Ερμής , δήμητρα , περσεφόνη , αφροδίτη ,

πάνας , έρωτας , νίκη , ουράνια σώματα ,

έρωτες θεών – έρωτες δία

Ερμής
Α ) κερατανή υδρία – ερμής – μύθος με κλέψιμο βοδιών από απόλλωνα – γονείς - γιος
ερμή -λατρεία (ερμαική στήλη ) – ζύγισμα ψυχών – έρμης και χάροντας – εικονογραφία =
η μυθολογία του Ερμή δεν είναι πολύ ανεπτυγμένη και τα βασικά επεισόδια αφορούν την γέννηση του και την
κλοπή των βοδιών του Απόλλωνα επίσης δρα ως ενδιάμεσος θεών και ανθρώπων γι’ αυτό εμφανίζεται συχνά στην
εικονογραφία σε σκηνές που δεν έχει πρωταγωνιστικό ρόλο ( π.χ. συναθροίσεις θεών , παράδοση του βρέφους –
Διονύσου στις νύμφες της νίσας , επεισόδιο της Ιώ κτλ. ) ---επίσης υποτίθεται πως ο Ερμής ήταν γιος του Δία και
της κυλίνης (νύμφης ) και πως έκλεψε τα βόδια του αδερφού του Απόλλωνα συγκεκριμένα χρησιμοποίησε ένα
τέχνασμα για να κρύψει τα βόδια καρφώνοντας ανάποδα τα πέταλα των βοδιών ώστε ο Απόλλωνας να ξεγελαστεί
κάτι που δεν έγινε --- επίσης αναφέρεται πως γιος του Ερμή ήταν ο πάνας και το πιο πιθανό ήταν αυτή η σχέση να
γεννήθηκε στην Αρκαδία ( ο πάνας ήταν θεός της Αρκαδίας) επιπλέον ο Ερμής λατρεύονταν σε όλες τις σημαντικές
περιοχές αλλά πιο σημαντικός ως θεότητα ήταν στην Αρκαδία και στην αττική --επίσης σε ένα αγγείο ο Ερμής
παρουσιάζεται ως βρέφος φορώντας πέτασο και βρισκόμενο μέσα σε έναν λίκνο γενικά ο Ερμής σχετίζεται με την
παιδική ηλικία , τα παιχνίδια και ήταν και θεός του γυμνασίου δηλαδή σχετίζονταν με όλες τις δραστηριότητες που
εκτελούσαν οι νέοι (π.χ. απεικονίζεται μαζί με νεαρά αγόρια σε ένα παιχνίδι σβούρας) επίσης ο Ερμής σχετίζονταν
και με τις διαδικασίες που λάμβαναν χώρα στην αγορά αλλά και με τις κλοπές επιπλέον η εικονογραφία του
εμφανίζεται από τις αρχές 6 ου αι και χωρίς να συμμετέχει σε μυθολογικά επεισόδια ενώ αργότερα υπήρχε συχνά
σε ταφικά αγγεία ιδίως παιδιών η προτομή του --- ακόμα ένα χαρακτηριστικό της εικονογραφίας του ήταν η
απεικόνιση του ως θυσιαστή καθώς π.χ. στην Αρκαδία εμφανίζονται συχνά ειδώλια που δείχνουν τον Ερμή να
μεταφέρει έναν κριό για θυσία ---μια χαρακτηριστική ιδιότητα του Ερμή ήταν η ψυχοστασία δηλαδή το ζύγισμα
των ψυχών σε μια μονομαχία και το πιο διάσημο επεισόδιο για το ζύγισμα των ψυχών παρουσιάζεται στην ιλιάδα
– στο λατρευτικό επίπεδο η πιο χαρακτηριστική μορφή του Ερμή ήταν η ερμαϊκή στήλη ( π.χ. ερμαϊκή στήλη των
τελών του 6ου αι από την Σίφνο )επίσης οι ιστορίες που υπάρχουν από την αρχαιότητα λένε πως ο πρώτος που
