Anadolu Üniversitesi Devlet Konservatuvarı

Oda Müziği Dönem Çalışması

Frank Bridge Phantasy Piyanolu Dörtlü Eser

İncelemesi

Ezgi Yağmur Bilgin

Frank Bridge'in Hayatı

İngiliz besteci orkestra şefi ve violist Frank Bridge 26 Şubat 1879'da İngiltere'nin
Brighton kentinde doğdu. Bridge müzik eğitimine altı yaşında, ilk keman öğretmeni olan
babasıyla başladı. Onlu yaşlarının başında babasının tiyatro orkestrasında hem kemancı
hem de aranjör olarak aktif rol aldı. Royal College of Music'te keman ve kompozisyon
eğitimi alarak 1904 yılında mezun olan Bridge, profesyonel kemancı olarak kariyerine
devam etti, ancak kısa süre sonra viyolaya geçti. Mezuniyetinden sonra Charles Villiers
Stanford ile dört yıl boyunca kompozisyon çalışma imkanı sağlayan Vakıf Bursu'na layık
görüldü.

Yetenekli bir violist ve orkestra şefi olarak kazandığı ün, Joachim Quartet ve English
String Quartet'e üye olmasını sağladı. Covent Garden'da operalar yönetti ve Sir Thomas
Beecham'ın Yeni Senfoni Orkestrası'nı kurarken asistanlığını yaptı.

1. Dünya Savaşı Bridge'in hayatındaki en zor dönem oldu. Fransa'da savaşırken

öldürülen besteci Ernest Farrar'ın anısına yazdığı Piyano Sonatı'nda yaşadığı sıkıntıları
eserine yansıtmıştır. Bridge savaştan sonra da orkestra şefi olarak rağbet görmeye
devam etti. 1923 yılında Rochester, Boston, Detroit, Cleveland ve New York
orkestralarında kendi eserlerini yönetmek üzere ABD'ye gitti. Eşi ile birlikte Bayan
Elizabeth Sprague Coolidge ile yakın arkadaş oldular ve 1932 keman sonatı da dahil
olmak üzere çeşitli eserlerini ona ithaf ettiler. Coolidge'in cömert vakıf fonu, Bridge'in
hayatının geri kalanında kompozisyon ve öğretmenlik üzerine yoğunlaşmasını sağladı.

En tanınmış öğrencisi, on bir yaşındayken çalışmaya başladığı dahi çocuk Benjamin

Britten'dı. Britten 1937'de yazdığı Variations on a Theme of Frank Bridge adlı eserinde
ona saygılarını sunmuştu. 1939'da Britten'ın Amerika Birleşik Devletleri'ne göç etmesinin
ardından Bridge besteciliğe geri döndü ve 10 Ocak 1941'deki ölümünden önce sadece
Rebus Uvertürü'nü tamamladı.

Frank Bridge'in Oda Müziği Eserleri

Frank Bridge bestecilik yaşamı boyunca kendini geliştirmiş ve Romantik dönemden

Modern döneme geçerken müzik dilinde ve yazdığı formlarda değişiklik göstermiştir. Bu
da onu bu süreçte değişime ayak uydurabilen önemli bir besteci yapmıştır. Bestecinin en
çok parladığı alan ise oda müziği oldu. Bu alandaki önemli eserlerinden bazıları şunlardır:

Re minör Piyanolu Üçlü (1900)

Si bemol majör Yaylı Dörtlü (1900)

Mi minör Yaylı Beşli (1901)

Do minör Piyanolu Dörtlü (1902)

Mi bemol majör Keman Sonatı (1904) - (tamamlanmamış)

Üç Novelletten (1904)

Re minör Piyanolu Beşli (1905/1912)

Phantasy Fa minör Yaylı Dörtlü (1905)

Üç Idylls (1906)

Mi minör Yaylı Dörtlü No.1 'Bologna' (1906)

Phantasy Do minör Piyanolu Üçlü (1907)

Cobbett Yarışmasında 1.lik Ödülü

Phantasy Fa diyez minör Piyanolu Dörtlü (1910)

Re minör Piyanolu Beşli (1905/1912)

Mi bemol majör Altılı (1906/1912)

Sol minör Yaylı Dörtlü No.2 (1915)

Cobbett Yarışmasında 1.lik Ödülü

Re minör Çello Sonatı (1913/1917)

İki keman ve viyola için Üçlü Rapsodi (1928)

Keman Sonatı (1932)

Flüt Obua Klarinet ve Fagot için Divertimenti (1934/1938)

Yaylı Dörtlüsü No. 4 (1937)

Frank Bridge Fa diyez minör Phantasy eserinin Form ve Armonik Analizi

Fa diyez minör Phantasy, Phantasy Piyano Üçlüsü'nden üç yıl sonra, 1910'da

tamamlandı.
Phantasy Piyano Dörtlüsü'nün formu ise
Üçlü'nünkine çok yakındır (A-B-C-B-A). Bu form Triolu Şarkı Formu olarak tanımlanabilir.

