Professional Documents
Culture Documents
Filipino
Ikalawang Markahan – Modyul 1:
Awiting-bayan at Bulong
(Panitikan ng Visayas)
AIRs - LM
LU_Q2_Filipino7_Module1
FILIPINO 7
Ikalawang Markahan - Modyul 1: Awiting-bayan at Bulong
Ikalawang Edisyon, 2021
Ang lahat ng karapatan ay ibinibigay sa may akda. Anomang paggamit o pagkuha ng bahagi
ng walang pahintulot ay hindi pinapayagan.
Tagapamahala:
ii
LU_Q2_Filipino7_Module1
7
Filipino
Ikalawang Markahan – Modyul 1:
Awiting-bayan at Bulong
(Panitikan ng Visayas)
LU_Q2_Filipino7_Module1
Paunang Salita
iv
LU_Q2_Filipino7_Module1
Sapulin
1 LU_Q2_Filipino7_Module1
Aralin
Awiting-bayan
1 at Bulong ng Kabisayaan
Simulan
Bago natin simulan ang malalimang talakayan, alamin muna natin ang iyong
kaalaman sa mga bulong at awiting-bayan sa sumusunod na gawain.
Nakanta mo ba nang may himig ang awiting naihanda para sa iyo? Kung oo,
Halina’t sagutin ang mga tanong.
2 LU_Q2_Filipino7_Module1
Binabati kita sa mahusay mong pagsagot. Matagumpay mong naisagawa ang
paunang gawain. Batay sa iyong inawit na awiting-bayan at binasang mga bulong,
mapapansin ang mga kaugalian, tradisyon at kultura ng mga Pilipino. Sa
pagkakataong ito, babasahin mo kung paano nagsimula ang awiting-bayan at mga
bulong.
Lakbayin
Alam mo bang…
Awiting-bayan
➢ Ang awiting-bayan ay nagsimula bilang mga tulang may sukat at tugma
subalit kalauna’y nilapatan ng himig upang maihayag nang pakanta. Sa
ganitong paraan ay higit na naging madali ang pagtanda o pagmemorya sa
mga awiting ito. Ito rin ay sinaunang awit ng mga Pilipino na tinatangkilik
pa rin ng mga kabataan maging sa kasalukuyan.
➢ Ito ay tinatawag ding kantahing-bayan na isa sa mga uri ng sinaunang
panitikang Pilipino bago pa man dumating ang mga mananakop. Ito ay nasa
anyong patula na inaawit at karaniwang binubuo ng labindalawang pantig sa
bawat taludtod.
➢ Ang karaniwang paksa ng mga awiting-bayan ay ang pang-araw-araw na
pamumuhay ng mga tao sa isang bayan. Masasalamin sa mga ito ang
kaugalian, karanasan, pananampalataya, gawain o hanap-buhay.
➢ Taglay rin ng awiting-bayan ang iba’t ibang damdamin tulad ng kaligayahan,
kalungkutan, galit at kapanatagan ng kalooban.
3 LU_Q2_Filipino7_Module1
Uri ng Awiting-bayan
1. Balitaw – Awit ng pag-ibig na ginagamit sa paghaharana ng mga Bisaya. Ito
rin ay kombinasyon ng awit, sayaw at debate na karaniwang umiikot sa
paksang pag-ibig.
2. Kundiman – Awit ng pag-ibig na ginagamit ng mga Tagalog. Ito ang ginagamit
ng mga kalalakihan upang suyuin ang kanilang iniibig na mga kababaihan
sa pamamagitan ng paghaharana.
3. Dalit – Awit panrelihiyon o himno ng pagkilala sa Maykapal.
4. Diyona – Awitin sa panahon ng pamamanhikan o sa kasal.
5. Dung-aw – Awit sa patay ng mga Ilokano.
6. Kumintang – Awit ng pakikidigma o pakikipaglaban.
7. Soliranin – Awit sa pamamangka o sa mga manggagawa tulad ng magsasaka.
8. Oyayi o Hele – Awiting ginagamit para sa pampatulog ng bata.
9. Talindaw – Isa pang uri ng awit sa pamamangka o pagsagwan.
Awiting-bayang Ilonggo/Hiligaynon
Dandansoy Dandansoy
(Salin sa Filipino)
Dandansoy, baya-an ta ikaw,
Pauli ako sa payaw, Dandansoy, iiwan na kita
Ugaling kong ikaw hidlawon Uuwi na ako sa payaw
Ang payaw imo lang lantawon Kung sakaling ika’y mangulila
Sa payaw, ikaw ay tumanaw
Dandansoy kon imo apason,
Bisan tubig di magbaon Dandansoy, kung ako ay iyong susundan
Ugaling kon ikaw uhawon Kahit tubig, huwag ka nang magbaon
Sa dalan magbubon-bubon. Ngunit ikaw ay mauhaw
Sa daan, may maiinumang balon.
https: //images.app.goo.gl./XsCyqT7pcYzkUz1m7
4 LU_Q2_Filipino7_Module1
Awiting-bayang Ilonggo/Hiligaynon
https://br.pinterest.com/pin/554998354071012773/
Awiting-bayang Ilonggo/Hiligaynon
https://storytellerstayo.ph/ugoy-ng-duyan/
5 LU_Q2_Filipino7_Module1
Awiting-Bayang Sugbuwanon / Cebuano
https://www.christies.com/en/lot/lot-6080065
Bulong
➢ Ang bulong ay isang matandang katawagan sa orasyon ng mga sinaunang tao
sa kapuloan ng Pilipinas? Isinasagawa ng ating mga ninuno at maging sa
kasalukuyang panahon ang mga bulong sa iba’t ibang sitwasyon.