χρησιμοποίησε το σύμβολο της ερμαϊκής στήλης ήταν ο ύπαρχος για να ορίσει τις αποστάσεις από την αγορά της
Αθήνας το πιο διάσημο μνημείο ερμαϊκών στηλών ήταν 3 ερμαϊκές στήλες που έστησε ο Κίμωνας για τρεις μεγάλες
νίκες που έκανε επίσης για την προέλευση της ερμαϊκής στήλης μια θεωρία αναφέρει πως αποτελεί την εξέλιξη
μιας πρωτόγονης λατρείας του Ερμή επίσης από την εικονογραφία γνωρίζουμε πως όποιος ήθελε να έχει καλή
τύχη ακούμπαγε είτε το κεφάλι είτε τα γεννητικά όργανα μιας ερμαϊκής στήλης ενώ πολλοί πήγαιναν και
προσφορές ακόμη υπάρχουν χιουμοριστικές σκηνές ( κυρίως στην εικονογραφία της ν. Ιταλίας) όπως γυναίκες
που προσέγγιζαν ερωτικά το μόριο της ερμαϊκής στήλης ----επίσης στην εικονογραφία υπήρχαν πολλές σχέσεις του
Ερμή με τον Διόνυσο και κατ’ επέκταση με τους σατύρους ο Ερμής λειτουργούσε και ως ψυχοπομπός και γενικώς
ως αυτός που παρέμβαινε μεταξύ ζωής και θανάτου γι αυτό σχετίζονταν με μορφές που αφορούσαν τον θάνατο
( π.χ. χάροντας με τον οβολό του ) επίσης ο Ερμής έπαιζε σημαντικό ρόλο στον όμηρο και εν γένει στην σχέση του
Οδυσσέα με τους θεούς μετέφερε μηνύματα και βοηθούσε ενώ δεν παρουσιάζονταν ακόμη να έχει ρόλο
ψυχοπομπού καθώς αυτή η αντίληψη διαμορφώθηκε κατά την αρχαϊκή περίοδο επίσης υπήρχε η λίμνη
αχαιλουσία (δεν υπήρχε στην εποχή του ομήρου ) που υποτίθεται ήταν η είσοδος για τον κάτω κόσμο όπου υπήρχε
ένα νεκρομαντείο / πύλη επίσης γύρω στο 500 άρχισε να αναπτύσσεται η έννοια του θαλάσσιου ταξιδιού και
σταδιακά μορφές όπως ο θάνατος έχασαν την αξία τους και επιβάλλονταν ένα συγκεκριμένο σύστημα που
σχετίζονταν με τον κάτω κόσμο συγκεκριμένα ο Ερμής οδηγούσε τις ψυχές στον χάροντα ο οποίος τις περίμενε
στην βάρκα του (π.χ. σε μια εικονογραφία ο Ερμής μετέφερε μια γυναίκα μέχρι της άκρη του έλους και αυτή
επιβιβάστηκε στην βάρκα του χάροντα ενώ τριγύρω υπήρχαν οι ψυχές σαν μικροσκοπικές φτερωτές σκιές ) επίσης
σε ένα ερυθρόμορφο αγγείο που φτιάχτηκε στην καμπανία απεικονίζεται ο Ερμής μαζί με μια φτερωτή μορφή
στην οποία μπορούμε να αναγνωρίσουμε είτε τον θάνατο είτε κάποιον δαίμονα του θανάτου άρα κυρίως τον 5ο αι
ο Ερμής εμφανίζονταν ως ψυχοπομπός ( διαμεσολαβητής μεταξύ χάροντα και ψυχών / πάνω και κάτω
κόσμου )ενώ σε προηγούμενες περιόδους έπαιζε τον ίδιο ρόλο και βοηθούσε όσες μυθολογικές μορφές πήγαιναν
στον κάτω κόσμο ( Ηρακλή , Διόνυσο κτλ. ) αλλά πηγαίνοντας απευθείας από τον πάνω στον κάτω κόσμο χωρίς την
διαμεσολάβηση του χάροντα

