BENH DAI TRANG (Compatibility Mode)

BEÄNH LYÙ ÑAÏI TRAØNG
BS CKII TRAÀN NGOÏC LÖU PHÖÔNG

BM NOÄI – ÑAÏI HOÏC Y KHOA PHAÏM NGOÏC THAÏCH
ÑAÏI CÖÔNG
ÑA DAÏNG
RAÁT THÖÔØNG GAËP TRONG THÖÏC HAØNH

Y KHOA.
TRIEÄU CHÖÙNG CAÙC BEÄNH GAÀN GIOÁNG

NHAU – KHOÙ PHAÂN BIEÄT.
THÔØI SÖÏ : HC RUOÄT KÍCH THÍCH
1
PHAÂN LOAÏI BEÄNH LYÙ ÑAÏI TRAØNG (1)
1. BEÄNH LYÙ KHOÁI U :

 K ÑAÏI – TRÖÏC TRAØNG : Thöôøng gaëp.
 U laønh : POLYP ÑAÏI - TRÖÏC TRAØNG.
2. ROÁI LOÏAN CHÖÙC NAÊNG VAÄN ÑOÄNG :

 HOÄI CHÖÙNG RUOÄT KÍCH THÍCH (IBS)
PHAÂN LOAÏI BEÄNH LYÙ ÑAÏI TRAØNG (2)

4. BEÄNH LYÙ VIEÂM ÑAÏI TRAØNG :
 LAO
 NHIEÃM TRUØNG (Cl.difficile)
 KST
 KHOÂNG ROÕ CÔ CHEÁ : VIEÂM LOÙET ÑAÏI
TRAØNG, BEÄNH CROHN
 XAÏ TRÒ VUØNG CHAÄU.
5. BEÄNH LYÙ KHAÙC :

 BEÄNH LYÙ TUÙI THÖØA
 ISCHEMIC COLITIS
2
TRIEÄU CHÖÙNG BEÄNH LYÙ ÑAÏI TRAØNG (1)
 ÑAU BUÏNG KIEÅU ÑAÏI TRAØNG :

 Ñau quanh roán / buïng döôùi hoaëc khung ñaïi
traøng
 Ñau quaën / côn
 Thöôøng keøm thay ñoåi tính chaát phaân
 Keøm theo ñaùnh hôi nhieàu .
 Coù theå giaûm sau ñaùnh hôi / ñi caàu.
TRIEÄU CHÖÙNG BEÄNH LYÙ ÑAÏI TRAØNG (2)
 TAÉC RUOÄT
 BAÙN TAÉC :
 DAÁU KOENIG
 Do dính / taéc ngheõn
 ROÁI LOÏAN THOÙI QUEN ÑI CAÀU

(CHANGE BOWEL HABIT) :
3
TAÙO BOÙN
 Löôïng phaân ít ñi, döôùi 200gram
 Thöïc teá caàn 2 trong 6 tieâu chuaån sau:
1- phaûi coá gaéng raën ñeå toáng phaân trong ít nhaát ¼ soá
laàn ñi caàu
2- Phaân khoâ, cöùng trong ít nhaát 1/4 soá laàn ñi caàu
3- Caûm giaùc khoâng ñi heát saïch phaân trong ít nhaát ¼
soá laàn ñi caàu
4- Caûm giaùc raën phaân nhöng phaân bò ngheõn laïi khoâng
ra ñöôïc trong ít nhaát ¼ soá laàn ñi caàu
5- Phaûi duøng caùch hoã trôï trong khi ñi caàu (moùc phaân,
bôm thuoác) trong ít nhaát ¼ soá laàn ñi caàu
6- Ñi caàu < 3 laàn/tuaàn.
(Rome III criteria)
THANG ÑIEÅM BRISTOL
4
TIEÂU CHAÛY
 Ñònh nghóa : Tieâu chaûy laø thaûi phaân

nhieàu laàn trong ngaøy, phaân loûng,
löôïng treân 300 grams / ngaøy.
 THỰC TẾ : Đi cầu ít nhất 3 lần/ ngaøy

vôùi phaân seät loûng (W.H.O)
5
THANG ÑIEÅM BRISTOL
6
XAÙC ÑÒNH CAÁP - MAÕN
 Tieâu chaûy caáp : keùo daøi khoâng quaù 2

tuaàn
 Tieâu chaûy maõn: keùo daøi quaù 4 tuaàn
 Tieâu chaûy keùo daøi (persistent) : keùo daøi

töø 2-4 tuaàn.
(Yamada’s Textbook of Gastroenterology, 6th edi, 2016)
 TIEÂU CHAÛY KEÙO DAØI :

 Hoäi noäi khoa Hoa Kyø : keùo daøi > = 4 tuaàn.
 CHIA LAØM 3 NHOÙM :
 TIEÂU CHAÛY PHAÂN MÔÕ (Steatorrhea)
 TIEÂU CHAÛY COÙ MAÙU (bloody diarrhea)
 TIEÂU CHAÛY KHOÂNG MAÙU – KHOÂNG PHAÂN
MÔÕ (Non bloody – non steatorrhea)
7
 Nguyeân nhaân tieâu chaûy phaân môõ :
 Beänh lyù TUÏY : Vieâm tuïy maïn, k tuïy

 Beänh lyù nieâm maïc ruoät non (hieám)
 Coeliac, Spru
 Crohn Ruoät non.
 Thieáu maät :
 Xô gan, VIEÂM GAN
 Taéc maät.
 CAÉT DAÏ DAØY
 Nguyeân nhaân tieâu chaûy coù maùu / hoäi chöùng lî

 Vieâm loùet ñaïi traøng.
 K tröïc traøng.
 Vieâm ñaïi traøng do xaï trò.
 Nhieãm giun saùn
 Nhieãm Amib
 Xaâm laán töø ñöôøng sinh duïc nöõ.
8
 Nguyeân nhaân tieâu chaûy KHOÂNG MAÙU–
KHOÂNG MÔÕ
 Do thuoác xoå.
 Do KST
 HIV / AIDS
 ROÁI LOÏAN VAÄN ÑOÄNG
 CÖÔØNG GIAÙP
 BEÄNH TUÙI THÖØA.
 HC RUOÄT KÍCH THÍCH.
PHÖÔNG TIEÄN THAÊM DOØ (1)
 FOBT (TÌM MAÙU AÅN TRONG PHAÂN)

 Chæ caàn coù 10ml maùu chaûy trong oáng tieâu hoùa.
 DÖÔNG TÍNH :  COÙ CHOÅ CHAÛY MAÙU RÆ RAÛ

TRONG ÑÖÔØNG TIEÂU HOÙA
 TRAÙNH DÖÔNG GIAÛ CAÀN : TRONG 3 NGAØY

 KHOÂNG AÊN THÒT ÑOÛ
 KHOÂNG DUØNG ASPIRIN / NSAID
 KHOÂNG DUØNG THUOÁC BOÅ COÙ CHÖÙA VIT C, Fe
 KHOÂNG DUØNG TRAÙI CAÂY / NÖÔÙC TRAÙI CAÂY CHUA
9
PHÖÔNG TIEÄN THAÊM DOØ (2)
 XQ ÑAÏI TRAØNG
 SOI TRÖÏC TRAØNG
 SOI ÑAÏI TRAØNG (+++)
BEÄNH LYÙ VIEÂM ÑAÏI TRAØNG MAÕN

1- Beänh ñaïi traøng do vieâm (IBD – Inflammatory
Bowel Disease) :
 Beänh Crohn (C.D)
 Vieâm loùet ñaïi traøng (UC : Ulcerative Colitis)
2- Vieâm ñaïi traøng maõn do amib
3-Vieâm ñaïi traøng maõng giả (do C.dificile)
4- Lao ruoät
5- Vieâm ñaïi traøng do xaï trò
10
BEÄNH ÑAÏI TRAØNG DO VIEÂM (IBD)
 ÑAÏI CÖÔNG :
 Gaëp raát nhieàu ôû Phöông taây / USA
 Chaâu AÙ : ÍT GAËP.
 Nam = Nöõ
 Hai ñænh 15 -30 tuoåi / 60-70 tuoåi.
 Vieät nam :
 HIEÁM
 Chuû yeáu : VIEÂM LOÙET ÑAÏI TRAØNG
 Crohn : RAÁT HIEÁM.
SINH LYÙ BEÄNH - IBD

