Professional Documents
Culture Documents
فهرست مطالب:
-5معرفي و اصول عملكرد الكتروفيلترها
5-5-5مقدمه
-1-1-1مقدمه
از الكتروفيلتر ،Electrostatic Precipitator (ESP) ،بعنوان مؤثرترين وكاراترين غبارگير در صنايع مختلف نام برده مي شيود
مزيتهاي گوناگون از قبيل افت فشار كم ،حساسيت ناچيز در مقابل دماي باال و گازهاي خطرناك،بيازده غبيارگيري بييز از 99/5
درصد و احتياج به نگهداري كم اين دستگاه سبب برتري قابل قبول آن نسبت به غبارگيرهاي ديگر شده است قبل از پيرداختن بيه
مطالب اصل در رابطه با نشست الكتريك ذرات ،اساس كار الكتروفيلتر به كمك مدل يك مرحلهاي كيه در شيكل 1-1نشيان داده
گاز غبارآلود از قسمت پايين وارد م گردد و از ميدان الكتريك كه بر الكترود تخليه اعمال شده است عبور كيرده و بيه سيمت بياال
حركت م كند گاز اطراف الكترود ت خليه يونيزه شده و ناحيه اطراف آن از يونهاي مثبت و منف پر م شيود ذرات غبيار در فاصيله
چند ميل ثانيه پس از وارد شدن به اين فضا به بار اشباع م رسند
جزوه آموزشی فیلترهای الکترواستاتیک
نييز قيرار ذرات پس از باردار شدن ،به سمت الكترود جمعكننده (ب بار) حركت م نمايد ،اما حركت ذرات تحت تأثير نييروي دررگ
م گيرد و در نهايت سرعت منتجه (منتجه بردار سرعت در جهت حركت گاز و بردار سرعت در جهت صفحات جمعكننده) بيه نيام
سرعت مهاجرت يا سرعت رانز ناميده م شود و ذرات با اين سرعت به مسير خيود اداميه مي دهنيد ذراتي كيه بيه الكترودهياي
جمعكننده رسيده اند رسوب كرده و بار خود را از دسيت مي دهنيد و بيه وسييله نيروهياي مختليف بيه الكترودهياي جميعكننيده
م چسبند كيك غبار رسوب شده به وسيله ضربهزدنهاي متناوب در قيف زير فيلتر ريخته م شود
بنابراين اساس كار نشست الكتريك ذرات داراي 4مرحله مجزاي زير م باشد:
در شرايط نرمال هر گازي داراي مقادير كم الكترون م باشد بنابراين عايق الكتريك مناسب به شمار مي رود اميا هنگاميكيه در
محيط گازي بين سيم نازك كه در ميان يك لوله قرار داده مشده يا بين صفحات موازي قيرار گرفتيه ،اخيتپف پتانسييل برقيرار
گردد( ،مطابق شكل )2-1كه در صورت كه سيم داراي پتانسيل بيشتري باشيد ،در نزديكي سييم و در پتانسييل بحراني ،تجزييه
شکل -2 -1هندسه الکترود تخلیه و جمعكننده در مدلهای صفحه موازی و صفحه استوانهای
جزوه آموزشی فیلترهای الکترواستاتیک
اين تجزيه الكتريك به معن يونيزاسيون مولكولهاي گاز م باشد به عبارت ديگ ر ميدان الكتريك قوي باعث شتاب الكترونهاي آزاد
شده و سرعت آنها رفته رفته بيشتر م گردد اين سرعت به اندازه اي است كه با برخورد الكترون آزاد به مولكول گاز ،يك الكترون و
يك يون مثبت توليد م گردد (مطابق شكل )3هر الكترون كه بدين صورت به وجود م آيد خود ،توليدكننده يك جفت الكترون
و يون مثبت ديگر م باشد در اين روش مقدار زيادي الكترون و يون مثبت توليد م گردد اين تجزيه الكتريك يا تخليه يون به
عنوان تخليه كرونا مشهور است كه گاز را از حالت عايق به حالت رسانا يا هادي تبديل م كند در عمل دو نوع تخليه كرونا وجود
در كروناي منف ،فرايند توليد الكترون در يك ناحيه نزديك سيم كه ناحيه كرونا (مطابق شكل )3ناميده م شود ،اتفاق م افتد
براي واضحشدن موضوع ،ناحيه كرونا در شكل 3بسيار بزرگتر از حد واقع نشان داده شده است اما در عمل اين ناحيه كه حول
الكترود تخليه بوجود م آيد بسيار كوچك م باشد در اين حال تعداد زيادي از الكترونها كه بدين روش توليد شدهاند به سمت
الكترود مثبت حركت كرده و از ناحيه كرونا خارج م شوند از آنجاي كه با دور شدن از منبع توليد كرونا قدرت ميدان الكتريك
كاهز م يابد حركت الكترونها نيز كند شده و شتاب آنها براي برخورد با مولكولهاي گاز و بوجودآوردن يون مثبت و الكترون كاف
جزوه آموزشی فیلترهای الکترواستاتیک
نم باشد بدين سبب خود جذب مولكولهاي گاز م گردند م ولكولهاي بعض از گازها كه در برخورد الكترون داراي خاصيت جذب
الكترون هستند ،در اين فرآيند به يونهاي منف تبديل م گردند اين يونهاي منف با ذرات غبار برخورد كرده و بار الكتريك را به
آنها منتقل م كنند اين فرآيند باعث حركت ذرات غبار به سمت الكترودهاي جمعكننده م شود از سوي ديگر يونهاي مثبت يا
خود به سمت الكترود تخليه حركت كرده و بار خود را پس از برخورد با الكترود تخليه از دست م دهند و يا بار خود را در ناحيه
كرونا به ذرات غبار منتقل كرده و باعث حركت اين ذرات به سمت الكترود تخليه م شند بوجودآمدن الكترونهاي آزاد جهت
تشكيل كرونا امري ضروري است الكترونهاي آزاد از سطح الكترود تخليه به وسيله برخورد يا بمباران يونهاي مثبت و تابز ماوراء
در روش كروناي مثبت ني ز شبيه كروناي منف ،وقت كه ولتاژ مثبيت بير روي الكتيرود تخلييه اعميال مي گيردد تعيداد زييادي از
الكترونهاي آزاد و يونهاي مثبت توليد م شوند و الكترونها به سمت الكترود تخليه حركت م كنند بنابراين فرصت كه الكترونهياي
آزاد بوسيله مولكولهاي گاز جذب شوند وجود ندارد بنابراين يونهاي منف نيز توليد نم شوند تعداد زيادي از يونهاي مثبيت تولييد
شده به سمت الكترودهاي جمعكننده حركت م كنند و در خپل برخورد با ذرات غبار بار خود را به آنها منتقيل مي نماينيد جهيت
تشكيل كرونا ،الكترون آزاد ،به وسيله خروج اشعه ماوراء بنفز از منبع كرونا توليد م شود
به صورت فيزيك وجه تمايز كروناي مثبت از كروناي منف تشعشع يكنواخت اطراف الكترود تخلييه مي باشيد در مقابيل كرونياي
منف به وسيله صداي هيس مانند و خاصيت سوسوزدن مشخص م شود در مصارف صنعت استفاده از كروناي منف به داليل زير
مناسبتر م باشد:
-1اكثر گازهاي كه در صنعت مورد استفاده قرار م گيرد در حالت طبيع خاصيت الكترون منف دارند ايين بيدان معناسيت كيه
گازهاي مانند CO2, O2, SO2و ، H2Oاغلب تركيب گازهاي دودكز را تشكيل م دهند و بهتيرين توانياي جيذب الكتيرون
-2حد نهاي ولتاژ جرقه در كروناي منف بيز از كروناي مثبت است بنابراين ميدان الكتريك قويتري به وجود م آيد به همين
دليل در رسوبدهندههاي صنعت از كروناي منف استفاده م شود الكترودهاي تخليه و جمعكننده به ترتييب بيه عنيوان الكتيرود
منف و مثبت ) (Earthedعمل م كنند در ادامه كليه مباحث در مورد كروناي منف ارائه خواهد شد
جزوه آموزشی فیلترهای الکترواستاتیک
در رسوبدهندهها از ولتاژ مستقيم بجاي ولتاژ متناوب استفاده م شود زيرا ولتاژ متناوب باعث حركت نوسيان ذرات مي گيردد در
حال كه با استفاده از ولتاژ مستقيم ،ذرات با سرعت ثابت به سمت الكترود جمعكننده حركت مي كننيد (در شيكل 4 -1منحني
در تكنولوژي رسوبدادن فقط قسمت از منحن (قسمت )bcمورد نظر م باشد و رابطه سهموي بين جريان و ولتاژ در اين ناحييه
در ولتاژ VCپديده Arcاتفاق م افتد جريان كمتر از مقدار Ibبه اندازه اي كوچك است كه براي رسيوبدادن مفييد نمي باشيد و
جريان بيز از مقدار ICپديده Arcرا به همراه دارد در اين پديده بين الكترودها اتصال كوتاه صورت گرفته كه در نتيجيه رسيوب
ذرات را دچار اخپل م نمايد بنابراين براي داشتن بهترين راندمان ،رسيدن به نزديك نقطه ، cنه خود نقطه cالزام است
ذرات غباري كه بوسيله گاز حمل م شوند در صورت كه وارد ميدان الكتريك شوند باردار م گردند دو مكانيزم براي باردار شيدن
وجود دارد ) (iباردار شدن در اثر ميدان ) (iiباردار شدن در اثر نفوذ باردار شدن در اثر ميدان براي ذرات با اندازه بيز از %5
جزوه آموزشی فیلترهای الکترواستاتیک
ميكرون مؤثر است و براي ذرات با اندازه زير %2ميكرون باردار شدن در اثر نفوذ موثرتر م باشد بين اين دو دامنيه هير دو مكيانيزم
مؤثر است
به علت پديده كرونا فضاي بين الكترود تخليه و جمع كننده از تعداد زيادي يونهاي مثبت و منف پر شده اسيت يونهياي مثبيت در
ناحيه كرونا و يونهاي منف خارج از ناحيه كرونا وجود دارند بنابراين در باردار شدن در اثر مكانيزم ميدان ،يونهاي گاز به ذرات غبار
برخورد كرده و بارشان را به آنها منتقل م نمايند در اين لحظه تجمع بار بر روي ذرات غبار شيروع شيده و بعيد از گذشيت زميان
كاف مقدار آن به حد اشباع م رسد بار اشباع با سطح جانب ذرات و قدرت ميدان الكتريك در ناحيه باردار شدن متناسب اسيت
ثابت زمان باردارشدن به نسبت معكوس با دانسيته جريان يون تغيير م كند
در باردار شد ن در اثر مكانيزم نفوذ برخورد بين ذرات غبار و يونهاي گاز به علت حركت نامنظم حرارت يونها اتفاق م افتد در ايين
مكانيزم انتقال بار بدون بكارگيري ميدان الكتريك خارج انجام م شود ميزان بار اشباع بيا افيزايز انيدازه ذره و درجيه حيرارت،
افزايز م يابد اين بدين مع ن است كه براي ذرات غبار كوچك كه در معرض باردار شدن بوسيله مكانيزم نفوذ قرار دارند فرآينيد
در اكثر كاربردهاي عمل و صنعت باردار شدن بوسيله ميدان نسبت به باردار شدن بر اثر نفوذ مطلوبتر م باشيد زييرا اكثير ذرات
وقت ذرات غبار باردار شوند ،با عبور از ميدان الكتريك به سمت صفحات جمعكنندههاي كه بار مخالف دارند ،حركيت مي كننيد
فرض م شود كه اين ذرات در رسيدن به الكترودهاي جمعكننده ،به آنها م چسبند و بار الكتريك خود را تخليه م كنند در طي
اين حركت ،ذرات در معرض نيروهاي مختلف از قبيل نيروي ثقل ،نيروي مقاوم سيال و نيروي الكترواستاتيك مقرار مي گيرنيد در
نتيجه اين نيروها ذرات به يك سرعت ثابت رانز كه سرعت مهاجرت يا سرعت رسوب نيز ناميده م شود ،م رسيند كيه مهمتيرين
پديده در تكنولوژي رسوبدهندههاي الكترواستاتيك م باشد و بازده غبارگيري رسوبدهندهها تقريباً به تنهاي به آن وابسته است
يك از مهمترين فاكتورهاي كه بر روي راندمان رسوبدهندههياي ميدرن تيأثير مي گيذارد جداسيازي مناسيب غبيار از صيفحات
جمعكننده م باشد كه بوسيله انواع وسايل ضربهزن انجام م گيرد و به آن مكانيزم ضربهزن گفته م شود
جزوه آموزشی فیلترهای الکترواستاتیک
مكانيزم ضربه زن كيك فرايند مكانيك است كه بوسيله آن صفحات جمعكننده در دو راستاي عميودي و افقي لرزانيده مي شيوند
ضربه بوسيله انرژيهاي مكانيك ،بادي يا الكترومغناطيس چكزها توليد م شود كه بر روي سيندان ييا تيير سيندان متصيل بيه
انرژي ضربه ،موجهاي تنش در راستاي صفحه و يا در راستاي غير از آن ايجاد م كند تينزهياي بوجيود آميده در نقياط مختليف
صفحه متفاوت م باشد غالباً موجها با دورترشدن از مكان كه انرژي ضربهزن در آنجا تولييد شيده اسيت تحلييل مي رونيد مييزان
جنبز صفحه در اثر واردآمدن ضربه را م توان بوسيله طراح مناسب چكز و سرعت سيقوط آن كنتيرل كيرد عيپوه بير پاسي
صفحه به عامل ايجاد ضربه ،رفتار ديناميك غبار رسوب كرده تحت تأثير ارتعاش صفحه جمعكننده م باشد كه بر روي تينزهياي
توليد شده در اليه غبار تأثير قابل مپحظهاي داشته و باعث ريزش اليه غبار م گردد معموالً تناوبهاي زياد ضربهزن كه تنزهاي
قويتري در واحد ضربه توليدم كند نسبت به تناوبهاي كم يا خيل زياد ،در دريختن غبار مؤثرتر م باشد ضربه ضربهزن حركيت
صفحه را در جهت راستا و خارج از راستاي صفحه تنظيم م كند و اليه غبار در هر دو طرف صفحه بصورت يك محيط االستيك در
م آيد كه در تقابل با صفحه م باشد به علت اين تقابل ،انتقال تنز از صفحه به اليه غبار صورت م گيرد
زمان كه اين تنز بيز از مقاومت اليه غبار باشد فرآيند شكست و ريختن اليه غبار شروع م شود مقاومت اليه غبار ميزان تنز
مخالف كه بوسيله ضربه زن در مز صفحه و اليه غبار بايست ايجاد گردد را تعيين م كند مقاومت اليه غبيار وابسيته بيه نيروهياي
مختلف است كه به غبار تهنشين شده عمل م ك نند اين نيروها شيامل نيروهياي و انيدروالس بيا بيشيترين هيم ،نيروهياي متقابيل
مكانيك شامل نيروي اصطكاك ،نيروهاي چسبندگ يا به عبارت ديگر نيروي ايجاد شده بوسيله ميدان الكترواستاتيك و نيروهياي
ثقل ناش از جرم اليه غبار هسيتند حاليت اييدهآلي از الييه غبيار و نيروهياي مخ تلفي كيه بير روي صيفحه اولييه غبيار كيه در
