First Quarter

Week 1-2

Health
Grade 4

SELF-LEARNING KIT

1 SELF-LEARNING KIT IN HEALTH

4
 Paunang Salita

Ang SLK na ito ay tulong para sa mga mag-aaral na nasa Ikaapat na

Baitang. Nilalaman nito ang mga ibat’-ibang gawain upang malinang ang

kaalman at kakayanan ng mga mag-aaral patungkol sa kahalagahan ng

pagbabasa ng food label upang matiyak ang tamang sustansiya, sukat at

kalistasan ng pagkain.

2 SELF-LEARNING KIT IN HEALTH

4
 Layunin

 Natutukoy ang mga impormasyong nakikita sa food

label

 Nasusuri ang mga nutrition facts sa food labels.

 Nakapagpakita ng kakayahang bigyang

pakahulugan ang mga impormasyong nakikita sa
food label

Pamantayan sa Pagkatuto

Explains the importance of reading food labels in selecting

and purchasing foods to eat.

3 SELF-LEARNING KIT IN HEALTH

4
 I. Ano ang nangyari?

Suriin ang pakete ng inumin sa ibaba. Sagutin ang mga

sumusunod na tanong sa ibaba.

Ano ang pangalan ng inuming nasa larawan?

______________________________________________________

Gaano karami ang laman nito?

______________________________________________________

Anu-ano ang mga sangkap nito?

______________________________________________________

II. Ano ang dapat malaman?

4 SELF-LEARNING KIT IN HEALTH
4
 Ang mga pakete ng pagkain ay nagbibigay ng mga impormasyon sa
mga mamimili. Ang ilan dito ay ang mga sumusunod:

A. Pangalan at Paglalarawan ng Pagkain

 Pangalan ng Produkto
 Uri
 Timbang
 Lugar ng manufacturing
B. Nutrition Facts ay isang talaan kung saan nakasaad ang uri at
sukat ng mga sustansiyang makukuha sa pagkaing nasa loob ng
pakete.

Narito ang ilan sa mga bahagi nito:

C. Ang Serving Size ay tumutukoy sa mungkahing dami ng isang

serving na dapat kainin.

Ang Serving Per Container naman aty tumutukoy sa kabuuang

bilang na makukuha sa isang pakete.

D. Ang Calories ay sukat ng enerhiyang maaring makuha sa isang

serving ng pagkaing nasa pakete.

E. Ang Fat at Cholosterol ang mga fats ay maaaring pagkuhanan ng

enerhiya ng katawan.

Ang unsaturated fats ay isang uri ng fats na makukuha sa mga

gulay at nagdudulot ng mabuti sa ating katawan.
Ang saturated fats ay makukuha sa mga karne, itlog, at gata. Ito
ay nagpapataas ng kolesterol sa dugo na maaring magdulot ng
masasamang epekto sa katawan kung mapaparami.
Ang trans-fat ay ang pinakamapanganib sa katawan kung
kakainin. Pinapababa ng trans-fat ang HDL at pinapataas ang LDL.
Makukuha natin ito sa labis na pagkain ng junk foods, biscuit,
instant noodles at pag-inom ng kape. Magdudulot ito ng mga
problema sa puso.

Ang Cholesterol ay isang matabang sustansiya na kailangan

ng ating katawan upang gumana ito. Ito ay ginagawa sa atay at
matatagpuan sa mga pagkaing galing sa mga hayop, gaya ng karne,
itlog, mga produktong gatas, mantikilya, at mantika at nakatutulong
sa maayos na pagdumi. High Density Lipoprotiens (HDL): Dinadala

5 SELF-LEARNING KIT IN HEALTH

4
 ng "mabuting" cholesterol na ito ang mga sobrang cholesterol sa
inyong dugo pabalik sa inyong atay upang mailabas ito ng inyong
katawan. Low Density Lipoproteins (LDL): Ang "masamang"
cholesterol na ito sa inyong dugo ay dumarami sa inyong mga ugat o
daluyan ng dugo. Maaari itong magdulot ng paninikip ng mga ugat,
na nagpapahirap sa pagdaloy ng dugo.

F. Ang Sodium ay isang uri ng mineral na makukuha sa karne ng

hayop, itlog, gatas asin, at vetsin.

G. Ang Protein ay tumutulong s apagbuo at pagsasaayos ng mga

kalamnan (muscles) at mga selyula (cells)

H. Ang Carbohydrates ay pangunahing pinagkukunan ng enerhiya

ng katawan.

I. Ang dietary fiber ay isnag uri na hindi natutunaw at inilalabas

lang sa katawan ngunit nakalilinis ng digestive system.

J. Ang sugar ay isang uri na nagbibigay na mabilis at panandaliang

enerhiya sa katawan.

K. Ang Vitamin at Minerals aay tumutulong sa pagpapanatiling

maayos na mga proseso sa loob n gating katawan.