 NGUYEÂN NHAÂN : CHÖA ROÕ
 SINH BEÄNH HOÏC:
 TÖÔNG TAÙC YEÁU TOÁ DI TRUYEÀN – MOÂI

TRÖÔØNG
 HOÏAT HOÙA Lympho T(CD4) / nieâm maïc oáng tieâu hoùa
 DOØNG THAÙC PHAÛN ÖÙNG VIEÂM
11
BIEÅU HIEÄN LAÂM SAØNG - IBD
 TIEÂU HOÙA :
 COÙ KHUYNH HÖÔÙNG TÖØNG ÑÔÏT CAÁP- XEN KEÕ

CAÙC ÑÔÏT LUI BEÄNH.
 CAÙC TRIEÄU CHÖÙNG :

 Ñau quaën theo khung ñaïi traøng
 Tieâu chaûy – taùo boùn
 Thay ñoåi thoùi quen ñi caàu (CHANGE BOWEL
HABIT)
 Hoäi chöùng lî
 XUAÁT HUYEÁT TIEÂU HOÙA DÖÔÙI.
 BIEÅU HIEÄN NGOØAI TIEÂU HOÙA
BIEÅU HIEÄN NGOØAI TIEÂU HOÙA - IBD

VIEÂM LOÙET ÑAÏI TRAØNG CROHN
Khôùp : Vieâm coät soáng dính - THIEÁU B12

khôùp, vieâm quanh khôùp - SOÛI MAÄT
Da : Hoàng ban nuùt - SOÛI THAÄN.
Maét : Vieâm keát maïc, vieâm

moáng maét
Gan maät : Vieâm gan maõn töï
mieãn, vieâm xô ñöôøng maät, k
ñöôøng maät
Thaän : vieâm ñaøi beå thaän, soûi
thaän
12
HOÀNG BAN NUÙT
VIEÂM LÖÔÕI DO THIEÁU B12
13
KHAÙM LAÂM SAØNG - IBD
 TOAØN THAÂN :
 Coù theå soát nheï.

 Gaày suùt / thieáu maùu.
 Moâi löôõi khoâ. Tim nhanh.
 TIEÂU HOÙA :
 AÁn ñau hoá chaäu Traùi

 Aán ñau hoá chaäu Phaûi , ñeà khaùng nhö VRT ( Crohn)
 Khoái u / HCP (Crohn)
 Doø / abces/ seïo quanh haäu moân (Crohn)
SEÏO + DOØ HAÄU MOÂN - CROHN
14
SO SAÙNH VIEÂM LOÙET ÑT - CROHN
VIEÂM LOÙET ÑAÏI TRAØNG CROHN
Ñau buïng : quaën, buïng döôùi, Ñau : coá ñònh, buïng döôùi P,
giaûm khi ñi caàu HCP, khoâng giaûm sau ñi caàu
Thöôøng ñi caàu maùu It ñi caàu maùu
Buïng bình thöôøng Thöôøng coù baùn taéc + mass buïng
Chæ toån thöông ôû ñaïi traøng Toån thöông oáng tieâu hoùa
Sang thöông : Lieân tuïc töø tröïc Coù ñoïan BT, coù ñoïan coù sang
traøng  manh traøng thöông (skipped lesions)
(continuous)
Moâ hoïc : sang thöông nieâm -Sang thöông toøan boä thaønh oáng
maïc, hình thaønh hoác (crypt) , tieâu hoùa , coù granulome
abces - Coù seïo, coù doø .
GPB
BEÄNH
CROHN
GRANULOME
15
GPB: VIEÂM LOÙET ÑT
CAÄN LAÂM SAØNG - IBD

 XN MAÙU :Khoâng ñaëc hieäu .
 COÂNG THÖÙC MAÙU :

 Thieáu maùu nhöôïc saéc hoàng caàu nhoû (VLÑT)
 Thieáu maùu hoàng caàu to. (CROHN)
 BC TAÊNG NHEÏ.
 VS , CRP 
 Fe hthanh, Vit B12 , Albumin  do keùm haáp
thu.
 XN PHAÂN :
Maùu (+), BC(+), KSTÑR (-), caáy phaân (-)
16
CAÄN LAÂM SAØNG - IBD
 XQ ÑAÏI TRAØNG :
 VLÑT :
 GÑ CAÁP : nieâm mac thoâ haït (granularity),
nhieàu oå loùet, giaû polyp.
 GÑ maõn : maát neáp
 CROHN :
 HEÏP, DOØ
 HÌNH AÛNH ÑAÙ LAÙT ÑÖÔØNG (COBBLE STONE)
 NOÄI SOI ÑAÏI TRAØNG – SINH THIEÁT (++)
XQ - VLÑT
NHIEÀU OÅ LOÙET
..\..\..\Desktop\Snap1.jpg
17
XQ - VLÑT
GIAÛ POLYP
XQ – VLÑT
1- DAÏNG HAÏT
2- MAÁT NEÁP
18
XQ – CROHN
HÌNH AÛNH
COBBLESTONE
XQ – CROHN : HEÏP
19
VIEÂM LOÙET ÑAÏI TRAØNG – GÑ CAÁP
NHEÏ NAËNG
VIEÂM LOÙET ÑAÏI TRAØNG – GÑ CAÁP
20
VIEÂM LOÙET ÑAÏI TRAØNG – GÑ MAÕN
CROHN – GÑ SÔÙM – LOÙET DAÏNG APTHES
21
CROHN – GÑ TIEÁN TRIEÅN
Tieâu chuaån chaån ñoaùn VLÑT

Chaéc chaén:
(1) T.chaûy , XH tr.traøng =/> 6 tuaàn
(2) >/= 1 laàn NS ñ.traøng (a) n.maïc bôû
(b)XH daïng noát , (c ) ñ.traøng loeùt,
heïp/ngaén treân Xquang ,
(3) Thay ñoåi ñ.theå/vi theå ñaëc tröng treân
s.thieát/maãu ph.thuaät .
Qin Ouyang et al. Management Consensus of IBD in Asian-Pacific region.

J. Gastroenterol & Hepatol 2006: 21: 1772 – 1782.
22
Coù theå:
(1) Hình aûnh NS/Xquang phuø hôïp , Sinh thieát khoâng roõ ;
(2) Beänh söû phuø hôïp , NS nghi ngôø , khoâng Xquang
(3) Beänh söû phuø hôïp , Xquang nghi ngôø , khoâng NS
(4) Maãu ph.thuaät ñ.theå ñaëc tröng , Sinh thieát khoâng chaéc
chaén .
PHẢI loaïi tröø vieâm ruoät nhieãm khuaån , Ischemic colitis,

vieâm ÑT do tia xaï , loeùt tr.traøng ñôn ñoäc .

Tieâu chuaån chaån ñoaùn VLÑT
 Sinh thieát phuø hôïp : ∆ “ ñöôïc xem laø

GOLD STANDARD”
 khoâng coù sinh thieát : ∆ “ ñöôïc xem laø coù
theå ” .