نيروي Fبه علت اينكه تركيب از نيروي واندروالس ،نيروي الكتريك سطح ،نيروي چسبندگ و پيوسيتگ ،نييروي اصيطكاك و
غيره م باشد قابل توجه است anو atلرزش نرمال و مماس م باشند كه به وسيله ضربه زدن بر روي صفحه جميعكننيده اعميال
م شو mجرم كيك غبار است كه از جرم Mدر طول خط xجدا شيده اسيت mgنييروي ثقيل اسيت كيه بير جيرم mعميل
م نمايد حالت ريختن غبار بستگ به ضربه ضربهزن و مقاومت اليه غبار دارد غبار همانند ريزش كييك ييا تكيهتكيهشيدن آن بيه
پايين ريخته م شود كه اين ريزش به مقاومت غبار ،انرژي ضربهزن و تكرار ضربه بستگ دراد حالت رييزش غبيار در طيول ميدت
سقوط آن به سمت قيف تحت تأثير جريان گاز تغيير م نمايد در طول مدت كه غبار سقوط م كند امكان برخيورد كييك غبياري
با سرعت زياد به كيك غباري كه با سرعت كم حركت م كند ،وجود دارد اين برخورد باعث تبديل آنها به ذرات كوچكتر م گيردد
و اين ذرات بوسيله جريان گاز به حركت درم آيند اگر اين ذرات به وسيله گاز در ميدانهاي الكتريكي پيايين دسيت ،جميعآوري
نشوند ،از طريق دودكز به هوا منتقل م گردند اين پديده ،بازگشت دوباره غبار به جريان گاز ناميده مي شيود سيقوط ذرات كيه
منجر به بازگشت آنها به جريان گاز م شود باعث پايينآمدن راندمان رسوبدهنده م گردد راندمان غبارگيري رسوبدهندهها بيه
مطالعات آزمايش بر روي رسوبدهندهها با ابعاد نزديك به واقع معلوم كرده است كه از دستدادن غبار بوسييله بازگشيت غبيار بيه
جريان گاز ممكن است %53از كل ذرات خروج به هوا را تشكيل دهد
بنابراين كامپً واضح است كه فرايند ضربه زن چه نقز مهم را بر بازده رسوبدهنده ايفا م كند طراح صحيح چكز و ييا بيه
عبارت ديكر سرعت سقوط چكز و وزن آن ،طراح سندان ،روش ضربهزدن ،طراح خوب صفحات جمعكننده و ترتيب
جزوه آموزشی فیلترهای الکترواستاتیک
نگهدارندههاي الكترودهاي جمعكننده ،روش اتصال الكترود جمع كننده به سندان يا تير سندان ،تكرار ضربهزن و ديگر موارد مشابه،
معادله دویتچاندرسون
معادله راندمان غبارگيري يك الكتروفيلتر به شكل زير بيان م گردد كيه بيه معادليه دوييتا اندرسيون معيروف
م باشد:
در معادله دويتا سه پارامتر Wk ، Aو Qبعنوان پارامترهاي مؤثر بر راندمان الكتروفيلتر معرف م شوند نكته قابل بحث در اين
ارتباط شناخت و بررس عوامل است كه ممكن است با تأثير مستقيم يا غيرمستقيم بر روي پارامترهاي مذكور عامل تغيير راندمان
گردند و در واقع مشكل اصل عيبياب و بهينهسازي الكتروفيلترها از عدم ارزياب دقيق و صحيح آنها ناش م شود بطور كل
-1تأثير پارامترهاي فرايندي گاز عبوري از الكتروفيلتر نظير دما ،رطوبت ،تركيب گاز ،غلظت غبار
-2وضعيت قطعات داخل الكتروفيلتر شامل الكترودهاي جمعكننده و تخليه ،صفحات توزيع گاز ،قيفها ،چكزها و
هرگونه تغيير (افزايز يا كاهز) در ميزان سرعت گاز نسبت به طراح باعث كاهز سرعت مهاجرت Wkم گردد كه نهايتاً تأثير
منف بر راندمان فيلتر خواهد داشت تغييرات سرعت گاز در الكتروفيلترها م تواند ناش از تغيير دب گاز عبوري باشد (بعنوان
مثال زمان كه هواي نشت در سيستم افزايز يابد) و يا م تواند ناش از تغيير توزيع پروفيل گاز باشد كه به صورت موضع در
برخ از مناطق سطح مقطع الكتروفيلتر افزايز سرعت و در مناطق ديگر آن كاهز سرعت بوجود م آورد
با توجه به معادله دويتا Φپاراتري است كه عپوه بر تأثير مستقيم بر روي راندمان با تأثير غير مستقيم بر روي سرعت
درجه حرارت بر روي مقاومت الكتريك ذرات غبار تأثير م گذارد همچنين مقاومت الكتريك بر روي سرعت مهاجرت تاثير
مستقيم دارد
براي داشتن بيشتري رانمان غبارگيري ،مقاومت الكتريك ذرات گرد و غبار م بايست در محدوده مشخص قرار گيرد تا
عملكرد الكتروفيلتر مطلوب باشد يك از روشهاي كنترل مقاومت الكتريك تغيير رطوبت گاز عبوري از الكتروفيلتر است كه
در صنعت سيمان بوسيله برج خنككن انجام م شود و كاهز و افزايز رطوبت متناسباً باعث افزايز و كاهز مقاومت
الكتريك م گردد
باردار شدن رات در الكتروفيلتر از طريق برخورد مولكولهاي باردار شده گاز (ناش از برخورد الكترونهاي حاصل از كرونا) با
ذرات غبار م باشد بنابراين خصوصيات مولكولهاي گاز نهايتاً بر بارداري ذرات و سرعت مهاجرت آنها مؤثر است
جزوه آموزشی فیلترهای الکترواستاتیک
اطپعات بدست آمده از اندازه گيريها حاك از افزايز سرعت مهاجرت در اثر ازدياد غلظت گرد و غبار ورودي الكتروفيلتر است
تأثير غلظت گرد و غبار بر روي سرعت مهاجرت در محدوه 1 g/Nm3شديدتر م باشد و علت آن عمدتاً بدليل تغيير قطر
فاصله بين صفحات جمعكننده مشخصكننده فضاي مؤثر ميدان الكتريك م باشد با افزايز فاصله بين صفحات جمعكننده
افزايز يافته و نهايتاً سرعت مهاجرت افزايز م يابد الزم به ذكر است در عمل بدليل فضاي مؤثر ميدان الكتريك
محدوديتهاي اقتصادي ونيز موجود نبودن ترانسفورماتورهاي تأمينكننده ولتاژ متناسب با فاصله مورد نظر و نيز محدوديت
فاصله مجاز الكترود تخليه با بدنه فيلتر از اين روش بطور محدود براي افزايز سرعت مهاجرت استفاده م شود فاصله بين
مهمترين مسئله در موردالكترودها انحراف يا Misalignmentبودن آنها م باشد تغيير فرم الكترودها و انحراف آنها بحدي
كه باعث جرقه گردد عامل اهز ولتاژ ،تضعيف ميدان الكتريك ،كاهز سرعت مهاجرت و در نتيجه افت راندمان الكتروفيلتر
است
جزوه آموزشی فیلترهای الکترواستاتیک
بيز از هشتاد درصد دانز مهندس مكانيك در طراح يك فيلتر الكترواستاتيك به كار م رود علوم از قبيل طراح اجزا،
مقاومت مصالح ،ديناميك ،ارتعاشات ،ترموديناميك ،انتقال حرارت و ديناميك گاز مطالب هستند كه در سطوح مختلف علم در
يك فيلتر الكترواستاتيك قابل طرح و بررس م باشد از آنجاييكه اين نوع فيلترها امروزه داراي كاربرد فراگير و همه جانبه اي دارد
لزوم كار بر روي چنين دستگاههاي به وضوح مشاهده م شود عملكرد مطلوب جنين سيستمهاي به علت دخيل بودن فاكتورهاي
زياد در تحليل تئوريك ،كامپ با نتايج پيز بين شده تطابق ندارد و قطعاً براي رسيدن به يك دستگاه خوب احتياج به روند
آزمايش و تجربه و استخراج و استفاده از نمودارها و جداول مهندس م باشد در اين فصل پس از معرف اجزاء تشكيل دهنده
بدنه فيلترهاي الكترواستاتيك ،اجزاء مكانيكال الكتروفيلتر به طور كامل تشريح م شوند
تیرها:
تيرها معموال از تيرهاي بال پهن يا تير ورق ساخته م شوند و م توان اين نوع تيرها را به دو دسته تقسيم كرد
تيرهاي باالي ( )Room Beam Gableكه وزن سقف و مجموعه تعليقهاي صفحات جذب و ديسشارژ الكترودها را -
متحمل م گردند
تيرهاي پايين وزن قيف ( )Hopperها و متعلقات مربوطه را عهده دار م باشند -
ستونها:
تركيب ستونها معموال از تيرآهنهاي بال پهن م باشند و سطح مقطع به صورت Hم باشد در حقيقت اين ستونها با تيرهاي
باال و پايين تشكيل يك قاب م دهند و جهت صلبيت بخشيدن به آنها از يكسري مهاربند در بين آنها استفاده م گردد
دیوارهها:
اصوال ديوارهها از ورقهاي آهن با ضخامت 5ميل متر به باال ساخته م شوند كه اين ديواره ها روي ستونها نصب شده و م بايست
به صورت جوشكاري ( Gas Tightآب بندي) روي ستون ها جوشكاري شوند قابلذكر است اين ديواره ها از يك سري تيرآهن ها و
سقف:
جزوه آموزشی فیلترهای الکترواستاتیک
شامل Supportingها ،صفحات كناري ( )Roof Plateو صفحات مركزي ( )Roof Plate Centerم باشد كه اتصال كل
سيستم تعليق ديسشارژ الكترود به Supportingاختصاص داده م شود بر روي سقف اول ستونهاي زيادي منجمله HV Unit
Supportها و ديگر قطعات قابل نصب بر روي فيلتر از اين سقف استفاده م گردد (شكل )1-2سقف اول بايد كامپ با بدنه و
سقف دوم بام فيلتر را تشكيل م دهد و بين اين سقف با سقف اول از عايق پوشيده م گردد (شكل )2-2در حقيقت براي چياده
كردن سقف دوم نكات بسيار مهم از جمله در تير ريزيها و نصب صفحات عاجدار بايد رعايت گردد محاسبات شيب بام ،انبساط و
انقباض ناش از گرما و سرما ،بار برف و بار مرده آب بندي كامل سقف و غيره را به خود اختصاص م دهد
شكل 2-2سقف دوم الكتروفيلتر كه ترانس ركتيفايرها و باكس مقره ها بر روي آن نصب شده است
كل وزن الكتروفيلتر به وسيله اين پايهها به فنداسيون منتقل م گردد اين پايهها مانند ستونها معموال از تيرآهن هاي بال پهن
ساخته م شوند و در بعض از طرحها از ورق ضخيم با مقطع مربع و به كار بردن تقويت هاي الزم در داخل آن ساخته م شود
براي جلوگيري از تنز هاي حرارت (انبساط و انقباض) كه از Casingبه اين پايه ها وارد م شود از يك سري غلطك و يا
صفحات لغزنده در زير پايههاي Casingو باال و پايين ستون ها استفاده م گردد قابل ذكر است يك از پايهها به صورت فيكس
نصب گرديده است و بقيه پايهها قابل حركت در حدود تلرانس اختصاص يافته به خود با توجه به محدود كنندهها هدايت م گردند
داكتها يا Coneهاي ورودي و خروج يه صورت شيپورههاي واگرا و همگرا عمل م كنند از طرف م توان داكتها را قطعات
واسطه بين لولههاي انتقال گاز و محفظه اصل فيلتر دانست شكل آنها معموال به صورت هرم ناقص م باشد (اشكال 3-2و )4-2
وظيفه اين داكتها پخز كردن جريان گاز در كل سطح مقطع فيلتر م باشد قابل ذكر است هرچه زاويه داكت ها نسبت به سطح
مقطع Chamberكمتر باشد يكنواخت جريان گاز به حوزه بهتر خواهد بود (مثپ )13و اگر از اين مقدار بيشتر گردد آشفتگ
جزوه آموزشی فیلترهای الکترواستاتیک
بيشتري خواهيم داشت لذا براي جلوگيري از آشفتگ جريان از صفحات به نام صفحات مقسم يا توزيع جريان گاز (اشكال 5-2و
)6-2استفاده م شود اصوال داكتها به گونهاي طراح م شوند كه م توانند صفحات و حركتهاي ناش از ضربات به ديوارههاي
صفحات را تحمل نمايند معموال تعداد ديوارههاي صفحات مقسم در داكت ورودي نسبت به داكت خروج بيشتر م باشد و اين
خود باعث م گردد كه در داكت ورودي مراحل يكنواخت شدن كامل گردد و بر اساس مكز يا دمز جريان گاز در داكت خروج
آشفتگ به حداقل خود برسد بعض از شركتهاي سازنده با اندازه گيريهاي مختلف از پخز جريان در داكتها نسبت به
تغييرات ديوارههاي صفحات مقسم در قسمتهاي مختلف سطح ديواره توانستهاند در بهتر توزيع نمودن جريان گاز به داخل حوزه-
ها موفقيتهاي مطلوب به دست آورند مثپ با جهت دادن و تغيير دادن اندازه سوراخها در قسمت هاي مختلف ديوارههاي مذكور
داكتهاي نوع : Tكه اين نوع داكت ها معموال براي مواقع كه غلظت غبار ورودي خيل زياد باشد استفاده م شود در -1
قسمت باالي داكت ورودي يك شبكه تقسيم گاز به صورا افق قرار گرفته است و در قسمت ورودي به محفظه اصل فيلتر نيز
بستگ به طراح انجام شده بوده كه دو يا چند رديف از صفحات مقسم نصب م گردد و در خروج يك صفحه مقسم براي
داكت نوع : Cهمانطور كه در شكل آورده شده است اين داكت براي گازهاي با ميزان غبار متوسط استفاده م شود -2
داكت نوع : Bدر اين نوع داكت ها ورودي و خروج گاز از قسمت زير جريان م يابند -3
انفجار در فيلتر الكترواستاتيك هنگام رخ م دهد كه درصد گاز حاصل از احتراق ناقص از كوره يا گريت زياد گردد و سنسورهاي
تشخيص گار عمل ننمايند اين انفجار به گونه اي به وجود خواهد آمد كه پس از اشباع شدن گاز در داخل محفظه و در آستانه
برقراري جريان الكتريك به حوزهها مشتعل گشته و فشار ناش از انفجار به بدنهها ،سقف ،داكتها اثر كرده كه موجب خسارات و
مشكپت اساس در فيلتر و سيستم م گردد براي جلوگيري از خسارات بيشتر اين نوع انفجار بعض از شركتهاي سازنده قسمت-
هاي از سقف اول فيلتر ( )Hot Roofو قسمتهاي از روي داكتهاي ورودي و خروج را با درپوشهاي تعبيه شده آب بندي
نموده به گونهاي كه هيچگونه عمليات جوشكاري انجام نگردد و سپس روي آناه را با عايق و كاور م پوشانند كه در زمان انفجار
پس از آنكه غبار جذب شده به Collecting Plateها و ديسشارژها توسط سيستمهاي ضربه زن جدا م شوند غبار جمع شده
