Στρωματοποιημένη δειγματοληψία

Η στρωματοποιημένη δειγματοληψία είναι μια σημαντική μέθοδος στην εκπαιδευτική έρευνα

για να εξασφαλίζεται ότι διάφορες υποομάδες ενός πληθυσμού αντιπροσωπεύονται κατάλληλα
σε ένα δείγμα. Η μέθοδος αυτή διαιρεί τον πληθυσμό σε ομογενείς υποπληθυσμούς
(στρώματα) βάσει συγκεκριμένων χαρακτηριστικών, όπως φυλή, ταυτότητα φύλου,
γεωγραφικής τοποθεσία κτλ. Στη συνέχεια, κάθε στρώμα δειγματοληπτείται χρησιμοποιώντας
μια άλλη μέθοδο δειγματοληψίας, όπως την αναλογική ή την απλή τυχαία δειγματοληψία
(Thomas, 2023; Siegle, 2015).

Η αναλογική στρωματοποιημένη δειγματοληψία είναι μια τεχνική δειγματοληψίας που

χρησιμοποιείται στη στατιστική για να διασφαλιστεί ότι τα δείγματα από κάθε στρώμα
(υποομάδα) ενός πληθυσμού είναι αναλογικά στο μέγεθος του κάθε στρώματος. Αυτό σημαίνει
ότι το μέγεθος του δείγματος από κάθε στρώμα είναι αναλογικό προς το μέγεθος αυτού του
στρώματος στον συνολικό πληθυσμό. Στην αναλογική στρωματοποιημένη δειγματοληψία, ο
πληθυσμός πρώτα διαιρείται σε διακριτά στρώματα ή ομάδες βασισμένα σε κάποια
χαρακτηριστικά (π.χ., ηλικία, φύλο, γεωγραφική περιοχή, επαγγελματική κατηγορία). Στη
συνέχεια, από κάθε στρώμα επιλέγεται ένα δείγμα σε αναλογία με το ποσοστό του στρώματος
επί του συνολικού πληθυσμού (Lohr, 2022).

Για παράδειγμα, αν ένα στρώμα αποτελεί το 20% του πληθυσμού και θέλουμε ένα συνολικό
δείγμα 100 ατόμων, τότε από αυτό το στρώμα θα πρέπει να επιλεγούν 20 άτομα (20% του
100). Αυτή η μέθοδος διασφαλίζει ότι το δείγμα αντανακλά πιστά τη δομή του πληθυσμού
αναφοράς και μειώνει το σφάλμα δειγματοληψίας, επιτρέποντας πιο ακριβείς γενικεύσεις και
συμπεράσματα.
Αναλογική Στρωματοποιημένη Δειγματοληψία στους εκπαιδευτικούς

Η αναλογική στρωματοποιημένη δειγματοληψία εκπαιδευτικών από διάφορες γεωγραφικές

περιοχές είναι μια εξαιρετική προσέγγιση για τη συλλογή δεδομένων στην παρούσα έρευνα.
Αυτή η μέθοδος επιτρέπει την αντιπροσωπευτική και συστηματική επιλογή δειγμάτων
εκπαιδευτικών από διάφορες περιοχές, εξασφαλίζοντας ότι κάθε γεωγραφική περιοχή
εκπροσωπείται κατάλληλα στο δείγμα. Για να εφαρμογή της στρωματοποιημένης
δειγματοληψίας, θα πρέπει πρώτα να καθοριστούν οι γεωγραφικές περιοχές που μας
ενδιαφέρουν (π.χ., διάφορες πόλεις, περιφέρειες, νομοί κλπ). Κάθε μία από αυτές τις περιοχές
θα αποτελέσει ένα στρώμα στη στρωματοποιημένη δειγματοληψία. Στη συνέχεια, θα πρέπει να
αναζητηθεί ο αριθμός των εκπαιδευτικών ανά γεωγραφική περιοχή μέσω των Διευθύνσεων
Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης. Ακολούθως θα ορίσουμε το ποσοστό των εκπαιδευτικών που θα
χρησιμοποιηθούν ανά περιοχή. Έστω ότι θέλουμε το 10% και στις περιοχές Μεσσηνίας έχουμε
350 εκπαιδευτικούς Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης ενώ στη Λακωνία 250. Θα πάρουμε 35
εκπαιδευτικούς (10% * 350 =35) από το Νομό Μεσσηνίας και 25 εκπαιδευτικούς
(250*10%=25) από το Νομό Λακωνίας. Με τον ίδιο τρόπο θα δουλέψουμε και για τις άλλες
γεωγραφικές περιοχές.

Εφόσον μαζευτεί το δείγμα θα αποσταλούν στις εκάστοτε διευθύνσεις πρωτοβάθμιας

εκπαίδευσης το ηλεκτρονικό ερωτηματολόγιο το οποίο θα προωθηθεί στα email των
εκπαιδευτικών. Το ερωτηματολόγιο δε θα ζητάει προσωπικά στοιχεία του συμμετέχοντα και
έτσι με αυτό τον τρόπο θα διασφαλιστεί η ανωνυμία τους.

Μια τέτοια έρευνα θα έπαιρνε αρκετό χρόνο δεδομένου ότι θα πρέπει να ληφθούν άδειες
απ’όλες τις Διευθύνσεις Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης της χώρας γεγονός που καθιστά
χρονοβόρα τη διαδικασία. Επίσης στη συνέχεια η προσέγγιση των εκπαιδευτικών μέχρι τη
συλλογή του τελικού ποσοστού των συμμετεχόντων αυξάνει επιπλέον το χρόνο συλλογής των
δεδομένων.

Η γενίκευση των αποτελεσμάτων μέσω της αναλογικής στρωματοποιημένης δειγματοληψίας

είναι συχνά πιο ακριβής σε σχέση με άλλες μεθόδους δειγματοληψίας για τους εξής λόγους
(Lohr, 2022):

 Εκπροσώπηση Όλων των Στρωμάτων: Κάθε στρώμα του πληθυσμού εκπροσωπείται

στο δείγμα, διασφαλίζοντας ότι δεν παραλείπονται σημαντικές ομάδες.
  Μείωση Σφάλματος Δειγματοληψίας: Η μεθοδολογία βοηθά στη μείωση του
σφάλματος δειγματοληψίας, καθώς τα δείγματα από κάθε στρώμα είναι πιο
αντιπροσωπευτικά του συνολικού πληθυσμού.

 Ακριβέστερες Συγκρίσεις Μεταξύ Στρωμάτων: Η μέθοδος επιτρέπει πιο ακριβείς

συγκρίσεις μεταξύ διαφορετικών στρωμάτων, καθώς το μέγεθος του δείγματος σε κάθε
στρώμα αντιστοιχεί στο ποσοστό του στον πληθυσμό.

 Ποικιλομορφία του Δείγματος: Εφόσον κάθε στρώμα περιλαμβάνεται, το τελικό δείγμα

περιλαμβάνει μια ευρεία ποικιλία ατόμων, εξασφαλίζοντας μια πιο ολοκληρωμένη
εικόνα του πληθυσμού.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Lohr, S. L. (2022). Sampling design and analysis. CRC Press.

Thomas, L. (2023, June 22). Stratified sampling: Definition, guide & examples. Scribbr.
https://www.scribbr.com/methodology/stratified-sampling/

Siegle, D. (2015, May 22). Stratified random sampling. Educational Research Basics by Del
Siegle. https://researchbasics.education.uconn.edu/stratified-random-sampling/