monRolTa dapyrobebi

romel saukuneSi Seiqmna monRolTa imperia

a) XII s b) XIII s g) XI s
ra ewodebodaT monRol didgvarovnebs
a) yaenebi b) noinebi g) baskakebi
romel wels airCies monRolma aristokratebma TemuCini yaenad
a) 1200 w b) 1205 w g) 1206 w
ras ewodeboda yurulTai
a) monRoli aristokratiis yrilobas b) monRoli qurumebis Sekrebas
g)monRoli vaWrebis Sekrebas
ra saxeliT arian cnobili istoriaSi monRolebi
a) TaTrebis b) Turqebis g) qurTebis d) oRuzebis
vin gaaerTiana monRoluri tomebi erT samefod
a) baTo yaenma 1206 w b) Cingiz yaenma 1206 w
g) Cingiz yaenma 1215 w d) hulagu yaenma 1220 w
ras ewodeba dumani
a) aTeuls b) aTaseuls g) aTiaTaseuls
vin iniSnebodnen dumnebis meTaurebad
a) ufliswulebi b) noinebi g) baskakebi
ra ewodeboda monRolebis mier cixe-qalaqebis aRebis teqnikas
a) iasaki b) haSari g) yurulTai d) urTuu
ras ewodeba monRolTa sayaenoSi haSaris sistema
a) mowinaaRmdegis tyved ayvanas
b) mowinaaRmdegis cocxal farad gamoyenebas
g) tyveebis gaTavisuflebas
ra evaleboda qeSikTa razms
a) yaenis dacva b) sagareo brZolebi g) cixeebis dacva
romel wels gardaicvala Cingiz yaeni
a) 1220 w b) 1227 wg) 1218 w d) 1225 w
romel wels aiRes monRolebma pekini
a) 1215 w b) 1217 wg) 1232 w d) 1222 w
romeli samefos dapyrobiT Sevidnen monRolebi islamuri samyaros teritorize
a) CineTis b) xorezmisg) indoeTis d) salavebis
romel wels aiRes monRolebma buxara da samaryandi
a) 1225 w b) 1220 wg) 1218 w d) 1231 w
visi memkvidre iyo jalaledini
a) xorezmSah muhamedis b) Cingiz-yaenis g) rumis sulTan ruqnaddinis
romeli sayaenos mmarTveli iyo baTo
a) xorezmis b) oqros urdos g) monRoleTis da CineTis
romel wels gardaicvala jalaledini
a) 1220 w b) 1227 w g) 1218 w d) 1231 w
visi meTaurobiT Seesia monRolTa jari volgis bulgareTsa da ruseTs
ა) baTos b) CaRaTas g) ugedeis
მონღოლთა რომელი სახელმწიფო მოიცავდა სამხრეთ კავკასიასა და მცირე აზიის ნაწილს?
ა) ილხანთა საყაენო ბ) ჩაღატაის სახანო
გ) ოქროს ურდო
დ) იუანთა საყაენო
romeli dinastia gabatonda ilxanTa monRolur sayaenoSi
a) abasianTa b) CobanianTa g) hulaguidebis d) CaRmarianTa
romel wels Seiqmna ilxanTa ulusi
a) 1255 w b) 1256 w g) 1257 w
vin Cauyara safuZveli ilxanTa uluss
ა) baTom b) hulagum g) ugedeim
რომელმა მონღოლმა ყაენმა აიღო ბაღდადი?
ა) ჰულაგუმ ბ) ბათომ გ) ყაზანმა
romel wels aiRo hulagum baRdadi
ა) 1258 w b) 1256 w g) 1257 w
romeli yaenis arCevas daeswro romis papis elCi plano karpini
a) guiuqis b) yazanis g) hulagus d) arRunis
romel wels aiღes monRolebma anatolia
a) 1243 w b) 1245 wg) 1240 w d) 1238 w
ukanaskneli abasiani xalifa iyo
a) al kaSkandi b) al mustasimi g) abul abasi d) al mansuri
romeli sayaeno Camoyalibda centralur aziasa da CrdiloeT iranSi
a) CaRatas saxano b) oqros urdog) ilxanTa sayaeno d) baTos ulusi
oqros urdo Seiqmna
a) ruseTis teritoriaze b) iranis teritoriaze
g) Sua aziaSi d) CrdiloeT CineTSi
dumani niSnavs
a) asiaTass b) aTass g) aTiaTass
რომელ სახელმწიფოში გამოცხადდა ისლამი სახელმწიფო რელიგიად XIII საუკუნის ბოლოს?
ა. ეგვიპტისსასულთნოშიბ. ილხანთასაყაენოში
გ. სელჩუკთასასულთნოშიდ. ხორეზმისსამეფოში
romelma yaenma moaqcia monRolebi islamze
a) arRunma 1295 w b) yazanma 1295 wg) abu saidma 1299 w d) munqem 1315 w
visi memkvidreebi atarebdnen ,,ilxanis” tituls
ა) hulagus b) Cingiz-yaenis g) Coban-noinis d) berqa-yaenis
რომელი თანამედროვე სახელმწიფოს ტერიტორიაზე არსებობდა დიდი მონღოლების იმპერია?
a)ინდოეთის b)ირანის g)ყაზახეთის d)ჩინეთის

monRolTa batonoba saqarTveloSi

ერთიანი საქართველოს მეფეთა რომელი თანმიმდევრობაა სწორი?

