học rút ra từ những lời chia sẻ trên.
Bài làm
Những bài học trong cuộc sống luôn là cơ hội để con người trưởng thành. Và lời chia sẻ của nhạc sĩ Pháp S.
Guno chính là một bài học đắt giá như thế: “Hồi tôi hai mươi tuổi, tôi chỉ thừa nhận rằng tôi có tài. Ba mươi tuổi, tôi đã
nói: “Tôi và Mô – da”. Bốn mươi tuổi tôi nói: “Mô – da và tôi”. Còn bây giờ tôi chỉ nói: “Mô – da”. Quá trình đi từ cái
tôi ấy rồi dần dần thừa nhận một “Mô – da” ấy đã là cả quãng đời trưởng thành của nhạc sĩ Guno. Câu chuyện giúp ta
thấm thía hơn bài học về sự khiêm tốn và quá trình tích lũy vốn sống, vốn kinh nghiệm trong mỗi người. Tuổi 20 – cái
tuổi trẻ trung và sung sức, bạn sẽ gặp một phiên bản nhiệt huyết nhất và cũng nông nổi nhất của bạn ở đó. Dòng đời
chảy trôi, chẳng có ai sống mãi trên đời mà không có cho mình ít nhiều những kinh nghiệm sống, trong đó bài học về

147
sự khiêm tốn chắc hẳn ai cũng luôn ghi nhớ. Sự từng trải qua bao năm tuổi trẻ sẽ giúp ta hiểu ra “ba người đi cùng
nhau, ắt có người là thầy của ta” (Khổng Tử), cái tôi cá nhân ấy không phải lúc nào cũng độc tôn, bất kì người nào
cũng có cái hay để ta học hỏi, không ngừng trau dồi và liên tục cố gắng là hành trang không thể thiếu trên bước đường
thành công. Darwin là một nhà bác học nổi tiếng, khi về già vẫn chăm chỉ đọc sách trau dồi kiến thức. Con gái ông thấy
lạ, thắc mắc tại sao cha đã lớn tuổi mà vẫn chăm chỉ học tập, ông trả lời: “Bác học không có nghĩa là ngừng học”. Hiểu
mình, hiểu người, khiêm nhường và vị tha, quan trọng nhất không phải ai giỏi hơn ai mà là ta đối xử với nhau và học
hỏi từ nhau như thế nào. Ta hiểu rằng cần phải có thời gian, cần phải có sự trưởng thành, con người mới có thể đánh
giá đúng được mình và người khác. Câu nói của S. Guno chính là sự đề cao đức tính khiêm tốn, thận trọng, nhắc nhở
chúng ta cả về cách đối nhân xử thế trong cuộc sống hàng ngày. Nếu bạn không muốn làm “thầy bói xem voi”, hay rơi
vào cảnh “ếch ngồi đáy giếng” thì hãy rèn cho mình đức tự tin mà không tự mãn, khiêm tốn để thấy cuộc đời còn dài
rộng lắm, vũ trụ bao la ngàn vạn vì tinh tú lấp lánh, ta là một trong những ngôi sao đó mà thôi. “Người ta như một phân
số mà tử số là giá trị thật của người ta, còn mẫu số là giá trị mà người ta tưởng tượng là mình có. – Mẫu số càng to thì
phân số càng nhỏ. Khi mẫu số là vô cùng tận thì phân số bằng 0”.(Lev Tolstoy)
Đề số 24: Anh chị cho biết ý kiến của mình về câu ngạn ngữ sau: “Đừng sống theo điều ta ước muốn. Hãy sống
theo điều ta có thể.”

148
Bài làm
“Bỗng ngày nọ, người nhìn ta khẽ nói / “Những diệu kỳ nằm ở phía xa khơi!” /Chúng mình là tàu bé trong hải
cảng / Ôm mỏ neo nằm mộng những chân trời.” (Nguyễn Thiên Ngân), giấc mộng nơi chân trời là bao điều tuyệt vời ta
ước muốn, để đến được nơi ấy tôi tin bạn cần suy nghĩ về câu ngạn ngữ: “Đừng sống theo điều ta ước muốn. Hãy sống
theo điều ta có thể.” Ước muốn là vô cùng mà khả năng thì hữu hạn, ta cần đem lăng kính thực tế để nhìn nhận cuộc
sống. “Điều ta ước muốn” là ước mơ, khát vọng, nhưng trong câu ngạn ngữ này, ước mơ, khát vọng ấy được hiểu là
những điều mong mỏi viển vông, xa vời. Trong khi “điều ta có thể”, điều nằm trong khả năng thực hiện của ta mới là
nền tảng ta cần nhận thức được và dựa vào đó để tiến tới thành công. Nếu chỉ biết theo đuổi những vọng tưởng, con
người không chỉ tiêu tốn thời gian, công sức mà còn nhận về bao nỗi buồn, thất vọng. Sống thực tế chính là chìa khóa
giúp ta mở cánh cửa dẫn đến con đường khám phá và hoàn thiện bản thân. Tuy nhiên học tập từ câu ngạn ngữ này, ta
không nên đánh đồng giữa ước mơ và ảo vọng. Bởi “đừng sống theo điều ta ước muốn” cần hiểu là đừng theo đuổi
những ảo vọng xa vời, còn ước mơ chân chính, khát vọng thành công thì luôn luôn cần thiết, là ngọn hải đăng sáng soi
cho con tàu lênh đênh giữa biển khơi đến cập bến bờ hạnh phúc. Hãy “sống theo điều ta có thể”, rèn cho mình lối sống
hành động và thực tế, dám nghĩ và dám làm, làm với tất cả khả năng ta có và cố gắng vươn tới làm được những điều
trước đây ta chưa thể. Đừng sợ biển đời mênh mông, mà hãy sợ con thuyền của chúng ta neo đậu quá lâu đã trở nên
hoen gỉ. Đừng sợ chênh chao tuổi trẻ, mà hãy sợ chúng ta chẳng đủ sức để đi qua cái chênh chao này lần nữa...Hãy can
đảm và chủ động cố gắng để có một tuổi trẻ không vô dụng, một cuộc đời không hối tiếc, bạn nhé!

149
Đề số 25: “Một trong những tổn thất không có gì bù đắp được là tổn thất về thời gian.” Anh/chị có đồng ý với
ý kiến trên không? Tại sao? Trình bày bằng đoạn văn 200 chữ.
Bài làm
“Thời gian như là gió/ Mùa đi theo tháng năm Tuổi theo mùa đi mãi”(Xuân Quỳnh). Thế nhưng đôi lúc ta lại vô
tình quên đi sự vận động không ngừng nghỉ ấy, để thời gian trôi đi một cách vô nghĩa. Phí hoài thời gian chính là ta đã
phạm phải sai lầm chẳng thể sửa chữa, bởi “Một trong những tổn thất không có gì bù đắp được là tổn thất về thời gian.”
Câu nhận định là một triết lí hoàn toàn đúng đắn và thuyết phục. Tổn thất về thời gian chính là sự mất mát ta nhận về
khi không biết trân trọng từng thời khắc nhiệm màu mà cuộc đời trao tặng, để cho cuộc đời của mình chỉ là những
chuỗi ngày sống hoài sống phí. Mất đi thời gian quả thực là một tổn thất to lớn bởi thời gian vô cùng quan trọng. Từng
giây phút trôi qua cũng là từng bước ta tìm kiếm cho mình một lẽ sống, một vị trí trong xã hội rộng bao la. Đã khi nào
bạn nhìn lại bản thân và nhận ra có những lúc mình phí hoài thời gian như nhân vật Thỏ trong câu chuyện “Rùa và
Thỏ”, hay thấy hổ thẹn trước những tấm gương sống tận hiến từng phút giây như nhân vật Pavel với quan điểm sống
mẫu mực: “Cái quý nhất của con người ta là sự sống. Đời người chỉ sống có một lần. Phải sống sao cho khỏi xót xa, ân
hận vì những năm tháng đã sống hoài, sống phí, cho khỏi hổ thẹn vì dĩ vãng ti tiện và hèn đớn của mình, để khi nhắm
mắt xuôi tay có thể nói rằng: tất cả đời ta, tất cả sức ta, ta đã hiến dâng cho sự nghiệp cao đẹp nhất trên đời, sự nghiệp

150
đấu tranh giải phóng loài người..." (“Thép đã tôi thế đấy” - Nikolai A.Ostrovsky). Mỗi giây phút trong cuộc sống đều
chứa đựng một cơ hội. Mỗi khoảnh khắc của niềm vui nỗi buồn đều giúp ta trưởng thành và tự tin hơn trên bước đường
phía trước. Những sĩ tử bước vào kì thi đại học, nếu không gắng sức luyện rèn, để cho thời gian ngồi trên ghế nhà
trường trôi đi hoang phí thì chắc chắn sẽ nhận về kết quả không mong muốn, nhận về những thất vọng và tiếc nuối.
Đánh mất đi thời gian là đánh mất những điều giá trị mà ta không thể quay ngược bánh xe thời gian để tìm kiếm lại.
Nuối tiếc thời gian là sự nuối tiếc day dứt nhất. Bởi vậy, hãy để mỗi phút giây trôi qua đều mang ý nghĩa, hãy hiện thực
hóa sự trân quý thời gian của bạn trong từng hành động ngày hôm nay, để rồi sau cùng, trong mỗi chúng ta, không ai
phải thốt lên hai chữ “Giá như”.
Đề số 26:“Phải luôn mong đợi mọi chuyện, vì như vậy thì chuyện không mong đợi sẽ không bao giờ xảy ra.”
(Trạm thu phí quái lạ - Norton Juster). Anh/chị hãy trình bày ý kiến về bài học rút ra từ quan điểm trên.
Bài làm
Đã bao giờ bạn thất bại ê chề dù có cố gắng hết sức để làm một việc gì đó? Nếu đã từng thì phải chăng khi ấy bạn
đã bỏ qua bài học: “Phải luôn mong đợi mọi chuyện, vì như vậy thì chuyện không mong đợi sẽ không bao giờ xảy ra.”
(Norton Juster) Khi đối diện với mọi sự việc diễn ra, chuẩn bị tốt tâm thế là điều vô cùng quan trọng – một bài học sâu

151
sắc mà tôi luôn ghi nhớ khi biết tới quan điểm của Norton Juster. Thay vì than vãn may mắn không mấy khi đến với
mình, thay vì đổ lỗi cho số phận, tại sao ta không nhìn lại bản thân và tự hỏi mình rằng: “Ta thất bại là do đâu?” Mọi
chuyện xảy đến đều có nguyên do của nó, nếu bạn không có một tâm thế tốt, bạn khó lòng tìm được gốc rễ của vấn đề
cần giải quyết, không thể tìm thấy lối ra giữa mê cung của những rắc rối xảy đến bất ngờ. Ai đã từng đọc những tác
phẩm của nhà văn Anh nổi tiếng Daniel Defoe hắn sẽ ấn tượng mãi với anh chàng Robinson Crusoe cùng câu chuyện
tự lực sinh tồn trên hoang đảo. Robinson là hình mẫu lý tưởng về con người sống thực tế và lý trí. Bởi mọi việc anh
làm đều đã có sự suy tính kỹ càng. Biết rằng đục đẽo thuyền khi thiếu thốn dụng cụ sẽ mất rất nhiều thời gian, anh bình
tĩnh đục đẽo từng bộ phận của thuyền cho đến khi thành công. Hiểu rằng canh tác trên một vùng đất hoang vu sẽ khó
thành công ngay lần đầu, anh đã để dành số hạt giống cho những lần thử nghiệm tiếp theo. Nhờ chuẩn bị tốt tâm thế mà
cuộc sống trên đảo hoang của Robinson không mang màu chết chóc mà ngày một sung túc và đủ đầy hơn. Cuộc sống
sẽ luôn dễ dàng hơn với những người thực tế, vì họ luôn biết sẵn sàng cho mọi tình huống xảy ra, từ tốt nhất cho đến tệ
nhất. “Bạn biết đó, chúng ta không thể nắm chắc 100% mọi chuyện, vậy nên thay vì luôn hy vọng rằng mọi chuyện sẽ
ổn, hãy chuẩn bị tinh thần và dự đoán mọi khả năng có thể xảy ra.” (Quang Đại). Bài học về lối sống thực tế, luôn giữ
tâm thế sẵn sàng trước mọi tình huống tôi tin sẽ là hành trang không thể thiếu với những ai mưu cầu hạnh phúc và
thành công.
Đề số 27:

152
Tình trạng tự tử học đường có xu hướng gia tăng
Thêm một vụ việc đau lòng nữa vừa xảy ra khiến người lớn giật mình. Nữ sinh lớp 7A, trường THCS Tân Lâm (trú
tại xã Thạch Tân, huyện Thạch Hà, Hà Tĩnh) từ tự trong lớp học.
Cô bé ngoan ngoãn, học giỏi quyết định ra đi sau khi để lại 2 bức thư viết bằng tiếng Anh và tiếng Việt gửi lời xin lỗi
đến bạn bè vì từ nay không thể tham gia học tập, vui chơi cùng các bạn trong lớp được nữa.
Em cũng xin lỗi vì kết quả học tập giảm sút trong thời gian gần đây, khi không đạt được kết quả tốt như kỳ vọng của
bố mẹ và thầy cô.
Trước đó, một nữ sinh Nghệ An rơi vào tình trạng mệt mỏi, tâm trạng thất thường, thậm chí chán sống. Người em
gầy rộc, mắt thâm quầng, thường nhốt mình trong phòng. Những biểu hiện bất thường đó khiến gia đình lo lắng, vội
đưa em đến khám.
Kết quả cho thấy em mắc chứng trầm cảm, phải nhập viện điều trị tại khoa Tâm thần, Bệnh viện 103. Thực tế, em
không phải trường hợp duy nhất rối loạn tâm thần vì áp lực học tập, thi cử.
(Theo New Zing)

153
Trước thực tế trên, anh/chị hãy viết đoạn văn 200 chữ nêu suy nghĩ về nguyên nhân gây nên áp lực học tập
của học sinh hiện nay.
Bài làm
Áp lực học tập trong học đường hiện nay đang là vấn đề thu hút sự quan tâm của xã hội. Chúng ta không khỏi lo
lắng trước những gương mặt thất thần của rất nhiều học sinh khi đến trường, dù tuổi còn nhỏ. Ta cũng không khỏi bàng
hoàng và đau xót khi biết được thông tin những học sinh tự tử ở nhiều địa phương, nhiều quốc gia do áp lực học hành.
Vậy, nguyên nhân của hiện tượng này là gì? Áp lực học tập xuất phát từ tâm lý coi trọng bằng cấp của rất nhiều người.
Từ đó, không ít bậc phụ huynh cũng như nhà trường vì muốn con cái, học sinh được điểm cao mà đặt ra quá nhiều yêu
cầu, gây sức ép cho học sinh. Chúng ta có thể thấy được hình hài của căn bệnh thành tích qua lượng bài tập khổng lồ,
số giờ học quá tải của nhiều học sinh hiện nay. Một nền giáo dục như ở đất nước Phần Lan với chương trình không đặt
nặng thi cử, sát hạch là một nền giáo dục tiên tiến đáng để học tập. Áp lực học tập xuất hiện khi học sinh không hiểu
được kiến thức mình đang học, có mong muốn tiến bộ nhưng không tiếp thu được bài học. Bởi vậy nguyên nhân của áp
lực học tập phần nào cũng đến từ chương trình giáo dục còn thiếu khoa học, quá đặt nặng lý thuyết trong khi thực hành
mới giúp học sinh trải nghiệm và hiểu được, nhớ được kiến thức lâu hơn. Tuy nhiên nguyên nhân chủ quan không thể
không kể tới. Hiện nay có không ít những học sinh còn lười biếng, thờ ơ, coi thường việc học nên kết quả học tập rất
đáng lo ngại. Áp lực học tập, áp lực tương lai khi ấy không những không thể giải quyết mà còn ngày một tăng cao.