Bu eser Bridge'in tonal oda müziği eserlerindeki en uzun tek bölümdür; ana tonu (tonik)
oluşturan giriş temasının açık bir unison ile kullanılmasıyla sonat allegro formundan
vazgeçilmiştir. Bridge'in bu açılışı seçmesinin ikincil sebebi ise, esere daha sonraki
temanın sağlayabileceğinden daha dramatik ve dikkat çekici bir açılış sunmaktır.

Re majördeki ikinci bölüm, ana temanın ilk cümlesinin dördüncü ölçüsünden oluşan bir
çello teması ve ona ikilemelerle eşlik eden bir piyano partisiyle devam eder.

Toniğin ve ana temanın yeniden başlaması Re minörde bir scherzo'ya dönüşür. Eşlik ise
Re majör bölümü anımsatır.

Tema bir dizi farklı ifadeyle değişime uğrar ve daha akıcı bir ikinci fikre çözülür. İkinci
tema La bemol majörde başlar ve aşağı inen (çoğunlukla kromatik) akıcı bir bas partisi
ile devam eder. Sonunda scherzo teması dominant pedal üzerinden yeniden sunulur.

Trio (C bölmesi) sakin ve liriktir, teması Dörtlü'nün girişinden türetilmiştir, nispeten kısa,
büyük ölçüde tek temalıdır ve bu kısım Re minöre kadar uzanır. Scherzo materyalinin
geri dönüşünün ardından, ikinci A bölümü, giriş/trio temasının kısaltılmış bir
versiyonunun ve ilk A bölümünün ilk temasının dönüşümlü olarak sunulmasıyla devam
eder.

Bu bölüm Fa diyez minör yerine Re minör başladığı için, girişte duyduğumuz drama
toniğin tekrar gelişine kadar sarkar. Sonrasında besteci bizi hızlı bir şekilde, ana temanın
uzun ve genişletilen Re majör tonundaki ikinci temaya götürür. Bunu, parçaların bazı
karakteristik ve kromatik hareketleri ile scherzo'daki motifi hatırlatan Fa diyez majör
sakin bir koda takip eder. Re majör bölüm, giriş ve trio temalarını da hatırlatır.

Açılıştaki büyüklük ve hareket, sonraki sakin ve düzenli kısımları dengelemeye hizmet

eder; koda, önceki melodramı aşar. Bu zıtlıkların sağladığı ruh hali ve karakter dengesi,
eserin başarısı ve otantikliği için önemli bir rol oynamaktadır.
Eserdeki bölümler arası armonik değişimleri ise bu tabloyla kısaca özetleyebiliriz:

I. A'dan B'ye geçiş (Fa diyez minörden Re minöre): pivot nota la

2. B'den C'ye geçiş (Re minörden Mi bemol majöre): Pesleştirilmiş beşli dominant yerine
kullanılarak mi bemol majöre geçilir.

3. C'den B2'ye geçiş (Eb majörden Re minöre): mi bemol dominantı A bölmesindeki gibi
Fransız artık altılısı olarak değerlendirilip re minör tonuna geçilir

4. B2'den A2'ye geçiş (Re minör/D majörden Fa diyez minöre): Re minörden Re majöre
geçildikten sonra yine ana tonun ( Fa diyez minör) Fransız artık altılısına geçilerek A
bölmesindeki akor ilerleyişinin tekrar edilmesinin ardından 2 ölçülük Re minör uzama ile
tekrar la pivot notası kullanılarak A-B bölmelerindeki geçiş tam ters şekilde kullanılır.

Sonuç

Bu çalışmayla İngiliz besteci Frank Bridge'in hayatına değinilmiş önemli oda müziği
eserlerine ve çalışmanın konusu olan Fa diyez minör Phantasy Piyanolu Kuartet'i
incelenmiştir. Romantik ve modern dönemde yaşamış ve 1. Dünya savaşından
etkilenmiş bu bestecinin yaşadığı döneme ve çaldığımız esere ışık tutmak istenmiştir.
 Kaynaklar
Kitaplar ve Makaleler

Fabian Huss, The Chamber Music of Frank Bridge, 2010, Bristol Üniversitesi Doktora
Tezi

Fabian Huss, The Music of Frank Bridge, 2015, the Boydell yayınevi

Hindmarsh, Paul, Frank Bridge: seeds of discontent, 1991, The Musical Times Dergisi
Vol. 132, sayfa 695-698

Edwin Evans, Modern British Composers. I. Frank Bridge, 1919, The Musical Times
Dergisi Vol. 60, No. 912 sayfa 55-61

John Warrack, A Note on Frank Bridge, 1963, Tempo New Series Dergisi No. 66/67,
Sayfa 27-32

Web siteleri

https://www.musicweb-international.com/bridge/chapt1.htm

https://www.britannica.com/biography/Frank-Bridge

https://www.fabermusic.com/we-represent/frank-bridge