Professional Documents
Culture Documents
ﺌو و
ﺌب
ﺌن و ﺌڻ
ﻣﻴﻨﻴﺠﻨﮓ اﻳﮉﻳﭩﺮ ) اﻋﺰازي (
Aalyon Akhiyon Anbha War (Poetry) written by: SARVECH
SUJAWALI, Published by: Sachai Ishaat Ghar Daro, Sindh, ﺳﻨﮅ ﺳﻼﻣﺖ ڊاٽ ﻛﺎم
Pakistan, Edition Third, October 2013.
sulemanwassan@gmail.com
www.sindhsalamat.com
ﺌران
ﺌر ــﺌن آ ـ ن ا ـ ن اﮡ ــﺌ وار ـ ـ ـ س ــﺌٿ ۽ ـ ــﺌ ﺑ آ ـ . ـﺌن ـﺌب ﺋـ ،ـ ـ ـ ي ﺐـﺌ ﺌ آﮡ ﺌن. ا
س ف آﺊ ن ۾آ . او ﺌن ا ـز ـ ـ دو ـ ،ـ ـ ـ ـﺌم ـ ا
ـﺌري ﺌو ا و آ .ا ﺌﮭ ا راﺊ ۽ د ﺌ ـ ا ـﺌرج ﺊﺑ ي ﺌول ـ ـﺌم ـﺌ ڙي ۽ ﺑ ا ۽
ـﺌب ـ د ـ ـ ﺌﺊ او ـﺌن ـ ﺌم ـ ﺐ ـ ﺌري ر و ۽ ـﺌ ـ ـ ﺋـ ا رو ﺌن ﺌب ﺑ ا م ﺌ
ا. ۾ ﺌ ﮙ او ﺌن ﺌ ﺌ ا ا ز اﺊ ور . ﺌن ﺌب ،
ـﺌب ـ راﺊ ـ آ ـﺌن ،ـ ﺐ ن ﺌ ر ﺌ آ ۾ آﺊ ـ ـ 1972ع ۾ ـ ـ ، نا آ ن ا ن اﮡ ﺌ وار
ﺌٿ ڏ . ۾ ن ﺌن ر ز ـ ـ ـﺌﺊ ﺐ ﺐـل ـو و ، ۾ﺊ ف
ـ ﺌٿ ـ ـﮙ ﮙ آ ا و ﺌ، ﺌب ﺌ ﺌ ا ﺌﮗﺋ ا
و ـﺌ ۽ ـﺌب ﺌر ـ ۾ اﮡ ـ ـ و ـ . ۾ﺊ ف
ﺌو رج ـ ڏ ـ ،ـ رن ،دردن ۽ ـ اﺊ ۽ ـ ي ـﺌﮡ ﺌب ۾
ﺋ ـﺌب ا ـ ـ اي ـ ي ف ﺋ ﺌري ﺌ ﺋ ر
، ﺌو ا و ـ ﺌن ـ ﺌب ر ﮙ ﺑﺎ ﺐ ـ ا ـ ل ۽ اﮡ ـ ﺐ ـ و ـ .ﺌ
0300-3481767 ـ ن ـﺌب ـ ، ي ـﺌﺐ ـﺌن ـ ﺌر ۾ 1972ع ﺌﺊ
ـ ﺌن راﺊ ـ س ـ ـﺌران ـ م ـ ـ ﺌﺊ ـﺌ ﺎ ان ـ ﺌ
ـﺌب ا ﺌم ﺌن از ـ ـ ،ـ و ـ ـ ار رو و ڏ
ف 5رو ﺋ .
ـﺌب و ﺌرو ـ ان ﺌ ان ﺐ 1998ع ۾ ﺌول
ﺊ ﮙ ا ، نا ر ۽ اڻ آ آ
ـ د ـﺌ . ـﺌ ـ ﺐـ ـﺌ ﺐـ ان ـ و ۽ و
وا ي ـ ﺌﺊ ـ ي ﺌن ﺑ ۽ا ﺐﺌن ا
اﺊـ او ـﺌن ـ ـ نا ـ ۽ اڻ آ ـ ﺌب ـ آ ـ
ـ ـ ۾ ـﺌ و ـ آ ـ .ـ ۽ ا ـ ام ﺊـ ـ ﺌڻ ـﺌ
ﺋ ۾ ﺌﺊﮙ ۾ ن ف داري ۽ ا ﺌب او ﺌن
و ـ ـ ان ﺐﺌ ـ ،ﺐ ﺑـﺌڪ ۽ ﺐ ـﺌدر ـﺌﮡ آ ،ا ﮭ ا
ـ ﺌر ـ ۾ ، ڙي ادب دو ۽ ادب ذوق رت ڏا و
ﺋ ﺐﺌﺊ وز ﺌ ﮙآ ۽ ﺌ رو ﺌ
اڻ ار آ ﺌن، ا ﮭ ﺐ ﺌن آﺊ ن اداره ”آزاد“ ﺌڙا، ﺌن ن را ن رو ن، ا ر .ﺌل اﺊ و
ﺌر ﺐ از ﺌ ﺎ و ﺌﺊ ۽ و ﺌﺊ ٽا ﺌن ﺌ ﺌ ، ن داﺊ ۽ ﺌﺊ ُ .ﺌل اﺊ ن، و
ن ﺌن ﺌﺊ ﮭ ۽ و ۽ ر د ﺋ . ﺌ ﺌ ﺋن ﺌ . ن ۽ آﺐﺌﺊ ن ﺌڙا ،اﮛﮙ او ﺌ ن اُ
. ُ ۽ س ﺌ ﺌل اﺊ ﺌد ۽ آﺐﺌد ُ . ڌر ﮭ ﮘ ﮘﺌﺊ ا ر ۽او اﺊ
ن ن ﺌ ﺋ !: ﺌ ر ۽ و
8ن 1972ع ن ﺌن ﺌل 1962ع ا ﺌن 1972ع ﺌﺊ
ﺌو و اﮗ ﺌن آ . آ ”آ ن ا ن ،اﮡ ﺌ وار“ او ﺌن ن
آ ﺌن. وڏو ﺌ اد ﺎ ﺌ ﺌ ڏ ڏار ڏو ﺋ ا! آﺊ ن
ﺌ ۽ رن ﺌڙ اﮡ ﺌڻ اد ۽ ز ﺌ ﺊ آﺊ ن ﺐ
ﺌ ور ۾ آ ۽ آﺊ ن ﺌ ي آ ﺌن .ﺌ ي
او ﺌن ﺌ او ﺌن اﮗ ﺌن ﺌم ﮢﺌن .آﺊ ن ِاﺐ ﺌ آ ﺌن و
ا اﺊ ،ﺐ ۽ اذ ڏ ڏو ن ،ا ُ ، رن، ۽
ﺌ .ﺐ ﺌل ﺌ ي ﺌن ﺌ ي ن ﮗﺌ ن ﮗﺌ ﺌن ،
ڏ و آ ﺌن. ،آﺊ ن اُ ِ و آ ﺌن آ ﺌ
۽ وڙ . اﮗ ﺌن آ ﺌب او ﺌن
راﺊ ر س. ا آﺊ ن او ﺌن ب ﺌ
ن ،ﺌﺊ ن ،ڌ ﺋ ن ۽ ﺌ ﺋ ن ي ﺌﺊ ن، آﺊ ن او ﺌن
ﺌ ﺐﺌ . ،ڏ ڏو ون ن رن راﺊ آ ﺌن
ن ﺌن ﺌ ﺌن ﺐ و ﺌرڻ آ ۾ آﺊ ن ا
ﮢ ﺌ ﺌن ا ﺌٿ ڏ .ﺐ ﺌب اﺊﮙ ۾ آ ﺌﺊ
ر آ -: ﺌ ﺌن ﺌن ﺐ او ﺌن ﺌﺊ
ﺌ ، ﺌ ا ر ﺌ ، ا ﺐ
ﺌب ﺑﺌ .۽ ﮙ ر ﺌو ۽ ﺌ از ،
ﺌول ﺌﮡ ﮭ ن ﺌن را ن ﺌﮗ ڻ۾ ﺎڏ ﮙ۽
ڙي ،آﺊ ن ا ﮭ ذ ۽ ر ا ﮭ ﺌﺊ ﺌن
س راﺊ آ ﺌن .اُن ﺌن ۽ اَدي ” ز“ ﺌو ﮭ ﺐ و ﺌري
ﺌن ﺌ ِ ﺐا ﺌڻ رد ﺌروﺊ ن رﮗ و ام ي )(90 ۽ اڙيﮭ ﺌ ﺌﺐ ﺐ آ ،ﺐ
ﺌروﺊ و آ .س َ َ َ ، ۽ ﺌ ڻ ﺌﺐ ي قآ . ،چ ،رو ۽ رخ ۾ ﮙ ز آ ﺌن
ي، رن آ ن ر ﺌ ڍ ن۾ ﺌ ن ﮭ ڙ ن ﺌ دن ۽ ﺌص ادﺐ ذوق ر ُ ﺑ ﺌ يو
ﺌ ي ۽ﺐ ۽ زوراور ن، ي ،ﺌرون ﺌﺊ ي، ﺌﺌ ي .اُن ﺌ ۽ا ۾ا
ﺌس ،اُ ي ﺌورﺊ ن م ۽ ر ن و نآ . ۾ ي ڙي ﺑ ام آ . ُ ﺐ
۾ ﺌ آ . و ا ﺌ ﺌر اُ ور .اُ ﺌ ﺌﮗ آﺊ ۽ ﺋ
و ﺐ اُ م“ واري ﮗﺌ وا ﺐ ﺌ ” ف اُن ﺌ ر ۽ر ام ۾ ون ﮢ
،ڏاڍ ،ﺌ مﺐ ﺌ آ . ﺌ ا ﺌ ﺌ ﺌن آ ڻ و ف اُن ڻ۽ ﺋ ﺌﺐ ﺌ ﺌﺊ ارن
آ .ا ﮗﺌ ن ۽ َ ُ ل ﺌ ي ﺌن ڏ ﮗﺌ ا ﺌ ،و ﺌ ﺌب و ن. ﺌﺊ ۽ د ﺌﺊﮙ ۾ ﺌ
ﺌ ﺌن رت ور ۾ ن آ . ت۽ فا ﺌ ا ڙو ا ﺑ و ي ڏ ﺌر آ ﺐ ﺌﺐ
ا ﺌﮡ ﺌ ر ،ڌاڙ ۽ م ام ﺌ ا ا ا ﺌس ر ڙ ا ي ر وا ﺑ آ ، ۾ ا ﺌس ﮢ ۽ ﺌ
ن و ﺌ د ل، ار ﺌ آ ،ﺌ وري وڏن ز ارن ﺌ ۽ ﺌ ي ان ۾ آﮡﮙ ﺌڳ ﮙ ۽ ان ام ﺌن
ﺌ ن، ﺌﺊ ن، ﺌل آ . ر ﮗ ر .