Δήμητρα και περσεφόνη

Β ) δήμητρα και περρσεφόνη - μύθος αρπαγής περσεφόνης – αρπαγή άδωνη – άνοδος
περσεφόνης – μύθος τριπτόλαιμου - εικονογραφία= η εικονογραφία της δήμητρας και της
περσεφόνης είναι ανεπτυγμένη σε ανάγλυφα αλλά όχι τόσο σημαντική στην αγγειογραφία ενώ δεν εμφανίζονται
σε πολλούς μύθους αλλά συνήθως ως ιεραρχικές τελετουργικές μορφές ( π.χ. σε ένα ιερό της Ελευσίνας ) επίσης
ως διακριτά σύμβολα και οι δύο θεές συχνά έχουν το στέμμα , τα στάχια , το σκήπτρο , την δάδα επιπλέον από
τους σημαντικούς μύθους που εμπλέκονταν η Περσεφόνη ήταν η αρπαγή της Περσεφόνης και η αρπαγή του
Άδωνη συγκεκριμένα ο μύθος αναφέρει πως την ώρα που η Περσεφόνη έπαιζε με τις φίλες της στην παραλία
πετάχτηκε ο πλούτωνας και την άρπαξε και έπειτα η μητέρα της έπεσε σε κατάθλιψη επίσης η Περσεφόνη και ο
πλουτώνάς στην νότια Ιταλία αναπαρίστονταν πολύ συχνά ως βασιλείς στο ανάκτορο τους ( τον κάτω κόσμο ) σε
μια απεικόνιση υπάρχουν οι δύο θεοί με τελετουργικές δάδες την ώρα που τους επισκέπτονται διάφορες μορφές
νεκρών -- η πιο ανεπτυγμένη εικονογραφία της Περσεφόνης αφορά την λεγόμενη άνοδο συγκεκριμένα σύμφωνα
με τον μύθο η Περσεφόνη περνούσε 6 μήνες ως βασίλισσα του κάτω κόσμου και τους υπόλοιπους μήνες της
άνοιξης ανέβαινε στην γη με αποτέλεσμα να χαίρετε η Δήμητρα και να υπάρχει βλάστηση επίσης η διαδικασία της
ανόδου της κόρης εμφανίζεται σε αρκετά αγγεία που δείχνουν μια νεαρή γυναίκα να βγαίνει μέσα από το χώμα
επίσης η άνοδος της Περσεφόνης συχνά στην εικονογραφία επιτελείται με την βοήθεια σατύρων ή μορφών σαν
πάνες που χτυπούν το έδαφος προκειμένου να ανοίξει η γη και να βγει η Περσεφόνη --- σχετιζόμενος με τις δύο
θεές ήταν ο μύθος του τριπτόλεμου ο οποίος ήταν ένα νεαρό παιδί που ανατράφηκε από την Δήμητρα έτσι όταν ο
τριπτόλεμος μεγάλωσε έγινε πρίγκιπας της Ελευσίνας και τότε οι δύο θεότητες του ανέθεσαν να διαδώσει σε όλο
τον κόσμο την καλλιέργεια των σιτηρών η πιο πλήρη απεικόνιση του μύθου του τριπτόλεμου υπάρχει σε ένα
σκύφο όπου ο τριπτόλαιμος κάθεται σε ένα ιπτάμενο άρμα (έργο του Ηφαίστου) ενώ η Δήμητρα τον ευλογεί
και η κόρη της κρατά την οινοχόη για να ρίξει κρασί προκειμένου ο τριπτόλαιμος να κάνει σπονδή για την
αναχώρηση του επίσης κάποια αγγεία με τον μύθο του τριπτόλαιμου έχουν βρεθεί στην Ελευσίνα και στην
καμπανιά – ετουρία