تحت نيروي ثقل خود به پايين سقوط كرده و در داخل قيفها كه در زير هر حوزه تعبيه گرديدهاند به خارج از فيلتر (داخل اسكرو
كانوايرهاي انتقال دهنده) هدايت م شوند (اشكال 7-2و )8-2اين قيفها از لحاظ شكل به دو دسته تقسيم م شوند:
قيفهاي كه به صورت يكپارچه در طول فيلتر قرار م گيرند كه به آنها قيفهاي طول گفته م شود و در زير آنها -1
قيفهاي هرم شكل (هرم ناقص وارونه) كه به زير آنها روتاري ولوها يا Air Sliceنصب م گردد -2
همانگونه كه در شكل آورده شده است در داخل اين قيفها جهت جلوگيري از فرار غبارديوارههاي نصب گرديده كه مانع جلوگيري
نهاي طراح گردد كه غبار به راحت به سمت از فرار غبار از زير حوزههاي الكتريك م گردد زاويه ديوارههاي قيف بايد به
پايين حركت كند معموال اين زاويه نسبت به افق از 55درجه بيشتر م باشد براي جلوگيري از بخارات (عرق كردن) اين ديوارهها
در داخل Gableها همچنين جلوگيري از چسبيدن مواد به روي ديواره ها از تعدادي المنت حرارت و نيز گاها سيستمهاي ضربه
براي دسترس به قسمت هاي مختلف جهت بازرس و تعميرات يا همچنين ايمن نيروهاي انسان از يكسري نردهها ،پلتفرمها و
هندريلها با شكلها و طرحهاي مختلف ساخته و نصب م گردد (شكل )9-2اما نكتهاي كه در اينجا بايد به آن اشاره نمود
چگونگ اتصال پلكانها و نردههاي فيلتر م باشد از آنجاييكه ستونهاي مربوط به پلكانها كه در اطراف فيلتر نصب م گردد روي
فنداسيون جدا از فيلتر قرار گرفته اند نميتوان مهاربندها را به بدنههاي فيلتر به صورت ( rigidكامپ فيكس) جوشكاري نمود حتما
بايد از مهاربندي استفاده كرد كه قابليت جابجاي داشتهباشد از طرف پلتفرم هاي اطراف فيلتر م بايست به همان پايه يا ستونس
كه كامپ فيكس شده است نصب گردند و در قسمتهاي ديگر بايد به صورت لغزنده نصب شوند
يك از فاكتورهاي مهم كه در سپمت Casingنقز بسزاي ايفا م كند عايق كاري مناسب در قسمتهاي مختلف م باشد
امروزه از عايق هاي پشم سنگ و پشم شيشه جهت ايزوله نمودن Casingبا رعايت اصوي در بحث انتقال حرارت استفاده م
جزوه آموزشی فیلترهای الکترواستاتیک
نمايند پس از نصب عايقها و آنكرها و ساپورتهاي مورد نياز كل سطوح از ورقهاي پوشز دهنده آلومينيوم و يا ورق سفيد
استفاده م گردد در اينجا چگونگ عايقكاري و ساخت الملنهاي مورد نياز در امر ايزوالسيون پوسته ( )Casingاز اهميت فوق
العادهاي برخوردار است كه آن مساله انبساط و انقباض المانهاي مربوط به عايق كه به بدنه متصل م گردد م باشد با توجه به
اختپف دما در داخل و بيرون از فيلتر ،طراحان ايزوالسيون مواردي از قبيل جابجاي ساپورتها و در مجموع پوشز (ورق گالوانيزه
يا آلمينيوم ) را به طور اصول محاسبه و طراح م كنند در اشكال 15-2ال 14-2عكسهاي از مراحل انجام عايق كاري
صفحات جمعكننده غبار بوسيله روش رول كردن سرد ورق ساخته م شود اين صفحات از قسمت سقف بوسيله يك تير به صورت
رديف پشت سر هم و به صورت آزاد معلق بوده و از قسمت پايين بوسيله تير ضربهزنها مهار گرديده بطوري كه هيچگونه محدوديت
نيز در برابر انبساط ندارند صفحات جمعكننده بوسيله پيا به تير ضربهزنها مهار شده است در اشكال 15-2ال 16-2نماي
صفحات جمع كننده غبار و سيستم نگهدارنده آنها از قسمت سقف و پايين مشاهده م گردد در طول سالهاي گذشته الكترودهاي
جمعكننده يا صفحات جذب شكلهاي متفاوت زيادي داشتهاند نخستين صفحات جذب از تور سيم درست شده بودند و پس از
آن از صفحات مشبك و مسطح و امروزه به صورت صفحات موجدار يا Corrugateم باشند
امروزه از صفحات استفاده م شوند كه ارتفاع آنها از 5mتا 16mاست با توجه به طول زياد صفحات به منظور استحكام بيشتر
نوارهاي سراسري ( Cold-rolledنورد سرد) دارند پروفيل واقع صفحات جذب به تواناي سازندهها براي توليد يك پروفيل
مناسب در طول با تلرانس هاي مورد نياز بستگ دارد و اصوالً هر صفحه جذب بايد بتواند يك پروفيل نسبتاً مسطح را براي
الكترود ديسشارژ فراهم كند تا يك ميدان الكتريك يك نواخت را ايجاد كند و نيز به لحاظ مكانيك تحت تمام شرايط اعمال از
نظر دما ،جريان گاز و ضربات متوال مقاوم و پايدار باشد ميزان چسبندگ غبار به صفحات جذب تابع شدت ميدان و خواص ذره
جزوه آموزشی فیلترهای الکترواستاتیک
است معموال صفحات در اشكال جديد در لبهها مستقيم و استوار هستند و ترتيب استيفنرها به گونهاي است كه تنزهاي خارج
عموماً براي پايين آوردن قيمتها ،ضخامت فلز صفحات جذب 1.5mmاست كه بدون استيفنرها آنها كامپً غير قابل استفاده
هستند هر صفحه بعد از rollingتوسط فيكسچ ر وارد برج تست شده و پس از كنترل و رفع عيب مجدداً به ميز كار برگشته،
جهت كنترل نهاي آماده م گردد و نهايتاً بعد از تاييد توسط پالتهاي مناسب به محل نصب حمل م گردد قسمتهاي تشكيل
-3بولتها كه بين دو صفحه مشبك جهت آويز از ساپورت اصل فيلتر قرار م گيرند
صفحات جذب توليد شده به صورت چند صفحه در كنار هم قرار م گيرند تا ديوار صفحات جذب را به وجود م آورند
در هر حال صفحات جذب با هر شكل و پروفيل كه باشند بايد مشخصات زير را دارا باشند
-1صاف و صيقل باشند تا قابليت جذب ولتاژ باال را داشته باشند و ضمناً گرد و غبار را به راحت هدايت كنند
اگر روي صفحات يك فيلتر بيز از يك مقدار معين غبار جمع شود ،راندمان جذب يه دليل بروز پديده back coronaپايين
م آيد ،بنابراين غبار قبل از آنكه خيل ضخيم شود بايد زدوده شود پروسه زدودن غبار rappingناميده م شود rapping
معموال به وسيله ضربه زدن به صفحات با چكزهاي مكانيك انجام م شود اما در سيستمهاي مرطوب غبارزداي با گذراندن مايع
جزوه آموزشی فیلترهای الکترواستاتیک
يا حپل از روي صفحات انجام م شود گاه اوقات ويبراتور استفاده م شود اما اين معموالً منحصر به الكترود ديسشارژ م شود
Rappingغبار جذب شده از صفحات را م زدايد تا آنها به داخل قيف بريزند و بتوانند دوباره در پروسه استفاده شوند البته
تميزشدن كل صفحات با rappingنه واقعاً ممكن است و نه معموالً نيازي به آن است ممكن نيست به اين دليل كه پيوند بين
غبار و صفحات قويتر از پيوند بين اليههاي مجاور غبار است نياز نيست به اين دليل كه در بيشتر موارد يك اليه نازك غبار كه
روي صفحات م ماند اختپل در كار فيلتر ايجاد نخواهد كرد بهترين زمان براي ضربهزن همان زمان است كه كاراي جذب فيلتر
به دليل غبار جذب شده مختل م شود در حالتهاي خاص اندك تأخير rappingممكن است بهتر باشد روش غبارزداي
rappingبستگ به طبيعت غبار (اصوالً به چسبندگ آنها) دارد كوچك ذرات و مقاومت ويژه باعث چسبيدن ذرات به هم م -
به ازاي هر واحد حجم غبار جذب شده وجود دارد ،بنابراين نيروي زيادي شود كوچك ذرات بدين معن است كه يك سطح بزر
بايد اعمال شود تا جزء پيوند بين ذرات شكسته شود غبارهاي كه خوب به هم چسبيدهاند تمايل زيادي به ماندن در كنار هم
م شود همانند ورقههاي به داخل قيف سقوط م كنند شتاب كه يك صفحه به هنگام rapping دارند ،هنگام كه ضربه زده
پيدا م كند به صورت نيروي برش در اليههاي غبار منتقل م شود نزديكترين اليههاي غبار به صفحه بيشترين نيروي برش را
تحمل م كنند
روش كه غبار سقوط م كند بستگ به چسبندگ ،سرعت جريان گاز ،شتاب ،rappingفركانسهاي طبيع در الكترودهاي
مرتعز شده ،زمان ضربه زدن و ضخامت غبار دارد نكته مهم در روش سقوط غبار اندازه پوستههاي است كه جدا م شوند كه آن
تعيين كننده:
نيازي نيست كه غبار كپً از الكترود زدوده شود اگر به داخل فيلتري برويد كه ضربهزنهاي آن درست قبل از آنكه سيستم خارج از
سرويس شده باشد ،خام وش شده باشند و دقيقاً به غبار روي صفحات جذب نگاه كنيد در م يابيد كه غبار يك وصلههاي واضح و
جالب دارد كه اين وصله ها به لحاظ شكل و اندازه تصادف هستند ،هر وصله ضخامت مختلف از غبار جذب شده دارد در اين
حالت ،نازكترين سطوح به معن آن است كه اين مكانها تازه به وسيله rappingغبارزداي شدهاند سطوح كه ضخيمترين
شتاب مورد نياز براي زدودن غبار به طور قابل مپحظهاي با طبيعت غبار تغيير م كند ،اما به نظر م آيد كه عموماً شتاب بين
50gتا 100gمورد نياز با شد براي زدودن غبار بيشتر استفاده از ضربات شديدتر از حد كفايت خيل سودمند به نظر نم آيد ،اثر
صفحات جمع كننده غبار به صورت رديف در يك تير سندان كه متصل به سندان م باشد قرار گرفتهاند (شكل )17-2چكشهاي
كه به صورت سقوط كردن ضربه م زنند به شكل مارپيا بر روي شافت ضربهزن قرار گرفتهاند وبه سندان متصل به تير سندانها
ضربه وارد م كنند و ضربه چكز بدين طريق به صفحات جمعكننده منتقل شده و باعث ريزش اليه غبار م گردد براي جلوگيري
از بار زيادي به روي سيستم انتقال مواد هر چكز به صورت مجزا و برنامهريزي شده ضربه م زند در شكل 9مكانيزم ضربهزن
صفحات جمعكننده ديده م شود شافت ضربه زنها از طريق يك كويلينگ به موتور گيربكس متصل بوده و بوسيله آن م چرخد
سيستم ضربهزن بوسيله ميكروپرروسسور در زمانهاي مشخص رو شن و خاموش گرديده بطوريكه حداقل تعمير و نگهداري را داشته
مکانیزمهای ضربهزنی
در اين شكل ،rappingكل صفحه جذب از گوشه باالي پين شده و م تواند آزادانه حول پين بچرخد و هنگام رهاشدن به سندان
كه در گوشه پايين است ضربه بزند سندان معموالً پايين نقطه پين قرار دارد اين روش خيل رايج نيست براي انجام درست كار،
صفحات بايد قادر به چرخيدن آزاد باشد غبار اغلب در شيارهاي كه روي صفحات قرار دارد جمع م شود و مانع حركت آزادانه
م شود
جزوه آموزشی فیلترهای الکترواستاتیک
ویبراتور:
ويبراتورها ،ممكن است از يك محرك سلونوئيدي با نيروي الكتريك با فركانس حدود 155ال 125هرتز يا از يك الكتروموتور كه
با يك جرم خارج از مركز كه روي يك ياتاقان قوي نصب شده است تشكيل شده باشد
در حالت ديگر فركانس ارتعاش خيل كم است كه در اين حالت دامنه بزرگ براي دادن شتاب كاف به الكترودها مورد نياز است
ويبراتورها هنوز گاه براي ضربهزن ديسشارز استفاده م ش وند زيرا آنها سبكتر از صفحات جذب هستند و نيروي كم نياز دارند
ول براي ضربه زن صفحات جذب مناسب نيستند زيرا آنها فرار غبار غير قابل قبول را ايجاد م كنند اين مساله براي ديسشارز
الكترود خيل مهم نيست زيرا پاشز غبار در اثر ضربهزن براي الكترود ديسشارز خيل كمتر از صفحات جذب است
پنوماتيك:
مكانيزم اين نوع rappingشبيه rappingسلونوئيدي است با اين تفاوت كه عملگرهاي آن پنوماتيك هستند كه ممكن است به
اين سيستم رايجترين شكل ضربهزن است در دو نوع استفاده عموم وجود دارند:
-1سيستم بادامك :كه در طرحهاي اوليه آن از چكزهاي استفاده م كردند كه در فضاي بين سقف و باالي صفحات قرار م -
گرفتهاند
-2سيستم كوبش :كه خود به دو نوع نصب از باال و نصب از بغل تقسيم م شود سيستمهاي نصب از باال داراي اين مزيت هستند
كه قسمت هاي دوار آنها در فضاي خارج از كيسينگ قرار دارد لذا به هنگام تعمير يا تعويض قطعات در صورت نياز ،دسترس به
انتخاب هر يك از اين سيستمها بستگ زيادي به طبيعت ساختاري و محدوديتهاي Lay outدارد شكل شماتيك زير مربوط به
يك شربهزن از نوع كوبش نصب از بغل است كه قسمتهاي مختلف آن عبارتند از:
-1موتور گيربكس
-2ياتاقان
-4شفت اصل
-5اتصاالت چكز
-6چكز
-7ياتاقانهاي خشك
الزم به ذكر است كه ضربهزن به صورت اينتروال يا پريوديك صورت م گيرد به اين صورت كه سيكل كاري آنها شامل مدت
زمان براي كار و مدت زمان جهت توقف است كه تنظيم سيكل زمان آن بسيار مهم است زيرا هر گونه كاهز يا افزايز سيكل
كاري باعث كاهز راندمان جذب م شود عامل موثر ديگر در كاهز راندمان شدت ضربات است كه اگر كم باشد زدودن غبار
كاف و كامل انجام نم شود و در صورت كه زياد باشد فرار غبار و فرسايز سيستم بيشتر است نكته مهم ديگر در ضربهزن محل
درست ضربه خوردن است كه اين مقداري به تلرانس ساخت و نصب و مقداري به دور شفت ،پروفيل چكز و ارتفاع چكز همراه با
