Professional Documents
Culture Documents
Təhsi̇ldə Keyfi̇yyəti̇n Təmi̇n Olunmasinin Pedaqoji̇ Əsaslari / Pedagogical Basics For Quality Assurance in Education
Təhsi̇ldə Keyfi̇yyəti̇n Təmi̇n Olunmasinin Pedaqoji̇ Əsaslari / Pedagogical Basics For Quality Assurance in Education
№1
NƏRMİN HÜSEYNOVA
Azərbaycan Dillər Universiteti, Pedaqogika kafedrasının müəllimi.
E-mail: nnarminhuseynova@gmail.com
https://orcid.org/0000-0001-6908-5119
http://as-journal.edu.az 95
Azərbaycan məktəbi | Azerbaijan Journal of Educational Studies | 2021. №1
NARMIN HUSEYNOVA
Azerbaijan University of Languages, Department of Pedagogy.
E-mail: nnarminhuseynova@gmail.com
https://orcid.org/0000-0001-6908-5119
Article history
Keywords: Quality management, performance, pedagogical process,
Received: 06.04.2021 educational standards, competence.
Accepted: 19.04.2021
96 http://as-journal.edu.az
Təhsildə keyfiyyətin təmin olunmasının pedaqoji əsasları
http://as-journal.edu.az 97
Nərmin Hüseynova
yaxşı əhval-ruhiyyə, effektiv təlimat və uğurlu etmək müəyyən qədər çətin olduğundan burada
performans göstərməklə müəyyən etmişdir. O, keyfiyyətli təlim prosesini təşkil etmək problemin
təlim keyfiyyətlərini üç əsas kateqoriya üzrə həllində ən vacib amil hesab olunur. Bu məqsədlə,
dəyərləndirir (Lewis, 1993): tələbələrin cəlb olunmasında iki əsas kateqoriyanı
nəzərə almaq vacib sayılır: birinci kateqoriya
tələbələrin maraqları və ehtiyaclarını nəzərə alan
Təlimin interaktiv fəaliyyətlər, qrup və fərdi təqdimatlar,
keyfiyyət sahələri elektron vasitələrdən istifadə etməklə təlimə çevik
adaptasiya yaratmaqdır; ikinci kateqoriya isə
biliklərin ötürülməsi zamanı uyğun metodların
Təlim Tələbə seçilməsidir. Müxtəlif yaradıcı tədris metodları
Fiziki təlim tələbə cəlbini gücləndirən ən uğurlu seçimdir.
mövzusunun cəlbinin təmin
mühiti Burada fəaliyyətlərin müxtəlifliyi və müəllimlərin
məzmunu olunması
buna çox əmək sərf etməsi nəticədə tələbələr
Sxem 1 Təlimin keyfiyyət sahələri tərəfindən qiymətləndirilir.
• Təlimdə hədəflərin strukturlaşdırılması • Uyğunluq prinsipi üzrə müxtəlif öyrənmə qrupları ilə
• Dərs prosesinin planlaşdırılması və qiymətləndirilməsi işləmək
http://as-journal.edu.az 99
Nərmin Hüseynova
• pedaqoji məzmunla bağlı biliklər (müəyyən peşəkarlığı, proqram effekti, uyğun təlim nəti-
bir mövzunun məzmunu ilə bağlı biliklərlə bu cələrinin olması təşkilati-baza rolunu oynayır.
mövzunun tədrisi üçün zəruri olan pedaqoji Hər bir tələbənin öyrənmə prosesinin effektiv
biliklərin məcmusu). tədris yolu müəllim tərəfindən planlaşdırılan,
dəstəklənən və dəyərləndirilən harmonik bir
MÜƏLLİM-TƏLƏbƏ ƏLAQƏLƏRİNİN model təəssüratı yaradır.