ام اﮗ ﺌن ر آ .ﺌول ﺌل ﺌ ،اﺐ ڏاڏن ﺌ ي ﺌ ن ﺐ ک و دو ا يﮭ ر ا ﺌن
و وڙن ﺌروﺊ ن ا ال ﺐ ﮭ ﺌرﺊ ن ا ا ال يﮭ آ .۽ اُن ﺌ ڙي داﺊ ي ﺌن ﺌڻ ِ ﺑ ِو
آ . ي يا ﺌ ﺌ ي ﺌآ ، ﺌﮡ ﺊ ﺌن ﺌ
آ .ﮭ اُ ﺌ ر ي ام و وﺋ آ . ام ﺌن ي ا اڻ يﮭ ح ﺌم ي ر
ﺌ ﮗﺌ آ ، ﺌرن واري ا ﮢ وڏي ،ﺌن ڏ ﺌ واري د ﺌ ي ام اڄ ا ا ﺌ ﺐ ڏ ﺌري
ﺌ ر ،ڌراڙ ،ﮗ ار ،ﺌري ﺌري، ﺌن ي ﺌﮗ ٽ وا ﺌﺊ ﺌ ا ا ﺌﮡ ﺑ ﺌ ام ُ ر
ن ۾ ﮗﺌ ﺌﺊ ا آ . ۽ ن ۾، ﺌ ﺑ روزا ح ي ﺌن ﺌ ﺑ ﮝ ﮗﺌ ﺌ
ﮭ واري ادي ﮭ ُ ۽ﺐ ﺐ ن ﮭ۾ س . ﺌ ي ر ام ﺌن ﺊ ي ﺌڻ
ﺌل ۽ا ۽ ﺌ زﺐ د ﮭ واري ﺌ ِ .۾ زور ﺌ ُ ﺑ ڍ ﮭ ۾ ام دل و ﺌن ن دل ﮭ ام ﺌن ام
ُر ﺌﺐ ﺌ ي رﮗ .و ﮭ ﺌ ي ام ﺌ اڄ ا .ا اﺊ ي ﺌن ن ﺊ ﮗﺌ
ڏ ُ ،۽ ﺌڻ ،و ﺌ ي ﺊﮙ ڻ ﺌ ۽ ام ﺌڳ ۽ ﺐ ار ي وڏن ُ
س ﺌ ي ر ﺌ ٽ ﺌ ي ﺋ ا . آ ﺌو ﺐ م و د ﺌ .ا ﺌن ي ان ﺌر
۽ نآ . ۽ و يﮭ وارو ۾ آ . ﺐ ﺋ ا اُ ﺌڙي ۽ ا و ﺌ آ .و
ڙا ﺌﮡ ،ﺌﮡ ُ ٿ ل، ”ا ا ﺌﮡ ، ي ۽ ﺌ آ .اُن ۾ ﺌڻ ُ ادو ا ۽ ام وڙ
ﺌرون و ﺌ ،ي و ﺌ ا ان“ ﺌرون ﺋ آ اُ ﺌ ُ يﮭ ِ آ . ﺌ ﮗﺌ آ .و
ام ﺌ يﮭ ۾ ﺌ ح اﺊ ﮭ و ا ﺌن ﮗﺌ ن و ا ﮭ ل ، ﮭ
ڙيﮭ ر آ .اڄ ا َ ﺐﺌد ﺌ ﮭ ي. ِور ﺌن اﮗ وڌڻ نآ
ﺌ يﮭ واٽ و ۽ س ا آ . و آ ۽ اﺊ ﺐﺌﺐ ا ﺌن وٽ ﺌل ر ون
ﺌن ﮢ ﺌ ﺌ ش ﺑ ﺌ ڙ ﺌ ﺌ اﺊ ؟ ڏا ڏاڍا ا اﺊ ﺌ آ .ﺌﺊ ! و ﺌ
ﮘ ﮜ ن ﮗﺌ ن ﺌن ا ﺌ ﺐ اُ آ . ِ ﺌ ﺌڳ ” ڙ و ،ا ۽
وري ﮗﺌ وري آ .ان ﺌن ﺐ وڌ ﺌم ﮙا ﺌ ﮗﺌ ُ ﺌﺊ آ ، ﮙ ن ﺌن وڌ ي ِ ﺊ و ﺌ“
ﺌ يﮭ ﺌ ﺑ و ﺌن ﺐ ا ش ﺌ ﮭ ا ﺌ ﺌ -: ﺌ ر آ
و ا ي م ا ﮭ۾ﺊ را و ﺌ يﮭ ۽ ا ﺌم و ﺌ! ن، ، ۾، ، ﺌ ون ! وا
ل ل ﺌ آ .آ ۾ آﺊ ن ِ ڙ ﺋ ۽ ﺌ ا ن اُن ﮜﺌ ﺐ ﺌ ل ﺌ ﺌم ح
ﺌن . ﺌڳ ي م ﮙ ، ِ ، ﺐ ، و ﺌ ﺌب ﺐ آ .
ا ، ۾ و و ﮭ ڌڪ آ “ ” ﮭ
لﺐ ر ﺌن ڻ ﺌ اُ ﺌر ﺌآ ﺐ ﺌ
رآﺐﺌد -7ن 1972ع ﺌن س ﮙ ﺌ رن ن ﺌ ا ڏ ﮙ ﺌن آﺊ ن د ى ﺌن
ال اُ و ا ڏﺐﺌ م ﺌن و. ﺌب ﮢ
س ا ﺌن .آﺊ ن ﺌن ۽ ا
ار آ . ﺌﮡ ۽ا
ﮙ ۽ وڙڻ ي ، ِ ي ﮗﺌ ﺋ و
ورت ﺌ .ﮭ ﺌﺐ ﺌ ﮙ اول اُٺ ﺌﮡ ﮭ
۾ ردا رن ُ اﺊﮙ ﺌ ُ ۾ ﺋ ﺌرن دو
ي وڙن ،ﺐ ﺌ ي ﺌ .ﮭ ارن، و ﺌرڻ
ﺌ ي ۾ آﮡﮙ ُ اﺊﮙ ۽ ام ا ﺑ ۽ ُ ر
اُڌ ۽ اُ آ ،ن دل دا ۽ ا ر اُ آ ،ن
ي ام ﺌ ا ﺑ ﺐ آ .ا ﺊ ﺑﺎ آ ا
ڏ ﮙ۾ ا و -: م ُ اﺊ اُ ا ۽ و
خز ، ڙي ﺌن ر ﺌن ،او و ات ﺌ اد ﺑ ۽ ِا ِ و ا ﺌ د . اد ﺌ
خز ، ﺌن ِ ۽ ﺌ ڏ ﺌن ،او و ﺌ ﺐ و ﺌ ي ۽ ان ﺌن و ﺌﮡ ن ۽ ا ﺌ ﺌ ،ﺌ،
ﺌ، ﺌ ،۾ ش ۾ا ن ﺐ م ﺌ اج د ﺌ ﺌ ۽ ،ادﺐ ،ﺌر
ﺌ، ﺌﺊ ﮭ ڌر ﮭ ﺌن ﮙ ُ ،ر ُ ر آ و و ﺌﺐ ۽ آ . ادب ﺌن
خز ، ﺌن ،او و ﺐ ڙآ ، ﺐ ا ﺌ ﺌ ﺌن آﺊ ن د ى ﺌن ﺋ
ڙي ﺌن ر ﺌن........ و ،ڪ ۽ اﮗ و آ .ا ﺌ ﺌن اد ﺌ ڏ
ح ﺋ ا : رن اُ ﺌر ﺌ ﺋن ن ﺐ اﺐ آ .ي ادب ِ ڙي
، ا ﺌن ﮢ ن ﮗﺌ ن آ ﺑﺌس اﺊ ،اُن ﺌ ن ر ور
، ﺑ ﺌ ا ﺋ ،رات ڏ ﺌن و ا. ﺑ د ﺌ ۽ د ﺌ وارا د ر
، آ ﺌ ﮢ ﺌرن ﺐِ ﺐ ﺌب ” و “ ﺌو ﮭ ر وف ا ﺐ ﺌ
، ﺌ ﺌﺐ ۾ ﺌ و از ۽ ادب ور۽ ﺌب ”آ ن ا ن اَﮡ ﺌ وار“ ﺌر
ي! ج ڏس! زردار ﺌ ﺌ ﮙ ۾ ﺐ وڌا آ ِ . ۾ اﺊ ﺌ يﮭ
ﺌ ي! ﺌوﺌ ۽ﺐ و ﺐ م ﺌه ل ۽ا ن ڙ آ
ﺌم آ، ﺌ ﮘ ڌاڙا ڌڙا ڌڙ ،ب ﺌا ن ۽ ﺌف ۽ ﺌف ﺌ
م آ، و ،ﺐﺌزار ۾ م ف و ﺌ ي۾ ﮙ ﺌل ﺌري ﺋ آ ان
دام آ، ،ت۽ ا آ . ﺌ ﺐ
آ ا اف ﺐ آرام آ، ﺋ ر ز ۽ رن ي ﺌ ن ۽ ﺑ ۽ ا ﮢ
۾ ﺌن ﺌن ﺐ ار اڄ! ﺌرو ڙ آ ﮢ ا از ۾ ” و “ ﺌ ﺎا ي
اَڌ اُ ﺌڙ ن ر ن ،ﺌرا اُ ﺌڙا ﺌر اڄ! ر ﺌآ ﺌ را وا ﺌ ن ا اﮗ ﺌن ا ا س اﺊ
ﺌ ﺌ ُ ن، ِا ﺌ ،زار ن ا ر ﺌ.
