Câu chuyện về một bất đẳng thức đẹp

Trần Ngọc Khương Trang

06 07 2023

Nơi tình yêu kết thúc...

NG
Bài toán: Cho các số thực không âm a, b, c, trong đó không có hai số đồng thời bằng 0.
Chứng minh rằng
r r r √
a b c 2 6
+ + ≥ ,

A
3
a + bc 3
b + ca c3 + ab 3
luôn đúng khi a2 + b2 + c2 = 3.

Lời giải: r
TR Trần Ngọc Khương Trang, 06 07 2023.

3
Dễ nhận thấy dấu bằng xảy ra tại a = b = ; c = 0. Ta thực hiện phép đổi biến sau để
NG
2
làm đơn giản bài toán.
√ √ √
Đặt a = xy; b = yz; c = zx. Khi đó, ta sẽ chứng minh
√
1 1 1 2 6
ƯƠ

√ +√ +√ ≥ , ∀x, y, z ≥ 0 : xy + yz + zx = 3.
x + yz y + zx z + xy 3
Xét hằng số K ≥ 0 để bất đẳng thức chặt hơn đúng
√
1 1 1 2 6 1
+ + ≥ . √ .
H

x + yz + K y + zx + K z + xy + K 3 2 K
3
K

Với sự trợ giúp của máy tính, ta chọn được K = , và ta chỉ cần
2
1 1 1 1
+ + ≥ ,
2x + 2yz + 3 2y + 2zx + 3 2z + 2xy + 3 3
hay


∑cyc 4yz + 4x(z2 + y2 ) + 6(z + y) + 4x2 yz + 6x(y + z) + 9 1
≥ .
8r2 + r (8 + 8(x2 + y2 + z2 ) + 12(x + y + z)) + 8 ∑cyc (yz)2 + 12 ∑cyc x2 (y + z) + 30q + 18p + 27 3

1
Thu gọn, đưa về dạng hàm theo biến r

f (r) = −4r2 + r(−4p2 + 8p + 20) + 9p + 18 ≥ 0(∗).

Ta xét thấy f ′′ (r) < 0 nên ta kiểm tra (∗) đúng trong hai trường hợp.
+) Trường hợp 1 : xyz = 0 thì (∗) hiển nhiên đúng.
√ 3 − x2
+) Trường hợp 2 : có hai biến bằng nhau. Giả sử 0 < x = y ≤ 3; z = , thay vào (∗)
2x
!
3 2 3 2 2 2
3 − x2
       
3x − x 3x − x 3−x 3−x
−4 −4 2x +

NG
+ + 8 2x + + 20 + 9 2x + +2
2 2 2x 2x 2x
√
 
2 4 5 3 2 3
= (−x + 2x + 6) x − x + x + x + 6 ≥ 0, ∀0 < x ≤ 3.
2 2

A
Ta hoàn tất phép chứng minh. □

TR
NG
ƯƠ
H
K