154
Những nguyên nhân gây nên áp lực học tập của học sinh nếu được hạn chế thì sẽ không còn bao trường hợp đau lòng
như ở Hà Tĩnh, Nghệ An hay ở bất cứ ngôi trường nào. Ta hiểu rằng, vai trò của việc học là không thể phủ nhận, nhưng
chúng ta cũng cần cân bằng giữa học tập và vui chơi để có được kết quả tốt nhất.
Đề số 28:
Gần 79.000 vụ cháy rừng đã được ghi nhận ở Brazil trong năm nay, cao nhất kể từ năm 2013, và một nửa trong đó
xảy ra tại rừng mưa Amazon, nơi được coi là "lá phổi xanh" của hành tinh. Theo Viện Nghiên cứu Không gian Quốc
gia Brazil, riêng hai ngày 23 và 24/8 đã có hơn 1.600 đám cháy mới tiếp tục bùng phát tại Amazon.
(https://vnexpress.net/the-gioi/tham-hoa-chay-rung-amazon-3972948.html)
Cháy rừng Amazon không còn là cái gì xa xôi nữa mà ảnh hưởng của nó đến với tất cả sẽ chỉ là chuyện một sớm một
chiều. Không thờ ơ, không lạnh lùng lướt qua khi thấy tin cháy rừng, ngay cả những người bình thường chẳng quan
tâm đến môi trường cũng lần đầu tiên biết tích cực tìm hiểu, biết lo lắng, biết bất an.

155
Suy nghĩ của anh/chị về thái độ và hành động của người trẻ Việt đối với các vấn đề môi trường qua các dòng
tin tức trên.
Bài làm
Thảm họa thiên nhiên bắt nguồn từ ô nhiễm môi trường và biến đổi khí hậu đang là vấn đề chung của toàn nhân
loại. Và những người trẻ Việt Nam cũng không ngoài cuộc, họ đang dần có thái độ và hành động tích cực đối với các
vấn đề môi trường, mà minh chứng là những làn sóng kêu gọi, khẩu hiệu hành động, những phong trào thiết thực được
thực hiện trước thảm họa cháy rừng Amazon chấn động toàn thế giới. Trên các trang mạng xã hội, người ta đua nhau
tìm kiếm các thông tin về vụ cháy rừng, bày tỏ sự thương tiếc, xót xa cũng như bàng hoàng trước những hình ảnh của
Amazon hiện tại. Ngay cả những người nổi tiếng cũng không đứng ngoài cuộc. Nghệ sĩ Tăng Thanh Hà, bạn trẻ Châu
Bùi... đã chia sẻ hình ảnh cháy rừng nghiêm trọng tại rừng nhiệt đới Amazon và kêu gọi người hâm mộ chung tay
chung sức tuyên truyền để cứu lấy lá phổi của trái đất cũng như cứu lấy cả hành tinh này. Nếu như ở thực địa, quân đội
và người dân đang ra sức dập lửa và ngăn chặn đám cháy thì ở bên kia bán cầu, người ta không còn dửng dưng mà đã
cùng đau xót, cùng lắng lo, cùng ý thức được mình phải làm điều gì đó để cứu lấy môi trường. Đám cháy Amazon hay
các thảm họa môi trường sẽ không vì đôi ba dòng link chia sẻ, mấy đoạn tâm sự xót xa hay mấy lời kêu gọi chung tay
mà chấm dứt ngay. Nhưng về lâu về dài, chính việc thay đổi ý thức, tâm thế, không còn thờ ơ với môi trường hay
chuyển biến đổi khí hậu thế này sẽ mang lại những ảnh hưởng tích cực. Thực tế đã cho thấy những thay đổi tích cực
trong hành động của giới trẻ. Hàng ngày, những hoạt động tình nguyện về môi trường như “Đổi giấy lấy cây”, “Ngày

156
chủ nhật xanh”, ngày hội tái chế, phong trào “We change” thay đổi thói quen dùng đồ nhựa... được phát động tại các
trường trung học, phổ biến rộng rãi tại các trường đại học, được bao bạn trẻ nhiệt tình hưởng ứng và tham gia. Hay đơn
giản hơn, một cái lắc đầu từ chối không sử dụng túi nilon khi mua sắm đã là một thái độ và hành động đẹp cho thấy ý
thức bảo vệ môi trường của chính chúng ta. Từng bước từng bước, tích tiểu thành đại, môi trường cũng sẽ trở nên tốt
đẹp hơn vì những thói quen nhỏ này. Tôi, bạn hãy luôn hiểu rằng, chúng ta không ngoài cuộc trong cuộc chiến chống ô
nhiễm môi trường và biến đổi khí hậu. Chúng ta có thể làm được, ngay từ hôm nay, bằng những hành động nhỏ nhất.
Đề số 29: “Vào đại học có phải là con đường tiến thân duy nhất của tuổi trẻ ngày nay?” Suy nghĩ của anh chị
về vấn đề trên.
Bài làm
Cứ hàng năm, vào kỳ tuyển sinh đại học, các trường học đều rộn ràng không khí thi cử, các bạn học sinh ai nấy
đều chọn những trường học tốt nhất, phù hợp nhất với xu thế xã hội và cũng có những bạn lựa chọn trường đại học theo
ước mơ của mình. Phải chăng “vào đại học có phải là con đường tiến thân duy nhất của tuổi trẻ ngày nay”? Đầu tiên ta
cần hiểu, vào đại học là con đường lập nghiệp quan trọng và rất đáng mơ ước. Tại sao lại như vậy? Đó là bởi nền kinh
tế hiện nay phát triển trên nền tảng tri thức, tri thức tạo ra những năng suất khổng lồ cho sản xuất, tri thức tạo ra những

157
phương thức quản lý mới và con người ta phải có kiến thức chuyên ngành mới có thể tham gia vào hoạt động sản xuất
và các dịch vụ xã hội. Để sản xuất ra một chiếc máy tính xách tay hay một chiếc điện thoại thông minh phục vụ công
việc và nhu cầu đời sống của con người thì chúng ta cần phải có kiến thức chuyên ngành. Và chính trường học là nơi
đào tạo những kiến thức đó nhằm phục vụ thiết yếu nhu cầu học tập của con người hiện nay. Bên cạnh việc phát triển
kinh tế xã hội theo nền tri thức thì một điều mà ăn sâu vào tiềm thức con người ta đó là nền hiếu học của nước nhà, thế
hệ trẻ càng cố gắng tìm tòi, học tập, nghiên cứu thì lại càng tiếp thu được kiến thức khoa học hiện đại. Tuy nhiên, bên
cạnh đó không phải ai cũng dễ dàng bước vào môi trường đại học, vì nhiều lý do mà nhiều người buộc phải dừng lại
việc học để đi làm kiếm tiền nuôi gia đình. Cũng có rất nhiều người đã thành công mà không phải từ môi trường đại
học, điển hình như ông Đoàn Nguyên Đức (Bầu Đức) là người không có duyên với chuyện học hành. Trượt đại học,
không nản lòng, bầu Đức tiếp tục vừa làm vừa học. quyết thi đại học, nhưng tới lần thi thứ tư, ông vẫn không đỗ. Sau 4
lần thi đại học không thành, ông nhận ra rằng, có nhiều con đường để dẫn đến thành công và ông bắt đầu xây dựng cơ
nghiệp bằng con đường “không đại học để rồi giờ đây hình thành nên tập đoàn Hoàng Anh Gia Lai ngày hôm nay. Qua
đây, chúng ta có thể thấy, đại học là con đường tiến thân nhanh nhất, tốt nhất, nhưng nó không phải con đường duy
nhất để bước đến thành công. Bởi vậy, với mỗi chúng ta cần lựa chọn và đưa ra quyết định đúng đắn xây dựng một
tương lai tốt đẹp.
Đề số 30: "Quãng tối ngày 27-3, tôi nhận được lệnh cách ly trong ca trực. Ban giám đốc đề nghị anh chị em ở

158
lại 'chiến đấu' tiếp vì giờ nếu về nhà thì sẽ rất khó quay trở lại bệnh viện. Tôi và các đồng nghiệp nhìn những
người bệnh trên giường rồi tôi gọi điện về nhà và nói với con: “tối nay mẹ không về", một nữ bác sĩ tại Viện
Tim mạch ngậm ngùi chia sẻ trong công tác chống Covid 19.
Viết đoạn văn 200 chữ trình bày suy nghĩ gì về hình ảnh những bác sĩ trong thời dịch.
Bài làm
Ý thức trách nhiệm cao là một phẩm chất đạo đức cao quý và là một trong những điều kiện quyết định sự thành
công. Đặc biệt là trong thời điểm cả thế giới đang phải đối mặt với dịch bệnh nguy hiểm như hiện nay – dịch Covid –
19. Tự tin khẳng định như vậy bởi lẽ tôi đã được biết đến câu chuyện của một nữ bác sĩ tại Viện Tim mạch chia sẻ
trong công tác chống dịch. Cô đã quyết định ở lại cách li, túc trực bên bệnh nhân và đồng nghiệp. Điều gì đã khiến cho
nữ bác sĩ ấy có được quyết định dứt khoát “Tối nay mẹ không về” như vậy? Đó phải chăng là ý thức trách nhiệm của
một công dân đối với cộng đồng, đất nước, hiểu được trách nhiệm của mọi người ở mỗi vị trí nhất định cùng góp phần
chiến loạt. và chiến thắng dịch bệnh. Hình ảnh nữ bác sĩ là một trong muôn vàn những y bác sĩ, những nhân viên y tế
luôn cố gắng không ngừng, luôn ý thức được vai trò và trách nhiệm của bản thân, dũng cảm nơi tuyến đầu để ngăn
chặn sự lây lan của dịch bệnh. Có hơn 280 bác sĩ, y tá đã về hưu tại Hà Nội tình nguyện xin trở lại bệnh viện để chống
dịch, mặc cho hàng loạt thông tin bác sĩ, y tá nhiễm lây bệnh ở các vùng dịch khác ra rả trên báo hàng ngày. Và chính
các bác ấy, xét về độ tuổi, nằm trong nhóm nhạy cảm nhất! Rồi gần 100 sinh viên trường Y cũng tiếp nối tinh thần ấy

159
đã tình nguyện đến sân bay chặn dịch. Họ đã quán triệt được tinh thần “chống dịch như chống giặc”. Họ chính là những
anh hùng của lịch sử ngành y. Tôi vô cùng khâm phục, ngưỡng mộ những tấm gương sáng ấy. Thiết nghĩ mỗi người
chúng ta phải có ý thức về trách nhiệm của mỗi cá nhân để cùng đồng tâm hiệp lực chiến thắng dịch bệnh. Đó cũng là
hành động thiết thực nhằm tôn vinh công lao của các y bác sĩ không quản ngày đêm gian khổ bảo vệ và giành lại sự
sống cho con người.
Đề số 31: “Du học - ở lại hay trở về?” Anh (chị) hãy viết đoạn văn (khoảng 200 chữ) bàn luận về vấn đề trên.
Bài làm
Trong những năm gần đây số lượng sinh viên Việt Nam đi du học nước ngoài ngày càng tăng và phổ biến. Tuy
nhiên, sau khi chuẩn bị kết thúc quá trình học tập ở nước ngoài có rất nhiều bạn băn khoăn về vấn đề ở lại hay trở về.
Vấn đề này xuất phát từ mâu thuẫn du học sinh muốn về làm việc và cống hiến cho đất nước, nhưng môi trường làm
việc trong nước liệu có phát huy được năng lực của họ? Liệu họ có chọn được một vị trí phù hợp? Liệu họ có được đãi
ngộ xứng đáng? Đó là những thắc mắc gây mâu thuẫn trong suy nghĩ và khiến những du học sinh phân vân rằng có nên

160
trở về hay ở lại đất nước mà họ đang du học? Nếu ai cũng chọn ở lại sẽ gây nên tình trạng “chảy máu chất xám”, nhân
tài không phục vụ cho đất nước phát triển. Khi trở lại quê hương, với vốn kiến thức hiện đại và mới mẻ đã có, du học
sinh có thể có cơ hội vận dụng kiến thức vào công việc, có môi trường để cọ xát và phát triển khi nền kinh tế của nước
nhà đang không ngừng đổi mới hiện đại. Một minh chứng rõ rệt nhất đó là chị Cao Phương Hà, cựu sinh viên đại học
Harvard, hiện chị đang là tổng giám đốc Street Job Việt Nam, chị tâm sự: sau 14 năm học tập và làm việc ở nước
ngoài, chị quyết định quay về Việt Nam lập nghiệp, điều chị học được trong những năm tháng du học đó là sự tự tin
nhất định ở bản thân, sự nhạy bén trong việc nắm bắt cơ hội và dễ dàng hội nhập với những xu thế mới. Nhưng sau khi
thử sức công việc ở một công ty truyền thông hơn 2 tháng, chị nhận ra văn hóa quản trị quá khác biệt khiến chị cảm
thấy gò bó nên quyết định ra đi. Thậm chí mãi sau này khi đảm nhận vị trí cấp cao ở Street Job, chị vẫn gặp khó khăn
trong việc thay đổi cho phù hợp với môi trường làm việc. Qua đây, chúng ta có thể thấy, sau khi du học chúng ta có
quyết định ở lại hay trở về đều có những điều thuận lợi và cũng có những điều bất cập riêng. Bởi nến, quyết định ở lại
hay trở về là ở suy nghĩ và nhận thức của mỗi bạn trẻ nhưng một điều hơn cả là với đất nước Việt Nam ta vẫn chỉ là
một nước đang phát triển, nên rất cần những bước thay đổi mới mẻ của các bạn, dù các bạn có đi đâu và về đâu thì vẫn
mang trong mình “máu đỏ da vàng” của người con đất Việt, vận mệnh tương lai của đất nước phát triển đi lên hay cứ
trì trệ một phần ở quyết định của các bạn.
Đề số 32: Hạnh phúc là gì?

