‫طرز کار یک لیزر یاقوتی‪:‬‬

‫پمپ انرژی در این لیزر از نوع اپتیکی میباشد ویک المپ مارپیچی تخلیه است )‪(flash tube‬که بدور کریستال یاقوت‬
‫مدادی شکلی پیچیده شده )‪ (ruby‬کریستال یاقوت ناخالص است و ماده فعال ان اکسید برم و ماده پایه ان اکسید‬
‫الومینم است‪.‬‬
‫بعد از فعال شدن این پمپ انرژی کریستال یا قوت نور باران می شودو بعضی از اتمها رادر اثرجذب القایی‪-‬‬
‫‪stimulated absorption‬برانگیخته کرده وبه ترازهای باالتر می برد‪.‬‬
‫پدیده جذب القایی‪ :‬اتم برانگیخته = اتم‪+‬فوتون‬

‫با ادامه تشعشع پمپ تعداد اتمهای برانگیخته بیشتر از اتمهای با انرژی کم میشود به اصطالح وارونی جمعیت رخ می دهد‬
‫طبق قانون جذب و صدور انرژی پالنک اتمهای برانگیخته توان نگهداری انرژی زیادتر را نداشته وبه تراز با انرژی‬
‫کم بر میگردند وانرژی اضافی را به صورت فوتون ازاد می کنند که به این فرایند گسیل خودبخودی گفته می شود ولی از‬
‫انجایی که پمپ اپتیکی‬
‫مرتب به اتمها فوتون می تاباند پدیده دیگری زودتر اتفاق می افتد که به ان گسیل القایی ‪-stimulated emission‬گفته‬
‫می شود ‪ .‬وقتی یک فوتون به اتم برانگیخته بتابد ان را تحریک کرده و زودتر به حالت پایه خود بر می گرداند‪.‬‬
‫گسیل القایی‪ :‬اتم‪+‬دو فوتون = اتم برانگیخته ‪+‬فوتون‬

‫این فوتونها دوباره بعضی از اتمها را بر انگیخته میکنند و واکنش زنجیر وار تکرار می شود‪.‬‬
‫بخشی از نور ها درون کریستال به حرکت در می ایند که توسط مشددهای اپتیکی درون کریستال برگرداننده می شوند‬
‫واین نورها در همان راستای نور اولیه هستد بتدرج با افزایش شدت نور لحظه ای می رسد که نور لیزر از جفتگر‬
‫خروجی با روشنایی زیاد بطور مستقیم خارج می شود‪.‬‬
‫لیزر ‪CO2‬‬
‫لیزرهای گازی نوع خاصی از لیزر است كه در آن گازی داخل یك لوله ی شفاف مثل المپ مهتابی می رود‪ .‬عبور جریان‬
‫از این لوله باعث رفت و آمد ِفوتون می شود‪ .‬اولین نوع ِِاین لیزرها هلیم نئون بود‪ .‬یعنی همین لیزرهای خانگی و‬
‫مدارس‪ .‬این لیزر ِایمن توسط یك ایرانی در مؤسسه ی بل به نام دكتر علی جوان اختراع شد‪ .‬نوع دیگر لیزر‬
‫لیزر‪ CO2‬است‪ .‬البته در محفظه ی آن هلیوم و مقداری نیتروژن هم هست‪ .‬كاز نیتروژن انرژی ِِالكترودها را ذخیره می‬
‫كند‪ .‬پس از برخورد مولكولهای نیتروژن به مولكول ‪ CO2‬این انرژی انتقال می یابد‪ .‬مولكولهای ‪ CO2‬برانگیخته می‬
‫شوند‪ .‬گاز هلیوم به انتقال ِِانرژی كمك می كند‪ .‬همچنین كمك می كند تا مولكولهای دی اكسید كربن زودتر به‬
‫ترازهای انرژی عادی یا حالت عادی خود برگردند‪ .‬این لیزرها بازده خوبی دارند‪.‬‬
‫كاربردهای لیزر‪:‬‬
‫تمام نگاری‬

