CÔNG TY THỦY ĐIỆN HUỔI VANG –THÀNH BƯỞI

NHÀ MÁY THỦY ĐIỆN HUỔI VANG

------------------------------------------------

QUY TRÌNH
VẬN HÀNH & XỬ LÝ SỰ CỐ
HỆ THỐNG TUA BIN MÁY PHÁT ĐIỆN

Tháng 09 năm 2020

CÔNG TY THỦY ĐIỆN HUỔI CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
VANG –THÀNH BƯỞI Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
Số: ……./QĐ-HVHP
Điện Biên, Ngày 20 tháng 09 năm 2020

QUYẾT ĐỊNH
BAN HÀNH QUY TRÌNH VẬN HÀNH VÀ XỬ LÝ SỰ CỐ
HỆ THỐNG MÁY PHÁT ĐIỆN

TỔNG GIÁM ĐỐC CÔNG TY THỦY ĐIỆN HUỔI VANG –THÀNH BƯỞI
- Căn cứ giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh Số 5600281577. Ngày 28
tháng 3 năm 2016. Do sở kế hoạch và đầu tư Tỉnh Điện Biên cấp.
- Căn cứ Giấy chứng nhật đầu tư: Số 62121000089do UBND tỉnh Điện
Biên cấp lần đầu ngày 08/04/2015, thay đổi lần thứ 01 ngày
29/05/2015.
- Căn cứ vào quy định và yêu cầu về công tác vận hành và xử lý sự cố
các hệ thống, thiết bị trong nhà máy thủy điện Huổi Vang.
- Căn cứ vào chức năng nhiệm vụ của Công ty thủy điện Huổi Vang –
Thành Bưởi;
- Căn cứ theo đề nghị của Ông Trưởng ban kỹ thuật sản xuất Công ty
thủy điện Huổi Vang-Thành Bưởi;
QUYẾT ĐỊNH:
Điều 1 : Nay ban hành kèm theo quyết định này “Quy trình vận hành và xử
lý sự cố hệ thống tua bin máy phát điện” của Công ty thủy điện Huổi
Vang-Thành Bưởi với mã số QTVH-001 MFĐ
Điều 2 : Quy trình này có hiệu lực kể từ ngày ký và được áp dụng trong toàn
Công ty thủy điện Huổi Vang-Thành Bưởi
Điều 3: Các Ông (bà) trưởng phòng, ban, đơn vị có liên quan chịu trách
nhiệm thi hành quyết định này.

Nơi nhận: TỔNG GIÁM ĐỐC

- Như điều 3
- Tổng giám đốc (BC)

NGUYỄN VĂN QUÂN

 Phần I - QUY ĐỊNH CHUNG

I. Đối tượng điều chỉnh

1. Ban Giám đốc Công ty;
2. Trưởng, Phó Phòng Kỹ thuật Công ty;
3. Kỹ sư,trưởng ca vận hành, công nhân vận hành, sửa chữa, thí nghiệm có liên quan.

II. Phạm vi áp dụng

Quy trình này áp dụng cho công tác vận hành và xử lý sự cố hệ thống tuabin, máy
phát Nhà máy thủy điện Huổi Vang.

III. Định nghĩa và giải thích từ ngữ

Trong Quy trình này, các từ ngữ được hiểu như bảng sau:
Ký hiệu
STT Tên viết đầy đủ và giải thích
viết tắt
1 Tập đoàn điện lực Việt Nam. EVN
2 Trung tâm điều độ Hệ thống điện Quốc gia A0
3 Trung tâm điều độ Hệ thống điện Miền bắc A1
5 Công ty: Công ty Thủy điện Huổi Vang Thành Bười HVTB
6 Nhà máy Thủy điện Huổi Vang TĐNM2
7 Quy trình. QT
8 Vận hành và Xử lý sự cố . VH&XLSC
12 Dao cách ly DCL
13 Máy cắt MC
14 Dao tiếp địa DTĐ
15 Máy biến điện áp TU
16 Máy biến dòng TI
17 Chống sét van CSV
18 Tụ điện C
19 Máy biến áp MBA
20 Máy phát MF
21 Bảo vệ rơ le BVRL
22 Điều khiển trung tâm ĐKTT
 CÔNG TY TĐ HUỔI VANG –THÀNH BƯỞI
NHÀ MÁY THỦY ĐIỆN HUỔI VANG
MS: QTVH-001
QUY TRÌNH VẬN HÀNH & XỬ LÝ SỰ CỐ MFĐ
MÁY PHÁT ĐIỆN

