1.

10 KASAYSAYAN NG WIKANG PAMBANSA SA PAMAMAGITAN NG BATAS

PANGWIKA
1. Ayon sa Konstitusyon noong 1935, isinasaad sa Artikulo XIV, Sek.3
Ang Kongreso ay gagawa ng mga hakbang tungo sa pagpapaunlad at pagpapatibayngisang
Wikang Pambansa batay sa isasa mga umiiral na katutubong Wika. lyon ang unang hakbang
tungo sa pagkakaroon natin ng Wikang Pambansa.
2. Batas Komonwelt Blg.184(1936)
Lumikha ng isang lupon at itinakda ang mga kapangyarihan nito sa pagpili ng isang katutubong
wika na siyang pagbabatayan ng Wikang Pambansa.
Ipinatupad ng Batas Komonwelt Blg. 184 ang pagtatag ng Surian ng Wikang Pambansa na
siyang mangangasiwa na pag-aralan ang wikain sa Pilipinas at napili ang Tagalog para gawing
Wikang Pambansa, dahil ito ang pinakamalaganap sa buong kapuluan. Ang mga naging kasapi
ng Surian ng Wikang Pambansa ay sina: Jaime C. de Veyra (Hiligaynon), Santiago Fonacier
(Ilocano), Casimiro Perfecto (Bicol), Felix S. Rodriguez (Tagalog), Hadji Butu (Maranao-
Maguindanao), Isidro Abad (Cebuano), Zoilo Hilario (Pampanga), Jose Zulueta (Pangasinan),
Lope K. Santos(Tagalog).
3. Kautusang Tagapagpaganap Blg.134(1937)
Ipinahayag na ang Tagalog ang siyang magiging batayan ng Wikang Pambansa ng Pilipinas.
Nilagdaan ni Pangulong Manuel L. Quezon noong Disyembre 30, 1937 na nagsasaaad na
Tagalog ang kikilalaning Wikang Pambansa. Kaya siya'y itinuturing na “Ama ng Wikang
Pambansa."
Tagalog ang ginawang batayanng Wikang Pambansa sapagkatito'y nahahawig sa maraming
wikain sa bansa. Bukod sa pagkakahawig sa maraming wikain sa Pilipinas, ang Tagalog na
siyang batayan ng Wikang Pambansa ay nagtataglay ng humugit-kumulang na 5,000 salitang
hiram sa Kastila, 1,500 sa Ingles, 1,500 sa Intsik, at 3,000 sa Malay. (Rolando A. Bernales,
Komunikasyon sa Modernong Panahon,2011,p.62)
4. Kautusang Tagapagpaganap Blg.263(1940)
Nagbigay ng pahintulot sa pagpapalimbag ng· isang Diksyunaryo at isang Gramatika o Balarila
ng Wikang Pambansa, at itinakdang mula sa Hunyo 19,1940, ay pasimulan nang ituro ang
Wikang Pambansa ng Pilpinas sa lahatng paaralang-bayan at pribado sa buong bansa. Inatasan
din ang Kalihim ng Pagtuturong Pambayan na maglagda kalakip ang pagpapatibay ng pangulo
ng Pilipinas, ng mga kinakailangang tuntunin at patakaran sa pagpapaunlad sa kautusang ito.
5. Batas Komonwelt Blg.570(1946)
Pinagtibay na ang Wikang Pambansa ng Pilipinas ay maging isa sa mga opisyal na wika ng
bansa
6. Proklama Blg.12(1954)
Nilagdaan ng Pangulong Magsaysay ang batas na nagpapahayagng pagdiriwang ng Linggo ng
Wika, mula Marso 29,hanggang Abril 4 ayon sa mungkahi ng Surian ng Wikang Pambansa.
7. Proklama Blg.12(1955)
Nilagdaan ni Pangulong Magsaysay ang batas na nagsusulong hinggil sa pagdiriwang ng Linggo
ng Wika.
8. Proklama Blg.186(1959)
Nilagdaan ng Pangulong Magsaysay at sinusugan ang proklama Blg. 12 (1954). Itinakda ang
pagdiriwang ng Linggo ng Wika simula ika-13 ng Agosto hanggang 19.