➢ Ginagamit kapag nagpapasintabi kung napaparaan sa tapat ng nuno sa
punso, sa kagubatan, sa tabing-ilog at sa iba pang lugar na pinaniniwalaang
tirahan ng mga engkanto, lamang lupa o maligno. Binibigkas ang mga bulong
upang mabigyang babala ang mga nilalang na hindi nakikita para maiwasan
silang masaktan o matapakan. Pinaniniwalaan kasing kapag nasaktan ang
mga nilalang na ito ay maari silang magalit at magdulot ng hindi
maipaliwanag na karamdaman o sakit.
6 LU_Q2_Filipino7_Module1
➢ Ginagamit ang bulong upang itaboy ang masasamang elemento sa iba’t ibang
lugar.
➢ Isinasagawa rin ang bulong ng mga albularyo sa kanilang panggagamot.
Ginagamit ang mga ito para gumaling ang taong may karamdaman tulad ng
nausog, sumakit ang tiyan, pagkahilo at pagkawala ng malay.
➢ Ito ay nagiging gamot sa pamamagitan ng pagbulong para sa mga taong
nakulam, namaligno o napaglaruan ng lamang-lupa.
“Tabi-tabi… “Tabi-tabi …
Maaga lang kami Makikiraan lang kami
Kami patawaron Kami’y patawarin
Kon kamo masalapay namon Kung kayo’y masagi namin
Galugarin
7 LU_Q2_Filipino7_Module1
2. “Matulog ka na, Wala rito ang iyong ina. Siya ay bumili ng tinapay. Batang
munti, batang munti matulog ka na.”
Ano ang isinasaad na kaisipan ng awiting- bayan sa kaugalian ng mga
kabisayaan? Ipaliwanag
3. “Tra, la, la, la. Ako’y nagtanim ng binhi. Sumibol, nabuhay. Di naglaho’t
namunga, Ang bunga’y naging binhi.”
Ano ang isinasaad ng awiting-bayan sa kaugalian at pamumuhay ng mga
kabisayaan? Ipaliwanag
Si Pilemon Si Pilemon
(Salin sa Filipino)
Si Pilemon, Pilemon
Namasol sa kadagatan Si Pilemon, si Pilemon,
Nakakuha-nakakuha nangisda sa karagatan,
Ug isdang ng tambasakan Nakahuli, nakahuli
Guibaligya, guibaligya ng isdang tambasakan,
Sa merkado ng guba Pinagbili, pinagbili
Ang halin puros kura, sa isang maliit na palengke
Ang halin puros kura Kumita ng kaunting pera,
Igo ra I panuba. kumita ng kaunting pera,
Para lang sa kaniyang alak na tuba.
https://www.antiquesandthearts.com/ -open-seasons
Pagpapaliwanag:
8 LU_Q2_Filipino7_Module1
Palalimin
Bilang isang kabataan sa modernong panahon, ano ang iyong pananaw ukol
sa paniniwala at kaugalian na ito?
9 LU_Q2_Filipino7_Module1
Gawain 9: Saliksikin Mo!
Panuto: Magsaliksik ng limang awiting-bayan sa inyong sariling bayan. Ilista lahat
ito sa sagutang papel. Pagkatapos, basahin ang talata at sagutin ang
mahalagang tanong tungkol sa mga awiting-bayan.
Awiting- Bayan
1.
2.
3.
4.
5.
Basahin:
Kasabay sa pagmoderno ng panahon, ang pagbabago ng mga musikang
pinakikinggan ng mga Pilipino. Nagkaroon ng malaking pagbabago sa panlasa sa
mga musikang nais pakinggan lalong-lalo na ang mga kabataang tulad mo.
Nandiyan ang Rock, RnB, KPop, Ppop, Jazz, Reggae at kung ano-ano pa na
kinahuhumalingan ng mga kabataan. Dahil sa pag-usbong ng mga bagong awitin
unti-unti na ring nalilimutan at nawawala ang mga Awiting-bayan na pamana pa
sa atin ng ating mga ninuno.
10 LU_Q2_Filipino7_Module1
Sukatin
Mahusay! Binabati kita dahil nakaabot ka sa parteng ito. Tiyak marami kang
natutuhan sa iba’t ibang mga aralin sa Modyul na ito. Ngayon, ating tatayahin ang
iyong kaalaman sa nakalipas na mga aralin.
PANGWAKAS NA PAGTATAYA
A. Panuto: Basahin at unawain mo ang sumusunod na tanong. Isulat sa iyong
sagutang papel ang letra ng tamang sagot.
1. Ito ay nagsimula bilang mga tulang may sukat at tugma subalit
kalauna’y nilapatan ng himig upang maihayag nang pakanta?
A. Awiting-Bayan B. Pambansang-awit
C. Bulong D. Katutubong awit
11 LU_Q2_Filipino7_Module1
9. Ano ang ibig ipakahulugan at mensahe ng awiting-bayang “Ili-ili
tulog
anay”?
A. Mahirap ang pag-aalaga ng bata.
B. Masaya ang maging inang may anak.
C. Responsibilidad ng ina sa kaniyang anak.
D. Pag-aruga at pag-aalaga ng ina sa kaniyang anak.
1. Dandansoy
2. Si Filemon
3. Ili-ili tulog anay
4. Ay, ay kalisud
5. Ug Binhi