Professional Documents
Culture Documents
Üstat Diyor Ki: Yazım Kuralları, sınav sisteminde karşımıza sürekli çıkacak bir
konudur. Bu tür sorularda, büyük çoğunlukla altı çizili bir kelime bazen de bir
cümlede yazım yanlışının olup olmadığı sorulur.
Özellikle -da, -ki ve -mi eklerinin görevleri sorulur. Bunlar iyi öğrenilmelidir.
Ayrıca son yıllarda birleşik kelimelerin yazımı ile ilgili sorular da sorulduğu için
bunları da iyi öğrenmek gerekir.
Cevap: C Cevap: B
DAÇ YAYINLARI
İdris ÇELİK
DAÇ YAYINARI 1 DAÇ YAYINLARI
YAZIM KURALLARI
Notlar:
a) Rakamla başlayan cümlelerde rakamdan sonra gelen kelime büyük harfle başlamaz.
2019 yılında TYT’ye girdi.
2. Soru, ünlem, iki nokta, üç nokta işaretlerinden sonra başlayan cümlelerin ilk harfi büyük yazılır.
3. Özel isimler, özel isimlerden önce ve sonra gelen unvan sıfatları büyük harfle başlar.
Özel isimlerden sonra gelen unvanlara getirilen ekler kesme işareti ile ayrılır.
UYARI:
Akrabalık bildiren kelimeler başa geldiğinde lakap yerin kullanıldığı için ve bazı tarihi şahsiyetlerde akrabalık
bildiren kelime unvan değeri kazandığı ve özel ada dâhil olduğu için büyük harfle yazılır.
(Unvan sona da gelebilir.)
Baba Gündüz Müslüm Baba
Nene Hatun Ramiz Dayı
Dayı Niyazi Bakkal Amca
Değerli Valim,
Sayın Başkanım,
Kıymetli Müdürüm,
6. Kurum, kuruluş, kurul, dernek adlarının her kelimesi büyük harfle başlar.
UYARI: Kurum kurul ve kuruluş adlarına gelen ekler kesme işareti ile ayrılmaz.
İSTİSNA:
Avrupa Birliği’ne
Avrupa Birliği’nin
Not: Bir kelime birkaç harfle kısaltılıyorsa kelimenin yalnız ilk harfi büyük yazılır.(özel adlar ve unvanlar)
UYARI 1: Kısaltmadan sonra getirilen ekler kesme işaretiyle ayrılır. Büyük harfle yapılan kısaltmalarda
harflerin okunuşuna göre, ekler yazılır.
Doğru Yanlış
TRT’nin, TRT’den, TRT’ye TRT’nun
MEB’in, MEB’den, MEB’e MEB’na
ODTÜ’nün, ÖDTÜ’den, ÖDTÜ’ye ODTÜ’ni
TDK’nin TDK’den TDK’ye TDK’ya (Türkçede Ka sesi yoktur.)
UYARI 2: Küçük harfle yapılan kısaltmalara getirilen ekler kelimenin okunuşu esas alınır.
UYARI: Tarihi dönem bildirmeyip tür veya tarz bildiren terimler küçük harfle başlar.
Türk sanat müziği âşık edebiyatı anonim edebiyatı
halk şiiri tekke edebiyatı fecr-i ati
9. Kitap, dergi, gazete isimleri her kelimesinin ilk harfi büyük yazılır. Arada geçen bağlaçlar ise küçük yazılır.
UYARI: Özel adlara dâhil olmayan gazete, dergi, roman, piyes, şiir vb. isimler küçük yazılır.
İnce Mehmed romanı Merdiven şiiri Aksiyon dergisi
Sözcü gazetesi Hamlet piyesi İstanbul tiyatrosu
Resmi Gazete (İstisna) Türk Dili dergisi Picasso tablosu
…
10. Dünya, güneş ve ay adları; coğrafya ve astronomi terimi olarak kullanıldığında büyük harfle, bunun
dışında kullanılırsa küçük harfle başlar.
Amcası ölünce kadının dünyası karardı.
Serpil Hoca, astronomi dersinde Ay’ı işlemiş. (Astronomi)
21 Mart’ta Güneş ışınları Dünya’ya dik olarak gelir.(Coğrafya)
Sen benim güneşimsin, sen gelince dünyalar benim oldu.
11. Yön bildiren sözcükler; bir özel isimden önce gelip onu nitelerse büyük harfle başlar.
Aksi halde küçük harfle yazılır.
Doğru Yanlış Doğru
Güney Kore Kore’nin Güneyi Kore’nin güneyi
Doğu Anadolu Anadolu’nun Doğusu Anadolu’nun doğusu
Batı Avrupa Avrupa’nın Batısı Avrupa’nın batısı
UYARI: ‘‘Doğu, batı vb.’’ yön adları ‘‘uygarlık’’ anlamıyla kullanılırsa büyük harfle başlar ve gelen ekler
kesme işaretiyle ayrılır.
