KASAYSAYAN NG WIKANG PAMBANSA

 Saligang Batas ng Biak – na – Bato (1896)

Ang wikang Tagalog ang magiging opisyal na wika ng
Pilipinas.
 Saligang Batas ng 1935, Artikulo XIII, Seksyon 3
“Ang Pambansang Asemblea ay dapat gumawa ng mga
hakbang tungo sa pagpapaunlad at pagpapatibay ng isang
komong wikang pambansa na batay sa isa sa mga umiiral na
katutubong wika. Hanggat hindi ipinag-uutos ng batas,
mananatili ang Ingles at Kastila bilang mga opisyal na
wika.”
 Seksyon 3, Artikulo XIV (1935)
Pagpapaunlad at pagpapatibay ng isang wikang pambansa batay
sa mga umiiral na katutubong wika.
 Batas Komomwelt Blg. 184 (1936)
Naglalayong bumuo ng samahang pangwikang (Surian ng Wikang
Pambansa o SWP) tutupad sa hinihingi ng konstitusyon, ang
naging unang pinuno nito ay si Jaime C. De Veyra. Inaprubahan ng
kongreso, na lumikha ng Surian ng Wikang Pambansa na
naatasang gumawa ng pag-aaral ng mga katutubong wika at pumili
ng isa, na magiging batayan ng Wikang Pambansa.
 Kautusang Tagapagpaganap Blg. 134 (1937)
Sa pamamagitan ng Kautusang ito ng Pangulong Quezon, ang
Wikang Pambansa ay ibabatay sa Tagalog.
 Kautusang Tagapagpaganap Bl. 263 (1940)
Nabuong ganap ni Lope K. Santos (Ama ng Balarilang Tagalog)
ang talatinigang may pamagat na “A Tagalog – English Dictionary”
at “Ang Balarila ng Wikang Pambansa”. Paglilimbag ng isang
balarila at isang diksyunaryo sa Wikang Pambansa. Ipinahayag pa
ring ituturo ang Wikang Pambansa sa mga paaralan sa buong
Pilipinas na nagsimula noong Hunyo 19, 1940.
 Kautusang Pangkagawaran Blg. 1
Iniutos ng kalihim ng Pampublikong Instruksyon, Jorge Bacobo, na
ituro sa lahat ng paaralan ang pambansang wika, na base sa
Tagalog, taong panuruan 1940 – 1941.
 Kautusang Pangkagawaran Blg. 25 (1940)
Pagtuturo ng Wikang Pambansa, sinisimulan sa mataas at normal
na paaralan.
 Batas Komonwelt Blg. 570 (1940)
Pinagtibay ng Batas Komonwelt Blg. 570 na nagtadhana, na simula
sa Hulyo 4, 1946, ang wikang pambansa ay isa sa mga opisyal na
wika ng bansa.
 Order Militar Blg. 13
 Ibinaba noong panahon ng pananakop ng Hapon, ginawang
opisyal na mga wika ng Pilipinas ang wikang Hapon at Tagalog.
 Batas ng Komonwelt Blg. 570 (Hulyo 4, 1946)
 Ang wikang pambansa ay tatawaging Wikang Pambansang
Pilipino, ay maging isa nang wikang opisyal ng Pilipinas.
 Proklama Blg. 186 (1954)
 Nagpalabas ng kautusan ang Pangulong Ramon Magsaysay sa
taunang pagdiriwang ng Linggo ng Wikang Pambansa mula sa
Marso 29 – Abril 4.
 Proklama Blg. 12 (Marso 26, 1954)
 Nilagdaan ni Pangulong Magsaysay ang pagpapahayag ng
pagdiriwang ng Linggo ng Wika, simula Marso 29 hanggang Abril 4
at araw ni Balagtas tuwing Abril 2 na kanya ring kaarawan ayon sa
mungkahi ng Surian ng Wikang Pambansa.
 Proklama Blg. 186 (Setyembre 26, 1954)
 Nilagdaan ng Pangulong Ramon Magsaysay ang Proklama Blg.
186 na nagsusog sa Proklama Blg. 12, serye ng 1954, na sa
pamamagitan nito’y inililipat ang panahon ng pagdiriwang ng
Linggo ng Wikang Pambansa taon – taon simula sa sa ika-13
hanggang ika-19 ng Agosto. Nakapaloob sa panahong saklaw ang
pagdiriwang ng kaarawan ni Quezon.