Vitamin Mga pagkain at Mabuting Dulot sa Katawan

paraan
A Atay, gatas, keso, Pagsasaayos ng mga buto
mga berdeng gulay pagbuti ng paningin
D Sikat ng araw at Pagpapalakas ng buto
gatas
E Plant oils, mga Pagpapanatiling malusog ang
gulay na madahon, kutis.
mani, mga Paglaban sa mga toxins sa
buto(seeds) katawan.
K Mga berdeng gulay Mahalaga para sa clotting ng
dugo
B Karne, atay, mani, Paggawa ng enerhiya ng
grains katawan pagtunaw ng pagkain
Pagsasaayos ng mga selyula
C Citurs fruits, mga Pagpapalakas ng Immune
berdeng gulay, bell System para sa pag-iwas sa
peppers, kamatis sakit
Mineral Mga pagkain at Mabuting Dulot sa Katawan
6 SELF-LEARNING KIT IN HEALTH
4
 paraan
Calcium Gatas, itlog, at sikat
Pagbuo at pagpapanatiling
ng araw malusog ang mga buto at ngipin
Pagsasaayos ng mga daluyan ng
dugo at kalamnan (muscles)
Phospor Patatas, mani, isda, Pagbuo at pagpapanatiling
ous karne malusog ang mga buto at
kalamnan
Potassiu Saging at gulay Pagpapanitili ng balance ng
m likido sa katawan
Pagpapanatiling malusog ang
puso
Iron Karne, atay, Parte ng pulang selyula sa dugo/
peas,beans, grains, red blood cells pagtulong sa
itlog, at isda pagsipsip ng sustansiya mula sa
pagkain
Zinc Mga lamang- Pagpapanatiling malusog ang
dagat,grains, atay utak
Iodine Halamang-dagat, Pagtulong sa pagsipsip ng
paggamit ng iodized sustansiya sa pagkain
salt, at pagkaing- Pagpapanatili ng balance ng
dagat thyroid hormone

L . Mga Advisory at Warning Statements - pahayag para sa ilang

mga pagkain o sangkap na maaring maging sanhi ng panganib sa
kalusugan para sa mga mamimili. Ang pagkain ay dapat na
magkaroon ng isang babala na pahayag kapag ang mga tao ay
maaaring hindi alam ng isang malubhang panganib sa kalusugan na
ibinebenta ng isang pagkain o ng isang sangkap.

K. Mga Directions for Use at Storage – ay nangangailangan ng

alinman sa mga direksiyon para sa paggamit o mga direksiyon para
sa imbakan ng pagkain, upang maisama sa label, na kung saan para
sa mga kadahilanang pangkalususgan at kaligtasan, ang mga
consumer ay dapat na malaman kung papaano ito gagamitin.

L. Mga Date Markings

• Expiration Date - ay tumutukoy sa petsa kung kailan hindi

mo na maaaring kainin o inumin ang produkto. Maaaring ito ay sira
o panis na. Ang pagkain ng sira o panis na ay mapanganib sa ating
kalusugan.
7 SELF-LEARNING KIT IN HEALTH
4
 • Best Before Date - ay tumutukoy sa huling araw na ang
pagkain o inumin ay nasa pinakasariwa at pinakamagandang kalidad
nito. Maaaring magsimula nang masira o mapanis ang pagkain o
inumin sa mga araw na lilipas matapos ang Best Before Date.

III. Ano ang Natutunan?

Panuto: Pag-aralan ang nilalamang impormasyon ng Nutritional

Facts. Sagutin ang mga sumusunod na tanong.

8 SELF-LEARNING KIT IN HEALTH

4
Tanong:

1. Para saan ang Serving Size at Serving Per container?

____________________________________________________
2. Ano ang naibibigay ng Calories sa ating katawan?
____________________________________________________
3. Ano ang pagkakaiba ng Saturated at Trans Fat?
____________________________________________________
4. Ano ang dulot ng pagkaing mayroon o mataas ang Cholesterol?
____________________________________________________
5. Ano ang dulot ng pagkaing may protein, Carbohydrates,
Vitamins at Minerals?
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________

Gawain 1

Panuto: Basahin ang nilalaman ng pakete ng pagkain. Punan ng

tamang datos ang talaan.

9 SELF-LEARNING KIT IN HEALTH

4
Tanong:

1. Ano ang tamang sukat na dapat mong kainin?

____________________________________________________
2. Ilan ang kabuuang bilang ng servings ang nakapaloob sa pakete?
____________________________________________________
3. Ano ang sukat ng enerhiyang maari mong makuha mula sa
pagkaing produkto nasa pakete?
____________________________________________________
4. Ano-anong sustansiya ang makukuha sa pagkaing ito?
____________________________________________________
5. Paano makakasigurong ligtas ang produktong nabili?
____________________________________________________

Gawain 2

Panuto:

Iguhit sa loob ng Kahon A ang pagkain o inuming

paborito mo. Sagutan ang mga katanungan sa Kahon B.

10 SELF-LEARNING KIT IN
HEALTH 4
 Kahon A Kahon B

1. Ano ang un among titingnan sa

pakete ng pagkain/inumin na iyong

bibilhin?

________________________

________________________

2. Ano-anong sustansiyan

ang makukuha rito?

________________________

________________________

3. Gaano kahalaga ang pagbabasa

ng Nutrition facts?

________________________

________________________

Gawain 3

Panuto:
Ikonekta ang mga labels ng mga pagkain sa tamang paglalarawan
nito.