ﺌ ُ ن، ﺌ ﺌ ن اَ ن ن آ ن ڏ ۽ ﮢ ﺌن درد ر ڙ ﺌ
اڄ ،ﺐ ر ﺐﺌ ﺌ ُ ن، ﺐ اَ ادا ﺌن ادا ي ﺌ ا ا از ۾ ا ي ﺐ ان
ﺌ ﺌ ُ ن، ﺌ را وڏ ا رﺊ ﺌ يﮭ ۾ ﺌ ” .و “ ﮗﺌ دل ڙ ان
ﺌ ﺌ ﺌ ﺌل ۾! ، ح ﮢ ده دور ۾ ۽ ان ﺌن ا ﮗ ﺌﮡ ﺌ ل
اڌ وال“ ۾! وال و ”، و ﺌ وا ۽ و آ ا ا ﺌ ا ﺌن
ي ﺌب ” و “ آ ﺐ ا ﺌن ا ي -: ﺌ ﺋن
؟ ُ َ ُ ﺌآ ل ڙي ۾ ي، ﺌن وو-وو-و و-و و وا ﺌﮡ
، ق ُ ﺌديﮭ ﺌ ﺌر ن ا ي، ۽ ﺌ ڻ ﺌ ُ ﺌ ﺌﮡ ﺌن ﺌ
، ﺌ ُ ا ا ﺌﺌ ڙن ي، ﺌن رو ڍا -ڍا ،رو ڍا ﺌﮡ
، واري ﺌ ﺋ ن ُ ﺌ ﺑﺌ اوڍ ﺌ ي، ﺌن “ ﺌر ﺌر ”
ﺌل! ت ا ،ا ﺌري ﺌ ﺋ ﺌﮡ ﺌل! ﺌن ﺌر
ﺌل! ﺌروﺊ ن ا ﺌن آ ﺌل! ﺌروﺊ ن ا ﺌن آ
ﮢﺌ، ﺌرا ﺌن ﺌ ﺐﺌن ﺌ ُ ، ﮗﺌٽ ڏ ﺌ ﮗﺌﮛ ﺌﮡ ﮗ ﮗر ﮗر
ﮢﺌ، ﺌ ان ﺌن ﺌ ﮭ ﺑب ” ﺊ “ ، ﺌ ﺌٽ ڏ ِ ار ُ ن ﺌرڻ
ﮢﺌ، ﺌﮡ ﺌ ﺌن ُ ” وﮭ“ ، ﺌ ﺌٽ ڏ ا ڙن
ﮢﺌ، ا ﺌن ﺌ ﺌم ﺌ ۽ ﺐﺌران ﺌج ، ﺌٽ ڏ ن ﺌ “ وڻ وڻ و ”و
ﺌل! ۾ ب ﺌﮡ ” را ﮭ“ ﺌ ﺌل! ﺌ ان ﺑ ﺐ ڏس َ ِ ﺌﮗ ََ
ﺌل! ﺌروﺊ ن ا ﺌن آ ﺌل! ﺌروﺊ ن ا ﺌن آ
، خز و ﺌ ﺋ ا” ِ و “ ﺋ
، ڏ ﺌر ڏ ﺌ ڙ ڙ
، خ ز ﺑﺐ ﺌروﺊ ا ” ﺌ “ ﺋ
، خز ﺋ ﺌ ﺑﺋ ن ﺌ ﺋا ِ ڙ ، ﺌ َ َم
آ ﺌڙ
، خز ۽ ڍا ﺋ ن ﺌڻ ڍو ﺌ ، ﺌ ﺋ ﮗﺌﺊ ﺋ روﺐ “ ”راﮡ ﮗﺌﺊ
۾ ڍال! آ دودو د د ور ، ۽ ش ن ﺌﺊ ﺌل
ﺌل! ﺌروﺊ ن ا ﺌن آ ﺌل! ﺋ ﺐ ان ﺌﮡ اﮡ
* ﺌل! ﺌروﺊ ن ا ﺌن آ
ڏس ر ﺌرا ﮢ ﺌر، اَ
ﺌن وﮡ ﺌر، واس و ﮙ وا و وڻ وڻ
ا، ن ﺌل ﺌ ﺌﮡ ﺌل ۾ ي ڙي، ﺌﮡ ﺌري ن ﺌن ﺌن
ڙي. رن ۾ ﺌﮡ ۾ ﺌر ُ ڙي. ﺑﺌﮡنآ ﺌ
ﺌڙ ن ﺌرﺊ ﺌ ﺌڳ ﮙ، ن ۾ ا، ن ﺐﺌن ي ﺌن ﺌ ِ
ڙي. ري ﺌﮡ ﺋ ﺋ ۾ ڙي. ﺋ و ﺌر ﺌن ﺌﮡ واﮡ ﺋ ﺌ
ﺌن !! ﺌن ﮙ ا ن ﺌن !! ﮙ زال ا ﺌڙي
ﮢ ﺌ ﺌ تڏ ، ﺌرن
ن ن ُ ا، ﺐ نو ﺌ
ات ڏ ، رن اڄ ِ ي ﺌ ﮭ !! ن اڄ ﺌرو ﺌل و آ ُ
ﺐ ﺌت ڏ ، ي ﺐ ﺌر ﮭ !! ﺌ ﺌري زال ﮙ ﺌن ﺌ ﺌل
واﮗُ وا وات ڏ ، ﺌ اڄ او
ﮭ !! و ﺌ اڄ وا ﮭ وا ﮭ وا وا ڙن ﺋ و ﮘ ، ۾ ڪ ﺋ ﺌ رن ڙن
ﮭ !! م ﮡ ﮭﺌ ُ ﺋ ڏاڍن آ ﺐﺌ ڌﮗ ، اي راﮡﺌ ﺌ ر ت
ب ﮘ ، آ ﮗ اڄ ﺌﮡ
ﺌن، ﺌري ر ي ﮘ ﺌڙ ﺌن ورڏ و ي روز وﮗ ، و وا
ﺌن، ﮢ اڏ ﺌﺊ ﺌ ڏاڍا ﮢ !! داد ﺋ ﺐ ڏاڍو آ ا اڄ دا
ﺌن، ﺌﺊ او و اُﺐ ڍ آ دو !! ﺋُ يﮭ ۾ آ ﮢ ﺐ اديﮭ
ﺌن، ۾ رڙ ا ﺌ ﺌﺊ ﺐ
ا ﺌ!! ﺌر ن ﺐ ﺌر ﺐ ﺌ ۽ ﺌ ر ا ر ا ﺌ ﮘﺌ، ﺋ ر وڏ ا ﺌ را ﺐ
ا ﺌ!! رت روﺊ ا ر ا آ اڌ ﺋ ر وﮗﺌ، ا و ﺌﺊ ﺌر ﺌ
ڍور ڍﮗﺌ، ﺌ وﺌ ن۽ نو ن
ا ، دور ﺌ اي! ِ ُّ ن ﺌن ﺐ ار اڄ ُ ﺎ ﮘﺌ، ﺌ ﮙ ﺋ ﺌرن اڄ
ا ، ر ا وﮙ ﺋ ﺌ اي ﺌر ! ﺌن!! ﺌن و وا و ﺌرو و ﺋ
ا ، ر ڙ ﺌ ڙ ﺌ اي ان ا ! ۽ ﺌر ا ! ﺌن!! ن ر ن ن اڄ ّ
ا ، اﺑ ر ڙ ﮢ ڻ ﺋ اڄ ز ۽ ﺌ
اڻ ٽ ا !! ا ” و “ ا ! اڙ ي اڄ ۽ ڏ ل، آ اڄ ﺌ ﺋ ن
ر ٽ ا !! ر ۽ ڏاڍن اڄ ڏارڻ ، و ﺌ ون ۾ اڄ ﺌ ﺌﮡ ﺌ َ
* ، ﺌر يآ ڪ ﺌﺋ ڪ
ﺌن ا ن ۽ ﮙ ، ّ ﺋ ﺋ ﺌ
ن دردن در ﺌن ﺌن!! اڄ ا ن ڌ ﺋ
ﺌ ﺌن ﺌن!! ِ ﺌروﺊ ﺋ ﺌ ﮭ و
ن!.. ﺌ اﮗ ﺌن
ﺌ، ا ﮢﮙ ﺌر ن
۾! ﺌرا ﮙ ا ڪ ﺌن ۾، ﺌرا ُ ۾ ﺌرن ن ڏﺌ
ن، ن ن ،ﺌرن ۽ ﺌن ﺌل
۾! ﺌن ﺌر ﺌ ﺌل ﺌرا ُ ﺌ
۾! ﺌرا ا وﺌ ﮢ
، ﺌ ﺌرن ز ي اري ﺋ ﺋ
ﺌ، ڙ ﺌﺊ ر ر ۾، ﺌرا و ﺑ ر ﺐ ﺌ ،ﺐ ﺐ
۾! ﺌرا ﺌ ﺌپ
ﺌ، اڄ ﺐ ﺌﺌ اڄ ﺐ اي ﺌر اڄ، ﺌل ﺐ ڏي
۾! ار ”زار“ ﺌرا ﺌ اڄ ﺐ ۾! اُڌارا ﺋ ﺋ ڏ ﺌر آ ﺌ
ﺌ ﺋ رڙن، ن ﺌ اﮗ ﺌن
ڏ ﺋ ڏُک، ڏ ﺌﺊ ۽ ڏ ڏ ڏو ۾! دم ﺌرا ڏ ﺌن
۾! ﺌ ﺌرا ڏاڍ ﺌن ڏاڍن ﺌ ﺌ ڏ
ان، ﺌ ﺐ ﺌﮗﺌ ﺌ ﺌ ! ﺌﮗ ا اُداس، ُ ﮙ آ وار اﮡ ﺌ َ
۾! ﺌرا ﺌﮗ ﮭ ﺌ و ﺌ ن، ﺌن ۾! ﺌرا و و ﺌ ﺐ ن وا
و، ِ ﺌن ڏ ” و “ ﮭ ۾ ُ گ ۽ واٽ واﮗ ن ِو ن،
۾! ن ﺌ ﺌرا ن ﺌڙون ۾! ﺌرا ﺌ م دم
ا، ي ن۾ ﮭ ۽ آ م ، ﺌن ،دل دُ وارن د
! ﺌم ڏ ِ ،۽ روح ﺐ آرام ! ﺐُ ُ ﺐ
ن ،ڏ ي ڏ ي ڏ ۾، ﺌڻ ﺌﺊ ﺌﺊ ڏس، ﺌل ﺌﺊ ،ﺌل ۾ ن ،ﺌ ! ﺌ ﺌن
ﺌن ﺌم ! ﺌري َ َ ا ڏس ﺌ م ! ر َ ۾ ﺌ ﮘ ﮭ
، ن وا ن ﺐ و ﺌري! ا و ﺐ دل ﺌ
ا ﺌم ﺌ ، ﺌر ﮢ ﺌ ،ا ي ي ﺌ ﺌ ﺌ
، رت روﺊﺌري ،ا و ر ن را راﮡ