 Kautusang Pangkagawaran Blg. 7 (1959)
 Pinalabas ng Kalihim ng Kagawaran ng Edukasyon, Jose
Romero. Nagsasaad na kailan ma’y tutukuyin ang Wikang
Pambansa, ang salitang PILIPINO ay siyang gagamitin.
 Kautusang Pangkagawaran Blg. 24 (Nobyembre 14, 1962)
 Ang mga sertipiko at diploma ng pagtatapos simula sa taong
aralan 1963 – 1964 ay ipalilimbag na o may salin sa wikang
Pilipino.
 Kautusang Tagapagpaganap Blg. 96 (Oktubre 24, 1967)
 Nilagdaan ni Pangulong Marcos ang isang kautusang
nagtatadhanang ang lahat ng mga gusali at mga tanggapan ng
pamahalaan ay pangalanan sa Pilipino.
 Memorandum Sirkular Blg. 172 (1968)
 Ipinalabas ni Kalihim Tagapagpaganap, Rafael Salas, ang isang
kautusan, na ang lahat ng pamuhatan ng liham ng mga kagawaran,
tanggapan at mga sangay nito ay maisulat sa Pilipino.
 Memorandum Sirkular Blg. 199 (1968)
 Itinagubilin ang pagdalo sa seminar sa Filipino ng mga kawani
ng pamahalaan. Ang seminar ay idaraos ng Surian ng Wikang
Pambansa sa iba’t ibang purok linggwistika ng kapuluan.
 Kautusang Tagapagpaganap Blg. 187 (1969)
 Nilagdaan ni Pangulong Marcos at nag-uutos sa lahat ng
kagawaran, kawanihan, tanggapan at iba pang sangay ng
pamahalaan na gamitin ang wikang Pilipino hangga’t maaari sa
Linggo ng Wikang Pambansa at pagkaraan naman nito sa lahat ng
opisyal na komunikasyon at transaksyon.
 Memorandum Sirkular Bl. 384 (1969)
 Pinalabas ni Kalihim tagapagpaganap, Alejandro Melchor na nagtatalaga ng
mga may kakayahang tauhan upang mamahala ng lahat ng komunikasyon sa
Pilipino sa lahat ng kagawaran, kawanihan, tanggapan at iba pang sangay ng
pamahalaan kabilang ang mga korporasyong ari o kontrolado ng pamahalaan.
 Kautusang Tagapagpaganap Blg. 304 ( 1971)
 Nilagdaan ng Pangulong Marcos na nagpapanauli sa dating kayarian ng Surian
ng Wikang Pambansa at nililiwanag ang mga kapangyarihan at tungkulin nito.
 Memoradum Sirkular Blg. 448 (1971)
 Itinakda ni Marcos ang Pambansang Linggo ng Wika ay Agosto 13 hanggang
19 kada taon.
 Atas ng Pangulo blg. 73. (1972)
 Nilagdaan ni Marcos at nag-aatas sa Surian ng Wikang Pambansa, na isalin
ang Saligang Batas sa mga wikang sinasalita ng may limampung libong
mamamayan.
 Saligang Batas ng 1973 Artikulo XIV, Seksyon 3
 Ang Pambansang Asemblea ay gagawa ng mga hakbang tungo sa
paglinang at pormal na adapsyon ng isang panlahat na wikang
pambansa na tatawaging Pilipino. Hangga’t hindi nagpapatibay ang
batas ng naiiba, ang Ingles at Pilipino ang siyang wikang opisyal.
 Artikulo XV, Seksyon 3 (1973)
 Nilikha ng Pambansang Lupon ng Edukasyon ang resolusyong
nagsasaad na gagamiting midyum ng pagtuturo mula sa antas
elementarya hanggang tersyarya sa lahat ng paaralang pambayan o
pribado at pasisimula sa taong panuruan 1974 – 1975.
 Kautusang Pangkagawaran Blg. 25 (Hulyo 10, 1974)
 Itinakda ang mga panuntunan sa pagpapatupad ng Patakarang
Edukasyong Bilinggwal sa mga paaralan, na nagsimula sa taong
panuruan 1974 – 1975. Ang patakarang ito ay nag-uutos ng
magkahiwalay na paggamit ng Pilipino at Ingles bilang midyum ng
pagtuturo ng mga tiyak na asignatura sa primarya, intermedya at
sekundarya. Nilagdaan ito ni Kalihim Juan Manuel ng Kagawaran
ng Edukasyon at Kultura.
