SYLABUS MODUŁU FAKULTATYWNEGO:

Rodzina z problemem uzależnienia. Problematyka i pomoc psychologiczna.

Kierunek studiów: Ścieżka/specjalność (jeśli Poziom studiów: Język
Psychologia dotyczy): Studia I-stopnia, wykładowy:
Studia II-stopnia, Polski
studia jednolite magisterskie
Rok akademicki/semestr: Tryb:
2022/23 semestr: letni niestacjonarny
Liczba godzin w planie studiów: 30 Liczba punktów Całkowita liczba godzin pracy studenta (1
ECTS: 6 ECTS = 25-30h pracy): 180

KOORDYNATOR MODUŁU
Imię i nazwisko, stopień naukowy: Adres e-mail: Dyżur:
mgr Anna Sternik asternik@swps.edu.pl Niedziela po
wcześniejszym
umówieniu
mailowym
Elementy składowe modułu, liczba godzin, prowadzący, kontakt (adres e-mailowy)
1. Rodzina z problemem uzależnienia. (konwersatorium), 20 godzin, mgr Anna Sternik
asternik@swps.edu.pl
2. Studia przypadków w diagnozie i terapii członków rodziny z problemem uzależnienia. (seminarium),
10 godzin, mgr Anna Sternik asternik@swps.edu.pl
Warunki uczestnictwa
Podstawowa znajomość psychopatologii.

Efekty uczenia się realizowane przez moduł

Efekty uczenia się dla modułu ZADANIA DO WYKONANIA
Student mając podstawy wiedzy z psychologii dostrzega jej powiązania z Test jednokrotnego wyboru
innymi obszarami wiedzy z różnych dyscyplin.
Student umie formułować własne opinie, argumentować swoje Projekt: studium przypadku
stanowisko na tle istniejącej w danym obszarze wiedzy.
Ma świadomość poziomu swojej wiedzy i umiejętności, rozumie i wdraża Aktywne uczestnictwo (punktowane)
w życie potrzebę uczenia się przez całe życie, doskonalenia osobistego i
zawodowego.
 Zadania do wykonania w module
Zadania do Termin realizacji Zakres materiału do Liczba
wykonania przygotowania punktów do zdobycia
- charakterystyka
Maksymalna Minimum do
liczba zaliczenia (51%)
Zadanie 1 Podczas ostatnich Treści przekazywane podczas 60 31
Test sprawdzający zajęć zajęć oraz literatura
obowiązkowa.
Zadanie 2 Do dnia ostatnich Opracowanie studium 40 21
Projekt: zajęć przypadku na podstawie
studium przypadku danych z literatury oraz wg
wzoru omawianego podczas
seminarium.
UWAGA! Studenci zobowiązani są do przestrzegania Regulaminu studiów oraz Zasad studiowania na
Wydziale Psychologii Uniwersytetu SWPS. W trakcie zajęć obowiązują zasady rzetelnej współpracy i
odnoszenia się do siebie nawzajem z szacunkiem. Wobec studentów, którzy nie stosują się do tych
zasad będą wyciągane regulaminowe konsekwencje (począwszy od tego, że student może być usunięty
z zajęć z wpisaniem nieobecności, kończąc na wszczęciu postępowania przed komisją dyscyplinarną).
PRZELICZANIE PUNKTÓW NA OCENĘ
Zaliczenie modułu wymaga uzyskania przez studenta ponad 50% punktów możliwych do zdobycia za
każde zadanie opisane w tabeli powyżej. Ostateczna ocena wynika z sumy uzyskanych punktów. Skala
ocen przedstawia się następująco:
51 – 60 = 3 (dostateczny)
61 – 70 = 3+ (dostateczny plus)
71 – 80 = 4 (dobry)
81 – 90 = 4+ (dobry plus)
91 – 100 = 5 (bardzo dobry)
 Merytoryczna zawartość modułu

SKŁADOWA MODUŁU: Rodzina z problemem uzależnienia.