‫تمام نگاری ( هولوگرافی) یك تكنیك انقالبی است كه عكسبرداری سه بعدی (یعنی كامل ) از یك جسم و یا یك صحنه را‬
‫ممكن می كند‪ .‬این تكنیك در سال ‪ 1948‬توسط گابور ابداع شد ( در آن زمان به منظور بهتر كرده توان تفكیك‬
‫میكروسكوپ الكترونی پیشنهاد شد) و به صورت یك پیشنهاد عملی در آمدو اما قابلیت واقعی این تكنیك پس از اختراع‬
‫لیزر نشان داده شد‪.‬‬
‫اساس تمام نگاری به این صورت است كه باریكه لیزر بوسیله آینه كه قسمتی از نور را عبور می دهد به دو باریكه (‬
‫بازتابیده و عبوری) تقسیم می شوند‪ .‬باریكه بازتابیده مستقیما به صفحه حساس به نور برخورد می كند در حالی كه باریكه‬
‫عبوری جسمی را كه باید تمام نگاری شود روشن می كند‪ .‬به این ترتیب قسمتی از نوری كه از جسم پراكنده شده هم روی‬
‫صفحه حساس ( فیلم ) می افتد‪ .‬به علت همدوس بودن باریكه ها یك نقش تداخلی از تركیب دو باریكه روی صفحه تشكیل‬
‫می شود حاال اگر این فیلم ظاهر شود و تحت بزرگنمایی كافی بررسی شود می توان این فریزهای تداخلی را مشاهده كرد‪.‬‬
‫فاصله بین دو فریز تاریك متوالی معموال حدود ‪ 1‬میكرومتر است ‪.‬این نقش تداخلی پیچیده است و هنگامی كه صفحه را به‬
‫وسیله چشم بررسی می كنیم به نظر نمی رسد كه حامل تصویر مشابه با جسم اولیه باشد اما این فریزهای تداخلی در‬
‫واقع حامل ضبط كاملی از جسم اولیه است‪.‬‬
‫حال فرض كنید كه صفحه ظاهر شده را دوباره به محلی كه در معرض نور قرار داشت بازگردانیم و جسم تحت مطالعه را‬
‫برداربم باریكه بازتابیده اكنون با فریزهای روی صفحه برهمكنش می كنند و دوباره در پشت صفحه یك باریكه پراشیده‬
‫ایجاد می كندبنابراین ناظری كه به صفحه نگاه می كند جسم را در پشت صفحه می بیند طوری كه انگار هنوز هم جسم در‬
‫آنجاست‪.‬‬

‫یكی از جالبترین خصوصیات تمام نگاری این است كه جسم بازسازی شده رفتار سه بعدی نشان می دهد بنابراین با حركت‬
‫دادن چشم از محل تماشا می توان طرف دیگر جسم را مشاهده كرد‪ .‬توجه كنید كه برای ضبط تمام نگار باید سه شرط‬
‫اصلی را براورد‪ :‬الف) درجه همدوسی نور لیزر باید به اندازه كافی باشد تا فریزهای تداخلی در روی صفحه تشكیل شود‪.‬‬
‫ب) وضعیت نسبی جسم ‪ -‬صفحه و باریكه لیزر نباید در هنگام تاباندن نور به صفحه كه حدود چند ثانیه طول می شكد‬
‫تغییر كند در واقع تغییر محل نسبی باید كمتر از نصف طول موج لیزر باشد تا از درهم شدن نقش تداخلی جلوگیری‬
‫كند ‪.‬ج) قدرت تفكیك صفحه عكاسی باید به اندازه كافی زیاد باشد تا بتواند فریزهای تداخلی را ضبط كند‪.‬‬
‫تمام نگاری به عنوان یك تكنیك ضبط و بازسازی تصویر سه بعدی بیشترین موفقیت را تاكنون در كاربردهای هنری داشته‬
‫است تا در كاربردهای علمی ‪ .‬اما بر اساس تمام نگاری از یك تكنیك تداخل سنجی تمام نگاشتی در كاربردهای علمی به‬
‫عنوان وسیله ای برای ضبط و اندازه گیری واكنشها و ارتعاشات اجسام سه بعدی استفاده شدهاست‪.‬‬

‫اندازه گیری و بازرسی‬

‫خصوصیات جهتمندی درخشایی و تكفامی لیزر باعث كاربردهای مفید زیادی برای اندازه گیری و بازرسی در رشته‬
‫مهندسی سازه و فرایندهای صنعتی كنترل ابزار ماشینی شده است‪ .‬در این بخش تعیین فاصله بین دو نقطه و بررسی‬
‫آلودگی را نیز مد نظر قرار می دهیم‬

