r ,,..

r rYsować wzory grupowe I puuac nazwy wszystkich izomerycznych

08, 1„a C J-I60 2, b) C4Hs02, c) C5H 100 2.
estrów

11,1(te·. a) J - -- d -' h wzorze C -H O

o,,;io sować wzory grupowe . woc estrów i kwa su o 3 6 2.
g, NarY . _ . .
17.10 CZY każdemu estrowi odp
owiada izomeryczny kwas?

o.
17,11 =>łi ązkó W optycznie. czynnych odpowiada wzorowi sumarycznemu C4H- IO0 ?•
11. I!et-v•
11, 1 d ć na.zwy następuJących estrów:
112. po a O CH3
11. O B
A. li . li I
CH3-c- o-C H2 - CH2 - CH3 CH3- CH2- C- O- CH
I
CH
o

o
J
o D. li
C.
H- C- 0
11---rA H-C-0-CH,- -o

_113. Zapisać schematy reakcji otrzymywania:

17
a) mrówczanu etylu, octanu metylu, propionianu benz
ylu, azotanu metylu,
*b) octanu propylu, maślanu izopropylu, izomaślanu
fenylu, siarczanu dimetylu,
c) palmitynianu metylu, tristearynianu glicerolu, diol
einianu gliko lu etylenowego,
wodorosiarczanu metylu,
*d) benzoesanu etylu, salicylanu metylu, hydroksypro
pionianu izopropylu, cytrynianu
trimetylu.
nym:
17.114. Zapisać schematy reakcji hydrolizy w środowisku kwaś
a) mrówczanu metylu, octanu etylu, tripalmitynianu
glicerolu, stearynianu etylu.
:b) propionianu benzylu, maślanu izopropylu, izomaślanu prop
ylu, trioleinianu glicerolu,
c) benzoesanu etylu, salicylanu metylu, hydroksypro
pionianu benzylu, rrioccanu gli-
cerolu
** ' , acetosal icyla.nu izopropy-
d) di~ówczanu glikolu etylenowego, cytrynianu trifenylu
lu, izomaślanu izopropylu.
moż na doko nać naS t ępu­
· · Zapisać schemat
17 115 y ciąg u reakcji, za pom ocą któr ych
Jących przemian:
a) octan s0d
b) u ➔ kwas octowy ➔ octan etylu
nol ➔ metanal ➔ kwas mro,wkowy ➔ mrówczan
metylu
c)
llleta
etanal
d) . ➔ kwas octowy ➔ octan fenylu
17 Palnutynian etylu ➔ kwas palmitynowy ---+ palmitynian glice
rolu
Odpow
iednich związków:
·116. Wm· .
a) lir()"'""~-IeJsce liter A, B, C wpisać wzory grupowe
·
 , .
17 .117 . Które z niżej poda h r związków przedstawiają:
nyc pa
1) enancjomery,
. .
2) ten sam enancjom er' ale inaczej narysowany,
3) izomery konstytucyjne,
4) diastereoizomery?
A.
B\ 0-i-CH2-0
C==C
1
1