PHẦN II: PHẦN MỞ ĐẦU

I. Nhiệm vụ mục đích yêu cầu:

a. Nhiệm vụ:
- Chuyển đổi từ thủy năng (của dòng chảy nước) thành cơ năng
(quay rô to)
- Chuyển đổi từ cơ năng thành điện năng.
b. Mục đích:
- Tạo ra động cơ sơ cấp để quay rô to máy phát, từ đó phát ra
nguồn điện xoay chiều 3 pha
c. Yêu cầu:
- Vận hành an toàn, ổn định và tin cậy
- Các chế độ vận hành ổn định và chắc chắn, có thể điều chỉnh cả
bằng tay, bằng tự động và bằng SCADA
II. Thông số kỹ thuật.
a. Hệ thống tua bin
- Nước sản xuất : Trung Quốc (Công ty Hangzou
Dalu Equipmaet Co,.Ltd)
- Kiểu Tuabin : Vertical Francis (Turbin trục
đứng)
- Cột nước tính toán : H = 13,72 m.
- Lưu lượng nước qua tuabin : Qmax = 92,14 m3/s.
- Đường kính bánh xe công tác: 1.60m
- Hiệu suất : 94%
- Công suất : P = 6 MWx2
- Tốc độ định mức : n = 200 RPM
- Tốc độ lồng tốc cho phép : 380 RPM
b. Máy phát điện

4
 CÔNG TY TĐ HUỔI VANG –THÀNH BƯỞI
NHÀ MÁY THỦY ĐIỆN HUỔI VANG
MS: QTVH-001
QUY TRÌNH VẬN HÀNH & XỬ LÝ SỰ CỐ MFĐ
MÁY PHÁT ĐIỆN

- Công suất : 6000 kW

- Điện áp định mức đầu cực máy phát điện : 6,3 KV
- Dòng điện định mức : 672 A
- Cấp cách điện : F
- Hệ số công suất : 0.85
- Tốc độ quay : 200 RPM
c. Thiết bị điều khiển, bảo vệ
- Hệ thống dầu OPU: Làm nhiệm vụ đóng/mở hệ thống nước
cho turbin.
- Hệ thống dầu GLOP: Làm nhiệm vụ nâng trục turbin trong một
khoảng thời gian bắt đầu khởi động và khi dừng máy,làm mát cho
bể dầu trên,bể dầu giữa trong tất cả quá trình máy chạy.
III. Thành phần cấu tạo, nguyên lý làm việc:
a. Thành phần cấu tạo:
- Bánh xe công tác
- Trục turbin
- Khớp nối bánh xe công tác với trục turbin đảm bảo truyền
mômen quay
- Chèn trục turbin
- Các bể bạc đỡ bạc hướng
- Rotor máy phát
- Stator máy phát
- Máy biến áp kích từ
- Két nước làm mát
b. Nguyên lý làm việc:
- Mở 100% van cửa nhận nước chính để nạp nước vào đường
hầm

5
 CÔNG TY TĐ HUỔI VANG –THÀNH BƯỞI
NHÀ MÁY THỦY ĐIỆN HUỔI VANG
MS: QTVH-001
QUY TRÌNH VẬN HÀNH & XỬ LÝ SỰ CỐ MFĐ
MÁY PHÁT ĐIỆN

- Vận hành hệ thống tua bin máy phát để chuyển đổi từ thủy
năng của dòng nước thành cơ năng quay roto máy phát đạt tốc độ
định mức. n =200 RPM
- Đóng kích từ máy phát từ đó chuyển đổi từ cơ năng thành điện
năng phát lên lưới.
IV. Trang bị bảo vệ cho máy phát
a. Hợp bộ rơle bảo vệ so lệch P343

6
 CÔNG TY TĐ HUỔI VANG –THÀNH BƯỞI
NHÀ MÁY THỦY ĐIỆN HUỔI VANG
MS: QTVH-001
QUY TRÌNH VẬN HÀNH & XỬ LÝ SỰ CỐ MFĐ
MÁY PHÁT ĐIỆN

Rơle
86C

Rơle
86CT

b. 86C (Rơ le cảnh báo)

Nhiệt độ bạc hướng, bạc đỡ To Closing CKT

Turbin cao 7
 CÔNG TY TĐ HUỔI VANG –THÀNH BƯỞI
NHÀ MÁY THỦY ĐIỆN HUỔI VANG
MS: QTVH-001
QUY TRÌNH VẬN HÀNH & XỬ LÝ SỰ CỐ MFĐ
MÁY PHÁT ĐIỆN