23
CHAÅN ÑOÙAN PHAÂN BIEÄT - VL
ÑTRAØNG
 DO NHIEÃM :
 LÎ AMIB – LY TRÖÏC TRUØNG (Shigella)
 NT TIEÂU HOÙA: Yersinia, E.Coli O157– H7,
Campylobacter, C.difficile.
 KHOÂNG NHIEÃM :
 K tröïc traøng
 Vieâm ñaïi traøng do xaï trò
 Thiếu máu cục bộ ñaïi traøng (ischemic colitis)
 Vieâm tuùi thöøa ñaïi traøng.
CHAÅN ÑOÙAN XAÙC ÑÒNH - CROHN
 ROÁI LOÏAN ÑI CAÀU
 ÑAU BUÏNG DÖÔÙI LEÄCH PHAÛI
 GAÀY SUÙT CAÂN + THIEÁU MAÙU
 BILAN LAO (-)
 SOI ÑAÏI TRAØNG.
24
CHAÅN ÑOÙAN PHAÂN BIEÄT - CROHN
 Gioáng Vieâm loùet ñaïi traøng.
 LAO RUOÄT
 VIEÂM RUOÄT THÖØA
 VIEÂM PHAÀN PHUÏ / NÖÕ.
Chaån ñoaùn phaân bieät
Taùc nhaân nhieãm VLÑT Crohn Test ∆

Salmonela + + Caáy phaân
Shigella + Caáy phaân
Camp.Jejuni + + Caáy phaân
Mycob. TB ++ Nhuoäm ZN/STh
E.Coli 0157:47 + ++ Caáy phaân/STh
Yersinia Enter. + + Caáy phaân/HTh ∆
Neisseria Gonor. + Caáy(queät tr.tr)
Sathaporn Manatsathit: NonTB infections in Asia ; Ipact on ∆ and managing IBD.

IBD Asia Focus II , Shanghai , march , 2010 .
25
VIEÂM LOEÙT ÑT : PHAÂN ÑOÄ NAËNG NHEÏ
BIEÁN CHÖÙNG - IBD
VIEÂM LOÙET ÑAÏI TRAØNG CROHN (GIOÁNG LAO)

TOXIC MEGA COLON : SUY DINH DÖÔÕNG
- NAËNG TÖÛ VONG NHANH
- DO VIEÂM XUOÁNG LÔÙP CÔ
VAØ THANH MAÏC
THUÛNG THUÛNG :
- Ít khi gaây VPM
- Gaây doø + abcess
SEÏO HEÏP : ÍT GAËP SEÏO HEÏP (+++)
XH OÀ AÏT (+++) XH OÀ AÏT : hieám
K HOÙA (+) K HOÙA (+)
TOÅN THÖÔNG QUANH HAÄU
MOÂN TRÖÏC TRAØNG
26
XQ BUNG ÑÖÙNG : TOXIC MEGACOLON
PÖ thaønh buïng, caêng chöôùng buïng, maát aâm ruoät . BC taêng
Xöû trí ñieàu trò
Muïc tieâu ñieàu trò :

* Nhanh choùng daãn khôûi & duy trì lui beänh
laâm saøng.
* Giaûm nhaäp vieän & giaûm phaãu thuaät .
* Laønh hoaøn toaøn nieâm maïc .
* “ Bình thöôøng hoùa” chaát löôïng cuoäc soáng .
* Giaûm nguy cô ung thö .
Ng.Siew : Current Biologics in IBD . IBD Asia Focus II , ShangHai , March ,2010 .
Micheal A.Kamm : Asian Position Statements . IBD Asia Focus II , ShangHai , March ,2010 .
27
5-ASA
ÑOÄC TB
INFLIXIMAB
CORTICOIDE
SINH LYÙ BEÄNH – VAØ THUOÁC TAÙC ÑOÄNG
 ÑOÄC TEÁ BAØO :

 Azathioprine , 6 MP : khoâng ñaùp öùng 5ASA, ñieàu trò duy
trì caùc TH bò taùi phaùt, KHoâng theå giaûm lieàu corticoide.
 Cyclosporin – IV : Caùc tröôøng hôïp VIEÂM LOÙET ÑAÏI
TRAØNG khaùng trò CORTICOID - IV
 5-ASA
 MESALAZIN 400mg > SULFASALAZIN 500mg
 Lieàu taán coâng : 6 – 8 vieân / ngaøy
 Lieàu duy trì : 3-4 vieân/ ngaøy.
 Corticoide :
 Prednisone 60mg/ ngaøy  giaûm trieäu chöùng  taper
 Neáu khoâng uoáng ñöôïc : Methylprednisolone 120mg/
ngaøy IV
 KHOÂNG caàn duy trì
 TH NAËNG, XHTH nhieàu hoaëc coù soát.
28
CAÙC PHAÙC ÑOÀ DUØNG THUOÁC
CAÙC PHAÙC ÑOÀ DUØNG THUOÁC
29
 CHÆ ÑÒNH PT / VIEÂM LOÙET ÑT :
 Toxic megacolon
 XHTH oà aït khoâng kieåm soùat döôïc baèng noäi
khoa
 Bieán chöùng thuûng
 KHAÙNG taát caû caùc thuoác
 KHOÂNG THEÅ DUØNG THUOÁC VÌ TAÙC DUÏNG
PHUÏ
 Sinh thieát coù NGHÒCH SAÛN
 CHÆ ÑÒNH PT / CROHN :
 COÙ bieán chöùng THUÛNG / ABCES / BAÙN TAÉC /
TAÉC
 DOØ TIEÂU HOÙA.
BEÄNH ÑAÏI TRAØNG AMIB
 Raát thöôøng gaëp VN
 90% nhieãm khoâng trieäu chöùng
 10% coù trieäu chöùng lî caáp
30
SINH LYÙ BEÄNH - AMIB
 KEÙN  THEÅ HOÏAT ÑOÄNG / RUOÄT NON.
 AÙI TÍNH : TRÖÏC TRAØNG – MANH TRAØNG.
 XAÂM LAÁÂN NIEÂM MAÏC ÑAÏI TRAØNG
 BAÙM DÍNH VAØ XAÂM NHAÄP NHÔØ :

 N-acetyl – galactosamine.
 Cystein-Proteinase.
 THU HUÙT BAÏCH CAÀU  PHAÛN ÖÙNG VIEÂM
 PHAÙ HUÛY TRÖÏC TIEÁP
TOÙM TAÉT CHU TRÌNH GAÂY BEÄNH
31
LAÂM SAØNG – BEÄNH ÑAÏI TRAØNG DO AMIB
 HC LÎ CAÁP :
 Ñau quaën khung ñaïi traøng
 Moùt raën, ñi caàu nhieàu laàn khoâng heát
 Tieâu phaân ñaøm nhaày maùu/ maùu.
 COÙ THEÅ COÙ SOÁT.
PHAÂN BIEÄT LÎ AMIB – LÎ TRÖÏC TRUØNG
AMIB TRÖÏC TRUØNG

Trieäu chöùng > 7 ngaøy 2 -7 ngaøy
keùo daøi
SOÁT < 38.5 > 38.5
TIEÂU CHAÛY (+) (+++)
KEØM THEO
SOÁ LAÀN ÑI (++) (++++)
CAÀU
MAÁT NÖÔÙC ÍT NHIEÀU
32
LAÂM SAØNG – BEÄNH ÑAÏI TRAØNG DO AMIB
 LÎ MAÕN :
 Giai ñoïan ñaàu : CAÙC ÑÔÏT LÎ CAÁP –xen keõ BT.
 Giai ñoaïn sau :

 CAÙC ÑÔÏT CAÁP KHOÂNG ÑIEÅN HÌNH – LUI BEÄNH
KHOÂNG HOØAN TOØAN.
 ROÁI LOÏAN THOÙI QUEN ÑI CAÀU
 PHAÂN HAY COÙ ÑAØM
 ÑAU BUÏNG DÖÔÙI
 KHAÙM : coù theå sôø AMEBOMA / HCT + HCP / MAÕN
CAÄN LAÂM SAØNG - AMIB
 XN MAÙU :
 CAÁP:
 BC maùu  , VS , CRP 
 MAÕN :
 Khoâng thay ñoåi.
 XN PHAÂN :
 CAÁP : hoïat ñoäng/amib
 MAÕN : KEÙN/ AMIB.
33
THEÅ HOÏAT ÑOÄNG AMIB
CAÄN LAÂM SAØNG - AMIB
 NOÄI SOI ÑAÏI TRAØNG : HÌNH AÛNH LOÙET BAÁM

