PAGBASA at PAGSUSURI ng Iba’t-ibang Teksto tungo sa Decoding: Guided Reading

PANANALIKSIK Guide Questions:

Kahulugan at katangian ng Tekstong Binasa • Sino ang pangunahing tauhan? Sino

Layunin: Natutukoy ang kahulugan at katangian ng ang mga sumusuportang tauhan? Ilarawan ang
mahahalagang salitang ginamit ng iba’t ibang uri ng kanilang pisikal na katangian at pag-uugali
tekstong binasa • Saan ang tagpuan? Ilarawan ang
tagpuan ng kwento.
I. Pagbasa
a. Kognitibong Kasanayan
Decoding: Summarizing
b. Kognitibo + Kasanayan

Kognitibo
- Ginagamit ang pag-isip upang makaunawa at
makaalam ng bagong impormasyon.

Kasanayan
- Kakayahan na kailangan paunlarin.

- Ang pagbasa ay isang kakayahan na dapat

gawin ng wasto at paulit-ulit upang makakuha at
makaunawa ng mahahalagang impormasyon gamit
Iba’t ibang uri ng teksto:
ang pag-iisip.
-Deskriptib -Impormatib
-Naratib -Persuweysib
PAGBASA
-Prosidyural -Argumentative
Language Pag-unawa sa
Comprehension- wika
Mga Uri ng Tekstong Impormatib
1. Naglalahad ng totoong pangyayari o kasaysayan.
Decoding- Pag-unawa sa nilalaman
Halimbawa:Naganap ang Bataan
Death March noong Abril 1942 sa kasagsagan
Kahulugan at kabuluhan ng mga salitang binabasa
ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig.

Language comprehension
I. Tekstong impormatib
- Mayroong walong pangunahing wika ang
1.
Pilipinas.
a. Nagbibigay ng impormasyon, kaalaman, at
paliwanag tungkol sa isang tao, bagay, lugar,
hayop, o pangyayari.
Decoding b. Sinasagot nito ang tanong na ‘ano,’ ‘sino,’ at
Slight words Visualization kung minsan ay ‘paano.’
c. Pawang impormasyon at katotohanan
Graphic Organizer Summarizing lamang ang taglay.

Guided Reading 2. Pag-uulat ng Impormasyon

Halimbawa: Francisco Domagoso ang tunay na
pangalan ni Isko Moreno.Naging tanyaglamang
siyasakaniyangscreenname kayaitonarinangnaging
pangalanniyabilangpolitiko.
 3. Pagpapaliwanag
Elemento at paraan ng panghihikayat
Halimbawa:Bumabaangmga
markaniLenidahilhindisiya nakakuhangpagsusulit.
Ayon kay Aristotle, may tatlong
elemento ang panghihikayat.

Ethos – Paggamit ng kredibilidad o imahe

II. Tekstong Diskriptib para makapanghikayat
1.
Pathos – Paggamit ng emosyon ng
a. Tekstong naglalarawan mambabasa
b. Mayaman sa mga salitang pang- uri o pang-
abay. Logos – Paggamit ng lohika at impormasyon
c. Naglalayon na makapgpinta ng imahe sa
hiraya ng mambabasa gamit ang limang
pandama: paningin, pang-amoy, pandama, III. Tekstong Naratib
pandinig at panlasa -Ito’y nasa anyong nagsasalaysay.
Ito ay nagkukuwento tungkol sa tiyak at
pagkakasunod-sunod ng mga kaganapan.
Mga Uri ng tekstong Deskriptib
IV. Tekstong Prosidyural
Deskripsyong Teknikal
Ay parang mga manwal na tumataglay ng
Halimbawa: kaalaman na kailangan para sa isang gawain.
Tatlong piraso na lamang ng tsokolate ang laman Nakasaad rin dito ang naaayon na pagkasunod-
ng pulang kahong ibinigay ni Benedicto. sunod ng mga gawain.
Layunin nito na makapagbigay ng malinaw
na instruksyon.
Deskripsyong Impresyunistik
Halimbawa: Namamalditahan
V. Tekstong Argumentatib
Ako sa anak na panganay ni Aling Marta dahil
ramdam kong hindi totoo ang kaniyang pagngiti sa Ang pangunahing layunin ay makapaglahad
atin. ng katuwiran.
Ang pangangatwiran ay nararapat na maging
malinaw at lohikal, kahit pa ang layunin lamang
Deskripsyong Karaniwan nito ay magpahayag ng opinyon sa isang tiyak na
Halimbawa: isyu o usapin. Tumutugon sa tanong na bakit.