اتصاالت آن دارد كه بايد به گونهاي باشند كه به هنگام ضربهزن ،چكز در آكس سندان ضربه بزند در مورد انتخاب جنس چكز
و سندان به سهولت تعويض آنها توجه م كنند معموالً جنس نرمتر براي قسمت انتخاب م شود كه امكان تعمير يا تعويض
مواردي كه قبل از روشن كردن سيستم ضربهزن بايد به آن توجه كرد عبارتند از:
-4ياتاقانها
در انتها بعض از مشكپت ايجاد شده در ضربهزنها نشان داده شده است
جزوه آموزشی فیلترهای الکترواستاتیک
سيستم الكترود تخليه كه شامل چهارچوبها والكترودهاي تخليه م باشند بوسيله مقرهها كه روي سقف م باشند
نگه داشته شده بطوري كه نسبت به بدنه الكتروفيلتر عايق م باشند الكترون ها از الكترودهاي تخليه -يا
گردند .شكل ظاهري الكترودهاي باردار شده اند منتشر م ديسشارژ الكترودها -كه با ولتاژ باالي منف
ديسشارژ در نحوه توزيع ميران الكتريك و شدت آن و در نتيجه در راندمان و عملكرد سيستم تاثير بسزاي دارد
در شكل 19-2الكترودهاي ديسشارژ در يك الكتروفيلتر و آرايز قرارگيري آنها نشان داده شده است
سيتم هاي ضربه زن تشكيل شده است از چكز ضربه ،بازوي چكز ،اتصاالت ،شفت حامل چكشها ،موتور گيربكس جهت
م شود ( در بعض الكتروفيلترها به جاي موتور موتور گيربكس سيستم موجب حركت شفت و باند شدن چكز به اندازه كاف
گيربكس از سيستم نيوماتيك و مغناسيط استفاده م گردد كه در ادامه توضيح داده م شود ) چكز در حد مشخص بلند و
رها شده و سقوط ميكند الكترودهاي ديسشارژ در هر رديف بين صفحات به يك فريم متصل بوده ودر هر فريم به يك يا چند نقطه
داراي سندان ضربه خور م باش د كه در الكتروفيلترها شكل هاي متفاوت دارد هر چكز ضربه زن بعد از رها شدن(در اثر سقوط
وزن خود) به سندان ضربه خور فريم الكترود مربط به خودش برخورد م كند اين برخورد طبق مكانيزم ضربه خور فريم الكترود
مربط به خودش برخورد م كند اين برخورد طبق مكانيزم ضربه بر سندان ضربه خور،ضربه م زند ضربه ايجاد شده بر روي
سندان ضربه خور ضربه م زند ضربه ايجاد شده بر روي سندان ضربه خور ،ايجاد لرزش در سطح فريم و نهايتا" به خاطر شكل
خاص طراح فريم و الكترودهاي منف ،اين الكترودها لرزانده م شوند لرزش ايجاد شده جهت جدا شدن ذرات جذب شده روي
سطح الكترود و سقوط در اثر وزن خود به به پايين الكتروفيلتر( قيف جمع شده) و از آنجا توسط سيستم انتقال مواد اسكرو كانوير
پشت تقريبا اولين سيستم ضربه زن الكترود ديسشارژ نيوماتيك () بوده است اين نوع سيستم ضربه بوسيله فشار باد وتخليه
پيستون فشار و ايجاد ضربه هاي پشت هم بر روي شفت ،الكترود ديسشارژ را م لرزاند نوع ديگر ضربه زنها مغناسيط م باشد
كه با اعمال ولتاژ و ايجاد خاصيت مغناطيس مجموع شفت را بلند كرده و به سيستم ضربه ميزند
سيستم هاي جديد ضربه زن ديسشارژ به صورت مكانيك م باشد سيستمهاي مكانيك خود به دو صورت هستند:
جزوه آموزشی فیلترهای الکترواستاتیک
سيستم ضربه مكانيك با بادامك افق :اين نوع سيستم ضربه زن با چرخز بادامك افق حول محور عمودي به وسيله -
موتور گيربكس باعثٍ بلند شدن شهفت اصل و بلند شدن چكشهاي ضربه م شود چكز بعد از سقوط به سيستم ضربه وارد م
كند
سيستم ضربه مكانيك بادامك عموم :اين نوع سيستم با چرخز بادامك عمودي(حول محور افق ) مجموعه شفت را -
بلند كرده و چكشهاي ضربه پس از رها شدن به سيستم ضربه وارد ميكنند
سيستم ضربه مكانيك چرخدنده اي :اين نوع سيتم ضربه زن از جديد ترين انواع طراح شده در الكتروفيلترها م باشد -
مجموعه چرخدنده خورشيدي بوسيله موتور گيربكس عمودي چرخانده ،حركت شفت اوليه حول محور عمودي تبديل به چرخز
حول محور افق در شفت ثانويه م شود مجموعه شفت و حامل چكشها ،با زاويه 365حول محور خود م شود در نقاط خاص،
چكشها تحت تاثير شفت رها شده سقوط كرده وبر سندان ضربه م زند
سيستم هاي قديم بدليل وجود اشكاالت در عملكرد سيستم از جمله نوع و مقدار ضربه و همچنين كيفيت سيستم بكاررفته نوع
قطعات مورد استفاده و سرويس و نگهداري آنها نسبت به انواع جديد ضربه زنها در درجه پايينتري قرار دارند بطوريكه در موارد
مشاهده شده به دليل از بين رفتن يك قطعه حساس مكانيك در سيستم امكان راه اندازي مجدد سيستم ضربه نبوده ويا بدليل
عدم تخصص در سرويس و نگهداري ،سيستم از كار م افتد به مرور زمان كمپانيهاي سازنده الكتروفيلتر با مشاهده مشكپت
موجود در سيتم ها تغييرات در سيستم اعمال كرده و با طراح سيستم ضربه زن مكانيك بر مشكپت قبل فائق آمده اند يك از
انواع ضربه زن ديسشارژ ،سيستم بادامك عمودي م باشد اين سيستم از نظر تعمير و نگهداري آسان ،استهپك كم قطعات و از
همه مهمتر كنترل مقدار ضربه به شكل مكانيك حائز اهميت م باشد
سيستم بعدي سيستم چرخدنده اي م باشد در اين نوع سيستم موضوع آببندي شفت اصل كه در سيستم بادامك وجود دارد
منتف م باشد سيستم بادامك بدليل اين شفت بلند شونده بايد حركت روان و آسان داشته باشد دور شفت آببندي مطمئن
نبايد داشت عدم آب بندي روي شفت م تواند مشكپت را در باكس ضربه زن از جمله ورود غبار،رطوبت اضاف و تغيير فشار را
در پ داشته باشد ا ما در سيستم چرخدندهاي ،شفت به جاي اينكه بلند شود حركت چرخش دارد لذا با ياتاقان گذاري و يا
جزوه آموزشی فیلترهای الکترواستاتیک
پكينگ مناسب مشكل ذكر شده برطرف م گردد يك از معايب سيستم هاي قديم مشكپت ناش از گردو غبار بر روي قطعات
مقدمه:
توزيع جريان گاز از مباحث مهم در الكتروفيلترها م باشد كه نقز مهم در جذب ذرات بازي م كند نرخ حجم گاز بين
محفظه هاي موازي متصل به هم نبايد اختپف چندان داشته باشد همچنين نقز آشفتگ وجريانهاي ثانويه كه در اثر سازه هاي
جريان بين الكترودها از مدتهاي قبل شناخته شده بود كه آشفته است ،ول به دليل پيچيدگ جريان در تحليل ها از آشيفتگ آن
صرفنظر م شد جريان تحت تاثي ر جاذبه و ميدان الكتريك قرار داشته و لزجت عامل كنتيرل كننيده ممنتيوم الكترونهيا ،يونهياي
مثبت و منف ،مولكولهاي گاز خنث و ذرات م باشد اين موضوع سبب پيچيدگ زياد جريان م شود ودر نتيجه اندازه گييري و
در سال Deutsch ،1922رابطه اي براي سرعت جذب ذرات الكتريك ارائه كرد:
:Qبار الكتريك
:Dpقطر ذره
سييال اسيتوكس ، Deutschهمچنين بيان كرد نيروهاي وارد بر ذرات كروي عبارتند از نيروي الكتريك كولمب و نييروي در
:Lطول الكتروفيلتر
آشفتگی :
آشفتگ در حقيقت از صفحات مشبك ورودي ،بدنه الكتروفيلتر و سازه داخل جذب كننده ،ناش م شود الكترودهاي ديسشارژ
خود عامل ( eddyدسته ملكول آشفته) يا گرداب هستند ،كه در نهايت اين گرداب به حرارت تبديل م شود اليه مرزي ناش از
ابتداي لبه اولين صفحه جمع كننده بدليل وجود اصطكاك ديواره سبب آشفتگ جريان م شود با توجه به طول كوتاه صفحات
احتمال كامپ" توسعه يافته FULLY DEVELOPEDشدن جريان بسيار پايين است
الكترونهاي كرونا به مولكولهاي گاز حمله كرده و سبب جابجا شدن آنها به سمت يونهاي گاز م شوند بطوريكه بدليل ميدان
الكتريك ،سرعت حركت آنها باال م باشد يونها و مولكولهاي گاز خنث سبب ايجاد (پديدهاي به نام باديون م شوند كه منبع
با استفاده از تئوري ساده م توان فهميد كه آشفتگ اثر منف روي راندمان جذب دارد در حاليكه در جريان آرام راندمان 5/155
است البته Deutschفرض كرد در جريان آشفته راندمان 5/155است و اين فرض ناصحيح م باشد.
جریان ثانویه:
جريانهاي ثانويه نيز كه كه ناش از لبه ها و نقاط تيز و سيم كرونا م باشند عامل ديگري در جهت كاهز راندمان م باشد شيكل
در جائيكه دو يا بيشتر از الكتروفيلترها به يكديگر متصل هستند ،جريان گاز به صورت موازي در داخل آنها عبور م كند در اينجيا
بهتر است جريان گاز به مقدار مساوي از الكتروفيلترها عبور كند در صورتيكه مقدار دب غبار عبوري از يكي كمتير از بقييه باشيد
تميز شدن غبار در آن بيشتر از الكتروفيلترهاي ديگر خواهد بود لذا براي رسيدن به راندمان باال ،بهتير اسيت توزييع غبيار در آنهيا
يكسان باشد براي اين كار از baffles , vanesجهت كنترل جريان استفاده م شود
توزيع يكنواخت جريان گاز در داخل هر الكتروفيلتر نسبت به توزيع يكنواخت گاز بيين الكتروفيلترهياي متصيل بيه هيم (ميوازي)
مهمتر است براي يكنواخت كردن جريان گاز در اين حالت از defector plates ،Bafflesو distribution Screenاستفاده
م شود صفحه مشبك با روزنه هاي مربع البته دايره اي نيز م تواند باشد اندازه و شكل اين وزنه ها بر اساس مقاومت مورد نياز
در برابر جريان متغير است تعداد اين صفحات و اندازه روزنه ها در عرض جريان متغير است و گاه اوقات تعداد2يا 3صفحه پشيت
توزيع درجه حرارت نيز بسيار مهم است معموال" گياز داخيل الكتيرو فيلتير در قسيمت بياال چنيد درجيه گرمتير از قسيمت پيايين
است سرعت گاز به چگال و لزجت آن بستگ د ارد همچنين تابع از درجه حرارت آن م باشد اين موضوع يك از داليق عيايق
بندي حرارت الكتروفيلترها م باشد جريان گاز عبوري از الكتروفيلتر ممكن است از باال اطراف و پايين سيسيتم الكترودهيا عبيور
كند (منطقه اي كه ميدان الكتريك وجود ندارد) عبارت sneak ageبراي پاساژ گاز اطراف و باالي الكترود بكار م رود
عبارت seepageبراي پاساژ گاز عبوري ازپايين الكترودها استفاده م شود كنارگذري گياز الكترودهيا بيا اسيتفاده از Bafflesو
طراح مناسب الكترودها محدود شده است اين موضوع در جاييكه راندمان جذب باال مورد نياز است ،از اهميت ويژه اي برخيوردار
م باشد
جزوه آموزشی فیلترهای الکترواستاتیک
جريان گاز داخل كانال با استفاده از Bafflesو vanesقابل كنترل است نكته مهم ديگر صاف بودن جريان در نزديك گوه هياي
كانال م باشد طراح مناسب vanesنه تنها سبب كاهز افت فشار بلكه سبب يكنواخت شدن جريان در داخل كانال م شيود
در گذرگاه جريان از بندهاي ()Bracesاستفاده م شود كه عپوه بر استحكام كانال سبب كاهز وزن كانال م شوند البته اغليب
در ورود جريان گاز به الكتروفيلتر سرعت بايد به مقداري برسد كه بهترين حالت جذب صورت گيرد سرعت بهينه بين 2-1متير بير
ثانيه م باشد براي اين كار انبساط در intel evaseبه مقيداري بيين 5:1و 15:1صيورت مي گييرد ايين عميل توسيط ييك
كانالهاي انبساط اغلب بصورت هرم ناقص م باشد اگر نصف زاويه هرم بيشيتر از 13درجيه باشيد ،جرييان بطيور يكنواخيت وارد
الكترو نم شود و از صفحات پخز كننده يا صفحات راهنما بايد استفاده شود در طيرح هياي جدييد ،جرييان گياز بيا اسيتفاده از
انبساط ناگهان در يك جهت ،كنترل م شود بطوريكه گاز ابتدا به سمت راست و سپس به سمت باال منبسط ميگردد اين عمل بيا
استفاده از turning vanesبراي چرخز جهت جريان به اندازه 95صورت م گيرد در اين طرح فضاي كمتري اشغال م شود و
در خروج الكتروفيلتر نيز مانند ورودي جريان بايد يكنواخت شود ممكن است اين اشتباه در ذهين ايجياد شيود كيه در خروجي
چون گاز تميز است لذا نياز به يكنواخت شدن جريان نم باشد در صورتيكه كنترل گاز در خروج روي بياال دسيت جرييان تثيير
آزمایش مدل:
و قت يك الكتروفيلتر جديد طراح م شود و يا اصيپحات روي ييك ميدل جدييد صيورت مي گييرد ،الزم اسيت ييك تسيت
شود لذا در صورت مشاهده هر گونه نقص م توان آيروديناميك روي آن صورت گيرد تا عملكرد آن از نظر توزيع جريان ارزياب
يك مدل كامل ،شامل معادالت ماكسول در ميدان الكتريك و بار فضاي سه بعدي و بكارگيري تئوري باردارشدن مخصيوص ذرات
م باشد همچنين استفاده از معادالت ناوير – استوكس بصورت سه بعدي براي ميدان جريان شيامل نيروهياي بيدن الكتريكي و
مدلهاي مناسب آشفتگ و در نهايت بكارگيري معادالت سه بعدي انتقال ذرات م باشد با استفاده از معادالت الكتريك سه بعدي
را با مدل جريان آشفته دو بعدي تركيب شده و با بكارگيري مقاديرثابت براي برخ از متغيرها يك نمونه از ميدان مشابه بيا مسياله
