Pangalan: SATURNO, JEAFRYLLE DAVE E.

Petsa: ___________________
SeksyoN: BPED 4-1

Direksyon: Matapos basahin ang akda, ilapat ang teoryang angkop dito gamit ang
sumusunod na gabay sa pagsusuri.

GABAY SA PANUNURING PAMPANITIKAN

I. Pamagat: ANG KALUPI
May – akda: BENJAMIN PASCUAL

II. Buod: (5 puntos)

"Ang Kalupi" ni Benjamin Pascual ay isang maikling kuwento na naglalarawan ng mga
pangyayari sa buhay ng isang babae na nagiging biktima ng kanyang sariling
kasakiman at kamalian. Ang kuwento ay naglalarawan ng mga aspeto ng kahirapan,
pagkakamaling nagiging sanhi ng pagkakawasak ng isang tao, at ang kakulangan ng
pag-unawa at empatiya ng lipunan.

Sa simula, masigla at masaya si Aling Marta dahil sa tagumpay ng kanyang anak na

magtatapos sa high school. Ngunit sa kanyang paglakad patungo sa pamilihan, may
nangyaring hindi inaasahan na magiging sanhi ng pag-iba ng takbo ng kanyang araw.
Si Aling Marta ay nagiging biktima ng kanyang sariling galit at kasakiman nang
makabangga ang isang batang lalaki. Dahil sa kanyang agad na pagsususpetsa at galit,
siya ay nagiging instrumento ng pang-aapi at pagkamatay ng batang ito.

Nang malaman ni Aling Marta na wala siyang natuklasang ninakaw mula sa kanya,
lalong nagiging malinaw ang kakulangan niya ng pag-unawa at malasakit. Ang
pagkamatay ng batang lalaki ay nagdadala ng pangungulila at lungkot sa kanyang
puso. Naipapakita sa kuwento ang pagkakamali ng pagsusupetsa at ang kahalagahan
ng pagbibigay ng tamang halaga sa bawat buhay.

Sa huli, may malaking tanong na bumabalot sa kuwento: Bakit kaya? Ang pagtatanong
na ito ay naglalaman ng panghinaharap ng mga tauhan at ng mismong lipunan.
Isinasalaysay ng kuwento ang kahalagahan ng pag-unawa, pagtanggap, at
pagmamahalan sa kabila ng kahirapan at pagkakaiba.

III. Pagsusuri (Sariling Reaksyon)

A. Mga Pansin at Puna sa:
a. Pamagat (10 puntos)
Ang pamagat ng akda na "Ang Kalupi" ni Benjamin Pascual ay maaaring nagmula sa
simbolismo ng kalupi, isang instrumento o kasangkapan na ginagamit sa pagtahi o pag-
guhit ng tela. Ang kalupi ay maaaring kinuha bilang isang simbolo ng pagtahi o pag-
uugma ng mga pangyayari, kaganapan, at karakter sa kwento.
 ● Pag-uugma ng Buhay: Ang pagtahi ng tela ay maaring maging simbolo ng pag-
uugma ng mga pangyayari sa buhay ng mga tauhan sa akda. Ito ay parang
pagtatangkang pagsamahin o pag-ayos ng kanilang mga buhay sa kabila ng
mga pagsubok.
● Paghihiwalay at Pagsasanib: Ang kalupi ay maaaring magbigay ng simbolikong
kahulugan ng paghihiwalay at pagsasanib, na may kinalaman sa kwento. Sa
pamamagitan ng pagtahi, maaaring ipinapakita ng akda ang mga koneksiyon at
paghihiwalay ng mga karakter.
● Pag-aayos ng Kapalaran: Ang pagtahi ay nagbibigay diwa ng pag-aayos o pag-
ayos ng kapalaran. Maaring ang pagtatangkang pagtahi ng mga pangyayari sa
akda ay nagpapahayag ng layunin ng mga karakter na magsanib ang kanilang
mga kapalaran at magkaruon ng maayos na buhay.
● Simbolismo ng Pagtahi: Ang pagtahi ay isang gawain na nangangailangan ng
masusing pag-iisip at husay. Maaaring itong magsilbing simbolo ng kabatiran,
diskarte, at katalinuhan ng mga tauhan sa pagharap sa kanilang mga problema