161
Bài làm
“Có lúc tôi gục ngã nhìn ngày trôi hững hờ. Có lúc tôi thầm mơ sẽ hái sao trên trời. Mà nào có biết rằng, hạnh
phúc luôn bên mình, là những điều nhỏ nhoi thường ngày, mà tôi tìm mãi nơi phù du...” (bài hát “Những điều nhỏ
nhoi”) Câu hát âm vang mãi trong ta những giai điệu đẹp và ý nghĩa, những lời ca ấy chắc hẳn đã gặp gỡ với quan niệm
hạnh phúc của không ít người trong chúng ta hạnh phúc là sự bình an trong khoảnh khắc ở thực tại. Ai cũng đều mong
muốn hạnh phúc, nhưng hầu hết chúng ta đang tìm kiếm hạnh phúc không đúng nơi. Chúng ta nghĩ hạnh phúc là số tiền
ta kiếm được, là địa vị ta phấn đấu. Tuy nhiên, hạnh phúc lại là một thứ khác biệt hơn, hạnh phúc là trạng thái tâm lý, là
giá trị tinh thần không thể đong đếm được bằng vật chất. Bạn thân mến, khi bạn vẫn đang miệt mài trên con đường
danh lợi, nhìn về những mảnh đời, những số phận chưa giàu sang về vật chất, bạn đã nghĩ cuộc đời họ thật khổ, thật
chật vật và buồn đau. Nhưng bạn có biết họ luôn mỉm cười đối diện với cuộc sống khắc nghiệt, họ luôn hạnh phúc với
những bữa cơm cả nhà sum vầy, trong khi bạn vẫn đang mệt nhoài đi tìm kiếm hạnh phúc cho chính mình. Đan Mạch
được mệnh danh là quốc gia hạnh phúc nhất thế giới. Một trong những bí quyết của người Đan Mạch chính là lối sống
theo phong cách Hugge - theo đuổi niềm vui, hạnh phúc theo những cách giản dị không ngờ, khuyến khích con người
tìm kiếm những niềm vui nho nhỏ từ những điều giản dị, tránh xa những ồn ào đông đúc huyên náo từ hoàn cảnh và nội
tâm. Là vậy, hạnh phúc đâu khó kiếm tìm mà nó luôn hiện hữu ngay tại đây, trong giờ phút này, khi bạn hít thở thật sâu
và nhận ra bao điều tươi đẹp của cuộc sống. Mỗi người trong chúng ta sẽ có một định nghĩa riêng về hạnh phúc, mong

162
rằng hạnh phúc sẽ đến theo cách mà bạn tâm niệm. Với tôi, tôi luôn tin hạnh phúc là sự bình an trong khoảnh khắc ở
thực tại, hạnh phúc là khi ta nghĩ mình hạnh phúc.họ luôn mỉm cười đối diện với cuộc sống khắc nghiệt, họ luôn hạnh
phúc với những bữa cơm cả nhà sum vầy, trong khi bạn vẫn đang mệt nhoài đi tìm kiếm hạnh phúc cho chính mình.
Đan Mạch được mệnh danh là quốc gia hạnh phúc nhất thế giới. Một trong những bí quyết của người Đan Mạch chính
là lối sống theo phong cách Hugge - theo đuổi niềm vui, hạnh phúc theo những cách giản dị không ngờ, khuyến khích
con người tìm kiếm những niềm vui nho nhỏ từ những điều giản dị, tránh xa những ồn ào đông đúc huyên náo từ hoàn
cảnh và nội tâm. Là vậy, hạnh phúc đâu khó kiếm tìm mà nó luôn hiện hữu ngay tại đây, trong giờ phút này, khi bạn hít
thở thật sâu và nhận ra bao điều tươi đẹp của cuộc sống. Mỗi người trong chúng ta sẽ có một định nghĩa riêng về hạnh
phúc, mong rằng hạnh phúc sẽ đến theo cách mà bạn tâm niệm. Với tôi, tôi luôn tin hạnh phúc là sự bình an trong
khoảnh khắc ở thực tại, hạnh phúc là khi ta nghĩ mình hạnh phúc.
Đề số 33: Hiện tượng mạng Bà Tân Vlog - Những tác động tới giới trẻ?
Bài làm
“Các cháu ơi các cháu, cuộc đời bà sáu mươi nồi bánh chưng rồi mà chưa từng thấy món nào siêu to khổng lồ
như thế này. ” Những câu nói đã không còn lạ lẫm với giới trẻ trong thời gian gần đây, xuất phát từ kênh Youtube

163
mang tên Bà Tân Vlog. Hiện tượng này nói riêng và những hiện tượng trào lưu mạng nói chung đã có những tác động
tích cực và tiêu cực tới giới trẻ. Trước hết là những ảnh hưởng tích cực. Giới trẻ nói chung rất nhanh nhạy với những
xu hướng, trào lưu mới, đặc biệt là thông qua các trang mạng xã hội. Những món ăn “siêu to khổng lồ” cùng cách thực
hiện dân dã, tâm hồn lạc quan, hồn hậu, chân chất của người phụ nữ nơi thôn quê đã kích thích phần tâm lý ưa chân
thật, giản dị trong chúng ta, tìm về với những điều gần gũi, không cầu kì nhưng đem lại sự thư giãn. Một người phụ nữ
dân dã đến với mạng xã hội cũng rất tự nhiên đã trở thành người truyền cảm hứng tới giới trẻ, đem đến quan niệm mới
về ngành công nghiệp giải trí nói chung và hoạt động giải trí sử dụng video trên mạng xã hội nói riêng. Không phải
ngẫu nhiên người ta lại dễ tiếp thu, nhanh thuộc nhanh nhớ những phát ngôn của bà Tân, nếu không phải đó là những
câu nói quá đỗi mộc mạc và đáng yêu. Nghệ thuật, cái đẹp đôi khi chưa cần quá cầu kỳ, phức tạp, đầu tư mà điều trước
nhất đó là sự chân thật và gần gũi. Sự giản dị, lạc quan từ hiện tượng mạng Bà Tân Vlog đã trở thành nguồn cảm hứng
của biết bao bạn trẻ, giúp người trẻ hiểu hơn và trân quý hơn những điều gần gũi ở xung quanh. Bên cạnh đó, hiện
tượng mạng mới nổi này cũng có tác động tiêu cực tới giới trẻ. Đó là sự học theo, bắt chước các phát ngôn một cách
tràn lan nhưng không hiểu bản chất mà ta không khó để thấy được các bạn trẻ, đặc biệt là lứa tuổi nhi đồng. Đó là
những trào lưu vô nghĩa nhanh chóng lấy lan trong giới trẻ, trên các trang mạng xã hội. Tóm lại, một vấn đề bao giờ
cũng có mặt tốt và mặt xấu, điều quan trọng là cách nhìn nhận và tiếp thu của chính chúng ta. Những hiện tượng mạng
như Bà Tân Vlog sẽ có thể phát huy những tác động tích cực tới cộng đồng nếu mỗi chúng ta biết đánh giá , nhìn nhận
và học hỏi đúng hướng , xuất phát từ sự chân thật và nhân văn .

164
Đề số 34: Viết 1 đoạn văn khoảng 200 chữ trình bày suy nghĩ của anh chị về ý nghĩa của việc đọc sách.
Bài làm
Maxim Gorki từng viết: “Sách mở ra trước mắt tôi những chân trời mới”. Thật vậy, và đọc sách là một việc làm
không hề phức tạp mà lại có ý nghĩa lớn lao. Ai cũng biết sách chứa đựng rất nhiều kiến thức trong cuộc sống, giúp
chúng ta tư duy, nhận thức sâu sắc hơn, trưởng thành hơn và tích lũy được vốn từ ngữ phong phú. Do đó đọc sách là
một cách để ta thưởng thức cuộc sống, đó chẳng khác gì một sự trải nghiệm phong phú đủ mọi cung bậc trên từng trang
sách. Bên cạnh đó đọc sách còn là một biện pháp tự học hữu hiệu và thiết thực mà ai cũng có thể làm được. Khi đọc
sách, mọi người sẽ không chỉ cảm thấy không còn đơn độc mà họ còn cảm thấy vô cùng tĩnh tâm. Nó có thể ươm mầm
trong chúng ta những ý nghĩ cao thượng, những ý tưởng để làm việc trong nhiều lĩnh vực và hiểu biết sâu rộng. Rèn
luyện thói quen đọc sách sẽ mang lại những lợi ích vô cùng to lớn, là một thói quen tốt giúp cho bộ não của chúng ta
khỏe mạnh và linh hoạt. Đọc sách đem lại sự thư giãn, là nguồn gốc tuyệt vời của sự hưởng thụ, mọi nguồn cảm hứng,
chỉ cho chúng ta mọi con đường đi với những kiến thức tuyệt vời, nó giúp ta trở thành một người thành công trong
cuộc sống này. Những cuốn sách thú vị và bổ ích giống như người bạn tốt, nhất là với những người say mê đọc nó. Bill
Gates, một tỷ phú thế giới vẫn sống cuộc đời của một “mọt sách”. Ông đọc hơn 50 đầu sách mỗi năm và duy trì thói
quen luôn đọc sách một tiếng trước khi đi ngủ bất chấp công việc bận ra sao. Ông chủ Facebook – Mark Zuckerberg
cũng tương tự khi mời cả thế giới tham gia vào thử thách của chính mình vào năm 2015: Đọc một cuốn sách mới vào

165
mỗi hai tuần. Bạn thấy đấy, sách là kho tri thức không chối từ ai, chỉ cần ta hiểu được giá trị của kho tri thức ấy để rồi
tự xây dựng cho mình thói quen đọc sách hàng ngày. Nhờ đọc sách, tôi tin chắc chắn chúng ta sẽ ngày một ưu tú hơn.
Đề 35: Nhìn nhận về vấn đề đồng tính luyến ái, song tính luyến ái và chuyển giới.
Bài làm
Vấn đề đồng tính luyến ái, song tính luyến ái, chuyển giới không chỉ ở nước ta mà còn trên toàn thế giới đang
được nhìn nhận với nhiều ý kiến trái chiều. Trước đây, và trong tư tưởng của không ít những người hiện nay đó là quan
điểm không công nhận, thậm chí phản đối gay gắt. Đó là nỗi bất bình, sự ghét bỏ của cha mẹ đối với con chuyển giới,
là ánh nhìn kỳ thị trước sở thích trang điểm, làm đẹp của người con trai, là sự dè bỉu, chê bai trước những tình yêu đồng
giới... Tuy nhiên chúng ta cần hiểu rằng những người chuyển giới, đồng tính, song tính cũng là con người, họ xứng
đáng được công nhận và tôn trọng thay vì những thái độ đầy định kiến và coi thường. Từ năm 2015, Việt Nam đã chính
thức công nhận quyền của người chuyển giới. Đây là sự kiện đáng nhớ với người chuyển giới và cả cộng đồng LGBT
bởi nó mở ra nhiều hy vọng cho nhóm người yếu thế, lâu nay vốn không được công khai thừa nhận. Đây còn là minh

166
chứng cho tư tưởng đổi mới, là lời công nhận bằng pháp luật về quyền của những người thuộc giới tính thứ ba. Những
người đồng tính, song tính, chuyển giới trong xã hội, họ đang sống và không ngừng cống hiến cho cộng đồng. Trong
thực tế, những người thuộc cộng đồng LGBT đã tự tin thể hiện và chứng tỏ tài năng của mình, như ca sĩ Hương Giang
Idol đã xuất sắc trở thành Hoa hậu Chuyển giới Quốc tế năm 2018. Ca khúc “Sáng mắt chưa” của ca sĩ Trúc Nhân đề
cập đến vấn đề LGBT khi “trình làng” đã được công chúng đón nhận với bao ý kiến ủng hộ, đồng tình... Chúng ta
không thể không công nhận tài năng của cộng đồng những người đồng tính, song tính và chuyển giới, ta còn có thể học
hỏi từ họ cách suy nghĩ tích cực, sự tự tin và dũng cảm. Về vấn đề giới tính này tuy còn nhiều ý kiến trái chiều, nhưng
tôi, và mong rằng tất cả chúng ta sẽ luôn đứng trên lập trường của tư tưởng nhân văn và tôn trọng con người để nhìn
nhận, không chỉ trong vấn đề giới tính mà còn trong mọi vấn đề xã hội.
Đề số 36:

167
Hình ảnh trên gợi cho anh /chị những suy nghĩ gì về tinh thần dân tộc ?
Bài làm
Bức ảnh người hâm mộ Việt Nam nhuộm đỏ từng con phố, nô nức đổ ra đường ăn mừng chiến thắng của đội
tuyển bóng đá nước nhà trước tiên là minh chứng rõ nhất cho tinh thần thi đấu hết mình, trong sạch và cống hiến của
các cầu thủ Đội tuyển bóng đá quốc gia Việt Nam. Chính tinh thần thi đấu trong sạch, quyết tâm và quả cảm ấy đã đem
đến chiến thắng xứng đáng, đã khiến người người, nhà nhà, từ những cổ động viên yêu bóng đá cuồng nhiệt đến những
người chưa từng xem bóng đá đều phải hô vang những cái tên: Xuân Trường, Công Phượng, Bùi Tiến Dũng, Đoàn Văn
Hậu... Bên cạnh đó, hình ảnh đường phố Hà Nội rực rỡ màu cờ trong đêm còn là minh chứng cho tinh thần đoàn kết

168
dân tộc. Đó không chỉ là tình đoàn kết của các cầu thủ thi đấu trên sân mà còn là tình đoàn kết, một lòng hướng về cổ
vũ đội tuyển nước nhà của triệu triệu cổ động viên Việt Nam. Ta còn thấy hiện lên qua bức ảnh là tinh thần lạc quan và
niềm tin chiến thắng. Có lẽ chiếc cúp vô địch đã không còn quá quan trọng khi tinh thần thi đấu của các cầu thủ đã
chinh phục được tất cả các cổ động viên. Chúng ta đã cùng hạnh phúc tột cùng trong chiến thắng, cùng động viên an ủi
khi thất bại, rồi những bàn tay lại nắm những bàn tay, những trái tim lại cùng chung nhịp đập, không nề hà xích mích,
không chấp nhặt sự cố, tất cả đều nở trên môi nụ cười của niềm tin chiến thắng, của “Việt Nam vô địch!” Tinh thần tự
hào dân tộc mà bấy lâu là mạch ngầm dòng chảy nay đã có dịp hiển hiện một cách mạnh mẽ và rạo rực hơn bao giờ hết.
Những con phố rợp bóng cờ, những cánh tay giơ cao, những câu ca đồng vọng, khoảnh khắc hào hùng nhất trong lịch
sử dân tộc nay như được sống lại bằng màu cờ sắc áo của đội tuyển bóng đá Việt Nam. Tất cả đó đã trở thành bức tranh
rực rỡ nhất về tình yêu nước và vẻ đẹp giản dị mà thiêng liêng của tinh thần Việt Nam. Để rồi, được sống và hòa mình
trong những giây phút ấy, chúng ta đều mừng vui mà công nhận rằng: đẹp biết mấy tinh thần thể thao, yêu biết mấy
tinh thần dân tộc!
Đề số 37: Viết đoạn văn khoảng 200 từ trình bày suy nghĩ của anh/ chị về ý kiến sau: “Hãy cứ khát khao, hãy
cứ dại khờ” (Steve Jobs)

169
Bài làm
Đưa ra lời khuyên về thái độ sống, Steve Jobs đã từng nói: “Hãy cứ khát khao, hãy cứ dại khờ.” Ý kiến này đã
khẳng định: tuổi trẻ cần có và cần chấp nhận mạo hiểm, va vấp, bồng bột, sai sót như những trải nghiệm tất yếu, cũng
như mơ ước lớn lao, dự định táo bạo chính là động lực quan trọng để người trẻ hoàn thiện bản thân. Quả thật, khát khao
đem lại hy vọng mãnh liệt vào tương lai, nó truyền cảm hứng để con người lao động, học tập, sáng tạo từng ngày và
làm nên bao điều kì diệu. Sức mạnh của khát khao còn thể hiện ở sự lan tỏa mạnh mẽ, làm cho những người xung
quanh cũng hồ hởi, yêu đời và hạnh phúc hơn. Luôn cháy hết mình với khát khao, không ngại vấp ngã, thất bại để rồi
thành công và trưởng thành, chúng ta bắt gặp một con người như vậy ở chàng cầu thủ trẻ Công Phượng. Những tín đồ
của phim hoạt hình chắc hẳn vẫn luôn ấn tượng trước ông trùm hoạt hình Walt Disney đã bền bỉ, miệt mài trên con
đường có không ít dại khờ, chông gai để theo đuổi sự sáng tạo, Chúng ta cũng cần nhận thức được rằng cuộc sống vốn
đầy những bất ngờ, ngẫu nhiên, vì vậy phải hành động, dấn thân chứ không nên mất thời gian để đắn đo, băn khoăn suy
tính. Chi qua những trải nghiệm dù đau thương, sai lầm, con người mới lớn dần lên, kinh nghiệm sống, sự khôn ngoan
cũng được hình thành. Tuy vậy, ta cần hiểu đúng quan điểm trên, không lấy nó để bao biện cho cách sống tùy tiện, bản
năng cũng cần tránh thái độ sợ hãi, lúng túng, bi quan những lúc gặp trở ngại. Trong mọi trường hợp, mỗi người cần
tỉnh táo, vững lòng, bền chí cũng như khả năng rút kinh nghiệm sau những sai sót, vấp ngã. Thanh niên cũng cần phải
phấn đấu hết mình để biến khát khao, ước mơ thành hiện thực vì nó không sẵn có để chờ ta đạt được dễ dàng. Bản thân
tôi nhận thức được mình đang ở độ tuổi sung sức nhất, trẻ trung và nhiều năng lượng nhất, tôi chọn một cuộc sống dấn