‫یكی از معمولترین استفاده های صنعتی لیزر هم محور كردن است ‪.‬برای اینكه یك خط مرجع مستقیم برای هم محور كردن‬
‫ماشین آالت در ساخت هواپیما و نیز در مهندسی سازه برای ساخت بناها پلها و یا تونلها داشته باشیم استفاده از‬
‫جهتمندی لیزر سودمند است‪ .‬در این زمینه لیزر به خوبی جای وسایل نوری مانند كلیماتور و تلسكوپ را گرفته است‪.‬‬
‫معموال از یك لیزر هلیم ‪ -‬نئون با توان كم استفاده می شود و هم محور كردن عموما به كمك آشكارسازهای حالت جامد به‬
‫شكل ربع دایره ای انجام می شود‪ .‬محل برخورد باریكه لیزر روی گیرنده با مقدار جریان نوری روی هر ربع دایره‬
‫معین می شود‪ .‬در نتیجه هم محور شدن بستگی به یك اندازه گیری الكتریكی دارد و در نتیجه نیازی به قضاوت بصری‬
‫آزمایشگر نیست‪ .‬در عمل دقت ردیف شدن از حدود ‪µm 5‬تا حدود ‪µm 55‬به دست آمده است‪.‬‬
‫از لیزر برای اندازه گیری مسافت هم استفاده شده است‪ .‬روش استفاده از لیزر بستگی به بزرگی طول مورد نظر دارد ‪.‬‬
‫برای مسافتهای كوتاه تا ‪ 55‬متر روشهای تداخل سنجی به كار گرفته می شوند كه در آن ها از یك لیزر هلیم ‪ -‬نئون‬
‫پایدار شده فركانسی به عنوان منبع نور استفاده می شود‪ .‬برای مسافتهای متوسط تا حدود ‪ 1‬كیلومتر روشهای تله متری‬
‫شامل مدوله سازی دامنه به كار گرفته می شود‪ .‬برای مسافت های طوالنی تر می توان زمان در راه بودن تپ نوری را‬
‫كه از لیزر گسیل شده است و از جسمی بازتابیده می شود اندازه گیری كرد‪.‬‬
‫در اندازه گیری تداخل سنجی مسافت از تداخل سنج مایكلسون استفاده می شود‪ .‬باریكه لیزر به وسیله یك تقسیم كننده نور‬
‫به یك باریكه اندازه گیری و یك باریكه مرجع تقسیم می شود باریكه مرجع با یك آینه ثابت بازتابیده می شود درحالی كه‬
‫باریكه اندازه گیری از آینه ای كه به جسم مورد اندازه گیری متصل شده است بازتاب پیدا می كند‪ .‬سپس دو باریكه‬
‫بازتابیده مجددا با یكدیگر تركیب می شوند به طوری كه با هم تداخل می كنند و دامنه تركیبی آن ها با یك آشكار ساز اندازه‬
‫گیری می شود‪ .‬هنگامی كه محل جسم در جهت باریكه به اندازه نصف طول موج لیزر تغییر كند سیگنالتداخل از یك‬
‫ماكزیموم به یك مینیموم می رسد و سپس دوباره ماكزیموم می شود‪ .‬بنابراین یك سیستم الكترونیكی شمارش فریزها می‬
‫تواند اطالعات مربوط به جابجایی جسم را به دست دهد‪ .‬این روش اندازه گیری معموال در كارگاههای ماشین تراش دقیق‬
‫مورد استفاده قرار می گیرد و امكان اندازه گیری طول با دقت یك در میلیون را می دهد‪ .‬باید یادآوری كرد كه در این‬
‫روش فقط می توان فاصله را نسبت به یك مبدا اندازه گیری كرد‪ .‬برتری این روش در سرعت دقت و انطباق با سیستم‬
‫های كنترل خودكار است‪.‬‬
‫برای فاصله های بزرگتر از روش تله متری مدوله سازی دامنه استفاده می شود و فاصله روی اختالف فاز بین دو باریكه‬
‫لیزر مدوله می شود و فاصله از روی اختالف فار بین دو باریكه گسیل شده و بازتابیده معین می شود‪ .‬باز هم دقت یك‬
‫در میلیون است‪ .‬از این روش در مساحی زمین و نقشه كشی استفاده می شود‪ .‬برای فواصل طوالنی تر از ‪ 1‬كیلومتر‬
‫فاصله با اندازه گیری زمان پرواز یك تپ كوتاه لیزری گسیل شده از لیزر یاقوت و یا لیزر ‪ CO2‬انجام می گیرد‪ .‬این‬
‫كاربردها اغلب اهمیت نظامی دارند و در بخشی جداگانه بحث خواهد شد كاربردهای غیر نظامی مانند اندازه گیری‬
‫فاصله بین ماه و زمین با دقتی حدود ‪ 55‬سانتی متر و تعیین برد ماهواره ها هم قابل ذكر است‪.‬‬