امروزه با استفاده از برنامه هاي محاسبات پيشرفته و بكارگيري رايانه اي با سرعتها و حافظيه هياي بياال محققيين قيادر بيه تحلييل
پيچيده ترين مسائل جريان م باشد با پيشرفت علم CFDنرم افزارهاي تجاري متعددي در اين زمينه تهيه شده اسيت كيه از آن
جمله به FLUENTو STAR-CDو Ansysم توان اشاره كرد در ادامه يك نمونه از مراحل مدل سازيهاي انجام گرفتيه
در سيستم توزيع گاز يك الكتروفيلتر ،كه عملكرد صفحات توزيع گاز ناچيز و غير موثر بوده و منجر به عدم توزيع يكنواخت جرييان
گاز درون الكتروفيلتر م شده ،توسط كارشناسان شركت در نرم افزار Ansysبه همراه توضييحات و نقشيه سياخت خروجي آورده
شده است:
مدل توزيع جريان گاز با در نظر گرفتن تنها يك صفحه توزيع گاز در Inlet Ductالكتروفيلتر را نشان م دهد شكل شماره
مدل توزيع جريان گاز تنها با در نظر گرفتن كل صفحات توزيع گاز در Inlet Ductالكتروفيلتر در شكل شماره نشان داده شده
است در نهايت چند مدل از توزيع جريان گاز بهينه شده با افزودن Baffleها و همچنين افزودن تيغههاي هدايت دهنده
شکل 22-2مدل توزیع جریان گاز با در نظر گرفتن تنها یک صفحه توزیع گاز در Inlet Ductالکتروفیلتر
شکل 22-2مدل توزیع جریان گاز تنها با در نظر گرفتن صفحات توزیع گاز در Inlet Ductالکتروفیلتر
شکل 22-2مدل توزیع جریان گاز بهینه شده(حالت اول) با افزودن Baffleها و همچنین افزودن تیغههای هدایت دهنده
در Inlet Ductالکتروفیلتر
جزوه آموزشی فیلترهای الکترواستاتیک
شکل 22-2مدل توزیع جریان گاز بهینه شده(حالت دوم) با افزودن Baffleها و همچنین افزودن تیغههای هدایت دهنده
در Inlet Ductالکتروفیلتر
شکل 22-2مدل توزیع جریان گاز بهینه شده(حالت نهایی) با تغییر Baffleها و تیغههای هدایت دهنده
در Inlet Ductالکتروفیلتر
همچنین بر اساس طرح نهایی بهینه بدست آمده نقشه ساخت شامل محل و نحوه افزودن تیغههای هدایت دهنده در
داکت ورودی الکتروفیلتر ،جهت هدایت جریان گاز به مرکز الکتروفیلتر و توزیع یکنواخت در برخورد با
شكل 26-2نقشه ساخت تهيه شده جهت بهبود توزيع جريان گاز ورودي الكتروفيلتر از روي مدلسازيهاي انجام شده
زمانيكه غبار وارد الكتروفيلتر م شوددر صورتيكه ذرات موجود در آن روي كف كانال رسوب كند سطح مقطع كانيال كياهز مي
براي ابعاد كانال سبب افزايز قيمت و سنگين شدن وزن كانال م شود يابد از سوي ديگر انتخاب اندازه بزر
كانال با ابعاد كوچك نيز سبب افزايز قيمت طرح م شود زيرا در اين حالت افت فشار در طول كانال افزايز م يابد و در نتيجه
الزم است از فن قويتري استفاده شود بر اساس بهترين اندازه در طراح كانال ،سرعت بهينيه حيدود 13 m/sميباشيد در ايين
سرعت بيشتر ذرات (باستثناي ذرات سنگين) در داخل جريان گاز كامپ" معلق ) (suspensionميباشد
سيستم انتقال مواد نقطه نهاي تخليه مواد بوده و جهت تخليه قيف از غبار مورد استفاده قرار م گيرد سيسيتمهياي انتقيال ميواد
(Double شامل نقاله زنجيري ) ،(Drag Chainنقاله مارپيچ ) ،(Screw Conveyorروتاري واليو و شييرهاي دو وضيعيت
) Flapم باشد كه در اشكال 27-2و 28-2نشان داده شده است نقالههاي زنجيري و مارپيچ جهت انتقيال ميواد و شييرهاي دو
وضعيت و روتاري جهت انتقال مواد و جلوگيري از هواي نشت به درون قيفها مورد استفاده قرار م گيرند
جزوه آموزشی فیلترهای الکترواستاتیک
بر اساس نوع كاربرد ،اجزاء سيستم شامل هاپرها و غيره بوده و بر اساس طراح سرعت تخليه مواد برابر سرعت مواد گرفته شده در
فيلتر م باشد بازرس از سيستم انتقال مواد بايست شامل گرفتگ هياپر و سيطح ميواد در هياپر باشيد در سيسيتم انتقيال نيوع
زنجيركز بايست زنجير جمع كننده در حالت كار باشد به علت اينكه در حالت پاره شدن زنجير موتور هنوز كار م كند بنيابراين
فقط بازرس خارج كاف نم باشد ميزان جريان موتور زنجير نشان دهنده پر يا خال بودن هاپر است در خانه اول ميزان تخلييه
غبار بيشتري مورد نياز م باشد بخاطر اينكه بيشترين غبارگيري وجود دارد
شرایط بهره برداری تمام یا بخشی از این وسایل در طراحی و ساخت الکتروفیلتر در نظر گرفته میشود:
-1ترانس رکتیفایر
-2تابلوی کنترل ترانس رکتیفایر
-3تابلوی کنترل تجهیزات جانبی
-4المنت حرارتی سقف و قیف
-5ترموستات
-6ترموکوپل
-7موتورهای چکش های ضربه زن
-8موتور سیستم تامین هوای فشرده ()Purge Air
-9موتور دریچه های عبور غبار ()Air Sluice
-11موتورهای سیستم انتقال مواد
-11سرعت سنج
-12سطح سنج
-13مقره های فشار قوی
-14کابل فشار قوی
-15کابل فشار ضعیف
-16سیستم زمین
ترانس رکتیفایر:
ترانسهای رکتیفایر عموما به صورت تک فاز 381ولت ساخته شده و در خروجی نیز سر مثبت در داخل ترانس زمین شده و فقط
این ترانسهای رکتیفایر در دو مدل قابل نصب در اتاق (شکل )1-3و یا با قابلیت نصب بر روی بام (شکل )2-3شناخته میشوند
که استفاده از هر کدام تاثیر زیادی در ساختار سایر بخش های الکتروفیلتر دارد.
اصول عملکرد:
در شکل زیر نحوه اتصال ترانس رکتیفایر به فیلتر و همچنین کنترل آن مشخص شده است که به بیان قسمتهای مختلف آن
پرداخته میشود .ولتاژ ورودی ترانس رکتیفایر توسط کنترلر بین 381-1ولت قابل تنظیم است .این ولتاژ توسط ترانس H.V
افزایش یافته و توسط یکسوکننده باال بر سر فیلتر قرار میگیرد .ولتاژ قرار گرفته بر سر ترانس رکتیفایر میتواند به وسیله کنترلر به
صورت اتوماتیک و یا دستی تنظیم گردد که در حالت اتوماتیک تنظیم با استفاده از فیدبک جریان خروجی ترانس رکتیفایر انجام
میگیرد.
امپدانس سری:
این امپدانس به منظور محدود کردن جریان ترانس در لحظات زدن قوس داخل فیلتر به صورت سری در سر راه ترانس قرار می-
گیرد که به اشکال م ختلف قابل حصول است .در گذشته به صورت مقاومتی و یا راکتور قابل اشباع به همراه راکتورهای خطی بوده
است ولی امروزه با توجه به روشهای کنترلی موجود این امپدانس به وسیله یک راکتور خطی ایجاد میشود که مقدار آن باید
طوری باشد که در مجموع با امپدانس اتصال کوتاه ترانس بتواند امپدانسی بین 31تا % 41ایجاد بکنند .البته در صورتیکه بتوان از
ترانسی با امپدانس اتصال کوتاه باالتر استفاده نمود میتوان از به کار بردن راکتور صرف نظر کرد.
جزوه آموزشی فیلترهای الکترواستاتیک
ترانس: H.V
این ترانس تکفاز بوده و ولتاژ فشار ضعیف اولیه را به ولتاژهای بین 55تا 111کیلوولت تبدیل میکند .با توجه به نسبت تبدیل
باالی این ترانس باید دقت باالیی در طراحی عایق آن به عمل آید.
رکتیفایر : H.V
رکتیفایر H.Vبه منظور یکسوکردن ولتاژ خروجی ترانس H.Vبه کار میرود که دارای انواع مختلفی میباشد .در ابتدا جهت
یکسو کردن ولتاژ خروجی ترانس از یکسوکننده های مکانیکی استفاده میشده است که بعدا جای خود را به یکسوکننده های
المپی دادند .نهایتا از سال 1956رکتیفایرهای سیلیکونی به کار گرفته شدند .در حال حاضر رکتیفایرهای سیلیکونی تمام موج با
فیدبک جریان:
در خروجی ترانس رکتیفایر هر کدام از پالریته ها که باید به زمین متصل شوند (معموال پالریته مثبت) از طریق یک مقاومت
کوچک (کنتر از 11اهم) زمین می شوند که ولتاژ دو سر این مقاومت به عنوان نمونه جریان خروجی ترانس رکتیفایر به تابلو
کنترل ارسال میشود .به جز اجزاء اصلی فوق الذکر که در تمامی ترانس رکتیفایرها وجود دارد اجزاء دیگری در برخی از ترانس
سلف فرکانس باال که در خروجی و بعد از رکتیفایر به صورت سری قرار میگیرد و به منظور حفاظت رکتبفایر در لحظات قوس
زدن در فیلتر استفاده میشود .مقسم ولتاژ باال که در خروجی ترانس رکتیفایر قرار گرفته و نمونهای از ولتاژ خروجی را میتواند در
کلید اتصال به زمین که امکان اتصال خوجی ترانس رکتیفایر به زمین را به وجود میآورد .قابل ذکر است که به جز فیدبک جریان
معموال برای معرفی یک ترانس رکتیفایر از مقادیر و مشخصات زیر بر روی پالک مشخصات ترانس استفاده میشود:
ولتاژ ورودی (ولت) :بیان کننده ولتاژ نامی ترانس رکتیفایر است. -1
جزوه آموزشی فیلترهای الکترواستاتیک
جریان ورودی (آمپر) :بیان کننده جریان ورودی نامی ترانس رکتیفایر است -2
قدرت ظاهری (کیلو ولت آمپر) :ماکزیمم قدرت ظاهری که ترانس بر اساس آن طراحی شده است. -3
معموال برای معرفی یک ترانس از مقادیر 5و 6استفاده میشود .به عنوان مثال ترانس رکتیفایر 111کیلوولت و 211میلی آمپر
یعنی ترانس رکتیفایری با پیک ولتاژ خروجی حالت بی بیاری 111کیلو ولت و متوسط جریان خروجی 211میلی آمپر
ضریب شکل ( :)Form Factorاین ضریب بیان کننده نسبت مقدار موثر جریان خروجی به مقدار متوسط آن میباشد و -7
کالس عایقی :که معموال کالس Aبوده و بیان کننده کالس حرارتی عایق های مصرفی میباشد .سایر مشخصات مانند -9
وزن کل ،وزن روغن ،شماره سریال ،مدل ،شرکت سازنده و سال ساخت و نقشه اتصاالت نیز بر روی پالک میآید
همانطور که در توضیحات بندهای 5و 6آمد ولتاژ ذکر شده بر روی پالک معموال پیک ولتاژ خروجی در حالت بی باری است و در
حالت بارداری ترانس رکتیفایر ،جریان عبوری از امپدانس سری باعث افتی برابر با %31یا بیشتر بر روی ولتاژ ورودی ترانس می-
شود که همین موضوع باعث خواهد شد ولتاژ خروجی هیچگاه در حالت بارداری ترانس به مقدار ذکر شده بر روی پالک نرسد .در
بعضی از ترانس رکتیفایر سر مشترک راکتور و ترانس رکتیفایر نیز در دسترس بوده و میتوان ولتاژ دوسر ترانس و سلف را جداگانه
اندازه گیری کرد که در این ترانس رکتیفایرها به وضوح مشاهده میشود ولتاژ دو سر ترانس در حالت بار کامل و یا نزدیک بار
با توجه به تنوع الکتروفیلترهای موجود در صنعت سیمان ،ترانس رکتیفایرهای ساخت شرکتهای مختلف سازنده ترانسفورماتور
نظیر SCHERACK, RICO, FRANCE TRANSFO, ELIN, SIEMENSبا ولتاژ و جریانهای مختلفی دیده می-
شود که دارای تفاوتهایی در اجزاء به کار برده شده از لحاظ طرح و ساختار میباشند ولی از لحاظ اصول عملکرد همگی یکسان
میباشند.
از لحاظ نوع مخزن استفاده شده برای ترانس رکتیفایرها میتوان آنها را به دو دسته تقسیم کرد:
در روی مخزن این ترانسها جهت کنترل انبساط و انقباض روغن ناشی از گرم شدن یا سرد شدن روغن ازیک منبع انبساط بر
روی تانک استفاده میشود .در این نوع مخازن سطح روغن داخل منبع انیساط بر اثر انبساط یا انقباض باال یا پایین میشود که
همین امر باعث جابجا شدن حجم هوای موجود باالی روغن میگردد .یعنی در هنگام منبسط شدن روغن هوای به بیرون منبع
فرستاده شد ه و در حالت انقباض هوا به داخل مخزن کشیده میشود که این تنفس ترانس رکتیفایر باعث میشود روغن با هوای
بیرون در تماس باشد و ولتاژ شکست آن افت نماید .بنابراین روغن در این نوع ترانس ها احتیاج به بررسی و نمونه گیری مداوم
دارد.
ترانسهای هرمتیک:
مخزن این ترانس هاکامال بسته بوده و با استفاده از روشهای مختلف میتوان انقباض و انبساط روغن را کنترل کرد(.در ترانسهای
ساخت شر کت Ricoانبساط و انقباض روغن توسط باز و بسته شدن پرره های موجود بر روی مخزن کنترل میشود)در این نوع
ترانس ها روغن هیچگونه تماسی با هو ای اطراف نداشته و میتواند برای مدت طوالنی دارای کیفیت اولیه خود باشد به همین دلیل
ترانسهای هرمتیک دارای سرویس و نگهداری خاصی نبوده و تنها سطح روغن در آنها باید بررسی شود تا مشخص شود ترانس
دارای نشتی نبوده و کامال بسته میباشد در این نوع ترانسها حتما باید از رله های فشار استفاده شود تا به محض باال رفتن فشار
روغن فرمان قطع بدهد.در ترانسهای هرمتیک به دلیل آنکه روغن میتواند خواص عایقی خود را به خوبی حفظ نماید میتوان فواصل
جزوه آموزشی فیلترهای الکترواستاتیک
عایقی را کوچکتر کرد و در نتیجه از حجم ترانس کاست .به همین دلیل می توان ترانس های هرمتیک را بر روی بام فیلتر نصب
در هنگامی که ترانس رکتیفایر به هر دلیل احتیاج به بازرسی داشته باشد از زمین شدن سر خروجی آن اطمینان
حاصل شود.