ﺌر، ﺌ ” ش َ ّ “ ﺌ ﺌرا ﺐﺌ “ ” ، واڙ اُڏاﺊ ،ا و و ي وا وا
ﮢ ﺌدار،
ا ورا ﺌ و ڙي ﺌ ! آڻ ر ﺌﺊ ،ا و اڙ ﺌ ﺌ
ار، ﺌ ن ٽ۽ ر ﺌڪ ڌ ﺌﮡ ﺌﺐ ! اڻ ﺌڻ و ﺌرو ج ﺌﺊ ،
ﺌﮗﺌرا ﮘ ار، ﺌ و ُ ﺌن آﺊ ن
را ﮗﺌ ﺌن ﺑ ﺌم! رن ﺌ آﺊ ن و
ﺌ، ري ﺐ ﮗ ي، رﺋ ر
ا ﺌم! ﺌ ﺐ ﺌدر ،ڌا ﺌ ﺎ ُ ﺌ، ﺌ آس اڌوري ر ي ،ﺐ ﺌرو ڏ
ﺌ، ري ﮙ ﮢ ﺋ ” و “ ادا ،
، ي د ﺑ ،و وا ﺌن دو د
، ﺋ ﺌن دودا! ڌر د دا ﺌ د ﺌ، ﺑ ري ﺌ ﮭ ِ ﺌروﺊ ن ﺌري
، ﺌ و وارو و يﮭ و ن ۽ ور ﺌ ! ﮙ ﺌ۽ ﺋ ر
، ﺌن ۽ ﺌﮡ ﺐ ﺌ ِ ڙو ڏ ﺋ ! ﮙ ﺌﺊ ا ا ڏ ي ڏ ي
م! ﺌ ﺌ ڙي ڏاڏا ﺌﺊ ڏو *
ا ﺌم! ﺌ ﺐ ﺌدر ،ڌا ﺌ ﺎ ُ
ل ﺌڻ، ڏ ن“ ُ ﮢ ي ن ” و
ڍا ۽ واڻ، ي ﺌ اڄ ﺌن ڏس ﺌز
۾ اڄ ا ﺌڻ، وارا ﺌ ﺌﮗ ﺌﺊ
ﺌ ڏس اﮗ اڻ، ڏ و ،آ ڙي ﺌن ِ
ﺌم! ُﺑ ، “ آ ورد و ” ﺋ
ا ﺌم! ﺌ ڌا ﺌ ﺎ ﺐ ﺌدر! ُ
آ،
ﮢ ن ﺌل ﮢ و
آ،
ﺌل ﺋﮙ ﺐﺌر ﺌﺊ ! ۽ ز
آ،
ان ،ﺌل ﺌن ﺐ ﺌل ﮘ اَڌ وال ۾ وال
آ،
ي ۾ ﺌن و ﺌل و ، ون ّ
ات آ، ي رات ڏ ﺌن ﺌم
ﺑ، ﮢﺌ ﺌن د دو !
رات آ، ن ،ﺐ ! ڏ ّ
، ڏي ش ،ﮗﺌ ﺌ وا ي ﺌو
اڄ، ﺐ ﺐﺌد ﺌن ،ا ﺌن ﺌ ، ﺌم و ﺑ ﺌ ﺋ ﺌ رن
اڄ، رﮗ ﺐ اد ن ۽ ﺐ ن ﺐ ﺌر ﺌن ل ، اﺊ
اڄ، ا ﺌد ﺋن آ، س ﺌرو ڻ ﺌن وڏو! ﮘ ﺌ !
اڄ، وو ،درﺐ ر او د ڙا و ۾ و وڏو! م ي آ ﺌٺ ۾
ﺌ ن آ! د ى دُف ،ﺐ ! دا
ن آ! و د ﺋي م ، ا ﺌن ﮢ ن ن آ ﮗﺌ
، ﺌ ا ﺋ رات ڏ ﺌ ﺑ
، ۾ راڄ ر ت رات ڏ ﺌن ﺐِ
، آ ﺌ ﮢ ﺌرن ﺐ
َ ، ۾ ﺐ ! ﺌ ن اﺐ وڃ َ آ
، ﺌ ﺌ ﺐ ۾ ﺌ
َ ، ﺌن اﺊ ،ﺌن ا ي ﺌن
ور َ ، ن ﮙ ُ ي! ج ڏس! زردار ﺌ ﺌ
! آ م ر ﺋ ي! ﺌ ﺌ وﺌ ۽ﺐ و ﺐ
! ﺐ ﺐِ آ م ب ﺌڌو
ﺌم آ، ِ ب ﺌ ﮘ ڌاڙا ڌڙاڌڙ!
آ، ﺌڻ ا ﺌ م آ، و ،ﺐﺌزار ۾ م
آ، ﺊ ﺐ ِ ﺋ ﺐ ﺌر ڏس دام آ، ﺐ ا ت ۽
آ، دَم ج اُن د ﺋ ﺋ آ ،ا اف ﺐ آرام آ، ﺋ ر
آ، و آ، ف ا ۾ ﺌن ﺌن ﺐ ار اڄ! ﺌرو
ن دارون ﺐ ﺌ ن در ر! ﮭ ﺌ ن ر ن؛ ﺌرا ا ﺌڙا ﺌر اڄ! اَڌ اَ ﺌڙ ن
! و ﺌرڙا“ ﺌ ڏو ن ﺋ ”ڊا
ﺎ، ﺌﮡ
ﺎ، ﺐﺌزي ڏس! ﺌن ا ن اُت َ ﺌﺊ
ﺎ، ت ﮢ ُﮙ ﮘ ڏ
راڄ ﺌ ر ﺑ ر ﺎ، ي ﺌ
ﺌن ﺋ ! ﺌن ﺐ ﺑﺎ
و ان ﺋ ! ۽ زال ُ ﺐ ! ﺌل
۾، و ﺌم ،اڄ وا واٽ ، ﺌ و ﺌﮡ م
۾، و ڍ ڍور ،ﺋ ڍاوا ﺌ ، ﺌ ۾ و ،ور ﺑ رات
۾، و ﮡ ﺐ ﺌ ﺌن ، ﺌ آڳ اُ ﺌرن ﺌن ﺐ
۾، و ﺌ ،ڏ ﺌن ﮜ ، ﺌ آڙا ۾
ﺌرو! ن ﺌرو م ر ﺌرو! و ﺐ ﺌڪ ُ
ارو! ن ﺌ ڙي اُ ﺌرو! درد ُ ﮙ روز ڏ
،
و ﺌﺊ ﺌ و اوچ ۽
ڙي، ڏ ڏو
ان ﺌن ﺐ ڏ ﺌن ،
ﺌڙ اَڏاﺊ
، ﮘ آ ،
ڙي، ﺐ ﺌف ُا ﺌڙو ۽
ن ﺐ
ﺌﺊ ، َ ُّ ،
اُڏاﺊ
، روز ﺐ ﺌرن ۾، ڙي، ﺌ ُ ر ،و ﺌ ﺌ
و ا ارو! ۾ “ ” و ڙي، و دل دُ ڏ د
ﺌرو! ﺑ ﺌن ،ﺋﮙ ﺌرو! ،و ﺌ ﺌن ﺌن ﺐ ﺌوت
* ﺌرو! ﺌن ﺌن و ﺌن
ر ،ﺌ ﺐ رگ ٽ ﺑ ، ﺌ ا ، ﺌ نﮭ ﺌ ﺌڳ ِ ڙي
ﺌرف وارث و ، ﺌ ،او ﺌ ﺌن ﺌ ا ، ﺌ ﮙ وﺌ رن ﺌڙ ﺌ ﺌ ﺋ ا
ڙي ، ﺌن ﺋ ،ا ي آ ا يﮭ ا ، ﺌ ُ ﺌ ﺌرن ﺑ ﺌر
ن ، و اآ ﺌن و ﺌن و ﮙ ا !! وا وا ڏ ” و “ڏ ڏ
ﺌون و ! ﺌران آ م ل ن وٽ *
! ﺌ ُ ا ن، ﺌرن ن ُ
، ڏ ي ڙن ﺋ ي ي ﺌن ا و
ﺌم! ﺌزو ي ت رڌي اَ ا و ﺋ ﺌﮡ ڏ
ُ وري، ﺌن آ ﺊ ،ﺌل ا ﮭ يﮭ
ور ﺌم! و ﺌ ،و ڏ ڙي ”آ “ - ام رن آ ن ۾
و ، اوڌر و ﺐو دام، ﺋ درد وڌا ا دل واري ﮙ! ﺐ
ﺌري ﺌزڪ ﺌر ُ ام؟ ﺋ ا ﺌڻ ﺌم! ﺌ ﮢ ﺌت ي ﺌر
ر، ﺋ ﺌ دم دا اﮛﮙ ۾ ﺌ ﺋ ن ﺌ ن ﮗ ﮭ ۾ ﺌ ﺋ ، ﺋ و ِو ﺌﮡ و ﺋ
ﺌ ﺌم! ﺌ ِ ﮭ ﺌن ڪ ﺌ، ُ ي ي وام! او ا ي، يڏ ﮭ ۾ ي ،ڏ
م، ﺑ ض ﺋ ﺌ
ﺌم ﺌم، ﺌ ا او و ا ا ر ﺌﺊ
ﺌم، ﺌ ﮘﺌﺊ ﺌ
ام، ﺌرن ن ﺌ وڌاﺊ
۽ ﺌراﮡ
ڙي!! ُ ﺌ ﺐ آ ﺌرن
ڙي!! ر ن“ ن رک ا ”رک و
يﮭ ۾، ِ ﮭ ﺌدر ﺌﺊ ڏ
يﮭ ۾، ا ن ﺐﺌﺐ ﺐ و ۾ﺐ و ، ڙي، ﺌ ﺌ
يﮭ ۾، ما ن وڏو ﺋ ِاﺊ وڌي ، ِ ﺌ ض
يﮭ ۾، ﺊ ا ُ ، ن روز ر ن روز ڌاڙا روز
يﮭ اُ ﺌري آ؟ ﺋ ﺌ اَ و ﺌر ﺌن ﺌ ح ﺌن ُ ا ، ڙي ۾ آ ﺐ
ري آ! ﺐﺌﺐ ي اُ ﺌري آ اَ ڙي!! ن ُ ﮢﺌﺊ ﺌﺊ ا
ڙي!! ُ ﮘﺌﺊ ﺋ ڙ و
ﺑﺌﮡ ، م دل ﺌ اﺊ
ﮘ ، ﺌﺊﮙ ور ڏ ﺋ وري واڙي ڏ ک