MOÙNG TAY.
 SINH THIEÁT : tìm thaáy amib / moâ
 HUYEÁT THANH CHAÅN ÑOÙAN :
 DÖÔNG TÍNH : KHI COÙ AMIB XAÂM LAÁN

 SAU 6 THAÙNG OÅN ÑÒNH SEÕ VEÀ AÂM TÍNH.
34
LOÙET DO AMIB
AMIB HOÏAT ÑOÄNG / MAÃU MOÂ
35
CHAÅN ÑOÙAN LÎ CAÁP
 HC LÎ CAÁP TÍNH.
 THAÊM TRÖÏC TRAØNG (-)
 THEÅ HOAÏT ÑOÄNG / PHAÂN
 HOAËC HUYEÁT THANH (+)
CHAÅN ÑOÙAN LÎ MAÕN
 TIEÀN SÖÛ LÎ.
 THAY ÑOÅI TÍNH CHAÁT PHAÂN – THOÙI QUEN

ÑI CAÀU + AMEBOMA.
 THAÊM TRÖÏC TRAØNG (-)
 KEÙN AMIB/ PHAÂN
 NOÄI SOI – SINH THIEÁT
36
ÑIEÀU TRÒ: THUOÁC DIEÄT AMIB
DIEÄT AMIB MOÂ (XAÂM LAÁN) (1)

* Emeùtine , Deùhydroemetine:
- E: 1mg/kg/ngaøy x10 ngaøy. (TB)
- DHE: 1 ,2mg/kg/ngaøy x 10 ngaøy. (TB)
- Taùc duïng phuï :
+ vieâm cô tim
+ Vieâm daây thaàn kinh ngoaïi bieân
- Choáng chæ ñònh : roái loaïn nhòp tim.
ÑIEÀU TRÒ : THUOÁC DIEÄT AMIB

DIEÄT AMIB MOÂ (XAÂM LAÁN) (2)
* Chloroquine : Ñoäc tính leân tim.
* Imidazole: Taùc duïng ñöôïc amib trong loøng ruoät
- Metronidazole (Flagyl):
500 – 750mg x 3laàn/ngaøy 10 - 15ngaøy
- Tinidazole (Fasigyn),
1gr x 2laàn/ngaøy : 5 ngaøy.
- Secnidazole (Flagentyl):
Caáp : 2 gr, lieàu duy nhaát
Maõn: 1gr x 2laàn/ngaøy : 5 ngaøy.
- Taùc duïng phuï : buoàn noân, noân, gaây quaùi thai.
37
THUOÁC DIEÄT AMIB
DIEÄT AMIB LOØNG RUOÄT

* Quinoleine (Direxiode 210mg)
- 2vieân x 3laàn /ngaøy : 20 ngaøy.
- Thaän troïng ôû ngöôøi cöôøng giaùp
* Diloxanide furoate 500mg :
1vieân x 3laàn/ngaøy : 20 ngaøy
* Paromycine 250mg : 2v x 3 laàn/ngaøy: 10 ngaøy
38
Viêm đại tràng màng giả do
Clostridium difficile
 Vi trùng Gram (-)
 5 – 15% người khỏe mạnh có Clostridium difficile
 Bệnh lây qua đường phân – miệng
 Tác nhân không xâm nhập và sản xuất ra độc tố A & B
 Nhiễm Clostridium difficile: tiêu chảy cấp tính do độc tố của vi
trùng và không có các tác nhân gây bệnh khác.
 Bệnh cảnh lâm sàng: không triệu chứng, tiêu chảy nhẹ, viêm đại
tràng hoặc viêm đại tràng giả mạc.
DỊCH TỄ VÀ YẾU TỐ NGUY

CƠ
Phân loại nhiễm
Định nghĩa
Clostridium difficile
Nhiễm trùng bệnh viện TC khởi phát sau 3 ngày nhập viện
Nhiễm trùng liên quan chăm sóc TC khởi phát trong vòng 4 tuần sau
y tế xuất viện
TC khởi phát trước nhập viện hay < 3
Nhiễm trùng cộng đồng ngày sau nhập viện và không nằm
viện trong vòng 12 tuần
Không xác định thời điểm khởi TC khởi phát sau xuất viện 4 – 12
phát tuần
TC xảy ra thời điểm 8 tuần sau khi
Tái phát đợt nhiễm trùng đã điều trị hết trước
đó
39
DỊCH TỄ VÀ YẾU TỐ NGUY
CƠ
 Yếu tố nguy cơ:
 Tuổi > 60
 Sử dụng kháng sinh trong vòng 30 ngày
 Liên quan đến nhiễm trùng bệnh viện hay chăm sóc y tế
 Bệnh lý đi kèm:
 Phẫu thuật đường tiêu hóa
 Sử dụng các thuốc ức chế tiết axit dạ dày (bao gồm PPIs)
CHẨN ĐOÁN
 XN phân tìm C. difficile
Độ
XN Độ chuyên
nhạy
Tế bào hay bào nang
Toxigenic culture Cao Thấp*
C.difficile
Nucleic acid amplification Thấp/Trung Nucleic acid C.difficile
Cao
test (NAAT) bình (toxin genes)
Kháng nguyên
Glutamate dehydrogenase
Cao Thấp* C.difficile thường gặp
(GDH)
 TẦM SOÁT
Cell culture cytotoxicity
Cao Cao Free Toxin
neutralization assay
Toxin A and B enzyme
Thấp Trung bình Free Toxin
immunoassays
* PHẢI kết hợp với các XN toxin khác
40
PHÂN ĐỘ
Độ nặng Tiêu chuẩn
Nhẹ - Trung Tiêu chảy không kèm triệu chứng cơ năng hay thực thể thỏa tiêu
bình chuẩn nặng hay biến chứng
Nặng Albumin/máu <3g/dL kèm 1 trong các tiêu chuẩn sau:
• Bạch cầu máu ≥15000/mm3
• Đề kháng thành bụng
Nặng kèm biến Có những triệu chứng sau:
chứng • Nhập ICU
• Tụt huyết áp ± sử dụng thuốc vận mạch
• Sốt ≥38.5oC
• Tắc ruột hay chướng bụng nhiều
• Rối loạn tri giác
• Bạch cầu máu ≥35000/mm3 hay <2000/mm3
• Lactate máu > 2.2 mmol/L
• Suy cơ quan (suy hô hấp, suy thận …)
Tái phát Triệu chứng tái phát trong vòng 8 tuần sau hoàn tất điều trị
ĐIỀU TRỊ
 Điều trị kháng sinh theo kinh nghiệm trước khi có kết
quả XN chẩn đoán nhiễm C.difficile và loại trừ những
nguyên nhân khác có thể gây ra tiêu chảy
 Ngưng kháng sinh gây ra triệu chứng tiêu chảy (nếu có
thể)
 Điều chỉnh rối loạn nước điện giải
 Tiếp tục nuôi ăn đường miệng hay qua sonde trừ khi có
tắc ruột hay chướng bụng nhiều
41
ĐIỀU TRỊ
Thời
Thuốc Liều lượng
gian
Hiệu quả đã được chứng minh
Vancomycin 125mg x 4 lần/ngày
Fidaxomicin 200mg x 2 lần/ngày 10 ngày
Metronidazone 500mg x 3 lần/ngày
Có thể có hiệu quả
Nitazoxanide 500mg x 2 lần/ngày
10 ngày
Fusidic acid 250mg x 3 lần/ngày
Cần nhiều nghiên cứu để chứng minh
Rifaximin 400mg x 3 lần/ngày
Tigecycline 50mg x 2 lần/ngày (TM) 10 ngày
Bacitracin 25000 UI x 4 lần/ngày
Clinical Practice Guidelines for Clostridium difficile Infection in Adults and Children: 2017 Update by the
Infectious Diseases Society of America (IDSA) and Society for Healthcare Epidemiology of America
(SHEA)
ĐIỀU TRỊ
Độ nặng Lựa chọn kháng sinh
Nhẹ - Trung Vancomycin hoặc Fidaxomicin
bình Thay thế: Metronidazone
Nặng Vancomycin hoặc Fidaxomicin

