‫تمرین سری دوم روشهای نوین مطالعه مواد – پاییز ‪1402‬‬

‫‪ -1‬الف) با توجه به جدول پیوست‪ ،‬طول موج لبه جذب 𝐼𝐼𝐿 و 𝐼𝐼𝐼𝐿 را برای عنصر روی (𝑛𝑍) بدست بیاورید‪.‬‬

‫ب) با کمک قانون موزلی‪ ،‬طول موج ‪ 𝐾𝛼1‬و ‪ 𝐾𝛼2‬را برای گالیم با عدد اتمی ‪ 31‬محاسبه کنید (‪ .)σ = 1‬همچنین طول موج لبه جذب‬
‫𝐼𝐼𝐿 و 𝐼𝐼𝐼𝐿 را برای گ الیم حساب کنید‪ .‬طول موج لبه جذب 𝐾 برای عنصر گالیم ‪ 1/1958‬آنگستروم میباشد‪.‬‬

‫پ) برای تشعشع فلورسانس 𝐾 از قطعه روی‪ ،‬میتوان از 𝛼𝐾 ‪ 𝑍𝑛 −‬استفاده کرد؟ توضیح دهید‪.‬‬

‫ت) کمینه ول تاژ اعمالی به تیوب اشعه ایکس با آند مولیبدن برای تشعشع فلورسانس 𝐾 از قطعه روی را محاسبه کنید‪.‬‬

‫‪ -2‬یک نمونه شامل درصد اتمی برابر کبالت و مس برای آنالیز شیمیایی تحت اشعه ایکس قرار میگیرد ‪ .‬نتایج حاصله از اشعه ایکس‬
‫مشخصه ساطع شده توسط نمونه‪ ،‬تعداد اتمهای مس را کمتر از مقدار واقعی نشان میدهد‪ .‬به نظر شما دلیل وقوع این پدیده چیست؟‬

‫‪ -3‬الف) با توجه به اطالعات موجود در جدو ل پیوست‪ ،‬برای مطالعه آلیاژهای مس‪ ،‬کدامیک از تیوبهای اشعه ایکس 𝑛𝑍‪𝐹𝑒 ،𝑊 ،‬‬
‫و 𝑢𝐶 مناسبتر است؟ استدالل خود را شرح دهید‪.‬‬

‫ب) برای آنالیز شیمیایی عنصر کبالت در یک آلیاژ‪ ،‬کدامیک از تیوبهای اشعه ایکس 𝑖𝑁‪ 𝑀𝑛 ،‬و 𝑢𝐶 را پیشنهاد میکنید‪ .‬دلیل خود‬
‫را بنویسید‪.‬‬

‫‪ -4‬الف) نحوه عملکرد فیلتر را توضیح دهید‪.‬‬

‫ب) برای فیلتر کردن تابش حاصل از تیوب اشعه ایکس با آند مولیبدن از زیرکونیا استفاده میشود‪ .‬علت این انتخاب را شرح دهید‪.‬‬

‫پ) آیا می توان از فلز نیکل برای فیلتر کردن اشعه ایکس تولید شده از یک تیوب اشع ه ایکس با آند نیکلی استفاده کرد؟ توضیح دهید‪.‬‬

‫ت) اشعه ایکس تولید شده توسط آند مس از فیلتر نیکل عبور داده شدهاست‪ .‬اگر شدت تشعشع 𝛼𝐾 پس از عبور از فیلتر به میزان ‪10‬‬
‫درصد کاهش یابد‪ ،‬میزان کاهش برای تشعشع 𝛽𝐾 چه اندازه خواهد بود‪ .‬ضخامت فیلتر را نیز گزارش کنید‪.‬‬