Batas ng Wikang Filipino

MGA BATAS, KAUTUSAN, MEMORANDUM AT SIRKULAR NA MAY KINALAMAN

SA WIKANG PAMBANSA

1. Artikulo XIV, Seksyon 3 ng Saligang Batas (1935)

“…ang Kongreso ay gagawa ng mga hakbang tungo sa pagkakaroon ng isang
wikang pambansa na ibabatay sa isa sa umiiral na katutubong wika…”
2. Batas Komonwelt bilang 184 (1936)
Lumikha ng isang lupon at itinakda ang mga kapangyarihan nito kabilang na rito
ang pagpili ng isang katutubong wika na siyang pagbabatayan ng wikang
pambansa.
3. Kautusang tagapagpalaganap blg. 134 (1937)
Ipinahayag na ang tagalog ay siyang magiging batayan ng wikang pambansa ng
Pilipinas.
4. Kautusang Tagapagpalaganap blg. 263 (1940)
Nagbibigay pahintulot sa pagpapalimbag ng isang diksyunaryo at balarila ng
wikang pambansa, at itinatagubilin din ang pagtuturo ng wikang pambansa sa
mga paaralan,pambayan man o pribado.
5. Batas Komonwelt blg. 570 (1946)
Pinagtibay na ang wikang pambansa ng Pilipinas ay maging isa sa mga wikang
opisyal ng Pilipinas.
6. Proklama blg. 12 (1954)
Nilagdaan ng Pangulong Ramon Magsaysay na nagpapahayag ng pagdiriwang
ng Linggo ng Wika sa Marso 29 hanggang Abril 4 ayon sa mungkahi ng Surian
ng Wikang Pambansa.
7. Kautusang Pangkagawaran blg. 7,s.1959
Nillagdaan ni Kalihim Jose E. Romero at itinatagubilin na kailaman at ang
tinutukoy ay ang wikang pambansa, ang salitang Pilipino ay siyang itatawag.
8. Kautusang Pangkagawaran blg.24,s.1962
Nilagdaan ni Kalihim Alejandro Roces at nag-uutos na simulan sa taong –aralan
1963-1964. Ang mga sertipiko at diploma ng pagtatapos ay ipalilimbag na sa
wikang Filipino.
9. Kautusang Tagapagpaganap blg. 60 s. 1963
Nilagdaan ng Pangulong Diosdado Macapagal na nag-uutos na awitin ang
Pambansang Awit sa titik nitong Filipino.
10. Kautusang Tagapagpaganap blg. 96 s. 1967
Nilagdaan ng Pangulong Ferdinand Marcos at nagtatadhana na ang lahat ng
edipisyo,gusali at tanggapan ng pamahalaan ay pangalanan sa Filipino.
11. Memorandum Sirkular blg. 172 (1968)
Nilagdaan ni Kalihim Tagapagpaganap Rafael Salas at ipinag- uutos na ang mga
“letterheads” ng mga tanggapan ng pamamahalan ay isulat sa Filipino. Kalakip
ang kaukulang teksto sa Ingles. Ipinag-uutos din na ang pormularyo sa
panunumpa sa tungkulin ng mga pinuno at kawani ng pamahalaan ay sa Filipino
gagawin.
12. Memorandum Sirkular blg. 199 (1968)
Itinatagubilin ang pagdalo sa seminar sa Filipino ng mga kawani ng pamahalaan.
Ang seminar ay idaraos ng Surian ng Wikang Pambansa sa iba‟t ibang purok
linggwistika ng kapuluan.
13. Kautusang Tagapagpaganap blg. 187 (1969)
 Nilagdaan ng Pangulong Marcos at nag-uutos sa lahat ng kagawaran,
kawanihan,tanggapan at iba pang sangay ng pamahalan na gamitin ang wikang
Fillipino hanga‟t maari sa Linggo ng Wikang pambansa at pagkaraan man nito sa
lahat ng opisyal na komunikasyon at transaksyon.
14. Memorandum Sirkular blg. 384 (1969)
Pinalabas ni Kalihim tagapagpaganap Alejandro Melchor na nagtatalaga ng mga
may kakayahang tauhan upang mamahala ng lahat ng komunikasyon sa Filipino
sa lahat ng kagawan, kawanihan ,tanggapan at iba pang sangay ng pamahalaan
kabilang ang mga korporasyong ari o kontrolado ng pamahalaan.
15. Kautusang Tagapagpaganap blg. 304 (1971)
Nilagdaan ng Pangulong Marcos na nagpapanauli sa dating kayarian ng Surian
ngwikang pambansa at nililiwanag ang mga kapangyarihan at tungkulin nito.
16. Batas ng Pangulo blg. 73. (1972)
Nilagdaan ng Pangulong Marcos at nag-aatas sa Surian ng Wikang Pambansa
na isalin ang Saligang Batas sa mga wikang sinasalita ng maylimapung libong
(50,000) mamamayan alinsunod sa probidyon ng Saligang Batas Artikulo XV
Pangkat 3.
17. Kautusang Pangkagawaran blg. 25 (1974)
Nilagdaan ni Kalihim Juan Manuel ng Kagawaran ng Edukasyon at Kultura, na
nagtatakda ng mga panuntunan sa pagpapatupad ng patakarang edukasyong
baylingwal.
18. Memorandum Pangkagawaran blg. 194 (1976)
Nilagdaan ni Kalihim Juan Manuel na itinatagubilin sa mga guro Ang mga
bagong tuntunin sa ortogapiyang Pilipino.
19. Memorandum ng MECS blg. 203 (1978)
Accelerating the Attainment of the Goals of Bilinggual Education.
20. Kautusang Pangkagawaran blg. 203 (1978)
Paggamit ng katagang “Filipino” sa pagtukoy sa wikang Pambansang Pilipinas.
Nilagdaan ni Kalihim Lourdes Quisumbing ng kagawaran ng Edukasyon, Kultura
at Isports.
21. Kautusang blg. 52 (1987)
Ang Patakarang Edukasyong Bilinggwal ng 1987
22. Kautusang Pangkagawaran blg. 54 (1987)
Panuntunan ng Implementasyon ng Patakaran sa Edukasyong Bilinggwal ng
1987.
23. Kautusang Pangkagawaran blg. 81 (1987)
Ang Alpabeto at patnubay sa ispeling ng Wikang Filipino. Kasaysayan ng Wikang
Pambansa.