11 SELF-LEARNING KIT IN
HEALTH 4
 1.
DATE MARKINGS

NAME OF FOOD
2.
REGIN’S
PEANUT
BUTTER
DIRECTIONS FOR
USE AND STORAGE.
This product is not
3. suitable for pregnant
women

Do not shake. Store at ADVISORY AND

4. temperatures not exceeding WARNING
300c. Avoid exposure to
sunlight.

Best Before: 5 June 2020

DATE MARKINGS
5.

This material was conceptualized by the

Curriculum and Learning Management Division (CLMD)
Learning Resources Management System (LRMS)
Department of Education

12 SELF-LEARNING KIT IN
HEALTH 4
 SCHOOLS DIVISION OF TARLAC PROVINCE

RONALDO A. POZON, Ph.D., CESO V

Schools Division Superintendent

DR. MELISSA S. SANCHEZ

DR. LEANDRO C. CANLAS
Assistant Schools Division Superintendent

DR. BOBBY P. CAOAGDAN

Education Program Supervisor – LRMS

DALEN I. ROY
MAPEH, Division Education Program Supervisor

IVY G. CAPIENDO
Writer/Layout Artist/Illustrator

Reference:

Most Essential Learning Competencies (MELC)

Edukasyon sa Pangkatawan at Pangkalusugan

Patnubay ng Guro pahina 98-104

Kagamitan ng Mag-aaral pahina 233- 240

The Joys of MAPEH pages 257-260

13 SELF-LEARNING KIT IN
HEALTH 4
 First Quarter
Week 3

Health
Grade 4

SELF-LEARNING KIT

Paunang Salita

Ang SLK na ito ay tulong para sa mga mag-aaral na nasa Ikaapat na

14 SELF-LEARNING KIT IN
HEALTH 4
Baitang. Nilalaman nito ang mga ibat’-ibang gawain upang malinang ang
kaalman at kakayanan ng mga mag-aaral patungkol sa kahalagahan ng
pagsusuri ng isa o higit impormasyon ng food label.

Layunin

15 SELF-LEARNING KIT IN
HEALTH 4
 1. Naipagkukumpara ang mga impormasyong nakikita sa food label ng
dalawa o higit pang produkto.s

2. Nabibigyang halaga ang nilalaman ng Nutritional Facts sa food label

3. Nasusuri ang halagang pangnutrisyon ng dalawa o higit pang

produktong pagkain sa pamamagitan ng paghahambing ng mga
impormasyon sa food label

Pamantayan sa Pagkatuto

Analyzes the nutritional value of two or more food products by

comparing the information in their food labels

I. Ano ang nangyari?

Suriin ang pakete ng inumin.

Pagkatapos, sagutin ang mga tanong.

16 SELF-LEARNING KIT IN
HEALTH 4
 Best Before:
August 10, 2022

Expiry Date:
August, 10, 2021

Gawain:

1. Kailan magsisimulang masira o mapanis ang inumin?

_____________________________________________________

2. Hanggang kalian mananatili sa pinakasariwang kalidad ang

inumin?

_____________________________________________________

3. Ano-anong sangkap sa inumin ang maaring magdulot ng reaksiyon

sa katawan?
____________________________________________________
4. Bakit mahalagang malaman ang Expiry at Best Before Dates?
___________________________________________________
5. Bakit mahalagang basahin ang mga babala sa pakete ng pagkain o
inumin?

____________________________________________________

II. Ano ang dapat malaman?

Isa sa pinaka mahalagang pangangailangan ng mag-anak ang pagkain.
Sa pamamagitan ng Food Labels, napipiling mabuti ang masustansiya
at mas ligtas na pagkain. Naipagkukumpara ang laman ng mga produkto.

Mga Impormasyong Taglay ng isang Food Label.

17 SELF-LEARNING KIT IN
HEALTH 4
  Pangalan ng Produkto
Nakasaad dito saan at sino ang may gawa ng naturang
produkto at ang kanilang address. S apmamagitan nito,
matutukoy natin ang may pananagutan sa mamayan saklai mang
magkaroon ng food poisoning.

 Dami o Timbang ng Pagkaing Binili

Nakasaad dito kung gaano karami at kabigat ang timbang ng
pagkaing ating binili at kung ilang tao ang puwedeng
makinabang dito.

 Nutritional Facts
Tinutukoy nito ang mga impormasyong may kinalaman sa
mga sustansiyang taglay ng isang pagkain at ito ang
pinakaimportanteng bahagi ng food label.
Nutritional Facts ay talaan ng mga sustansiyang makukuha sa
pagkaing nasa loob ng pakete.

Iba Pang Impormasyon sa Pakete ng Pagkain o Inumin

Ang Expiration/ Expiry Date ay tumutukoy sa petsa kung kalian hindi o na

maaring kainin o inumin ang produkto. Maaring ito ay sira o panis na pagkain.
Ang pagkain ng sira o panis na ay mapanganib sa ating kalusugan.

Ang Best Before Date ay tumutukoy sa huling araw na ang pagkain o inumin ay
nasa pinakasariwa at pinakamagandang kalidad nito. Maaring magsimula nang
masira o mapanis ang pagkain o inumin sa mga araw na lilipas matapos ang Best
Before Date.