I \
H3C CH3
B. o CH3
li I
o c H2-c -o -c ~ H , 1

C. H3C , /H
✓c. ., ,,,
Br 'O -C -C H3 1
li
o
D. o
B r, / O -C -C H
li
2 5
H ✓c. ··,,,,C H 1
2 5
Wskazówka: patrz aneks
19.
17 .118. Zapisać schematy
ciągu kolejnych reakcji, które należy pr
a) mrówczan metylu, ma zeprowadzić, aby otrzyroać:
jąc do dyspozycji m et an i dow
b) octan etylu, mając do ol ne odczynniki nieorgan
dyspozycji et an i do w ol iczn~.
c) octan etylu, mając do dy ne od czynniki nieorganiczne.
spozycji et yl en i do w ol
*d ) kwas acetylos . ne odczynniki nieorgan
iczne, d·
alicylowy, mając do dy . d wolneo
sp oz yc ji o-krezol, kwas oc
czynniki nieorganiczne towy 1 0
* e) octan fenylu, mają
c do d~spozycji węglik wapnia i dowolne
* f) e~ len, ma
jąc do dyspozycji octan etylu i do odczynniki nieorganiczne,
* g) d rn c~ gl wolne odczynniki nieorg
ikolu etylenowego, mają aniczne~ nie·
orgaruczne, c do dy spozycji etylen i dowolne
odczynn
*h) rk l
g .1 0 ety lenowy, maJą .
c
. . orga·
do dy sp oz d
olne O czynnikl nie
n1czne. yc ji oc ta n et yl u i dow
 wei
er po dd an o hy dro liz ie i otr zy mano kwas A o masie cząsteczko ~
l·en est JB I . . · zwup · nie reagował z odczyn-
9 peW en tem u dał :ek C, który
,11,1.1 kohol B. Alkoho p~ ut prz ez og r1,any tlenek glinu dał propen. Jak
i
~o J B ptz ep us zc zo ny
60 u J al oUensa. Alk?
oitieJilJdano bydrohz1e?
dd I J 1·. .e •.~ . .,. ano kwa,q J\ ,. alkohol B. Ogrzewając
ter p iz, )trzym
es O. pewien ester po · at~~- ?o ro tlenek węgla . Alkohol B utlen
iono,
d 7, 12 stężonym kwase m su iko wy m otr zy ma no
I B przepusz-
1:eagow ''.ł z ''.dczynn i k iem To llcn sa . /\ Iko ho
J<Was :;:c związek C, któ ry
I ott zytnano propen . .Jak I ester podd ano
hydro Iizi e?
otrzYl p;zez ogrzany tlene k gh nu
. . pniowa
czono
nu hy dro hz ~ pe wn eg o est m są: kwas A i alkohol H. Só l wa
1. produkta kwas iden-
7 2 wa pm a, a pro du kte m utlenienia alkoholu H jest
*1 ·1 A zawiera 30p,8% ,. ·
,.1vasu kwasem A. odac, wzor g1upowy I nazwę tego estru .
.
t.
.
~,cznY z
ia ła no m ety low ym zawierającym nuklid tlenu
kwas octowy po ~z alk oh ole
122. Na
któ w rea kc1 1: es ter cz y wo da będ zie zawiera/ ten nukl id?
,16: !(tól}' z produ
i na zw ę est n1 , któ ry po dc zas hydrolizy daje kw as i alko-
*17,123. Podać wz?r gr up o~
hol O tej samej masie moloweJ.
rolu?
mo li wo do ru po trz eb a do utw ardzenia 1 mola triole·inianu glice
17.124. Ile za-
g/cm ) rozpuszc zono 15 g estru
3
3
alk oh olu ety low eg o (d = 0,8
17.125. W 100 cm estru .
zan iec zys zcz eń. Ob liczyć stężenie procentowe
iĄ1erającego I 0%
. [lt:
an iny tri ste ary nia nu i tri ole ini anu glicerolu reaguje z 42 gjodu
*17.126. 100 g miesz
rolu zawiera mieszanina?
procent masowych trioleinianu glice
dro lizy tłu szc zu (gl ice ryd u) otr zymano 128 g kwasu pa lmi ty no-
*17.127. W reakcji hy