1935 – Ang Seksyon 3 ng Artikulo XIV ng saligang-Batas ng Pilipinas ay nagtatadhana ng “ang

Kongreso ay gagawa ng mga hakbang tungo sa pagpapaunlad at pagpapatibay ng
isang wikang pambansang batay sa isa sa mga umiiral na katutubong wika.”

1936 (Okt 27) – sa mensahe ng Pangulong Manuel Quezon sa kapulungang pambansa ay

itinatagubilin niya ang pagbuo ng Surian ng Wikang Pambansa na gagawa ng isang
pag- aaral ng mga wikang katutubo sa Pilipinas, sa layuning makapagpaunlad at
makapagpatibay ng isang pambansang wikang panlahat na batay sa isa mga wika sa
kapuluan.

1936 (Nob. 13) – Bilang pagtupad ng itinadhana ng saligambatas at pag-alinsunod sa mensahe

 ng pangulong Quezon, pinagtibay ng Kongreso ang batas Komonwelt blg. 184 na
nagtatag ng isang Pambansang Surian ng Wika at nagtatakda ng mga kapangyarihan at
tungkulin nito. Sa pagpili ng gagamiting wika ay itinatadhana ng batas na hirangin ang
wika na may higit na kaunlaran sa kaniyang pagkakabuo, mekanismo, pampanitikan at
siyang tinatanggap at ginagamit ng lalong malaking bilang ng mga Pilipino.

1937 (Enero 12) – Hinirang ng Pang. Manuel Quezon ang mga kagawad na bubuo sa Surian ng
Wikang Pambansa: Jayme C. de Veyra (Samar-Leyte) -tagapangulo, Santiago A.
Fonacier (Ilukano) – kagawad, Filemon Sotto (Cebu) – kagawad, Casimiro F.
Perfecto (Bikol) -kagawad, Felix S. Salas Rodriguez (panay) – kagawad, Hadji Buto
(Muslim) - kagawad, Cecilio Lopez (Tagalog) - kagawad

1937 (Nob 9) – Bunga ng pag-aaral na ginawa ng SWP, pinagtibay ng pangulo ng Pilipinas na

ang wikang Tagalog ang gamiting saligan ng wikang pambansa. Seksyon 7 ng Batas
Komonwelt 333, na nagsususog sa ilang Seksyon ng Batas Komonwelt Blg. 184. Isa sa
mga susog, ang pangalang pambansang Surian ng Wikang Pambansa ay ginawang
Surian ng Wikang Pambansa, at tiniyak ang pagkabuo ng Surian na ang bawat kagawad
ay kakatawan sa isang pangunahing wika sa kapuluna.