B. Mga Tauhan (5 puntos)

● Si Haring Talim: Si Haring Talim ay isang mahusay na mananahi at mangmang

sa kanyang pagsusumikap. Isa siyang lider na nagtataglay ng kakayahang mag-
organisa at mangibabaw sa gitna ng kanyang komunidad.
● Si Aling Talim: Ang asawa ni Haring Talim, si Aling Talim, ay maipagmamalaki rin
ang kanyang husay sa pagtahi. Siya ay nagbibigay ng suporta kay Haring Talim
at nagiging katuwang nito sa pagharap sa mga pagsubok.
● Si Gabriel: Isa pang mahalagang tauhan sa kwento ay si Gabriel, ang batang
ulila na itinuturing na anak nina Haring Talim at Aling Talim. Sa kabila ng
kanyang kabataan, nagtataglay si Gabriel ng tapang at determinasyon na
magsikap para sa kanyang kinabukasan.

Isyung Panlipunan (5 puntos)

Sa "Ang Kalupi" ni Benjamin Pascual, maaaring masusing tinalakay ang
ilang isyung panlipunan tulad ng kahirapan, kawalan ng edukasyon, at pagtatrabaho.
Ang pamilya ni Haring Talim at Aling Talim, lalo na si Gabriel, ay naipakita ang
kahalagahan ng pagtatrabaho at pagsusumikap sa kabila ng mga pagsubok ng buhay.
Maaring ipakita ng kwento ang mga pagtutol at hamon na kinakaharap ng mga tao,
partikular ang mga maralitang sektor, sa kanilang pangaraw-araw na pamumuhay.
"Sa tapat ng kanyang bubong-tisa, nagtatrabaho si Haring Talim.
Hinahabi niya ang mga kalupi na ibinebenta niya sa palengke ng bayan. Siya'y
isang kilalang manggagawa, isang dukhang marangal."
Maaaring ituring na isang patunay ang sipi na ito na nagpapakita ng mga paglalakbay ni
Haring Talim upang magsikap at kumita ng pera mula sa kanyang mga kalupi. Ang
pangunahing tauhan ay nagiging halimbawa ng isang dukhang marangal na
nagtatrabaho nang masikap upang maitaguyod ang kanyang pamilya.

B. Bisang Pampanitikan
a. Bisa sa Isip (5 puntos)

Ang bahagi ng akdang maaaring pumukaw ng interes ng mambabasa at

makapagbago ng pananaw ay maaaring ang mga yugto ng paglalakbay ni Haring
Talim, lalo na ang kanyang mga pagpupunyagi upang mapanatili ang dangal at
kaginhawahan ng kanyang pamilya. Ang pakikipagsapalaran ni Haring Talim sa
pagtatrabaho para sa kanilang kabuhayan ay maaaring maging inspirasyon sa
mambabasa na malampasan ang mga hamon ng buhay.

Ang mga aspeto ng pamilya, pagmamahal, at pagtatrabaho ay madalas na mga

temang may kakayahang maka-relate ang nakararami, at ito ay maaaring nagdulot ng
positibong epekto sa mga mambabasa. Ang pag-usbong ng pangunahing tauhan mula
sa kahirapan patungo sa maayos na kabuhayan ay maaaring magbigay inspirasyon at
makapagpabago ng pananaw hinggil sa sariling kakayahan at pag-asa para sa
kinabukasan.

b. Bisa sa Damdamin (5 puntos)

Ang mga bahagi ng akda na naglalarawan ng matinding hirap o kahirapan, pati

na rin ang mga pagganap ng mga tauhan na may malalim na damdamin, ay maaaring
maging mitsa ng empathy at pagmamahal mula sa mga mambabasa. Maaari ding
maging kurot sa damdamin ang mga tagpong naglalarawan ng pagpupunyagi o pag-
aaklas ng mga karakter laban sa mga suliraning kinakaharap nila.