ა)გიორგი II - ბაგრატ IV- გიორგი III- თამარი
ბ)გიორგი I - ბაგრატ IV - გიორგი II - დავით IV
გ)ბაგრატ III -გიორგი II გიორგი- III- ბაგრატ IV
დ)თამარი - რუსუდანი- ლაშა- გიორგი- დემეტრე II
vin gamefda Tamaris gardacvalebis Semdeg
a) laSa giorgi b) rusudani g) daviT narini
visTan megobrobda JamTa aRmwerelis cnobiT laSa giorgi
a) rindebTan b) sufiebTan g) raindebTan
jvarosanTa romel laSqrobaSi unda mieRo monawileoba laSa giorgis
a) meore b) mesame g) mexuTe
ratom ver miiRo laSa giorgim mexuTe jvarosnul laSqrobaSi monawileoba
a) saqarTveloSi TurqselCukebi Semovidnen b) saqarTveloSi monRolebi Semovidnen
g) saqarTveloSi xvarazmelebi Semovidnen
romel wels gardaicvala laSa giorgi
ა) 1223 w b) 1222 w g) 1225 w
სხვა მიზეზებთან ერთად, რამ განაპირობა რუსუდანის გამეფება საქართველოში?
ა)რუსუდანი გარდაცვლილი მეფისერთადერთიშვილიიყო
ბ)გარდაცვლილ მეფესკანონიერიშვილიარდარჩენია
გ)რუსუდანის ძმა უშვილოდ გარდაიცვალა
დ) „ხელმწიფის კარის გარიგების“ მოთხოვნებმა
romel wels gamoCdnen monRolebi saqarTveloSi Tavdapirvelad
a) 1222 w b) 1221 wg) 1225 w d) 1227 w
visTan dapirispirebam Semoiyvana saqarTveloSi Cingizyaenis cnobili sardlebi jebe da subudai
a) muhamedTan b) jalaledinTan g) TemurlengTan
vin iyo saqarTvels mefe monRolTa pirveli Semosevisas
a) rusudani b) laSa giorgi g) daviT ulu
ras iTxovda romis papi honoriusi laSa giorgisagan
a) jvarosnul laSqrobaSi monawileobas b) monRolebze galaSqrebas
g) anatoliis dapyrobas
vin Semoesia saqarTvelos 1225 wels
a) jalal ad-dini b) uzun hasanig) muhamedi
romeli qveynis sulTani iyo jalal-eddini
a) iranis b) xorezmis g) erzinkis d) anatoliis
sad daamarcxa jalaledinma qarTvelebi 1225 wels
a) garnisTan b) basianSig) arzrumSi Dd) SamqorSi
vin iyo saqarTvelos mefe jalaledinis Semosevis dros
a) rusudani b) laSa-giorgi g) demetre II
ra mosTxova jalaledinma saqarTvelos samefo kars garnisis brZolis Semdeg
a) morCileba da monRolTa winaaRmdeg koaliciis Seqmna
b) islamur sarwmunoebaze gadasvla da cixeebis Cabareba
g) oqros urdos winaaRmdeg daumorCileblobis kampaniaSi CarTva
romel wels aiRo jalal-eddinma Tbilisi
ა) 1225 w b) 1226 wg) 1227 w d) 1231 w
ვისთან დამარცხდნენ ქართველები გარნისის ბრძოლაში?
ა) ხორეზმელებთან ბ) მონღოლებთან გ) ოსმალებთან
romel wlebSi mefobda rusudani saqarTveloSi
a) 1225-1243 ww b) 1223-1245 wwg) 1225-1245 ww d) 1227-1235 ww
romel wels iwyeba monRolTa dapyrobiTi xasiaTis laSqrobebi saqarTveloSi
ა) 1231 w b) 1235 wg) 1237 w d) 1243 w
სხვა მიზეზებთან ერთად, რამ გაუადვილა მონღოლებს საქართველოს დაპყრობა?
ა. სამეფო ხელისუფლების არარსებობამ, რადგან რუსუდან მეფე ახალი გარდაცვლილი იყო
ბ. ქართველები დასუსტებული იყვნენ ბიზანტიასთან ხანგრძლივი ომით
გ. ქართველი ფეოდალების პასიურობამ, ვინაიდან უმეტესობა საკუთარ ციხე-სიმაგრეებში ჩაიკეტა
დ. სახელმწიფოში არსებულმა შიდა დაპირისპირებამ, აჯანყებამ ფხოვსა და დიდოეთში
romis romel paps mimarTa daxmarebisaTvis rusudanma monRolebis
winaaRmdeg sabrZolvelad
ა) ioane XXII-s b) grigol IX-sg) inokenti VI-s d) honorius-IX-s
რომელ საუკუნეში იყო ჰონორიუს მესამე?
ა) მე-11 ბ) მე-12 გ) მე-13
რუსუდან მეფის რომის პაპ ჰონორიუს III-სადმი მიწერილი წერილის თანახმად, რატომ არ ელოდა
თავდაპირველად საქართველოს სამეფო კარი საფრთხეს „ბიწიერ თათართაგან“?
ა. საქართველოს მანამდე მათთან ზავი ჰქონდა დადებული
ბ. მოწინააღმდეგეს ჯერ კიდევ ომები ჰქონდა ხორეზმის შაჰთან
გ. საქართველოს სამეფო კარზე ისინი ქრისტიანები ეგონათ
დ. მოწინააღმდეგეს ძალიან მცირე რიცხოვანი ჯარი ჰყავდა
რომის პაპ გრიგოლ IX-ის წერილის თანახმად, რა იყო იმის ერთ-ერთი მიზეზი, რომ `რომის
ეკლესიის მხედრობა~ ვერ დაეხმარებოდა საქართველოს?
ა. ტერიტორიულისიშორებ. სარწმუნოებრივიგანსხვავება
გ. ოსმალთასიძლიერედ. ევროპაშიმიმდინარეომები
როგორ დასრულდა მონღოლთა პირველი ლაშქრობა საქართველოში?
ა) დაიპყრეს მხოლოდ აღმოსავლეთ საქართველო;
ბ) გამარჯვების შემდეგ კავკასია დაყვეს დუმნებად;
გ) იძულებული გახდნენ, ზავი დაედოთ საქართველოსთან;
დ) ქართველებთან ბრძოლის შემდეგ დატოვეს სამხრეთ კავკასია.
რამ აიძულა ჯალალ-ედ-დინი, დაეტოვებინა ხორეზმი?
ა) თემურლენგის ლაშქრობებმა;
ბ) მონღოლებთან ომმა;
გ) სელჩუკთა შემოსევებმა;
დ) ყივჩაღთა თავდასხმებმა.
saqarTvelos didebulTagan vin danebda pirveli monRolebs
a) ivane-yvaryvare jayeli b) sargis jayelig) avag mxargrZeli
romel wels dauzavda rusudani monRolebs
a) 1243 w b) 1245 wg) 1247 w d) 1250 w
ra gadasaxadi daakisres monRolebma qarTvelebs
a) 50 aTasi perpera b) 10 aTasi dumanig) 10 aTasi dinari d) 50 aTasi TeTri
romel wels gardaicvala rusudani
a) 1243 w b) 1245 wg) 1247 w d) 1254 w
umefobis periodSi monRolebma saqarTvelo dayves
a) saemiroebad b) dumnebadg) saerisTaoebad d) departamentebad
ramden dumnad dayves monRolebma saqarTvelo
a) cxra b) rva g) aTi
saqarTveloSi umefobis periodi moicavs
a) 1243-1245 ww b) 1245-1247 wwg) 1247-1259 ww
romel wels daniSnes laSa-giorgisa da rusudanis Svilebi monRolebma mefeebad
ა) 1246 w b) 1247 w g) 1248 w
romeli daviTis ajanyebis Semdeg gaiyo saqarTvelo or calkeul samefod
a) daviT ulus b) daviT VIII-is g) daviT narinis d) daviT IV-is
saqarTveloSi monRolTa batonobis istorias mogviTxrobs
a) beri egnataSvili b) JamTaaRmwerelig) farsadan gorgijaniZe
romel wels aRweres monRolebma saqarTvelo
ა) 1254-1256 ww b) 1256-1257 wwg) 1253 w d) 1259-1260 ww
რა იყო მონღოლთა მიერ XIII საუკუნის შუა ხანებში ჩატარებული აღწერის ერთ-ერთი მიზანი?
ა. ომების შედეგად მიღებული ზარალის აღნუსხვა
ბ. მოპოვებული ალაფის სამართლიანი განაწილება
გ. საგადასახადო სისტემის მოწესრიგება
დ. სახელმწიფოში არსებული კონფესიური ვითარების გარკვევა
ra saxeliT Sevida monRolTa saxelmwifos SemadgenlobaSi saqarTvelo
a) gurjistanis vilaieTis b) armeniis vilaieTis g) kavkasiis vilaieTis
ras uwodebdnen qarTvelebi monRolur gadasaxads
a) samonRolos b) saTaTrosg) sayaenos d) xasinjus
mamakacTa ra asaks iTvaliswinebda monRoluri gadasaxadi
a) 15-40 ww b) 15-60 wwg) 20-50 ww d) 35-45 ww
monRolTa mier dawesebuli samxedro begaris Tanaxmad, qarTvelebs unda gamoeyvanaT
a) cxra ojaxidan erTi meomari b) TiTo ojaxidan TiTo meomari
g) aTi mamakacidan erTi meomari d) xuTi mamakacidan erTi meomari
monRolebma gadasaxadebi ar daakisres
a) samefo karis kuTvnil miwebs b) eklesias da saeklesio miwebs
g) maT mxareze gadasul feodalebs da maT miwebs
ra ewodebodaT monRol xarkis amkref moxeleebs
a) iasakebi b) baskakebig) haSarebi
romeli qarTveli mefe aujanyda monRolebs pirvelad
a) daviT narini b) daviT ulu g) demetre II 1w
ratom Semoiriga ilxanTa yaenma ajanyebuli daviT ulu da sargis jayeli
a) baRdadis xalifasTan dawyebuli omis dros qarTvelebTan
urTierTobis gamwvaveba ar awyobda;
b) alamuTis cixis aRebaSi monawile qarTvelTa jars veravin
usardlebda daviT ulus garda;
g) am gziT man scada mokavSire waerTmia Tavis didi xnis mowinaaRmdege
egviptis sulTnisTvis;
d) oqros urdosTan dawyebuli omis dros daviT ulus meTaurobiT
qarTvelTa jaris daxmareba sWirdeboda.
ვის შორის დაპირისპირების არენად იქცა საქართველო XIIIს-ის 60-70იან წლებში?
ა) ოქროს ურდოსა და ილხანების
ბ) ჩაღატას ურდოსა და ცენტრალურ საყაენოს შორის
გ) ბაღდადის სახალიფოსა და სელჩუკებს შორის
რამიზნითშექმნაჰულაგუყაენმაშირვანშისადარაჯოსიმაგრეთასისტემა?
ა. ჩრდილოეთიდანმოსალოდნელიშემოსევებისგანთავისდასაცავად
ბ. თემურ-ლენგისჯარისმოსაგერიებლად
გ. ხაზართასაემიროსშემოსევისშესაჩერებლად
დ. აჯანყებულისამხრეთკავკასიისდასამორჩილებლად
რომელი სახელმწიფოა აღნიშნული რუკაზე მწვანე ფერად?

