Пневмококната вакцина е многу корисна вакцина - корисна и за децата и за

постарите и за сите оние кои се склони кон воспаленија предизвикани од

бактеријата Streptococcus pneumoniae.

Пневмококна вакцина: зошто е добро да се земе?

Инфекциите предизвикани од бактеријата Streptococcus pneumoniae се голем
јавно здравствен проблем во светот поради низата болести кои пневмококот може
да ги предизвика кај децата и возрасните. Меѓу нив, најчести се таканаречените
неинвазивни заболувања кај децата, како што се акутниот отитис медиа и
бронхопневмонијата, додека синузитисот е најчест кај постарите лица. Во текот на
првите три години од животот, повеќе од 60% од децата преболуваат барем една
епизода на воспаление на средното уво, додека помалку среќните, кои сочинуваат
околу 30%, имаат неколку последователни епизоди на ОМА (отитис медиа). Оваа
бактерија може да предизвика и менингитис и сепса.

Интересен податок е дека дури 60-70% од децата во предучилишните установи

можат да бидат носители на пневмококи, додека слични стапки може да се
утврдат и кај нивните браќа и родители. Напротив, кај здравата возрасна
популација без деца во домаќинството, стапката на ртење е многу мала и
изнесува 5-10%. Кај постарите деца над 5 години, поради развојот на природен
имунитет на пневмокок, овие инфекции се многу поретки.

Пневмокок и постари лица

Пневмококата повторно станува значајна причина за инфекции кај лицата постари
од 65 години. Она што им предизвикува главоболка на лекарите се инвазивните
пневмококни заболувања (ИПД) како што се бактериемија или сепса,
бронхопневмонија и менингитис, односно воспаление на мозокот, чиј исход може
да биде фатален.

Преносот на инфекцијата, особено кај децата, е фаворизиран од затворените и

пренаселени простори како градинките и училиштата, главно во зимскиот период.

Пневмококна вакцина: видови

Првата пневмококна вакцина беше развиена во 1980 година под името
Pneumovax23, но употребата на оваа вакцина немаше значително влијание врз
инциденцата на тешки форми на болеста кај децата кои се најранливи, т.е. на
возраст под две години.

Само откривањето на пневмококната конјугирана вакцина - PCV (eng.

pneumococcal conjugate vaccine) овозможи ефикасна превенција на пневмококната
болест. Денес на пазарот можете да ја најдете Prevenar® хептавалентната
вакцина која содржи седум различни пневмококни капсуларни антигени, потоа
Synflorix® декавалентна вакцина која ги содржи полисахаридите од десетте
најчести серотипови на пневмококна болест и Prevenar 13® тридекавалентната
вакцина.

Кога се зема и во колку дози?

Децата на возраст од 2 до 59 месеци (5 години) треба да добијат PCV13 на
возраст од 2, 4 и 6 месеци. Првата доза може да се започне веќе во вториот
месец од животот или на возраст од 6 недели. Четвртата (бустер) доза може да се
даде помеѓу 12 и 15 месеци.
PCV13 може да се администрира со други рутински вакцини, користејќи посебно
место за апликација.
Ако имунизацијата се започне навреме, т.е. под 12 месеци интервалот помеѓу
вакцините треба да биде најмалку 4 недели.
За деца кои започнале со вакцинација по нивниот прв роденден, интервалот
помеѓу две дози треба да биде најмалку 8 недели или 2 месеци. Децата на
возраст од 7 месеци и постари, кои претходно не биле вакцинирани, не треба да
ги примаат сите 4 дози. Тоа значи дека бројот на дози што треба да ги прими
детето ќе зависи од возраста и возраста на која ја примил првата вакцина против
PCV13.
Претходно невакцинираните деца на возраст од 7 до 11 месеци треба да примат
две дози од вакцината со растојание од најмалку 4 недели, и засилена доза на 12-
15 месеци, додека оние постари од 12-23 месеци треба да примат две дози од
вакцината најмалку 8 недели. Децата на возраст од 24 – 59 месеци кои не
примиле ниту една доза на PCV13 вакцина треба да примат само една доза.
Децата со хронични заболувања на возраст од 24 до 72 месеци (6 години) треба
да примаат 2 дози PCV13 на растојание од најмалку 8 недели. Децата на возраст
од 6 до 18 години, кои спаѓаат во ризичната категорија и не биле претходно
вакцинирани, треба да се вакцинираат со единечна доза PCV13.