Αφροδίτη
Γ ) Αφροδίτη – γέννηση – παλέμαρχος – σχέση με άνοδο - λατρεία – άδωνις – έρωτας –
μύθος φάοντα - εικονογραφία = διακριτά σύμβολα της αφροδίτης ήταν το λουλούδι , το σκήπτρο και το
κάτοπτρο .η Αφροδίτη ήταν μια θεότητα που σχετίζονταν με την άνοδο καθώς γι παράδειγμα στο κεντρικό
ανάγλυφο ενός τρίπλευρου έργου εμφανίζονται οι κόρες να βγάζουν την Αφροδίτη από την θάλασσα στην ξηρά
επίσης σύμφωνα με την επικρατέστερη εκδοχή η Αφροδίτη γεννήθηκε από τον αφρό της θάλασσας κάπου στην
Κύπρο γι αυτό είχε και μεγάλη λατρεία εκεί ακόμη οι πολέμαρχοι της Βοιωτίας θυσίαζαν στην Αφροδίτη
πολέμαρχο ενώ υπάρχουν και ειδώλια που δείχνουν την Αφροδίτη ως πολέμαρχο επιπλέον υπήρχε λατρεία είτε
της πάνδημου Αφροδίτης είτε της Ουρανίας Αφροδίτης επίσης η γέννηση της θεάς είναι δημοφιλές θέμα που
συναντάμε σε κάποια ειδώλια και σε πλαστικά αγγεία κυρίως στην Αθήνα συχνά απεικονίζεται η Αφροδίτη πάνω
σε έναν κύκνο που αναδύεται ή να βγαίνει μέσα από ένα κοχύλι μέσα από την θάλασσα επίσης δημοφιλής σειρά
που απεικονίζουν την Αφροδίτη είναι τα κάτοπτρά όπου σε ένα από αυτά η Αφροδίτη με τον Ερμή κάνουν
ψυχοστασία ή η Αφροδίτη βρίσκεται σε κύκνο κτλ. --- σύμφωνα με τον μύθο η Αφροδίτη είχε εραστή τον Άδωνη ο
οποίος αποτελούσε φοινικική ανατολική θεότητα και έρχονταν από την εποχή της βίβλου συγκεκριμένα ο Άδωνις
εμφανίζεται συχνά με την Αφροδίτη ως νεαρό αγόρι επίσης στα μέσα του καλοκαιριού οι γυναίκες της Αθήνας
είχαν μια είχαν μια γιορτή που την ονόμαζαν ‘’τα αδώνεια’’ όπου θρηνούσαν σπαραχτικά για τον χαμό του Άδωνη
--- επιπροσθέτως υπάρχει μια παράσταση της Αφροδίτης με τον φάων συγκεκριμένα σύμφωνα με τον μύθο
μπροστά στον φάων εμφανίστηκε μια γηραιά γυναίκα που ήθελε να περάσει απέναντι ωστόσο η γηραιά γυναίκα
στην πραγματικότητα ήταν η Αφροδίτη γι αυτό και όταν ο φέων την πέρασε απέναντι τον αντάμειψε (με ομορφιά
κτλ. ) έτσι οι μύθοι της Αφροδίτης επιβεβαιόνται και από την εικονογραφία μιας και π.χ σε έναν τάφο στην βόρεια
ετουρία βρέθηκε μια υδρία που δείχνει την Αφροδίτη και τον Άδωνη και άλλη μια που δείχνει τον φάωντα με την
Αφροδίτη -- επίσης σταδιακά έγινε αποδεκτό ότι η Αφροδίτη ως θεά του έρωτα συνήθως εμφανίζονταν γυμνή αλλά
ο πρώτος που την εμφάνισε γυμνή ήταν ο Πραξιτέλης σε ένα άγαλμα που έφτιαξε

