นารายณ์ปราบนนทก

รามเกียรติ์ ตอน
นารายณ์ปราบนนทก
มัธยมศึกษาปีที่ ๒
เพจภาษาไทยไม่จั๊กเดียม
รามเกียรติ์ มาจากคําว่า
ราม + เกียรติ หมายถึง เกียรติของพระราม
ตามคติฮินดูมีความเชื่อว่า
พระราม คือ พระนารายณ์
อวตารลงมายังโลกมนุษย์
เพื่อปราบยุคเข็ญ
รามเกียรติ์
รามเกียรติ์ มาจาก วรรณคดีอินเดีย เรื่อง รามายณะ
ซึ่งเป็นวรรณคดีสําคัญและมีมานานกว่า ๒,000 ปี ถือว่า
เป็นเรื่อง มหาภารตะที่ยิ่งใหญ่และมีชื่อเสียง ส่วนไทยได้นํา
วรรณคดี เรื่อง รามเกียรติ์ มาแสดงเป็นหนังใหญ่ โขน ละคร
นอกจากนี้ ยังนํามาวาดเป็นภาพจิตรกรรมฝาผนัง
ผู้แต่งและลักษณะคําประพันธ์
บทละครเรื่อง รามเกียรติ์ ตอน นารายณ์ปราบนนทก

ผู้แต่งคือ พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก แต่งเป็น
กลอนบทละคร ซึ่งมีลักษณะบังคับคล้ายกับกลอนสุภาพหรือ
กลอนแปด
กลอนบทละคร
การใช้คําขึ้นต้น
“มาจะกล่าวบทไป” : ใช้สําหรับขึ้นต้นเรื่อง หรือกล่าวถึงเรื่องที่แทรกเข้ามา
“เมื่อนั้น” : ใช้สําหรับขึ้นต้นเมื่อกล่าวถึงผู้มียศศักดิ์ เช่น เทวดา กษัตริย์
“บัดนั้น” : ใช้สําหรับขึ้นต้นเมื่อกล่าวถึงผู้น้อย หรือผู้ใต้บังคับบัญชา
เช่น เสนา อํามาตย์ ทหาร สามัญชน
รามเกียรติ์ ตอน
นารายณ์ปราบนนทก
นนทก พระอิศวร
พระนารายณ์ พระอินทร์
นนทกเป็นยักษ์ มีหน้าที่ล้างเท้าให้
เหล่าเทวดาที่จะไปเข้าเฝ้า
พระอิศวรอยู่ที่เชิงเขาไกรลาส
ทุกวันจะมีเทวดา นางฟ้า มาเข้าเฝ้าพระอิศวรอยู่เสมอ