Formy Wykład z elementami dyskusji, z wykorzystaniem prezentacji multimedialnej
dydaktyczne
Temat 1 Powody używania substancji psychoaktywnych, czynniki wpływające na rozwój
uzależnienia, kontinuum używania substancji psychoaktywnych, nadużywania i
uzależnienia. Używanie substancji psychoaktywnych a ICD – 10 i DSM V. Uzależnienia w
ICD-11.
Charakterystyka używania szkodliwego vs zespołu uzależnienia.
Objawy zespołu uzależnienia.
Temat 2 Rodzaje uzależnień. Uzależnienie od alkoholu. Uzależnienie od narkotyków – rodzaje
narkotyków. Zaburzenia nawyków i popędów. Uzależnienia behawioralne w ICD-11.
Specyfika problematyki. Specyficzne grupy wśród osób uzależnionych.
Temat 3 Psychoterapia osób uzależnionych. Program ograniczania picia. Redukcja szkód.
Leczenie uzależnienia w różnych podejściach terapeutycznych. Zasady kwalifikacji do
różnych form leczenia. Interwencja wobec osoby uzależnionej. System pomocy osobom
uzależnionym i ich rodzinom w Polsce.
Temat 4 Zjawisko współuzależnienia – koncepcje. Wątpliwości diagnostyczne. Koncepcja
współuzależnienia jako zaburzeń adaptacyjnych. Objawy, diagnoza nozologiczna oraz
problemowa. Czynniki wyzwalające i zniewalające. Psychoterapia współuzależnienia.
Temat 5 Terapia małżeńska w rodzinie z problemem uzależnienia. Wprowadzenie do terapii par.
Specyficzne narzędzia w terapii par. Charakterystyka pary z problemem uzależnienia i
współuzależnienia.
Temat 6 Przemoc w rodzinie z problemem uzależnienia. Rodzaje przemocy. Wstępne interwencje.
Procedura Niebieskiej Karty.
Temat 7 Sytuacja dzieci w rodzinie z problemem uzależnienia. Dorosłe Dzieci Alkoholików,
Dorosłe Dzieci z rodzin Dysfunkcyjnych – jako „syndrom” – opis zjawiska. Dylematy
diagnostyczne. Psychoterapia.
Literatura Woronowicz, B. (2009). Uzależnienia. Geneza, terapia, powrót do zdrowia. Warszawa:
obowiązkowa Parpamedia , rodz. 4, 5 , 8, 13, 15.
Bętkowska-Korpała, B.(red) (2009). Uzależnienia w praktyce klinicznej. Zagadnienia
diagnostyczne. Warszawa: Parpamedia, roz.2-4, 8, 11-12, 14.
Bukowska, B. (2012). Psychologiczne mechanizmy uzależnienia – przegląd teorii i modeli.
Uzależnienie od narkotyków – podręcznik dla terapeutów. Podręcznik bezpłatny będzie
udostępniony na WU.
Lelonek-Kuleta, B. ( 2012 ). Uzależnienie od czynności – zdefiniowanie pojęcia, specyfika
problemu oraz kierunki diagnozy. Serwis Informacyjny Narkomania. – 2012, nr 1, s. 13-
18
Mirska, E. (2016 ). Współczesne uzależnienia behawioralne : specyfika pracy
terapeutycznej z pacjentem uzależnionym behawioralnie. W : Współczesne konteksty
psychoterapii i socjoterapii : wybrane zagadnienia z teorii i praktyki / red. nauk.
Katarzyna Waszyńska, Monika Filipiak. – Poznań : Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu
im. Adama Mickiewicza w Poznaniu – s. 269-284
Niewczas, Ł. ( 2019 ). Dopalacze i nowe narkotyki, czyli jak „bawią się młodzi”. Terapia
uzależnienia i współuzależnienia.
Lizis-Młodożeniec, M. (2014). Co to jest pracoholizm? Świat Problemów. – 2014, nr 2, s.
10-13
Miturska, E. (2019). Proces parentyfikacji w rodzinie z problemem alkoholowym. Terapia
 uzależnienia i współuzależnienia.

SKŁADOWA MODUŁU: Studia przypadków w diagnozie i terapii członków rodzin z problemem