Ang eskinita na iyon ay masikip, madilim,at

mayroong hindi magandang amoy.
Pagtukoy ng Kahulugan at Katangian ng
Mahahalagang Salitang Ginamit ng Iba’t-
2. ibang Uri ng Tekstong Binasa
a. Naglalayong makapangumbisi o I. Pagpapakahulugan sa Salita
makapanghikayat
b. Pagbibigay ng opinyon ng may akda o 1. Pagbibigay-kahulugan
nagsasalita
c. Ang tono ng tekstong ito ay sobhetibo kung Hal:pambihira–katangi-tangi
saan nakabatay ang manunulat sa kanyang
mga ediya. 2. Pagbibigay ng iba pang kahulugan o
barayti ng salita
Halimbawa ng Tekstong Persuweysib Hal:paghanga-pagmamahal
I. Iskrip sa patalastas 3. Pagbibigay ng mga halimbawa.
a. Propaganda sa eleksyon
b. Pliers ng produkto Hal: Ang buhay ng tao ay parang isang
c. Brochures na nanghihikayat gulong. Minsan nasaibabaw, minsan nasa
Networking ilalim. Minsan ay nakararanas tayo ng hirap
at minsan naman ay nakararanas ng
ginhawa.
4. Paglalapi at pagsasama ng salita sa
pangungusap
Hal: Lagi nalamang akong Minamata ni
Nene. (nang- aapi o mababa ang pagtingin sa
kapwa) Matalas ang mata ni Totoy.
(bahagingkatawan)
5. Paggamit ng mga idyomatikong pahayag
at pagtatayutay
Hal: Di-mali parang uwak–malawak
WIKA
• Ay isang bahagi ng pakikipagtalastasan.
• kalipunan ng mga simbolo, tunog at
mga kaugnay na batas upang maipahayag
ang nais sabihin ng kaisipan.
Kategorya ng Wika
I. Pormal na Wika
1. Pambansa
Hal: asawa, anak, tahanan
2. Pampanitikan o Panretorika
Hal: Kabiyak ng puso, Bunga ng pag-ibig, pusod ng
pagmamahalan
II. Impormal na Wika
1. Lalawigan
Hal: Papanaw ka na? Nakain ka na? Buang!
2. Kolokyal
Hal: meron – mayroon nasan – nasaan sakin – sa akin
3. Balbal
Hal: chicks, Pinoy
Karaniwang paraan ng pagbubuo ng salitang balbal
1. Paghango sa mga salitang katutubo Halimbawa:
Gurang(matanda) Bayot(bakla) Barat(kuripot)
2. Panghihiram sa mga wikang banyaga Halimbawa:
Epek(effect) Futbol(naalis) Tong(wheels)
3. Pagbibigay ng kahulugan ng salitang tagalog
Halimbawa:
Buwaya (Crocodile)
Bata (Child/Girlfriend)
Durog (powdered/high in addiction) Papa
(father/lover)
Pagtukoy ng Kahulugan at Katangian ng
Mahahalagang Salitang Ginamit ng Iba’t
Ibang Uri ng Tekstong Binasa
Suriin
Pagpapakahulugan ng salita ang
malawak na pagpapakahulugan sa mga salita
ay kinakailangan ng tao upang higit na
maging mahusay at epektibo ang
pakikipagkomunikasyon. Narito ang mga
paraan kung paano mabibigyang kahulugan
ang mga salita O pangungusap.
1. Pagbibigay-kahulugan — ito ang
pagbibigay ng kahulugan na mula sa
taong may sapat na kabatiran tungkol
sa salita/pangungusap na nais bigyang
kahulugan o kaya'y maaaring mula sa
mga diksyunaryo, aklat,
ensayklopedya, magasin o pahayagan.
Halimbawa : pambihira - katangi-tangi
2. Pagbibigay ng iba pang kahulugan
o barayti ng salita — ito ang
pagbibigay ng magkatulad na
kahulugan
Halimbawa : paghanga- pagmamahal
3. Pagbibigay ng mga halimbawa —
ito ang pagbibigay ng kahulugan ng
isang salita sa pamamagitan ng
pagbibigay ng mga halimbawa.
Halimbawa : ang buhay ng tao ay parang
isang gulong. Minsan nasa ibabaw, minsan
nasa ilalim. Minsan ay nakararanas tayo ng
hirap at minsan narnan ay nakararanas ng
ginhawa.
4. Paglalapi at pagsasama ng salita sa
pangungusap — ito ang pagkakaroon
ng iba't ibang pagpapakahulugan sa
salita kapag nilalapian.
Halimbawa : mata lamang ang walang latay.
(Sobra ang natanggap na pananakit) lagi na