III. Ano ang Natutunan?

TAMA o MALI

Suriin ang mga sumusunod na pangungusap kung tama o mali.

Lagyan ng tsek (/) ang kahon ng tamang sagot..

TAMA MALI
18 SELF-LEARNING KIT IN
HEALTH 4
 1. Pagbabasa ng food labels
ay importante sa pagpili
ng masusustansiyang at
ligtas na pagkain.

2. Ang pag-intindi ng
impormasyon sa label
ng pagkain ay hindi
dapat ituro sa mga bata.

3. Expired na pagkain o produkto

ay hindi na dapat kainin.

4. Nutrition Facts ay
ginagamit para ipaalam
sa mga tao tungkol sa
nilalaman ng produkto.

5. Ang mga mamahaling

pagkain ay karaniwang
mas malusog at mas ligtas
na kainin kaysa sa mga mura.

Gawain 1

Ang Label ay hindi lamang matatagpuan sa mga produkto ng

19 SELF-LEARNING KIT IN
HEALTH 4
pagkain. Matatagpuan din ito sa mga gamot na na nabibili ninyo mula
sa botika. Humanap ng gamot na mayroon kayo sa bahay at isulat ang
pangalan ng brand sa patlang. Pagkatapos isulat ang mga
impormasyon na ibinigay sa mga label.

1._________________________________

a. expiration date_______________________________

b. direction for use______________________________

c. instruction for storage_________________________

2. ______________________________

a. expiration date_______________________________

b. direction for use______________________________

c. instruction for storage_________________________

3. ________________________________

a. expiration date_______________________________

b. direction for use______________________________

c. instruction for storage_________________________

Mga tanong:

1. Alin sa mga produkto ang pinaka una ang petsa ng expiration date?
_____________________________________

2. Ali naman sa mga produkto ang pinaka huli ng petsa ng expiration

date? ___________________________________

Gawain 2

Panuto: Pagkumparahin ang sustansyang makukuha ayon sa

sukat/dami ng iyong kakainin.

20 SELF-LEARNING KIT IN
HEALTH 4
 Double serving
Serving size sa size
Kalahating serving pakete
size

Nutrients Serving size sa Kalahating Dobleng

_____________ pakete serving size Serving Size
Serving size
Calories
Carbohydrate
Cholesterol
Sodium

Gawain 3

21 SELF-LEARNING KIT IN
HEALTH 4
 Suriin ang tatlong Nutrional Facts ng pagkain. Paghambing ang
mga ito. Sagutan ang mga sumusunod na tanong.

Tanong Sagot
1. Alin produkto ang may pinakamataas na
Saturated Fat?
2. Alin produkto ang may pinaka mababa
Choresterol?
3. Alin ang may katamtamang dami ng
Sodium?
4. Alin ang produktong may magkatumbas na
Protein?
5. Ilan dami ng ng Calories mayroon ang
Original Plain kumpara Chocolate Chips?

This material was conceptualized by the

Curriculum and Learning Management Division (CLMD)
Learning Resources Management System (LRMS)
Department of Education

22 SELF-LEARNING KIT IN
HEALTH 4
 SCHOOLS DIVISION OF TARLAC PROVINCE

RONALDO A. POZON, Ph.D., CESO V

Schools Division Superintendent

DR. MELISSA S. SANCHEZ

DR. LEANDRO C. CANLAS
Assistant Schools Division Superintendent

DR. BOBBY P. CAOAGDAN

Education Program Supervisor – LRMS

DALEN I. ROY
MAPEH, Division Education Program Supervisor

IVY G. CAPIENDO
Writer/Layout Artist/Illustrator

Reference:

Most Essential Learning Competencies page

Edukasyon sa Pangkatawan at Pangkalusugan

Patnubay ng Guro pahina 98-104

Kagamitan ng Mag-aaral pahina 233- 240

Musika, Sining, Lakas at Sigla pahina 340-348

The Joys of MAPEH 257-260

23 SELF-LEARNING KIT IN
HEALTH 4
 First Quarter
Week 4

Health
Grade 4

SELF-LEARNING KIT

Paunang Salita

24 SELF-LEARNING KIT IN
HEALTH 4
 Ang SLK na ito ay tulong para sa mga mag-aaral na nasa Ikaapat na
Baitang. Nilalaman nito ang mga ibat’-ibang gawain upang malinang ang
kaalman at kakayanan ng mga mag-aaral patungkol sa Food Safety
Principles, paraan upang mapanatiling malinis at ligtas ang pagkain.

Layunin

 Nakapaglalarawan ng mga paraan upang

25 SELF-LEARNING KIT IN
HEALTH 4
 mapanatiling malinis at ligtas ang pagkain

 Natatalakay ang kahalagan ng pagpapanatiling

malinis at ligtas ang pagkain upang makaiwas sa

sakit.

Pamantayan sa Pagkatuto

Describe ways to keep food clean and safe

I. Ano ang nangyari?

Panuto: Upang magkaroon ng malusog na pangangatawan,

kailangan natin ng ligtas at malinis na pagkain.
26 SELF-LEARNING KIT IN
HEALTH 4
 Paano natin mapapanatiling ligtas at malinis ang pagkain?
Kompletuhin ang pangungusap sa loob ng kahon. Pumili ng kasagutan
sa ibaba.