‫درجه باالی تكفامی لیزر امكان استفاده از آن را برای اندازه گیری سرعت مایعات و جامدات به روش سرعت سنجی‬
‫دوپلری فراهم می سازد‪ .‬در مورد مایعات می توان باریكه لیزر را به مایع تابانده و سپس نور پراكنده شده از آن را‬
‫بررسی كرد ‪.‬چون مایع روان است فركانس نور پراكنده شده به خاطر اثر دوپلر كمی با فركانس نور فرودی تفاوت دارد‪.‬‬
‫این تغییر فركانس متناسب با سرعت مایع است‪ .‬بنابراین با مشاهده سیگنال زنش بین دو پرتو نور پراكنده شده و نور‬
‫فرودی در یك آشكار ساز می توان سرعت مایع را اندازه گیری بدون تماس انجام می شود‪ .‬و نیز به خاطر تكفامی باالی‬
‫نور لیزر برای برد وسیعی از سرعتها خیلی دقیق است‪.‬‬
‫یكی از سرعت سنجهای خاص لیزر اندازه گیری سرعت زاویه ای است‪ .‬وسیله ای كه برای این منظور طراحی شده است‬
‫ژیروسكوپ لیزرینامیده می شود و شامل لیزری است كه كاواك آن به شكل حلقه ای است كه از سه آینه به جای دو آینه‬
‫معمول استفاده می شود‪ .‬این لیزر می تواند نوسان مربوط به انتشار نور را هم در جهت عقربه ساعت و هم در خالف آن‬
‫به دور حلقه تامین كند‪ .‬فركانسهای تشدیدی مربوط به هر دو جهت انتشار را می توان با استفاده از این شرط كه طول‬
‫تشدید كننده ( حلقه ای ) برابر مضرب صحیحی از طول موج باشد به دست آورد‪ .‬اگر حلقه در حال چرخش باشد در مدت‬
‫زمانی كه الزم است نور یك دور كامل بزند زاویه آینه های تشدید كننده به اندازه یك مقدار خیلی كوچك ولی محدود حركت‬
‫خواهد كرد‪ .‬طول موثر برای باریكه ای در همان جهت چرخش تشدید كننده می چرخد كمی بیشتر از باریكه ای است كه‬
‫در جهت عكس می چرخد‪ .‬در نتیجه فركانس های دو باریكه ای كه در خالف جهت یكدیگر می چرخند كمی تفاوت دارد و‬
‫اختالف این فركانسهای متناسب با سرعت زاویه ای تشدید كننده است ‪ .‬با ایجاد تپش بین دو باریكه می توان سرعت زاویه‬
‫ای را اندازه گیری كرد‪ .‬ژیروسكوپ لیزری امكان اندازه گیری با دقتی را فراهم می كند كه قابل مقایسه با دقت پیچیده‬
‫ترین و گرانترین ژیروسكوپ های معمولی است‪.‬‬
‫كاربرد مصرفی دیگر و یا به عبارت بهتر كاربرد مصرفی واقعی عبارت از دیسك ویدئویی و دیسك صوتی است‪ .‬یك‬
‫دیسك ویدئو حامل یك برنامه ویدئویی ضبط شده است كه می توان آن را بر روی دستگاه تلویزیون معمولی نمایش داد‪.‬‬
‫سازندگان دیسك ویدئویی اطالعات را با استفاده از یك سابنده روی آن ضبط می كنند كه این اطالعات به وسیله لیزر‬