ა) ოქროს ურდო ბ) ილხანთა საყაენო გ) ჯუჩის ულუსი

vin iyo daviT ulus Tanamedrove ilxanTa yaeni
a) abu saidi b) hulagug) yazani d) guiuqi
samcxis romel mTavarTan gaufuWda urTierToba daviT ulus
a) beqa jayelTan b) sargis jayelTang) yvaryvare jayelTan
ra mohyva Sedegad samcxis mTavris dapirispirebas daviT ulusTan
a) samcxe Camoscilda saqarTvelos da uSualod yaens damorCilda
b) samcxe ymadnaficobis pirobiT gavida saqarTvelodan
g) sargis jayelis dapatimreba da dasja
d) osmalTa sadamsjelo RonisZiebebi qarTlSi
romel wels gamocxadda samcxis samTavro xasinjud
a) 1266 w b) 1265 w g) 1264 w
ras niSnavs xasinju
a) yaenis sakuTrebas b) feodalis sakuTrebas g) mefis sakuTrebas
ras niSnavs ortaRi
a) gadamyidvels b) meomars g) mxaris mmarTvels
ra faqtorebs iyenebda daviT narini dasavleT saqarTveloSi Tavisi poziciebis gansamtkiceblad
a) ukavSirdeboda ilxanTa mowinaaRmdege saxelmwifoebs
b) Tavisi biZaSvilis wyalobiT imtkicebda poziciebs
g) oqros urdosTan dapirispirebam mSvidoba SeunarCuna
d) daundoblad gausworda moRalate feodalebs
romeli qarTveli mefe dasajes sikvdiliT monRolebma
a) demetre II b) daviT ulu g) daviT narini
sad gaixizna rusudan mefe monRolTa Semosevebis dros
a) baRdadSi b) quTaisSig) samcxeSi d) cixegojSi
saqarTvelos didebulTagan monRolebs bolos danebda
a) ivane-yvaryvare jayeli b) sargis jayelig) sargis Tmogveli d) sadun mankaberdeli
sad moxda monRolTa winaaRmdeg qarTveli didebulebis gamosvla
a) koxtasTavs b) aragvis karTang) yvelis cixesTan d) geguTTan
დავით VI ისტორიაშიშევიდაროგორც
ა) დავითულუბ) დავითნარინიგ) დავითდიდიდ) დავითაღმაშენებელი
რაუწოდესმონღოლებმადავითლაშა-გიორგისძეს?
ა)ულუბ) ნარინიგ)ნარმანიდ) ემირი
sad iyo gadasaxlebuli laSas Svili daviTi rusudanis mier
a) rumis sasulTnoSi b) oqros urdoSi
g) xorezmis sulTanTan d) ilxanTa yaenTan
laSas Svilis daviTis momxreebma did yaens sTxoves mefobis sakiTxis gadawyveta
a) qarTuli samarTlis mixedviTb) monRoluri samarTlis mixedviT
g) Zveli iranuli samarTlis mixedviTd) saeklesio samarTlis mixedviT
saqarTveloSi monRolTa batonobis istorias mogviTxrobs
a) beri egnataSvili b) JamTaaRmwereli
g) farsadan gorgijaniZe d) basili ezosmoZRvari
daviT ulu monRolebs aujanyda
a) 1259 w b) 1260 wg) 1270 w d) 1272 w
ra mohyva Sedegad daviT narinis ajanyebas monRolTa winaaRmdeg
a) dasavleT saqarTvelos Camocileba erTian saqarTvelodan
b) daviT ulusTan dapirispireba
g) samcxe-saaTabagos Camocileba erTian saqarTvelodan
d) daviT ulus gardacvaleba
gamagrebul zols oqros urdosa da ilxanebs Soris ewodeboda
a) xasinju b) sibag) baskaki d) haSari
visi xelSewyobiT dasaxldnen osebi qarTul miwaze
a) oqros urdos b) ilxanebis g) qarTveli mefeebis d) romis papis
romel wels gardaicvala daviT ulu
a) 1265 w b) 1270 wg) 1275 w d) 1289 w
vin warmoadgenda daviT ulus uSualo memkvidres
a) daviT VIII b) demetre IIg) giorgi V d) vaxtang III
demetre meoris regents warmoadgenda
a) egarslan bakurcixeli b) sadun mankaberdeli
g) kaxaber kaxaberisZe d) xutlu buRa
demetre meoris Tanamedrove ilxanTa yaeni iyo
a) arRuni b) yazanig) berqe d) abu saidi
saqarTvelos romeli provinciebi gapartaxda ilxanebsa da oqros urdos Soris dapirispirebis Sedegad
a) Sida da qvemo qarTli b) kaxeTi da hereTi
g) samcxe da javaxeTi d) raWa da svaneTi
vin hyavda mokavSired demetre meores arRunis karze
a) Cobani b) buRag) berqe d) CarmaRani
romel wels dasajes demetre II sikvdiliT
a) 1270 w b) 1289 wg) 1292 w d) 1287 w
vin warmoadgenda sargis jayelis memkvidres
a) beqa jayeli b) yvaryvare jayeli
g) oTar jayeli d) qaixosro jayeli
ra Tanamdebobas atarebda beqa jayeli saqarTvelos samefos karze
a) meWurWleTuxucesis b) mandaturTuxucesis
g) amirspasalaris d) aTabagis
romeli taZari aSenda saqarTveloSi demetre II-is mefobis dros
ა) metexis taZari b) sionis taZari g) gergeTis sameba d) oSkis taZari

რomeli იმპერიაა gamosaxuli rukaze

a) arabTa b) TurqselCukTa g) monRolTa
რომელ საუკუნეში შეიქმნა წარმოდგენილი იმპერია
ა) XI ბ) XII გ) XIII

რomeli იმპერიაა gamosaxuli rukaze

a) arabTa b) TurqselCukTa g) ილ ხანთ
b) ,ა
რომელ საუკუნეში შეიქმნა წარმოდგენილი იმპერია
ა) XI ბ) XII გ) XIII

vin aris fotoze gamosaxuli

a) Temur-lengi b) Cingiz yaeni g) murvan-yru
რომელ საუკუნეში მოღვაწეობდა ფოტოზე გამოსახული პიროვნება
ა) XII ბ) XIII გ) XIV
რომელ სახელმწიფოს ჩაუყარა საფუძველი ფოტოზე წარმოდგენილმა პიროვნებამ
ა) არაბთა სახალიფოს ბ) სელჩუკთა იმპერიას გ) მონღოლთა იმპერიას