13. Belli bir tarihi gösteren ay ve gün adları büyük harfle başlar. Aksi halde küçük harfle yazılır.
Rakam varsa ay ve gün isimleri büyük yazılır.
14.Yer adlarında ilk isimden sonra gelen deniz, göl, nehir, ova tür bildiren ikinci isimler büyük yazılır.
UYARI: 1
Özel isimlerle kullanılan cadde, meydan, köşk, köprü, kale vb. kelimeler de büyük harfle başlar.
UYARI: 2
Özel adlara dâhil olmayıp tamlama kuran il, ilçe, belde, semt, köy vb. sözler küçük harfle başlar.
17. Ulusal, resmî ve dinî bayramlarla anma ve kutlama günlerinin adları büyük harfle başlar.
ÖNEMLİ NOTLAR:
NOT 1: Şehir ve ülke isimleri üzerine gelen ‘‘lı’’ eki ayrı yazılmaz.
NOT 2:“-ler” eki özel isimden kesme işaretiyle ayrılmaz. Türkçede Yazım Kurallarına göre özel isime getirilen
“-ler” ekinden sonra gelen ek de kesme işaretiyle ayrılmaz.
EK EYLEMİN YAZILIMI
Ek eylem ek olarak kullanıldığında bitişik yazılır. Sözcük olarak yazıldığında ayrı yazılır. Sözcüklere bitişik de
yazılabilir.
2. Bileşik adların bir kısmını benzetme ve anlam kayması yoluyla nesnelere ad olabilir.
Bu tür bileşik adlar bitişik yazılır.
Gelgit(coğrafya) Akciğer(Biyoloji)
Açıortay(Geometri) Basınçölçer güvenoyu(Seçim)
…
5. İsim+yardımcı fiille oluşan bileşik fiillerde ‘’ses düşmesi’’ ya da ‘‘türemesi’’ olabiliyorsa bitişik yazılır.
Ses düşmesi ya da türemesi yapılamıyorsa ayrı yazılır.
ÖNEMLİ UYARI:
Ses düşmesinin görüldüğü yerlerde bazen ünlünün düşürülmediği görülür.
Bu durumda yazım yanlışı vardır. Ayrıca bazen eklerin kullanımına da dikkat edilmelidir.
Yanlış Doğru
Ne yapıp edip gönülünü almıştı. Ne yapıp edip gönlünü almıştı.
Derse gelmiyen öğrencilere kızdı. Derse gelmeyen öğrencilere kızdı.
9. ’’Hane’’ sözcüğü ile oluşturan birleşik adlar bitişik yazılır. Ayrıca ‘’hane’’ ünlü ile biten sözcüklere
geldiğinde ''ha’’ hecesi düşer
12.Sıfatlarda derecelendirme yapan çok, pek, daha sözcükleri her zaman ayrı yazılır.
yardımsever konuksever
vatansever hayvansever
…
DAÇ YAYINARI 8 DAÇ YAYINLARI
14.İki veya daha çok kelimeden oluşmuş Türkçe yer adları bitişik yazılır.
18. Hayvan, bitki ve organ türlerinden birinin adıyla kurulan bileşik sözcükler ayrı yazılır.
Üstat Diyor Ki: Bitki, hayvan ve organ türlerinden birinin adıyla tamlama verilmişse bu kelimelerden
herhangi birisi bu verilen özelliklerden birine aitse ayrı yazılır.
Mesela ‘ağustos böceği’ kelimesi, bu kelimede geçen böcek kelimesi bir hayvan olduğu için ayrı yazılır.
…
20. Somut olarak yer bildirmeyen ‘‘alt, üst ve üzeri’’ sözlerinin sona getirilmesiyle kurulan birleşik
sözcükler bitişik yazılır. (Yer ismi değilse)
22. ‘‘Dış, iç, öte’’ gibi sözcüklerin sona getirilmesiyle birleşik sözcükler ayrı yazılır.
23. ‘‘Dış, iç, alt, üst, küre, ön, ana, arka, orta’’ gibi kavramların başa getirilmesiyle oluşan birleşik
sözcükler ayrı yazılır.
SAYILARIN YAZIMI
* Sayılar yazıyla yazılırsa her bir rakam ayrı bir sözcük olarak yazılır.
* Sayılara gelen ekler ünsüz uyumuna uyar ve kesme işareti ile ayrılır.
Doğru Yanlış
1974’te 1974’ de
3’ten 3’den
6’ncı 6’ıncı
5’inci 5’nci
7’ye 7’iye
Beşer 5’er
Akşam olsun da size gelelim. Küçük kedi sabahtan beri ağaçta kalmıştı.