Nặng kèm Vancomycin 500mg x 4 lần/ngày uống hay qua sonde dạ
biến chứng dày.
Tắc ruột: Metronidazone (TM) + vancomycin uống hay
bơm trực tràng
Tái phát Dùng vancomycin nếu trước đó dùng metronidazone
Kéo dài thời gian dùng vancomycin
Dùng Fidaxomicin nếu trước đó dùng vancomycin
Clinical Practice Guidelines for Clostridium difficile Infection in Adults and Children: 2017 Update by the
Infectious Diseases Society of America (IDSA) and Society for Healthcare Epidemiology of America
(SHEA)
42
BEÄNH LYÙ KHOÁI U ÑAÏI TRAØNG
1- POLYP ÑAÏI TRAØNG
2- K ÑAÏI TRAØNG
POLYP ÑAÏI TRAØNG
 POLYP ÑÔN ÑOÄC
 BEÄNH ÑA POLYP (POLYPOSIS)
43
POLYP ÑÔN ÑOÄC (1)
 MOÂ BEÄNH HOÏC:
 Polyp taân taïo (neoplastic polyps) : THÖÔØNG GAËP

 Tubular Adenoma
 Villous Adenoma
 Tubulo-Villous Adenoma
 Polyp khoâng taân taïo (Non-neoplastic polyps) : ÍT

GAËP
 Polyp taêng saûn (hyperplastic)
 Polyp ngöôøi treû (Juvenile)  Harmatoma
 Polyp Peutz - Jegher  Harmatoma
TUBULAR VILLOUS ADENOMA

ADENOMA
44
JUVENILE
POLYP
PEUTZ – JEGHER POLYP
45
 YEÁU TOÁ NGUY CÔ CUÛA POLYP TAÂN TAÏO:
 Yeáu toá gia ñình vaø di truyeàn.
 Yeáu toá moâi tröôøng :

 Aên nhieàu môõ.
 Huùt thuoác laù
 Aên ít calcium
 Beùo phì.

 BIEÅU HIEÄN LAÂM SAØNG :
 ÑA SOÁ khoâng bieåu hieän
 Caùc bieåu hieän :
 Taùo boùn : Polyp ôû ñoaïn xa.
 Ñau co thaét buïng döôùi : Polyp to gaây taéc ngheõn töøng
ñôït.
 Tieâu chaûy
Polyp vuøng tröïc traøng – sigmoid.
 Hoäi chöùng lî
 Chaûy maùu  XHTH döôùi oà aït / XHTH aån  THIEÁU

MAÙU MAÕN
 KHAÙM : HIEÁM KHI GHI NHAÄN / ÑAËC HIEÄU.
46
 PHAÂN TAÀNG NGUY CÔ
POLYP NGUY CÔ THAÁP POLYP NGUY CÔ CAO
1- 2 polyp > 2 polyp
Nhoû ( < 1cm) To > 1cm
Moâ hoïc : Tubular Villous / tubulo-villous
Khoâng tieàn söû gia ñình Coù nghich saûn N
Tieàn söû gia ñình (+)
VILLOUS ADENOMA coù DÒ SAÛN
47
 PHÖÔNG TIEÄN CHAÅN ÑOÙAN :
 THAÊM TRÖÏC TRAØNG BAÈNG TAY.
 FOBT (tìm maùu aån / phaân).
 SOI HAÄU MOÂN TRÖÏC TRAØNG : ñôn giaûn.
 SOI ÑAÏI TRAØNG (++++) :

CHAÅN ÑOÙAN - SINH THIEÁT - CAÉT POLYP QUA NOÄI
SOI.
 XQ - ÑAÏI TRAØNG CAÛN QUANG: POLYP 10mm .
XQ
ÑAÏI
TRAØNG
48
POLYP KHOÂNG CUOÁNG

(GPB : TUBULAR)
POLYP PHAÚNG
49
POLYP COÙ CUOÁNG

(GPB: VILLOUS ADENOMA)

 TIEÁN TRIEÅN :
 HOÙA AÙC  K ñaïi tröïc traøng.
 Ung thö taïi choå ( k in situ)
 K trong nieâm maïc
 K xaâm laán
50
ÑIEÀU TRÒ POLYP ÑÔN ÑOÄC
 CAÉT POLYP QUA NOÄI SOI (POLYPECTOMY)
 COÙ THEÅ GIAÛI QUYEÁT ÑÖÔÏC POLYP BÒ UNG

THÖ HOÙA KHOÂNG CAÀN PHAÃU THUAÄT .
 TIEÂU CHUAÅN KHOÂNG CAÀN PHAÃU THUAÄT

POLYP BÒ K HOÙA.
 Carcinoma bieät hoùa cao / vöøa
 Chöa xaâm laán döôùi nieâm (CHÆ DUØNG CHO POLYP
KHOÂNG CUOÁNG)
 Chöa xaâm laán vaøo maïch maùu vaø baïch huyeát döôùi nieâm
 Bôø xung quanh ñaõ caét saïch > 2mm.
1- K insitu 2- K xaâm laán
51
DUÏNG CUÏ CAÉT POLYP
POLYP K HOÙA POLYP K HOÙA

GPB : VILLOUS K INSITU GPB : VILLOUS K XAÂM LAÁN
52
CAÉT POLYP K HOÙA
CAÉT POLYP K HOÙA
53
THEO DÕI SAU CẮT POLYP
(theo Hội Nội soi tiêu hóa Châu Âu)
Hassan Cesare et al. ESGE Guideline, Endoscopy 2013; 45: 842–851.
THEO DÕI SAU CẮT POLYP

(theo Hội Nội soi tiêu hóa Châu Âu)
 NỘI SOI KIỂM TRA TRONG VÒNG 6 THÁNG VỚI NHỮNG

POLYP > 10mm CẮT KHÓ
Hassan Cesare et al. ESGE Guideline, Endoscopy 2013; 45: 842–851
54
BEÄNH ÑA POLYP ÑAÏI TRAØNG (1)
HOÄI CHÖÙNG MOÂ HOÏC VÒ TRÍ TC KEØM HOÙA K
Ña polyp gia Adenoma ÑT (+++) U xöông haøm COÙ

ñình (FAP) DD (+) döôùi (90-100%)
RN (+)
HC Adenoma ÑT (++) -U xöông COÙ
GARDNER DD/ RN () haøm döôùi/ soï/
xöông daøi.
-U sôïi, u môõ
- Nang bì
-U thöôïng
thaän/ giaùp
HC Adenoma ÑT (++) U NAÕO COÙ
TURCOT’S

HOÄI CHÖÙNG MOÂ HOÏC VÒ TRÍ TC KEØM HOÙA K
HC PEUTZ- Harmatoma ÑT (+++) -Maûng naâu HIEÁM

JEGHER DD/ RN () ñen mieäng, (< 3%)
khaåu caùi, baøn
tay, baøn chaân,
da quanh haäu
moân
- Polyp muõi
- K Vuù
Ña polyp Harmatoma ÑT (++) KHOÂNG HIEÁM
ngöôøi treû Adenoma DD/ RN ()
Neuro- U sôïi TK DD + RN U sôïi / da KHOÂNG
fibromatosis
55
 BIEÅU HIEÄN LAÂM SAØNG :
 Moät soá ca khoâng bieåu hieän
 Caùc bieåu hieän :

 TIEÂU HOÙA :
 Daï daøy = vieâm loùet daï daøy – TT
 Ruoät non – ruoät giaø : ñau buïng, tieâu chaûy, taùo boùn,
XHTH.
 NGOØAI TIEÂU HOÙA.
BIEÅU HIEÄN DA CUÛA HOÄI CHÖÙNG PEUTZ -

JEGHERS
56
U MÔÕ – HC GARDNER
BIEÅU HIEÄN DA CUÛA NEURO-FIBROMATOSIS

(BEÄNH VON-RECKLINGHOUSEN’S)
57
U XÖÔNG HAØM – HC GARDNER
 PHÖÔNG TIEÄN CHAÅN ÑOÙAN :
 THAÊM TRÖÏC TRAØNG BAÈNG TAY.
 FOBT (tìm maùu aån / phaân).
 SOI ÑAÏI TRAØNG (++++) : THÖÔØNG > 10 -100 -1000

polyp.
 SOI DAÏ DAØY.
 XQ ÑAÏI TRAØNG.
58
XQ ÑAÏI TRAØNG
ÑA POLYP
GIA ÑÌNH
SOI ÑAÏI TRAØNG – ÑA POLYP GIA ÑÌNH
59
DAÏ DAØY + D2 TAÙ TRAØNG – ÑA POLYP GIA ÑÌNH
SCREENING K ÑAÏI TRAØNG – PHAÙC ÑOÀ THEO ACS