1940 (Abril 1) – sa pamamagitan ng kautusang Tagapagpaganap Blg. 263 ay binigyang

pahintulot ang pagpapalimbag ng isang talatinigan at isang balarila ng Wikang
Pambansa, at itinatakdang mula Hunyo 19, 1940 ay sinimulan nang ituro ang wikang
pambansa sa lahat ng paaralang bayan at pansarili.

1940 (Abril 12) – Pinalabas ng Kalihim Jorge Bacobo ng Pagtuturong Pambayan ang isang
kautusan pangkagawaran; ito‟y sinundan ng sirkular Blg. 26,s 1940 ng Patniugot ng
Edukasyon Celedonio Salvador. Ang pagtuturo ng wikang pambansa ay sisimulan sa
mataas na paaralan at sa mga paaralang normal.

1940 (Hunyo 7) – Pinagtibay ng Batas Komonwelt Blg. 570 na nagtatadhana na ang

pambansang wikang Filipino ay magiging isa sa mga wikang opisyal ng Pilipinas simula
sa Hulyo 4, 1946.

1954 (Marso 26) – Nilagdaan ng Pangulong Ramon Magsaysay ang proklamasyon Blg. 12 na
nagpapahayag ng pagdiriwang ng Linggo ng Wikang Pambansa simula sa Marso 29
hanggang Abril 4 taun-taon kasaklaw ang kaarawan ni Balagtas (Abril 2).

1955 (Set 23) – Nilagdaan ng Pang.Magsaysay ang Proklamasyon Blg. 12 ng 1954. na sa

pamamagitan nito‟y inililipat ang panahon ng pagdiriwang ng Linggo ng Wikang
Pambansa taun-taon simula sa ika-13 ng Agosto hanggang ika 19 ng Agosto. Saklaw
nito ang kaarawan ng pangulong Manuel Quezon, ang ama ng Wikang Pambansa.

1959 (Agosto 13) – Pinalabas ni kalihim Jose E. Romero ng kagawaran ng Edukasyon ng

Kautusang Pangkagawaran Blg. 7 na nagsasaad ng kailanma‟t tutukuyin ang wikang
pambansa, ang salitang PILIPINO ang siyang gagamitin.

1967 (Okt 24) – Nilagdaan ni Pangulong Ferdinand E. Marcos ang isang kautusang
Memorandum Sirkular Blg. 172 na nagbibigay diin sa pagpapairal ng Kautusang
Tagapagpaganap Blg. 96, at bilang karagdagan ay iniaatas din ang mga ulong-liham ng
mga kagawaran at mga tanggapan,at mga sangay ng pamahalaan ay naraaapat na
nakasulat sa Pilipino, kalakip ang kaukulang salin sa Ingles, iniatas din na ang mga
 panunumpa sa tungkulin ng mga pinuno at kawani ng pamahalaan ay gagawin sa
Filipino.

1968 (Agosto 6) – Nilagdaan ng pang. Marcos ang kautusang Tagapagpaganap Blg. 187 na
nag-aatas na gamitinnhangga‟t maaari sa lahat ng kagawaran, kawanihan at iba pang
sangay ng pamahalaan ang wikang Pilipino sa Linggo ng Wika at gayun din pagkaraan
nito sa lahat ng komunikasyon at transaksyon ng pamahalaan.

1971 (Hulyo 19) – Pinalabas ng Kalihim TagapagpaganapAlejandro Melchor ang Memorandum

Sirkular Blg. 488 na nagbibigay diin sa Proklamasyon Blg. 186, s. 1955 na nag-aatas sa
lahat ng tanggapang pampamahalaan na magdaos ng mga palatuntunan sa
pagdiriwang ng Linggo ng Wikang Pambansa.

1974 (Hunyo 19) – Pinalabas ng kalihim Juan L. Manuel ng Kagawaran ng Edukasyon at

Kultura ang kautusang pangkagawaran Blg. 25, 2. 1974 na nagtatakda ng mga
panuntunan sa pagpapatupad ng Patakarang Edukasyong Bilingual.