giorgi brwyinvale

giorgi brwyinvale taxtze avida

a) 1299 w b) 1318 wg) 1320 w
visi TanxmobiT daikava giorgi V-m saqarTvelos taxti
a) Cobanis b) arRunis g) buRas
visi memkvidre iyo giorgi brwyinvale
a) demetr II-is b) daviT ulus g) daviT narinis
romel wels dasves monRolebma giorgi V erT-erT mefed
a) 1299 w b) 1318 wg) 1320 w
vin iyo giorgi brwyinvalis dros ilxanTa yaenis pirveli veziri
a) arRuni b) Cobani g) buRa d) xutlu
giorgi brwyinvalis Tanamedrove ilxanTa yaeni iyo
a) uzbegi b) abu-saidi g) guiuqi d) ugedei
romel wels gaxda abusaidi ilxanTa yaeni
a) 1299 w b) 1318 wg) 1316 w
romel wels dasaja yaenma Cobani sikvdiliT
a) 1299 w b) 1318 wg) 1316 w d) 1327 w
ra ewodeboda giorgi V-is dros moWril vercxlis monetas
a) yazanuri TeTri b) giorgauli TeTri g) qarTuli TeTri
ramdeni dumani imyofeboda giorgi brwyinvalis dros saqarTveloSi
ა) ori b) erTi g) sami d) oTxi
რამშეუწყოხელიგიორგიბრწყინვალეს, შეეწყვიტამონღოლებისათვისხარკისგადახდა?
ა. მოკავშირებიზანტიისკვლავგაძლიერებამ
ბ. თემურ-ლენგისთავდასხმებმაილხანთაულუსზე
გ. ილხანთასახელმწიფოსშიდაარეულობამდადასუსტებამ
დ. ოქროსურდოსადაეგვიპტისსასულთნოსშორისბრძოლისგამწვავებამ
vis karze izrdeboda giorgi brwyinvale
a) sargis Tmogvelis b) beqa jayelis g) sadun mankaberdelis
romel mTaze amowyvita giorgi brwyinvalem mowinaaRmdege kaxeT-hereTisa da somxeTis didebulebi
a) lixis b) civis g) TxoTis
romel wels SemoierTa giorgi brwyinvalem samcxe-saaTabago
a) 1329 w b) 1330 w g) 1334 w d) 1346 w
vin daadgina giorgi brwyinvalem samcxis mTavrad
a) sargis jayeli b) yvaryvare jayeli g) oTar jayeli
romel wels SemoierTa giorgi brwyinvalem dasavleT saqarTvelo
a) 1329 w b) 1334 w g) 1330 w
vis Soris dapirispireba gamoiyena giorgi brwyinvalem dasavleT saqarTvelos SemosaerTeblad
a) daviT narinis Svilebs Soris b) Tavis Zmebs Soris g) samcxis didebulebs Soris
vin iyo giorgi brwyinvales Tanamedrove romis papi
a) grigol IX b) ioane XXII g) honorius III d) klimenti XI
ra uwoda romis papma Tbiliss
a) samisionero qalaqi b) saepiskoposo qalaqi g) wminda qalaqi
ra ewodeboda giorgi brwyinvalis mier mTisTvis Sedgenil samarTlis wigns
ა) Zegli erisTavTa b) Zeglis deba g) Zeglis wera
რასისახავდამიზნადგიორგი V, როდესაც „ძეგლისდადება“ შექმნა?
ა. მონღოლთაბატონობისშედეგადმოშლილისაგადასახადოსისტემისმოწესრიგებას
ბ. სახელმწიფომოხელეთაუფლება-მოვალეობებისადასამეფოკარისეტიკეტისგანსაზღვრას
გ. საქართველოსსამეფოსერთ-ერთკუთხეშიწესრიგისადაკანონიერებისაღდგენას
დ. წინამორბედებისმიერფეოდალთათვისბოძებულიპრივილეგიებისჩამორთმევას
ras warmoadgenda `xelmwifis karis garigeba~
a) samarTlis Zegls, romelSic dadgenili iyo moxeleTa uflebamovaleobebi;
b) kanonTa wigns, romelSic, amave dros, gansazRvruli iyo gadasaxadebis
raodenoba;
g) krebuls, romelSic Sesuli iyo mefeebis mier sxvadasxva dros
gamocemuli brZanebebi;
d) kanonTa krebuls, romelic gankuTvnili iyo samefos erT-erTi kuTxis
mosaxleobisaTvis
ვის დროს შეიქმნა სამეფო ეტიკეტი„ხელმწიფის კარის გარიგება“
ა) გიორგი ბრწყინვალეს ბ) თამარის გ) დავით აღმაშენებილის
რომის პაპის თხოვნით ვინ გადმოიტანა საეპისკოპოსო ცენტრი სმირნიდან თბილისში?
ა) დემეტრე მეორემ ბ) გიორგი ბრწყინვალემ გ) რუსუდანმა
romeli saistorio Txzuleba Seiqmna XIV saukuneSi
a) Zegli erisTavTa b) matiane qarTlisa g) ambavi qarTlisa
romeli qalaqidan iqna gadmotanili kaTolikobis samisionero centri TbilisSi
a) smirnidan b) genuidan g) veneciidan d) romidan
vin daniSna romis papma TbilisSi kaTolikeTa episkoposad 1329 wels
a) ioane venecieli b) ioane florencieli g) ioane genueli
safrangeTis romel mefesTan hqonda diplomatiuri urTierToba giorgi brwyinvales
a) lui XI-sTan b) filip VI-sTan g) anri IV-sTan
ra mizniT daukavSirdnen erTmaneTs giorgi V da filip valua
a) jvarosnuli laSqrobis mosawyobad egviptis winaaRmdeg
b) jvarosnuli laSqrobis mosawyobad osmaleTis winaaRmdeg
g) jvarosnuli laSqrobis mosawyobad monRolTa winaaRmdeg
ratom ar Sedga saqarTvelosa da safrangeTis erTobilivi jvarosnuli laSqrba
a) xeli SeuSala aswlianma omma
b) xeli SeuSala ocdaaTwlianma omma
g) xeli SeuSala oTxmocwlianma omma
ramdeni aTasi jariskacis gayvanas apirebda giorgi V jvarosnul laSqrobaSi
a) 10 aTasi b) 20 aTasi g) 30 aTasi
giorgi brwyinvalem egviptis sulTnisagan daibruna
a) trapizonis imperia b) arzrumis saemiro g) jvris monasteri
vin gadasca giorgi brwyinvales jvris monasteri da qristes saflavis gasaRebi
a) sal-adinma b) al-nasirma g) al-nasirma
romeli qarTuli saistorio Txzuleba gvawvdis cnobas giorgi brwyinvalis mier egvipteSi pipa qvenifnevelis
diplomatiuri misiiT gagzavnis Sesaxeb
ა) Zegli aTabagTa b) Zegli erisTavTa g) Zegli mefeTa
რაზემიუთითებდაგიორგი V-ისდროსეგვიპტისსულთნისმიერქართველებისათვის
იერუსალიმისჯვრისმონასტრისადა „იერუსალიმისკლიტეთა“ გადაცემა?
ა. ქართველთამონაწილეობითშემდგარიჯვაროსნულილაშქრობისწარმატებაზე
ბ. ოცდაათწლიანიომისშემდეგეგვიპტესთანზავისდადებაზე
გ. ეგვიპტეშიქართველიმამელუქებისმიერგავლენისმოპოვებაზე
დ. საქართველოსავტორიტეტისადაგავლენისგაზრდაზე
რაშიმდგომარეობდაგიორგი V-ისმიერეგვიპტისსულთანთანგაგზავნილიელჩობისმიზანი?
ა. ილხანთასახელმწიფოსწინააღმდეგერთობლივიბრძოლისდაწყებაში;
ბ. სინასმთაზეარსებულიქართულიმონასტრისაღდგენისნებართვისმიღებაში;
გ. იერუსალიმისმონასტრისმუსლიმთამფლობელობისაგანგამოხსნაში;
დ. ევროპელჯვაროსნებთანმიმდინარემოლაპარაკებაშიმონაწილეობისმიღებაში.
სხვამიზეზებთანერთად, რამგანაპირობა, რომეგვიპტისსულთანმაქართველებსგიორგი V-ის
დროსიერუსალიმისჯვრისმონასტერიდა „კლიტენიიერუსალიმისანი“ დაუბრუნა?
ა. ქართველთამონაწილეობამანტიეგვიპტურკოალიციაში
ბ. ხანგრძლივიომისშემდეგეგვიპტესთანზავისდადებამ
გ. საქართველოსავტორიტეტისადაგავლენისზრდამ
დ. ქართველიმამელუქებისგავლენისგაძლიერებამ
romeli taZari aSenda giorgi brwyinvalis mefobis dros
a) gergeTis sameba b) xaSmis sameba g) metexis taZari d) varZiis monasteri
romel wels daiSala ilxanTa saxelmwifo
a) 1335 w b) 1334 w g) 1344 w d) 1342 w
romel wels aRadgina giorgi V-m gavlena trapizonis imperiaze
a) 1346 w b) 1345 w g) 1344 w d) 1341 w
vin daikava trapizonis saimperatoro taxti 1341 wels
a) arRun buRam b) ana xutlum g) aleqsi komnenosma
giorgi brwyinvale gardaicvala
a) 1346 w b) 1345 w g) 1344 w d) 1342 w
ვისიმეფობისდროსმოჭრილფულსეწოდა "გიორგაულითეთრი"?
ა)გიორგიბ)B2. გიორგი V გ)გიორგი XII დ)გიორგი I
სხვამიზეზებთანერთად, რამშეუწყოხელიგიორგიბრწყინვალეს, გაეერთიანებინასაქართველო?
ა. ილხანთასახელმწიფოსდასუსტებამ
ბ. ერთდროულადრამდენიმეტახტისმემკვიდრედაღიარებამ
გ. სეფიანთაირანისმხრიდანსაქართველოსდაპყრობისსაფრთხემ
დ. ერისთავთამიერხელისუფლებისნებაყოფლობითგადაცემამ
მონღოლთარომელსახელმწიფოსემორჩილებოდასაქართველო
a) oqros urdos b) ილხანთასაყაენოს g) CaRaTas uluss d) did sayaenos
romeli saukunis ვითარებაა ასახული rukaze
a) XII s b) XIII s g) XIV ს
vis mefobas asaxavs mocemuli ruka
a) Tamaris b) giorgi V-is g) daviT aRmaSeneblis

daalageT qronologiuri principiT

a) basianis brZola
g) garnisis brZola
d) didgoris brZola

ა) მონღოლების მიერ ხორეზმის დაპყრობა

ბ) მონღოლების მიერ პეკინის აღება
გ) მონღოლების მიერ მცირე აზიის დაპყრობა

ა) ილხანთა სახელმწიფოს ჩამოყალიბება

ბ) ოქროს ურდოს ურდოს ჩამოყალიბება
გ) მონღოლების ისლამზე მოქცევა

a) Temurlengis laSqrobebi
b) Turq-selCukTa laSqrobebi
g) monRolTa laSqrobebi
d) arabTa laSqrobebi

a) monRolebis mier baRdadis aReba

b) aiun jaluTis brZola
g) Cingiz yaenis gardacvaleba
d) monRolTa islamze moqceva

a) demetre Tavdadebuli
b) laSa giorgi
g) giorgi brwyinvale

a) giorgi bRwyinvalis mier samcxe-saaTabagos SemoerTeba

b) giorgi bRwyinvalis mier imereTis SemoerTeba
g) giorgi bRwyinvalis mier trapizonis dabruneba

