AKADEMIA EVOLUCION

DEGA DIZAJN KOMUNIKIMI

PUNIM SEMINARIK NGA LËNDA: HYRJE NË FOTOGRAFI

TEMA:

CAMERA OBSCURA

PROFESORI: GRANIT DRAGAJ STUDENTJA: YLLKA LETI

1
Përmbajtja

1. Hyrja………………………………………………………………..3
2. Camera Obscura………………………………………………..4
3. Historia e Camera Obscura…………………………………5
3.1Periudha e viteve 500-1600……………………..6
3.2Periudha e viteve 1600-1800……………………8
4. Roli I saj në kohën moderne………………………………..9
5. Fotografia e parë………………………………………….……10
5.1 Teknika………………………………………….……1
5.2 Zhvillimi në art……………………………………12
6. Përfundimi……………………………………………………..…14
7. Referencat…………………………………………………………15

2
1. Hyrja

Camera Obscura është një pajisje optike që projekton një imazh të përmbysur të
rrethinës së saj në një sipërfaqe. Egzistenca e saj që nga kohët e lashta luajti

rol të rëndësishëm në zhvillimin e artit dhe shkencës, vecanërisht në kuptimin e

prespektivës së saj.

Wikipedia

Përbëhet nga një kuti e errët me një vrimë të voglël ose hapje në njërën anë, e cila lejon
që drita të kalojë. Sot ndërsa teknologjia ka evoluar jashtëzakonisht shumë, kamera
obscura mbetet një testament magjepsës i ndërveprimit të dritës dhe përceptimi.

2. Camera Obscura

Camera obscura, paraardhësi i aparatit fotografik. Emri latin do të thotë "dhomë e errët"
dhe versionet më të hershme, që datojnë në antikitet, përbëheshin nga dhoma të vogla

3
të errësuar me dritë të futur nga një vrimë e vetme e vogël. Rezultati ishte se një imazh i
përmbysur i skenës së jashtme u hodh në murin përballë, i cili zakonisht zbardhej.

Për shekuj me radhë kjo teknikë u përdor për të parë eklipset e Diellit pa rrezikuar sytë
dhe, në shekullin e 16-të, si një ndihmë për vizatimin; subjekti ishte pozuar jashtë dhe
imazhi pasqyrohej në një copë letër vizatimi që artisti ta gjurmonte. 1

U ndërtuan versione portative, të ndjekura nga modele më të vogla dhe madje edhe
xhepa; pjesa e brendshme e kutisë ishte e lyer me të zezë dhe imazhi reflektohej nga një
pasqyrë me kënd në mënyrë që të mund të shihej nga ana e djathtë lart. Prezantimi i një
pllake të ndjeshme ndaj dritës nga J.-N. Niepce krijoi fotografinë.

3. Historia e Camera Obscura

Të dhënat më të hershme të shkruara të teorisë së kameras obscura mund të gjenden në

studimet e filozofit kinez dhe themeluesit të Mohizmit, Mozi (470-390 pes). Ai regjistroi
se imazhi në një kamera obscura është kthyer me kokë poshtë sepse drita

udhëton në vija të drejta nga burimi i saj.2

Gjatë shekullit të 4-të, filozofi grek Aristoteli vuri re se rrezet e diellit që

kalonin nëpër zbrazëtira midis gjetheve krijon një imazh të një dielli të eklipsuar në
tokë. Fenomeni u vu re gjithashtu nga matematikani grek i shekullit të 6-të dhe bashkë-
arkitekti i Hagia Sophia, Anthemius of Tralles, i cili përdori një lloj kamera obscura në
eksperimentet e tij.3

1 https://magazine.artland.com/agents-of-change-camera-obscura/ 15.01.2024 21:32

2 https://mymodernmet.com/camera-obscura/ 15.02.2024 21:55

3 https://lensbaby.com/blogs/creative-photography/artists-using-obscura 15.01.2024 22:08

4
4.1 Periudha e viteve 500-1600

Në periudhen e viteve 500-1400 një nga të dhënat më të hershme të njohura të shkruara

të një imazhi me vrima gjendet në tekstin kinez të quajtur Mozi, i datuar në shekullin e
4-të para Krishtit shpjegojnë se si imazhi në një "pikë grumbullimi" ose "shtëpi thesari"
përmbyset nga një pikë kryqëzuese (gropë) që mbledh (rrezet e) dritës.

Ngjashëm me shkencëtarin e mëvonshëm arab të shekullit të 11-të Alhazen, Aristoteli

gjithashtu mendohet të ketë përdorur kamera obscura për të vëzhguar eklipset diellore.

Fizikani arab Ibn al-Haytham (i njohur në Perëndim nga Alhazen i latinizuar) (965–
1040) studioi gjerësisht fenomenin kamera obskura në fillim të shekullit të 11-të.

Në shekullin e 10-të, Yu Chao-Lung supozohej se projektonte imazhe të modeleve të

faltores përmes një vrime të vogël në një ekran për të studiuar drejtimet dhe
divergjencën e rrezeve të dritës.