เมื่อมาถึงก็จะแกล้งจับศีรษะบ้าง ตบศีรษะบ้าง ถอนผมบ้าง
จนหัวของนนทกโล้นเกลี้ยง
นนทกเสียนนทกแค้
ใจและแค้
นใจมาก
น ใจมาก
ที่ถูกนางฟ้า เทวดากลั่นแกล้ง
นนทกจึงไปทูลขอพรจากพระอิศวร
เพื่อให้พระองค์นนทกแค้
ประทานนิ
นใจมาก
้วเพชรแก่ตน
เมื่อชี้ผู้ใดผู้นั้นก็จะตาย
พระอิศวรประทานนิ้วเพชรเพื่อเป็น
รางวัลแก่นนทกที ่ทําหน้าด้วย
นนทกแค้นใจมาก
ความรับผิดชอบมาช้านาน
นนทกเมื่อได้นิ้วเพชรแล้ว
ก็รีบมาทําหน้าที่เหมือนเช่นเดิม
เทวดาไม่รู้ว่านนทกได้รับพรวิเศษ
จึงเข้ามากลั่นแกล้งนนทกอีกเช่นเคย
แต่คราวนี้นนทกไม่ปล่อยให้ตนเองถูกแกล้งอีก นนทกใช้นิ้วเพชร
ชี้ใส่เทวดา นางฟ้าไปทั่ว หลายองค์ที่โดนนิ้วเพชรก็ไปจุติทันที
พระอินทร์จึงนนทกแค้
นําความไปทู
นใจมาก ลพระอิศวร
พระอิศวรจึงมีบัญชาให้ พระนารายณ์
นนทกแค้
นใจมาก ไปปราบนนทก
พระนารายณ์แปลงกาย
เป็นนางเทพอัปสรผู้งดงาม
เมื่อนนทกเห็นก็เกิดความหลงใหลเข้
นนทกแค้นใจมาก าไปเกี้ยวพาราสี
พระนารายณ์แปลงจึนนทกแค้
งหลอกล่
นใจมาก อให้นนทกรําตาม
พอถึงท่า “ นาคาม้นนทกแค้
วนหาง ”
นใจมาก
นิ ว
้ เพชรก็ ช ไ
้ ี ปที ข
่ า
ของนนทกเอง ทําให้ล้มลงทันที
เพจภาษาไทยไม่จั๊กเดียม ทันใดนั้นนางเทพอัปสร ก็กลายเป็น
พระนารายณ์มีสี่กร แต่ละกรถือเทพ
อาวุธ คือ ตรีนนทกแค้
คฑานใจมาก
จักร สังข์
เข้าเหยียบร่างนนทกไว้ แล้วเงื้อ
พระแสงตรีศูลจะสังหาร
เพจภาษาไทยไม่จั๊กเดียม นนทกจึงตัดพ้อต่อว่าพระนารายณ์
ว่าเหตุใดไม่ต่อสู้กันซึ่ง ๆ หน้า แปลง
กายเป็นหญิงมาเพราะกลัวนิ้วเพชร
หรืออย่างไร
เพจภาษาไทยไม่จั๊กเดียม พระนารายณ์ตอบว่าเป็นเพราะกรรม
ของนนทกเองนนทกแค้
นนทกจึ งบอกว่าที่ตนแพ้
นใจมาก
เพราะมีแค่สองมือ หรือจะสู้พระนารายณ์
ที่มีสี่มือได้
เพจภาษาไทยไม่จั๊กเดียม พระนารายณ์จึงสาบให้นนทกไปเกิดเป็น
ยักษ์มี ๑๐ หน้า ๒๐ มือ ส่วนตนนั้นจะ
เป็นเพียงมนุษนนทกแค้
ย์ที่มี น๒ใจมาก
มือแล้วสู้กับ
นนทกอีกครั้ง จากนั้นก็ตัดเศียร
นนทกกระเด็นไป
นนทก ทศกัณฐ์
พระนารายณ์ พระราม
บทประพันธ์
มาจะกล่าวบทไป ถึงนนทกนํ้าใจกล้าหาญ
ตั้งแต่พระสยมภูวญาณ ประทานให้ล้างเท้าเทวา
อยู่บันไดไกรลาสเป็นนิจ สุราฤทธิ์ตบหัวแล้วลูบหน้า
บ้างให้ตักนํ้าล้างบาทา บ้างถอนเส้นเกศาวุ่นไป
จนผมโกร๋นโล้นเกลี้ยงถึงเพียงหู ดูเงาในนํ้าแล้วร้องไห้
ฮึดฮัดขัดแค้นแน่นใจ ตาแดงดั่งแสงไฟฟ้า
เป็นชายดูดู๋มาหมิ่นชาย มิตายก็จะได้เห็นหน้า
คิดแล้วก็รีบเดินมา เฝ้าพระอิศราธิบดี ฯ
ถอดบทประพันธ์
นนทกนั่งประจําอยู่ที่บันไดของเขาไกรลาส โดยมีหน้าที่
ล้างเท้าให้แก่เหล่าเทวดาที่มาเข้าเฝ้าพระอิศวร ซึ่งนนทกมักจะ
ถูกเหล่าเทวดาหยอกล้อ ด้วยการตบหัวบ้าง ถอนเส้นผมบ้าง
จนกระทั ่ ง หั ว ของนนทกโล้ น ทั ้ ง ศรี ษ ะ นนทกแค้ น ใจมาก
เหมือนถูกดูหมิ่นศักดิ์ศรี แต่ตนเองนั้นไม่มีกําลังจะสู้ จึงไปเข้า
เฝ้าพระอิศวร
ครั้นถึงจึ่งประณตบทบงสุ์ ทูลองค์พระอิศวรเรืองศรี
ว่าพระองค์เป็นหลักธาตรี ย่อมเมตตาปรานีทั่วพักตร์
ผู้ใดทําชอบต่อเบื้องบาท ก็ประสาททั้งพรแลยศศักดิ์
ตัวข้านี้มีชอบนัก ล้างเท้าสุรารักษ์ถึงโกฏิปี
พระองค์ผู้ทรงศักดาเดช ไม่โปรดเกศแก่ข้าบทศรี
กรรมเวรสิ่งใดดั่งนี้ ทูลพลางโศกีรําพัน
นนทกกราบทูลว่า พระอิศวรเป็นผู้ครองโลก
ย่อมมีความเมตตาปรานี ใครที่กระทําแต่ความดี
เมื่อขอสิ่งใดย่อมได้รับตามคําขอ ตนได้ทํางานรับใช้
พระอิศวรมานาน ยังไม่เคยได้รับสิ่งตอบแทนใด ๆ เลย
เมื่อนั้น พระอิศวรบรมรังสรรค์
เห็นนนทกโศกาจาบัลย์ พระทรงธรรม์ให้คิดเมตตา
จึ่งมีเทวราชบรรหาร เอ็งต้องการสิ่งไรจงเร่งว่า
ตัวกูจะให้ดั่งจินดา อย่าแสนโศกาอาลัย ฯ
พระอิศวรมีจิตเมตตา เห็นนนทกเศร้าโศกเสียใจ
จึงมีรับสั่งว่า “นนทกต้องการสิ่งใดก็จงรีบบอก
พระอิศวรจะได้จะประทานพรให้ ”
บัดนั้น นนทกผู้มีอัชฌาสัย
น้อมเศียรบังคมแล้วทูลไป จะขอพรเจ้าไตรโลกา
ให้นิ้วข้าเป็นเพชรฤทธี จะชี้ใครจงม้วยสังขาร์
จะได้รองเบื้องบาทา ไปกว่าจะสิ้นชีวี
นนทกอ้างว่า เพื่อป้องกันตนเอง จึงขอพรว่า