რომელია საქართველოში შეჭრილ დამპყრობთა სწორი ქრონოლოგიური თანმმიმდევრობა?

ა) რომაელები, არაბები, მონღოლები

ბ) არაბები, მონღოლები, რომაელები
გ) მონღოლები,რომაელები, არაბები

problemis analizi

garnisis brZolaSi gamarjvebis Semdeg jalal ad-dinma saqarTvelos samefo

kars Semdegi winadadebiT mimarTa _ igi colad moiyvanda saqarTvelos mefe
rusudans. samefo karze TaTbiri gaimarTa. rati abuleTisZe Tvlida, rom jalal ad-dinis winadadebis miReba
SeiZleboda. vardan amanelisZe ki amis sastiki winaaRmdegi iyo. moiyvaneT argumentebi orive mxaris
sasargeblod

1235 wels monRolebi saqarTveloSi Semovidnen. amjerad ukve dasapyrobad. didebulTa erTi nawili rusudans
urCevda mietovebina Tbilisi da dasavleT saqarTveloSi gadasuliyo. ivane aTabagi didebulTa winaaRmdeg
gamovida. SeecadeT daicvaT orive mosazreba

1266 wels daviT ulusa da sargis jayels Soris urTierToba daiZaba. mefis momxreTa erTi nawili mis dapatimrebas
უ rCevdnen. nawili mis xeluxleblad datovebas. TiTo-TiTo argumentiT davicvaT da SevewinaaRmdegoT TiToeul
mosazrebas.

1289 wels arRun yaenma demetre meore urdoSi daibara rac mis ueWvelad dasjas gulisxmobda. demetrem darbazi
moiwvia da rCeva hkiTxa. didebulTa nawilma mefes gaxizvna urCia,l nawilma gamgzavreba. moiyvaneT TiTo-
TiTo argumenti orive mosazrebis sasargeblod.

ისტორიული მოვლენის შეფასება

გაიხსენეთ მონღოლთა ლაშქრობები საქართველოში და შეაფასეთ ეს ისტორიული მოვლენა

1. რა მიგაჩნიათ ამ მოვლენის ერთ-ერთ მნიშვნელოვან შედეგად

2. რამდენად მნიშვნელოვანი იყო ამ შედეგის მნიშვნელობა საქართველოსთვის თქვენი მოსაზრება
დაიცავით ერთი არგუმენტით ( დადებითი ან უარყოფითი)

პიროვნების შეაფასება

გაიხსენეთ ლაშა გიორგის მოღვაწეობა და შეაფასეთ ეს პიროვნება

1. რა მიგაჩნიათ ამ პიროვნების მოღვაწეობის ერთ-ერთ მნიშვნელოვან შდეგად

2. რამდენად მნიშვნელოვანი იყო ამ შდეგის მნიშვნელობა საქართველოსთვის. თქვენი მოსაზრება
დაიცავით ერთი არგუმენტით.

გაიხსენეთ გიორგი ბრწყინვალეს მოღვაწეობა და შეაფასეთ ეს პიროვნება

1. რა მიგაჩნიათ ამ პიროვნების მოღვაწეობის ერთ-ერთ მნიშვნელოვან შდეგად

2. რამდენად მნიშვნელოვანი იყო ამ შდეგის მნიშვნელობა საქართველოსთვის. თქვენი მოსაზრება
დაიცავით ერთი არგუმენტით.