NHOÙM NGUY CÔ PHÖÔNG PHAÙP
TRUNG BÌNH - FOBT/ naêm
(Ngöôøi > 50 tuoåi) - SOI TRÖÏC TRAØNG / 3-5 naêm
- SOI ÑAÏI TRAØNG / 5-10 naêm
TAÊNG NGUY CÔ
- Polyp nguy cô thaáp SOI ÑT SAU CAÉT POLYP 3 – 6 naêm
- Polyp nguy cô cao SOI ÑT SAU CAÉT trong voøng 3 naêm
- Tieàn söû coù K ÑT SOI ÑT SAU 1 NAÊM
NGUY CÔ CAO
- Tieàn söû gia ñình ña
- SOI TRÖÏC TRAØNG ngay tuoåi daäy thì
polyp - Test di truyeàn hoïc
- Tieàn söû coù beänh SAU 12-15 naêm phaùt beänh  SOI ÑT /
Crohn, VLÑT 1-2 NAÊM + sinh thieát.
60
HOÄI CHÖÙNG RUOÄT KÍCH THÍCH
(IRRITABLE BOWEL SYNDROME- IBS)
 ROÁI LOAÏN CHÖÙC NAÊNG CUÛA ÑAÏI TRAØNG.

 Tröôùc ñaây, nhieàu teân goïi : vieâm ñaïi traøng co thaét,
beänh ñaïi traøng thaân kinh, co thaét ñaïi traøng.
 THÖÔØNG GAËP/ PHOØNG KHAÙM
 AÛnh höôûng chaát löôïng soáng – laøm vieäc.
 Nöõ : nam : 2:1
 Tuoåi : 20 – 50 tuoåi.
SINH LYÙ BEÄNH - IBS

 NHIEÀU YEÁU TOÁ PHOÁI HÔÏP :
 Thay ñoåi vaän ñoäng ruoät non –ruoät giaø
 Taêng nhaïy caûm cuûa oáng tieâu hoùa.
 Roái loïan toáng ñaåy hôi trong oáng tieâu hoùa.
 Dò öùng vaø khoâng dung naïp thöùc aên

 Roái loïan heä vi khuaån ñöôøng ruoät.
 Roái loïan ñieàu hoøa töø trung khu TK cao caáp

 Vai troø caùc yeáu toâ taâm lyù, lo aâu, traàm caûm.
 Vai troø cuûa tình traïng vieâm maõn tính vi theå .
61
SINH
LYÙ
BEÄNH
IBS
BIEÅU HIEÄN LAÂM SAØNG - IBS
 ÑAU BUÏNG / KHOÙ CHÒU ÔÛ BUÏNG :
 TIEÂU CHAÛY : thöôøng gaëp
 TAÙO BOÙN : ÑI CAÀU < 3 LAÀN/ TUAÀN
 TAÙO BOÙN / XEN KEÕ TIEÂU CHAÛY.
 CHÖÔÙNG BUÏNG
 CAÛM GIAÙC ÑI CAÀU KHOÂNG HEÁT
62
CAÄN LAÂM SAØNG - IBS
 XN MAÙU :
 CTM, VS, ÑÖÔØNG, TSH , ION ÑOÀ : BT
 IDR (-)
 XN PHAÂN : FOBT (-), KSTÑR (-)
 CHAÅN ÑOÙAN HÌNH AÛNH
 XQ ÑAÏI TRAØNG : BT ,  CO THAÉT

 SOI ÑAÏI TRAØNG : BT
NOÄI SOI : ÑAÏI TRAØNG BÌNH THÖÔØNG
63
CHAÅN ÑOÙAN XAÙC ÑÒNH - IBS
 Tröôøng hôïp ñaày ñuû caän laâm saøng :

- trieäu chöùng laâm saøng
- Caän laâm saøng bình thöôøng
 Tröôøng hôïp KHOÂNG coù CLS, DÖÏA VAØO 2

ÑAËC ÑIEÅM SAU :
 KHOÂNG COÙ DAÁU HIEÄU BAÙO ÑOÄNG

 THOÛA ÑIEÀU KIEÄN TIEÂU CHUAÅN ROME IV
Các dấu hiệu báo động 1, 2

- Bệnh nhân tuổi từ 50 trở lên
- Máu trong phân
- Sút cân ngoài ý muốn
- Ăn mất ngon
- Các triệu chứng về đêm
- Sốt
- Sờ thấy mass ở bụng
- Cổ trướng
1. WGO 2015
2. Theo hội nghị đồng thuận châu Á là: bệnh nhân tuổi từ 45 trở lên, tiền sử
gia đình, dấu hiệu thiếu máu.
64
TIÊU CHUẨN CHẨN ĐOÁN IBS
THEO ROME IV (2016)
IBS là rối loạn ruột mạn tính, đặc trưng bởi Đau bụng
tái phát, xảy ra ít nhất 1 ngày mỗi tuần, trong 3 tháng
gần đây, kết hợp với ≥ 2 tiêu chuẩn sau đây:
Có liên quan Thay đổi

Kết Thay đổi số Kết
đến đi tiêu hình dạng
hợp lần đi tiêu hợp
phân
Brian E. Lacy et al. Gastroenterology 2016,

150:1393-1407
CHỐNG TRẦM CẢM
CHẾ ĐỘ ĂN
(LOW
FODMAPs)
TÂM LÝ ,
TRẤN AN
PROBIOTIC GIẢI LO ÂU
AN THẦN
THUỐC CẢI
THIÊN NHU
ĐỘNG KHÁNG SINH
RUỘT ĐẶC HIỆU
ĐIỀU TRỊ THEO SINH LÝ BỆNH CỦA HỘI CHỨNG
RUỘT KÍCH THÍCH
65
ÑIEÀU TRÒ KHOÂNG DUØNG THUOÁC
 Giaûi thích traán an beänh nhaân .
 Taâm lyù lieäu phaùp, thö giaõn.
 Cheá ñoä aên uoáng :

 Caàn kieâng : Ñoà beùo, Ñoà soáng, rau töôi, RÖÔÏU
 Hieäu quaû : 10 – 60%
 BN caàn chuù yù caùc thöùc aên gaây khôûi phaùt trieäu
chöùng.  TRAÙNH.
 VAI TRÒ CHẾ ĐỘ ĂN LOW-FODMAP
KHÁI NIỆM THỨC ĂN FODMAPs
 FODMAPs: Fermentable Oligo- and Di- and

Monosaccharrides And Polyols
 Kém hấp thụ ở ruột non

 Mau lên men ở ruột >> sinh hơi
 Thẩm thấu cao >> ứ đọng dịch ruột
 Thay đổi vận động ruột
 Thay đổi hệ vi khuẩn ruột
66
CÁC THỨC ĂN HIGH – FODMAPs
(Theo IBS group)
 Chế độ ăn LOW-FODMAPs.
 Thực hiện tích cực trong 6 – 8 tuần

 Khi kiểm soát tốt triệu chứng
- Ăn chế độ ăn bình thường
- Hạn chế vài loại FODMAPs cao
67
(Theo IBS group)
ÑIEÀU TRÒ BAÈNG THUOÁC
 ÑIEÀU TRÒ TRIEÄU CHÖÙNG :
 TAÙC ÑOÄNG NHU ÑOÄNG RUOÄT   ñau .