Dün kırtasiyeden kitap da almış. Bu kalemin aynı Ali’de var.
Kİ’NİN YAZIMI
Türkçede 3 ‘ki’ eki vardır:
Bağlaç olan ki İlgi zamiri olan ki. Sıfat yapan ki
Her zaman ayrı yazılır. Çıkartılarak yerine uygun Yer ve zaman bildiren
Çıkartıldığında anlam bir ad kullanılabilir. sözcüklerde sonra
daralsa da anlatım gelerek onları işaret sıfatı
bozulmaz. Bitişik yazılır. yapar.
Yüklemden sonra Bitişik yazılır.
geliyorsa ayrı yazılır.
Duydum ki unut musun Seninki evde kalmış. Dışardaki maçı beraber
gözlerimin rengini izleyelim.
Tut ki seni aradı. Bizimki hiçbir işe Bahçedeki güllere bir göz
Öyle sanıyorum ki o yaramadı, sizinki nasıldı. atalım.
senden pek hoşlanmadı.
NOT: SİMBOHÇ(A)M bitişik yazılır. (sanki, illaki, mademki, belki, oysaki, halbuki, çünkü, meğerki)
UYARI: Kelimenin sonuna -ler eki getirilebiliyorsa bitişik getirilemiyorsa ayrı yazılır.
Mİ’NİN YAZIMI
‘Mi’ tek başına bir sözcük olduğu için kendisinden önceki sözcükle ayrı yazılır.
Kendisin den sonra gelen eklerle bitişik yazılır.
UYARI : Mi edatı ‘’me, ma’’ olumsuzluk ekinin yor etkisiyle darlaşmış şekli ile karıştırmamalıdır.
Neden kardeşini sormuyorsun?
(I) Kişiye odaklı söyleşilerde amaç; soru sorulan Yazma sadece Orta Doğu’nun Mısır ve
kişinin yaşamını, yaptıklarını veya fikirlerini I
gündeme getirmektir. (II) Bu tür söyleşilerin Mezopotamya gibi oldukça büyük uygarlıklarına
öznesi, toplumda merak uyandıran ünlü II
şahsiyetler olabilir. (III) Örneğin sporcular, özgü bir eylem olagelmişken Homeros denen
sanatçılar ve politikacılar bu söyleşilerde sıklıkla III
yer alır. (IV) Kimi zamanda tanınmamış ancak dev; MÖ IX. Veya VIII. yüzyıl içinde, tarihin derin-
yaşamı ve yaptıklarıyla dikkatleri çekmiş kişiler liklerinden gelen tüm destanlardan, efsanelerden
seçilir.(V) Sorular aracılığıyla onların iç ve masallardan aldıklarını bir senteze kavuşturdu
dünyalarında neler yaşadıkları okura aktarılmak ve bize daha önce hiç kimsenin kapılarını arala-
istenir. IV
1. Bu parçada numaralanmış cümlelerin madığı sıradışı insanlık serüvenleri anlattı.
hangisinde “de” bağlacının yazımıyla ilgili bir V
yanlışlık yapılmıştır? 3. Bu parçadaki altı çizili sözlerden hangisinin
A)I B) II C) III D)IV E)V yazımı yanlıştır?
YGS 2017
“Birleşik sözcüğü oluşturan sözcüklerden biri veya 4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde büyük
her ikisi birleşme sırasında anlam değişmesine harflerin kullanımıyla ilgili bir yanlışlık
uğramışsa sözcük bitişik yazılır.” yapılmıştır?
2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu kurala
uyulmadığı için bir yazım yanlışı yapılmıştır? A) Osmanlı Devleti'nde Batılılaşma hamlesi
A) Adını şarkılarda duyduğumuz yalıçapkını, Tanzimat Fermanı ile başlamıştır.
adalarda yaşayan bir kuş türüdür. B) Hicaz, Türk müziğinde en sevdiğim
B) Yemekten sonra tatlı olarak birer porsiyon makamlardan biridir.
bülbülyuvası siparişi verdik. C) Çocukken gittiğim Uzungöl Beldesi,
C) Doğum günüm için annem bana camgöbeği unutamadığım yerlerdendir.
renginde bir kazak örmüş. D) Reşat Nuri'nin Gamsız'ın Ölümü adlı öyküsü,
D) Pek çok kişinin sandığının aksine denizyılanı Bakanlığın ders kitaplarına girdi.
nehirlerde de yaşayabilir. E) Homeros'un eşsiz eserlerinde Eski Yunan
E) Yazar bu öyküsünde semt pazarlarındaki tanrıları ana kahramanlardır.
ayaküstü sohbetlere bir önemli yer ayırmış.
YGS 2016
LYS 2016
YGS 2013