ترانسهای هرمتیک احتیاج به بازرسی خاصی ندارند تنها باید سطح روغن در آنها بازرسی شود و در صورتی که
در ترانسهای دارای منبع انبساط چنانچه ولتاژ شکست نمونه روغن ترانس کمتر از 30KVباشد روغن باید تصفیه
تابلوی کنترل ترانس رکتیفایر (که به تابلوهای HVنیز معروف است) وظیفه کنترل جریان و ولتاژ ترانس رکتیفایر و روشن و
خاموش کردن موتورهای ضربه زن را برعهده دارد .این تابلوها به گونهای طراحی میشوند که هر تابلو قادر باشد یک حوزه از
الکتروفیلتر را کنترل نماید .بنابراین میتوان در اتاق برق ،به تعداد حوزه های الکتروفیلتر ،تابلو کنترل مشاهده نمود.
این تابلو از سه قسمت اصلی کنترلر ،تریستورهای قدرت و مدارات قدرت و فرمان تشکیل شده است .کنترلر وظیفه کنترل ولتاژ و
جریان ترانس (و در بعضی نمونه ها نمایش اطالعات) و در بعضی مدلها روشن و خاموش کردن موتورهای ضربه زن در زمانهای
تعیین شده قبلی را به عهده دارد (شکل .)4-3کنترل ولتاژ ترانس رکتیفایر توسط تغییر زاویه آتش تریستورها و در نتیجه تغییر
ولتاژ اولیه ترانس انجام می شود و تعیین میزان زاویه آتش تریستورها نیز به عهده کنترلر میباشد که در بخش مربوطه مفصال
توسط تابلو کنترل تجهیزات جانبی (که به تابلو LVنیز معروف است) المنت های حرارتی سقف و قیف موتورهای ( Air Sluice,
)Purge Airو انتقال مواد کنترل و حفاظت می شوند .تجهیزات مربوط به تمام حوزه های یک الکتروفیلتر ،به صورت متمرکز و از
به منظور جلوگیری از مایع شدن بخارات آب موجود درهوا در اتاقچه های مقره ها و مجاورت قطعات فشار قوی و در نتیجه ایجاد
شکست الکتریکی در این موارد و همچنین جلوگیری از گرفتگی قیف های خروجی در الکتروفیلتر به خاطر میعان بخار آب موجود
در داخل الکتروفیلتر ،از المنت های حرارتی استفاده میشود (شکل .)6-3این المنت ها با توجه به محل نصب و فرم قرار گرفتن
جزوه آموزشی فیلترهای الکترواستاتیک
آنها در شکلهای مختلف ساخته میشوند .ولتاژ این المنت ها معموال 381ولت و قدرت آنها بسته به محل نصب و شرایط محیطی
ترموستات
از ترموستات ها به دو منظور در الکتروفیلتر استفاده می شود .یکی به عنوان تنظیم درجه حرارت المنت های حرارتی بند قبل که
در این روش المنتهای حرارتی با ترموستات سری شده و متناسب با درجه تنظیم شده درجه حرارت مورد نظر را با روش
ON/OFFکنترل می کنند .دیگری به منظور نشان دادن وضعیت درجه حرارت محل مورد نظر بدین ترتیب که با نصب
ترموستات و انتقال کنتاکت ان به اتاق برق تغییر وضعیت ترموستات توسط المپ سیگنال نمایش داده میشود.
جزوه آموزشی فیلترهای الکترواستاتیک
ترموکوپل ()PT100
از ترموکوپل به منظور انتقال سیگنال حاصل از درجه حرارت المنت های حرارتی ،داخل فیلتر و محل دیگر به منظور نمایش و
این موتورها همراه با مکانیزم مربوطه عمل ضربه زنی و پاکسازی صفحات جذب ،الکترودها ،صفحات مشبک و قیف ها را انجام می-
دهند .دور خروجی این موتورها در حدود 2تا 21دور بر دقیقه بوده و معموال با قدرت های 151تا 511وات نصب میشوند (شکل
.) 7-3به منظور ایجاد ایمنی در هنگام تعمیرات معموال در کنار هر موتو کلید روشن و خاموش نیز تعبیه میشود به گونه ای که با
خاموش کردن این کلید امکان روشن کردن آن از اتاق کنترل وجود ندارد .کنترل موتورها به صورت روشن و خاموش کردن در
پریودهای زمانی تعیین شده توسط اپراتور به وسیله کنترلر انجام میگیرد.
به منظور جلوگیری از ورود ذرات غبار به اتاقچههای مقره در الکتروفیلترهای فشار مثبت از سیستم هوای فشرده استفاده میشود.
در این روش هوا ت وسط دمنده وارد یک محفظه اولیه شده و پس از گرم شدن توسط المنتهای حرارتی وارد اتاقچه مقره میشود.
در اینجا نیز نقش المنتهای حرارتی جلوگیری از میعان آب و ورود ذرات آب به محفظه مقره میباشد( .شکل )8-3
این موتورها دائم کار بوده و توسط تابلوی کنترل تجهیزات جانبی حفاظت و کنترل میشود.
این موتورها نیز از طریق تابلوی کنترل تجهیزات جانبی کنترل و حفاظت میشوند و همواره میبایست قبل از روشن شدن
الکتروفیلتر روشن شده و مدتی پس از خاموش شدن الکتروفیلتر خاموش شوند (شکل .)9-3در صورت خراب شدن سیستم انتقال
مواد و انباشت غبار در داخل قیفها عملکرد الکتروفیلتر مختل شده و عالوه بر این تخلیه مواد از داخل قیفها نیز با مشکالت
زیادی همراه می باشد .بنابراین به منظور جلوگیری از این امر سنسور حرکت در انتهای شفت سیستم انتقال مواد نصب شده و در
صورت از کار افتادن سیستم آالرم مربوطه به اتاق کنترل منتقل میشود.
جزوه آموزشی فیلترهای الکترواستاتیک
حرکت سنج ها با تشخیص حرکت شفت سیستم انتقال مواد خرابی در سیستم انتقال مواد را مشخص کرده و بدینوسیله سیگنال-
های الزم را به اتاق برق و اتاق کنترل ارسال میگردد .حرکت سنجها در مدلهای مکانیکی ،الکتریکی و الکترونیکی ساخته می-
شوند.
سطح سنجها:
در مواردیکه احتمال گرفتگی قیفها زیاد میباشد از سطح سنج نیز استفاده میشود .این سنسورها در داخل قیف نصب شده و
جمع شدن غبار را نشان میدهند .سطح سنجها در مدلهای مکانیکی ،اولتراسونیک و خازنی تولید میشوند.
این مقرهها (شکل )11-3به مظور عایق کردن قسمتهای برقدار الکتروفیلتر مورد استفاده قرار میگیرند و بسته به نوع مصرف،
میزان ولتاژ و درجه حرارت محل نصب انتخاب میشوند و به طور کلی 3گروه مقرههای اتکایی (جهت نگه داشتن سیستم تعلیق
الکترودها) مقرههای میلهای (جهت انتقال نیروی سیستم ضربه زن به الکترودها) و مقرههای عبوری (جهت انتقال ولتاژ به
این کابلها در مواردیکه ترانس رکتیفایر به صورت زمینی نصب میشوند .جهت انتقال ولتاژ الکتریکی از ترانس رکتیفایر تا روی بام
وروری فیلتر مورد استفاده قرار میگیرند .این کابلها میبایست قادر باشند ولتاژ باالی 151-51کیلو ولت را تحمل کرده و همراه
با سرکابل ها و متعلقات مربوطه همواره یکی از بخش های پر هزینه نصب الکتروفیلتر بوده و در تعمیرات و نگهداری نیز باید مورد
این کابلها وظیفه تغذیه الکتریکی موتورها ،هیترها و انتقال سیگنالهای مختلف الکتروفیلتر را تا اتاق فرمان به عهده دارند و با
توجه به میزان مصرف فاصله تا مصرف کنندهها ،تابلو ،محل نصب و شرایط آب و هوایی انتخاب و نصب میگردند.
سیستم زمین:
یکی از بخش های مهم الکتروفیلتر سیستم زمین بوده که به دو منظور حذف کابل برگشت فشارقوی و ایجاد ایمنی در الکتروفیلتر
مورد استفاده قرار میگیرد .که در هر حال به خاطر اتصال این بخش به ولتاژ فشار قوی ترانس رکتیفایرها ضریب اطمینان باالیی را
در طراحی و نصب سیستم زمین می بایست در نظر گرفت .عالوه بر این بازرسی و تعمیر و نگهداری این بخش از اهمیت ویژهای
برخوردار است.
اگر به منحنی ولتاژ برای یک الکتروفیلتر توجه کنیم دیده میشود که با افزایش ولتاژ تا حد مشخصی جریان تقریباً صفر باقی میی-
ماند .در صورتی که ولتاژ از این حد مشخص فراتر رود ناگهان جریان در الکتروفیلتر برقرار میشود .این مینیمم ولتیاژ را کیه بیه ازاء
آن جریان الکتروفیلتر کمی باالتر از صفر قرار میگیرد ولتاژ شروع کرونا مینامیم .با اضافه کردن بیشتر ولتاژ جریان بیشتر و بیشیتر
با افزایش ولتاژ به حدی میرسیم که جریان الکتروفیلتر ناگهان زیاد میشود و ولتاژ افت میکند .در این حالیت ییک جرقیه خفییف
بین الکترود تخلیه و الکترود جمعآوری زده شده و باعث افزایش یونیزاسیون گاز میشود این رویداد را جرقه ) (Sparkمینامیم.
پس از بروز جرقه گاز یونیزاسیون شدیدی پیدا کرده و در صورتی که ولتاژ الکتروفیلتر را برای مدت کوتاهی قطع نکنم این یونهیای
در این حالت بین الکترود تخلیه و الکترود جمعآوری قوس شدید جریان الکتریسته ) (ARCایجاد میگردد .به عبیارتی مییتیوان
الیه غبار جمع شده بر روی الکترود جمعآوری دارای مقاومت الکتریکی است جریان گذرنده از این الیه باعث ایجاد ولتاژ در دو سیر
ولتاژ ایجاد شده متناسب با مقدار مقاومت الیه شدت جریان میباشد)E=R×I( .
در صورتی که مقاومت ذرات باال باشد افت ولتاژ ایجاد شده در یک الیه نازک از غبار یک میدان قوی الکتریکی ایجاد میکنید .ایین
الیه متخلخل بوده و در داخل آن مقدار قابل توجهی گاز وجود دارد.
میدان الکتریکی دو سر الیه باعث یونیزه شدن گاز داخل الیه شده و با ایجاد یونهای مثبت و منفی ،یونهیای منفیی جیذب الکتیرود
جمع کننده شده و یونهای مثبت به همراه ذرات غبار با بار مثبت از الیه غبار جدا شده و به سمت الکترود تخلیه حرکت مییکننید.
برگشت هاله با افت ولتاژ در الیه خاک (ذرات) جمعآوری شده متناسب است و هر چه این افت ولتاژ بیشیتر باشید شیدت برگشیت
هاله ) (BCبیشتر خواهد بود .با توجه به اینکه افت ولتاژ از رابطه E=RIحاصل میگردد در قسمتهایی که جرییان بیشیتر اسیت
افت ولتاژ بزرگتر و پدیده برگشت هاله ) (BCشدیدتر خواهد بود .بنابراین برای جدا سازی ذرات با مقاومیت بیاال نیوعی از الکتیرود
تخلیه بکار گرفته میشود که توزیع جریان یکنواختتری بر روی سطح جمعآوری داشته باشد و اثر ) (BCکاهش مییابد.
پس از بروز جرقه در فیلتر ،الکتروفیلتر ) (ESPقادر به تحمل دامنه ولتاژ قبل از جرقه نمیباشد و سیستم کنتیرل مییبایسیت بیه
گونه ای عمل کند که ولتاژ کمتری به فیلتر اعمال و زمان کوتاهی جهت از بین رفتن یونهای اضافی ولتاژ الکتروفیلتر را قطع کند.
همانطور که گفته شد قوس الکتریکی ،جرقه قویتری است بنابراین پس از بروز قوس الکتریکیی ،الکتروفیلتیر دامنیه ولتیاژ خیلیی
کمتری را میتواند تحمل کند و سیستم کنترل میبایست زمان قطع ولتاژ طوالنیتری نسبت به حالت جرقه داشته باشید از طرفیی
-1کاهش سرعت جذب ذرات (یون های مثبت به سمت الکترود تخلیه حرکت کرده و در طی مسیر با یونهای منفی و ذرات یونهای
مثبت غبار برخورد میکنند و باعث کم شدن بار ذرات غبار و در نتیجه کاهش سرعت جذب میگردد).
-2برگشت ذرات جذب شده :روش دیگری جهت تشخیص BCوجود دارد و آن ترسیم منحنیی ولتیاژ بیر حسیب مجیذور جرییان
) ( mAمیباشد در صورتیکه منحنی با شیب ثابت حاصل گردید نمایانگر عدم وجود BCمیباشد .افت ولتاژ دو سر الییه خیاک
روی سطوح جمع آوری بر حسب ضخامت الیه ذرات غبار متفاومت خواهد بود و حدوداً بین 2الی 11KVمیباشید .شیکل صیفح
بعد حالت بدون برگشت هاله و حالت بروز برگشت هاله ضعیف و قوی را نمایش میدهد.
شکل -13-3حالت بدون برگشت هاله و حالت بروز برگشت هاله ضعیف و قوی
روشهای متعددی برای تشخیص جرقه ) (Sparkوجود دارد .یکی از روشهای قدیمی اندازهگیری جریان و مقایسیه بیا ییک سیطح
جریان ماکزیمم میباشد .بدین گونه که پس از بروز جرقه از حد مشخصی فراتیر مییرود (حیدوداً %121جرییان نیامی) .ایین نیوع
آشکارسازی جرقه ) (Sparkدارای یون عیب میباشد که جریان نسبتاً شدیدی در الکتروفیلتر برقرار و یونهای اضافی شدید به
جزوه آموزشی فیلترهای الکترواستاتیک
وجود می آید .بنابراین افت ولت قابل توجهی در ولتاژ ی زمان قطع نسبتاً طوالنی برای از بین رفتن یونهای اضافی میورد نییاز میی-
باشد .روش مرسوم امروزه (جدید) استفاده از ولتاژ دیوایدر میباشد .در این روش از افت ناگهانی ولتاژ ESPجهت تشیخیص جرقیه
استفاده می گردد .البته روشهای دیگری نیز جهت تشخیص جرقه وجود دارد مانند بروز اختالف فاز بین جریان و ولتاژ اولیه تیرانس
به کمک ولتاژ دیوایدر ولتاژ واقعی ESPاندازهگیری میشود و در صورت بروز قوس الکتریکی ) (ARCافت شدیدی در ولتاژ ایجاد
میشود و اگر این افت ولتاژ در زمان نسبتاً طوالنی در حد صد میلی ثانیه باقی بماند ) (ARCتشخیص داده میشود .روشهای
دیگری جهت تشخیص قوس الکتریکی ) (ARCوجود دارد از قبیل :اندازهگیری جرییان و افیزایش آن از حید مجیاز ،ییی مقایسیه
جریان در هر پریود برق شهر یا پریود قبلی و در صورت افزایش ناگهانی جریان و باقیماندن آن قوس الکتریکیی ) ARCتشیخیص
داده میشود.