“ ให้นิ้วข้าเป็นเพชรมีฤทธิ์ที่สามารถชี้ใครก็ตาย
จะได้เป็นข้ารับใช้ ไปจนกว่าจะสิ้นชีวิต”
เมื่อนั้น พระสยมภูวญาณเรืองศรี
ได้ฟังนนทกพาที ภูมีนิ่งนึกตรึกไป
อ้ายนี่มีชอบมาช้านาน จําจะประทานพรให้
คิดแล้วก็ประสิทธิ์พรชัย จงได้สําเร็จมโนรถ
พระอิศวรเห็นว่านนทกนั้นได้ทําความดีความชอบมาช้านาน
และการถวายสัตย์ปฏิญาณต่อหน้าเบื้องพระพักตร์ว่า
“จะทําหน้าที่ด้วยความจงรักภักดี
ด้วยความเมตตาพระอิศวร
จึงประทานพรให้”
บัดนั้น นนทกผู้ใจสาหส
รับพรพระศุลีมียศ บังคมแล้วบทจรไป
เมื่อนนทกได้รับพรจากพระอิศวรตามที่ขอ จึงลาพระอิศวร
กลับไปยังบันไดเขาไกรลาส
ครั้นถึงบันไดไกรลาส ขัดสมาธินั่งยิ้มริมอ่างใหญ่
คอยหมู่เทวาสุราลัย ด้วยใจกําเริบอหังการ์
นนทกกลับมายังบันไดเขาไกรลาส นั่งขัดสมาธิและยิ้มอยู่ริมอ่างนํ้า
ด้วยใจกําเริบเพราะมีนิ้วเพขร รอเทวดามาให้ล้างเท้าเหมือนดังเดิม
เมื่อนั้น เทวาสุราฤทธิ์ทุกทิศา
สุบรรณคนธรรพ์วิทยา ต่างมาเฝ้าองค์พระศุลี
ในตอนนั้นไม่ว่าจะเป็นครุฑ เหล่าเทวดา ชาวสวรรค์ที่มีความสามารถ
ในวิชาดนตรีและขับร้อง ต่างก็มาเข้าเฝ้าพระอิศวร
ครั้นถึงซึ่งเชิงไกรลาส คนธรรพ์เทวราชฤษี
ก็ชวนกันย่างเยื้องจรลี เข้าไปยังที่อัฒจันทร์
เมื่อถึงเขาไกรลาสแล้ว เหล่าเทวดาต่างพากันไปที่บันไดเขาไกรลาส
นนทกก็ล้างเท้าให้ เมื่อจะไปก็จับหัวสั่น
สัพยอกหยอกเล่นเหมือนทุกวัน สรวลสันต์เยาะเย้ยเฮฮา
นนทกล้างเท้าให้เหล่าเทวดา เหล่าเทวดาก็กลั่นแกล้ง
นนทก หยอกเล่นเหมือนเช่นเคยทุกวันอย่างสนุกสนาน
บัดนั้น นนทกนํ้าใจแกล้วกล้า
กริ้วโกรธร้องประกาศตวาดมา อนิจจาข่มเหงเล่นทุกวัน
จนหัวไม่มีผมติด สุดคิดที่เราจะอดกลั้น
วันนี้จะได้เห็นกัน ขบฟันแล้วชี้นิ้วไป
นนทกเกิดความโกรธแค้น จึงได้ร้องตวาดด้วยความโกรธ
แล้วชี้นิ้วเพชรไปยังเหล่าเทวดา
ต้องสุบรรณเทวานาคี ดั่งพิษอสุนไี ม่ทนได้

ล้มฟาดกลาดเกลื่อนลงทันใด บรรลัยไม่ทันพริบตา
นนทกใช้อํานาจนั้นในทางไม่ชอบ โดยใช้นิ้วเพชร ฆ่าเหล่าเทวดา