9. Kautusang Pangkagawaran Blg.7(1959)
Nilagdaan ni Kalihim Jose Romero at itinagubilin na kailanman at tinukoyang Wikang
Pambansa, ang salitang Pilipino ang itatawag.
10.Kautusang Pangkagawaran Blg.24(1962)
Nilagdaan ni Kalihim Alejandro Roces at iniutos na simula sa Taong Aralan "63-64", ang mga
sertipiko at diploma ng pagtatapos ay ipalilimbag sa Wikang Pilipino.
11. Kautusang Tagapagpaganap Blg. 60 (1963)
Nilagdaan ni Pangulong Diosdado Macapagal ang pag-uutos na awitin ang Pambansang Awit ng
Pilipinas sa titik nitong Pilipino.

12. Kautusang Tagapagpaganap Blg.96(1967)

Nilagdaan ng Pangulong Marcos at itinadhana na ang lahat ng edipisyo, gusali at tanggapan at
pamahalaan at pangngalan sa Pilipino.
13. Memorandum Sirkular Blg. 172 (1968)
Nilagdaan ni Kalihim Rafael Salas at ipinag-utos na ang mga letterheads ng mga tanggapan at
pamahalaan ay isulat sa Pilipino.
14.Memorandum Sirkular Blg. 187 (1969)
Itagubilin ang pagbuo ng seminar sa Pilipino ng mga kawani ng pamahalaan. Ang seminar ay
idaraos ng Surian ng Wikang Pambansa sa iba't ibang pook panlingwistika ng kapuluan.
15.Kautusang Tagapagpaganap Blg. 187 (1969)
Nilagdaan ng Pangulong Marcos at inutos sa lahat ng kagawaran, kawanian, tanggapan at iba
pang sangay ng pamahalaan na gamitin ang wikang Pilipino hangga't maaari sa lahat ng opisyal
na transaksyon at komunikasyon ng pamahalaan.
16. Memorandum Sirkular Blg,384(1970)
Ipinalabas ni Kalihim Tagapagpaganap Alejandro Melchor ang pagtatalaga ng may kakayahang,
tauhan upang, mamahala sa lahat ng komunikasyon sa Filipino sa lahat ng
kagawaran,kawanihan,tanggapan at iba pang sangay ng pamahalaan
17. Kautusang Tagapagpalaganap Blg.304
Nilagdaan ng, Pangulong, Marcos ang pagpapanauli sa dating,kayarian ng Surian ng Wikang
Pambansa at nililiwanag ang, mga kapangyarihan at tungkulin nito.
18. Artikulo XV, Seksyon 3(1973)
Ang Pambansang Asemblea ay dapat gumawa ng hakbang sa pagpapaunlad at pormal na
adapsyon ng panlahat ng; Wikang Pambansa at nililiwanag, ang mga kapangyarihan at tungkulin
nito.
Batas Blg. 73 (1974) Nilagdaan ng Pangulong Marcos at nag-atas sa Surian ng Wikang
P'ambansa na isalin ang Saligang Batas sa mga wikang sinasalita ng may limampung libong
mamamayan alin sunod sa probisyon ng Saligang Batas Artikulo XV, Seksyon 3.
19. Kautusang Pangkagawaran Blg. 25 (1974)
Nilagdaan ni Kalihim Juan Manuel ang pagpapatupad sa patakarang Edukasyong Bilinggwal sa
mga paaralan. Noong Hulyo 21, 1978, ipinatupad din niya ang Kautusang Pangministri, na isama
ang Filipino sa lahat ng kurikulum ng pandalubhasaang antas. Magsimula sa unang semester ng
taong 1979-1980, ang lahat ng edukasyong institusyon ay magbubukas ng anim (6) na yunit sa
Pilipino sa kanilang programang aralin sa lahat ng kurso, maliban sa mga kursong pagtuturo, ay
labindalawang (12) yunit.
20. Artikulo XIV, Seksyon 6 - 9 (1987)
Sek.6-ang wikang pambansa ng Pilipinas ay Filipino. Samantalang, nililinang na ito ay dapat
payabungin at pagyamanin pa na salig sa umiiral na wika sa Pilipinas at sa iba pang mga wika.