TƏŞKİLİ Tədris keyfiyyətinin əsas komponenti kimi
müsbət təlim mühiti anlayışı müəllimin motivasiya
H.Əhmədov və N.Əhmədov pedaqoji prosesdə
və həvəsləndirmə metodları əsasında qurulur və
müəllim tərəfindən tətbiq olunan peşəkarlığın və
burada müəllimin şəxsi keyfiyyətləri nəzərə alınır.
səriştəliyin tədrisdə tələbələrlə əlaqələrin düzgün
Keyfiyyətin təmin olunmasında qeyd olunan
qurulmasında əhəmiyyətli olduğunu vurğulayırlar
fikirlərin kompleks şəkildə təşkili tədrisin uğurlu
(Mehrabov, 2014; Əhmədov və b., 2000). Müşa-
nəticələnməsi və tələbə məmnunluğunun ən
hidələr göstərir ki, öz işində keyfiyyət axtaran
yüksək göstəricisi kimi dəyərləndirilir.
müəllim tələbənin ehtiyaclarını və istəklərini
müəyyənləşdirməlidir.
İstifadə edilmiş ədəbiyyat
Müəllim-tələbə əlaqələrinin yaradıcı bir sahədə
birləşməsi, sosial əlaqələrə çevrilərək maraqlı 1
Əhmədov, H. (2001). “Azərbaycan məktəbi və
diskussiyalar, müzakirələr kontekstində forma- pedaqoji fikir tarixi”. Bakı, “Təhsil”.
laşması keyfiyyətin əldə olunmasında psixoloji 2
Əhmədov, N. və b. (2000). “İdarəetmənin pedaqo-
cəhətləri müsbət istiqamətdə reallaşdırır. Bu gikası və psixologiyası”. Bakı.
məqsədlə müəllim-tələbə münasibətlərini 3
Blömeke, S., Paine, L., Houang, R.T., Hsieh F.J.,
aşağıdakı qaydada qurmaq təklif edilir (OECD, Schmidt, W.H., Tatto, M.T., Bankov, K. (2008).
2005): Future teachers’ competence to plan a lesson:
• uğurlu təlim nəticələrinin əldə edilməsində First results of a six-country study on the efficiency
of teacher education. ZDM Mathematics Education,
tələbələrin təkliflərini dinləmək;
40, 749–762.
• tələbələrin bütün ehtiyaclarını (texnoloji, 4
Carmichael, R., Palermo, J., Reeve, L. & Vallence,
didaktik, metodik) təyin etmək; K. (2001). Student learning: “The heart of quality”
• tələbə nailiyyətlərinin qiymətləndirilməsini in education and training. Assessment & Evaluation
və davamlı inkişaf strategiyalarını in Higher Education, 26(5), 449–463.
müəyyənləşdirmək; 5
Cheng, M. (2010). Audit cultures and quality as-
• tələbələrlə dərsdənkənar tədbirlər, surance mechanisms in England: A study of their
layihələr təşkil etmək və onların şəxsi perceived impact on the work of academics.
inkişafına nail olmaq; Teaching in Higher Education, 15(3) 259–271.
• sosial şəbəkələrdə müəllim-tələbə
6
Corbett, A.T., & Anderson, J.R. (1995). Knowledge
ünsiyyətini təşkil etmək; tracing: Modeling the acquisition of procedural
knowledge. User Modeling and User-Adapted In-
• tələbələri yeni biliklərə və yaradıcı işlərə
teraction, 4, 253-278.
həvəsləndirmək; 7
Lewis, J.M. (1993). Teaching styles of award-
• tələbələrin fərdi işlərinə və təqdimatlarına winning professors. In R. Ellis, quality assurance
yazılı rəylər vermək. for university teaching. Buckingham: The Society
for Research in Higher Education. pp.149–164.
NƏTİcƏ 8
Mehrabov, A. (2014). Pedaqoji təhsilin keyfiyyəti
və onun idarə olunmasında müasir yanaşmalardan
Beləliklə, ali pedaqoji təhsil kontekstində
istifadənin əsas istiqamətləri. “Azərbaycan
tədrisin keyfiyyət komponentlərinin müəyyən məktəbi”, №4.
edilməsi tələbə nailiyyətlərinin əldə olunması ilə 9
OECD. (2005). Teachers Matter: Attracting,
nəticələnir. Pedaqoji proses müəyyən bir Developing and Retaining Effective Teachers.
auditoriyada baş verdiyindən burada müəllim Paris: OECD Publishing.