Έρως – ερωτάς
Δ )έρως - γιος της αφροδίτης – καταδίωξη αγοριών – ως τοξότης – ερμαφροδητος -
εικονογραφια =τα παιδιά της Αφροδίτης ήταν τρια αλλά συνήθως απεικονίζονταν τα δύο που ήταν ο έρωτας
και ο πόθος ( και όχι ο ήμερος) επίσης η εξέλιξη της εικονογραφίας του έρωτα είναι ενδιαφέρουσα καθώς αρχικά
εμφανίζεται σαν ένας έφηβος φτερωτός και σταδιακά αποκτά την μορφή του μικρού παιδιού επιπλέον συναντάμε
τον έρωτα συχνά στην εικονογραφία του γάμου ενώ εμφανίζεται κάποιες φορές ως μια θεότητα που καταδιώκει
κυρίως αγόρια και σπανίως γυναίκες ( παιδεραστική διάσταση ) έτσι για παράδειγμα υπάρχει μια κύλικα που
δείχνει τον έρωτα σχεδόν να βιάζει έναν έφηβο επίσης ήταν γνωστή η αντίληψη του έρωτα ως τοξότη ( π.χ.
κάτοπτρο από Κόρινθο ) επίσης στην ν ιταλία διαμορφώθηκε μια εικονογραφική μορφή του έρωτα με
ερμαφρόδιτα χαρακτηριστικά ( στήθος γυναικείο , ανδρικά γεννετικά όργανα) έτσι ο ερμαφρόδιτος έρωτας
θεωρούνταν πως συμβόλιζε την ένωση των δύο φύλων και βρέθηκε να απεικονίζεται κυρίως σε αγγεία του γάμου
στην ν . ιταλία τέλος ο έρωτας εμφανίζονταν συχνά σε σκηνές με γυναίκες ή μεμονομένα

Πάνας
Ε) Πάνας , εικονογραφία , λατρεία , σύνδεση με σατύρους – εικονογραφια = η λατρεία του
πάνα ξεκίνησε στην Αρκαδία όπου αποτελούσε θεός των πόλεων ενώ στην συνέχεια εξελίχθηκε σε μεγάλη θεότητα
επίσης η εικονογραφία του πάνα εμφανίστηκε γύρω το 490 ( στο ίδιο χρονικό διάστημα που την τοποθετεί και ο
ηρόδοτος )--- στο αγγείο του ζωγράφου του πανούς απεικονίζεται η μορφή του πάνα να έχει τραγίσιο κεφάλι ,
ουρά και το κάτω μέρος των ποδιών του είναι με οπλές επίσης στην συγκεκριμένη σκηνή κυνηγά με σαφή ερωτική
διάθεση ένα αγόρι που είναι ντυμένο χωριατόπαιδο ( γκέτες , καπέλο ) --- ένα από τα πρωιμότερα αγγεία που
απεικονίζει τον πάνα είναι ένας αποσπασματικός κρατήρας που δείχνει συμπόσιο , μια τραγόμορφη φιγούρα να
παίζει αυλό και τριγύρω σατύρους έτσι γενικότερα ο πάνας συνδέθηκε με τον κόσμο των σατύρων και του
διονύσου --- επίσης σε μια πρώιμη απεικόνιση ο πάνας βρίσκεται με μια γυναίκα και σε μια άλλη υπάρχει ο ερμής
να παίζει αυλό και ο πάνας να τον παρακολουθεί --- επίσης σταδιακά η εικονογραφία του πάνα εξανθρωπίστηκε ως
ένα βαθμό (π.χ. απέκτησε ανθρώπινο κεφάλι ) επιπλέον ο πάνας σε ένα αγγείο από την λευκανία εμφανίζεται ως
κομμάτι του διονυσιακού θιάσου τέλος η λατρεία του ήταν σημαντική σε συνδυασμό με τις νύμφες και μάλιστα
λατρεύονταν σε σπήλαια ( π.χ. σπήλαιο ακρόπολης κτλ. )