ّ ۽ ﺌراﮡ ، يﮭ ۾ ﺊ ﮘ ، آ ا اﺊﮙ ر ر ر ﺑن
ﺐ ڌن ﺌﮡ ؟ ﺋ ڏ س ﺌڏ زﺐﺌن ﮘ ، آڳ آ ﺊﮙ ن ﺌ
۽ و ﮘﺌﮡ ، ِو ر آ زﺐﺌن ﮘ ، ﺌڻ ڏ ﺌﺊﮙ ڏاڍ ڏو
ﮙ اري آ! ﮝ ۾ ﺋﮙ ﺊ زﺐﺌن و ﺋ ڙي!! ﺌ ﺌن ﺌل ﺌل ۾ ُ ن ﺋ
ﺌري آ؟ ا ﺌ ﺌ ا ﮭ ﺌن وڌ ڙي!! ﺌ ﺌرن ﺌن ۽ ﺌن ﺌل ُ
ڙي ﺌن ر ُ -ي ڏ ن اُ اي! م ﺌ ﺐﺌ ، ﺌﺊ آ آ
ُ و يﮭ ۽ ڏار ن ڏاڍ ﺌ ڏو -اَ َ َ ڪ ﮙ ا ، ، دﺑ ۽ درازن ۾ ر
ﺌول ،ﺌ و ،ﺌ ، ،ﺐ ي ،ﺐ رو ۽
ﺌ ﺋن ﺌ ﺌ -ﺌرن ﺌ ا ﺌ ، ا و ﺌن ﺌري ادب
ُ يﮭ و -اَ َ َ ن ﺌ ن ﺌري آ! ۾ ﺌ ﺌ ادب
ز واري آ! ﺌ ا ﺌن
ڙي ن ِ ن ڙي -ﺌ را َ ي
ُ و يﮭ ﺌ ِ و ن ڙي-اَ َ َ ِ ، ﺌن زﺐﺌن ﺌ ۽ ر ﺐ ا
، ﺌڻ َ ۽ وا ۾ ﺌ آ ﺌ ل
ﺌ ڏو ڏ ﺌ-اُ ا ﺌﮗ ، ﺌ ﺌن ﺌ ۾ و
ُ يﮭ و ا ڍو ﺌ-اَ َ َ ڊ ن وڍ ، ا” و “ ﺌ ﺌرن ﺌن ﺌ
ﺌ ڏ ﺌري آ! ۾ ڏ ا! آﺐﺌد رک
ڙا ﺌ ڏ ﺌن ڙا-اُ ا ﺌ و ﺌري آ! ِو ي ﺐ وﮗ ۽ وار
ُ و يﮭ ڙا-اَ َ َ ﺌ ا ن *
ﮘ يڏ ن ﺌ ﺌ ، ﺌن ،ﺌ ۾ و ﺌن ور ﺌ ﺌ ڻ ۾ ﺌ ڻ ﺌ -ا ﺐ ﺌ
يڏ ن ﺌ ﺌ ، اﮗ ﺌن ،ﺌر ﺌن آ ا ُ ُ و يﮭ آوڻ ﺌ-اَ َ َ
يڏ ن ﺌ ﺌ ، اﺊ ۾ ي، ﺌ ﺌ
يڏ ن ﺌ ﺌ ، ﺌن ﮗ ،ﮗ ار ﮗ ڙ ﺌ، ﺌرا اڄ ﺌ ﺌ ﺌرا اڄ-
ن! ﺌب ن ﺐ ن، ن رن ا ُ يﮭ و ﺌر اڄ-اَ َ َ ﺌر ﺐ ﺌ
ن! ب ﮭ ﮭ ، ﺌ ا ڙي! ﺌ
ﺋ ، ري، -ي ﮢ ،ﺌرﺊ ،
ﺌ ﺌڙ ﺌ ، ن وڍ ن، ِ ن ن ُ و يﮭ و َ َ -اَ َ َ ن۽
ن اُ ﺌڙ ﺌ ، ۾ ،ا اﺑ ر ۾
ن ام اﮗ ﺌن اُ ﺌڙ ﺌ ، َ ّ رﺌ ا اي! وڏڙا و ﮘ ا-و ﺌر ﺋ ﺌ
ﺌڙ ﺌ ، ن ﺐ ﺌ ارادا ﮭ ا ُ يﮭ و ڙا-اَ َ َ ﮢ ” و “ ﺌ
ن! و ﺌب ،ن۽ ﺑ ن ﺌڙون ﮙ *
ن! ب ﮭ ﮭ ﺌ ا ڙي! ﺌ
www.sindhsalamat.com 104 www.sindhsalamat.com 103
ﺌو و ن اﮡ ﺌ وار : نا آ ﺌو و ن اﮡ ﺌ وار : نا آ
ﺌﮡ ، و ا ن ،ا ﺋ ﺐﺌ ا ﺌن ﺌم ا، ن اﮡﺌ ر و رواج ڙي ،ﺋ ن
ا ﺌن آ ن. ﺌن ﺊ ، ﺌ و ر ﺌ اَ ب ﺌم ا، ن ۾ ﺐ ﺌن ﺋ
ن اڄ ِا ﺌم ا، و ڙي ﺌ ،اُ ﮢ
ن ام ا، ن ازم“ آﮡ ، ﺊ ”
” و “ ِ ﺐ ﺌ ، ﺌد ﺌ ،ا ﺌن ۽ و ن! و رﺐﺌب ﺌ و ۾ ي رﮗ ان
ﺌن آ ن. ا ۾ ه ا ا ﺑ، ا ﺌن ن! ب ﮭ ﮭ ﺌ ا ڙي! ﺌ
* *
www.sindhsalamat.com 106 www.sindhsalamat.com 105
ﺌو و ن اﮡ ﺌ وار : نا آ ﺌو و ن اﮡ ﺌ وار : نا آ
، ﮭ
، د ﮭ
، ﺐ آ ﺌڻ ﺌ
، ب ﺐ و
ﮭ ﺌن! ٽ اُ ﺌ ﺋ ،ل ﺌن ﺌ
ﮭ ﺌن! ﺌڙي ﮗﺌ ُ ز، ﺌڻ ي وﺊ ن
، ﮗﺌڙ
، و ن ڳ ور ﺌ
و ّ
، ان اڻ اڙ
، ﺌڻ ي ، ن زور ﮘ ز
، ۽ آ! ؟ ﺌ ﺌﺋ ن
ﮭ ﺌن! ﺌ ﺌ ،ﺌ ا ڙ ﺐ ، ن
ﮭ ﺌن! ﺌڙيﮭ ﮗﺌ ُ ز ن ﺌڻ ي وﺊ ، و ﮭ ﺌن! ﮭ ، ا ر،
ﮭ ﺌن! ﺌڙيﮭ ﮗﺌ ُ ز، ي وﺊ ن ﺌڻ
www.sindhsalamat.com 112 www.sindhsalamat.com 111
ﺌو و ن اﮡ ﺌ وار : نا آ ﺌو و ن اﮡ ﺌ وار : نا آ
، ِ و ﺌِ ،ر ﺋ وڏ ا ﺌڻ ۾ ڏ ، ﺌ، ﺌن ،ﮗ ي ﮗ ي ا ﺌر ﺐ ُ ﺌ
، ِ ﺌ ِ ﺋ ن، ن و ﺌري دُ ﺌ، ا ۾، ﺌر ﺌ
، ِد ﺌ ِد و ﺌ ،ﺋ دو وڏا ﺌ، ِ وڏا ﺋ ِ ﺌر ﺌ
، و اﺊ ر ﺐ اي ﺎ، او ﺌ، ڍﮗﺌ ﺌن ڍ ﺌ ﺌر ُ
ن، ﺌ ن ﺐ اُ ن، اُ ن ﺌ، ﺐ ۽ ،ا ﺌن ﺋ ، ا ﺌن
ن، ي وڌون، وڌون وا ﺌ، َر ُ ر ن ،ا ﺌن ﺌ ُ ا ﺌن ﺋ
ﺑ ن َ ن، ﺊ ﺌن، ۽ ﺌ ﺌ، ﺌ وڏا ،ا ﺌ ﺌ ا ﺌن
ن، ڙا ﺌ ،ا ﺌن ﺌن اُ ﮢﺌﺊ ڏ ﺌ، ڏ ا ،ا ﺌن ا ﺌ ﺐ ﺌ
ر م ﺌن!! ام ن، ُا ر م ﺌن!! ن ،ام اُ
ڌام ڌوم ﺌن!! ،وڏي با ا وڏو ڌام ڌوم ﺌن!! وڏو ا ب ا ،وڏي
آ، ﮭز ﺌ ڌﮡ ،او ﺌن ﺌن ُ او ﺌ، ،وڏا وڏا ُ ُا ﺌ او
آ، نِ ﺌ ﺌ ﺐﺌغ ،ﺐ ،او ﺌ او ﺌ، ﺌڻ ﺊ ُ ، ﺌڻ
آ، ﺐ ﺋ ،اﮗ ﺌن رﮗ ا او ﺌ، ُ د ڏ ، ّ او ﺌن
آ، ﺐ ،ا ّ ﺌ ﮭ ۾ ا ﺌ، ِ ر درد ِ ، و
ُ
، روﺊ ۽ رڙي و ﺌب ﺌ ، ّ ۽ ﺋ اُڏي و ﺌ، اﮗ ﺌن ،ا م او ﺌن
، و ،وڌو وڌو وڙ ﺌب ّ ۽ ي ُ ي و ﺌ، ّ ن ڏ ، او ﺌ
، ن ﮢ يو ﺐ ڊا ﺌن، ڊ ُ ي و ﺌ، ي ﺋ ،اﮗ ﮡ ڏ
، ﺋ ُي و ي و ۽ ن ﮢ م ﺌن ُ ي و ﺌ، ﺌ، َ م ﺌن ُ
ﺌر آ!! ا ﺌ ،او ﺌ روڪ ﺌ او ﺌن ﺌر ۽ ڌ ﺌر آ!! ۾ ، ﺊ
م ﺐﺌر ﺐﺌر آ!! ﺎ ﺌ، اي او ﺌن او ﺌن اي ﺎ ﺌ ،م ﺐﺌر ﺐﺌر آ!!