1. Hugasan _____________________________________________

2. Paghiwalayin_________________________________________________________________

3. Lutuin _______________________________________________

4. Panatiliin ____________________________________________

5. Gumamit ____________________________________________

6. Pangalagaan _______________________________________

 ang sariwa sa luto ng pagkain.

 sa tamang temperatura ang pagkain upang di agad masira o mapanis.
 ng malinis na tubig sa paghuhugas ng pagkain bago iluto.
 ng mabuti ang pagkain upang mamatay ang mga mikrobyong
nakakapit dito.
 ng mabuti ang mga kamay bago maghanda at kumain ng pagkain.
 ang pagkain mula sa mga insekto tulad ng ipis at langaw
II. Ano ang dapat malaman?

Ang Food Safety Principles ay naglalaman ng mga alituntunin

upang mapanatiling malinis at ligtas ang pagkain.

May mga panganib na dulot ang hindi pagsunod sa food safety

principles tulad ng pagkasakit ng tiyan, pagsusuka, pagtatae, pagkakaroon
ng allergic reaction, at pagkahilo.

27 SELF-LEARNING KIT IN
HEALTH 4
 Ang Food safety Principles ay mga alituntunin upang mapanatiing
ligtas at malinis ang inumin at pagkain.

 Hugasan ang pagkain bago ilutu.

 Ilagay sa malinis na lalagyan.
 Gumamit ng malinis na kutsilyo, sangkalan, at lutuan.
 Ilutung mabuti ang pagkain upang mamatay ang mga mikrobyong
nakakapit dito.
 Hugasan ng mabuti ang mga kamay bago kumain at humawak ng
iluluto.

Ang pagpapabaya at kawalng ingat sa paghawak at pagluluto ng

pagkain ay maaring maging sanhi ng tinatawag na food-borne diseases.

III. Ano ang Natutunan?

Panuto:
Kulayan ng berde ang kahon kung ito ay
nagpapakita ng food safety principles.

28 SELF-LEARNING KIT IN
HEALTH 4
 Naghuhugas ng Mahilig kumain ng Umiinom ng gatas
kamay bago gulay araw-araw
maghanda ng
pagkain

Tumutulong sa Sinisigurong Hinuhugasan ang

pagluluto sa bahay malinis ang mga mga sangkap bago
gamit at paligid lutuin

Hinuhugasan ang Nililinis ang lugar Inilalagay ang

mga gamit at pinag- na pinaggawaan pagkain sa
kainan pagkatapos refrigerator kung
maghanda kinakailangan

Gawain 1

Panuto:

Itala sa loob ng kahon ang mga paraan ng pagpapanatiling

ligtas at malinis ang mga pagkain.

1.
29 SELF-LEARNING KIT IN
HEALTH 4
 2.

3.

4.

5.

6.

Gawain 2

Panuto:

A. Isulat ang tama sa patlang kung ang pangungusap ay

nagpapakita ng pagpapanatiling ligtas at malinis ang pagkain, Mali
naman kung ito ay hindi.

30 SELF-LEARNING KIT IN
HEALTH 4
 _________1. Maghugas ng kamay bago kumain o hawakan
ang mga pagkain.

__________2. Gumamit ng malinis na tubig kapag naghuhugas

kapag naghuhugas at nagluluto ng anumang pagkain.

__________3. Lutuing mabuti ang pagkain upang maiwasan

ang food poisoning.

__________4. Kapag iniimbak ang pagkain ang pagkain sa

refrigerator, ihiwalay ang hilaw sa lutong pagkain.

__________5. Ilagay ang pagkain sa tamang lalagyan at

temperature.

B. Gumawa ng slogan sa loob ng kahon upang makaiiwas sa

mga sakit na dulot ng marumi at hindi ligtas na pagkain.

Gawain 3

Panuto:

A. Punan ng angkop na salita ang mga patlang upang

mabuo ang mga gawaing pangkaligtasan sa pagkain.

31 SELF-LEARNING KIT IN
HEALTH 4
 Ano ang dapat kong gawin?

1. Sa pagpapanatiling ligtas ang pagkain tiyaking ______________

ito. Sa pagbili sa palengke piliin ang mga ______________ prutas,

gulay at karne. __________________ ang mga food labels.

_______________ ang mga sangkap at kagamitan na gagamitin sa

paghahanda ng pagkain. Lutuin ng mabuti upang matiyak na

mamamatay ang mikrobyo.

2. Maaring __________________ ang pagkain upang hindi dapuan

ng mga insekto na maaring magdala ng mga

______________________ .

B. Gumuhit ng isang poster sa loob ng kahon na

nagpapakita ng paraan na makaiiwas sa mga sakit na dulot ng
marumi at hindi ligtas na pagkain.