 Memorandum ng MECS Blg. 203 (1978)
 Accelerating the attainment of the goals of bilinggual education.
 Kautusang Pangkagawaran Blg. 203 (1978)
 Paggamit ng katagang “Filipino” sa pagtukoy sa wikang
pambansa ng Pilipinas.
 Proklama Blg. 19 (1986)
 Nilagdaan ni Pangulong Corazon C. Aquino ang Proklamasyon
Blg. 19 na kumikilala sa wikang pambansa na gumawa ng
napakahalagang papel sa himagsikang pinasiklab ng
kapangyarihang – bayan, na nagbunsod sa bagong pamahalaan.
Ipinahayag niya na taun-taon ang panahong Agosto 13 hanggang 19,
araw ng pagsilang ng dating pangulong Manuel L. Quezon,
itinuturing na Ama ng Wikang Pambansa, ay Linggo ng Wikang
Pambansang Pilipino na dapat ipagdiwang ng lahat ng mga
mamamayan sa buong bansa.
 Saligang Batas ng 1987, Artikulo XIV, Seksyon 6
 Ang wikang pambansa ng Pilipinas ay FILIPINO. Samantalang
nililinang, ito’y dapat payabungin at pagyamanin pa salig sa umiiral
na mga wika ng Pilipinas at sa iba pang mga wika.
 Saligang Batas ng 1987, Artikulo XIV, Seksyon 7
 Ukol sa layunin ng komunikasyon at pagtuturo, ang mga wikang
opisyal ng Pilipinas ay FILIPINO at hangga’t walang ibang
itinatadhana ang batas, INGLES. Ang mga wikang panrehiyon ay
pantulong sa mga wikang opisyal sa mga rehiyon at magsisilbing
pantulong sa mga wikang panturo doon.
 Saligang Batas ng 1987, Artikulo XIV, Seksyon 8
 Ang Konstitusyong ito ay dapat ipahayag sa FILIPINO at
INGLES at dapat isalin sa mga pangunahing wikang panrehiyon,
Arabic at Kastila.
 Saligang Batas ng 1987, Artikulo XIV, Seksyon 9
 Dapat magtatag ang Kongreso ng isang komisyon ng wikang
pambansa na binubuo ng mga kinatawan ng iba’t ibang rehiyon at
mga disiplina na magsasagawa, mag-uugnay at magtataguyod ng
mga pananaliksik para sa pagpapa-unlad, pagpapalaganap at
pagpapanatili sa FILIPINO at iba pang mga wika.
 Kautusang Pangkagawaran Blg. 52 (1987)
 Isinaad ang pagbabago sa Patakarang Edukasyong Bilinggual
nang ganito... Ang patakarang Bilinggual ay naglalayong
makapagtamo ng kahusayan sa Filipino at Ingles sa antas pambansa,
sa pamamagitan ng pagtuturo ng dalawang wikang ito bilang mga
midyum ng pagtuturo sa lahat ng antas.
 Kautusang Pangkagawaran Blg. 54 (1987)
 Panuntunan ng Implemenstasyon ng Patakaran sa Edukasyong
Bilinggual ng 1987
 Kautusang Pangkagawaran Blg. 81 (1987)
 Ipinalabas ni Kalihim Lourdes R. Quisumbing ang atas ukol sa
“Ang Alpabeto at Patnubay sa Ispeling ng Wikang Filipino”, kalakip
ng Kautusang Pangkagawaran Blg. 81, s. 1987.
 Kautusang Tagapagpaganap Blg. 117 (Enero, 1987)
 Nilagdaan ng Pangulong Corazon C. Aquino ang paglikha ng
LINANGAN NG MGA WIKA SA PILIPINAS (LWP) bilang
pamalit sa dating SWP at makatugon sa panibagong iniatas na
gawain nitong patuloy na pagsasaliksik at pagpapaunlad ng wikang
pambansa.
 Kautusang Tagapagpaganap Blg. 335 (1988)
 Ipinalabas at nilagdaan ni Pangulong Corazon C. Aquino na
nagtadhana ng paglikha ng Komisyong Pangwika na siyang
magpapatuloy ng pag-aaral ng Filipino. Gayundin, pinagtibay ang
paggamit ng Filipino bilang midyum ng pagtuturo sa mga paaralan
sa mga piling asignatura.