Në traktatin e tij "Mbi formën e eklipsit" ai dha analizën e parë eksperimentale dhe
matematikore të fenomenit. Ai e kuptoi marrëdhënien midis pikës qendrore dhe vrimës
së gishtit.Përkthimet latine të Librit të Optikës nga rreth 1200 e tutje dukeshin shumë
me ndikim në Evropë. Mes atyre që Ibn al-Haytham mendohet se ka frymëzuar janë
Ëitelo, John Peckham, Roger Bacon, Leonardo da Vinci, René Descartes dhe Johannes
Kepler.

5
Da Vinçi ishte qartësisht
shumë i interesuar për
kamera obscura: me
kalimin e viteve ai vizatoi
rreth 270 diagrame të
kamera obscura në
fletoret e tij. Ai
eksperimentoi
sistematikisht me forma

dhe madhësi të ndryshme

hapjesh dhe me hapje të Permbysja e imazhit Wikipedia

shumëfishta. Ai e krahasoi punën e syrit me atë të kameras obscura dhe dukej

veçanërisht i interesuar për aftësinë e tij për të demonstruar parimet bazë të optikës:

përmbysja e imazheve përmes vrimës së gishtit ose bebëzës, mosndërhyrja e imazheve

dhe fakti që imazhet janë " të gjitha në të gjitha dhe të gjitha në çdo pjesë”. 4

Në shekullin e 6-të, matematikani dhe arkitekti bizanto-grek Anthemius of Tralles (më i

famshmi si bashkë-arkitekt i Hagia Sophia) eksperimentoi me efekte që lidhen me
kamera obscura.5

4 https://en.wikipedia.org/wiki/Camera_obscura#1650_to_1800 15.01.2024 23:10

5 https://en.wikipedia.org/wiki/Camera_obscura 15.01.2024 23:24

6
4.2 Periudha e viteve 1600-1800

Në vitin 1607, Kepleri studioi Diellin në

kamerën e tij obscura dhe vuri re një njollë
dielli, por ai mendoi se ishte Merkuri që
kalonte Diellin. Në librin e tij të vitit 1611
Dioptrice, Kepler përshkroi se si imazhi i
projektuar i kameras obscura mund të
përmirësohet dhe të kthehet me një lente.
Besohet se ai më vonë përdori një teleskop
me tre lente për të rikthyer imazhin në
kamera obscura.6
Wikipedia

Filozofi gjerman Johann Sturm botoi një artikull të ilustruar në lidhje me ndërtimin e një
kutie portative kamera obscura me një pasqyrë 45° dhe një ekran letre të lyer me vaj në
vëllimin e parë të punimeve të Collegium Curiosum, Collegium Experimentale, sive
Curiosum.

6 https://en.wikipedia.org/wiki/Camera_obscura 15.01.2024 23:38

7
5. Roli I saj në kohën moderne

Harta, vendosje teatrale dhe arkitekturore,

dhe më vonë, imazhe fotografike dhe filma
filloi në Rilindja perëndimore dhe
revolucioni shkencor.

Wikipedia
Ndërsa parimet teknike të kameras obscura janë të njohura që nga lashtësia, përdorimi i
gjerë i konceptit teknik në prodhimin e imazheve me një perspektivë lineare në piktura,

Ndërsa përdorimi i kamerës obscura është

zbehur, ai mund të ndërtohet ende duke përdorur disa artikuj të thjeshtë: një kuti, letër
gjurmuese, kasetë, fletë metalike, një prerës kutie, një laps dhe një batanije për të
mbajtur dritën. Camera obscura e bërë në shtëpi janë projekte të njohura shkencore ose
arti të shkollave fillore dhe të mesme.

Fotografi britanik Richard Learoyd është

specializuar në bërjen e fotove të modeleve
dhe motiveve të tij me një aparat fotografik
obscura në vend të një aparati modern,
duke e kombinuar atë me procesin e
ilfokromit i cili krijon printime të mëdha
pa kokrriza.7

Wikipedia

7 https://fraenkelgallery.com/artists/richard-learoyd 15.01.2024 23:52

8
6. Fotografia e pare

Heliografi Niépce u bë në 1827, gjatë kësaj

periudhe eksperimentesh të zjarrta. Është

fotografia më e hershme e prodhuar me

ndihmën e kamera obscura që dihet se ka

mbijetuar sot.8

Wikipedia

U deshën të paktën tetë orë për të prodhuar foton e parë të bërë ndonjëherë. E njohur si
"Pamje nga dritarja në Le Gras", fotografia e parë e njohur.9

6.1 Teknika

Në dritaren e dhomës së tij të punës në

katin e sipërm në shtëpinë e tij të vendit,
Le Gras, ai vendosi një kamerë obscura,
vendosi brenda saj një pllakë kallaji të
lëmuar të veshur me bitum të Judesë
(një derivat asfalti i naftës) dhe hoqi
lentet.