170
thân, tận hiến, không ngại những vấp ngã, va đập với cuộc đời, bởi “Cuộc sống chỉ mang lại cho chúng ta 10% cơ hội,
90% còn lại là do chúng ta trải nghiệm thế nào với nó.” (Lou Holtz).
Đề số 38: Bài học từ trào lưu du lịch phượt của giới trẻ ngày nay?
Bài làm
Những năm gần đây, du lịch phượt, một dạng du lịch tự túc, tiết kiệm đang trở thành trào lưu phổ biến trong giới
trẻ. Với những biểu hiện đa dạng và tác động đa chiều, trào lưu du lịch phượt đã đem đến cho ta những bài học đáng
suy ngẫm. Đó là bài học về lòng đam mê. Không dễ dàng để thực hiện một chuyến du lịch phượt bởi phượt là tự túc, là
phải tự mình đối diện với mọi điều có thể xảy ra trên suốt cuộc hành trình. Nhưng những chuyến du lịch phượt đầy thú
vị và hấp dẫn được các bạn trẻ thực hiện là minh chứng cho niềm đam mê có thể chiến thắng tất cả. Niềm đam mê
khám phá, yêu thích trải nghiệm đã trở thành động lực để các bạn trẻ vững tay lái, dẻo bước chân, vượt qua trở ngại
trong hành trình phượt của mình. Bởi vậy, tôi tin rằng có đam mê người ta mạnh mẽ hơn gấp nhiều lần. Nhưng chỉ đam
mê thì chưa đủ. Bạo hành trình tự túc, bao câu chuyện du lịch phượt còn nhắc nhở ta bài học về sự chuẩn bị kỹ càng và
lòng quyết tâm hành động. Không chỉ trong du lịch mà còn trong tất cả các công việc thường ngày, sự chuẩn bị tốt về
tâm lý, sức khỏe cùng quyết tâm dám nghĩ, dám làm sẽ là chìa khóa mở cánh cửa thành công cho chính chúng ta. Bài

171
học về lối sống tự lập và suy nghĩ tích cực là điều không thể không nhắc tới. Tôi vẫn luôn dành sự ngưỡng mộ và trân
quý đối với câu chuyện của chàng trai Quảng Nam Võ Đình Nam Phương về chuyến hành trình đạp xe xuyên Việt
thăm những đứa trẻ mồ côi, những cụ già neo đơn dọc khắp đất nước. Bỏ qua những lời đàm tiếu, quyết tâm thực hiện
với niềm tin sẽ thành công, cuối cùng, sau khi tân trang chiếc xe đạp với máy đo tốc độ, dụng cụ sửa xe,... cậu đã xuất
phát từ thành phố Hồ Chí Minh đi qua 18 tỉnh thành trong cả nước. Mỗi nơi, mỗi trại trẻ mồ côi hay trại dưỡng lão mà
Phương có mặt, cậu đều trích tiền túi để ủng hộ những món quà nhỏ bé nhưng chứa đầy tình cảm. Phương đã cảm nhận
từ chuyến đi những bài học về cuộc sống mà đối với cậu là thật sự vô giá. Đó là nhiệt huyết của tuổi trẻ và ước mong
một cuộc sống tốt đẹp hơn không chỉ cho bản thân mà còn cho rất nhiều người khác. Tóm lại, dù vẫn còn đó những tác
động tiêu cực nhưng trào lưu du lịch phượt đối với tôi đã để lại nhiều bài học đáng quý. Còn trẻ, còn đam mê và nhiệt
huyết, hãy sống với tất cả lòng nhiệt thành để lan tỏa niềm vui, hạnh phúc tới mọi người xung quanh bạn nhé!
Đề số 39: Hãy viết 01 đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ của anh/chị về ý kiến: “Sống tức là thực
hiện một cuộc hành trình không thể trì hoãn”.
Bài làm

172
Cuộc sống hiện đại luôn vận động không ngừng nghỉ, mỗi giây phút đều trôi qua thật nhanh, nếu không sớm
nhận thức được và tự thân nỗ lực thì chẳng mấy chốc ta đã tự gắn cho cuộc đời của mình hai chữ “vô nghĩa”. Câu nói:
“Sống tức là thực hiện một cuộc hành trình không thể trì hoãn” như một lời nhắc nhở, thúc giục ta hãy nhanh chóng
bước những bước đi của hoài bão, của dấn thân, của cố gắng. Bằng hình ảnh so sánh giữa cuộc sống và “cuộc hành
trình không thể trì hoãn”, câu nói đã đem đến cho chúng ta bài học về lối sống chủ động, không trì hoãn, ngần ngại hay
lảng tránh trước gian nan thử thách, từ đó tự tin làm chủ cuộc đời mình. Trì hoãn sẽ chỉ khiến ước mơ mãi luôn nằm
trên trang giấy, thành công mãi chỉ là chân trời xa vời ta không thể chạm tới. Bạn dám nghĩ, nhưng không dám làm,
bạn muốn thành công, nhưng sợ thất bại? Không trì hoãn đam mê xê dịch, dù đã có những lúc muốn gục ngã vì làm
năm công việc một lúc, chàng trai Lý Thành Cơ đã trở thành một travel blogger nổi tiếng, 25 tuổi đi được 30 quốc gia
mà vẫn hoàn thành tốt công việc với mức lương lí tưởng. Cuộc đời của mỗi người là hữu hạn vì vậy nếu còn chần chừ,
do dự ta sẽ bỏ lỡ thời gian và những cơ hội quý giá để xây dựng cuộc sống và tìm kiếm thành công. Hãy dũng cảm
bước đi, chấp nhận đương đầu với mọi khó khăn, thử thách, con người sẽ trưởng thành, được sống một cuộc đời phong
phú, giàu trải nghiệm và có ý nghĩa. Qua đó ta thấy được câu nói “Sống tức là thực hiện một cuộc hành trình không thể
trì hoãn” hoàn toàn đúng đắn. Mỗi người hãy tự đặt ra mục tiêu phù hợp cho bản thân và lập kế hoạch để thực hiện nó,
hãy tự tin vào năng lực của mình và bạn sẽ chinh phục được những ước muốn còn đang ấp ủ. Đừng để dành mọi việc
cho ngày mai mà hãy luôn tự hỏi: Không bây giờ thì là bao giờ?
Đề số 40: “Tuổi trẻ giống như một cơn mưa rào, cho dù bị cảm, vẫn muốn quay lại để được ướt mưa thêm một

173
lần nữa.” (Trích“You are apple of my eyes”) Từ câu nói trên, anh/chị có suy nghĩ gì về ý nghĩa của những
thăng trầm trong tháng năm tuổi trẻ ?
Bài làm
Tuổi trẻ là khoảng thời gian đẹp nhất trong cuộc đời mỗi con người, nó ghi lại dấu ấn của một thời sống nhiệt
huyết, sống say mê với lý tưởng và cũng là dấu ấn cho những vụng dại đầu đời, những thất bại đau đớn không thể nào
quên. “Tuổi trẻ giống như một cơn mưa rào, cho dù bị cảm, vẫn muốn quay lại để được ướt mưa thêm một lần nữa.”
(Trích “You are apple of my eyes”). “Cơn mưa rào” là cơn mưa diễn ra một cách nhanh chóng, chốc lát nhưng cường
độ mạnh. Hình ảnh này được so sánh với tuổi trẻ, lứa tuổi đẹp nhất của cuộc đời. “Cảm” - ý nói thể hiện tuổi trẻ có thể
trải qua những khó khăn, mất mát, những thất bại nhưng ta không ngại “ướt thêm một lần nữa”, luôn mong muốn được
trải nghiệm lại những điều đã trải qua. Như vậy, câu nói đã khẳng định vẻ đẹp của tuổi trẻ, lứa tuổi tuy ngắn ngủi,
nhiều bồng bột, nhiều vấp ngã, khó khăn phải trải qua nhưng là lứa tuổi đáng nhớ nhất, đồng thời nhấn mạnh ý nghĩa
của những thăng trầm của tuổi thanh xuân. Tuổi trẻ là lứa tuổi người không mong cái gì dễ dàng, sẵn sàng cho đi mà
không nhận lại. Tuổi trẻ có ý nghĩa là khi con người có lí tưởng, có định hướng cho tương lai. Chắc hẳn kình ngư Ánh
Viên của sau này sẽ nở nụ cười rạng rỡ khi nhớ về một thời tuổi trẻ đã nỗ lực và cống hiến hết mình vì đam mê, ước
mơ và hoài bão. Chắc hẳn Huyền Chíp của sau này sẽ chẳng bao giờ hối hận về tuổi trẻ đã dám “xách ba lô lên và đi
vòng quanh thế giới, những bước chân đã khởi đầu cho trào lưu mới trong giới trẻ Việt: Khát khao vươn ra thế giới, đi

174
và trải nghiệm. Tuổi trẻ nhiều vụng dại, và mỗi lần thất bại là một lần lớn lên. Chính bởi bài học ấy đáng giá và ý nghĩa
vô cùng mà chẳng ai trong chúng ta chịu buông lời từ chối nếu như có cơ hội được “ướt thêm một lần nữa” trong cơn
mưa rào thanh xuân. Quan trọng hơn những mất mát là cách tuổi trẻ dũng cảm trải qua khó khăn, thể hiện niềm tin và
sự quyết đoán trong cuộc đời của chính mình. Cơn mưa rào thanh xuân ngắn ngủi, có những nuối tiếc, có những buồn
đau, nhưng trên tất cả chúng ta nhận thức được mình phải luôn hướng về phía trước, không ngừng cố gắng, chẳng ngại
dấn thân, để cầu vồng xuất hiện sau cơn mưa thanh xuân là cầu vồng rực rỡ và hoàn thiện nhất.
Đề số 41: Viết 1 đoạn văn khoảng 200 chữ trình bày suy nghĩ của anh (chị) về ý nghĩa của lòng vị tha.
Bài làm
Trong cuộc sống luôn có những điều mà ta chẳng bao giờ hài lòng, có những lời nói khiến ta bị tổn thương, có
những cách đối xử làm ta buồn lòng, trăn trở... Nhưng điều quan trọng là sau tất cả những điều đó, ta vẫn có lòng vị
tha. Vị tha chính là sống vì người khác, không ích kỉ hay mưu lợi cá nhân với xuất phát điểm không gì khác ngoài một
trái tim biết yêu thương đồng loại. Ngạn ngữ có câu: “Hãy tha thứ và hãy quên!”, nhưng phần lớn chúng ta thường cảm
thấy quên dễ hơn nhiều so với việc tha thứ cho một người nào đó đã làm ta đau lòng, việc tha thứ đòi hỏi một người
phải có tấm lòng nhân hậu sâu sắc,biết yêu thương mọi người và bỏ qua tất cả tội lỗi mà họ đã làm. Nhưng so với thực

175
tế, chẳng mấy ai có thể làm được như vậy. Song nếu nhìn lại, việc tha thứ cho một người nào đó có thể khiến ta cảm
thấy thật sự thanh thản, nhẹ nhõm. Nếu cứ gặm nhấm những nỗi đau và âm i sự phục thù, ta sẽ bị hao mòn cả về thể
xác lẫn tinh thần. Tha thứ sẽ là một liều thuốc giải độc mạnh mẽ. Tha thứ được thể hiện qua nhiều hành động trong
cuộc sống hằng ngày, vui vẻ nở nụ cười khi có ai đó vô tình giẫm phải chân mình, thanh thản chấp nhận lời xin lỗi và
tha thứ trước lỗi lầm của người khác, tạo cơ hội để họ sửa sai. Đúng như Voltaire đã từng nói: "Chúng ta đầy khiếm
khuyết và sai lầm, hãy để chúng ta cùng tha thứ cho sự nực cười của nhau - đó là luật đầu tiên của tự nhiên”. Lòng vị
tha là thứ trang sức lung linh nhất mà bạn có thể tự tô điểm cho chính mình. Nhận thức được điều đó, mỗi chúng ta cần
sống nhân hậu hơn, biết cảm thông và yêu thương nhiều hơn, bình tĩnh ứng xử trước những sự việc xảy ra trong cuộc
sống. Cuộc đời này có biết bao điều thú vị đang chờ được khám phá, cớ sao ta phải ôm mãi những phiền muộn, giận
hờn và chán nản?
Đề số 42: Kinh doanh khi còn là học sinh – nên hay không nên? Viết 1 đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày

176
suy nghĩ của anh chị về vấn đề trên.
Bài làm
Kinh doanh khi còn là học sinh, đó là một vấn đề còn gây nhiều tranh cãi. Về mặt tích cực, hoạt động kinh
doanh trên thực tế đã đem lại những lợi ích thiết thực cho các bạn học sinh. Tập tành buôn bán, tính toán các khoản
tiền, tìm kiếm khách hàng, học cách truyền thông sản phẩm... việc kinh doanh đã cho thấy sự thông minh, nhanh nhạy,
sáng tạo trong tư duy của không ít học sinh hiện nay. Từ đồ handmade, quần áo, đồ ăn, sản phẩm làm đẹp, dưỡng da,
đồ điện tử, phụ kiện trang sức..., qua con mắt của học sinh, đều có thể trở thành những mặt hàng có thể kinh doanh
được. Chúng ta biết đến những doanh nhân tí hon” khởi nghiệp kinh doanh và đã thành công khi vẫn còn trên ghế nhà
trường. Đó là cô bé Nguyễn Hoàng Bảo Ngọc (sinh năm 2007, tại Tuyên Quang) hay còn có nickname là sống cùng
câu chuyện khởi nghiệp bằng việc bán chè bưởi khiến không ít người phải trầm trồ khen ngợi. Cô bé tự làm mọi thứ, từ
tìm nguồn nguyên liệu đến truyền thông trên mạng xã hội. Bên cạnh đó, cô bé còn kinh doanh sách với số tiền kiếm
được dùng làm học bổng cho một người bạn ở trường. Việc kinh doanh là cơ hội để học sinh áp dụng những bài học
trong sách vở vào thực tế, học hỏi được nhiều kĩ năng như giao tiếp, thuyết phục người khác, rèn luyện khả năng tự lập,
sống năng động và biết quý trọng đồng tiền. Tuy nhiên việc học sinh kinh doanh cũng cho thấy những hậu quả tiêu cực.
Hậu quả nhãn tiền là sự sao nhãng việc học, các em vì quá ham thích kinh doanh mà không quan tâm tới bài vở, đặt
việc buôn bán lên hàng đầu thay vì việc học tập. Không chỉ vậy, việc kinh doanh chưa bao giờ là đơn giản, hơn nữa còn

177
đối với những doanh nhân” học sinh non nớt, thiếu kinh nghiệm, các em sẽ dễ bị căng thẳng, tổn thương cả về vật chất
lẫn tinh thần khi việc kinh doanh không thuận lợi, từ đó dẫn đến những ảnh hưởng tiêu cực tới sức khỏe. Như vậy, kinh
doanh ở độ tuổi học sinh với những mặt tốt và xấu nêu trên, mỗi người đã có một cách nhìn nhận riêng. Việc kinh
doanh chỉ nên được động viên khi học sinh có khả năng và đã hoàn thành tốt nhiệm vụ học tập của mình. Với sự chủ
động và nhạy bén của mình, các bạn học sinh hay có sự lựa chọn đúng đắn để vừa đảm bảo việc học, vừa hiện thực hóa
được đam mê và sở thích cá nhân.
Đề số 43: Trong bức thư gửi hiệu trưởng nơi con trai mình theo học, Tổng thống Abraha Lincoln viết “Xin
hãy dạy cháu tránh xa sự đố kỵ” Anh/chị có suy nghĩ gì về lời nhắn gửi đó? Hãy trình bày quan điểm bản thân
bằng đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ)
Bài làm
Muốn trở thành người thành công, điều trước tiên chúng ta cần loại bỏ đó là sự đố kỵ. Trong bức thư của Tổng
thống Mỹ Abraham Lincoln gửi thầy hiệu trưởng ngôi trường nơi con trai ông theo học, ông đã viết “Xin hãy dạy cháu
tránh xa sự đố kỵ”. Dù bức thư đã được viết hơn 200 năm trước nhưng dường như lời nhắn gửi của ông vẫn còn vẹn
nguyên giá trị. “Đố kỵ” là một thói xấu phổ biến trong xã hội. Đó là cảm giác ghen ghét, hậm hực, uất ức trước sự