Ustalić wzór tłuszczu.
wego i 71 g kwasu stearynowego.
ropanowego poddano reakcji est
ry-
mi es za ni nę asu 2-c hlo rop
17.128. Racemiczną kw
ma nych produktów. Czy estry
em . Na ry so wa ć wz ory otr zy
fikacji (-)2-metylobutan-l-ol
~są enancjomerami?
tow eg o i ile gra mó w eta no lu nal eż y użyć w L'clu otrzy-
*17·129. Ile gramów kwasu oc
przy mieszani u substnH_ów _~ sro
-
lu, jeż eli wy da jn oś ć rea kc ji,
mania 10 g octanu ety bić u zwięks zenia wydaJnosci •.)
%? Co na le ży zro w cel
SUnku mol na mol, wynosi
60
m HN01 Drugą taką sam<) prób
kę
· 0. Próbkę pro
117 13 no lu est ryf iko wa no kw ase
ierdzono, że nHlSłl l~z4ste~·2 kowa
pa
go . Stw
Poddano działaniu kwasu mo no ka rbo ks ylo we
o 9,4 8% mn iej sza od ma sy cz ąs te cz ko wej llrngit'go t'Stfu . Li<fon ty-
::~ ~ propylu jest .:
* ac drug1 kw as. 1 cs_ -
ano r~a.kcJ
7,131... Mieszaninę 'zł oz. ; oną ze
1 ,., J 80 CH CO OH i 2J Og CJ l50 H,. podd ~ ) ) H . C H -O H
. 1 2
tryfi g 3 .
mo lt ( H.l ( ( )
ka gi by ło 22 0 g oc tan u ety lu. Ue
zaw· CJJ. Wstanie. równowa ., . . .
terała . wn ow ag i!
••17 nueszanma w stanie ró
. ·tanie równowagi6che rn1czneJ
. .. . . l O 66 mo la ocra-
·132. B d . rdz on o, ze w s
naczynie a _aJąc reakcJę est kwasu octowego, 0,333 mola etano u, '
ryf ika cJt , stw 1e
zaw1erało: 0,333 mola
 nu etylu i O,666 mola wody. Ile octanu etylu otrzymamy,
. . jeżeli
. wprowadz'uny d
0
czynia jeszcze jeden mol etanolu, a układ ponowme 0s1ągn1e stan równowagi? na~
** 17.133. Estryfikacja mola propanolu stechiometrycznej ilości kwasu pr
j
daje mieszaninę równowagową, zawierającą 0,333 m.oJa kwasu. Ile moli es:anowego
się w przypadku użycia trzykrotnego nadmiaru propanolu w stosunku do kw asup
otrzytna
nowego? ropa-
**17 .134. Po zn1ieszaniu 230 g etanolu z 180 g kwasu octowego i ustaleniu . ,
· · Il I ' · się rown
wagi wytworzyło się 220 g octanu ety u. e gramow octanu etylu powstanie 3t
O-
' · Jeze
. rownowagi,
się ·
· · 1·i zmiesza · 184
się , g etano lu z 18 g k wasu octowego? pou alen 1·u

17.5. Aminy. Związki nitrowe. Amidy

17.135. Czy podane związki są homologami?

CH3CH2CH2CH2CH2CH2NH2

17 .136. Ustalić, jakimi izomerami są względem siebie związki w nast · h

rach: ępuJącyc pa-

a) CH3CH2CH(NH2)CH3 1 Cl-I2(NH2)CH 2 CH2 CH3

b) CH3 CH2NH2

NH2
Wskazówka: patrz aneks 19.
17 · 13 7 • Zapisać schematy ci k ..
jących przemian: ągu rea CJI, za pomocą których można dokonać nast~pu-

a) etyloamina ➔ chlorowodorek etyloaminy

b) benzen ➔ nitrobenzen ➔ ·1·
ani ina ➔ bromowodorek aniliny
c) kw as octowy ➔ octan amonu - ~ rzewarne . .
'
17 138 ► acetamid
· · W miejsce liter A B c D . , . . ·eh
substancji: ' ' ' wpisac uproszczone w zory grupowe odpowiedni

a) benzen HN03 ► A [H]

► B HC! C KOH ) D
b) anilina HCI ➔ A NaOH ►
- ► 8 _H2S04
* c) toluen HN03 ► C
► A (izomer para) c1 2 ► [H] ) C
światło
8