، ُ و، ﺋ ۽ ُا ﺌ ﺌب ﺌ، ن ،او ﺌن ﺊ ن او ﺌن
، “ ” و، ﺋ ۽ اُ ﺌب ﺌ، ،بﺐ او ﺌن ﺌ م
، ،اﺐ و ،ادو ﺋ ۽ اُ ﺐﺌب ﺌ، ا ،ﺐ ﮭ ز او ﺌ
، ﮢ ” “ و، ﺋ ۽ ُا اب ﺌ، ﺌ ،او ﺌل او
ن،
ڙ ڏاڍ ڏار ن ،ا ا ﺌڙ ن، ،او ﺌ ﺌ آ او ﺌ
ن،
ڙ ،ﺋ م ا ﺌڙ ن، ﺌ ،اي! ﺌ ٽ ا
ن،
،ﺌ و ڙي! ڙ واڳ و ا ﺌڙ ن، ڏ ﺌ ِ ،ن ﮢ ُ ي ا اي!
ن،
ي ڙ ،ا آ م ُ رت ﮗﺌڙ ن، ُ ڍار ن ،ا ڍ ا
ﺌڙ نِ ،ا ﺊ ا ﺌر آ!! ﺌ ا ﺌر آ!! ﺌن! ﮭ و ُ ِو
او ﺌن اي ﺎ ﺌ ،م ﺐﺌر ﺐﺌر آ!! او ﺌن اي ﺎ ﺌ ،م ﺐﺌر ﺐﺌر آ!!
6 3
وارا ڙي، ﺌن“ و ،ڏا ،ڏا ار ن” ، ﺌ ک ﺌﺊ اَن دا ﺌ، ڌر ﮭ ن
ﺌرا ڙي، ﺌن ،ذ ۾ ِو ن ﺌ ﺌر ۽ ﺌ ڙ ، ر ر ﺌﺊ دم ﺌن د ﺌ رو ،
ﺐﺌرا ڙي، ۾ و ن ”و ﺌڙن ﺌن ﺌر وڏ ا“ ، ج ﺌﺊ ۾ ، ،ﺑ ۽ ﺐ
ﺌ ﺌڻ ﺌرا ڙي، ﺌﮗ ، ﺌڻ ، ر اﺊ اُ ﺌڙو ،ﺌﺊ ۽ اَ ﺐ ﺐُ
ﮢ ﺌدار!! ﺌ ﺌ آ ُ ، ﺌن ﺌٿ ار!! ُ و وڏي ،اُٿ َوڍ وڏ و ﺌڻ و
ي ﺌر!! ي ک ﺐ ﺌﺊﮙ ﺋ ،ن ي ﺌر!! ي ک ﺐ ﺌﺊﮙ ﺋ ،ن
7
، ﺌ َ ر ري ﮢ ، ُ ﺊَ 4
ﺌ َ ، ﺌم اُ ﺌڙ ي ﺌڙي ،او ﮭ ڌر ن
، ڏوري ﺌ ﺌﮡ ۾ ﮗ ڙ ﺌ ﺌﺊ ،ڏورڻ
، ﺌ ري َ ِ آ ،ن ِ ، ﺌڙ ن ﺊ را ن ﺌﮗ راﮡﺌ! ِ ِ ﺌ
، ري ِا ۽ ﺌر ا “ ” ا ، ﺌڙ ﺌ ِ ﮭ ۾، ديﮭ نﺊ
، ﺋ ،ﮗﺌڙ ﺌ ﮗ ڙ ﺌ ﮗﺌڙﺊ ﺐ ﮗّ ﮗّ
ﺌر، ﺌﺊ ش ﺌن ،ن ﺑ اڄ ﺌﺐ
ي ﺌر!! ي ک ﺐ ﺌﺊﮙ ﺋ ،ن ﺌر!! ڙيﮭ ۾ اي ﮢﺌ ﺌﮡ ،ﺌرڻ ر
ي ﺌر!! ي ک ﺐ ﺌﺊﮙ ﺋ ن
8
، ن ﺌن ﺐ ا ،ن ﺌري ڙيﮭ ” ِ و “ ن 5
!؟ ﺎ ﺌنِ ﺌ ن، آ، ﺌرا آ ،۽ ڌر ﮭ
، ﮢﺌ ﺌ ، ﮙ ﺌن نﺊ آ، ﺐ ﺐ ن ﺌرا آ ، ﺌ
“ ﺌ ﺌ ڏر ُ ﺌڙيﮭ وارا“ ” ” ﺊ آ، ﺌ ُ ، ﺌ ﺐ ! نﺊ
ُ
آ؟ ﺌ ﺋ ُ ي ﺌري ﺌﮡ ،ﺌ ﺋ ۽
ﮢ ﺌر!! ﺌ نﺊ ،آ ﺐ ُ ا ﺐ
ي ﺌر!! ي ک ﺐ ﺌﺊﮙ ﺋ ،ن “ وارا ڏار!! ”ڏو ي، ر وا ن
* ي ﺌر!! ي ن، ک ﺐ ﺌﺊﮙ ﺋ
www.sindhsalamat.com 126 www.sindhsalamat.com 125
ﺌو و ن اﮡ ﺌ وار : نا آ ﺌو و ن اﮡ ﺌ وار : نا آ
ﺋ ، و ” را “ د
ﺋ ، ﺌر ﺌ ا
ﺋ ، ﺌ نﮭ
!! ﺌن ا ﺌن ﺋ وا ڏا
و ﺌ ﮙ“ واري يﮭ ۾ ” ي ﺌ دن ) ٽ1970 :ع ۾ ﮙ د از، ﺊ ﺌ
(. و ﺋ ﺌ ﺑﺌز، ن َ ّ
* ا ﺌز ﺌز، ي
!! ان ﺐﺌزي دن َ
ﮡ آ، و ي ڍ ي ر ، ۾ ﺌ
و رت ﺌن ﮡ آ، ۽ وا ﺋ ن ﺌن و ر ،
ان دودا ا ا، ان آ، آ ﺌن ا و
ڌا ا ا، ا ”ﺐ ِ ﮭ“ آ، ﺌن ﺌ اَ ّ
ڪ ۾ ا
ﺌن، ي آ
وڙ س ڏ ن ﺌن، ڏ
ﺐ دل آ ﺐ ﺑﺌرن ﺌن،
ڙيﮭ ﺌ ” و “ ا ﺌ،
ڪ ا ﺌ
ا ﺌ، ﺌ ﺌﺊ
۽
ﺐ
ﺌ، وا ﺌ ،ﺌﺊ ﺌﺊ
ُ ﺌ ﺌ ، ۾ ،اڄ ﺌ ﮭ ﮢ ﮭ ﺌرڻ، ڏور ،اَد ن اَﺌن ُ ﺌن
ﺌ ، ﺌروﺊ ي، ﺌ ،ﺌ ، ُرﮗﺌ ُ ر، ﺋ و ﺌن ا ،ا ﺋ
ي وات ۾! وا ،وا ُﮗ وا ﺌﮡ ُ ر، ﺌن ﺌ، ﺌج
* رت رﺊﺌر ! د ُ ر، د
، ﮢ ﮗ ﮭ ﺌ ، ﺌ *
ڙي! ڏي ﺋ ي دا ُ ، دردن
* ڙي، روﺊ ﺌر و وڏا
ا ﺌر، ،ڏي ﺊ ل
م ﺌن، ُ ن ﺌ ، ۽ ﺌﺊ ار، ﺌروﺊ ا ﺌ، ﺌِ ، وڍ ﺌ،
َ ؟ ﺌ ۽ ُ ، ار آ ار، ﺌر ن ﺌر ن،
ﺌر ن ُ
* ﺌ ،ا ڙي ﺌر، ﺌ َ و ﺌﺊ
ﺌﺑ ، ﺋ ُ ، اڄ ﺐ ڙي! دل ۾ درد ار ،ﺌ
ﺑ، ۽ ي، ﺌ وﺋ *
ﺐ ُ، ﺋ ا ﮭ ﺌن ﺐ اد ا
رو، ﺌن ” و “ ﺋ ،و ﺋ رو ِ ﺌﮡ ن را ن، ،ر
ُ
۾! آﮡ ي ُ ﮭ ،ﺌ ،ﺌ ُ ﺌڻ ۾! ،و ﺌ روﺊ ۽ ﺌﺊ
* *
، ن ﺌديﮭ ﮝ ، ﺌرن ﺌرج ﺌ، ﺌ ﺌرُ ،روﺊ ﮗ ڙ ﺌ رت اڄ ﺐ
ا ، ُ وٽ آ ﺌن، آ ﺌر، ﺐ ﺌ ۽ ﺐ ۾، ﺐ
ﺑ ، ﮡ و ڏي، ﮡ ﺌر، ﺌ ۽ ي ﺌري ڪ ۾ ،ﺌ
ﺌم ا ، ،اي ُ اُف ﺌر، ي ﺌُ ، اڱ ُا ﺌڙا ،اَڻ
ﺌرت ﺌرڻ ، ﺌرن ، َ ُ ي!! آ ﺌر ،ا ﺌن و ﺌ ڏ
، ﺌ ِ ، ﺋ ” و “ ﺋ ﺌ *
! ن وار و ،وا وڃ و
* وڌا ﺌ ي، ﺌري ،
ﺌرو ﺐ اڄ
، ﺊ ن وار ،ﺌ ﺌ وا ، ، ﺌرن