32 SELF-LEARNING KIT IN
HEALTH 4
 This material was conceptualized by the
Curriculum and Learning Management Division (CLMD)
Learning Resources Management System (LRMS)
Department of Education

SCHOOLS DIVISION OF TARLAC PROVINCE

RONALDO A. POZON, Ph.D., CESO V

Schools Division Superintendent

DR. MELISSA S. SANCHEZ

DR. LEANDRO C. CANLAS
Assistant Schools Division Superintendent

DR. BOBBY P. CAOAGDAN

Education Program Supervisor – LRMS

DALEN I. ROY
MAPEH, Division Education Program Supervisor

IVY G. CAPIENDO
Writer/Layout Artist/Illustrator

Reference:

Most Essential Learning Competencies (MELC)

Edukasyon sa Pangkatawan at Pangkalusugan 4

Patnubay ng Guro pahina 111-114

Kagamitan ng Mag-aaral pahina 257-263

Musika, Sining, Lakas, at Sigla 4 pahina 349-355

The Joys of MPEH 4 page 261-265

Enjoying MAPEH pahina 223-228

33 SELF-LEARNING KIT IN
HEALTH 4
 First Quarter
Week 5-6

Health
Grade 4

SELF-LEARNING KIT

34 SELF-LEARNING KIT IN
HEALTH 4
 Paunang Salita

Ang SELF-LEARNING KIT na ito ay dinesenyo para sa

mga mag-aaral ayon sa Kurikulum ng Grade 4 upang magbigay
ng karagdagang kaalaman sa pagkatuto. Nakapaloob dito ang
kahalagahan ng pagpapanatiling malinis at ligtas ng mga pagkain
upang makaiwas sa mga karamdaman.

35 SELF-LEARNING KIT IN
HEALTH 4
 Layunin

 Natatalakay ang kahalagan ng pagpapanatiling

malinis at ligtas ang pagkain upang makaiwas sa

sakit.

Pamantayan sa Pagkatuto

Learning Competency:
Discusses the importance of keeping food clean and safe to
avoid disease

LC Code: H4N-Ihi-27

36 SELF-LEARNING KIT IN
HEALTH 4
 I. Ano ang Nangyari?

Panuto:
Anu – ano ang na maaring makuha kung hindi natin babasahin ng
wasto ang mga nakasulat na food labels? Bilugan ang iyong mga sagot.

Lulusog Magiging Malakas

Magkakasakit Karamdaman
II. Ano Hindi
ang dapat mong Malaman?
balanseng Nutrisyon

Pagkasayang ng Pera

Pagkapanis ng pagkain

Pagiging Masaya sa Pagkain

Alam mo ba kung hindi wasto ang lugar na pinaglalagyn ng pgkain,
maari itong masira o mapanis at kung makakain tayo ng sirang pagkain
maari tayong makakuha ng mikrobyo na magiging sanhi ng pagsusuka,
pagsakit ng tiyan, pagkalason, pagkakaroon ng allergic reaction, pagpayat
o pagtaba dahil sa maling nutrisyon. Sa huli, tayo’y nagsayang lang ng
pera o mas Malaki pa ang gastos dahil sa pagpapagamot at lubos na
37 SELF-LEARNING KIT IN
HEALTH 4
maapektuhan an gating kalusugan.

Napakasarap
naman nito!

Siguraduhing ligtas
at malinis ang
pagkain upang
makaiwas sa
karamdaman.

III. Ano ang natutunan Mo?

SUKATIN ANG NATUTUNAN!

Maglagay ng masayang mukha sa sagutang papel kung ang

pangungusap ay tama at malungkot na mukha
kung mali.

_______1. Dapat panatilihing malinis ang mga pagkain.

38 SELF-LEARNING KIT IN
HEALTH 4
_______2. Kakainin ko pa rin ang pagkaing nahulog sa sahig dahil agad ko
naman itong pinulot. Wala pang 5 minutes.

_______3. Sisiguraduhin kong malinis ang pinagmulan ng pagkain.

_______4. Maari kang kumain ng pagkaing hindi ligtas kung malusog at

malakas ang iyong resitensya at pangangatawan.

_______5. Magiging ligtas din ang pagkain kung ito at na-reheat na.

Gawain 1

Picture Perfect
Panuto: Magbigay ng dahilan bakit kailangang gawin ang
mga sumusunod na larawan. Ipaliwanag ito.

___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
39 SELF-LEARNING KIT IN
___________________________________________________________
HEALTH 4
 ___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________

___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________

___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________

__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________

Gawain 2
Punan Mo!

Panuto:

Punan ng angkop na salita ang mga patlang upang mabuo ang

mga maipakita ang halaga ng mga gawaing pangkaligtasan sa
pagkain.

1. Sa pagpapanatiling ligtas ng mga oagkain, tiyaking

______________ ito. Sa pagbili ng prutas, gulay at karne,

40 SELF-LEARNING KIT IN
HEALTH 4
 ____________________ ang mga food lables.

2. _________________ ang mga sangkap at kagamitan na

gagamitin sa paghahanda ng pagkain. Lutuin nang \ mabuti
ang pagkain upang matiyak na namamatay ang mga
mikrobyo.

3. Maaring __________________ ang pagkain upang hindi

dapuan ng mga insekto na maaring magdala ng mga
_____________. Nagdudulot ng sakit.

4. Kung ito ay hindi mainit, maaring ilagay sa loob ng

____________ para hindi agad mapanis.

5. Kung ilalagay sa refrigerator / cooler habang mainit pa, maari

itong magtubig (moist) na maaring maging dahilan ng
______________

Gawain 3

Bantay Kaligtasan!