برای تشخیص این پدیده نیز روشهای متعددی وجود دارد که یکی از آنها اندازهگیری نسبت ولتاژ به جریان مییباشید و در صیورتی
که نسبت ولتاژ به جریان از حد مشخصی کمتر شود پس هال ) (BCتشیخیص داده مییشیود .شیکل زییر منحنیی ولتیاژ جرییان
شکل -14-3منحنی ولتاژ جریان الکتروفیلتر را در هنگام بروز پدیده برگشت هاله
هنگام بروز جرقه جهت جلوگیری از افزایش شدید جریان ،سیستم کنترل با قطع ولتاژ ESPبه مدت بیست میلیی ثانییه و پیس از
آن برقراری ولتاژ با دامنه کمتر نسبت به قبل از بروز جرقه از تبدیل شدن جرقه به قوس الکتریکی جلوگیری میکند .البته هر چیه
شدت جریان بیشتر باشد مدت زمان قطع ولتاژ بیشتر و دامنه آن پس از برقراری کمتر خواهد بود.
پس از تشخیص قوس الکتریکی توسط سیستم کنترل قوس الکتریکی به مدت چند پریود برق شهر (حدوداً 111میلی ثانیه) ولتیاژ
الکتروفیلتر را قطع تا یونهای اضافی باز ترکیب شوند .از طرفی پس از برقیراری ولتیاژ ،نسیبت بیه دامنیه ولتیاژ قبیل از بیروز قیوس
الکتریکی ولتاژ ESPکاهش قابل توجهی دارد که این کاهش از مقدار مربوط به حالت جرقه نیز به مراتب بیشتر میباشد .زمان
جزوه آموزشی فیلترهای الکترواستاتیک
قطع ولتاژ ،افت دامنه ولتاژ پس از بروز قوس الکتریکی متناسب با شدت آن توسط سیستم کنترلهای جدید به طور اتوماتیک بیرای
پدیده برگشت هاله با افزایش شدید جریان و کاهش ولتاژ همراه بوده و به دنبال آن کاهش رانیدمان الکتروفیلتیر را شیاهد خیواهیم
بود .جهت از بین بردن اثر نامطلوب برگشت هاله ) (BCدو عمل میتوان انجام داد:
کاهش مقاومت ذرات را با اضافه کردن آب ،آمونییک یا SO2میتوان انجام داد اما این کار اغلب سیاده نیسیت .کیاهش جرییان راه
بسیار ساده تری است اما با کاهش جریان به دلیل عدم توزیع یکنواخت جریان بر روی سطح الکترود جمع کننیده رانیدمان کیاهش
مییابد .جهت باال نگه داشتن راندمان با پالسی کردن ولتاژ ی جریان ESPمی تیوان رانیدمان بهتیری بیرای ذرات بیا مقاومیت بیاال
بدست آورد .پهنای پالسهای جریان کمتر از ده میلی ثانیه خواهد بود و با توجه به ثابت زمیانی بیزرال الییه ذرات در حید ثانییه در
فواصل چند میلی ثانیهای الیه غبار فرصت ایجاد پدیده BCنخواهد داشت .از طرفی میانگین جریان و ولتاژ نسبتاٌ باال خواهید بیود.
بنابراین با توزیع مناسب جریان اثر برگشت هاله ) (BCمینیمم میگردد .طبق شکل زیر:
در صورت بروز این خطا ممکن است حوادث زیر رخ داده باشد:
الف -در داخل فیلتر مشکلی وجود داشته باشد از قبیل انحرافیات شیدید الکترودهیا ییا پیر شیدن هیاپر و در نتیجیه اتصیال کوتیاه
پ -کلید در وضعیت گراند قرار داشته باشد ( البته در یک سیستم کامل در این حالت سیستم اجازه استارت نمیدهد)
در صورتی که دمای ترانس از حد مجاز فراتر رود این خطا نمایش داده میشود که در این صورت ممکن است یکیی از حیاالت زییر
پ -رادیاتور ترانس بقدری گرد و غبار گرفته که نمیتواند عمل خنک کردن ترانس را بخوبی انجام دهد.
ت -مقدار جریان ترانس بیش از حد مجاز آن میباشد ( در این صورت واحد کنترل را تنظیم کنید)
ث -اگر ترانس در باالی الکتروفیلتر نصب شده باشد نور مستقیم آفتاب باعث ایجاد گرمای شدید میشود جهت از بیین بیردن ایین
در صورتی که اشکال اضافه جریان توسط سیستم آشکار شود یکی از حاالت زیر رخ داده است:
جزوه آموزشی فیلترهای الکترواستاتیک
این خطا در هنگام بروز اضافه فشار در داخل ترانسهایی که روغن آنها تحت فشار هستند رخ میدهد که ممکن است به دالیل زییر
باشد:
-2بدلیل تولید گاز در داخل محفظه ترانس این مشکل بوجد آمده باشد.
از نظر الکتریکی الکتروفیلتر را به سه قطعه میتوان شبیهسازی کرد و در آزمایشگاه جهیت تسیت تیابلو کنتیرل HVو T/Rآن را
بکار برد .این سه قطعه طبق شکل زیر عبارتند از مقاومت ،خازن و یک فاصله هوایی که به ازای ولتاژ خاصی در آن شکسیت عیایقی
گاز رخ میدهد .برای هر الکتروفیلتر ظرفیت خازن تقریباً ثابت است و تغییرات جزئی خواهد داشت .مقدار مقاومیت متغییر بیوده و
تابعی از دما ،فشار ،خواص الکتریکی ذرات ،رطوبت و شکل الکترود تخلیه و الکترود جمعآوری است.
در هنگام کار الکتروفیلتر خانه اول بدلیل بار غباری شدید دارای ولتاژ باال و جریان پایین میباشید .در خانیه آخیر شیرایط بیرعکس
میباشد و با جریان باال ولتاژ پایین میباشد .در خانههای وسط تقریباً جریان و ولتاژ در حد متوسطی قرار دارند.
ولتاژ خانه چهارم > ولتاژ خانه سوم> ولتاژ خانه دوم> ولتاژ خانه اول
جریان خانه چهارم< جریان خانه سوم< جریان خانه دوم< جریان خانه اول
جزوه آموزشی فیلترهای الکترواستاتیک
با یک قاعده سرانگشتی هر خانه الکتروفیلتر تقریباً 80%بار غباری ورودی به آن را جدا میسازد و 20%غبیار از آن خیارج میی-
با ترسیم مقدار جریان بر حسب ولتاژ برای یک الکتروفیلتر نمونه به منحنی زیر دست مییابیم:
در این شکل دیده میشود که از سمت خانه اول به آخر ولتاژ کاهش مییابد و جریان اضافه میشود .منحنی V-Iالکتروفیلتیر نیو
با صفحات تمیز کمک میکند که در طی هر دوره زمانی توقف الکتروفیلتر با ترسیم مجدد منحنی V-Iآن را با حالت اولیه
جزوه آموزشی فیلترهای الکترواستاتیک
الکتروفیلتر مقایسه و در صورت وجود هر گونه انحراف در الکترودهای تخلیه یا جمعآوری که باعث نزدیک شدن آنها بیه یکیدیگر و
تغییر در مشخصه ولت آمپر میگردد ،مشخص شده و نسبت به رفع عیب آنها اقدام گردد.
-1هر شش ماه یک بار از روغن ترانس نمونه گرفته شود و بر روی آن تست عایقی انجام گردد.
(اینکار برای ترانسهای جدید که روغن تحت فشار میباشد نیازی نیست)
-2هر شش ماه یک بار وضعیت ظاهری ترانس ،مقرهها ،محل اتصاالت فشار قوی ،سر کابل و کابل بررسی شود.
-3حداقل هر یک ماه وضعیت ظاهری تابلو بررسی و در صورت وجود گرد و غبار تمیز شود.
-4هفتهای یک بار وضعیت موتورهای ضربهزن چک شود و در صورت گرم بودن آنها نسبت به رفع عیب اقدام شود.
-6وضعیت ظاهری مقرههای نگهدارنده در هنگام توقفات چک شود و در صورت کثیف بودن تمیز گردند.
-7هر یک ماه یک بار منحنی ولتاژ ی جریان با بار ترسیم و با منحنیهای قبل مقایسه گردد.
(تا در صورت مشاهده تغییرات ناشی از انحراف الکترودهای تخلیه یا جمعکننده نسبت به رفع اشکال اقدام گردد شیرایط را از نظیر
-8بهنگام توقفات منحنی ولتاژ ی جریان بدون بار ترسیم و با مقادیر قبل مقایسه گردد تا در صورت وجود انحراف الکترودهیا نسیبت
(قبل از اندازهگیری کلیه موتورهای ضربهزنها را به مدت حداقل ده دقیقه روشن کنید تا الکترودها کامالً تمیز گردد).
-11جهت جلوگیری از جام شدن کلییدهای دو وضیعیتی ( )Change-Over Switchesدر هنگیام توقفیات چنید مرتبیه
تعمیر تابلو کنترل HVو ترانس T/Rبا توجه به حساسیت و احتمال خطر حتماً توسط افراد متخصص صورت پذیرد و در غیر این
خطر برق گرفتگی بر هیچ کس پوشیده نیست و هر چه دامنه ولتاژ باالتر باشد برق گرفتگی کشندهتر خواهید بیود .بنیابراین جهیت
-1درب ورودی اتاق مخصوص ترانس الکتروفیلتر توسط قفل همیشه بسته باشد و بر روی آن شکل خطر برق گرفتگی فشیار قیوی
نصب شود.
هنگام بررسی تجهیزات فشار قوی ( ترانس ،T/Rسکسیونر ،کابل و سر کابیل ،مقیرههیا) حتمیاً تیابلو کنتیرل خیاموش و کلیید در
فیوزهای تابلو را بر دارید و عالوه بر این یک یادداشت بر روی تابلو بچسبانید تا آن را روشن نکنند.
در هنگام کار در داخل فیلتر عالوه بر عملیات شماره 2توسط یک کابل با دو گیره انتهایی سر خروجی ترانس را به بدنه آن متصیل
کنید.
بیییییا توجیییییه بیییییه ظرفییییییت خیییییازنی الکتروفیلتیییییر پیییییس از خیییییاموش کیییییردن تیییییابلو در صیییییورتیکه
می خواهید به داخل الکتروفیلتر بروید حتماً عمل زمین کردن الکترود تخلیه را انجام دهید در غیر این صورت انرژی ذخیره شده در
داخل الکترودهای تخلیه ،توسط بدن تخلیه میشود و بسیار خطرناک میباشد.
اینترالک مکانیکی و الکتریکی نصب شده بر روی درب ورودی الکتروفیلتر و درب محافظ ترانس جهت حفاظت از جیان شیما اسیت
-1در حالتی که سرهای خروجی ترانس از الکتروفیلتر باز میباشد ،از استارت تابلو خودداری کنید .زیرا ممکن است اضیافه ولتیاژ
-3محافظتهای جریان ( بیمتال) و محدودکننده جریان توسط واحد کنترل را در محدودة ظرفیت ترانس تنظیم نمایید.
-4در صورتی که Damping Resistorمعیوب شد حتماً بجای آن یک قطعه مشابه نصب شود و از اتصال کوتاه کردن مسییر بیا
شمش آلومینیومی یا مسی خودداری نمایید زیرا جهت حفاظت از کابل و پل دیودی وجود این قطعه الزامی است.
-7روغن ترانس در حد مناسبی پر باشد و بطور متناوب هر چند ماه سطح آن رؤیت و در صورت نیاز نسبت به شارژ آن اقدام گردد.
-9سنسور اندازهگیر دمای ترانس روی مقدار مجاز نوشته شده بر روی بدنه ترانس تنظیم گردد.
تاریخچه:
کنترل سیستم تغذیه فیلتر های الکترواستاتیک در ابتدا ب ه طریق دستی انجام میشد ،ابتدایی ترین روش کنترل که در اوایل دهه
1921میالدی بکار گرفته شد از تپ هایی در اولیه ترانس فشار قوی استفاده میکرد و برای تغییر تپ ها از اپراتور استفاده میشد.
یعنی اپراتور ولتاژ اعمالی به الکتروفیلتر را با تعویض تپ روی ولتاژ ثابت و معینی تنظیم کرده و دستگاه تا تنطیم مجدد ،در ولتاژ
ثابت کار میکرد .اما به دلیل تغییر لحظه ای شرایط کار فیلتر ،به طوری که به ازا یک انرژیزاسیون کارایی مناسبی را ارایه ندهد،
داشتن بهترین کارایی در تمامی لحظات ،مستلزم تغییر و کنترل انرژیزاسیون به طور اتوماتیک است و کنترل به طریق دستی
جزوه آموزشی فیلترهای الکترواستاتیک
کارایی چندانی نخواهد داشت .با توسعه منابع تغذیه فیلتر ،راه هایی برای حذف نقش اپراتور و اتوماتیک کردن کنترل منابع تغذیه
پیدا شد.
منابع تغذیه فیلتر با کنترل اتوماتیک در اواخر دهه 1931میالدی به وجود آمدند ،این منابع تغذیه عموما شامل یک ترانس فشار
قوی بودند و برای کنترل ولتاژ به طور اتوماتیک ،از تغییر تپ در سیم پیچ اولیه ترانس با فرمان دادن مناسب به یک موتور
الکتریکی بهره گرفته می شد .اما این روش نیز چندان رضایت بخش نبود ،زیرا امکان تغییر و کنترل سریع ولتاژ به دلیل
محدودیت در سرعت موتور و تغییر تپ وجود نداشت ،عالوه بر این تغییرات دائم تپ در ترانس باعث استهالک زودرس قطعات
مکانیکی سیستم تغذیه می شود ،با ارائه تقویت کننده های مغناطیسی در دهه 1951میالدی ،با استفاده از ترانسد اکتور و کنترل
ولتاژ DCسلف اشباعی که بطور سری با اولیه ترانس قرار داشت ،کنترل اتوماتیک جریان اولیه ترانس امکانپذیر شد .با توسعه و
پیشرفت صنعت نیمه هادی و اختراع تریستورهای سیلیکونی در دهه 1961میالدی ،کترل منبع تغذیه الکتروفیلتر ها توسط یک
زوج ترستور که به صورت موازی –معکوس در اولیع ترانس قرار میگرفت ،انجام شد .در روشهای نوین امروزی نیز همچنان از
تریستور ها انجام میشود ولی برای فرمان تریستورها و پیاده سازی توابع کار و الگوریتمهای کنترلی مختلف از میکروپروسسورها و
یا PLCبهره گرفته می شود .سیستم های جدید کنترل کننده الکتروفیلتر عموما مبتنی بر میکروپروسسور هستند و از قابلیتهای
متفاوتی برخوردارند .قابلیت های سیستم کنترل کننده جدید در ادامه بررسی شده است.