‫خوانده می شود‪ .‬یك روش معمول ضبط شامل برشهای شیاری با طول ها و فاصله های مختلف است عمق این شیارها‬
‫‪ 1/4‬طول موج لیزری است كه از آن در فرایند خواندن استفاده می شود‪ .‬در موقع خواندن باریكه لیزر طوری كانونی می‬
‫شود كه فقط بر روی یك شیار بیفتد‪ .‬هنگامی كه شیار در مسیر لكه باریكه لیزر واقغ شود بازتاب به خاطر تداخل ویرانگر‬
‫بین نور بازتابیده از دیوارهای شیار و به آن كاهش پیدا می كند‪ .‬به عكس نبودن شیار باعث یك بازتاب قوی می شود‪ .‬بدین‬
‫طریق می توان اطالعات تلویزیونی را به صورت رقمی ضبط كرد‪.‬‬
‫كاربرد دیگر لیزرها نوشتن و خواندن اطالعات در حافظه نوری در كامپیوترهاست لطف ای حافظه نوری هم در توان‬
‫دسترسی به چگالی اطالعات حدود مرتبه طول موج است‪ .‬تكنیك ضبط عبارت است از ایجاد سوراخ های كوچكی در یك‬
‫ماده مات یا نوعی تغییر خصوصیت عبور و بازتاب ماده زیر الیه كه با استفاده از لیزرهای با توان كافی حاصل می شود‪.‬‬
‫و حتی می تواند فیلم عكاسی باشد‪ .‬اما هیچ یك از این زیر الیه ها را نمی توان پاك كرد‪ .‬حلقه های قابل پاك كردن بر‬
‫اساس گرما مغناطیسی فروالكتریك و فوتوكرومیك ساخته شده اند‪ .‬همچنین حافظه های نوری با استفاده از تكنیك تمام‬
‫نگاری نیز طراحی شده اند‪ .‬نتیجتا اگر چه از لحاظ فنی امكان ساخت حافظه های نوری به وجود آمده است ولی ارزش‬
‫اقتصادی آن ها هنوز جای بحث دارد‪.‬‬
‫آخرین كاربردی كه در این بخش اشاره می كنیم گرافیك لیزری است‪ .‬در این تكنیك ابتدا باریكه لیزر بوسیله یك سیستم‬
‫مناسب روبشگر بر روی یك صفحه حساس به نور كانونی می شود و در حالی كه شدت لیزر به طور همزمان با روبش‬
‫از نظر دامنه مدوله می شود به طوری كه بتوان آن را بوسیله كامپیوتر تولید كرد‪ (.‬مانند سیستم های چاپ كامپیوتری‬
‫بدون تماس ) و یا آنها را به صورت سیگنال الكتریكی از یك ایستگاه دور دریافت كرد( مانند پست تصویری)‪ .‬در مورد‬
‫اخیر می توان سیگنال را به وسیله یك یك سیستم خواننده مناسب با كمك لیزر تولید كرد‪ .‬وسیله خواندن در ایستگاه دور‬
 ‫شامل لیزر با توان كم است كه باریكه كانونی شده آن صفحه ای را كه باید خوانده شود می روبد‪ .‬یك آشكارساز نوری‬
‫باریكه پراكنده از نواحی تاریك و روشن روی صفحه را كنترل می كند و آن را به سیگنال الكتریكی تبدیل می كند‪ .‬سیستم‬
‫های لیزری رونوشت اكنون به طور وسیعی توسط بسیاری از ناشران روزنامه ها برای انتقال رونوشت صفحات روزنامه‬
‫به كار برده می شود‪.‬‬