ครุฑ นาค และคนธรรพ์ล้มตายไปจํานวนมาก
เมื่อนั้น หัสนัยน์เจ้าตรัยตรึงศา
เห็นนนทกนั้นทําฤทธา ชี้หมู่เทวาวายปราณ
ตกใจตะลึกรําพึงคิด ใครประสิทธิ์ให้มันสังหาร
คิดแล้วเข้าเฝ้าพระทรงญาณ ยังพิมานทิพรัตน์รูจี
เมื่อนั้นพระอินทร์ผู้เป็นใหญ่ในสวรรค์ชั้นดาวดึงส์เห็นนนทกชี้
หมู่เทวดาตายเกลื่อน ก็ตกใจชะงักงัน นิ่งคิดไปชั่วขณะใคร่ครวญ
คิดว่าใครเป็นผู้ประทานพรให้นนทกมาฆ่าเหล่าเทวดา คิดแล้วก็ขึ้น
เฝ้าพระอิศวร
ครั้นถึงจึ่งประณตบทบงสุ์ ทูลองค์พระอิศวรเรืองศรี
ว่านนทกมันทําฤทธี ชี้หมู่เทวาบรรลัย
อันซึ่งนิ้วเพชรของมัน พระทรงธรรม์ประทานฤไฉน
จึ่งทําอาจองทะนงใจ ไม่เกรงใต้เบื้องบาทา
พระอินทร์ทูลพระอิศวรว่านนทกใช้นิ้ว
เพชรเข่นฆ่า เทวดา ครุฑ นาค และคนธรรพ์
ทั้งปวงจนเดือดร้อนไปทั่ว
เมื่อนั้น พระอิศวรบรมนาถา
ได้ฟังองค์อมรินทรา จึ่งมีบัญชาตอบไป
อ้ายนี่ทําชอบมาช้านาน เราจี่งประทานพรให้
มันกลับทรยศกบฏใจ ทําการหยาบใหญ่ถึงเพียงนี้
เมื่อได้ยินดังนั้น พระอิศวรจึงตอบ
พระอินทร์ว่า นนทกนั้นทําหน้าที่ด้วยความ
จงรักภักดีมานาน ด้วยความเมตตาจึง
ประทานพรให้ แต่นนทกกลับใช้อํานาจไป
ในทางที่ผิด เพจภาษาไทยไม่จั๊กเดียม
ตรัสแล้วจึ่งมีบัญชา ดูราพระนารายณ์เรืองศรี
ตัวเจ้าผู้มีฤทธี เป็นที่พึ่งแก่หมู่เทวัญ
จงช่วยระงับดับเข็ญ ให้เย็นทั่วพิภพสรวงสวรรรค์
เชิญไปสังหารอ้ายอาธรรม์ ให้มันสิ้นชีพชีวา
พระอิศวรจึงมีบัญชาให้พระนารายณ์
ไปปราบนนทกเพื่อระงับความวุ่นวาย
เดือดร้อนที่เกิดขึ้น
เมื่อนั้น องค์พระนารายณ์นาถา
รับสั่งถวายบังคมลา ออกมาแปลงกายด้วยฤทธี
พระนารายณ์รับคําสั่งจากพระอิศวรให้ไปปราบนนทก
พระนารายณ์จึงแปลงโฉมเป็นนางเทพอัปสรที่สวยสดงดงาม
เป็นโฉมนางเทพอัปสร อ้อนแอ้นอรชรเฉลิมศรี
กรายกรย่างเยื่องจรลี ไปอยู่ที่นนทกจะเดินมา
พระนารายณ์เสด็จมายังเชิงเขาไกรลาส และแปลงกายเป็นนางเทพ
อัปสร รูปร่างหน้าตางดงาม แล้วเดินเข้าไปบริเวณใกล้ ๆ ที่นนทกจะเดินมา
บัดนั้น นนทกผู้ใจแกล้วกล้า
สิ้นเวลาเฝ้าเจ้าโลกา สําราญกายาแล้วเที่ยวไป
นนทกเมื่อเสร็จสิ้นจากการปฏิบัติหน้าที่ต่อพระอิศวร ก็เดินออกมา
อย่างสบายใจ
เหลือบเห็นสตรีวิไลลักษณ์ พิศพักตร์ผ่องเพียงแขไข
งามโอษฐ์งามแก้มงามจุไร งามนัยน์เนตรงามกร
งามถันงามกรรณงามขนง งามองค์ยิ่งเทพอัปสร
งามจริตกิริยางามงอน งามเอวงามอ่อนทั้งกายา
ถึงโฉมองค์อัครลักษมี พระสุรัสวดีเสน่หา
สิ้นทั้งไตรภพจบโลกา จะเอามาเปรียบไม่เทียบทัน
ดูไหนก็เพลินจําเริญรัก ในองค์เยาวลักษณ์สาวสวรรค์
ยิ่งพิศยิ่งคิดผูกพัน ก็เดินกระชั้นเข้าไป
ครั้นนนทกได้เห็นนางอัปสรที่มีรูปโฉมงามเกินกว่าใคร ใบหน้า
ผ่องใส ปากสวย ผมสวย ตาสวย มือสวย สวยราวนางฟ้า ก็หลงรัก
หลงชอบนางอัปสรทันที นนทกจึงคิดเข้าไปเกี้ยวนางอัปสรผู้เลอโฉม