1976 – Nilagdaan ng kalihim Juan Manuel ang Memoramdum pangkagawaran Blg. 194, s.1976
na nagsasaad ng binagong mga tuntunin sa ortograpiyang Pilipino na nagragdag sa 20
titik ng Abakada ng mga titik C, CH, F, J, LL, ñ, Q, RR, V, X, Z.

1979 – Nilagdaan ng Minister ng Edukasyon ng Kultura ang Kautusang pangministri Blg. 47 na

nagtatakdang ang mga mag-aaral na dayuhan sa mga dalubhasaan at pamantasan sa
Pilipinas ay kailangang makakuha at maipasa ang anim (6) nay unit ng Pilipino upang
makatupad sa mga pangangailangan sa pagtatapos sa anumang kurso.

1980 (Abril 28) – Ipinalabas ng Minister ng Edukasyon at Kultura, Onofre D. Corpuz, ang
Memorandum Blg. 103 na nagtatatag ng mga sentro sa PNC at NTC na magsasanay sa
mga guro sa dalubhasaan na gumamit ng Pilipino bilang wikang panturo.

1986 – sa Saligang Batas ng 1986, ang wikang pambansa ay itinatadhanang tatawaging

Filipino gaya sa nakasaad: Artikulo XIV, Sek 6 – “Ang wikang pambansa ng Pilipinas ay
Filipino. Samantalang nililinang ito, ito ay dapat payabungin at pagyamanin pa salig sa
umiiral na wika sa Pilipinas at sa iba pang mga wika. Alinsunod sa mga tadhana ng
batas at sang-ayon sa nararapat na maaaring ipasya ng Kongreso, dapat magsagawa
ng mga Alinsunod sa mga tadhana ng batas at sang-ayon sa nararapat na maaaring
ipasya ng Kongreso,dapat masagawa ng mga hakbangin ang pamahalaan upang
ibunsod at puspusang itaguyod ang paggamit ng Filipino bilang midyum ng opisyal na
komunikasyon at bilang wika ng pagtuturo sa sistemang pang-edulasyon.
 FILIPINO: WIKANG PAMBANSA PARA SA MGA FILIPINO

ni R. Aguilar

Itinakda ng Salingambatas ng 1987 na: “Ang pambansang wika ng Pilipinas ay Filipino.

Habang ito ay nabubuo, patulo‟y itong pauunlarin batay sa mga umiiral na wika sa Pilipinas at
iba pang wika,”

(Art. XIV, sec 6) Sinasabi sa seksyong ito na: “Alinsunod sa mga probisyon ng batas at kung
mamarapatin ng kongreso,gagawa ng hakbang ang gobyerno upang simulan at itaguyod ang
paggamit ng Filipino bilang wikang opisyal sa komunikasyon at bilang wika ng pagtuturo sa
sistema sa edukasyon,” sinabi rin sa Art. XIV, sek. 7 na: “Para sa komunikasyon at
pagtuturo,ang mga wikang opisyal ng Pilipinas ay Filipino, at hangga‟t walang ibang itinakda
ang batas, Ingles.” Maliwanag ang isinasaad ng batas, ngunit ang naging isyu ay ang
kahulugan ng salitang Filipino.

Ano ang ibig sabihin ng Filipino? Ito ba ay ang Tagalog na binihisan lamang ng bagong
pangalan. Ang ating bansa ay binubuo ng maraming wika at wikain sa bawat rehiyon at ang
bawat rehiyon ay naghahangad na ang kanilang wika ay maisama kundi man siyang gawing
wikang pambansa. Sa kasalukuyan,kapag sinabi mong ang batayan ng wikang pambansa ay
Tagalog, marami ang tumutol na sa ilang bahagi ng Cebu at Mindanao. Ito ang sagwil sa
mabilis na pagpapalaganap ng wikang pambansa.