‫ارتباط نوری‬

‫استفاده از باریكه لیزر برای ارتباط در جو به خاطر دو مزیت مهم اشتیاق زیادی برانگیخت‪:‬‬
‫الف )اولین علت دسترسی به پهنای نوار نوسانی بزرگ لیزر است‪ .‬زیرا مقدار اطالعات قابل انتقال روی یك موج حامل‬
‫متناسب با پهنای نوار آن است‪ .‬فركانس موج حامل از ناحیه میكروموج بخ ناحیه نور مرئی به اندازه ‪ 154‬برابر افزایش‬
‫می یابد و در نتیجه امكان استفاده از یك پهنای بزرگتر را به ما می دهد‪.‬‬
‫ب )علت دوم طول موج كوتاه تابش است‪ .‬چون طول موج لیزر نوعا حدود ‪ 154‬مرتبه كوچكتر از امواج میكرو موج‬
‫است با قطر روزنه یكسان ‪ D‬واگرایی امواج نوری به اندازه ‪ 154‬مرتبه نسبت به واگرایی امواج میكرو موج كوچكتر‬
‫است‪ .‬بنابراین برای دستیابی به این واگرایی آنتن یك سیستم اپتیكی می تواند به مراتب كوچكتر باشد‪ .‬اما این دو امتیاز مهم‬
‫با این واقعیت خنثی می شوند كه باریكه نوری تحت شرایط دید ضعیف در جو به شدت تضعیف می شود ‪.‬در نتیجه استفاده‬
‫از لیزرها در ارتباطات فضای باز ( هدایت نشده ) فقط در مورد این موارد توسعه یافته اند‪:‬‬
‫الف )ارتباطات فضایی بین دو ماهواره و یا بین یك ماهواره و یك ایستگاه زمینی كه در یك شرایط جوی مطلوب قرار‬
‫گرفته است‪ .‬لیزرهایی كه در این مورد استفاده می شوند عبارتند از‪:‬‬
‫( ‪Nd:YAG‬با آهنگ انتقال ‪ 151‬بیت در ثانیه ) و یا ‪ CO2‬با آهنگ انتقال ‪ 151*3‬بیت در ثانیه )‪ .‬گرچه ‪ CO2‬نسبت‬
‫به ‪ Nd: YAG‬دارای بازدهی باالتری است و لی دارای این اشكال است كه نیاز به سیستم آشكارسازی پیچیده تری دارد و‬
‫طول موج آن هم به اندازه ‪ 15‬مرتبه بزرگتر از طول موج ‪ Nd : YAG‬است‪.‬‬
‫ب )ارتباطات بین دو نقطه در یك مسافت كوتاه مثال انتقال اطالعات درون یك ساختمان‪ .‬برای این منظور از لیزرهای‬
‫نیمرسانا استفاده می شود‪.‬‬
‫اما زمینه اصلی مورد توجه در ارتباطات نوری مبتنی بر انتقال از طریق تارهای نوری است‪ .‬انتقال هدایت شده نور در‬
‫تارهای نوری پدیده ای است كه از سالها پیش شناخته شده است اما تارهای نوری اولیه فقط در مسافت های خیلی كوتاه‬
‫مورد استفاده قرار می گرفتند مثال كاربرد متعارف آن ها در وسایل پزشكی برای اندوسكوپی است‪ .‬بنابراین در اواخر سال‬
‫‪ 1195‬تضعیف در بهترین شیشه های نوری در حدود ‪ 1555‬دسی بل بر كیلومتر بود‪ .‬از آن زمان پیشرفت تكنیكی شیشه‬
‫و كوارتز باعث تغییر شگفت انگیز در این عدد شده است به طوری كه این تضعیف برای كوارتز به ‪ 5/5‬دسی بل بر‬
‫كیلومتر رسیده است‪ .‬این تضعیف فوق العاده كوچك آینده مهمی را برای كاربرد تارهای نوری در ارتباطات راه دور نوید‬
‫می دهد‬
‫سیستم ارتباطات تارهای نوری نوعا شامل یك چشمه نور یك جفت كننده نوری مناسب برای تزریق نور به تارها و درانتها‬
‫یك فوتودیود است كه باز هم به تار متصل شده است‪ .‬تكرار كننده شامل یك گیرنده و یك گسیلنده جدید است‪ .‬چشمه‬
‫نور سیستم اغلب لیزرهای نیمرسانای نا هم پیوندی دوگانه است‪ .‬اخیرا طول عمر این لیزرها تا حدود ‪ 159‬ساعت رسیده‬
‫است‪ .‬گرچه تا كنون اغلب از لیزر گالیم ارسنید ‪ GaAs‬استفاده شده است ولی روش بهتر استفاده از لیزرهای نا هم‬
‫پیوندی است كه در آنها الیه فعال تركیبی از آلیاژ چهارگانه به صورت ‪ In1-x Gax Asy P1-y‬است‪ .‬در این حالت لبه‬
‫های ‪ P ,n‬پیوندگاه از تركیب دوگانه ‪ InP‬تشكیل شده است و با استفاده از تركیب ‪ y=2v2x‬می توان ترتیبی داد كه چهار‬
‫آلیاژ چهارگانه شبكه ای كه با ‪ InP‬جور شود با انتخاب صحیح ‪ x‬طول موج تابش را طوری تنظیم كرد كه در‬
‫اطراف ‪ µm 3/1‬و یا اطراف ‪ µm 1/9‬واقع شود كه به ترتیب مربوط به دو مینیموم جذب در تار كوارتز هستند‪ .‬بسته به‬
‫قطر ‪ d‬هسته مركزی تار ممكن است از نوع تك مدباشد برای آهنگ انتقال متداول فعلی حدود ‪ 55‬مگابیت در ثانیه معموال‬
‫از تارهای چند مدی استفاده می شود‪ .‬برای آهنگ انتقال های بیشتر تارهای تك مدی مناسبتر به نظر می رسند‪ .‬گیرنده‬
 ‫معموال یك فوتودیود بهمنی است اگر چه ممكن است از یك دیود ‪ PIN‬و یك دیود تقویت كننده حالت جامد مناسب نیز‬
‫استفاده كرد‪.‬‬