Νίκη
Ζ ) νίκη - μη συμμετοχή σε μυθολογικά επεισόδια - εικονογραφια = μια σημαντική μορφή στην
εικονογραφία ήταν η νίκη η οποία εμφανίζεται ως μια φτερωτή θεότητα αρχικά χωρίς κάποιο δηλωτικό της
δράσης της με αποτέλεσμα να μην αναγνωρίζεται εύκολα ( τα φτερά δεν αρκούσαν ) επίσης σαν εικονογραφία από
την ανατολή η νίκη και ο έρωτας εμφανίζονται συχνά ως φτερωτοί δαίμονες που στεφανώνουν θεούς και ήρωες
ακόμη στα τέλη του 6ου αι η νίκη εντάχθηκε σε αφηγηματικά επεισόδια (π.χ. αναχώρηση ενός πολεμιστή ή
στεφάνωμα ενός αγγειοπλάστη ή να οδηγεί ένα πολεμικό πλοίο κτλ. ) επίσης η πιο διαδεδομένη εικονογραφία της
νίκης είναι από το 480 και μετά αρχικά σε ληκύθους και αμφορείς του ζωγράφου του Βερολίνου ωστόσο σταδιακά
την συναντάμε σε συγκείμενα γυναικεία και θρησκευτικά , ως ηνίοχο πολεμιστών ,σε γυναικείες σκηνές , κατά τη
διάρκεια της γέννησης του ίφανου , στο στεφάνωμα κεραμέων , να υποδέχεται νικητές ιππείς ή αρματοδρόμους ,
να κάνει σπονδή κτλ. επίσης η εικονογραφία της με σπονδή , θυμιατήριο κτλ. ήταν συνηθισμένη και
επαναλαμβανόμενη στις ληκύθους επίσης σε ένα αγγείο την ν ιταλίας την συναντάμε ως πολεμίστρια και σε ένα
άλλο να βρίσκεται σε ένα ταφικό μνημείο --έτσι η εικονογραφία της νίκης ήταν ιδιαίτερα ανεπτυγμένη παρόλα
αυτά δεν συμμετείχε σε μυθολογικά επεισόδια

Ουράνια σώματα
Η ) ουράνια σώματα – ιώ / αυγή ( επιθετική θεά) – ήλιος – σελήνη- εικονογραφια = βασική
εικονογραφία από τα ουράνια σώματα έχει η ιώ/ αυγή γιατί ήταν η μόνη γυναικεία θεότητα την οποία τιμώρησε η
Αφροδίτη να έχει ασίγαστο ερωτικό πάθος για άνδρες επομένως συναντάμε την ιώ/ αυγή ως επιθετική θεά και
κατακτήτρια των ανδρών επίσης ο ήλιος δεν εμφανίζεται συχνά στην εικονογραφία και εμφανίζεται είτε ως απλή
μορφή με άρμα να ανατέλλει σε κάποια αετώματα είτε σαν ηλιακός δίσκος σε ένα ετρουσκικό κάτοπτρο επίσης η
εικονογραφία του ήλιου δεν ήταν διαδεδομένη στην Ελλάδα και εμφανίζεται μόνο σε κάποιες μετόπες στο ήλιον ,
σε νομίσματα της ρόδου και σε ένα αγγείο στο οποίο φαίνεται να ανατέλλει και τα άστρα να βουτούν στο νερό –
αντίθετα πολύ διαδεδομένη εικονογραφία είχε η σελήνη η οποία βρίσκεται σε φτερωτό άρμα και συνήθως είχε στο
κεφάλι της τον δίσκο της σελήνης

