Triết học

Chương 1
1. Triết học là hoạt động tinh thần bậc cao, là loại hình nhận thức có trình độ trừu tượng hóa và khái
quát hóa rất cao.
2. khách thể khám phá của triết học là thế giới (gồm cả thế giới bên trong và bên ngoài con người)
trong hệ thống chỉnh thể toàn vẹn
3. triết học giải thích tất cả mọi sự vật, hiện tượng, với mục đích tìm ra những quy luật phổ biến
nhất chi phối, quy định và quyết định sự vận động của thế giới, con người và tư duy.
4. là loại hình nhận thức đặc thù, độc lập với các khoa học khác, tri thức triết học mang tính hệ
thống, logic và trừu tượng về thế giới.
Chủ nghĩa duy vật
1. CNDV chất phác (thời Cổ đại): Quan niệm về thế giới mang tính trực quan, cảm tính, chất phác
nhưng đã lấy bản thân thế giới tự nhiên để giải thích thế giới
2. CNDV Siêu hình (tk XVII-XVIII): Quan niệm thế giới như một cỗ máy khổng lồ, các bộ phận
biệt lập tĩnh tại. Tuy còn hạn chế về phương pháp siêu hình, máy móc nhưng đã chống lại quan
điểm duy tâm tôn giải thích về thế giới
3. CNDV biện chứng: do C.Mác và angghen sáng lập-lenin phát triển:Khắc phục hạn chế của cndv
trước đó => đạt tới trình độ: DV triệt để trong cả tn và xh; biện chứng trong nhận thức; là công cụ
để nhận thức và cải tạo thế giới
Chủ nghĩa duy tâm
1. CNDT khách quan:
- Khái niệm : Chủ nghĩa duy tâm khách quan thừa nhận tính thứ nhất của ý thức ,
nhưng cho rằng ý thức khách quan có trước và tồn tại độc lập con người . Thực thể
tinh thần khách quan này thường được gọi bằng các tên khác nhau như : ý niệm ,
tinh thần tuyệt đối , lý tưởng thế giới...
- Ưu điểm :
+ chỉ ra được sự độc lập của nhận thức con người
- Nhược điểm :
+có phần đối lập với khoa học , đa số phụ thuộc vào nhận thức con người cũng như
điều kiện lịch sử nhất định
+ kìm hãm sụ phát triển xã hội
Ví dụ :
- cha mẹ sinh con trời sinh tính
- sống chết có mệnh , giàu sang do trời
- Ngẫm hay muôn sự tại trời
Trời kia đã bắt làm người có thân
Bắt phong trần phải phong trần
Cho thanh cao mới được phần thanh cao
2. CNDT chủ quan:Thừa nhận tính thứ nhất của ý thức từng người cá nhân
3. Đặc điểm
Cho rằng tinh thần có trước, vật chất có sau, thừa nhận sự sáng tạo thế giới của các lục lượng siêu
nhiên
Là thế giới quan của giai cấp thống trị và các ll xh phản động
Liên hệ mật thiết với thế giới quan tôn giáo
Chống lại chủ nghĩa duy vật và khtn
 Nhất nguyên luận và nhị nguyên luận trong triết học
Phương pháp biện chứng & phương pháp siêu hình
1. Phương pháp biện chứng
- Khái niệm: Phương pháp biện chứng là phương pháp nhận thức thế giới với quan điểm cơ bảncho
rằng, sự tồn tại của mọi sự vật và hiện tượng của thế giới khách quan nói chung đều ởtrong những
mối liên hệ, trong sự vận động và phát triển theo những quy luật khách quanvốn có của nó.
- Kết luận :Như vậy phương pháp biện chứng thể hiện tư duy mềm dẻo, linh hoạt. Nóthừa nhận
trong những trường hợp cần thiết thì bên cạnh cái “hoặc là… hoặc là…” còncó cả cái “vừa là…
vừa là…” nữa; thừa nhận một chỉnh thể trong lúc vừa là nó lại vừakhông phải là nó; thừa nhận cái
khẳng định và cái phủ định vừa loại trừ nhau lại vừagắn bó với nhau.Phương pháp biện chứng
phản ánh hiện thực đúng như nó tồn tại. Nhờ vậy, phươngpháp tư duy biện chứng trở thành công
cụ hữu hiệu giúp con người nhận thức và cảitạo thế giới
2. Phương pháp siêu hình
Ví dụ 1:
- Theo phương pháp luận biện chứng: dưới tác dụng lực cơ học thi sau khi viếtviên phấn sẽ bị mài
mòn đi không còn hình dạng như trước nữa. Dưới tác dụng hoáhọc sẽ bị ăn mòn dần ... nên theo
thời gian viên phấn sẽ không còn như trước nữa.
- Theo phương pháp luận siêu hình: thì dù bao lâu đi nữa thi viên phấn đó vẫnluôn tồn tai như thế
không thay đổi
Ví dụ 2:
- Theo phương pháp luận biện chứng: hiện tượng mưa là do hơi nước bốc hơilên tạo thành các đám
mây, khi quá nhiều nước trong mây, mây sẽ chuyển màu đen vàhạt mưa rơi xuống
- Theo phương pháp luận siêu hình: người ta tin rằng mưa là do thượng đế pháirồng phun nước
hoặc hiện tượng mưa là do Ngọc hoàng sai Long Vương phun nướcxuống hạ giới
Ví dụ 3:
- Theo phương pháp luận biện chứng: Con người tiến hoá từ loài vượn là có cơsở khoa học và đã
được chứng mình bởi nhiều thế hệ nhà khoa học khác nhau trên thếgiới.
- Theo phương pháp luận siêu hình: Con người là do chúa trời tạo ra
Các hình thức cơ bản của phép biện chứng