1

บทที่ 1

พื้นฐานระบบนิวเมติกส
นิวเมติกส (Pneumatics) เปนระบบที่มีบทบาทสําคัญเปนอยางมากในอุตสาหกรรมในปจจุบัน และเปน
คําตอบของอุตสาหกรรมสมัยใหมที่มีการทํางานของระบบเปนแบบอัตโนมัติ โดยคําวา นิวเมติกส (Pneumatics)
เปนคําที่มาจากคําศัพทในภาษากรีกโบราณ “Pneuma” หมายถึง ลมหายใจหรือลม
ระบบนิวเมติกส หมายถึง ระบบที่นําเอาลมอัดมาใชเปนตัวกลางในการสงกําลังเพื่อขับเคลื่อนหรือควบคุม
การทํางานของอุปกรณตางๆ ของเครื่องจักร นอกจากนี้ยังสามารถทํางานรวมกับระบบอื่นๆ ไดอีกเชน ระบบไฟฟา
เปนตน
1. ขอดีและขอเสียของระบบนิวเมติกส
ขอดี ขอเสีย
1. มีความปลอดภัยจากงานที่เกินกําลัง 1. ลมอัดมีความชื้น เมื่อลมอัดถูกอัดตัวอยูใน
2. อุปกรณปองกันการเกิดอันตรายมีราคาถูก ถังเก็บ
3. สามารถปรับความเร็วไดงาย 2. ในขณะทํางานจะเกิดเสียงดัง
4. ลมอัดที่ใชแลวสามารถระบายทิ้งสูบรรยากาศ 3. ความดันของอากาศอัดมีการเปลี่ยนแปลงตาม
ไดเลย อุณหภูมิเนื่องจากลมอัดสามารถอัดหรือยุบตัว
5. สามารถสงถายลมอัดไดสะดวกผานทอลม ได
6. ควบคุมความดันไดงาย 4. การตอบสนองในการใชงานเกิดความไม
7. มีความสะอาดของระบบสูง สมํา่ เสมอ
8. มีชวงการใชงานของอุณหภูมิกวาง 5. การควบคุมอุปกรณใหทํางานคงที่ ทําไดยาก
9. การบํารุงรักษาและการซอมบํารุงงายไม
ซับซอนและราคาไมแพงมากนัก
10. สามารถจัดเก็บอากาศอัดไดสะดวกตาม
ปริมาตรและจํานวนของถังลม
2. การใชงานระบบนิวเมติกสในอุตสาหกรรม
ในอุตสาหกรรมโดยทั่วไปไดมีการนําระบบนิวเมติกสไปประยุกตใชงานในรูปแบบตางๆ ตั้งแตงานที่มีความ
ซับซอนนอยๆ จนไปถึงงานที่มีความซับซอนเปนอยางมาก
 2

2.1 งานที่มีความซับซอนนอย
2.1.1 เกจวาลวนิวเมติกสสําหรับเปด-ปดประตูนํ้า

2.1.2 การใชกระบอกสูบนิวเมติกสในระบบขนสงดวยรางลําเลียง

2.1.3 การใชกระบอกสูบนิวเมติกสในการควบคุมการทํางานในเครื่องจักรกล
 3

2.2 งานที่มีความซับซอนมาก
2.2.1 ระบบนิวเมติกสในงานประกอบชิ้นงานแบบอัตโนมัติ

3. เหตุผลสําคัญในการเลือกใชระบบนิวเมติกสในอุตสาหกรรม
3.1 ความสามารถในการทํางาน ตองเหมาะสมกับการสงถายพลังงานไปยังบริเวณที่อยูหางกันมาก ๆ
และบริเวณที่มนุษยไมสามารถเขาไปถึงได
3.2 การจัดเก็บ ตองมีพื้นที่ในการจัดเก็บลมอัดไดมากตามปริมาณความตองการที่ระบบใชงาน ดวยการ
เพิ่มขนาดถังเก็บ หรือ เพิ่มจํานวนถังเก็บลมอัดได
3.3 การออกแบบและการควบคุม สวนประกอบของระบบนิวเมติกสนั้นมีหนาที่ในการทํางานสมบูรณ
ในตัวอุปกรณ จึงสะดวกตอการประยุกตจากการทํางานดวยมือ (manual) มาสูการทํางานแบบ
อัตโนมัติ (automatic)
3.4 ลักษณะการเคลื่อนทีใ่ นการทํางาน ระบบนิวเมติกสมีอุปกรณทํางานที่เหมาะสําหรับการเคลื่อนที่
ซึ่งแบงไดเปน 3 รูปแบบ คือ การเคลื่อนที่ในแนวเสนตรง การเคลื่อนที่ในแนวหมุน และการเคลื่อนที่
แบบแกวง
3.5 ความประหยัด ตนทุนในการติดตั้งระบบนิวเมติกสมีราคาไมแพง คาใชจายในการซอมบํารุงไมสูง
มากนัก
3.6 อายุการใชงาน ขึ้นอยูกับการบํารุงรักษาระบบนิวเมติกส สิ่งสําคัญตองกําจัดความชื้นและฝุน
ละอองในระบบใหมีความสะอาด เพื่อยืดอายุการใชงาน
 4

3.7 ความปลอดภัยจากสิ่งแวดลอม เนื่องจากระบบนิวเมติกสมีการกําจัดทัง้ ความชื้นและฝุนและออง

ดังนั้นอากาศที่ถูกนํามาใชงานและทิ้งสูสิ่งแวดลอมไมมีอัตราย
3.8 ความปลอดภัย ระบบนิวเมติกสไมไดเปนตนเหตุหรือวัตถุไวไฟในพื้นที่ที่มีความเสี่ยงสูง และระบบมี
ระบบปองกันความดันที่สูงมากเกินไปของอากาศที่เกิดจากความรอน

แบบฝกหัดทายบท
1. ระบบนิวเมติกสคืออะไร จงอธิบาย
2. จงบอกขอดีขอเสียของระบบนิวเมติกสมาอยางละ 3 ขอ
3. จงยกตัวอยางงานที่ใชในระบบนิวเมติกสมาอยางนอย 3 ขอ
4. ในการเลือกใชงานระบบนิวเมติกสในอุตสาหกรรมตองพิจาราณาถึงอะไรบาง
5. อะไรบางที่สงผลตออายุการใชงานระบบนิวเมติกส