โฉมเอยโฉมเฉลา เสาวภาคย์แน่งน้อยพิสมัย
เจ้ามาแต่สวรรค์ชั้นใด นามกรชื่อไรนะเทวี
ประสงค์สิ่งใดจะใคร่รู้ ทําไมมาอยู่ที่นี่
ข้าเห็นเป็นน่าปรานี มารศรีจงแจ้งกิจจา
นนทกเข้าไปเกี้ยวพาราสีนางอัปสร ถามนางอัปสรว่าชื่ออะไร
เหตุใดถึงได้มาเดินอยู่แถวนี้
เมื่อนั้น นางนารายณ์เยาวลักษณ์เสน่หา
ได้ฟังยิ่งทํามารยา ชําเลืองนัยนาแล้วตอบไป
ทําไมมาล่วงไถ่ถาม ลวนลามบุกรุกเข้ามาใกล้
ท่านนี้ไม่มีความเกรงใจ เราเป็นข้าใช้เจ้าโลกา
พนักงานฟ้อนรําระบําบัน ชื่อสุวรรณอัปสรเสน่หา
มีทุกข์จึ่งเที่ยวลงมา หวังว่าจะให้คลายร้อน
พระนารายณ์ที่แปลงกายเป็นนางอัปสร ชําเลืองมองนนทกแล้ว
ถามนนทกว่า นนทกมาลวงถามและลวนลามนาง ไม่มีความเกรงใจ
นางเป็นนางรําของพระอินทร์ชื่อสุวรรณอัปสร มีความทุกข์จึงมาเที่ยว
เล่นเพื่อหวังให้คลายร้อน
สุดเอยสุดสวาท โฉมประหลาดลํ้าเทพอัปสร
ทั้งวาจาจริตก็งามงอน ควรเป็นนางฟ้อนวิไลลักษณ์
อันซึ่งธุระของเจ้า หนักเบาจงแจ้งให้ประจักษ์
ถ้าวาสนาเราเคยบํารุงรัก ก็จะเป็นภักดิผ์ ลสืบไป
ตัวพี่มิได้ลวนลาม จะถือความสิ่งนี้นี่ไม่ได้
สาวสรรค์ขวัญฟ้ายาใจ พี่ไร้คู่จะพึ่งแต่ไมตรี
นนทกได้ ฟ ั ง คํ า ของนางอั ป สร นนทกจึ ง ตอบนางอั ป สรว่ า
นางอัปสรเป็นหญิงที่มีความงดงามทั้งกายา และมีวาจาที่ไพเราะ
เหมาะสมแล้วที่จะเป็นนางรํา หากเราเคยมีวาสนาต่อกันมา
เราคงจะได้เป็นคู่กัน พี่ไม่ได้คิดลวนลามน้องนางแต่อย่างใด
เมื่อนั้น นางเทพนิมิตโฉมศรี
ค้อนแล้วจึ่งตอบวาที ว่านี้ไพเราะเป็นพ้นไป
อันซึ่งจะฝากไมตรีข้า ข้อนั้นอย่าว่าหารู้ไม่
เราเป็นนางรําระบําใน จะมีมิตรที่ใจผูกพัน
ใครมารําเกลงเพลงฟ้อน จึ่งจะผ่อนด้วยความเกษมสันต์
รําได้ก็มารําตามกัน นั่นแหละจะสมดั่งจินดา
นางอัปสรค้อนแล้วตอบนนทกว่า ตนนั้นเป็นนางรํา
หากนนทกจะมีจิตผูกพัน ก็จงรําไปพร้อมกับนาง หากรําได้และรําตาม
นางจึงจะมีไมตรีจิตผูกพันกลับไป
บัดนั้น นนทกผู้ใจแกล้วกล้า
ไม่รู้ว่านารายณ์แปลงมา ก็โสมนัสาพันทวี
ยิ้มแล้วจึ่งกล่าวว่าสุนทร ดูก่อนนางฟ้าเฉลิมศรี
เจ้าจักปรารมภ์ไปไยมี พี่เป็นคนเก่าพอเข้าใจ
เชิญเจ้ารําเถิดนะนางฟ้า ให้สิ้นท่าที่นางจําได้
ตัวพี่จะรําตามไป มิให้ผิดเพลงนางเทวี
นนทกไม่รู้ว่าพระนารายณ์แปลงกายเป็นนางอัปสร นนทกรู้สึก
หลงรักนางอัปสรเป็นอย่างมาก นนทกพูดกับนางอัปสรว่า “ อย่าได้
วิตกไปเลย พี่เป็นข้ารับใช้พระอิศวรมานาน เชิญเจ้าร่ายรําเถอะ
ให้หมดทุกท่าที่เจ้าจําได้ พี่จะรําตามหมดทุกท่าที่เจ้ารํามา”
เมื่อนั้น พระนารายณ์ทรงสวัสดิ์รัศมี
เห็นนนทกหลงกลก็ยินดี ทําทีเยื้องกรายให้ยวนยิน
พระนารายณ์เห็นนทกหลงกลตน จึงยั่วยวนนทกให้รําตาม
เทพนมปฐมพรหมสี่หน้า สอดสร้อยมาลาเฉิดฉิน
ทั้งกวางเดินดงหงส์บิน กินรินเลียบถํ้าอําไพ