ნაწყვეტი „ქართლისცხოვრების“ ერთ-ერთითხზულებიდან

რადგანმონღოლებიარმშვიდდებოდნენდასხვახალხებსანადგურებდნენდააოხრებდ-
ნენ, ქართველებიმუდამმათთანერთადიბრძოდნენთავისიმამაცობისგამო. ყაენმამოიხმომე-
ფედავითიდამისიჯარი, რათაისინიცწასულიყვნენეგვიპტეში. მეფეფიქრობდა: „წავიდეეგ-
ვიპტეში, თუგანვუდგეყაენს?“. მაგრამვერგადაეწყვიტა. იგიმაინცგაემართამისრეთისკენ
საომრად, მაგრამროცაჯავახეთსმიაღწია, გადაწყვიტაგანდგომა. მანმოუწოდათავის
მრჩევლებსდაუთხრა: „ვისაცსურს, წამოვიდესჩემთანერთად, ხოლოვისაცარუნდა, წავიდეს
მისრეთშიდადაიცვასყაენისქვეყანა. ყველამთავისინებითგადაწყვიტოს. მეკიაღარმსურსმო-
ნღოლთამონობახოჯა-აზიზისძალადობისგამო, რომელიცჩემზესაბატონოდდაადგინაარღუ-
ნმა. მეაღარშემიძლიაასეთიშეურაცხყოფისმოთმენა.“ დიდებულებიზოგიდაეთანხმა, ზოგიკი
- არა. მეფემგადაწყვიტაგანდგომოდაყაენს. უმრავლესობამაინცწავიდაყაენთან. მეფემმოუ-
წოდაციხისჯვარელსარგისჯაყელს, რომელიცსამცხისსპასალარიიყოდაუთხრა, რომგანდ-
გომოდაყაენს. სარგისიდასთანხმდადაწამოიყვანასამცხეში. დაბრუნდაეგვიპტელსულთან-
თანბრძოლაშიგამარჯვებულიყაენი, რადგანსძლიამათდაააოხრა. იქქართველებმაძლიერად
იბრძოლეს. იკითხადავითისამბავიდაროცაშეიტყომისიგანდგომისამბავი, მოუწოდაარღუნს,
დაადგინაიგიმხედართმთავრად, მისცაოციათასიმხედარიდაუბრძანაქართველებს, რომლე-
ბიცმასემორჩილებოდნენ, წაჰყოლოდნენარღუნნოინსსამცხეშიდაშებრძოლებოდნენმეფეს.
მეფემმოუწოდამესხებს, შავშ-კლარჯებსდამათ, ვინცმისერთგულადრჩებოდა, შეკრიბარვა
ათასიმხედარიდადაადგინამხედართმთავრადსარგისჯაყელი, კაციმხნედაგამბედავი, მრა-
ვალჯერგამოცდილიდასახელოვანიბრძოლებში, ტანითახოვანი, ჩინებულიმებრძოლიმხედა-
რი, მამაციმოისარი, კარგიმონადირე. ქართველებიშეებრძოლენმონღოლებს. წინმესხებიმიდ-
იოდნენდაპირველშეტაკებაშიდაამარცხესმონღოლები. არღუნმათავისჯარსმოუწოდა, მაგრ-
ამრანახაქართველთაჯარი, გაქცევაუნდოდა. ქართველმადიდებულებმადაუშალესგაქცევა.
მათმეთაურობდაკახათორელი, რომელმაცუთხრა: „ჩვენვიცითქართველთაბრძოლისწესი.
თქვენწილჩვენვიბრძოლებთ“. ასედაარწმუნესდაისიცგაჩერდადამოემზადასაომრად. როცა
მიუახლოვდნენერთმანეთს, პირველშეტაკებაშისძლიამეფისჯარმა. მაგრამ, როგორცაქვთჩვე-
ულებამონღოლებს - გაქცევადაუკანმობრუნება, ახლაცასემოიქცნენდამოულოდნელადმობ-
რუნდნენ.
მაშინდაბნეულიმეფისჯარისწრაფადგაიქცა.მეფედავითიკვლავმოვიდაშავშეთშიდასამცხეში.
როცანახამოოხრებულისამცხე, მოუწოდათავისმრჩევლებსდაჰკითხა, თურაექნათ -
მონღოლებთანომიაღარშეიძლებოდა. მაშინსარგისციხისჯვარელმაუთხრა:
„სამცხეარარისკარგიადგილიმეფეთასაცხოვრებლად. ახლაგირჩევწახვიდელიხთიმერეთში,
რუსუდანისძედავითთან, რადგანორივესიათანასწორადესსამეფო. მეგაძლევჩემსთავს,
საქონელსდალაშქარს, მოიხმარე, როგორცგენებოს. თუდავითიკარგადმიგიღებს, ხომკარგიდათუარა,
ჩემისიმდიდრეშენსგანკარგულებაშია, შენცნუდაიშურებშენსსაგანძურს,
დაველაპარაკოთიმერეთისთავადებს, მივცეთსაგანძურიდაჩვენსმხარესდავიყენოთ.“ წავიდნენ.
მივიდნენქუთაისში, სადაცმიეგებამათრუსუდანისძედაკარგადმიიღო. დარჩნენიქერთწელიწადს.
რუსუდანისძემკარგადუმასპინძლალაშასძედავითს, მაგრამასევემოექცეოდაიგიუცხოსაც.
მოხდაგანხეთქილებალიხთ-იმერეთში - ზოგილაშასძესმიემხრო, ზოგირუსუდანისძეს.
იყოაშლილობადაშფოთიიმერეთში. სხვაღონეაღარიყო,
გადაწყვიტესორადგაეყოთსამეფოდასაგანძურიდაასემოხდასამეფოსგაყოფადაშეიქმნაორისამეფო.
ხოლოუმეფოგახდაამიერსაქართველოსსამეფო,
დაიშალალაშქარიდამონღოლთასამსახური.ინებაყაენმადაზავებამეფესთან. მეფესთანწაჰყვასარგისი.
წავიდნენდამივიდნენყაენთანბარდავში. ყველასეგონა,
რომმეფესდამისდიდებულებსსიკვდილითდასჯიდნენ. ჰკითხამეფესყაენმა:
„რატომგადამიდექიდაჩემსბრძანებასრატომაღარდაემორჩილედაარღუნსშეებრძოლე?“
მეფესრაკიარჰქონდაპასუხი, მოიხედაუკანსარგისჯაყელისკენ. სარგისმაარიცოდამონღოლურიენა.
ამიტომწამოაყენესსადუნითარჯიმნად. სადუნიიყოგონიერი,
კარგადმოსაუბრედაყაენისწინაშემარჯვედმეტყველი. სარგისმამიუგო: „დიდოყაენო, მიზეზიისიყო,
რომხოჯა-აზიზმაწაართვადავითსმეფობა, ქალაქებიდასოფლები, მანდაიკავაეკლესიები,
ციხეებიდაარღვია.“ სადუნიკარგადთარგმნიდადაალამაზებდამეფისნათქვამს,
რადგანმეფეცოტაენამძიმეიყო, მანკაბერდელისადუნიკიკარგიმოსაუბრე.
ყველამოელოდამეფისთვისცუდგანაჩენსდასარგისისსიკვდილს.
მაგრამღმერთმამოუვლინაწყალობამისმოიმედეებსდადაიცვა, როგორცყოველთვისიფარავსხოლმე.
დაროცამეფედაყაენისაუბრობდნენ, მოვიდადარუბანდიდანგზისმცველი.
შევიდაყაენთანდამოახსენა: „არარისლაპარაკისდრო, რადგანდაიძრადიდიყაენის,
ბათუსულუსიდამისიშვილიყაენიბერქადამოდიანდარუბანდისგზაზემეტადდიდილაშქრით.“
ყაენმამაშინვემოუწოდათავისჯარს. წამოვიდნენსაომრად. როცაორივეჯარიმიუახლოვდაერთმანეთს,
შეევედრამეფეყაენს, რათაიგიდამისიჯარიყოფილიყოწინამბრძოლი.
წესიციყოქართველთაწინამბრძოლობა. ყაენიდაეთანხმა. იყოძლიერიდაფიცხელიომი.
გარბოდაბერქასჯარი. გამარჯვებულნიდასახელოვანნიმივიდნენბარდავში.
მეფესდამისჯარსდიდიპატივიმიაგოდამრავალისაჩუქარიმიართვა.
სარგისჯაყელსკარნუქალაქიდაშემოგარენიმიწებიუბოძაწყალობისწიგნით.

კითხვები:

(1) 1. რომელისახელმწიფოსწინააღმდეგმიდიოდნენმონღოლებისაომრადმისრეთში?
(1) 2. თქვენრომმათშორისყოფილიყავით, ვისაცდავითმეფემაჯანყებისწინმიმართა, რა
პოზიციასდაიკავებდითდაროგორდაასაბუთებდითსაკუთარგადაწყვეტილებას?
(1) 3. წყაროშიარსებულიინფორმაციიდანგამომდინარე, როგორშეაფასებდითკახა
თორელისსაქციელს? აუცილებლადმოიტანეთარგუმენტისაკუთარიმოსაზრების
გასამყარებლად.
(1) 4. წყაროსმიხედვით, მონღოლთარომელმაჩვეულმასამხედროხერხმაგამოიწვიამეფის
ჯარისდაბნევა?
(1) 5. წყაროსმიხედვით, რაპრობლემებიშეუქმნამონღოლებსორივემეფისლიხთიმერეთში
ყოფნამ?
(1) 6. წყაროსმიხედვით, რადაასახელააჯანყებისმიზეზადსარგისჯაყელმაყაენთან
შეხვედრისას?
(1) 7. რაზედწოდებითარისცნობილიისტორიაშიდავითმეფე, რომლისაჯანყებისშესახებაც
მოგვითხრობსმემატიანე?
(2) 8. რაიგულისხმებამემატიანისსიტყვებში, რომსადუნი „ალამაზებდამეფისნათქვამს“ და
რატომაკეთებდაისამას?
(2) 9. წყაროსმიხედვით, რა „განაჩენს“ ელოდნენმეფისადასარგისისათვისდარა
კონკრეტულმამოვლენამგანაპირობა, რომესმოლოდინიარგამართლდა?
(2) 10. წყაროსმიხედვით, რაშემთხვევაშიუნდაგამოეყენებინამეფესსარგისისსიმდიდრედა
თავისისაგანძურიდარამიზნით?
(2) 11. ვინუბოძასარგისსკარნუქალაქიდამისიშემოგარენიმიწებიდარატომ?
(3) 12. წყაროსმიხედვით, მონღოლებთანბრძოლაშიდამარცხებისშემდეგსადურჩიაწასვლა
სარგისმამეფესდარაარგუმენტებიმოიშველიაამდროს?

დავალებისმაქსიმალურიქულაა 18.