Marami rin ang nagtatanong kung ito bang “Filipino” ay ang Linggua Franca na ginagamit sa
Maynila. Ayon na rin kay Dr. Ernesto Constantino ng UP na dahil naging salungat ang mga di-
Tagalog, baka di malayong ang wikang “English” ang ating maging wikang pambansa. Ang
Tagalog ang hindi “mother tongue‟ ng pinakamalawak na pangkat linggwistiko bagama’t
maaaring masabi na ang Tagalog ang may pinakamaraming nagsasalita, ang kaniyang
katunggali rito ay ang wikang Cebuano na lalong may maraming nagsasalitang katutubo. Sa
buong Pilipinas ay may 52% ang nagsasalita sa Filipino/Tagalog. Sa ilang mga talakayan
hinggil sa wika ay lumitaw ang maraming suliranin kung tagalog nga ang batayan ng wikang
pambansa tulad nang pairalin ang “Bilingual Education System” dahil dito ay inalis sa mga
paaralan ang paggamit ng iba pang wika sa pagtuturo maliban sa English at Filipino (batay sa
Tagalog): naging bunga sa mga llawigan tulad ng Negros Occidental na kung saan ang lahat ng
mga mag-aaral at mga guro ay mga Ilonggo at Hiligaynon. Isang suliranin din ito sa isang
pamilya na kung saan ang mga magulang ay nagsasalita ng magkaibang wika, Ilokano at
Kapampangan o Bisya at Bikol, atbp., Samantalang sa paaralan ay Tagalog at English. Wala
itong suliranin sa Metro Manila, dahil sa Maynila ay nagkakaroon ng paglilipat sa Tagalog ang
wika ng mamamayan.

Sa kabilang dako, naniniwala si Direktor Ponciano pineda ng Komisyon ng Wika na ang

paggamit ng wikang Filipino ay walang suliranin, mauunawaan ito at nagagamit ng mga di-
Tagalog, kasama ang Bisaya at Mindanao, ang kailangan lamang ay pagpapaliwanag,
bagama’t kailangan muna ay magkasundo ang gumagawa ng patakaran sa wika dahil kung sila
mismo ay hindi nagkakaisa, hindi maniniwala ang pinagpapaliwanagan. Hindi maikaila na ang
ating pamahalaan ay gumawa ng mga hakbang tungo sa pag- unlad ng ating wika. Nagpalabas
ang pangulo ng kautusan blg. 335 noong Agosto 25, 1988 na nag-uutos ng:
1. Gumawa ng hakbang sa paggamit ng wikang Filipino sa lahat ng opisyal na
komunikasyon, translasyon at korespondensya sa kani-kanilang tanggapan maging pambansa
o local.
 2. Magtakda ng isa o higit pang tauhan na mamahalasa lahat ng komunikasyon at
korespondensya na nakasulat sa Filipino.
3. Isalin sa Filipino ang mga pangalan ng tanggapan, gusali at tanggapang pampubliko, ang
mga signboard ng lahat ng mga tanggapan at dibisyon samantala maaari na lamang isulat sa
wikang English sa maliit na titik ang salin nito.
4. Gawin sa Filipino ang “panunumpa sa tungkulin‟ ng mga opisyal at mga tauhan ng
pamahalaan.
5. Magsagawa ng mga pagsasanay sa paggamit ng Filipino sa mga tauhan ng bawat
tanggapan sa opisyal na komunikasyon at korespondensya.

ANG TALAMITAM (Komunikasyon) Ang wika ay paraan ng pagpapahayag ng pagkukuro at

damdamin sa pamamagitan ng salita upang makaunawa ang mga tao. Ginagamit natin ang
wika sa pang araw-araw nating pakikipagtalamitam tungo sa pag-unlad ng ating pamumuhay.

Sa lahat ng pagkakataon, wika ang ginagamit natin upang maiparating ang ating iniisip at
nadarama sa ating kapwa. Lahat ng lahi o lipon ng tao, gaano man ito kadukha ay may taglay
na wika. Ang wika ay laging kaakbay sa lakad ng panahon.

Bagaman maaaring makipagtalastasan sa pamamagitan ng mga hudyat tulad ng paggalaw ng

iba’t ibang bahagi ng katawan at bakas ng mukha; tulad ng pagsimangot, pagngiti, pagkindat o
paggalaw ng ulo tulad ng pagtango o pag-iling, ang paggamit pa rin ng wika ang
pinakamabisang pakikipagtalastasan, berbal man o di-berbal.

Ayon kay Dogro Dregorio Rodillo, ang wika ay isang payak na pagpapakahulugan, ay paraan
ng pagpapahayag ng iniisip at dinarama upang magkaunawaan.
Ang mga katangiang taglay nito ay:
1. buhay
2. natatangi
3. nakabuhol sa kultura
4. nagsasalungatan
5. nagkakatulad.

Reperensya:

Reynaldo L. Aguilar et al. 2006. Sining ng Komunikasyon. Cardonia St, Brgy. Poblacion, makati
City. Grandwater Publication