178
thành công, trước sự uy việt hoặc trước uy tín của người khác. Nhà văn Tạ Duy Anh đã nói “thói ghen tị là một thuộc
tính của con người – luôn luôn ẩn náu trong chúng ta và luôn luôn chờ thời cơ để nhảy bổ vào chi phối những suy nghĩ,
ứng xử, hành động của ta...cái con rắn ghen tức, đố kỵ sẽ tìm cách khuất phục lý trí để ngóc đầu dậy tác oai tác quái”.
Như vậy, tổng thống Lincoln không chỉ muốn nhắn gửi đến sự giáo dục hãy dạy trẻ em tránh xa góc tối đố kỵ đó mà
còn hướng đến tất cả mọi người, chúng ta cần chung tay để loại bỏ nó. Cha ông ta từ ngày xưa đã dạy cho con cháu
mình bài học về sự đố kỵ. Vì đố kỵ, ghen ghét với chị Tấm khi may mắn trở thành vợ nhà vua, mẹ con Cám đã bày
mưu từ kế này sang kế khác để hãm hại Tấm. Nhưng rồi chính họ lại phải gánh chịu hậu quả. Hay như sự việc, một loạt
những “anh hùng bàn phím” đã ra sức để chỉ trích, bôi nhọ khi nam ca sĩ Sơn Tùng mới ra mắt ca khúc mới. Họ cho
rằng đó không phải là tài năng, đó chỉ là sự “ngông cuồng”, làm lố của tuổi trẻ. Thế nhưng thời gian đã chứng minh,
nam ca sĩ trẻ gốc Thái Bình này đã làm được nhiều điều hơn thế. Có rất nhiều người đã phải thay đổi suy nghĩ của
mình. Đố kỵ là điều tệ hại mà chúng ta thường xuyên phải đối mặt. Với cá nhân, nó làm thui chột những tình cảm tốt
đẹp, nhiều mối quan hệ thiêng liêng, làm cho con người trở nên nhạt nhẽo, tầm thường, thậm chí độc ác, ích kỉ. Đối với
xã hội, nó kìm hãm tài năng, cản trở phát triển hay kéo lùi sự phát triển của lịch sử. 17 tuổi là độ tuổi phù hợp để chúng
ta hoàn thiện hơn về nhân cách của mình, nhận thức đúng về những điều chúng ta đang trải qua, tiếp cận. Chúng ta phải
dũng cảm, phải kiên quyết loại bỏ thói ghen tị “Đừng để cho con rắn ghen tị luồn vào trong tim. Đó là một con rắn độc,
nó gặm mòn khối óc và làm đồi bại trái tim” (Ét-môn-đô A-mi-xi). Thay vì ghen ghét, hãy coi thành công của người
khác là tấm gương để chúng ta học tập, noi theo, phấn đấu.Cuộc sống này vốn dĩ rất công bằng. Thời gian bạn đi ghen

179
ghét, đố kỵ với người khác thì hãy không ngừng nỗ lực bởi nếu không, một ngày nhìn lại, người lạc hậu chắc chắn sẽ là
bạn.
Đề 44: Helen Keller từng nói: “Bạn chẳng thể làm gì mà thiếu đi hy vọng”. Viết 1 đoạn văn khoảng 200 chữ
trình bày suy nghĩ của anh (chị) về câu nói trên
Bài làm
Trước những khó khăn, giữa ranh giới mỏng manh của từ bỏ và nỗ lực, bạn sẽ chọn điều gì? Với bản thân tôi, tôi
luôn khắc ghi câu nói của Helen Keller: “Bạn chẳng thể làm gì mà thiếu đi hy vọng” và coi đó là kim chỉ nam cho
những quyết định của mình. Những tháng ngày tuyệt vời chúng ta có, không có gì đớn đau bằng việc mất đi hy vọng
vào cuộc đời. Hy vọng - vốn chỉ là cụm từ đơn thuần, vô nghĩa chúng ta không muốn hiểu nhưng nó lại là động lực to
lớn giúp chúng ta thành công hơn trong cuộc đời nếu chúng ta luôn mang theo nó bên mình. Bởi trên đường đời, chưa
ai không một lần vấp ngã. Điều trọng không phải ngã như thế nào, đau đớn ra làm sao mà là ta phải biết đối mặt với nó
như thế nào. Nếu mất đi niềm tin, trở nên tuyệt vọng, không có ý chí vươn lên, ta sẽ mãi chìm trong vũng bùn tăm tối
và chắc chắn sẽ đưa chúng ta đến bờ vực của những thất bại. Ngược lại, nếu trong tâm có hi vọng, ta luôn có thể nhìn
thấy ánh sáng cuối đường hầm, tìm được sự bình an, thanh thản trong bất hạnh khổ đau. Đồng thời, thái độ sống lạc
quan, vui vẻ sẽ giúp ta nhận được sự yêu quý, gần gũi từ những người xung quanh và không bao giờ cảm thấy cô đơn,
lạc lõng. Gần đây, chúng ta không khỏi cảm phục trước diễn viên Quốc Tuấn - người cha không từ bỏ hy vọng, đồng

180
hành cùng con suốt mười lăm năm ròng rã. Để rồi, sau tất cả, hạnh phúc đã thực sự mỉm cười với anh và gia đình. Con
của anh bây giờ đã là một cậu bé rắn rỏi, chơi piano rất hay, hiếu thảo với cha mẹ. Hay hình ảnh đội tuyển U23 Việt
Nam, dù bị dẫn trước trong những trận đấu ở giải U23 Châu Á nhưng chưa bao giờ từ bỏ hy vọng của mình. Những
phút giây cuối cùng của trận đấu, hy vọng giúp các anh hùng cháy, hy vọng giúp các anh vững đôi chân và giữ được
“cái đầu lạnh”. Để rồi, chúng ta có những trận đấu lộn ngược dòng ngoạn mục trong chuyến hành trình kỳ diệu đến với
ngôi vị Á quân. Còn chúng ta – những đứa trẻ 17 tuổi đang tìm cơ hội cho bản thân mình trong kỳ thi đầy căng thẳng,
tôi đã không từ bỏ hy vọng của mình với ước mơ vào được ngôi trường mà mình mong muốn. Tôi nghĩ, bạn cũng thế!
Bởi tôi và bạn đều là những người trẻ can đảm.Ngày hôm nay, một thông điệp đắt giá nữa lại được mang theo bên
mình, trở thành hành trang vững chắc nuôi dưỡng tâm hồn và trí tuệ chúng ta, đó là: "Bạn chẳng thể làm gì mà thiếu đi
hy vọng."
Đề số 45: Hãy viết 1 đoạn văn 200 từ trình bày suy nghĩ của anh (chị) về trích dẫn: “Khi trời đủ tối, bạn có thể
nhìn thấy những vì sao.” - Charles A. Beard
Bài làm

181
Cuộc sống xoay vần, sẽ có nhiều thử thách đang chờ đợi bạn ở phía trước. Thế nhưng hãy tin vào một điều: “Khi
trời đủ tối, bạn có thể nhìn thấy những vì sao.” - Charles A. Beard. “Trời đủ tối” ở đây có thể hiểu là những giông bão,
những khó khăn bạn gặp phải trên hành trình của mình, “những vì sao” là khả năng tiềm tàng của bản thân, niềm tin,
sức mạnh hay là những cơ hội chúng ta có thể nhìn thấy được trong khoảng thời gian khó khăn nhất. Trích dẫn này đem
tới cho tôi một bài học ý nghĩa: “Ta có thể nhìn thấy những cơ hội trong khó khăn, đối diện với nghịch cảnh là khoảnh
khắc giúp chúng ta tỏa sáng.” Khi đối diện với nghịch cảnh, có rất nhiều con đường để ta lựa chọn những con đường
gập ghềnh mà vinh quang nhất chính là vượt lên nghịch cảnh. Để “nhìn thấy những vì sao” giữa “bầu trời tăm tối”, mỗi
người cần giữ cho mình tâm thế lạc quan, niềm tin yêu vào cuộc sống và phải không ngừng nỗ lực, cố gắng vươn lên,
làm chủ hoàn cảnh. Khi bạn bằng một cách nào đó, tự mình vượt qua nghịch cảnh, giống như một cây nhỏ trải qua bão
giông, sẽ cứng cáp hơn rất nhiều. Và điều quan trọng hơn là bạn nhìn thấy khả năng của chính mình, những khả năng
trước đó bạn chưa từng một lần tưởng tượng ra. Bài học “nghịch cảnh là cơ hội” khiến tôi nhớ đến chàng trai Khang A
Tủa – sinh ra trong một gia đình đồng anh chị em,nghèo khó ở miền cao hẻo lánh xa xôi Mù Cang Chải bằng sự quyết
tâm của mình, Tủa đã có cơ hội để học cấp 2 và cấp 3 trên thành phố. Thế nhưng khi chuẩn bị thi đại học nghĩ tới gia
cảnh nhà mình, Tủa định không thi. Nhờ sự động viên từ gia đình, chàng trai Mông trúng tuyển vào Đại học Bách
Khoa. Thế nhưng vì ngành học không thích, Tủa thấy mình lạc lõng giữa Hà Nội. Đứng giữa bóng đêm cô đơn, Tủa đã
vượt qua được để tìm thấy cơ hội cho chính mình từ cộng động sinh viên Mông tại Hà Nội. Tủa tham gia rất nhiều hoạt
động, làm được nhiều điều ý nghĩa cho cộng đồng đặc biệt cho trẻ em vùng cao và trong bóng đêm, khi muốn từ bỏ
nhất, những cơ hội đã tới, Tủa đã thành công trong việc thi tuyển vào Đại học Fulbright Việt Nam. Những gì Tủa có

182
bây giờ là những cơ hội tuyệt vời dành cho chàng trai dũng cảm vượt lên trên nghịch cảnh. Những người trẻ, xin đừng
coi bóng đêm là nỗi sợ, xin đừng coi thử thách là nơi bạn dừng chân, hãy nhìn lên bầu trời và tin tưởng vào khả năng
của bạn, bạn chắc chắn sẽ nhìn thấy cơ hội của mình.
Đề số 46: Có ai đó đã từng nói: “Một lời xin lỗi vụng về vẫn tốt hơn sự im lặng”.
Trình bày cảm nhận của anh chị về câu nói này bằng đoạn văn khoảng 200 chữ.
Bài làm
Điều người ta ngại nói ra nhất với nhau trong cuộc sống có lẽ chính là lời xin lỗi. Có lẽ bởi vì, bản ngã của mỗi
người đều có trong đó là sự cố chấp, nhất định không nhận phần sai về mình. Thế nhưng, để có thể trở thành một người
ngày càng hoàn thiện, xin bạn hãy nhớ điều “Một lời xin lỗi vụng về vẫn tốt hơn sự im lặng”. Lời xin lỗi là cái cúi đầu,
cái khoanh tay lễ phép và lời chân thành: cháu xin lỗi, em xin lỗi, bác xin lỗi, thầy xin lỗi...được nói ra khi chúng ta lỡ
làm một điều gì đó chưa đúng gây ra ảnh hưởng không tốt tới người khác. Lời xin lỗi khi mình làm sai không chỉ là
cách thể hiện thái độ biết lỗi, tự nhận thấy sai lầm mà còn là phép lịch sự trong giao tiếp, ứng xử giữa người với người.
Lời xin lỗi là thể hiện sự tôn trọng và khiến người nghe cảm thấy hài lòng, vui vẻ, chấp nhận, bỏ qua, làm cho mối
quan hệ tốt đẹp hơn. Còn người xin lỗi thì cảm thấy nhẹ lòng và trên hết là ý thức được trách nhiệm của mình trước

183
hành động sai trái. Đất nước Nhật Bản có lẽ là đất nước nổi tiếng với văn hóa “cảm ơn và xin lỗi”. Trong bất cứ hoàn
cảnh nào, dù cho đó là nguyên nhân chủ quan hay khách quan, nếu như họ hành động gây ra những tổn thất cho người
khác, họ sẵn sàng xin lỗi mà không cần xét tới nguyên nhân. Lời xin lỗi kịp thời giúp hình ảnh của người Nhật trở nên
đẹp hơn trong mắt bạn bè quốc tế. Hay nói về câu chuyện của đất nước Việt Nam mình, hành động của cậu bé 8 tuổi ở
Hải Phòng lỡ làm vỡ gương ô tô đã viết giấy gửi lời xin lỗi và số điện thoại ngỏ ý đền bù cho chủ nhân chiếc ô tô để
trước cổng trường mà báo chí đưa tin trong suốt thời gian qua khiến chúng ta phải suy ngẫm. Cho nên biết nói lời xin
lỗi là một hành động lịch sự làm cuộc sống xã hội trở nên văn minh, tốt đẹp hơn. Cần phê phán những kẻ thiếu tự
trọng, thiếu dũng cảm, làm sai nhưng bảo thủ không nhận trách nhiệm. Đừng tự bào chữa cho những hành động sai trái
của mình bằng câu nói: “Im lặng là vàng”, hãy trân trọng tình cảm người khác dành cho bạn bằng việc thẳng thắn nhận
lỗi.Thành công chỉ dành cho người biết nhận lỗi và dám chịu trách nhiệm trước những sai lầm mình gây ra. Tuổi trẻ
ngắn thế, hãy học từ những nhiều giản đơn nhất để tâm hồn mình luôn thật bình yên và đừng quên, chúng ta nên bắt
đầu bằng từ: “Xin lỗi!”

184
Đề số 47: Viết 1 đoạn văn khoảng 200 chữ trình bày suy nghĩ của anh (chị) về thông điệp được đưa ra từ bức
ảnh dưới đây:
Bài làm

185
Cuộc sống vốn dĩ là một chuỗi những điều kỳ diệu chúng ta sẽ cùng nhau khám phá trên chặng đường mình đi. Và
bạn có biết không, ngay cả khi bạn cảm thấy mình không còn chút ý chí nào về việc mình đang làm, cảm thấy không
còn bất cứ con đường nào cho mình thì chúng ta vẫn có những điều tuyệt vời đang đón chờ phía trước, chỉ cần bạn có
niềm tin và nỗ lực thêm một chút nữa thôi. Đó cũng chính là thông điệp bức ảnh trên truyền tải đến chúng ta: “Đừng
bao giờ từ bỏ niềm tin vào việc bạn đang làm, không ngừng cố điều kỳ diệu nhất định sẽ đến.” Tôi nhìn thấy những đóa
hoa tím rất đẹp mọc trên đá. Địa hình vốn dĩ khô cằn, không thể có sự sống vậy mà có những bông hoa rất đẹp đã mọc
lên từ một nơi khô cằn, không có sự sống. Loài hoa yếu mềm thế mà cũng vươn lên để tỏa hương cho đời, con người ta
mạnh mẽ thể không lẽ chỉ vì chút hoàn cảnh khó khăn mà từ bỏ những mục tiêu của mình hay sao. Tôi chợt nhớ tới câu
chuyện của Khang A Tủa, cậu học sinh người dân tộc sống ở vùng quê hẻo lánh Mù Cang Chải sau biết bao năm cố
gắng rồi lại từ bỏ vì điều kiện gia đình quá khó khăn, ở thời điểm hiện tại Tủa đã chính thức trở thành sinh viên trường
Đại học danh tiếng của Mỹ trong sự ngưỡng mộ của bạn bè trang lứa. Nhiều người nghĩ đó là sự may mắn với anh,
nhưng với cô giáo dạy của Tủa cô cho rằng: với những nỗ lực của Tủa đã làm được, điều này đến với em là tất yếu. Sự
tự tin, kiên nhẫn, khát vọng học tập không ngừng vươn cao đã giúp Tủa khẳng định chính mình. Như hạt mầm vùi
trong cát bỏng, mạnh mẽ cắm sâu rễ vào lòng đất, lớn lên với ánh nắng ban mai, hình ảnh bông hoa nở trên đá và câu
chuyện của Tủa một lần nữa nhắc cho chúng ta về bài học nỗ lực trong cuộc đời. Bạn có thể làm được rất nhiều điều
tươi đẹp chỉ cần bạn tin và đừng bao giờ bỏ cuộc mà thôi.