Gumawa ng islogan na nagpapakita ng kahalagahan ng

pagpapanatiling ligtas at malinis ng pagkain sa pagiwas sa mga

karamdaman.

41 SELF-LEARNING KIT IN
HEALTH 4
 This material was conceptualized by the
Curriculum and Learning Management Division (CLMD)
Learning Resources Management System (LRMS)
Department of Education

SCHOOLS DIVISION OF TARLAC PROVINCE

RONALDO A. POZON, Ph.D., CESO V

Schools Division Superintendent

DR. MELISSA S. SANCHEZ

42 SELF-LEARNING KIT IN
HEALTH 4
 DR. LEANDRO C. CANLAS
Assistant Schools Division Superintendent

DR. BOBBY P. CAOAGDAN

Education Program Supervisor – LRMS

NAME OF EDUCATION PROGRAM SUPERVISOR

Education Program Supervisor - Concerned Learning Area

Amando Yves D. Miclat I

Writer/Layout Artist/Illustrator

43 SELF-LEARNING KIT IN
HEALTH 4
 First Quarter
Week 7-8

Health
Grade 4

SELF-LEARNING KIT

Paunang Salita

Ang SELF-LEARNING KIT na ito ay dinesenyo para sa

mga mag-aaral ayon sa Kurikulum ng Grade 4 upang magbigay
44 SELF-LEARNING KIT IN
HEALTH 4
ng karagdagang kaalaman sa pagkatuto. Nakapaloob dito ang
iba’t – ibang mga karamdaman na dulot ng hindi wastong
paghahanda ng pagkain at ang mga sintomas nito.

Layunin

 Natatakalay ang ibat-ibang mga sakit dulot ng hindi

ligtas at maruming pagkain at ang mga sintomas

nito.
45 SELF-LEARNING KIT IN
HEALTH 4
 Pamantayan sa Pagkatuto

Learning Competency:
 Describes general signs and symptoms of
food-borne diseases

 Identifies common food – borne diseases

LC Code: H4N-Ij-27
H4N-Ij-26

I. Ano ang Nangyari?

Panuto:
Anu – anong ang kalagayan maaring maging bunga kung hindi
isasagawa ang mga pangkaligtasang gawain sa mga pagkain? Bilugan ang
iyong mga sagot.

46 SELF-LEARNING KIT IN
HEALTH 4
 pagsusuka pagkamasayahin

pagdudumi paglakas ng katawan

pagkamatulungin paghihina

pagsakit ng tiyan

paglakas ng kalamnan

pagkahilo pagkagalak

47 SELF-LEARNING KIT IN
HEALTH 4
Balitang Kalusugan!

Basahin ang balita. Sagutin ang mga katanungan sa ibaba nito.

1. Ano ang nakasaad sa balitang pangkalusugan?

_____________________________________________________________

_____________________________________________________________

2. Ano-ano ang mga pamamaraang inirerekomenda upang mapanatiling ligtas

ang pagkain?

_____________________________________________________________

48 SELF-LEARNING KIT IN
HEALTH 4
 _____________________________________________________________

II. Ano ang dapat mong Malaman?

Ang mga pagkain na marumi at hindi ligtas na pagkain o inumun at

maaring magdulot ng iba’t-ibang karamdaman. Narito ang ilan pang sakit

na makukuha sa marumiat hindi ligtas na pagkain. Hulaan ang mga sakit sa

pamamagitan ng pagbuo ng puzzle. Gamitin ang Disease Code sa ibaba.

Hanapin Mo Ako!

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13

A B C D R F G H I J K L M

14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26

N20 O25 P16 Q 8 R15 S 9 T 4 U V6 W

5 X
22 Y5 Z
18

Ang sakit na ito ay dulot ng salmonella, isang bacteria na nakukuha

sa kontaminadong pagkain o inumin. Ito ay nagdudulot ng mataas ng
lagnat, pagsakit ng ulo, hindi magandang pakiramdan, pagkawala ng gana
sa pagkain, madalas na pagdudumi, pulang butlig sa dibdib at tiyan.

4 25 19 5 14 20 5 18 25

49 SELF-LEARNING KIT IN
HEALTH 4
 Ito ay isang diarrhea na may kasamang dugo dahil nagkakaroon ng
sugat o pamamga sa intestines ng isang tao Isang uri ng bacteria ang
nagdudulot nito. Makakaramdam ng mataas na lagnat at matinding sakit ng
tiyanang taong may ganitong sakit.

3 8 15 12 5 18 1

1 13 15 5 2 9 1 19 9 19

Ito ay nakakahawang sakit na naipapasa sa pamamagitan ng

kontaminadong dumi ng tao, pagkain o tubig. Kung hindi
maagapan,maaring mamatay ang taong may ganitong karamdaman.
Maaring magkaroon ng diarrhea na nagdudulot ng pagkaubos ng tubig sa
katawan.

Ang sakit na ito ay dulot ng amoeba, isang protozoa na nakukuha sa

maruming tubig.Nagdudulot ito ng pagtatae na may pananakit ng tiyan.