 GIAÛM TIEÂU CHAÛY
 Baûo veä nieâm maïc ruoät, Haáp phuï nöôùc vaø ñoäc chaát
 Daãn xuaát aù phieän .
 GIAÛM TAÙO BOÙN : Nhuaän tröôøng thaåm thaáu.
 GIAÛI LO AÂU – AN THAÀN.
 CHOÁNG TRAÀM CAÛM
68
 THUOÁC TAÙC ÑOÄNG NHU ÑOÄNG RUOÄT :
 ÖÙc cheá phoù giao caûm :
 ATROPINE : Chæ coù daïng chích
 Daãn xuaát Atropine : Hyoscin (Buscopan), Tiemonium
(Visceralgine)
 Taùc duïng phuï : # Atropine
 CCÑ : Bí tieåu, Glaucoma.
 GIẢM CO THAÉT DO DAÕN CÔ TRÔN :
 USA : no approval.  hieäu quaû ??
 Ít taùc duïng phuï , khoâng coù choáng chæ ñònh
 Daãn xuaát Papaverin : Spasmaverin, Alverin
(Meteospasmyl), drotaverin (Nospa), ……
 Fluoro-glucinol (SPASFON)
 Trimebutine (Debridat) : Ñieàu hoøa nhu ñoäng ruoät.
 THUOÁC GIAÛM TIEÂU CHAÛY :

 Daãn xuaát aù phieän :
 Chæ coøn taùc duïng gaây taùo boùn
 KHOÂNG GAÂY NGHIEÄN VAØ SHH
 Loperamide (Imodium), Diphenoxylate (Diarsed)
 BAÛO VEÄ NIEÂM MAÏC RUOÄT VAØ HAÁP PHUÏ :

 Than hoïat ( CARBOGAST, CARBOTRIM)
 Ñaát seùt (Smecta, Actapulgite)
 NHUAÄN TRÖÔØNG THAÅM THAÁU :

 Ñöôøng : Sorbitol, Lactulose (Duphalac)
 Cao phaân töû : Macrogol (FORLAX).
69
 GIAÛI LO AÂU – AN THAÀN.
 Hieäu quaû khi beänh nhaân quaù lo aâu .
 Chuû yeáu nhoùm Benzodiazepine
 Diazepame (Seduxen 5mg)
 Chlodiazepoxide (Librax)
 CHOÁNG TRAÀM CAÛM

 Nhoùm choáng traàm caûm 3 voøng :
 Lieàu thaáp : ¼ - ½ lieàu choáng traàm caûm  caûi thieän
trieäu chöùng
 Lieàu bình thöôøng: khi coù traàm caûm (tieâu chuaån DSM
IV)
 Amitryptiline 25mg
 Nhoùm öùc cheá Serotonine : Fluvoxamin
 DÙNG KHÁNG SINH TRONG ĐIỀU TRỊ IBS
 RIFAXIMIN (Xixafan)
 Liều 550mg x 3/ngàyx 2 tuần SO VỚI PLACEBO

 Cải thiện triệu chứng 40,7% vs 30,7% (p< 0,001)
NEJM (2011), 364(1): 22-32
 Meta-Analysis: so với PLACEBO

 RIFAXIMIN cai thiện triệu chứng với OR : 1,57
(95%CI : 1,22 – 2,01)
 NNT: 10,2
Am J Gastroenterol (2012) 107, 28-35
70
BEÄNH LYÙ TUÙI THÖØA
(Diverticular disease)
1- TUÙI THÖØA ÑAÏI TRAØNG

(Diverticulosis)
2- VIEÂM TUÙI THÖØA

(Diverticulitis)
1- TUÙI THÖØA ÑAÏI TRAØNG

 Raát phoå bieán ôû ngöôøi lôùn tuoåi .
 30% NGÖÔØI > 60 ----- 80% NGÖÔØI >80
 THÖÔØNG KHOÂNG TRIEÄU CHÖÙNG
 PHÖÔNG TAÂY : BEÂN TRAÙI, CHAÂU AÙ : BEÂN PHAÛI.
 TRÖÏC TRAØNG KHOÂNG COÙ TUÙI THÖØA
71
SINH LYÙ BEÄNH TUÙI THÖØA ÑAÏI TRAØNG
 SÖÏ TAÏO THAØNH TUÙI THÖØA :
 Yeáu lôùp cô voøng nôi maïch thaúng (vasa recta) ñi vaøo lôùp
döôùi nieâm
 Ñaây laø tuùi thöøa khoâng hoøan chænh vì khoâng coù lôùp cô
 YEÁU TOÁ NGUY CÔ :
 Saéc daân phöông Taây .
 AÊn nhieàu thòt
 Tuoåi cao
 Beänh taïo keo (Lupus)
SÖÏ TAÏO THAØNH TUÙI THÖØA
72
CÔ CHEÁ TAÊNG AÙP LÖÏC – TAÏO TUÙI THÖØA
BIEÅU HIEÄN LAÂM SAØNG TUÙI THÖØA
 90% KHOÂNG BIEÅU HIEÄN LAÂM SAØNG
 COÙ TRIEÄU CHÖÙNG :
 Ñau quaën thaét buïng döôùi / HCT do co thaét ÑT

 THÖÔØNG BOÙN/ KHOÙ ÑI CAÀU.
 CAÛM GIAÙC ÑAÀY BUÏNG
 BIEÁN CHÖÙNG XUAÁT HUYEÁT TIEÂU HOÙA DÖÔÙI : TIEÂU

MAÙU ÑOÛ TÖÔI / ÑOÛ BAÀM.
 KHAÙM BUÏNG BT – KHOÂNG SOÁT.
73
CAÄN LAÂM SAØNG – TUÙI THÖØA
 XN MAÙU :
 Baïch caàu khoâng taêng
 Hct  : coù XHTH
 CHAÅN ÑOÙAN HÌNH AÛNH
 XQ ÑAÏI TRAØNG : hình aûnh nhieàu tuùi thöøa

 SOI ÑAÏI TRAØNG
XQUANG : TUÙI THÖØA ÑAÏI TRAØNG TRAÙI
74
NOÄI SOI : TUÙI THÖØA ÑAÏI TRAØNG
NOÄI SOI : TUÙI THÖØA CHAÛY MAÙU
75
CHAÅN ÑOÙAN XAÙC ÑÒNH - TUÙI THÖØA ÑT
 Lôùn tuoåi – KHOÂNG DAÁU HIEÄU BAÙO ÑOÄNG
 ÑAU HOÁ CHAÄU TRAÙI QUAËN THAÉT
 KHOÂNG SOÁT / BC KHOÂNG CAO
 NOÄI SOI ÑAÏI TRAØNG / XQ ÑAÏI TRAØNG (+)
2- VIEÂM TUÙI THÖØA

 Laø beänh caûnh gioáng vieâm ruoät thöøa caáp nhöng
ngöôïc laïi ( thöôøng beân traùi)
 LAÂM SAØNG :
 Ñau buïng caáp haï vò / buïng traùi
 Soát
 Ñeà khaùng
 Sôø thaáy mass (abcess)
76
CAÄN LAÂM SAØNG - VIEÂM TUÙI THÖØA
 XN MAÙU : BC , CRP 
 NOÄI SOI : NGUY HIEÅM  THUÛNG
 XQ : CAÅN THAÄN – KHOÁI ABCES, ÑÖÔØNG DOØ.
 SIEÂU AÂM BUÏNG (++)

 DAÀY VAÙCH ÑAÏI TRAØNG
 KHOÁI ABCES CAÏNH ÑAÏI TRAØNG
 LOAÏI TRÖØ CAÙC BEÄNH LYÙ PHUÏ KHOA.
 CT SCAN (+++)
ABCES TUÙI THÖØA DOØ RA NGOØAI

XQUANG : VIEÂM TUÙI THÖØA
77
CT : VIEÂM TUÙI THÖØA - ABCESS
CHAÅN ÑOÙAN XAÙC ÑÒNH - VIEÂM TUÙI THÖØA

 NAM LÔÙN TUOÅI
 ÑAU BUÏNG CAÁP : BUÏNG DÖÔÙI TRAÙI.
 ÑEÀ KHAÙNG / MASS
 SOÁT + BC CAO
 SIEÂU AÂM BUÏNG.
78
ÑIEÀU TRÒ VIEÂM TUÙI THÖØA
 ÑIEÀU TRÒ NOÄI KHOA:

- Thaønh coâng 70- 100%
- Nguyeân taéc :
+ Khaùng sinh thích hôïp (Dieät tröïc khuaån
gram aâm vaø kî khí) x 7-10 ngaøy.
+ Cho ruoät nghæ ngôi.
 Choïn löïa beänh nhaân ñieàu trò noäi truù:

- Soát cao > 38.5, BC cao > 20.000
- Ñau buïng nhieàu.
- Coù daáu lieät ruoät.
- Ngöôøi lôùn tuoåi.
- Coù tình traïng suy giaûm mieãn dòch.
- Coù beänh noäi khoa ñi keøm.
- Sau 2-3 ngaøy ñieàu trò ngoaïi truù khoâng giaûm.
79
Khuyeán caùo khaùng sinh ñieàu trò Vieâm tuùi thöøa
 Chæ ñònh phaãu thuaät:

- Coù daáu hieäu vieâm phuùc maïc.
- Coù daáu hieäu taéc ruoät.
- Thaát baïi ñieàu trò noäi.
80
THIEÁU MAÙU CUÏC BOÄ ÑAÏI TRAØNG
(Colonic Ischemia / Ischemic colitis)
81
CÁC ĐIỂM CẦN LƯU Ý TRONG CHẨN ĐÓAN
 Bệnh lý thiếu máu cục bộ mạc treo ruột : Ít gặp
 Cần chú ý để tránh bỏ sót.
 Thường có những yếu tố nguy cơ gợi ý :

Lớn tuổi .
CHA, xơ vữa ĐM
Lọan nhịp tim (? Rung nhĩ)
Suy tim, giảm cung lượng tim
Tiền sử NMCT gần đây
BIỂU HIỆN thường gặp :

 Đau bụng nhiều
 Tiêu máu (XHTH dưới)
 Chướng bụng
 Dấu phúc mạc : TRỄ.
HAI THỂ LÂM SÀNG THƯỜNG GẶP :

 NHỒI MÁU RUỘT NON
 THIẾU MÁU CỤC BỘ ĐẠI TRÀNG
82
NHỒI MÁU RUỘT NON :
đau là triệu chứng sớm, chính
XHTH dưới là muộn
Chẩn đoán bằng chụp hình mạch máu
THIẾU MÁU CỤC BỘ ĐẠI TRÀNG

Đau và tiêu máu xảy ra đồng thời
Tiên lượng tốt hơn, đa số tự hồi phục.
 Điều trị hỗ trợ.
Chẩn đoán bằng nội soi (*) + CT BỤNG + XQ
BỤNG ĐỨNG.
83
84
NỘI SOI THIẾU MÁU CỤC BỘ ĐẠI TRÀNG
MSCT: DÀY THÀNH MSCT: HƠI / THÀNH ĐT

ĐT
85
Khuyết thuốc động mạch mạc treo tràng trên
(MD-CT tạo hình mạch máu)
 Nhồi máu ruột non (nhồi máu mạc treo) 

Cần chẩn đóan và xử trí sớm
 Tử vong tăng theo thời gian

+ < 12 giờ : < 5%
+ 12- 24 giờ: # 50%
+ > 24 giờ : 80%
 KHI NGHI NGỜ  CT VÀ MD-CT tạo hình

mạch máu.
86
THE END
87

BENH DAI TRANG (Compatibility Mode)

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

BENH DAI TRANG (Compatibility Mode)

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

BEÄNH LYÙ ÑAÏI TRAØNG

BS CKII TRAÀN NGOÏC LÖU PHÖÔNG

RAÁT THÖÔØNG GAËP TRONG THÖÏC HAØNH

TRIEÄU CHÖÙNG CAÙC BEÄNH GAÀN GIOÁNG

THÔØI SÖÏ : HC RUOÄT KÍCH THÍCH

1. BEÄNH LYÙ KHOÁI U :

2. ROÁI LOÏAN CHÖÙC NAÊNG VAÄN ÑOÄNG :

PHAÂN LOAÏI BEÄNH LYÙ ÑAÏI TRAØNG (2)

5. BEÄNH LYÙ KHAÙC :

 ÑAU BUÏNG KIEÅU ÑAÏI TRAØNG :

TRIEÄU CHÖÙNG BEÄNH LYÙ ÑAÏI TRAØNG (2)

 ROÁI LOÏAN THOÙI QUEN ÑI CAÀU

THANG ÑIEÅM BRISTOL

 Ñònh nghóa : Tieâu chaûy laø thaûi phaân

 THỰC TẾ : Đi cầu ít nhất 3 lần/ ngaøy

 Tieâu chaûy caáp : keùo daøi khoâng quaù 2

 Tieâu chaûy maõn: keùo daøi quaù 4 tuaàn

 Tieâu chaûy keùo daøi (persistent) : keùo daøi

(Yamada’s Textbook of Gastroenterology, 6th edi, 2016)

 TIEÂU CHAÛY KEÙO DAØI :

 Beänh lyù TUÏY : Vieâm tuïy maïn, k tuïy

 CAÉT DAÏ DAØY

 Nguyeân nhaân tieâu chaûy coù maùu / hoäi chöùng lî

PHÖÔNG TIEÄN THAÊM DOØ (1)

 FOBT (TÌM MAÙU AÅN TRONG PHAÂN)

 DÖÔNG TÍNH :  COÙ CHOÅ CHAÛY MAÙU RÆ RAÛ

 TRAÙNH DÖÔNG GIAÛ CAÀN : TRONG 3 NGAØY

 SOI TRÖÏC TRAØNG

 SOI ÑAÏI TRAØNG (+++)

BEÄNH LYÙ VIEÂM ÑAÏI TRAØNG MAÕN

2- Vieâm ñaïi traøng maõn do amib

3-Vieâm ñaïi traøng maõng giả (do C.dificile)

5- Vieâm ñaïi traøng do xaï trò

 Gaëp raát nhieàu ôû Phöông taây / USA

 Hai ñænh 15 -30 tuoåi / 60-70 tuoåi.

SINH LYÙ BEÄNH - IBD

 SINH BEÄNH HOÏC:

 TÖÔNG TAÙC YEÁU TOÁ DI TRUYEÀN – MOÂI

 HOÏAT HOÙA Lympho T(CD4) / nieâm maïc oáng tieâu hoùa

 DOØNG THAÙC PHAÛN ÖÙNG VIEÂM

 COÙ KHUYNH HÖÔÙNG TÖØNG ÑÔÏT CAÁP- XEN KEÕ

 CAÙC TRIEÄU CHÖÙNG :

 BIEÅU HIEÄN NGOØAI TIEÂU HOÙA

BIEÅU HIEÄN NGOØAI TIEÂU HOÙA - IBD

Khôùp : Vieâm coät soáng dính - THIEÁU B12

Maét : Vieâm keát maïc, vieâm

VIEÂM LÖÔÕI DO THIEÁU B12

 Coù theå soát nheï.

 AÁn ñau hoá chaäu Traùi

SEÏO + DOØ HAÄU MOÂN - CROHN

CAÄN LAÂM SAØNG - IBD

 COÂNG THÖÙC MAÙU :

 NOÄI SOI ÑAÏI TRAØNG – SINH THIEÁT (++)

VIEÂM LOÙET ÑAÏI TRAØNG – GÑ CAÁP

VIEÂM LOÙET ÑAÏI TRAØNG – GÑ CAÁP

VIEÂM LOÙET ÑAÏI TRAØNG – GÑ MAÕN

CROHN – GÑ SÔÙM – LOÙET DAÏNG APTHES

CROHN – GÑ TIEÁN TRIEÅN

Tieâu chuaån chaån ñoaùn VLÑT

Qin Ouyang et al. Management Consensus of IBD in Asian-Pacific region.

PHẢI loaïi tröø vieâm ruoät nhieãm khuaån , Ischemic colitis,

Qin Ouyang et al. Management Consensus of IBD in Asian-Pacific region.

Tieâu chuaån chaån ñoaùn VLÑT