Nhiệt độ cuộn dây cao To TSR-1 CKT

Nhiệt độ bạc hướng, bạc đỡ

thùng dầu trên cao To TSR-2 CKT

Nhiệt độ bạc hướng, bạc đỡ 86C fail to trip

thùng dầu dưới cao

Lỗi nhiệt độ cuộn dây máy phát To ANN

cao

86C OPTD
Nhiệt độ dầu OPU cao
Tới mạch khởi động
Nhiệt độ dầu bôi trơn bạc máy lại
phát
Trip fault present
(DE. Energise
Áp lực sau lọc dầu bôi trơn thấp shutdown)

Các lỗi không cắt của máy phát

AVR PF Module

Nút reset của PLC

AVR Trip Input
Nút ấn khẩn cấp

8
 CÔNG TY TĐ HUỔI VANG –THÀNH BƯỞI
NHÀ MÁY THỦY ĐIỆN HUỔI VANG
MS: QTVH-001
QUY TRÌNH VẬN HÀNH & XỬ LÝ SỰ CỐ MFĐ
MÁY PHÁT ĐIỆN

86B ( Rơ le cắt chính)

Mức dầu bạc trên rất thấp TG Breaker Trip

Coil 1

Mức dầu bạc dưới rất thấp

TG Breaker Trip
Coil 2
Lỗi PLC

Common Interlock
Tốc độ máy phát vượt lên 110% To GEN. BKR.
Closing

Áp lực nước làm mát rất thấp

86BF fail to trip

Lưu lượng dầu bạc dưới thấp

To ANN
Rơle
Lưu lượng dầu bạc trên thấp 86B

Tới mạch khởi động

Lưu lượng nước làm mát thấp lại

Mức dầu OPU rất thấp Trip fault present

(DE. Energise
shutdown)
Áp lực dầu OPU rất thấp

Nút dừng khẩn cấp AVR PF Module

GPR OPTD
AVR Trip Input
LTAC AT BKR TRIP

PB1 Protection Relay reset 86BF OPTD

PLC Reset 9
 CÔNG TY TĐ HUỔI VANG –THÀNH BƯỞI
NHÀ MÁY THỦY ĐIỆN HUỔI VANG
MS: QTVH-001
QUY TRÌNH VẬN HÀNH & XỬ LÝ SỰ CỐ MFĐ
MÁY PHÁT ĐIỆN

PHẦN III. VẬN HÀNH THIẾT BỊ

I. Thao tác vận hành thiết bị.
a. Những điều kiện ban đầu cho việc khởi động tổ máy:
- Đảm bảo hệ thống áp lực dầu (OPU) không có sự cố gì và kiểm tra
mực dầu ở mức bình thường.
- Đảm bảo hệ thống nước làm mát đủ điều kiện làm việc bình
thường
- Hệ thống dầu bôi trơn đủ điều kiện sẵn sàng vào làm việc
- Hệ thống nén khí đủ điều kiện sẵn sàng vào làm việc
- Hệ thóng bơm nước dò đang ở chế độ làm việc bình thường
- Lưu lượng nước hạ lưu đạt cao trình 371.30 m.
- Cửa nhận nước chính mở 100% và đường ống dẫn nước đã đầy
- Van đĩa đang ở trạng thái đóng 100%
- Cánh hướng đang ở trạng thái đóng 100%
- Van vòng đang ở trạng thái đóng 100%
- Lưới điện 110 KV có sẵn và đường dây không tồn tại sự cố gì
- Điện lưới đã được đóng tới thanh cái 7,2 kV cáp nguồn tự dùng
chính cho nhà máy.
- Đảm bảo hệ thống nguồn 220V DC tốt và sẵn sàng làm việc.
- Đảm bảo hệ thống nguồn 400V AC, 220VAC tốt và sẵn sàng làm
việc.
- Hệ thống van phá chân không đủ điều kiện sẵn sàng làm việc
- Hệ thống nâng trục đủ điều kiện sẵn sàng vào làm việc
- Hệ thống khí chèn trục đủ điều kiện sẵn sàng vào làm việc
- Rơ le cắt chính không tác động (86B).
- Phanh máy phát đang ở trạng thái mở 100%
- Máy cắt đầu cực đang ở trạng thái mở