Έρωτες των θεών – έρωτες του δια

Θ ) Έρωτες του δια -με την Ευρώπη – διας ως ταύρος - εικονογραφία = ο πιο διάσημος έρωτας
του δια ήταν με την Ευρώπη συγκεκριμένα σε ένα έργο του τυσιανού απεικονίζεται η αρπαγή της Ευρώπης από τον
ταύρο – δια επίσης σύμφωνα με τον Ηρόδοτο οι εχθροπραξίες Ευρώπης – ασίας ξεκίνησαν από όταν ο Δίας
άρπαξε την Ευρώπη συγκεκριμένα ο μύθος αναφέρει πως η Ευρώπη ήταν κόρη του βασιλιά της Φοινίκης και άρεσε
στον δια έτσι ο διας μεταμορφώθηκε σε έναν όμορφο ταύρο και την ώρα που αυτή έπαιζε με τις φίλες της είδε τον
ταύρο και άρχισε να τον χαιδεύει αλλά εκείνος την άρπαξε και την πήγε στην Κρήτη δηλαδή ο Δίας την ερωτεύτηκε
και βάλθηκε να την αποκτήσει εφαρμόζοντας με πολλή πονηριά ένα τολμηρό σχέδιο, που έβαλε με το νου του η
εικονογραφία του μύθου εμφανίζεται ήδη από τις αρχές του 6 ου αι ( π.χ. ανάγλυφος τύφος ) και χαρακτηριστικό
είναι πως η Ευρώπη δεν ίππευε τον ταύρο αλλά κάθονταν στα πλάγια και κρατιόταν από πάνω του επίσης σε μια
μετόπη από τον ναό στον Σελινούντα υπάρχει μια πρώιμη εκδοχή του μύθου όπου απεικονίζονται και τα ζώα που
σχηματίζουν το θαλάσσιο περιβάλλον κάτω από την ιπτάμενη Ευρώπη και Δία επίσης υπάρχει μια υδρία που είναι
η μόνη που μας δείχνει την στιγμή που ο διας και η Ευρώπη φτάνουν στην Κρήτη ακόμη υπάρχει μια κατηγορία
αγγείων που δεν είναι σίγουρο ότι έχουμε να κάνουμε με τον μύθο της Ευρώπης ( π.χ. όταν ο ταύρος δεν
καλπάζει ) στην εικονογραφία του μύθου της Ευρώπης δεν υπάρχει ιδιαίτερη ανάπτυξη μιας και το μόνο που
ενδιαφέρει είναι το πως δηλώνεται ο θαλάσσιος χώρος επίσης τον 5ο αι ο μύθος της Ευρώπης εμφανίστηκε σε
νομίσματα και σταδιακά αποτέλεσε βασικό χαρακτηριστικό της νομισματοκοπίας της Κρήτης επίσης αντίστοιχα
στην ελληνιστική περίοδο τα ελληνιστικά νομίσματα των πόλεων της φοινίκης απεικόνιζαν την Ευρώπη και όμοια
συνέβη και με τα τελευταία μακεδονικά νομίσματα υπάρχει ένα αγγείο όπου εμφανίζεται ο Ερμής , ο έρωτας και η
Ευρώπη να φορά γαμήλιο στέμμα επίσης σε έναν μεγάλο κρατήρα απεικονίζονται θαλάσσιοι δαίμονες , ο έρωτας
και διάφορες θεότητες να παρακολουθούν (έμπνευση σκηνής από το θέατρο ) τον δια και την Ευρώπη --- μια σειρά
από αγγεία του 4ου αι εισάγουν μια διαφορετική εικονογραφία μιας και μας μεταφέρουν στην αρχή της σκηνής
δηλαδή πριν την αρπαγή της Ευρώπης και συγκεκριμένα την ώρα που βγαίνει ο ταύρος από την θάλασσα και η
Ευρώπη τον αντιλαμβάνεται έτσι συναντάμε διαφορετικές φάσεις της εξέλιξης του μύθου στα αγγεία που έχουν
βρεθεί και γενικά αυτό το θέμα είναι πολύ δημοφιλές μέχρι και την βυζαντινή περίοδο