‫لیزر در فیزیك و شیمی‬

‫اختراع لیزر و تكامل آن وابسته به معلومات پایه ای است كه در درجه اول از رشته فیزیك و بعد از شیمی گرفته شده اند‪.‬‬
‫بنابراین طبیعی است كه استفاده از لیزر در فیزیك و شیمی از اولین كاربردهای لیزر باشند‬
‫رشته دیگری كه در آن لیزر نه تنها امكانات موجود را افزایش داده بلكه مفاهیم كامال جدیدی را عرضه كرده است طیف‬
‫نمایی است‪ .‬اكنون با بعضی از لیزرها می توان پهنای خط نوسانی را تا چند ده كیلوهرتز باریك كرد ( هم در ناحیهمرئی‬
‫و هم در ناحیه فروسرخ ) و با این كار اندازه گیری های مربوط به طیف نمایی با توان تفكیك چند مرتبه بزرگی ( ‪ 3‬تا ‪)9‬‬
‫باالتر از روش های معمولی طیف نمایی امكان پذیر می شوند‪ .‬لیزر همچنین باعث ابداع رشته جدید طیف نمایی غیر‬
‫خطی شد كه در آن تفكیك طیف نمایی خیلی باالتر از حدی است كه معموال با اثرهای پهن شدگی دوپلر اعمالمی شود‪ .‬این‬
‫عمل منجر به بررسیهای دقیقتری از خصوصیات ماده شده است‪.‬‬

‫در زمینه شیمی از لیزر هم برای تشخیص و هم برای ایجاد تغییرات شیمیایی برگشت ناپذیر استفاده شده است‪ ( .‬فوتو‬
‫شیمی لیزری) به ویژه در فون تشخیص باید از روش های (پراكندگی تشدیدی رامان ) و ( پراكندگی پاد استوكس‬
‫همدوس رامان )‪ ) (CARS‬نام ببریم‪ .‬به وسیله این روشها می توان اطالعات قابل مالحظه ای درباره خصوصیات‬
‫مولكولهای چند اتمی به دست آورد ( یعنی فركانس ارتعاشی فعال رامن ‪ -‬ثابتهای چرخشی و ناهماهنگ بودن فركانس)‪.‬‬
‫روش ‪ CARS‬همچنین برای اندازه گیری غلظت و دمای یك نمونه مولكولی در یك ناحیه محدود از فضا به كار می رود‪.‬‬
‫از این توانایی برای بررسی جزئیات فرایند احتراق شعله و پالسما ( تخلیه الكتریكی) بهره برداری شدهاست‪.‬‬
‫شاید جالبتری كاربرد شیمیایی ( دست كم بالقوه ) لیزر در زیمنه فوتو شیمی باشد‪ .‬اما باید در نظر داشته باشیم به خاطر‬
‫بهای زیاد فوتونهای لیزری بهره برداری تجاری از فوتوشیمی لیزری تنها هنگامی موجه است كه ارزش محصولنهایی‬
‫خیلی زیاد باشد‪ .‬یكی از این موارد جداسازی ایزوتوپها است‪.‬‬
‫منبع گاج‬