uzależnienia.
Formy Ćwiczenia, praca w parach i małych grupach, dyskusje na forum całej grupy, praca ze studiami
dydaktyczne przypadków, analiza badań z testów przesiewowych.
Temat 1 Na podstawie opracowań studiów przypadków studenci będą nabywali umiejętności:
- Formułowania wstępnej diagnozy nozologicznej członków rodzin z problemem
uzależnienia
- Formułowania i weryfikacji hipotez diagnostycznych, przeprowadzania diagnozy
problemowej
- Opracowywania wyniku diagnozy
- Przekazywania informacji zwrotnych
- Ewentualnego wyboru właściwej interwencji psychologicznej
- Określania okoliczności, w których niezbędne jest skierowanie do innych specjalistów
Temat 2 Studia przypadków dotyczące diagnozy i wstępnego planu terapeutycznego
w następujących obszarach:
a) Używanie szkodliwe substancji psychoaktywnych;
b) Zespół uzależnienia od substancji psychoaktywnych
c) Zaburzenia nawyków i popędów ( patologiczny hazard, hiperseksualność, nowe
technologie );
d) Współuzależnienie;
e) Dorosłe Dzieci Alkoholików, Dorosłe Dzieci z rodzin Dysfunkcyjnych.
Literatura 1. Klasyfikacja ICD 10 (WHO)
obowiązkow 2. Klasyfikacja DSM V Amerykańskiego Towarzystwa Psychiatrycznego
a 3. Uzależnienie od narkotyków – podręcznik dla terapeutów. Podręcznik bezpłatny
4. Rowicka, M.(2018). E-Uzależnienia. Teoria. Praktyka. Terapia. KBdsPN, Fundacja
Praesterno, Egzemplarz bezpłatny. Str. 101 -129.
5. Rowicka, M ( 2015 ). Uzależnienia behawioralne. Profilaktyka i terapia. Krajowe
Biuro do spraw Przeciwdziałania Narkomanii, Fundacja Praesterno. Podręcznik
bezpłatny.
6. Műldner-Nieckowski, Ł. (2015). Kluczowe problemy w terapii osób uzależnionych
od aktywności seksualnej. Świat Problemów. – 2015, nr 11 s. 33-39
7. Modrzyński, R., Jastkowiak-Styła, A. (2019). DSM V W PRAKTYCE. Kontrola picia –
rozumienie i rozpoznawanie objawów. Terapia uzależnienia i współuzależnienia.

Biogramy prowadzących
Anna Sternik
Psycholog, Specjalistka Psychoterapii Uzależnienia i Współuzależnienia ( certyfikat nr 1225 Państwowej
Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych ), psycholog transportu.
W latach 2004-2011 pracownik Poradni Rodzinnej SP ZOZ Centrum Odwykowe w Warszawie.
W latach 2011 – 20018 kierownik Przychodni Leczenia Uzależnienia i Współuzależnienia SP ZOZ
Centrum Odwykowe w Warszawie, od 2006 r. współpracownik dydaktyczny Uniwersytetu SWPS,
wyróżniona nagrodą dydaktyczną za uzyskanie wysokiej oceny prowadzonych zajęć, przyznaną przez
Prodziekana Wydziału Psychologii Uniwersytetu SWPS.
Współpracownik Instytutu Psychiatrii i Neurologii w Warszawie w zakresie wprowadzania programów
ograniczania picia, tworzenia nowych narzędzi diagnostycznych dot. patologicznego hazardu oraz
charakterystyki systemu pomocy osobom uzależnionym od substancji psychoaktywnych.
W 2018 r. powołana przez PG RP jako ekspert ds. patologicznego hazardu, opiniowała przez
Trybunałem Arbitrażowym w Hadze.
Od 2018 r. związana z Centrum Terapii Dialog w Warszawie, pracuje pod stałą superwizją kliniczną.
Obecnie w trakcie szkolenia analitycznego w Instytucie Analizy Grupowej RASZTÓW w Warszawie.

WZÓR FORMULARZA OCENY PROJEKTU

Imię i nazwisko autora projektu wraz z numerem indeksu

(dla projektów zespołowych wymienić wszystkie osoby biorące udział w projekcie):
1. Osoba ………………………………….…...… nr indeksu……………
2. Osoba………….……………………….…...… nr indeksu………………........
3. O……………………………………….…...… nr indeksu………………........
KRYTERIA GŁÓWNE1: SKALA
Max 30 pkt
1. Poprawność merytoryczna

Max 2 pkt
2. Poprawność formalna
Max 2 pkt
3. Staranność wykonania projektu

4. Oryginalność ujęcia tematu Max 3 pkt

5. Jasność przedstawionych treści Max 3 pkt

KRYTERIA DODATKOWE (opcjonalnie): - -

INFORMACJE DODATKOWE (ocena jakościowa):

SUMA PUNKTÓW:

Podpis osoby oceniającej i data

1 Możliwe jest przyjęcie różnego rozkładu punktów na skali w celu odzwierciedlenia specyfiki
projektu (np. w raporcie z analizy danych najważniejszymi kryteriami powinny być poprawność
merytoryczna i formalna).