lamang akong minamata ni nene. (Nang-aapi
o mababa ang pagtingin sa kapwa) matalas
ang mata ni totoy. (Bahagi ng katawan)
5. Paggamit ng mga idyomatikong
pahayag at pagtatayutay — ito ang
pagbibigay ng kahulugan sa mga salitang
matalinhaga sa pamamagitan ng pagsusuri
sa mga salitang ginamit.
Halimbawa : di-maliparang uwak –
malawak
Kaantasan ng wika
Ang wika ay nahahati sa iba’t ibang
kategorya sa antas na ginagamit ng tao batay
sa kaniyang pagkatao, sa lipunang kanyang
ginagalawan, lugar na tinitirhan, panahon,
katayuan, at okasyong dinadaluhan. Kaya
mahalagang kilalanin ang mga salita upang
maging pamilyar sa katangiang tinataglay
nito.
A. Pormal na wika - ito ay antas ng wika
na istandard at kinikilala o ginagamit ng
nakararami.
1. Pambansa- ito ay ginagamit ng
karaniwang manunulat sa aklat at
pambalarila para sa paaralan at
pamahalaan.
Halimbawa: asawa, anak, tahanan
2. Pampanitikan o panretorika- ito ay
ginagamit ng mga malikhaing
manunulat. Ang mga salita ay
karaniwang malalalim, makulay, at
masining.
Halimbawa: kabiyak ng puso, bunga ng
pag-ibig, pusod ng pagmamahalan
B. Impormal na wika - ito ay antas ng wika
na karaniwan, palasak, at pangaraw-araw.
Madalas itong gamitin sa pakikipag-usap at
pakikipagtalastasan.
1. Lalawigan- ito ay gamitin ng mga tao
sa partikular na pook o lalawigan,
makikilala ito sa kakaibang tono o
punto.
Halimbawa: papanaw ka na? (Aalis ka
na) nakain ka na? (Kumain ka na) buang!
(Baliw)
2. Kolokyal- pang-araw-araw na salita,
maaring may kagaspangan nang
kaunti, maaari rin itong refinado ayon
sa kung sino ang nagsasalita. Ang
pagpapaikli ng isa, dalawa, o higit
pang titik sa salita.
Halimbawa: meron – mayroon, nasan -
nasaan sakin - sa akin
3. Balbal- sa ingles ito ay slang.
Nagkaroon ng sariling codes, mababa
ang antas na ito, ikalawa sa antas
bulgar.
Halimbawa: chicks (dalagang bata pa)
orange (bente pesos) pinoy (pilipino)
Karaniwang paraan ng pagbubuo ng salitang
balbal:
1. Paghango sa mga salitang katutubo
Halimbawa:
Gurang (matanda)
Bayot (bakla)
Barat (kuripot)
2. Panghihiram sa mga wikang
banyaga
Halimbawa:
Epek (effect)
Futbol (naalis)
Tong (wheels)
 3. Pagbibigay ng kahulugan ng 8. Paghahalo ng Salita
salitang tagalog
Halimbawa:
Halimbawa:
Bow na lang ng Bow
buwaya (crocodile)
Mag-MU
bata (child/girlfriend)
Mag-jr (joy riding)
durog (powdered/high in addiction)
9. Paggamit ng Bilang
papa (father/lover)
Halimbawa:
143- I love you
4. Pagpapaikli
50/50- naghihingalo
Halimbawa:
10. Pagdaragdag
Pakialam - paki
Halimbawa:
Malay ko at pakialam ko -ma at pa
Puti - isputing
Anong sinabi -ansabe
Kulang -kulongbisi
Anong nangyari -anyare
11. Kumbinasyon
(Pagbabaligtad at Pagdaragdag)
5. Pagbabaliktad
Halimbawa:
Halimbawa:
Hiya-yahi-Dyahi
Etneb- bente
12. Pagpapaikli at pag-Pilipino
Kita- atik
Halimbawa:
Ngetpa- panget
Pino -Pinoy
Dehin- hindi
Mestiso-Tiso-Tisoy
13. Pagpapaikli at pagbabaligtad
6. Paggamit ng Akronim
Halimbawa:
Halimbawa:
Pantalon-Talon-Lonta
PUI -Pasyenteng Uusisain at Ipapa-
Sigarilyo-Siyo-Yosi
confine
14. Panghihiram at pagpapaikli
PUM-Pasyenteng Uuwi at Mamalagi
sa bahay Halimbawa:
AWIT- AW ang sakIT Security -Sikyo
7. Pagpapalit ng Pantig Brain Damage - Brenda
Halimbawa:
Lagpak / palpak -Bigo 15. Panghihiram at Pagdaragdag
Torpe / Tyope /Torpe -naduwag Halimbawa:
Get -Gets/Getsing
Cry -Crayola