186
Đề số 48: Viết 1 đoạn văn ngắn khoảng 200 từ trình bày suy nghĩ của anh (chị) về mệnh đề: "Những người
hùng thầm lặng giữa tâm bão corona."
Bài làm
Giữa bệnh dịch, khi tất cả mọi người đều tìm cách chạy đi càng xa càng tốt, các bác sĩ là những người lại là
những người sẵn sàng lao vào, càng nhanh càng tốt. Tôi gọi đó là những người hùng thầm lặng giữa tâm bão corona
trong lòng tôi. Chủng virus mới xuất hiện, nỗi đe dọa mới xuất hiện bởi mức độ lây lan quá nhanh khởi nguồn từ Trung
Quốc. Đó là lúc, tất cả các bác sĩ chuẩn bị hành trang lên đường, không ngại gian khó, không ngại hiểm nguy. Tại Vũ
Hán của Trung Quốc, hàng trăm, hàng ngàn bác sĩ đã không còn Tết, khoác trên mình bộ quần áo bảo hộ, gương mặt
đeo khẩu trang và mũ kín mít, hàng chục ngàn bệnh nhân đang đợi họ. Giữa tâm bão, giấc ngủ đối với họ là xa xỉ, gặp
người thân là ước mong và niềm vui là nụ cười rạng rỡ khi những bệnh nhân đầu tiên được chữa khỏi bệnh. Thông tin
bác sĩ Lý Văn Lượng (34 tuổi) ngừng hơi thở tại Vũ Hán trong trận chiến ác liệt vì kiệt sức, giây phút cuối cùng vẫn
giơ ngón tay biểu hiện ý chí quyết tâm chiến thắng cuộc chiến này đã khiến cả thế giới xúc động. Tại Việt Nam, ngay
sau khi phát hiện có những bệnh nhân đầu tiên dương tính với nCoV, các bác sĩ đã ngay lập tức điều trị cho bệnh nhân
với phác đồ tốt nhất. Những chương trình cộng đồng phòng chống dịch liên tục được cập nhật. Và trong cuộc chiến
gian khổ này, nụ cười hạnh phúc đã nở trên môi khi cả 16/16 bệnh nhân nhiễm bệnh tại Việt Nam đã được điều trị
thành công. Năm nay, những anh hùng thầm lặng giữa tâm bão corona mất Tết, họ phải tạm gác những hạnh phúc đời

187
thường ở lại để hoàn thành sứ mệnh của mình. Đã có những sức ép nhất định khi nỗi hãi xâm lấn khiến một bộ phận có
thái độ tiêu cực khi tiếp xúc với họ. Thế nhưng vượt lên trên tất cả, các bác sĩ vẫn tiếp tục lao động, tiếp tục cống hiến,
dành trọn lòng tin của nhân dân và niềm tự hào cho mỗi trái tim Việt Nam. Tại Vũ Hán, rất nhiều người đang hát vang
ca khúc xúc động: "Vũ Hán cố lên!" để cổ vũ cho các bác sĩ nơi tâm dịch. Tại Việt Nam, chúng ta cũng đang đồng
thanh cổ vũ cho các bác sĩ nơi chiến tuyến. Trong công cuộc dập dịch này, chúng ta sẽ nhất định thắng lợi. Cảm ơn
những người hùng thầm lặng, có lẽ cũng chính bởi vì điều này mà nghề bác sĩ lại đáng trân trọng hơn bội phần. Bạn có
muốn sau này mình cũng sẽ may mắn được khoác lên mình chiếc áo blous trắng không? Còn tôi, có lẽ câu trả lời là có!
Đề số 49: Viết một đoạn văn khoảng 200 chữ trình bày suy nghĩ của anh chị về tác hại của thói quen ỉ lại.
Bài làm
Trong hành trình đến với thành công, chúng ta luôn phải nghiêm khắc với chính bản thân mình. Bill Gates từng
nói: “Thói quen ỷ lại là một hòn đá cản bước bạn đến với thành công, muốn làm nên nghiệp lớn, bạn phải đá chúng
khỏi con đường của mình”. Trông chờ vào người khác là thói quen ỷ lại, dựa dẫm, không muốn cố gắng, không muốn
bỏ công sức của mình để làm việc và tìm kiếm những việc mình cần làm. Không ai trong chúng ta có thể sống mà
không cần sự quan tâm giúp đỡ của người khác nhưng đó sẽ là sự giúp đỡ trong khả năng của họ và lúc đó bạn thật sự

188
không thể xoay sở. Đừng mong chờ sự giúp đỡ của người thân bạn bè khi bạn vẫn có thể tự mình làm được. Ngày nay
có khá nhiều bạn trẻ thích sống dựa dẫm ỷ lại. Trong học tập, khi có bài tập về nhà không chịu làm mà đợi bạn làm rồi
sao chép lại hay khi sinh viên đã có bằng tốt nghiệp nhưng không tự đi kiếm việc làm mà chờ đợi vào một người thân
nào đó kiếm công việc cho... Trông chờ vào người khác không phải là một giải pháp tối ưu để chúng ta xây dựng cuộc
đời mình. Đây là một thói quen xấu để lại rất nhiều hậu quả khôn lường mà ta cần phê phán và loại bỏ. Nó sẽ biến
chúng ta trở thành những kẻ bù nhìn vô thức và sẽ gặp thất bại trong cuộc sống. Câu chuyện về những con người ở lại
gọi cho chúng ta tới hình ảnh của lời cây tầm gửi, sống nhờ vào thân của loài cây khác. Đến khi cành cây đó bị chặt đi,
đồng nghĩa với việc loài cây đó sẽ chết. Cũng giống như trong cuộc sống, nếu bạn quá phụ thuộc vào một người nào đó
mà không tự động trên đôi chân của mình, đi bằng đôi chân của mình, người bạn dựa dẫm một ngày nào đó cũng sẽ rời
bỏ bạn, bởi họ cũng có rất nhiều những mối bận tâm khác mà không thể lúc nào cũng cạnh bên bạn. Chính vì vậy hãy
tự đi trên đôi bàn chân của mình và mở ra cánh cửa mà bạn muốn mở. Đừng phó mặc cuộc đời mình cho người khác
cho dù đó là cha mẹ hay người thân. Bên cạnh đó phải biết rèn luyện cho bản thân tính tự lập, trau dồi kiến thức, hoàn
thiện bản thân mình. Loại bỏ được tính ỷ lại, con đường đi tới mục tiêu của bạn sẽ ngày càng rút ngắn hơn và ngay cả
trước giông bão bạn cũng sẽ không gục ngã. Cuộc sống này tuyệt vời lắm, chỉ cần bạn cố gắng thôi!

189
Đề số 50:
“Sống trong đời sống cần có một tấm lòng
Để làm gì em biết không?
Để gió cuốn đi, để gió cuốn đi...”
(Trích “Để gió cuốn đi” – Trịnh Công Sơn)
Viết đoạn văn khoảng 200 chữ nêu cảm nhận của anh chị về thông điệp được truyền tải qua những câu hát
trên.
Bài làm
Cố nhạc sĩ Trịnh Công Sơn đã từng để lại những lời hát ấn tượng: “Sống trong đời sống cần có một tấm lòng /
Để làm gì em biết không? / Để gió cuốn đi, để gió cuốn đi...” Nếu ví cuộc đời này là một trường ca bất tận thì có lẽ, lối
sống sẻ chia, cho đi là còn mãi là một nốt trầm sâu lắng chứa đựng giá trị nhân sinh sâu sắc về cách ứng xử của con
người trong cuộc sống. Và những lời hát quen thuộc của cố nhạc sĩ Trịnh Công Sơn đã truyền tải thông điệp đáng trân
trọng như thế. Cho đi là cách ta sẻ chia, giúp đỡ ai đó về mặt vật chất hoặc tinh thần. Cho đi làm cho chúng ta hạnh
phúc hơn, yêu đời hơn, làm cho chính bản thân ta hoàn thiện hơn, cảm nhận cuộc đời này có ý nghĩa hơn. Không chỉ
vậy cuộc sống là một ngọn núi, có lúc dốc, có lúc bằng phẳng khác nhau, bởi vậy luôn cần đến những con người biết

190
chia sẻ, biết cho đi mà không nghĩ đến việc nhận lại. Cuộc sống này còn nhiều những mảnh đời bất hạnh, họ cần lắm
một ánh lửa sẻ chia từ chúng ta, đôi khi chỉ là cái nắm tay thật chặt, cái vỗ vai, lời an ủi, động viên cũng phần nào giúp
họ. Nhắc đến lẽ sống đẹp này, chúng ta lại nhớ đến câu chuyện về chàng thanh niên Nguyễn Hữu Ân đã chia sẻ chiếc
bánh thời gian của mình để giúp đỡ những người bệnh ung thư giai đoạn cuối. Hay mới nhất gần đây, cũng xuất phát từ
thông điệp sống cho đi là còn mãi, bé Hải An – em bé với một trái tim nhân hậu biết được về căn bệnh của mình dù còn
rất nhỏ, em đã quyết định hiến giác mạc của mình để dành sự sống đó cho một người may mắn. Hành động nhân ái đó
của em đã trở thành nguồn động lực lớn lao, lan tỏa đến toàn xã hội. Chúng ta cần phải biết mỗi ngày sống là một trải
nghiệm, được yêu thương, được sẻ chia là điều hạnh phúc nhất. Cuộc sống sẽ tuyệt vời biết bao khi mỗi con người sẵn
sàng cho đi, sẻ chia đối với những người xung quanh mình. Hạnh phúc sẽ còn mãi nếu mỗi ngày chúng ta đều sẵn sàng
lan tỏa tình yêu thương, giúp đỡ mọi người xung quanh. Và cuộc đời sẽ đẹp hơn biết bao nhiêu nếu ai cũng mang trong
trái tim mình một tình yêu như thế và sẵn sàng cho đi nhiều hơn .
Đề số 51: Viết 1 đoạn văn khoảng 200 từ trình bày suy nghĩ của anh chị về ý nghĩa của bản lĩnh trong thành
công của mỗi người.
Bài làm

191
Billi Lim nhà sáng lập của IHK (Viện Hardknocks Institute of Hardknocks) và chương trình hội thảo nổi tiếng:
“Sinh ra để tự do” từng viết một cuốn sách nổi tiếng mang tên: “Dám thất bại”. Cuốn sách này khiến tôi suy ngẫm về ý
nghĩa của bản lĩnh trong thành công của mỗi con người. Bản lĩnh là dám sống, dám nghĩ, dám làm những điều bản thân
cho là đúng. Nó còn được hiểu đó là sự gan dạ, dũng cảm, kiên cường dám đối mặt với khó khăn và dám đứng lên từ
thất bại. Đây là một đức tính đáng quý, nhưng cần phải trải qua quá trình mài giũa để có thể tìm được con đường đúng
đắn nhất đi đến thành công. Cuộc đời nhiều biến chuyển, ẩn chứa nhiều khó khăn và thử thách bất ngờ, khi có bản lĩnh,
chúng ta sẽ không phải cúi đầu, không phải băn khoăn, không phải lo nghĩ sẽ phải làm gì, làm như thế nào trước những
biến cố xảy ra. Người có bản lĩnh đối đầu với nghịch cảnh coi đó là cơ hội, người thiếu bản lĩnh coi đó là lý do để từ
bỏ. Và vốn dĩ, thành công chỉ dành cho những người dám nghĩ, dám làm. Bản lĩnh làm nên chính bạn rất khác biệt, đặc
biệt: dũng cảm, kiên trì, tự tin, quyết đoán, không ngại đối mặt với khó khăn và điều đó giúp bạn thành công trong cuộc
đời của chính mình. Suy ngẫm về tầm quan trọng của bản lĩnh tôi nhớ tới Oprah Winfrey - Nữ hoàng truyền hình, tỉ
phú của nước Mỹ. Sinh ra tại một khu ổ chuột, con gái của một cặp vợ chồng vị thành niên không kết hôn, thậm chí đã
từng bị xâm hại tình dục và mang thai ở tuổi 14, bà vẫn kiên cường vượt qua mọi định kiến, gian nan để trở thành tỷ
phú da màu ở tuổi 40 cũng như truyền cảm hứng cho biết bao mảnh đời bất hạnh. Trong cuộc đời, cũng đã có những
lúc tôi muốn từ bỏ hành trình chinh phục đại học vì nghĩ nó quá khó khăn đối với mình thế nhưng vượt lên trên tất cả,
tôi đã lựa chọn đối mặt, không từ bỏ và từng ngày học tập chăm chỉ hơn. Bạn và tôi, hãy cùng tiếp thêm cho nhau lòng
dũng cảm trong đời, bởi nếu chỉ có một trái tim mềm yếu mang theo trong chuyến hành trình đam mê mà không trang
bị một niềm tin sắt đá, chúng ta sẽ rất dễ từ bỏ. Thế nhưng, tuyệt đối không được nhầm lẫn giữa bản lĩnh với sự tự phụ

192
hay bảo thủ bởi như John Ruskin từng nói, “Bản lĩnh là sự hợp nhất của kinh nghiệm, trí tuệ và đam mê trong guồng
hành động”.
Đề số 52: Hiện nay, mong muốn con mình học ngành và nghề theo ý thích của phụ huynh vẫn xảy ra ở rất
nhiều gia đình và gây ra áp lực lớn đối với những đứa trẻ. Từ hiện được đáng suy ngẫm ấy, hãy viết 01 đoạn
văn (khoảng 200 chữ) với chủ đề: "Hãy cho con được một lần là chính mình."
Bài làm
Mẹ thân yêu của con, Ngay từ khi còn bé, con đã được lớn lên trong tình yêu thương và sự chở che của mẹ. Con
cảm ơn mẹ rất nhiều vì đã sinh ra con ra trong cuộc đời và nuôi dưỡng con lớn khôn để ngày hôm nay con có cơ hội
được tham dự kỳ thi quan trọng nhất trong cuộc đời của mình. Con vẫn còn nhớ ngày con nhỏ xíu, những video mẹ ghi
lại là hình ảnh con tham gia hội thao thiếu nhi với mục tiêu phải giành giải nhất, mẹ cùng con luyện tập mỗi ngày, có
những hôm về nhà con mỏi nhừ đôi chân không muốn xuống ăn cơm. Việc con tập luyện chăm chỉ đổi lấy nụ cười của
mẹ, dù điều con yêu thích là âm nhạc. Lớn lên một chút, mẹ luôn nhắc nhở con bài vở phải đầy đủ, điểm tổng kết phải
trên 8, nếu chẳng may con không đạt được, mẹ sẽ mắng con chểnh mảng học hành dù nhiều khi điểm số của con so với
bạn bè cũng không phải quá thấp. Mẹ luôn muốn con lớn lên phải trở thành vận động viên hoặc thầy giáo dạy thể dục,

193
nối tiếp ước mơ của mẹ tham dự Seagame nhưng đó lại chưa bao giờ là điều con mong muốn. Có lần con giấu mẹ mua
một cây sáo về tập luyện, giấu rất kỹ trong tủ quần áo, lúc nào bố mẹ vắng mà mới dám bỏ ra tập. Thế rồi một ngày mẹ
phát hiện, mẹ tịch thu của con đến bây giờ chưa trả lại. Điều mẹ làm đã khiến con rất buồn, mẹ có biết không? Dù trong
lòng con luôn hiểu mẹ chỉ muốn giành những điều tốt đẹp nhất cho con, nhưng đó chưa bao giờ là điều con muốn. Con
chọn nguyện vọng thi đại học, mẹ nói con để nguyện vọng 1 là Đại học thể dục thể thao sau đó học xong sẽ xin về
trường dậy, có thể mở thêm lớp học bơi cho trẻ em. Mọi hoạch định cuộc đời con mẹ đều tính cho con cả, tất cả chỉ
xuất phát từ tình yêu thương lớn lao của mẹ. Ngày hôm nay ngồi trong phòng thi, con xin lỗi vì đã để nguyện vọng
trường Đại học sân khấu điện ảnh khoa Âm nhạc dân tộc mà không nói với mẹ. Con mong mẹ có thể một lần cho con
được thực hiện và cháy với giấc mơ của chính mình. Con cảm ơn mẹ đã dành tất thảy tuổi trẻ và tình yêu thương cho
con. Dù con biết chặng đường phía trước còn nhiều gian khổ nhưng con sẽ luôn vững vàng để được một lần là chính
mình. Cảm ơn mẹ thật nhiều!
Đề số 53: Viết 1 đoạn văn khoảng 200 chữ trình bày suy nghĩ của anh (chị) về trích dẫn: “Điều quan trọng
không phải là những gì xảy đến với cuộc sống của bạn mà là cách bạn nhìn vào biến cố đó.”
Bài làm