ნაწყვეტი „ქართლისცხოვრების“ ერთ-ერთითხზულებიდან

ვითარცნამეფერუსუდანმათათართამოახლოება, გაეცალატფილისსდაქუთათისშიწა-
ვიდა. მანმცველადდატოვამუხასძედადაუბარა, თუთათრებიდმანისამდემოვიდოდნენ, გა-
დაეწვატფილისი, დაეტოვებინამხოლოდპალატადაისანი. როცაგაიგომუხასძემთათართა
მოახლოება, გადაწვამთელიქალაქი, სასახლესთანდაისანთანერთად. ასეაოხრდაქალაქიტფი-
ლისი. ნოინებიშემოვიდნენქართლში, თრიალეთში, ჯავახეთში, სამცხეში, ანისში, შავშეთში,
კლარჯეთში, ტაოში, კოლაში, არტაანში. კალიებივითმოეფინენირგვლივდადაიწყესხოცვა-
ჟლეტა; აღარსადიყოლხინი, უმოწყალოდნადგურდებოდაქვეყანა. მანდატურთუხუცესიშანშე
აჭარაშიგაიქცა, ამირსპასალარიავაგიკაენისციხეშიშევიდა, ვარამგაგელიქუთათისშიგაიქცა.
ჰერნი, კახნი, სომხითარ-ქართლელნი, მესხნი, ტაოელნი, თორელ-არტაან-კოლაელნი
გარბოდნენკავკასიისადამთიულეთისციხეებსადამთებში, ტყეებსადასიმაგრეებში. გაგრ-
ძელდაქვეყნისმოსპობადაგანადგურებაჩვენივეუსჯულოებისგამო. ქართველებსანმწარე
ტყვეობაელოდათანუმოწყალოსიკვდილი. შებრალებაარიცოდამტერმა.
როდესაცქვეყანაამგაუთავებელმაუბედურებამმოიცვა, ძლიერიერისთავებიგანცალკევდნენ,
ყველამხოლოდსაკუთართავზეზრუნავდა,
რადგანმეფერუსუდანისაფუძვლიანადდამკვიდრდალიხსიქით. ლიხსაქეთვერგადმოდიოდა.
მეფესმხოლოდლტოლვილებიხედავდნენ.
ქართველებიარიყვნენერთმუშტადშეკრულნიდაერთსულოვანნი.
ამბოროტებისშემყურეავაგამირსპასალარმა, ივანემხარგრძელისძემ, მოციქულებიგაგზავნაბარდავში,
სადაცდაბანაკებულიიყვნენზემოხსენებულიმთავრები. ითხოვდარაზავს, ავაგიჰპირდებოდა:
მსახურებას, ხარკისგადახდას, თავისიქვეყნისმათთვისდამორჩილებას.
1მანითხოვახელშეუხებლობისფიცი. თათრებმასიხარულითმიიღესავაგისმოციქულობადა
თანხმობაფიცითაცგანამტკიცეს. დამშვიდდაავაგისსამფლობელო.
შეიტყოშანშემანდატურთუხუცესმაავაგისადათათრებისზავისშესახებ,
მანაცმოინდომათავისქვეყნისუვნებლადდაცვა, ესკიმხოლოდზავითიყოშესაძლებელი.
შანშემსთხოვაავაგს, წასულიყოდაემოციქულამისთვისთათრებთან.
თათრებმაესმოციქულობასიხარულითმიიღესდადადესუვნებლობისფიცი. შანშეცმათეახლა.
თურომელიმექართველითავადიმივიდოდა, სიხარულითღებულობდნენ,
ურჩებისსამფლობელოსკიმიწასთანასწორებდნენ. ეს
რომშეიტყოვარამგაგელმა, დამორჩილდაისიცმტერსდაზავითშეწყნარებულიმისი
სამფლობელოცდამშვიდდა. ქალაქიტფილისითათრებმაიგდესხელთ.
ამგაუსაძლისიგასაჭირითშევიწროებულიქართველიმთავრებიდაემორჩილნენთათრებს. მესხები,
რუსუდანმეფისსიყვარულისგამოარმიემხრნენ.
ამისგამოგამძვინვარებულმაჩაღატანოინმაილაშქრასამცხეზე. მესხებიციხეშიჩაიკეტნენ.
მრავალისულიმოისპოსამცხეში. სხვაგზაარდარჩადაივანეციხისჯვარელმაჯაყელმა,
რომელსაცყვარყვარესაცუწოდებდნენდარომელიცთანამდებობითმეჭურჭლეთუხუცესიიყოდაამავედ
როსსამცხისმთავარიც, მოახსენამეფერუსუდანს, რომისიცაპირებდადამორჩილებოდაჩაღატას,
რათასამცხისქვეყანააოხრებისგანეხსნა. მეფედათანხმდა. მაშინწავიდაივანედაიხილაჩაღატა,
რომელმაცპატივითმიიღო.
რუსუდანმეფემდაინახა, რომქვეყნისაღმოსავლეთითათრებმადაიპყრეს. მანგადაწყვი-
ტა, გაეგზავნათავისიძედავითიდადაემორჩილებინაისთათრებისთვისიმპირობით, რომარა-
ფერსავნებდნენ. დაბრუნდამეფერუსუდანიტფილისშიდათავისიძედავითინოინთაწინაშეწარადგინა.
ხოლომათინებესმისიწარვლენადიდყაენბათოსთანდაყარაყორუმში, მანგუყაენთან.
რაშეიტყორუსუდანმათავისიძისწარვლინებაუცხოერში, უცნობიგზით,
ტკივილითადამწუხარებითაღივსო. განუწყვეტლივცრემლთაღვრაშიიყო, იგონებდა,
რაუყოთავისიძმისწულდავითს, როგორგააძევაიგი. ასევე, გაძევებული,
წარავლინესთათრებმამისიძებათოსთან. რაკიაღარიყოსხვაგზა, წავიდადავით.
რუსუდანმათანგააყოლარამდენიმეთანაშეზრდილი:
ქართლისერისთავისსურამელგრიგოლისშვილიბეგა, გურკლელიმახუნჯაგისძე, ბეშქენამირეჯიბი.
მიაღწიესზემოხსენებულბათოსთან,
რომელმაცკეთილადისტუმრადავითდაორიწელითავისთანჰყავდა.
შემდეგკიწარავლინაჩინმაჩინსადაყარაყორუმშიმანგუყაენთან.
ყაენმაკეთილგანწყობითმიიღოდაავაგსშეახვედრა, რომელიცმასზეადრეიყოიქმისული.
მეფერუსუდანისაყვარელიშვილისგამოუზომოდსწუხდა. დასნეულდა, ტფილისშიგარდაიცვალა.
მთავრებმარუსუდანიდიდიპატივითადაგოდებითგაასვენეს,
რადგანარავინიყოდარჩენილიმეფისნათესავთაგან. ყველამშეიტყოსაქართველოსუმეფოდდარჩენა.
აღიძრაუამრავიმტერიქვეყნისასაოხრებლად - საბერძნეთშიმყოფითურქმანები, ეზინკისსულთანი,
სხვაქალაქშიმყოფიამირები. უწინამძღვრაყვარყვარემმესხთასპასდაშეებნენერთურთს.
ორივემხრიდანდიდძალიმეომარიდაიღუპა. დამარცხდნენბერძნებიდათურქებიდაგაიქცნენ.

კითხვები:

(1) 1. წყაროსმიხედვით, ზუსტადშეასრულათუარამუხასძემმეფისბრძანება? პასუხი

აუცილებლადდაასაბუთეთტექსტისმიხედვით.
(1) 2. წყაროშიარსებულირაინფორმაციაადასტურებს, რომმონღოლთაშემოსევისას
ისტორიულისომხეთისტერიტორიისნაწილისაქართველოსსამეფოსშემადგენლობაში
შედიოდა?
(1) 3. წყაროსმიხედვით, განმარტეთ, რატომხედავდნენმეფესმხოლოდლტოლვილები?
(1) 4. წყაროშიარსებულიინფორმაციიდანგამომდინარე, რატომიქცაზოგიერთიქართველი
დიდებულისთვისმისაბაძადავაგისსაქციელი?
(1) 5. თქვენრომყოფილიყავითმონღოლთაშემოსევისპერიოდისქართველიდიდებული,
მათთანურთიერთობისრაგზასაირჩევდითდაროგორდაასაბუთებდითსაკუთარ
გადაწყვეტილებას?
(1) 6. დაასახელეთწყაროშიმოხსენიებულიისმონღოლიმმართველები, რომლებთანაც
გაემგზავრარუსუდანისძე.
(1) 7. წყაროსმიხედვით, რამგამოიწვიასაქართველოზესხვადასხვამუსლიმმმართველთა
გამოლაშქრება?
(2) 8. წყაროსმიხედვით, დაასახელეთყველაისვალდებულება, რომელსაცავაგმხარგრძელი
მონღოლებისგანზავისმიღებისსანაცვლოდკისრულობდა.
(2) 9. წყაროსმიხედვით, დაასახელეთორიმიზეზი, რამაცმონღოლებსსაქართველოს
დაპყრობაგაუადვილა.
(2) 10. მემატიანისაზრით, ქვეყნისგანადგურება „ჩვენივეუსჯულოებისგამო“ მოხდა. რა
იგულისხმება „ჩვენივეუსჯულოებაში“ დარაგანაპირობებსავტორისმიერმოვლენისამგვარ
ახსნას?
(2) 11. წყაროსმიხედვით, რაგანასხვავებდაყვარყვარესადამონღოლებთანდაზავებული
სხვაქართველიდიდებულებისსაქციელისერთმანეთისგან?
(3) 12. დაასახელეთტექსტშინახსენებისაქართველოსსამეფოსცენტრალურიაპარატის
უმაღლესისამოხელეოთანამდებობები.
istoriuli wyaros analizi davalebisMmaqsimaluri qulaa – 12