 Batas Republika Blg. 7104 (Agosto 14, 1991)
 Itinatag ang Komisyon sa Wikang Filipino (KWF), bilang
pagsunod sa itinatadhana ng Saligang Batas ng 1987, Seksyon 9. Ito
rin ay pamalit sa dating SWP at LWP.
 Kapasyahan Blg. 1- 95 (1995)
 Nilagdaan ng Tagapangulo, Ponciano B.P. Pineda et al.,
kapasyahang humihiling sa Technical Panel on Humanities, Social
Sciences and Communication Education ng CHED, na muling
isaalang – alang at rebisahin ang itinakdang academic units para sa
Wikang Filipino sa General Education Curriculum.
 Memorandum ng CHED Blg. 59 (1996)
 Pinalabas ng CHED Memorandum Blg. 59 na nagtatadhana ng
siyam (9) na yunit na pangangailangan sa Filipino sa
pangkalahatang edukasyon at pagbabago sa deskripsyon at
nilalaman ng mga kurso sa Filipino 1 (Sining ng
Pakikipagtalastasan), Filipino 2 (Pagbasa sa Pagsulat sa Iba’t ibang
Disiplina)at Filipino 3 (Retorika)
 Proklamasyon Blg. 1041 (1997)
 Nagpapahayag ng taunang pagdiriwang tuwing Agosto 1 – 31 bilang buwan
ng Wikang Pambansa na nilagdaan nina Pangulong Fidel V. Ramos at Kalihim
Tagapagpaganap Ruben D. Torres.
 Kautusang Pangkagawaran 2001
 Tungo sa mabilis na estandardisasyon at intelektwalisasyon ng Wikang
Filipino, ipinalabas ng Komisyon ng Wikang Filipino ang 2001 Revisyon ng
Ortograpiyang Filipino at Patnubay sa Ispeling ng Wikang Filipino.
 Kautusang Pangkagawaran 2006
 Sa okasyon ng pagdiriwang ng Buwan ng Wikang Filipino, ipinagbibigay
alam ng Komisyon sa Wikang Filipino ang pagsuspinde sa 2001 Revisyon ng
Ortograpiyang Filipino at patnubay sa Ispeling ng Wikang Filipino at
samantalang nagsasagawa ng mga pananaliksik, pag-aaral, konsultasyon at
hangga’t walang nababalangkas na mga bagong tuntunin sa pagbabaybay,
magsisilbing tuntunin ang Patnubay sa Ispeling ng Wikang Filipino ng taong
1987.
 Kagawaran ng Edukasyon – Ordinansa Blg. 74 (2009)
 Isinainstitusyon ang gamit ng Inang Wika sa Elementarya o
Multilinggual Language Education (MLE).
 Kautusang Pangkagawaran 2009
 Ipinalabas ng Komisyon sa Wikang Filipino sa pamamagitan ng
kanilang Sangay ng Lingguwistika ang Gabay sa Ortograpiyang
Filipino. Tuluyan nang isinantabi ang 2001 Revisyon ng
Ortograpiyang Filipino at patnubay sa Ispeling ng Wikang Filipino
nang taong 1987, bagama’t ano mang tuntunin ng 1987 at 2001 na
hindi binago sa 2009 Gabay ay mananatiling ipatutupad.
 Ang Kurikulum ng Edukasyong Sekondari ng 2010 –
FILIPINO (2010 SEC) (UbD)
 Layunin ng pagbabagong ito na magkaroon ng estandardisasyon
sa paggamit ng wikang Filipino sa pagtuturo ng mga sabjek sa
Filipino upang maipamalas ng mag-aaral ang kakayahang
komunikatibo at kahusayan sa pag-unawa at pagpapahalagang
literari gamit ang mga tekstong literaring rehiyunal, pambansa,
saling – tekstong Asyano at pandaigdig tungo sa pagtatamo ng
kultural literasi.
 Kautusang Pangkagawaran Blg. 34 (2013)
 Ang Komisyon sa wikang Filipino ay masusing pinag-aralan ang
mga nagdaang ortograpiyang Filipino na kasalukuyang ipinatutupad
sa mga paaralan. Mula sa serye ng konsultasyon, nabuo ang
Binagong Gabay sa Ortograpiya ng Wikang Filipino na may
pamagat na Ortograpiyang Pambansa.