Ang paggamit ng makatotohanang emosyon at karanasan sa pagsusulat ay

maaaring magdulot ng masidhing reaksyon mula sa mambabasa, at maaaring ito ang
mga aspeto ng akda na nagbibigay ng kakaibang kurot o damdamin sa kanila.

c. Bisa sa Kaasalan (5 puntos)

Positibong Kaasalan:
 ● Pagtutulungan: Ang pagbibigay-diin sa pagtutulungan, pag-unawa, at pagtulong
sa isa't isa ay maaaring nagpapakita ng positibong halaga.
● Katapatan: Ang mga tauhan na nagpapakita ng katapatan at integridad sa
kanilang mga gawain ay maaaring nagbibigay inspirasyon sa mga mambabasa.
● Pagmamahal sa Pamilya: Ang pagbibigay-halaga sa pamilya at pagpapakita ng
pagmamahal sa kanila ay maaaring positibong kaasalan.

Negatibong Kaasalan:

● Panlilinlang: Ang panglilinlang, panloloko, o iba pang negatibong gawain ng mga

tauhan ay maaaring magdulot ng negatibong pagtingin mula sa mambabasa.
● Kasakiman: Ang pagpapakita ng sobrang kasakiman, pang-aapi, o kaharian ng
sariling interes ay maaaring ituring na negatibo.
● Karahasan: Ang pagtataglay ng karahasan, pisikal man o hindi, ay maaaring
magbigay ng negatibong impresyon sa mga mambabasa.

Ang epekto ng akda sa gawi ng isang tao at sa etikal na aspeto ay maaaring

maging malalim at personal. Maaaring magtaglay ng aral ang akda na nagtuturo ng
tamang pag-uugali at nagpapakita kung paano harapin ang mga hamon ng buhay. Sa
kabuuan, ang akda ay maaaring magkaruon ng malalim na epekto sa pananaw at asal
ng mga mambabasa, nagbibigay daan para sa pagbabago at pag-unlad.

A. Paglalapat ng mga Teoryang Pampanitikan (10 puntos)

Ang Kalupi ay isang teoryang realismo dahil layunin nito na ipakita ang
mga karanasan at nasaksisan ng may-akda sa kanyang lipunan. Samakatuwid,
ang panitikan ay hango sa totoong buhay ngunit hindi tuwirang totoo sapagkat
isinaalang-alang ng may-akda ang kasiningan at pagkaepektibo ng kanyang
sinulat.

● Totoong Anyo ng Buhay: Ang teoryang realismo ay naglalayong tuklasin at

isalaysay ang totoong anyo ng buhay. Maaari mong bigyang-diin ang mga
bahagi ng kwento na tumatalima sa totoong karanasan ng mga tao, tulad ng mga
pangarap, pag-asa, at mga pagsubok na kinakaharap ng mga tauhan sa "Ang
Kalupi."
● Pagsasalarawan: Ang mga detalyadong paglalarawan sa kapaligiran, tauhan, at
pangyayari ay maaaring maging patunay ng layunin ng akda na maging totoo at
masusing naghahatid ng mga impormasyon.
● Paksa ng Kahirapan: Kung nais mong ilahad na ang "Ang Kalupi" ay sumusunod
sa teoryang realismo, maaari mong bigyang-diin ang pagsusuri nito sa isyu ng
 kahirapan. Maaring itong magsilbing pagsalamin ng tunay na kalagayan ng mga
tao sa lipunan.
● Wika: Ang realismo ay madalas na gumagamit ng pangkaraniwang wika o
wikang ginagamit ng karaniwang tao. Maaaring isalaysay kung paano
naipahayag sa akda ang mga pangyayari gamit ang karaniwang salita at retorika.
● Nakatutok sa Lipunan: Ang mga pangyayari sa akda ay maaaring ituring na
representasyon ng lipunang ginagalawan ng mga tauhan. Maaaring ito ay
magsilbing pagsusuri sa mga isyu ng lipunan, tulad ng kahirapan, kaapihan, at
hustisya.