10
 CÔNG TY TĐ HUỔI VANG –THÀNH BƯỞI
NHÀ MÁY THỦY ĐIỆN HUỔI VANG
MS: QTVH-001
QUY TRÌNH VẬN HÀNH & XỬ LÝ SỰ CỐ MFĐ
MÁY PHÁT ĐIỆN

- Tất cả các rơ le báo lỗi khẩn cấp và không khẩn cấp của máy
phát / máy biến áp đã được reset.
- Hệ thống AVR tổ máy trong trạng thái tốt và đảm bảo chế độ lựa
chọn theo chế độ tự động (AVR) hoặc chế độ bằng tay (FCR).
b. Hòa đồng bộ bằng tay:
- Xoay khóa Synch in/out selector switch về vị trí In để kiểm tra
và theo dõi hòa
- Xoay khóa lựa chọn máy cắt cần hòa Unit selector switch về vị
trí 1 (601) và vị trí 2 (602).
- Xoay khóa Synch auto/manual selector switch về vị trí manual
để lựa chọn chế độ hòa bằng tay và về vị trí Auto để lựa chọn chế
độ hòa tự động
- Nếu chọn chế độ hòa ở chế độ tự động thì việc điều chỉnh điện áp
và tần số của máy phát và lưới sẽ được tự động điều chỉnh. Khi
các điều kiện hòa được đảm bảo máy cắt sẽ được tự động đóng và
công suất của máy phát đạt P = 1 MW.
- Nếu chọn chế độ bằng tay thì để điều chỉnh điện áp của máy phát
ta xoay khóa Voltage về Rise để tăng và về Lower để giảm
- Và để điều chỉnh tần số của máy phát ta xoay khóa Speed/ Load
về Rise để tăng và về Lower để giảm
- Sau khi máy cắt đã được đóng ta phải xoay các khóa lựa chọn trên
về trạng thái cắt ban đầu.
- Tăng công suất phát của máy phát lên công suất định mức.

11
 CÔNG TY TĐ HUỔI VANG –THÀNH BƯỞI
NHÀ MÁY THỦY ĐIỆN HUỔI VANG
MS: QTVH-001
QUY TRÌNH VẬN HÀNH & XỬ LÝ SỰ CỐ MFĐ
MÁY PHÁT ĐIỆN

Phần IV XỬ LÝ SỰ CỐ TRONG VẬN HÀNH MÁY PHÁT ĐIỆN

1. Xử lý tín hiệu cảnh báo máy phát điện
Khi máy phát điện xuất hiện cảnh báo (quá tải stator, quá tải rotor, kích
thích tối thiểu hoặc cảnh báo khác), trưởng ca cần xử lý như sau:
a) Xử lý tín hiệu cảnh báo máy phát điện.
b) Báo cáo ngay cho Cấp điều độ có quyền điều khiển thời gian để xử lý và
kiến nghị các yêu cầu xử lý cảnh báo.
2. Xử lý khi máy phát điện bị nhảy sự cố
a) Xử lý sự cố máy phát điện.
b) Báo cáo ngay cho Cấp điều độ có quyền điều khiển các thông tin sau:
- Tên tổ máy phát điện bị sự cố, rơ le bảo vệ tác động theo tín hiệu chỉ thị
tại phòng điều khiển trung tâm;
- Ảnh hưởng của sự cố máy phát điện tại nhà máy điện;
c) Hoàn thành Báo cáo nhanh sự cố.
3. Khôi phục máy phát điện sau sự cố
Theo Điều 32 Thông tư 28, Quy trình Xử lý sự cố Quy định quy trình xử lý sự
cố trong hệ thống điện quốc gia.
1. Trường hợp Trưởng ca nhà máy điện, trung tâm điều khiển kiểm tra sơ
bộ, xác nhận bảo vệ tác động do sự cố bên ngoài máy phát điện, máy phát điện
không có hiện tượng gì bất thường và khẳng định đủ tiêu chuẩn vận hành, cho
phép Điều độ viên chỉ huy đưa máy phát điện vào vận hành.
2. Trường hợp Trưởng ca nhà máy điện, trung tâm điều khiển xác nhận bảo
vệ tác động do sự cố nội bộ trong máy phát điện hoặc sự cố thiết bị liên quan
đến máy phát điện, Trưởng ca nhà máy điện, trung tâm điều khiển báo cáo Điều
độ viên có quyền điều khiển cho phép thao tác cô lập máy phát điện để sửa
chữa. Máy phát điện chỉ được đưa vào vận hành sau khi Đơn vị quản lý vận
hành khẳng định máy phát điện đó đủ tiêu chuẩn vận hành.

12