อีกช้านางนอนภมรเคล้า ทั้งแขกเต้าผาลาเพียงไหล่
เมขลาโยนแก้วแววไว มยุเรศฟ้อนในอัมพร
ลมพัดยอดตองพรหมนิมิต ทั้งพิสมัยเรียงหมอน
ย้ายท่ามัจฉาชมสาคร พระสี่กรขว้างจักรฤทธิรงค์
ฝ่ายนนทกก็รําตาม ด้วยความพิสมัยใหลหลง
ถึงท่านาคาม้วนหางวง ชี้ตรงถูกเพลาทันใด
พระนารายณ์ที่แปลงกายเป็นนางอัปสรร่ายรําในท่าต่าง ๆ ได้แก่
เทพนม ปฐม พรหมสี่หน้า สอดสร้อยมาลา เฉิดฉิน กวางเดินดง หงส์บิน
กินรินเลียบถํ้า ช้านางนอน ภมรเคล้า แขกเต้าเข้ารัง ผาลาเพียงไหล่
เมขลาล่อแก้ว มยุเรศฟ้อน ลมพัดยอดตอง พรหมนิมิต พิสมัยเรียงหมอน
มัจฉาชมสาคร พระสี่กรขว้างจักร ถึงท่านาคาม้วนหางวง ด้วยฤทธิ์เดชนิ้ว
เพชรของนนทก ทําให้นนทกขาหักล้มลง นางอัปสรกลายเป็นองค์พระ
นารายณ์เข้าไปเหยียบนนทกเพื่อจะสังหาร
บัดนั้น นนทกแกล้วหาญชาญสมร
เห็นพระองค์ทรงสังข์คทาธร เป็นสี่กรก็รู้ประจักษ์ใจ
ว่าพระหริวงศ์ทรงฤทธิ์ ลวงล้างชีวิตก็เป็นได้
จึ่งมีวาจาถามไป โทษข้าเป็นไฉนให้ว่ามา
นนทกเห็นนางอัปสรแปลงกายเป็นพระนารายณ์ นนทก
ก็รู้ว่าตนโดนลวงเพื่อที่จะฆ่า จึงถามว่าตนทําผิดอะไร
เมื่อนั้น พระนารายณ์บรมนาถา
ได้ฟังจึ่งมีบัญชา โทษามึงใหญ่หลวงนัก
ด้วยทําโอหังบังเหตุ ไม่เกรงเดชพระอิศวรทรงจักร
เอ็งฆ่าเทวาสุรารักษ์ โทษหนักถึงที่บรรลัย
ตัวกูก็คิดเมตตา แต่จะไว้ชีวามึงไม่ได้
ตรัสแล้วแกว่งตรีเกรียงไกร แสงกระจายพรายไปดั่งไฟกาล
พระนารายณ์ ฟ ั ง คํ า ของนนทก จึ ง ตอบนนทกว่ า
โทษของนนทกใหญ่หลวงมาก นนทกทะนงใจไม่เกรงกลัว
พระอิศวร เข่นฆ่าเหล่าเทวดา โทษของนนทกมีเพียงความ
ตายเท่านั้น ตัวพระนารายณ์นั้นมีจิตเมตตา แต่เป็นคําสั่ง
พระอิศวร พระนารายณ์จึงไม่สามารถไว้ชีวิตนนทกได้ พูดแล้ว
ก็แกว่งตรีออกไป แสงกระจายอย่างไฟบรรลัยกัลป์
บัดนั้น นนทกผู้ใจแกล้วหาญ
ได้ฟังจึ่งตอบพจมาน ซึ่งพระองค์จะผลาญชีวี
เหตุใดมิทําซึ่งหน้า มารยาเป็นหญิงไม่บัดสี
ฤว่ากลัวนิ้วเพชรนี้ จะชี้พระองค์ให้บรรลัย
ตัวข้ามีมือแต่สองมือ ฤจะสู้ทั้งสี่กรได้
แม้นสี่มือเหมือนพระองค์ทรงชัย ที่ไหนจะทําได้ดั่งนี้
นนทกตัดพ้อต่อว่าพระนารายณ์ว่าเอาเปรียบตน ไม่ยอม
ต่อสู้แบบซึ่ง ๆ หน้า ทําไมต้องแปลงกายมาหลอกตนหรือ
เพราะกลัวนิ้วเพชรจะทําให้พระนารายณ์สิ้นชีวิต นนทกมี
เพียงสองมือจะสู้พระนารายณ์ที่มีสี่มือได้อย่างไร หากนนทกมี
สี ่ ม ื อ เช่ น เดี ย วกั บ พระนารายณ์ นนทกก็ ส ามารถสู ้ ก ั บ
พระนารายณ์ได้
เมื่อนั้น พระนารายณ์ทรงสวัสดิ์รัศมี
ได้ฟังจึ่งตอบวาที กูนี้แปลงเป็นสตรีมา
เพราะมึงจะถึงแก่ความตาย ฉิบหายด้วยหลงเสน่หา
ใช่ว่าจะกลัวฤทธา ศักดานิ้วเพชรนั้นเมื่อไร
ชาตินี้มึงมีแต่สองหัตถ์ จงไปอุบัติเอาชาติใหม่
ให้สิบเศียรสิบพักตร์เกรียงไกร เหาะเหินเดินได้ในอัมพร
มีมือยีส่ ิบซ้ายขวา ถือคทาอาวุธธนูศร