qarTvelebs hyavT mefe, romelsac yovelTvis daviT meliqs uwodeben, anu,

frangulad rom vTqvaT, daviT mefes. igi TaTrebis qveSevrdomia. ZvelTaganve, yvela mefes, vinc ki am
provinciaSi daibada, marjvena beWis qveS arwivis niSani uCndeba. qarTvelebi lamazi xalxia, omSi mamaci da
kargi moisari. qristianebi arian da berZenTa kanons misdeven, Tmebi mokled aqvT SeWrili, rogorc Cvens
samRvdeloebas. es is provinciaa, romelic aleqsandrem ver gamoiara, radganac erTi mxridan zRva esazRvreba,
meordan ki – mTebi. am mxridan iseTi viwro bilikia, rom cxeniT gavla SeuZlebelia. es viwro gza Tormet milze
meti sigrZisa, ase, rom qveynad cota vinme Tu SeZlebs mis gamovlas: amitom aleqsandremac ver gamoiara. aqve
aagebina aleqsandrem koSki da didi cixesimagre, raTa maT (qarTvelebs) masze ver gaelaSqraT. mas rkinis kari
hqvia. es adgili moxseniebulia aleqsandres wignSi, sadac naTqvamia, rom man TaTrebi mTebSi moimwyvdia,
Tumca es TaTrebi ki ar iyvnen, aramed xalxi, romelsac kumanebi hqvia da sul sxva tomia, radgan TaTrebi im dro
arc yofilan. am provinciaSi yvela tye bzisaa. qarTvelebs Zalin gamagrebuli qalaqebi aqvT, isini Zalian wminda
abreSumisagan msoflioSi saukeTeso oqroTi mosirmul qsovilebs amzadeben. maT msoflioSi saukeTeso
miminoebi hyavT. aq yvelanairi sakvebis siuxvea. nawyveti marko polos Txzulebidan “qveynierebis
mravalferovnebisaTvis”. mTeli provincia didi mTebiTaa mofenili. ase, rom TaTrebma misi srulad dapyroba ver
SeZles. aq aris wminda leonardis monasteri, sadac Semdeg saswauls vxedavT: monastris win mTis Suagulidan
gadmodis wylis nakadi da iqve gubdeba tbad, sadac aranairi Tevzi ar moipoveba aranair dros, garda didmarxvisa.
TevzWera didmarxvis pirvel dRes iwyeba da did SabaTamde grZeldeba da Tevzic uxvadaa. oRond, saswaulis
ZaliT, meore dRes verc erTs veRar daiWer momaval didmarxvamde. undaicodeT, rom amas, ris Sesaxebac
mogaxseneT, hqvia geluqelanis (gelaqunis) zRva. misi garSemoweriloba Svidasi milia. igi yvela zRvidan Tormeti
dRis savalze
mdebareobs. masSi mravali didi mdinare Caedineba. genueli vaWrebi am zRvaze TavianTi navebiT dacuraven.
aqidan modis abreSumi, romelsac “gele” hqvia.

kiTxvebi:

(1) 1. sinamdvileSi, imogzaura Tu ara venecielma marko polom saqarTveloSi?

(1) 2. vis unda gulisxmobdes avtori “TaTrebSi”?
(1) 3. savaraudod, romel daviTs gulisxmobs avtori daviT mefeSi?
(1) 4. ras niSnavs arabuli sityva meliqi?
(1) 5. romeli geografiuli adgili igulisxmeba «rkinis karSi»?
(1) 6. romel aleqsandreze saubrobs avtori?
(1) 7. romel toms gulisxmobs avtori kumanebSi?
(4) 8. wyaros mixedviT, ra saqmianobas eweodnen qarTvelebi?
(1) 9. romeli geografiuli obieqti unda iyos wyaroSi dasaxelebuli gelaqani?

JamTaaRmwereli `mesameocdameoTxe mefe vaxtang~

davalebis maqsimaluri qulaa 15.

xolo viTar movida mefe vaxtang qarTls, Semokrbes kaTalikosi da episkoposni, da

mTavarni, da daadges gvirgvini mefobisa Tavsa missa, da dasues taxtsa samefosa,
da aRasrules wesi kurTxevisa. da daipyra yoveli saqarTvelo nikofsiT darubandamde,
Tvinier jayel-cixisjuarelisa beqasi, da ganixares
yovelTa mkvidrTa saqarTvelosaTa: `romel mogueca naTesavi mefeTa CuenTa,
patiosani, RmrTismoyuare, tkbili da mosamarTle, axovani da mxne, da samxedroTa
zniTa aRsavse~. aman aRiyvana pativsa aTabagobisasa da amirspasalarobisasa
xutlubuRa, da miuboZa orive xeli da gangeba samefoTa. xolo daviT daSTa TaTarTa
Sina taCar noinisTa, WirTa da iwroebasa Sina, da dedofali deda maTi daSTa
skoreTs, sxuani Zmani maTni mimoibnivnes. xolo umrwamesi Ze misi giorgi, romeli
uSva asulman beqasaman, wariyvana papaman misman beqaman da aRzarda
sakvirveli da umjobesi yovelTa kacTa mis JamisaTa...
da viTar gardaxda ori weli, Seedva salmoba boroti yaens arRuns, rameTu ganxmes
yovelni asoni misni... da iyo naxva misi uSuer da sazarel, da kninRa mimsgavsebul
iyo mkudarsa. viTar sneulobda arRun, ineba xutlubuRa, raTa daviT mefe yos da
modgami misi kerZo, da ecada noinTa wina, raTa waruRon mefoba vaxtangs. taCar
Tana-Seeweoda daviTs. da ovsTa mefis Ze, saxeliT farejan, igica Zlierad Seeweoda
daviTs. amisTvis sabWodca wardges, Tu romelsa marTebs mefoba. xolo sxuaTa
mTavarTa qarTvelTa ara sTnda mefoba daviTisi, rameTu mtkiced dges erTgulobasa
zeda vaxtangissa, amisTvis ara mosces mefoba daviTs, da adgil-adgil sofelni da
queyana mosces daviTs.
da viTar ganZlierda zegardmo risxva arRuns zeda, da seni igi gangrZeldeboda...
moewyina noinTa, Sekrbes da zeda mietevnes, da karavsa Sina moSTobisa mier
sikvdilsa misces masve dResa da masve Jamsa, aTormetsa martsa... sacnaur
iqmna, viTarmed amisTvis moiwia seni boroti arRuns zeda, romel dasTxia sisxli
ubralo mravali. da ikadra cxebulisa RmrTisasa xelis Sexebad...
maSin waravlines noinTa kaci, da moiyvanes yaenad qeRTuqon, Zma arRunisi, da
dasues taxtsa da xelT ugdes yoveli sayaeno. aman Seiyuara keTilad vaxtang,
rameTu amisTvis hgona arRuns zeda miwevnad risxva igi sastiki. da viTarca esreT
iqmneboda, maSin Seedva mcire rame seni vaxtang mefesa, romlisa mier
Seisuenaca da mokuda mefe vaxtang, sam wel oden mefe yofili saRrmToTa da
sakacobaTa saqmeTa Sina sruli da Semkobili~.

kiTxvebi:

1. (1) romeli saukunis romeli naxevris ambebia aRwerili wyaroSi?

2. (2) saidan (saqarTvelos romeli mxaridan) moiwvies vaxtagi mefed da visi Ze iyo is?
3. (2) wyaros Tanaxmad, saqarTvelos romeli mxare ar daemorCila vaxtangs? ganmarteT, ratom.
4. (1) wyaros Tanaxmad, ra mizezebis gamo iyvnen qarTvelni kmayofilni vaxtangis gamefebiT?
5. (1) vin igulisxmeba teqstSi naxseneb `TaTrebSi~?
6. (1) ris safuZvelze iTxovda daviT bagrationi mefobas?
7. (1) romel konkretul saxelmwifos marTavda teqstSi naxsenebi arRuni?
8. (1) romel konkretul pirovnebas gulisxmobs mematiane `RmrTis cxebulSi~?
9. (1) ra saxeliT Sevida istoriaSi teqstSi naxsenebi giorgi?
10. (1) wyaros mixedviT, ra Tanamdebobebi uboZa mefem xutlubuRas?
11. (1) CamoTvaleT yvela is piri, romelnic, wyaros Tanaxmad, Seecadnen vaxtangis nacvlad daviTis
gamefebas.
12. (2) wyaros Tanaxmad, ratom ver moxerxda daviTis gamefeba da ra miiRo man mefobis sanacvlod?