Pas një ekspozimi njëditor prej tetë

orësh, pllaka u hoq dhe imazhi latent i
Wikipedia

8 https://cool.culturalheritage.org/ 16.01.2024 01:23

9 https://www.hrc.utexas.edu/niepce-heliograph 16.01.2024 01:14

9
pamjes nga dritarja u bë i dukshëm duke e larë atë me një përzierje vaji livande dhe
nafte të bardhë, e cila shpërndau pjesët e bitumit që nuk ishte ngurtësuar nga drita.

Rezultati ishte fotografia e përhershme e drejtpërdrejtë pozitive që shihni këtu - një

fotografi e veçantë në llojin e kallajit.

Ai jep një pamje të ndërtesave, pemëve dhe peizazhit siç shihet nga ajo dritare e katit të
sipërm.10

6.2 Zhvillimi në art

Artisti i famshëm David Hockney botoi në vitin 2006 një libër të quajtur "Njohuri
sekrete: Rizbulimi i teknikave të humbura të mjeshtrave të vjetër", një libër ku ai
analizon punën e
shumë piktorëve të
famshëm nga
periudha e Rilindjes
dhe Barokut. 11

Në këtë libër, ai zbuloi

se shumë prej tyre
mund të kishin
ndërtuar dhe përdorur

Piktura ne camera Obscura Wikipedia

10 https://www.picturecorrect.com/camera-obscura-photography-techniques/ 16.01.2024 01:44

11 https://medium.com/@atellani/the-flemish-masters-and-the-camera-obscura-illusions-of-the-

renaissance-e8dd75579060 16.01.2024 01:55

10
 një Camera Obscura për qëllime artistike. Një nga këta artistë ishte Leonardo da Vinci
(1452-1519), i cili detajoi se si të përdoret ky parim në art si ndihmë për të vizatuar një
imazh të asaj që është jashtë dhomës me rrezet e diellit.

Artistë të tjerë përdorën

përfitimet e Camera
Obscura për të lehtësuar
procesin e vizatimit,
veçanërisht me skena
komplekse si arkitektura,
perspektivat dhe qeniet
njerëzore. Një artist i
famshëm, që thuhet se
njihet për përdorimin e
kameras obscura, ishte
piktori holandez Johannes
Vermeer (1632-1675),
Wikipedia

i cili përdori Camera Obscura në disa nga pikturat e tij më të famshme. Edhe pse të
gjithë kritikët e artit nuk e pranojnë këtë pohim, shumë prej tyre pajtohen se
këndvështrimi në disa prej pikturave të tij dhe këndvështrimi që ai përdori, mund të
ishte arritur duke përdorur këtë shpikje.12

12 http://www.essentialvermeer.com/camera_obscura/co_one.html 16.01.2024 12:22

11
7. Përfundimi

Pavarësisht historisë së saj të gjatë, kamerat e errëta nuk kanë dalë plotësisht nga moda.
Disa fotografë dhe artistë bashkëkohorë vazhdojnë t'i përdorin këto pajisje si ndihmë
vizuale.

Camera obscura ekzistojnë në dy forma kryesore. Dhomat ku shikuesi është brenda

kamerës duke parë drejtpërdrejt imazhin dhe llojet e kutive ku imazhi projektohet në
një ekran që shikohet nga jashtë.

Teknologjia Camera Obscura ka ekzistuar që nga kohët e lashta, me vëzhgime që datojnë

në shekullin e katërt para Krishtit nga një filozof kinez i quajtur Mozi. Camera obscura u

studiua gjatë gjithë viteve dhe u përdor si një mënyrë për të vëzhguar në mënyrë të

sigurt një eklips diellor në shekullin e 13-të. Ndërsa versionet e hershme të teknologjisë

përfshinin projektimin në dhoma ose tenda të mëdha, obskurat e kamerave u

modifikuan përfundimisht për t'u përshtatur në kuti të vogla. Ndonjëherë, një lente

shtohet për të fokusuar imazhin, ose përdoren pasqyra për ta kthyer imazhin nga ana e

djathtë lart përpara se të projektohet në një ekran.

12
8.Referencat

https://en.wikipedia.org/wiki/Camera_obscura

https://www.studiobinder.com/blog/what-is-a-camera-obscura-definition/

https://magazine.artland.com/agents-of-change-camera-obscura/

https://mymodernmet.com/camera-obscura/

https://lensbaby.com/blogs/creative-photography/artists-using-obscura

https://en.wikipedia.org/wiki/Camera_obscura#1650_to_1800

https://en.wikipedia.org/wiki/Camera_obscura

https://en.wikipedia.org/wiki/Camera_obscura

https://en.wikipedia.org/wiki/Camera_obscura#Prehistory_to_500_BC

https://fraenkelgallery.com/artists/richard-learoyd

https://www.hrc.utexas.edu/niepce-heliograph

https://cool.culturalheritage.org/

https://www.picturecorrect.com/camera-obscura-photography-techniques/

https://medium.com/@atellani/the-flemish-masters-and-the-camera-obscura-illusions-of-the-
renaissance-e8dd75579060

https://www.publish0x.com/shot-by-tg/camera-obscura-a-world-before-cameras-xkngmpg

http://www.essentialvermeer.com/camera_obscura/co_one.html 16.01.2024 12:22

13