กูจะเป็นมนุษย์แต่สองกร ตามไปราญรอนชีวี
ให้สิ้นวงศ์พงศ์มึงอันศักดา ประจักษ์แก่เทวาทุกราศี
ว่าแล้วกวัดแกว่งพระแสงตรี ภูมีตัดเศียรกระเด็นไป
พระนารายณ์ได้ฟังนนทก พระนารายณ์จึงตอบนนทกกลับไปว่า
ที่พระองค์ต้องแปลงกายเป็นนางอัปสร เพราะนนทกถึงแก่ความ
ตาย ใช่เพราะพระองค์จะเกรงกลัวนนทก หากนนทกคิดว่าการสู้กัน
ด้วยกําลังจะทําให้นนทกชนะ ชาติหน้าขอให้นนทกเกิดมามีสิบหัว
สิบหน้า ยี่สิบมือและอาวุธพร้อมสรรพ ส่วนพระองค์จะเกิดไปเป็น
มนุษย์มีเพียงสองมือ จะได้สู้กันอีกครั้ง ให้รู้แพ้รู้ชนะ พูดจบพระ
นารายณ์ก็ใช้พระแสงตัดหัวนนทกกระเด็นไป
ครั้นล้างนนทกมรณา พระจักราผู้มีอัชฌาสัย
เหาะระเห็จเตร็ดฟ้าด้วยว่องไว ไปยังเกษียรวารี
เมื่อพระนารายณ์ปราบนนทกได้สําเร็จ ก็กลับไป
ประทับยังเกษียรสมุทร (ทะเลนํ้านม)
เมื่อนั้น ฝ่ายนางรัชดามเหสี
องค์ท้าวลัสเตียนธิบดี เทวีมีราชบุตรา
คือว่านนทกมากําเนิด เกิดเป็นพระโอรสา
ชื่อทศกัณฐ์กุมารา สิบเศียรสิบหน้ายี่สิบกร
อันน้องซึ่งถัดมานั้น ชื่อกุมภรรณชาญสมร
องค์พระบิตุเรศมารดร มิให้อนาทรสักนาที
นนทกเกิดเป็นทศกัณฐ์ โอรสของท้าวลัสเตียนกับนางรัชดา
แห่งกรุงลงกา มีสิบเศียร สิบหน้า ยี่สิบมือ มีน้องชื่อกุมภ
กรรณ ส่วนพระนารายณ์ตามอวตารมาเกิดเป็นพระราม
โอรสของท้าวทศรถกับนางเกาสุริยาแห่งกรุงอโยธยา
การวิเคราะห์
คุณค่า
คุณค่าด้านวรรณศิลป์ ปรากฏรสวรรณคดีครบทั้ง ๔ รส ดังนี้
เสาวรจนีย์ คือ บทชมความงาม ดังตอนที่นนทกกล่าวชม
ความงามของนางเทพอัปสร
“ เหลือบเห็นสตรีวิไลลักษณ์ พิศพักตร์ผ่องเพียงแขไข
งามโอษฐ์งามแก้มงามจุไร งามนัยน์เนตรงามกร
งามจริตกิริยางามงอน งามเอวงามอ่อนทั้งกายา…”
นารีปราโมทย์ คือ บทเกี้ยวพาราสี ดังตอนที่นนทกกล่าวเกี้ยวพา
ราสีนางเทพอัปสร
“ โฉมเอยโฉมเฉลา เสาวภาคย์แน่งน้อยพิสมัย
เจ้ามาแต่สวรรค์ชั้นใด นามกรชื่อไรนะเทวี
ประสงค์สิ่งใดจะใคร่รู้ ทําไมมาอยู่ที่นี่
ข้าเห็นเป็นน่าปรานี มารศรีจงแจ้งกิจจา ”
พิโรธวาทัง คือ บทโกรธ ดังตอนที่นนทกร้องตะหวาดเพราะ
กริ้วโกรธเทวดา
“ บัดนั้น นนทกนํ้าใจแกล้วกล้า
กริ้วโกรธร้องประกาศตวาดมา อนิจจาข่มเหงเล่นทุกวัน
จนหัวไม่มีผมติด สุดคิดที่เราจะอดกลั้น
วันนี้จะได้เห็นกัน ขบฟันแล้วชี้นิ้วไป ”
สัลลาปังคพิสัย คือ บทโศกเศร้า ครํ่าครวญ ดังตอนที่นนทกไป
ร้องทุกข์ต่อพระอิศวร
“ ผู้ใดทําชอบต่อเบื้องบาท ก็ประสาททั้งพรแลยศศักดิ์
ตัวข้านี้มีชอบนัก ล้างเท้าสุรารักษ์ถึงโกฏิปี
พระองค์ผู้ทรงศักดาเดช ไม่โปรดเกศแก่ข้าบทศรี
กรรมเวรสิ่งใดดั่งนี้ ทูลพลางโศกีรําพัน ”
คุณค่าด้านวรรณศิลป์ การใช้โวหารและถ้อยคํา
การหลากคํา มีการสรรหาคําที่มีความหมาย เรียกพระอิศวร ว่า