، ﺌڻ ﺌرن
ﺌن ُ ن ﺌ ، ِ، ِ ۽ ڙ ۾، و
، ارن ، ور ﺌرڻ ي! ،ور ڏ وا ﺊن
، ﺌ ﺌﮡ ن ﺌﺊ ” و “ ﺋ ، *
! ﺌرڻ ﺌرﺊ ﺌرن
ُ ، ي
* ﺌ ﺋ ، ُ ﺋ اڄ ﺐ ﺌروﺊ نِ ،
، ﺊ ﺊ ﺌرﺊ ، ﺌرڻ ﺌرن
ُ ن، ﺌڳ ،
، ﺌﺊ ﺌ ن، ﮗ ﮗا ن رڙ ن، راﮡ روپ ي ڏ ﺌ ،۽ رو
، َور ڏ وا ﺌﺊ ﺌرڻ و ﺌري، وا ﺌ ! ن ﺌر ن، ر
، ” و “ ﺋ ،ﺌ اُ اُو ﺌﺊ ﺌرو ڏ *
! ﮙ ﺋ ارن ﺌﺊ ، ن
* ﮗﺌٽ، دم او ﺌ ،ﺋﺌ ﺌرو
اوراٽ، ،اڄ ﺌروﺊ ﺌر
ا ﺌس، ، ﺌ ن ﺌٽ، ﺋ ﮢ ﺌڻ ﺋ ، ﺌ
ﺌن ،ﺋ رڍن ۾ را ﺌس، ﺌ ﺌﺊ اٽ، ﺌ ﺌرون ، ڙا ُ ﺊ
ﺌس، ﺌرن و ” و “ ﺋ ، ﺌٽ، ﺌ ” و “ ﺋ ،ﺌ ﺌ
ُ اﮗ اٽ، ﺋ ۾ ،ﺐ ﺌرﺊ
ُ
اداس، اﺋَ ، ڏري ڏ ڏ
ﺌن ُ ٽ، ﮢﺋ ﺌرڻ و ﺌري ﺌ، وا
ﺌ و اس، و ﺌ،
! ﺌرن ﺌرج
ﺌٽُ ، ﺌ ن
! ﺌس ” ُ “ اورا
* *
ﮢﺌ ڙي! ﮢﺌ ،ﺌرڻ ﮢﺌ ﮢﺌ، ﮢﺌ ﺌن ،ن راﮡ ن رت روﺊ ، ُا
ﮢﺌ ڙي!! ۾ ِ زنِ ، ۾ ڪ ۾ ،ن ﺌ ﮭ ريﮭ ُ ، ﺌروﺊ ن
* ، ﺌر ن ” و “ ﺋ ،اڄ و ﺌر ن و
، ۾ ،ﺌ رن ﺌن ُ ﺌ
ڏک ر ن! ﺌرو ڏ ﺌﺑﺋ ا ﺋا ﺌ ، َ ۾ ،ﺌ اَ ﺋ ﺌ ﺋا
۾ روز ﮗ ن!! ﮗ ﺌﮡﺌ ﺌ ،ﮗﺌراﮡ ﮗ ﮗﮢ ! ﺋن ،ﺌڙ ۽ ُ
* *
ن! ڙا ڙي! ﺌ ۾ ﺌ ﺌﮡ ن ڌ ﺋ ن ﺌ اَ ﺑﺌر ڏ ﺋ ن! ﺌڙي ،اَ ﺌڙي ﺌ ﺌڻ
ن!! دا و َ ُ ﺌ زردارن ،ﺐ ڏاڍي ﺌر ڏ ﺋ ن!! ڏ ۾ ڏاڍن
* *
! ن ،زا ن ن ن ﮡ ن ﺋ ن! ﺌڍ ا ي، ن ِ د ن
!! “ ﺌ ُ ن يو ﺐﺌ ڏ ر ”ﺌ وڌﺊ ن!! ﺌن و و ، وڙ وا وڏ ن
* *
! رن ﺌ ا ﺌرا ﺌرا ِ ﺌن! ۽ ون ﮢ ي ُ ،ﺌ ڏارون ۽
ن ﺌر ن روز ۾ ڏي زردارن ُ ﺌنِ !! ﮭ ﺌڙ ﺌ ﺌ ،ﺌ ِ ۽ ِ ديﮭ
* *
ن! ﺋ ﺌر ﮭ ن ﺌﮡ ن و ﺌنِ ﺐ ﺌ! ۾ ﺋ ي ،ﺐ ۾ ﺐﺌ ﺐ ﺌرن
!! ن ﺌر و ن ﺌ زردارن ن زا ن ڏا ر ﺌ!! آ ﺌ ﺌﺊ
* *
ڌوڙ ﺌن! ڏس ُ ﺌو ا م ا ش ڏ ن! ﮭ ۾ ۾ ﺌ ا ﺌ ﺌ
ُ ڙ ﺌن!! ﺌ ڙﺊ ريﮭ ﺌڙ ﮙ ﺌ ّ راﮡﺌ ﺌ رو ش ڏ ن!! ﺌن ﺌر م ي
* *
ﺌ ﺌ
يﮭ ۾، ُ ، ﺌ ﺋ
آ ﺌن، ﺌ و وڃ دور ا ! ﺌن يﮭ ۾! ،آ ﺌ ﺐَ
آ ﺌن. ﺌ و ر ا ! ﺌن ت ڙي، ُ ﺌس ﺌرو ن و
ڙي، ُ ڙا ري
ﮙ، ﮗﺌ ش ﺌن ڙي، ُ ﺋ ﺌ ڙ ُ ،ڻ ﺌن
ﮙ، ڏ س را يﮭ ۾، روﺊ رتّ ر ،ﺌ
آ ﺌن. ﺌ و ُ ر ا ! ﺌن و ِا يﮭ ۾! ، ﺌ ﺋ
ڙي، ِﮜ آ ﺌ
ﺌري، ڙي، ﺐُ ﺐ ﺌ اَن داﮡ
واري، ﺊ ﺌ ن ڙي، ﮭ اُس ۾ ﺌ و ﺋ ي
آ ﺌن. ﺌ و ُ ر ا ! ﺌن واري ﺐ اُن ﺌ يﮭ ۾، و َ َ ر
يﮭ ۾! ، ﺌ ﺋ
ﺐ ﺌن ، ﮭ ُا ﺌن ڙي، ﺌ ﺌ َ َ ُ
ر ﺌن ، ۾ ﺌن ڙي، وﺋ ﺌ ﺌ ۾
آ ﺌن. ﺌ و ر ا ! ﺌن ر ﺌن ﺌن ڙي، ُ ﺌس و س
ڍو يﮭ ۾، و وڏا ڊام ﺋ
، رو را ا ﮭ يﮭ ۾! ، ﺌ ﺋ
، ب ﮘﺌ ﺌن ﺌﺊ ، ر ” و “ ِ
آ ﺌن، ﺌ و اَ ﺑ ُ ر ا ! ﺌن ا ﺌﺊ ، ن ۾ ا ّ
ڏﺌ ﺊ ، ڏ وڏا ڏاڍن ﺌ
، ُ ان ت ﺌن ﺌﮗ يﮭ ۾، ﺐ م ر ﺋ
، ان ۾ ڌو ب ﺐ يﮭ ۾! ، ﺌ ﺋ
آ ﺌن. ﺌ و ُور ا ! ﺌن ﺌن ﺌت *
www.sindhsalamat.com 156 www.sindhsalamat.com 155
ﺌو و ن اﮡ ﺌ وار : نا آ ﺌو و ن اﮡ ﺌ وار : نا آ
ﺌن، ن ﺌڌم ﺌنُ - ﺌ ِ ﮭ“ وارو، ” ش ر ﺌن
”دودي“” ،ﺐ ّ ﮭ“ وارو، ش
. ﺌن ﺌن-ڊ ن
ﺌ آ ﺌن. و ُ ر ا ! ﺌن و َ
ﮗﮙ ﮗﺌ -روﺊﺌن ” و “ ِ ﺌ ، ﺌ ﮗ ار ﺋ ، ” و “ ﺋا
. ﺌن وڙ وا آ - ا ﺌ ﺌﺊ ا ﺋ ، نُ ، ﺌن ﺌنِ
* آ ﺌن. ﺌ و ،ڙ ﺌ ُ ر ا ! ﺌن ﺌ
*
www.sindhsalamat.com 158 www.sindhsalamat.com 157
ﺌو و ن اﮡ ﺌ وار : نا آ ﺌو و ن اﮡ ﺌ وار : نا آ
ﺌ
ڏو ڏ ، ﺊ ِ ، ﺌري ۾ ڏ ڙي، ا ﺌن ﺌ ِ ” ،و “ ﺌ ﺌن
ُ ، ا ارن ،ﺋ ﺌدڙا ﺌ ﺑ ڙي، ﮗﺌ ﺌن ن ،ﮗ ۾ ﺌ ﮗُﮙ ۽ ﮗﺌ
ن ﺌر ن ﺊ ﺌر ن ُ نِ ﺌل! ﺌ ُ خز ، ﺌن ،او و ﺌن ﺑﺌ
........ ي ُ ڙي ﺌن ر ﺌن........