194
Cơn mưa rào bất chợt ùa đến trong lòng thành phố. Từ chỗ trú mưa, có người phàn nàn thời tiết thật thất thường,
có người lại cảm ơn cơn mưa “giải khát” cho thành phố sau bao ngày nắng nóng. Tình huống trái ngược này khiến tôi
nhớ tới bài học ý nghĩa từ câu nói: “Điều quan trọng không phải là những gì xảy đến với cuộc sống của bạn mà là cách
bạn nhìn vào biến cố đó”. Biến cố là những sự kiện xảy ra có ảnh hưởng và tác động mạnh đến đời sống xã hội cá nhân.
Trong quá trình cố gắng đạt được mục đích, chúng ta sẽ gặp những giông bão khiến chúng ta thất vọng, mệt mỏi, chán
nản. Trước những biến cố như vậy bạn đừng nản lòng, con đường đến thành công có bao giờ trải lụa? Hãy coi những
thất bại, những nỗi buồn là thử thách dành cho sự kiên nhẫn và lòng dũng cảm. Sau cùng, người ta thường chỉ nuối tiếc
vì đã không làm hết sức, chẳng ai hối tiếc vì đã dám thử nghiệm. Và thái độ của chúng ta trước những khó khăn thử
thách là rất quan trọng, nếu ta nhìn mọi thứ theo hướng tích cực thì sự việc trở lên đơn giản và dễ dàng hơn rất nhiều.
Nhưng nếu mang tâm trạng và cái nhìn tiêu cực thì mọi việc sẽ tồi tệ hơn, thất bại sẽ là điều đương nhiên. Ai đó đã
từng nói rằng: Đời thay đổi khi chúng ta thay đổi, vậy nên dù giông bão có lớn đến đâu nhưng chỉ cần chúng ta có cái
nhìn tích cực thì sẽ nhận lại những điều bất ngờ. Chắc hẳn chúng ta cũng chưa thể quên được hình ảnh cặp vợ chồng
chú lính chì Ngọc Bảo, Lệ Thu. Cả hai cùng khiếm khuyết một chân nhưng không vì thế mà nản lòng từ bỏ cuộc sống,
hai người đều rất nỗ lực tìm cho mình niềm vui trong công việc, sự tự tin trước cuộc đời. Họ đều tìm thấy một điểm
chung đó là dù những biến cố xảy ra tưởng như không thể vượt qua được nhưng với niềm tin yêu cuộc sống, sự lạc
quan cả hai đã vượt qua để trở thành nguồn năng lượng sống đẹp cho xã hội. Hãy dũng cảm bước đi, chấp nhận đương
đầu với mọi khó khăn, thử thách, con người sẽ trưởng thành, được sống một cuộc đời phong phú, giàu trải nghiệm và

195
có ý nghĩa. Bạn biết không, cuộc sống này thực sự rất kỳ diệu, hãy luôn giữ cho mình góc nhìn lạc quan, tích cực thì
dẫu cho hôm đó thời tiết có mưa hay nắng với bạn vẫn sẽ luôn là một ngày đẹp trời!
Đề số 54: Anh/chị hãy viết 01 đoạn văn (khoảng 200 chữ) bàn luận về tầm quan trọng của vẻ đẹp ngoại hình
trong cuộc sống ngày nay.
Bài làm
Người ta thường nói vẻ đẹp bề ngoài không quan trọng, vẻ đẹp bên trong mới là tất cả. Nhưng đặt giữa cuộc sống
hiện đại ngày nay, thì vẻ đẹp ngoại hình lại trở thành giá trị không thể xem thường, có vai trò vô cùng quan trọng. Vẻ
đẹp ngoại hình là vẻ đẹp về diện mạo, là dáng vẻ bên ngoài của con người. Vẻ đẹp ngoại hình có thể đến từ nhan sắc,
vóc dáng hay thần thái tự tin, lịch sự. Trong bối cảnh hiện nay, khi điều kiện về vật chất tốt hơn, người ta không còn
chỉ quan tâm làm sao để “ăn no mặc ấm” mà quan trọng hơn bây giờ là “ăn ngon mặc đẹp”, đồng nghĩa với việc vẻ bề
ngoài đang ngày càng được chú trọng. Vẻ bề ngoài xinh đẹp, tự tin giúp ta tạo được thiện cảm đối với mọi người ngay
trong lần gặp đầu tiên. Vẻ đẹp ngoại hình giúp ta tự tin hơn, tạo tiền đề thuận lợi để bộc lộ cá tính, tính cách cũng như
sự thông minh, tài năng của mình. Vẻ đẹp ngoại hình là yếu tố quan trọng làm nên phong cách của mỗi người. Đó còn
là chiếc chìa khóa hữu ích trong các mối quan hệ xã hội và trong công việc. Không thể phủ nhận nhiều ngành nghề hiện

196
nay đưa ra những yêu cầu riêng về ngoại hình như ngành hàng không, ngành du lịch, giải trí... Điều đó cho thấy vẻ đẹp
ngoại hình giữ một vai trò đáng kể góp phần tạo dựng lên thành công của mỗi người. Nếu không phải ngoại hình cuốn
hút, gương mặt trẻ trung, xinh đẹp, thần thái tự tin tràn đầy năng lượng thì Châu Bùi - một cô gái ít tuổi mới chập
chững bước vào làng thời trang - có thể được nhiều người quan tâm và mến mộ đến vậy? Chắc chắn thành công của
Châu Bùi còn đến từ sự nỗ lực và quyết tâm không ngừng nghỉ nhưng trong đó cũng có biết bao những cố gắng dành
thời gian chăm sóc, làm đẹp hơn vẻ bề ngoài để luôn luôn giữ được ấn tượng đẹp trong lòng người hâm mộ và cả trong
những đối tác khi làm việc. Vậy mới thấy vẻ đẹp ngoại hình có vai trò thực sự quan trọng. Tuy nhiên, chúng ta quan
tâm tới việc làm đẹp ngoại hình nhưng cũng cần chú trọng làm giàu vẻ đẹp tâm hồn, vẻ đẹp trí tuệ để trở thành một
người toàn thiện, hoàn mỹ. Hãy tự xây dựng cho mình một quan niệm thật đúng đắn về cái đẹp, sao cho cân bằng giữa
vẻ đẹp ngoại hình và cả vẻ đẹp nội tâm để thật tự tin làm chủ cuộc đời mình, lan tỏa giá trị sống tích cực tới mọi người
xung quanh và hãy luôn đảm bảo rằng vẻ bề ngoài của bạn là sự phản ánh đẹp đẽ nhất tâm hồn bên trong bạn.
Đề số 55: Hãy viết đoạn văn (khoảng 100 chữ) bàn về ý nghĩa của câu nói: “Chiến thắng bản thân là chiến
thắng hiển hách nhất” (Platon)
Bài làm

197
Tiếc nuối nhất là khi biết mình làm được lại bỏ qua. Mệt mỏi nhất là khi bản thân mình cứ mãi lắng lo về tương
lai còn khó khăn nhất là khi phải tự vượt qua nỗi sợ hãi chính mình. Chính vì thế, điều quan trọng là bạn có dám đương
đầu với những trở ngại của chính mình hay không, bởi “Chiến thắng bản thân là chiến thắng hiển hách nhất” (Platon).
Vượt lên chính mình, hiểu được điểm yếu, nỗi sợ hãi của bản thân và tự mình vượt qua nó, hay là sự phá bỏ những giới
hạn tầm thường của bản thân, “chiến thắng bản thân” chính là “chiến thắng hiển hách nhất”, là chiến thắng đem lại vinh
quang, sự vui sướng tột độ và mang nhiều ý nghĩa quan trọng. Như vậy, câu nói đã khẳng định ý nghĩa của việc chiến
thắng bản thân, vượt lên chính mình sẽ đem đến những vinh quang, thành công và hạnh phúc xứng đáng. Chiến thắng
bản thân là khi ta hiểu được những khuyết điểm của bạn thân và tự giác vươn lên, khắc phục; là khi ta vượt qua được
những nỗi sợ hãi, tự ti, mặc cảm những giới hạn về tri thức, về sức khỏe, về hiểu biết..., những hàng rào vô hình do
chính ta tạo nên luôn ngăn trở ta đến với thành công. Chàng trai Khang A Tủa nếu không vượt lên chính mình, không
dũng cảm vượt qua sự tự ti của một học trò người H'Mông, không nỗ lực học từng con chữ tiếng Anh, học tự tin, học
hòa nhập, thì anh đã không thể trở thành một sinh viên Đại học Fulbright ưu tú như hiện nay. Quả thật, thành quả “hiển
hách” và xứng đáng luôn đến với những ai kiên trì, dũng cảm vươn lên. Bên cạnh đó, chiến thắng bản thân là chiến
thắng hiển hách nhất bởi không có đối thủ nào hiểu ta bằng chính ta, vượt lên chính mình sẽ tạo ra những cái tôi ưu tú
hơn, ngày một hoàn thiện hơn. Để chiến thắng bản thân, mỗi người cần nghiêm túc nhìn nhận, thẳng thắn đánh giá, có
sự khiêm tốn, kiên trì, nỗ lực không ngừng nghỉ, chiến thắng về cảm xúc, chiến thắng cả về ý chí... Đừng vội rơi nước
mắt tuyệt vọng, đừng vội nản lòng mà quay lưng với những gì đang theo đuổi, cũng đừng dễ dàng thỏa mãn với hiện
tại, hãy quyết tâm đến cùng rồi ta sẽ trở thành một phiên bản hoàn thiện nhất. Chỉ cần bạn có thể chiến thắng được nỗi

198
sợ hãi, sự tự ti thành công sẽ đến với bạn vào một ngày không xa. Hãy nhớ rằng, ở bất cứ thời điểm nào, hoàn cảnh nào
thì "chiến thắng bản thân vẫn là chiến thắng hiển hách nhất
Đề số 56:
“Mỗi buổi sáng ở châu Phi, một con linh dương thức dậy
Nó biết rằng nó phải chạy nhanh hơn cả con sư tử
nếu không nó sẽ bị giết.
Mỗi sáng một con sư tử thức dậy
Nó biết rằng nó phải chạy nhanh hơn con linh dương chậm nhất
... hoặc nó sẽ bị chết đói .
Điều quan trọng không phải là việc bạn là sư tử hay linh dương
Khi mặt trời mọc, bạn nên bắt đầu chạy...” – Thomas L. Friedman
Từ phần văn bản trên viết 1 đoạn văn 200 từ về thông điệp được rút ra từ câu chuyện trên.
Bài làm

199
Dù bạn là ai, bạn đều cần phải có mục đích là lí tưởng sống để phấn đấu và đeo đuổi. Mục đích sống của bạn là gì
rất quan trọng nhưng quan trọng hơn là bạn phải không ngừng hành động, nỗ lực cho mục đích ấy. Đây cũng chính là
bài học tôi rút ra được từ câu chuyện về sư tử - linh dương. Cuộc sống là một cuộc cạnh tranh gay gắt để sinh tồn. Con
người chúng ta phải đấu tranh ngay từ khi còn trong bụng mẹ, để được chào đời và nhìn thấy ánh sáng mặt trời. Khi lớn
lên, ta lại tiếp tục chuỗi dài những cuộc đấu tranh để có thể tồn tại trong xã hội. Đấu tranh với bệnh tật, với thiên nhiên,
thậm chí với chính bản thân mình và với cả đồng loại. Trong vòng quay đó, ta phải không ngừng thay đổi để thích nghi
và vươn lên. Khi mặt trời mọc bạn nên bắt đầu chạy” không quan trọng bạn là ai hãy cứ chạy để đuổi kịp sự vận động
và thay đổi không ngừng của cuộc sống nếu không muốn bị đào thải. Nhưng đừng chạy một cách vô nghĩa bạn nhé!
Hãy đặt ra mục đích rõ ràng cho bản thân, cuộc sống chỉ thực sự có ý nghĩa khi bạn có động lực, mục tiêu để theo đuổi
một thứ gì đó trong cuộc đời. Bài học này khiến tôi nhớ tới tỉ phú Trung Quốc – Jack Ma – cha đẻ của sàn thương mại
khổng lồ Alibaba. Trước khi làm được điều phi thường đó, Jack Ma đã từng bị từ chối trên 30 lần. Thất bại không làm
ông gục ngã, mỗi ngày ông đều học tập và làm việc rất chăm chỉ thậm chí ông còn làm việc nhiều hơn người khác gấp
rất nhiều lần. Ông luôn tâm niệm: “Nếu không bỏ cuộc, bạn sẽ vẫn có cơ hội. Bỏ cuộc mới chính là thất bại lớn nhất.”
Những điều Jack Ma trải qua và làm được đã trở thành câu chuyện cảm hứng về lý tưởng sống và quyết tâm theo đuổi
lý tưởng sống của người trẻ. Chúng ta nhiều khi luôn có cảm giác mơ hồ về mục tiêu của mình và không biết thực hiện
nó như thế nào. Nhưng bạn biết không, chỉ cần chúng ta xác định được mục tiêu, hãy hành động ngay để tìm ra đường
đi tốt nhất, quan trọng là bạn đừng bỏ cuộc. Một ngày mới đã bắt đầu, hãy khởi động và chạy thôi bạn trẻ ơi!

200
Đề số 57: Viết 1 đoạn văn khoảng 200 chữ trình bày suy nghĩ của anh (chị) về trích dẫn: “Đôi khi bạn chiến
thắng, đôi khi bạn cần phải học hỏi”. - John Maxwell.
Bài làm
John Maxwell đã từng đem đến cho mỗi người một bài học kinh nghiệm vô cùng quý giá: “Đôi khi bạn chiến
thắng, đôi khi cần phải học hỏi.” Câu nói này đã đem tới một thông điệp giá trị: Hãy thay đổi góc nhìn của mình khi nói
về thất bại, đó là tôi học hỏi, chứ tôi không thất bại. Có một sự thật là, góc nhìn của bạn về cuộc sống đặc biệt trong
những khoảnh khắc khó khăn rất quan trọng. Bởi bạn chẳng bao giờ có thể biết được những nghịch cảnh sẽ xảy đến với
bạn lúc nào, đứng trước những thử thách đó nếu bạn chiến thắng, con đường phía trước của bạn sẽ rộng mở hơn còn
nếu bạn không vượt qua được và thất bại, không sao đó là là một trải nghiệm rất tuyệt để bạn có cho mình những bài
học kinh nghiệm giá trị. Việc giữ cho mình một tâm thế vững trước mọi thách thức giúp bạn luôn nhìn nhận được
những cơ hội trong khó khăn. Đừng lo sợ, phía trước luôn là con đường. Điều này khiến tôi nhớ về câu chuyện của nhà
khoa học Edison, để có thể phát minh thành công ra bóng đèn, đã có hơn 10.000 cuộc thử nghiệm được tiến hành, và
kết quả nhận được chỉ là sự thất bại. Thế nhưng nhà khoa học này vẫn tiếp tục hành trình không mệt mỏi của mình, thất
bại đó ông coi là điều cần phải học hỏi. Và sau đó, giữ một trái tim và trí óc kiên định, ông đã thành công khi mang lại
ánh sáng cho nhân loại. Edison từng khẳng định: “Tôi không thất bại. Tôi chỉ đã tìm ra 10.000 cách không hoạt động.”