“ พระสยมภูวญาณ เจ้าไตรโลกา พระอิศราธิบดี พระศุลี ”
การซํ้าคํา เพื่อเน้นความหมายให้เห็นความงามทุกส่วน
“ งามโอษฐ์งามแก้มงามจุไร งามนัยน์เนตรงามกร
งามจริตกิริยางามงอน งามเอวงามอ่อนทั้งกายา “
การใช้คําสั้นแต่กินความมาก
ใช้ถ้อยคําน้อยแต่ได้ใจความครบถ้วน เช่น
“ ชาตินี้มึงมีแต่สองหัตถ์ จงไปอุบัติเอาชาติใหม่
ให้สิบเศียรสิบพักตร์เกรียงไกร เหาะเหินเดินได้ในอัมพร
มีมือยี่สิบซ้ายขวา ถือคทาอาวุธธนูศร
กูจะเป็นมนุษย์แต่สองกร ตามไปราญรอนชีวี “
ใช้อุปมาโวหารเปรียบเทียบ ทําให้ผู้อ่านมองเห็นภาพที่ชัดเจนขึ้น เช่น
“ ต้องสุบรรณเทวานาคี ดั่งพิษอสุนีไม่ทนได้
ล้มฟาดกลาดเกลื่อนลงทันใด บรรลัยไม่ทันพริบตา “
คําว่า “ดั่ง” เปรียบให้เห็นว่านิ้วเพชรของนนทกเหมือนพิษของสายฟ้า
คุณค่าด้านคติสอนใจ ค่านิยมของคนไทย
ให้คติสอนใจในการดําเนินชีวิต เช่น
- เราไม่ควรใช้อํานาจที่เรามีเพื่อใช้ทําร้ายผู้อื่นให้เดือดร้อน
- ก่อนจะมอบอํานาจให้ใครควรพิจารณาให้รอบคอบ
- ควรใช้สติปัญญาในการแก้ปัญหามากกว่าการใช้กําลัง
- ไม่ควรโอ้อวดว่าตนเองมีอํานาจเหนือผู้อื่น เพราะอาจจะนํา
ภัยมาถึงตัว และใช้อํานาจในทางที่ผิด
คุณค่าด้านความเชื่อ ค่านิยมของคนไทย
ความเชื่อเรื่องการเวียนว่ายตายเกิด เช่น
ตอนที่นนทกกลับชาติมาเกิดเป็นทศกัณฐ์
เมื่อนั้น ฝ่ายนางรัชดามเหสี
องค์ท้าวลัสเตียนธิบดี เทวีมีราชบุตรา
คือว่านนทกมากําเนิด เกิดเป็นพระโอรสา
ชื่อทศกัณฐ์กุมารา สิบเศียรสิบหน้ายี่สิบกร
คุณค่าด้านสังคม ค่านิยมของคนไทย
วัฒนธรรมทางนาฏศิลป์ไทย
ท่ารําแม่บทที่ใช้เป็นแบบแผนสืบเนื่องมาจนถึงปัจจุบัน
เทพนมปฐมพรหมสี่หน้า สอดสร้อยมาลาเฉิดฉิน
ทั้งกวางเดินดงหงส์บิน กินรินเลียบถํ้าอําไพ
อีกช้านางนอนภมรเคล้า ทั้งแขกเต้าผาลาเพียงไหล่
เมขลาโยนแก้วแววไว มยุเรศฟ้อนในอัมพร
ลมพัดยอดตองพรหมนิมิต ทั้งพิสมัยเรียงหมอน
ย้ายท่ามัจฉาชมสาคร พระสี่กรขว้างจักรฤทธิรงค์
จบ

นารายณ์ปราบนนทก

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

นารายณ์ปราบนนทก

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

รามเกียรติ์ ตอน

บทละครเรื่อง รามเกียรติ์ ตอน นารายณ์ปราบนนทก

ทุกวันจะมีเทวดา นางฟ้า มาเข้าเฝ้าพระอิศวรอยู่เสมอ

นนทกอ้างว่า เพื่อป้องกันตนเอง จึงขอพรว่า

ต้องสุบรรณเทวานาคี ดั่งพิษอสุนไี ม่ทนได้

นนทกใช้อํานาจนั้นในทางไม่ชอบ โดยใช้นิ้วเพชร ฆ่าเหล่าเทวดา

มีมือยีส่ ิบซ้ายขวา ถือคทาอาวุธธนูศร

การหลากคํา มีการสรรหาคําที่มีความหมาย เรียกพระอิศวร ว่า

ใช้อุปมาโวหารเปรียบเทียบ ทําให้ผู้อ่านมองเห็นภาพที่ชัดเจนขึ้น เช่น

You might also like