*
ُ ، ۾ ﺌن ڏي ﺌ ن ،ﺌ َ ﺌ
ُ ن، ن ﺌرن ۾ ي ڏون ل
ﺌل! ﺌر ن ُ نِ ُ ﮭ ﺌڻ ﺌﮡ ۾،
......... ي
www.sindhsalamat.com 162 www.sindhsalamat.com 161
ﺌو و ن اﮡ ﺌ وار : نا آ ﺌو و ن اﮡ ﺌ وار : نا آ
ﺌ
و ﺌ ڙي! ﺐﺌدل ي ﺐ ُ ﺐ ُ !
واﺊ
! وو ا ، ن!
ﺌن. ڻ ﺋﮙ
وو ا ، ﮭ يا ن“ ڏ ن ن ” ﺊ، ﺌن ﺌرن ڏو ﺊ ،ﺋ ڏ
ﺌن. ڻ ﺋﮙ . ﺌر ر ﺌﺊ ،م ُ َ ﺌن ﺌﮡ
وو ا ، ۾ ِا ﺊ و، ور ﺋ س رو، ﺌڳ رو ُ ،ان ﺌن ﺋ
ﺌن. ڻ ﺋﮙ . ﺌر ڌ ﺌر دور ۽ دورو ،دُ ا
وو ا ، آ ڙ ﮭ ۾ ﺌدر ﺌﮡ ، لا رو ن ﺊ ، ﺐ ﺌﺊ ِ ،رﮡ ﺑ
ﺌن. ڻ ﺋﮙ . ار ﺌﺊ ،ن اَن ﺌﮡ ا ا
واﺊ
ﺌڪ، ﺌر ﺌري ﺌن ﺌن
واﺊ ﺌڪ. ﺌر ا !
واﺊ
واﺊ
واﺊ ﺌر، ُ ﺌ ﮙ
َ ﺌن؟ ﺋ آﺊ ن ﺌڙ
روﺊ ، ﺌل و ﺌ ﺊ ، ِ
ﺌڙ َﺌري ِﺌري آ ﺌن. ار، ﺌن ،ﺌ ۽ م َ ﺌ ُﺊ
ﺌن؟ ﺋ آﺊ ن ﺌڙ
ﺊ ، ﺋم ون ي، ُ ﮢ
َﺌري ِﺌري آ ﺌن. ﺌڙ دو ﺌن دل ۾ ،دَم دَم ﺌد ڌ ﺌر، درد دُ ﺌ
ﺌن؟ ﺋ آﺊ ن ﺌڙ
،ڌ ﺌر ري ڌوﺊ ، و وار
ﺌڙ َﺌري ِﺌري آ ﺌن. ﺌر، ۾ ُ ،ﺋ م رات ﺌ ﮙ
ﺌن؟ ﺋ آﺊ ن ﺌڙ
ﺌ ڏو ﺋ ن ي ڏوﺊ ، ، ُ ﺌ ي ڏو
ﺌڙ َﺌري ِﺌري آ ﺌن. ﺌر، ي وا ﺋ ا و و ن و
ﺌن؟ ﺋ آﺊ ن ﺌڙ
ﺊ ، ،ڙ ﺌن و ” و “ ادا ﺌﺊ ﮭ
َﺌري ِﺌري آ ﺌن. ﺌڙ ﺌر، ي اُن ريﮭ ا ر ﺌن او اڄ ﺐ
* ﺌن؟ ﺋ آﺊ ن ﺌڙ
*
www.sindhsalamat.com 174 www.sindhsalamat.com 173
ﺌو و ن اﮡ ﺌ وار : نا آ ﺌو و ن اﮡ ﺌ وار : نا آ
واﺊ
واﺊ
، ڏاڍا ﮘ م ڏ
َ ن ۾. ٽ ڌاران ا ﺌر، دم َ
. ڏُ ﮭ ڏاڍا ڏ ڏو
ر ﺌ ن دل ۾ ﺌ ن ،ڙا ﺌر ﺌن ﺋ ؟
ڌاران ٽ َ ن ۾. ﺋ ل ار، ﺌ ﺌ ،ن ﺋ ي۾ ِ
ڏو ڏاڍا ڏ ڏُ ﮭ .
اﺊ . ﺋ ،ا نﺐ ﺐﺌدل ﺌن ﺐ ﺌت و
َ ن ۾. ڌاران ٽ ن ﺌن و ﺌ ،اُ ي آرو ﺌر، ﺌ ّ
. ڏو ڏاڍا ڏ ڏُ ﮭ
ﺋ ، اري، ﺌڙو روز ﺋ ﺋ
َ ن ۾. ٽ ڌاران و م ﺌرو ،ووڙ ي وﮡ ﺌر، ن ِڏ ڏ
. ڏو ڏاڍا ڏ ڏُ ﮭ
، ،ﺌرن ﺌ ۾ ” و “ ڏﺌ
َ ن ۾. ڌاران ٽ ﺌ ،ﺌ ﺎ ربّ ﺌر، “ و “ ﺌن ﺌﮡ
* ڏاڍا ڏ ڏُ ﮭ . ڏو
*
www.sindhsalamat.com 176 www.sindhsalamat.com 175
ﺌو و ن اﮡ ﺌ وار : نا آ ﺌو و ن اﮡ ﺌ وار : نا آ
واﺊ
ر و روﺊﺌن ﺋ زار،
ﺌ ﺌن. وﺊ ﺌرُ ،ر را
ﺐ ُ ون، ڙ نﺐ ڙ ن
ﺌ ُ ن ُ ن، ﺌن ﺋ و
و ، و ﮭ و و
را، را ﮭ ﺌن ﺌر
َ ورا! ﺌ ڻ ﺌ ڏ
ﮗﺌﺊ را! ۾
ن، نر نر ن
ن، ﺌ راز ۽ ر ون ن ﺌر ن، ۾ ُب
آ، وا ﺌ ﺌر ن، ج ۾
! وو و ا ﺌﮡ ﮭ ﺌﮡ ﮭ ۾ آ،
! د ﺋ ا ! ! آﺐ ا
! د ﺋ ا !
، ا ُ ،ن ِ ّ۽
ا ر او ، ۾، ﺌرون ون ۽ ُ
ﺌ، ن وا ۾، ﺌرون ﺋ
! اَ ڪ ُ ﺌن، ريﮭ وڻ وڻ واس
! د ﺋ ا ! ! ور ور ڏ وا
! د ﺋ ا !
ڏي، ُ ي ﺌڙ
ڏي، ﺌن ﺋ ڏ ۾، ﺌﺊ ﺌرو ج
ﺐ اﺐ ، ڍو ﺌ ۾، ﺌم ﮘﺌﺊ
! ﺌ ﺌرو ڏ ، ﺌن ِ ن
! د ﺋ ا ! ! ﺌﺋ ﺌ ﺋ
! د ﺋ ا !
ﺌن ڏس، ﺌ ،وا ،ﺐ
ﺌن ڏس، ، ، ﺌﺊ ، ﺌري ﺌ ڻ ڙي
، ” و “ ﺌور ڏ ﺌﺊ ، را آڌ آڌ
! ﺌر ﮢ ﺌن، ﺌ ﮗ ري ﮗﺌٽ ُا
! د ﺋ ا ! ! ِﮗ ﺋ ۾ ﮗﺌﺊ
* ! د ﺋ ا !
۾،
ﺌر، – اڄ ُﮙ، ُ ﺋن ﺌ ۾، آ ُ آُ
ﺌر ﺌ ڏاڍا ﺌ آ ،ڌار ﺌرا! ،دردن وا ور و
و و ﮙ ﺌ ﺌ ﺌ ﺌر!
ﺌر ﺌرا!
ﺌر، ﺋ آ ن ﺌ، ﺌٽ و ﺌ ا
ﺌر، ﺌ ڏا ، ﺌن ڙ ۾
و ﮙ ﺌ ﺌ ﺌ ﺌر! و ، ﺌن ي َ
ي ﺐ ُ ،ﺐ ﺌر ﺌرا! ، ُ ُ ڙو ڙو
ﺌر، آ ﺊ ۾، ﺌ
ا ن ﺌرو ﺌر، ﺌر ﺌرا!
و ﮙ ﺌ ﺌ ﺌ ﺌر! و
ا، ۽ يﮭ ر ا
ار، ﺊ ي ﺌزي ﮡ اُڀ ۾ ا ي، ِا ا، ا ﺌز ان ۽
ﮗ ﮗ ﺌ ۽ ﺌر، ﺌر ﺌرا! ن ِ ن، ون ن
و ﮙ ﺌ ﺌ ﺌ ﺌر! و ُ
ﺌر ﺌرا!
ﺌر، ۾ اڄ، ﺌ ﺌ
ﺌر، ِ ُ ۾ ڏس، ﺐ ،وا ﺌ
و ﮙ ﺌ ﺌ ﺌ ﺌر! و ۾ ڏس، ن ﺌ ّ
ﺌ ﺌر، اڙيﮭ ش ن، و ﮭ ﺌ ِ ِ ار ﺌرا! ۾ ﮙ ،ﮘ ﮝ ﺌ ﮭ
ﺌر، ﺌ ﺋ ن ﮗﺌڙ ﺌ ُ ﺌر ﺌرا!
و و ﮙ ﺌ ﺌ ﺌ ﺌر!
وا ، و ۽ ر
ﺌ د ار، ﺋ ،دو ن ” و “ ﺌﺊ !
ﺌر، آ ، ﺌر ۽ ﺌ ڏ
ا دار! ﺋ ڌو ﺌر ﺌرا! و ن و ن ﺌن ،ڌو
و و ﮙ ﺌ ﺌ ﺌ ﺌر! ﺌر ﺌرا!
*
ڪ
ﺌ . نـ آ ﺌ ﺌن ﺌ ا . ﺌ اڄ آزاد آ ن ـ ا
ﺌ . نـ آ ا . ﺌ د ۾ آﺐﺌد آ ن ـ
ﺌ . ﮭ ﺌ رآ نـ ا . ﺌ ﺌن ﺌن اڄ ﺌد آ ن ـ
ﺌ . ڙيﮭ ﺌن ر آ ن ـ ا . ﺌ دودن او د آ ن ـ ا
ﺌ . ﺌـ يآ ن ا ﺌ . ﺌـ يآ ن ا
ﺌ . ﺌـ ر ﺌﮡ ا ـ ﺌ . ﺌـ ر ﺌﮡ ا