6 15 15 4 16 15 9 19 15 14 9 14 7

50 SELF-LEARNING KIT IN
HEALTH 4
 Ito ang mamaring makuha sa pagkaing nahakuan ng mga
mapanganib at nakalalasong bagay tulad ng sabon, pangkulay, asido,
panlinis ng bahay, o halaman. Maari itong magdulot ng pagsusuka,
pagtatae, pagsakit ng tiyan, at panghihina.

8 5 16 1 20 9 29 9 19 1

Ang sakit na ito ay ang pamamaga ng atay. Nakukuha ito mula sa

isang virus mula sa kontaminadong pagkain o tubig. Ang jaundice o
paninilaw ng mata at balata ng pinakahalatang epekto ng pagkakaroon ng
sakit na ito. Maari ring makaranas ng pagkahilo, pagsusuka, pagkaakroon
ng lagnat, pagkawala ng gana sa pagkain, madilaw na ihi at matamlay na
kulay ng dumi.

Kung nakakaramdam ng sintomas ng sakit na nabanggit, agad sabihin sa

isang nakakatanda at magpakonsulta sa doctor.

III. Ano ang natutunan Mo?

SUKATIN ANG NATUTUNAN!

Maglagay ng masayang mukha sa sagutang papel kung ang

pangungusap ay tama at malungkot na mukha
kung mali.
51 SELF-LEARNING KIT IN
HEALTH 4
_______1. Ang food poisoning ay bunga ng paghalo ng pagkain sa mga
nakakalasong bagay tulad ng sabon, asido, at iba pa.

_______2. Nakakahawa ang Typhoid Fever.

_______3. Sintomas ng amoebiasis ang labis na pagtatae at pagsakit ng

tiyan.

_______4. Ang Hepatitis A ay nagdudulot ng paninilaw ng ngipin.

_______5. Nakukuha ang Typhoid Fever mula sa kagat ng Lamok.

Gawain 1

Talaan ng Sakit

Magbigay ng dahilan bakit kailangang gawin ang mga sumusunod

na larawan. Ipaliwanag ito.
52 SELF-LEARNING KIT IN
HEALTH 4
 Sakit Dahilan Nakakhawa Mga Sintomas
ba?
Cholera Oo
Protozoa na Pangmatagalang
Amoeba Pagdumi at Pagsakit
ng Tiyan
Pagkain ng Hindi
nakakalasong
bagay na naihalo
sa pagkain
Typhoid Hindi
Fever
Bacteria sa Diarrhea na may
kontaminadong kasamang
pagkain pagdurugo
Hepatitis Hindi
A

Gawain 2
Tukuyin Mo, Ano Ito?

Isulat ang sakit na tinutukoy inilalarawan sa bawat patlang.

_____________1. Ito ay isang kondisyon na may kasamabg diarrhea at

pagdurugo sa dumi.

53 SELF-LEARNING KIT IN
HEALTH 4
_____________2. Nagdudulot ng pamamaga ng atay.

_____________3. Ito ay nakukuha sa kontaminadong pagkain o tubig na

maaring makahawa dahil hindi agad nakikita ang sintomas.

_____________4. Dulot ito ng amoeba na nagdadala ng pangmatagalang

diarrhea at pagsakit ng tiyan.

_____________5. Ito at nakukuha sanhi ng pagkahalo ng pagkain sa mga

nakalalasong bagay

____________6. Nakukuha ito sa kontaminadong pagkain na nagdudulot

ng lagnat at butlig sa dibdib at toyan.

____________7. Mula ito sa isang bacteria na nagdudulot ng pananakit ng

tiyan at pagsusuka.

Gawain 3

Doktor Bulilit!

Basahin ang Dayalogo at sagutan ang tanong sa ibaba.

54 SELF-LEARNING KIT IN
HEALTH 4
 Juan: Aray! Ang sakit ng tiyan ko!

Pedro: Nako Juan napano na? Bakit ka nagsusuka?

Juan: Hindi ko alam. Kumain lang naman tayo ng fishball at buko

kanina.

Pedro: Nako! Tara na sa clinic upang matignan ka ni Doktor Jones.

Maria: Pedro, napano si Juan? Kawawa naman.

Pedro: Meron siyang Hepatitis A Maria.

Maria: Kawawa naman siya. Tara ipanalangin natin siya.

Tanong:
Tama ba ang sinabi ni Pedro tungkol sa kalagayan ni
Juan? Ipaliwanag ang sagot

This material was conceptualized by the

Curriculum and Learning Management Division (CLMD)
Learning Resources Management System (LRMS)
Department of Education

SCHOOLS DIVISION OF TARLAC PROVINCE

RONALDO A. POZON, Ph.D., CESO V

55 SELF-LEARNING KIT IN
HEALTH 4
 Schools Division Superintendent

DR. MELISSA S. SANCHEZ

DR. LEANDRO C. CANLAS
Assistant Schools Division Superintendent

DR. BOBBY P. CAOAGDAN

Education Program Supervisor – LRMS

NAME OF EDUCATION PROGRAM SUPERVISOR

Education Program Supervisor - Concerned Learning Area

Amando Yves D. Miclat I

Writer/Layout Artist/Illustrator

56 SELF-LEARNING KIT IN
HEALTH 4