Alinsunod sa nakatadhana ng batas at sangayon sa nararapat na maaaring ipasya ng Kongreso,
dapat magsagawa ng hakbangin ang pamahalaan upang ibunsod at puspusang itaguyod ang
paggamit ng wikang Filipino bilang midyum ng opisyal na komunikasyon at bilang wika ng
pagtuturo sa sistemang pang-edukasyon.
Sek. 7-ukol sa mga layunin ng komunikasyon at pagtuturo ang mga wikang opisyal ng Pilipinas
ay Filipino at hangga't walang ibang itinatadhana ang batas, Ingles.
Ang mga wikang panrehiyon ay pantulong sa mga wikang opisyal sa mga rehiyon at
magsisilbing pantulong sa mga wikang panturo roon.
Sek.8-ang Konstitusyong ito ay dapat ipahayag sa Filipino at Ingles; at dapat isalin sa mga
pangunahing wikang pangrehiyon, Arabic at Kastila.
Sek. 9 - dapat magtatag ang Kongreso ng isang Komisyon ng Wikang P'ambansa na binubuo ng
mga kinatawan sa iba't ibang mga rehiyon at mga disiplina na magsasagawa, mg-uugnay at
magtataguyod ng mga pananaliksik sa Filipino at iba pang mga wika para sa kanilang
pagpapaunlad, pagpapalaganap at pagpapanatili.
21.Kautusan Blg.52(1987)
Pinalabas ni Kalihim Lourdes Quisimbing ang pag-uutos sa Wikang Filipino bilang wikang
panturo sa lahat ng antas sa paaralan kaalinsabay ng Ingles.
Tungkulin ng patakarang Edukasyong Bilinggwal na pahusayin ang pagkatuto sa pamamagitan
ng dalawang wika (Filipino at Ingles), upang matamo ang mataas na uri ng edukasyon gaya ng
hinihingi ng Konstitusyong 1987.
Palaganapin ang Filipino bilang wika ng leterasi; paglinang at pagpapayabong ng Filipino bilang
linggwistikong sagisag ng pambansang pagkaka-isa at pagkakakilanlan at patuloy na
intelektwalisasyon ng wikang Filipino. Sa isang banda, panatilihing wikang internasyunal para sa
Pilipino ang Ingles at di bilang eksklusibong wika ng agham a teknolohiya.
CHED Memorandum Blg. 59 - nagtatadhana ng siyam (9) na unit na pangangailangan sa Filipino
ng pangkalahatang edukasyon at nagbabago sa diskripsyon at nilalaman ng mga kurso sa Filipino
1 (Sining ng Pakikipagtalastasan), Filipino 2 (Pagbasa at Pagsulal sa Iba't Ibang Disiplina) at
Filipino 3 (Retorika).
22.Proklama Blg.1041(1997)
Iniutos ni Kalihim Isidro Carino na gamitin ang Wikang Filipino sa pagbibigkas ng panunumpa
ng katapatan sa Saligang Batas at sa bayan natin.
Matapos ang rebulosyong EDSA 1, tuluyan nang natiyak ng Kostitusyon/ Saligang Batas ng
1987 (Artikulo XIV, Seksyon 6-9), ang kasalukuyang ngalan ng pambansang wika ng Pilipinas,
ang Filipino.
Noong Hulyo 15,1997,nilagdaan ni Pangulong Ramos ang Proklamasyon Blg. 1041 na ilipat ang
pagdiriwang ng Linggo ng Wika. Sa halip na lingo, ginawang isang buong buwan ng Agosto ang
pagdiriwang ng Wikang Pambansa.
Nilagdaan ng dating Kalihim Isagani Cruz ng Kagawaran ng Edukasyon Kultura at Isports, ang
Kautusang Pangkagawaran Blg. 45 noong 2001 na mas kilala na Revisyon ng Alfabeto at
Patnubay sa Ispeling ng Wikang Filipino.
Ang Kautusang Pangkagawaran Blg. 104 s. 2009, ay nilagdaan ni Kalihim Jesli
Wikang Filipino.
A. Lapus ng Kagawaran ng Edukasyon na naglalaman ng Gabay sa Ortograpia ng Wikang
Filipino.