201
Đó là cách mà nhà sáng chế vĩ đại Thomas Edison nói về hàng ngàn lần thử nghiệm thất bại để tìm ra đúng vật liệu làm
sợi dây tóc trong bóng đèn. Câu chuyện này thực sự đã truyền cảm hứng cho rất nhiều người trẻ khi bắt đầu làm một
việc gì đó thường sợ thất bại, không dám làm, không dám thay đổi. Là một người trẻ sinh ra trong thời kỳ hội nhập, tôi
hiểu rằng cơ hội cuộc sống chia đều cho tất cả mọi người. Chỉ cần chúng ta có lòng can đảm, kiên trì và sự lạc quan,
đứng trước thất bại không nao núng, coi đó là bài học kinh nghiệm quý giá để từ đó ngày càng hoàn thiện, con đường
đi đến thành công sẽ không còn xa. Bạn trẻ ơi, hãy cứ dại khờ, hãy cứ đam mê và đừng sợ thất bại, đó là cơ hội quý giá
để bạn tự khẳng định mình và cũng là cơ hội để bạn tỏa sáng! Thay đổi góc nhìn đi một chút, cuộc sống sẽ tuyệt vời
biết chừng nào.
Đề số 58:

202
Từ hình ảnh trên anh (chị) hãy viết 1 đoạn văn 200 chữ trình bày suy nghĩ của mình về những sáng tạo khởi
nguồn từ yêu thương.
Bài làm
Sáng tạo và yêu thương - hai khía cạnh tưởng chừng không chút liên quan nhưng khi lắng nghe những tâm sự của
“cha đẻ” chiếc máy ATM gạo” chúng ta hiểu được rằng những sáng tạo khởi nguồn từ yêu thương luôn mang một giá
trị đặc biệt. Sáng tạo là tạo ra cái mới mẻ, có tác dụng thiết thực và bổ ích cho cuộc sống. Giữa biết bao nguồn động lực
thúc đẩy con người ta sáng tạo, phải công nhận rằng tình yêu thương chính là động lực lớn lao và quan trọng nhất. Xuất
phát từ thực tế khó khăn của đồng bào nghèo ở quê hương, lại thêm những cản trở khi phải giãn cách xã hội để chống
dịch Covid, doanh nhân trẻ Hoàng Tuấn Anh đã nảy ra ý tưởng sáng tạo cây ATM gạo đầu tiên. Chưa phải là mong
muốn thu về lợi nhuận cao, chưa phải là vì muốn được công nhận hay xướng tên trong cuộc thi sáng tạo nào, mà chính
là sự xuất phát từ thực tế và khát khao được giảm bớt những chật vật, khó khăn của bà con, ấy mới là điều người ta trân
trọng và ca ngợi về một sản phẩm sáng tạo của Hoàng Tuấn Anh mang tên “cây ATM gạo”. Có thể thấy, nếu như đam
mê tìm tòi là bệ phóng cho ý tưởng sáng tạo thì tình yêu thương chính là nguồn động lực mạnh mẽ nhất giúp hiện thực
hóa ý tưởng sáng tạo đó. Không những vậy, khi tình yêu thương luôn thường trực thì sản phẩm sáng tạo ra đời không
chỉ là một sản phẩm vô hồn mà đó còn là bức thông điệp truyền trao tinh thần nhân văn, nhân rộng những tấm lòng biết
đồng cảm và chia sẻ. Sáng tạo khi xuất phát từ tình yêu thương giống như một sự nhân đôi về ý nghĩa và tác dụng. Sự
nhân đôi ấy đến từ nụ cười, sự kính trọng và biết ơn của người thụ hưởng và từ niềm vui, sự an tâm của người phát

203
minh. Những chiếc tuabin gió làm từ chậu nhựa của kiến trúc sư Lê Vũ Cường mong muốn giúp đỡ người dân xóm
chài bãi giữa sông Hồng là một minh chứng thiết thực. Nếu không phải sự đồng cảm, quan tâm, tấm lòng yêu thương
và sự sẻ chia không mưu cầu vật chất thì kiến trúc sư Lê Vũ Cường và những cộng sự đã không dốc sức tìm tòi giải
pháp để giảm thiểu đến mức thấp nhất cho chi phí lắp đặt những tuabin gió bằng chậu nhựa vốn đã rất đơn giản và tiết
kiệm rồi. Bởi vậy, khoa học không nên chỉ là những suy nghĩ khô khan mà cần lắm sự ươm mầm từ tình yêu thương và
tinh thần nhân văn cao đẹp. Có như thế giá trị của sự sáng tạo mới luôn tỏa sáng và luôn mang ý nghĩa tích cực, lâu bền
trong đời sống cộng đồng. Những người trẻ chúng ta ở thời điểm hiện tại thường mơ những giấc mơ lớn và đầu tư tất
cả trí tuệ và sự sáng tạo vào đó, thế nhưng chúng ta lại quên mất một điều rằng: Sáng tạo của bạn chỉ thực sự có giá trị
khi bắt đầu từ yêu thương và hãy dùng yêu thương đó để làm nên những điều thật đẹp cho đời.
Đề số 59: Viết 1 đoạn văn khoảng 200 từ về trích dẫn: "Nếu đam mê chở bạn, hãy để lý trí cầm cương"
Benjamin Franklin
Bài làm
Cuộc sống của chúng ta có rất nhiều ước mơ muốn hiện thực hóa và để làm được điều đó thì cần phải có đam mê,
nhưng đó chưa phải là tất cả. Bởi như Benjamin Franklin từng nói: “Nếu đam mê chở bạn, hãy để lí trí cầm cương”. Từ

204
cách nói hình ảnh, ví cuộc đời ta là những chặng đường với chiến mã là “đam mê” còn dây cương chính là “lí trí”,
Benjamin Franklin muốn khuyên chúng ta cần theo đuổi đam mê nhưng không nên liều lĩnh, hành động bộc phát mà
cần có một cái đầu lạnh để đưa ra những quyết định đúng đắn, đem lại kết quả tối ưu nhất. Đó là một quan điểm hoàn
toàn đúng đắn. Đam mê giúp ta có được động lực sống, học tập và làm việc, có đam mê thì chúng ta luôn sống hết
mình, tận tụy với chính sở thích đó, vượt mọi khó khăn, trở ngại để đạt được mục tiêu. Hành trình theo đuổi đam mê ấy
chắc chắn không ít khó khăn, cạm bẫy và để vượt qua điều đó ta cần dùng lý trí của mình, suy nghĩ thật kĩ, nhìn nhận
thấu đáo, toàn diện, biết lắng nghe, chắt lọc ý kiến của mọi người. Để đam mê không lạc lối, rất cần có lí trí song hành.
Một người vừa có đam mê vừa có lý trí thì nhất định sẽ có thành công, bởi họ biết mình sẽ làm những điều gì và điểm
dừng ở đâu. Điều ta cần là linh hoạt, không nên tuyệt đối hóa bất cứ một phương diện nào bởi làm gì cũng đều có rủi
ro, không có gì là chắc chắn. Minh chứng cho điều này là hình ảnh anh em “hoàng tử xiếc” Quốc Cơ, Quốc Nghiệp đã
liên tiếp xác lập những kỉ lục mới trên thế giới khi chỉ dùng sức mạnh đôi tay, sức mạnh từ đầu và cổ để người nâng
người di chuyển trên những địa hình nhiều trở ngại. Có được những thành công ấy, đam mê chắc chắn là động lực
không thể thiếu, nhưng kèm với đó là 15 năm khổ luyện, là sự tính toán tỉ mỉ từ sức khỏe đến những rủi ro rất dễ xảy
ra. Mùi vị của thành công sẽ luôn ngọt ngào khi trong đó hòa quyện cả niềm đam mê và lí trí sáng suốt. Bản thân tôi
cũng có một niềm đam mê là được đi khắp nơi trên thế giới và việc đầu tiên tôi cần làm là học thật tốt đặc biệt ở môn
tiếng Anh. Từng bước từng bước dùng lí trí xác định, tôi biết mình đang đi đúng hướng và tránh được những rủi ro
không đáng có. Mỗi người chỉ có một cuộc đời để sống, cống hiến và làm việc, vậy tại sao ta không sống trọn cho đam

205
mê nhưng bằng một cách thông minh và khéo léo. Chẳng ai có thể ngăn cản bạn đến với thành công nếu bạn đã cầm
chắc dây cương “lí trí” để điều khiển chú ngựa “đam mê”.
Đề số 60: "Mạng xã hội đã khiến tôi không thể là chính mình. Kỳ thực, chúng tôi chỉ đang tận hưởng cuộc
sống theo cách mà cộng đồng mạng mong chờ được thấy". Từ lời chia sẻ của một blogger du lịch, hãy viết 1
đoạn văn khoảng 200 từ trình bày suy nghĩ của anh chị về vấn đề: "Trên mạng xã hội, người trẻ đang sống
thật hay sống ảo?"
Bài làm
Mạng xã hội hiện nay không chỉ là một diễn đàn để giải trí, để chia sẻ một phần đời sống của người dùng mà đã
trở thành một cuộc sống đa dạng với muôn vàn khía cạnh, các mối quan hệ, sinh hoạt hàng ngày, công việc, trạng thái
cảm xúc. Người ta giao tiếp với nhau, học hỏi nhau, chia sẻ với nhau, yêu thương nhau hay tức tối nhau, tất cả đều trên
mạng xã hội. Mạng xã hội đã trở thành bộ mặt đủ đầy của cuộc sống con người. Nhưng sự đủ đầy ấy có phải là đời
sống thật hay không? Từ lời chia sẻ của một blogger du lịch: “Mạng xã hội đã khiến tôi không thể là chính mình. Kỳ
thực, chúng tôi chỉ đang tận hưởng cuộc sống theo cách mà cộng đồng mạng mong chờ được thấy” đã đặt ra câu hỏi
khiến ta phải trăn trở: “Trên mạng xã hội người trẻ sống thật hay ảo?” Phải chăng lâu nay người ta vẫn luôn theo đuổi
những sự thật đến từ một xã hội ảo là mạng xã hội. Bởi mạng xã hội là ảo nhưng người dùng nó là thật. Không thể phủ

206
nhận rằng, do tính chất phổ biến và công khai của mạng xã hội nên người dùng luôn muốn xây dựng hình ảnh đẹp đẽ
nhất, tích cực nhất về bản thân mình để người khác yêu mến, thấy đồng tình và đáng học hỏi. Ta vẫn thấy cô bạn thân
của ta chỉnh sửa một chiếc ảnh đến hàng giờ liền chỉ để đăng lên Instagram, bản thân ta chẳng phải cũng đã có lúc dành
thời gian trau chuốt từng từ ngữ sao cho thật hay, thật ấn tượng để cập nhật dòng trạng thái mới trên Facebook hay sao?
Cũng bởi người ta dễ dàng phán xét nhau nên chẳng ai muốn để lộ những yếu điểm để “vạch áo cho người xem lưng”
trên mạng xã hội. Chính điều đó cũng khiến cho “cuộc sống mạng xã hội” đang ngày càng trở nên giả tạo. Nhiều người
vì muốn “giữ hình tượng”, nhiều người vì đang trên con đường xây dựng hình ảnh cá nhân nên chẳng thể đi chệch quỹ
đạo về những điều tốt đẹp cộng đồng mạng đang nghĩ về mình. Cuộc sống làm sao tránh khỏi được những lúc mệt mỏi,
chán trường, tuyệt vọng và muốn gục ngã. Thế nhưng vì cái mác “người truyền cảm hứng” “người truyền động lực" mà
dù mệt mỏi đến nhường nào họ cũng phải đăng lên những dòng trạng thái vui tươi, tràn đầy năng lượng thì quả thực sự
“truyền năng lượng” kia có đang xuất phát từ một bầu năng lượng tích cực? Đừng để mạng xã hội là bức tường đẹp đẽ"
ngăn cách những trái tim đang tổn thương với một cộng đồng đang ngưỡng vọng về những điều không có thực. Đừng
để mạng xã hội đeo cho bạn chiếc mặt nạ giả tạo mà phía sau đó là những giọt nước mắt tủi hờn hay sự cô đơn không
thể chia sẻ cùng ai. Chúng ta đến với cuộc sống này giống như một điều đặc biệt, chúng ta không cần thiết phải cố gắng
che đậy những cảm xúc của mình. Hãy sống đúng là chính bạn, thế giới nơi mạng xã hội và tỉ dân kia cũng là nơi để
bạn được là chính mình.

207

208

S Tay Chinh PH C NLXH

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

S Tay Chinh PH C NLXH

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Chuyên đề nghị luận

Nguyễn Minh Duyên

Biên soạn: Nguyễn Minh Duyên

PHƯƠNG PHÁP DẪN CHỨNG

VĂN HƯỚNG DẪN LUYỆN ĐỀ

Biên soạn: Nguyễn Minh Duyên

Biên soạn: Nguyễn Minh Duyên

Dàn ý đoạn văn Nghị luận xã hội 200 từ

Mở đoạn: Dẫn dắt và đặt vấn đề

Biên soạn: Nguyễn Minh Duyên

Dung lượng đoạn văn

 Tối thiểu: 14 câu

 Dung lượng: 2/3mặt giấy – 1 mặt

Biên soạn: Nguyễn Minh Duyên

Hướng dẫn mở đoạn nhanh và hay

Biên soạn: Nguyễn Minh Duyên

Mở đoạn = Dẫn dắt + Đặt vấn đề

1 – 4 câu: Nêu ra vấn đề (Câu trích dẫn, 1 vấn đề xã hội,…)

Biên soạn: Nguyễn Minh Duyên

Cách 5: Tôi luôn tự nói với mình hãy không ngừng

Biên soạn: Nguyễn Minh Duyên

Biên soạn: Nguyễn Minh Duyên

Hướng dẫn viết thân đoạn

Biên soạn: Nguyễn Minh Duyên

 Lựa chọn một dẫn chứng phù hợp, thúc vị

Biên soạn: Nguyễn Minh Duyên

Biên soạn: Nguyễn Minh Duyên

Bước 2: Thông điệp có giá trị

Biên soạn: Nguyễn Minh Duyên

Công thức kết đoạn nâng cao tham khảo thêm

Biên soạn: Nguyễn Minh Duyên

CÔNG THỨC VIẾT MỞ ĐOẠN

Biên soạn: Nguyễn Minh Duyên

Biên soạn: Nguyễn Minh Duyên

 Ta có một câu chủ đề (mở đầu đoạn) như sau:

CÔNG THỨC VIẾT THÂN ĐOẠN

*vd1 : Ghế là đồ vật được làm bằng gỗ,nhựa,sẳt….dùng để ngồi.

Biên soạn: Nguyễn Minh Duyên

(2) Quan điểm/chân lí/tư tưởng:

Biên soạn: Nguyễn Minh Duyên

( Tiêu cực: linh hoạt)

…..(Nổi bật, liên quan đến học đường,giới trẻ…).

CÔNG THỨC VIẾT KẾT ĐOẠN

CÁCH 3: (ngắn gọn xúc tích học sinh yếu,trung bình,khá)

Biên soạn: Nguyễn Minh Duyên

Biên soạn: Nguyễn Minh Duyên

Lưu ý khi học hướng dẫn

- 1 dẫn chứng có thể sử

Những tấm gương kiên trì, ý chí, nghị lực

Biên soạn: Nguyễn Minh Duyên

Walt disney – Ông trùm hoạt hình

Ly dị chồng, một mình nuôi con, túng thiếu mọi bề

Những tấm gương kiên trì, ý chí, nghị lực

Biên soạn: Nguyễn Minh Duyên

Michael Jordan- Cầu thủ bóng rổ nổi tiếng thế giới

- Từng bị từ chối trong CLB Bóng rổ của trường vì lý do quá thấp

Abaham Linconln – Cựu Tổng thống Hoa Kỳ

Những tấm gương kiên trì, ý chí, nghị lực

Biên soạn: Nguyễn Minh Duyên

Ông “gà rán” Harland David Sanders

Biên soạn: Nguyễn Minh Duyên

Nghị lực sống, niềm đam mê

Hiệp sĩ công nghệ thông tin Nguyễn Công Hùng