Ι ) Έρωτες του δια Ιώ - άργος ο πανόπτης – μεταμόρωση σε αγελάδα από ήρα -

εικονογραφία = η Ιώ ήταν ιέρεια της ήρας ωστόσο την ερωτεύτηκε ο διας έτσι η ήρα κλείδωσε την Ιώ , την
μεταμόρφωσε σε αγελάδα και έβαλε να την φυλάει ο Άργος ο οποίος ήταν πανόπτης συγκεκριμένα ο άργος ως
πανόπτης έβλεπε παντού και αυτό στην εικονογραφία εκφράζεται με δύο τρόπους για παράδειγμα ο ένας τρόπος
απεικονίζεται σε έναν ερυθρόμορφο αμφορέα όπου ο άργος παρουσιάζεται με κεφάλι μπρος και πίσω με
αποτέλεσμα να βλέπει παντού ενώ σε έναν αμφορέα ο Άργος παρουσιάζεται να έχει παντού μάτια στο σώμα του (
διαφορετική απεικόνιση ) έπειτα σύμφωνα με τον μύθο ο Ερμής σκότωσε τον άργο και πήρε την ιώ την οποία
άφησε στον Πειραιά έτσι σε μια υδρία εμφανίζεται ο άργος με αμφίεση τσοπάνη και ο Ερμής να είναι έτοιμος να
τον σκοτώσει ενώ σε ένα αγγείο της ν. ιταλίας η Ιώ εμφανίζεται με σώμα αγελάδας και πρόσωπο ανθρώπου
επίσης σε μια πελίκη και σε έναν σκύφο η ιώ εμφανίζεται ολοκληρωτικά ανθρώπινη και το μόνο που δεν είναι
ανθρώπινο πάνω της είναι τα κέρατα κάτι που προειδεάζει πως πρόκειται για μεταμόρφωση

Κ ) Έρωτες δια με Λήδα – μεταμόρφωση δια σε κύκνο – γέννηση ελένης από το αυγό -
εικονογραφία = διάσημη ερωτική ιστορία ήταν αυτή του δια και της Λήδας συγκεκριμένα η λήδα ήταν
κλεισμένη μέσα στο σπίτι αλλά υποτίθεται πως ο διας ως κύκνος έσμιξε μαζί της επίσης τον 5ο αι και στην
αγγειογραφία γενικά η σκηνή όπου ένας θεός σμίγει ερωτικά με έναν θνητό ήταν ταμπού οπότε δεν απεικονίζεται
βέβαια υπάρχει μια τεράστια παραγωγή αυτού του θέματος στην τέχνη με μια σχετικά αποκαλυπτική
εικονογράφηση συγκεκριμένα στον ελλαδικό χώρο και στην νότια ιταλία εμφανίζεται συχνά η λήδα να φιλά τον
κύκνο επίσης μια άλλη σκηνή που απεικονίζεται (κυρίως σε αγγεία της ν. ιταλίας) είναι η γέννηση της Ελένης από
το αυγό του κύκνου – Δία επιπλέον σε αττικά ερυθρόμορφα αγγεία εμφανίζεται ένα άσπρο αυγό στον θρόνο του
δία και η λύδα να κοιτάζει επίσης σύμφωνα με τον μύθο ο σύζηγος της λύδας την βραδιά που την αποπλάνησε ο
δίας κοιμήθηκε επίσης μαζί της με αποτέλεσμα τα αυγά που γέννησε η λήδα να είναι δύο και το κάθε ένα να έχει
διαφορετικό πατέρα ακόμη μια άλλη εκδοχή του μύθου αναφέρει πως κατά την διάρκεια που ο δίας κυνηγούσε
την νέμεση αυτή μεταμορφώθηκε σε χήνα για να ξεφύγει και τότε ο δίας μεταμορφώθηκε σε κύκνο και
ζευγάρωσαν έτσι θεωρείται πως η νεμεσις γέννησε το αυγό με την ελένη την οποία στην συνέχεια έδωσε στην
λύδα να την μεγαλώσει

Λ ) Έρωτες δια – Δανάη- μεταμόρφωση δια σε χρυσή βροχή – εικονογραφια = ο Δίας

μετατράπηκε σε χρυσή βροχή και μπήκε στο δωμάτιο της Δανάη έτσι η Δανάη έλυσε τα μαλλιά της ( συνήθως πριν
την ερωτική συνεύρεση και πριν τον γάμο τα έλυναν ) και άφησε την βροχή να μπει μέσα της επίσης σε μια λήκυθο
από την Κόρινθο μοιάζει η Δανάη να πιάνει την βροχή με τα χέρια ενώ σε δύο ακόμα βοιωτικά αγγεία βλέπουμε
την ληδα έτοιμη να πέσει πάνω της η χρυσή βροχή