برای جذب ذرات با مقاومت باال و جلوگیری از وقوع پدیده تخلیه برگشتی ،از کنترل کنندههای جدیدتر که مجهز به سیستم تغذیه
پالسی هستند استفاده میشود .کنترل به روش تناوبی نیز یکی از روشهای کنترلی جدید است که برای جلوگیری از وقوع پدیده
سیستم کنترل کننده آنالوال الکتروفیلتر با استفاده از قطعات الکترونیکی Discreetطراحی و ساخته شده است و از قابلیت و
قدرت مانور زیادی در کنترل فرآیند های صنعتی مربوطه برخوردار نیست .در اینجا تجهیزات مورد نیاز و عملکرد سیستم کنترل
کننده های موجود را بطور مخت صر بررسی مینماییم و از قابلیت ها و نحوه عملکرد آن برای پیاده سازی سیستم کنترل کننده
میکروپروسسوری که کارایی آن به مراتب بیشتر از سیستک موجود است استفاده خواهیم کرد.
جزوه آموزشی فیلترهای الکترواستاتیک
بخش الکتریکی فیلتر عالوه بر تغذیه الکتریکی صفحات و الکترود های تخلیه ،وظیفه کنترل ولتاژ جهت دستیابی به باالترین بازده
جذب را نیز برعهده دارد .سیستم منبع تغذیه فیلتر های الکترواستاتیک مدرن شامل ترانس فشار قوی به همراه یکسو ساز تمام
موج و مقسم ولتاژ میباشد.که درون محفظه ترانس نصب میشوند .از شنت جریان در خروجی فیلتر برای اندازه گیری و کنترل
سطح ولتاژ اعمالی به صفحات استفاده میشود .سلف در ورودی ترانس که یک سلف خطی است جریان ورودی را صاف کرده و
دامنه جریان ورودی به هنگام وقوع جرقه را محدود مینماید در بعضی سیستم ها از چوک فرکانس باال در ثانویه ترانس برای
محدود کردن دامنه پالس های شدید ناشی از وقوع جرقه استفاده میشود .عناصر کنترل ولتاژ یک زوج تریستور است که با فرمان
مناسب توسط کنترل کننده ،میزان ولتاژ اعمالی به فیلتر را کنترل میکند .با این توضیخات میتوان گفت بخش الکتریکی فیلتر باید
)5کنترل کنند جریان متناوب(یک زوج تریستور جریان موازی به عنوان .)AC Chopper
)7تابلو شامل مدار فرمان ،کلید های قطع و وصل ،نمایشگر ها و حفاظت های مختلف فیلتر.
عملکرد کلی سیستم به این صورت است که ترانسفورماتور ولتاژ باال از طریق سلف محدود کننده جریان و تریستور های کنترل
کننده جریان متناوب با ولتاژ متغیر و تحت کنترل تغذیه می شود .ولتاژ اولیه ترانس را با فرمان دادن مناسب به تریستور ها میتوان
از صفر تا حداکثر تغییر داد .ولتاژ ثانویه ترانس توسط یکسوساز تمام موج فشار قوی یکسو شده و قطب منفی ولتاژ مستقیما و یا از
طریق یک چوک RFبه الکترود های کرونا اعمال شده و قطب مثبت به همراه صفحات جذب از طریق مقاومت نمونه گیر جریان
به زمین وصل شده است .سیستم کنترل موجود به نحوی طراحی و ساخته شده است که طبق تایع کار ثابت و از پیش تعریف شده
جزوه آموزشی فیلترهای الکترواستاتیک
و با توجه به دامنه سیگنال فیدبک جریان ،فرمان مناسب را به تریستور ها ارسال میکند .برای رسیدن به حداکثر بازده جذب باید
باالترین ولتاژ حد ممکن (ولتاژ آستانه جرقه) به الکتروفیلتر اعمال شود و با توجه به شرایط متغیر درون محفظه فیلتر و تغییر و
تغییر خواص گاز و ذرات و عدم امکان تثبیت این شرایط ،ولتاژ آستانه جرقه نیز متغیر است .لذا برای رسیدن به ولتاژ کار مطلوب و
تضمین عملکرد بهینه الکتروفیلتر تحت شرایط مختلف ،بایستی ولتاژ به طور پیوسته و اتوماتیک تحت کنترل و نظارت قرار گرفته و
ولتاژ آستانه شکست در هر لحظه آشکار شود .وقوع شکست الکتریکی در فیلتر ها پدیده مطلوبی نیست و باید حتی االمکان از وقوع
آن جلوگیری شود ،زیرا و قوع جرقه ها نه فقط باعث کاهش بازده جذب می گردد بلکه به تاسیسات مکانیکی و الکتریکی فیلتر نیز
آسیب میزند.ولتاژ اعمالی به صفحات یکسو شده تمام موج است و دارای مولفه بزرال DCبه همراه ریپل هایی با فرکانس اصلی
111هرتز میباشد .دامنه ریپل ها به خازن ذاتی بین صفحا ت و الکترود ها بستگی دارد .مقدار این خازن به دلیل متغیر بودن دی
الکتریک آن که به خواص گاز و ذرات معلق در آن وابسته است ،همواره در حال تغییر است.
تابع کار:
تعریف و انتخاب تابع کار مناسب که بر اساس آن الکتروفیلتر عمل نماید ،عامل مهمی در دستیابی به بازده جذب باالتر و صرفه
جویی بیشتر در مصرف انرژی الکتریکی به حساب می آید .تابع کار بای تا آنجا که ممکن است بر اساس روابط علمی و عملی حاکم
بر میدان های الکترواستاتیک و شناخت خواص گاز و ذرات استوار باشد و سیستم کنترل کننده نیز به منظور پیاده سازی و اجرای
این تابع کار به شکل بهینه ای طراحی شده باشد سیستم کنترل کننده میکروپروسسوری ساخ جهاد بر اساس تابع کار مناسبی که
از قبل تعریف و در نظر گرفته شده ،طراحی ساخته شده است .به دلیل آنکه طراحی و ساخت سیستم با استفاده از مدارات
مجتمع پیشرفته ای همچون میکروپروسسورها انجام شده است .پیاده سازی و تعویض تابع کار آن به راحتی با تغییر مقادیر
پارامترها و متغیر های مورد نظر از طریق صفحه کلید امکان پذیر است .یکی از وظایف سیستم کنترل ،یافتن ولتاژ کار مناسب در
هر لحظه میباشد .ولتاژ کار مناسب بیانگر نقطه کار مطلوب سیستم است و نقطه کار مناسب همان ولتاژ آستانه وقوع جرقه است و
کنترلر همواره به نمونه گیری از جریان و ولتاژ نقطه کار الکتروفیلتر را در نزدیکی ولتاژ آستانه جرقه نگه میدارد .عالوه بر این
اپراتور قادرمیباشد حداکثر ولتاژ و جریان الکتروفیلتر را توسط کنترلر تعیین نماید .در این حالت میزان جریان و ولتاژ از این مقادیر
با امکان تنظیم سه پارامتر سرعت افزایش ولتاژ ( ،)rateمیزان میزان کاهش ولتاژ پس از وقوع شکست الکتریکی -duو حد مجاز
جریان قابل عبور از فیلتر ( ) Setpمی توان شرایط مطلوب عملکرد فیلتر را فراهم کرد .این نمونه تابع کار بر مبنای کنترل جریان
و افزایش ولتاژ تا وقوع جرقه و یا رسید به حالت محدود کنندگی عمل میکند .این سیکل مرتبا تکرار شده و شکل تابع کار در
حوضه زمان شبیه شکل موج دندانه اره ای خواهد بود .در شکل تابع کار مشاهده میشود که با وقوع جرقه ها ،ولتاژ تغذیه فیلتر
سری عا به مدت زمان معینی قطع شده و سپس طی دو مرحله نخست ،سریعا افزایش یافته و سپس با سرعت تعیین شده افزایش
می یابد تا جایی که جرقه بعدی رخ دهد ،یا با رسیدن به حد محدود کنندگی جریان افزایش ولتاژ متوقف می شود .تجربه نشان
داده است که این نمونه کار در صنعت سیمان یکی از مناسب ترین توابع کار برای کنترل سیستم تغذیه الکتروفیلتر ها میباشد.
سیستم کنترل کننده آنالوال جهت پایدار سازی و اجرای تابع کار به الکتروفیلتر به اجزا و بخش های زیر نیاز دارد:
در شکل زیر ارتباط بخش های ختلف سیستم کنترل کننده آنالوال با یکدیگر بصورت بلوک دیاگرام ساده مشخص شده است
کنترل کننده های جدید سیستم تغذیه ا لکتروفیلتر ها میکروپروسسوری هستند .دیجیتالی بودن کنترل کننده باعث میشود که
فیلتر را بهتر و دقیق تر بتوان کنترل کرد .جریان و ولتاژ فیلتر را میتوان دائما اندازگیری کرده و بر اساس آن رفتار مشخصه ولتاژ
جریان را بررسی نمود .با تحلیل رفتار ولتاژ-جریان بطور همزما ن ،پدیده تخلیه برگشتی در صورتوقوع قابل تشخیص است .کنترل
کننده کامپیوتری مشاهده عملکرد هر قسمت از فیلتر را از راه دور امکان پذیر می سازد.
دالیل متعددی برای استفاده از میکروپروسسور جهت کنترل سیستم تغذیه الکتروفیلترها مد نظر است که چند مورد آن عبارتند از:
جزوه آموزشی فیلترهای الکترواستاتیک
امکان پیاده سازی الگوریتمها و توابع کار متفاوت کنترلی جهت دستیابی به راندمان جذب باالتر با سهولت بیشتر.
امکان توسعه سیستم از جمله ایجاد شبکه محلی و کنترل از راه دور.
امکان نظارت و نمایش و اعمال تغییرات به نحو ساده و مطلوب برای اپراتور.
تعیین سطوح رمز جهت دسترسی و نظارت و اعمال تغییرات در الگوریتم کنترلی برای مسئولین در ردههای مختلف.
به دلیل نصب سیستم کنترل در محیط صنعتی مملو از نویز و اغتششات الکتریکی ،حداکثر حفاظتها جهت جلوگیری از
بروز اختالل در عملکرد سیستم کنترل ،اعمال شده است .برای این منظور تبادل اطالعات و ارسال یا دریافت فرامین بین
مدار قدرت و فرمان با استفاده از ایزوالتورها صورت پذیرفته است .برای حفاظت سیسیتم در مقابیل جرییان هیای شیدید
ناشی از وقوع جرقه درون الکتروفیلتر ،از المانهای حفاظتی مثل وریستور ،دیودهای سریع و برقگیر استفاده شیده اسیت.
کابلهای شیلد دار برای انتقال سیگنالهای جریان و ولتاژ فیلتر مورد استفاده قرار گرفتهاند.
بسمه تعالی
Electrostatic Precipitator
Ele Training Booklet
هدف از نگهداري پيشگيرانه نگه داشن و ثابت كردن راندمان الكتروفيلتر در دراز مدت و يا كاهش و مينيمم كردن خرابی
اجزاء الكتروفيلتر كه روي راندمان تأثير دارند میباشد .مهمترين جنبه نگهداري پيشگيرانه بازرسی داخلی و خارجی
هميشگی الكتروفيلتر میباشد .اين بازرسيها شامل روزانه يا شيفتی ،هفتگی ،ماهيانه و ساليانه میباشد.
بازرسی روزانه اغلب شامل خواندن و ثبت اطالعات میباشد .هدف از بازرسی روزانه شناسايی كردن مسائل عملكردي است كه
وجود دارد و ممكن است با رشد و توسعه به قسمتهاي ديگر باعث خرابی و خسارت شود .تجهيزات ابزار دقيق كه روي
الكتروفيلتر نصب میباشد اولين نشاندهندههاي مسائل عملكرد میباشند. .دادههاي فرايندي حين كار و ميزان توان كرونا
بايستی ثبت و با مقادير اوليه و مبنا مقايسه گردد .مقادير مربوط به توان كرونا بوسيله ولتاژ اوليه ،جريان اوليه ولتاژ ثانويه و
جريان ثانويه براي هر خانه از الكتروفيلتر بدست میآيد .در اكثر موارد ميزان غبارسنج نشاندهنده راندمان الكتروفيلتر
میباشد .هر تغيير در مقادير فوق نسبت به مقادير اوليه مهم می باشد زيرا نشان دهنده عيبيابی و يا نگهداري بيشتر
میباشد .هر گونه تغييري در مقادير خانه يا خانههاي الكتروفيلتر باعث میگردد كه بازرس بدنبال مشخص كردن علت
تغييرات باشد .از روي قرائت مقادير الكتريكی می توان به علت پی برد عالوه بر قرائت پارامترهاي الكتريكی آيتمهاي زير نيز
عملكرد سيستم انتقال مواد چك شود .تمامی قطعات انتقال مواد ،روتاري والو و تجهيزات متعلقه بايد داراي عملكرد پيوسته
جهت حمل غبار جذب شده باشند .اگر براي هاپر احتياج به گرمكن باشد جريانسنج هر هاپر نشاندهنده عملكرد آن میباشد.
گلوگاه هاپر بايستی در هنگام لمس كردن گرم باشد .يك گلوگاه هاپر سرد نشان دهنده گرفتگی هاپر میباشد .البته عملكرد
نشان دهنده سطح مواد درهاپر نيز بايد كنترل شود .همچنين تمامی دربهاي بازديد هاپر جهت نشتی و ريزش مواد بايستی
كنترل شود.
عملكرد ضربهزنها بايستی كنترل شود .اگر هر ضربهزنی عمل نمیكرد بايستی تعمير و نگهداري مناسب انجام شود.
بازرسی هاي ديگر مربوط به قسمت خارجی الكتروفيلتر شامل وجود جرقه در كانال ولتاژ قوي باالي فيلتر ،جرقه ناگهانی كه به
وسيله قرائت در تابلو كنترل ولتاژ مشخص میشود و نشتی هوا در اطراف دربهاي فيلتر میباشد.
2
اگر چه اين مسائل بر روي راندمان الكتروفيلتر تأثير می گذارد اما اگر بموقع رفع شوند در دراز مدت تأثير روي راندمان ندارند.
پارامترهاي عملكرد و تعيين تغييرات مورد نياز جهت بهبود عملكرد يا دستورالعمل نگهداري را بيان میكند .بعالوه اين مرور
نگهداريهاي مورد نياز كه بايستی برنامهريزي سريع شوند را بيان می كند .باالخره يك هفته زمان كافی براي تغيير در
عملكرد (به عبارت ديگر شدت و زمان ضربهزنها ،تغيیر بعضی متغيرهاي فرايندي و عمليات روي گاز) میباشد كه تأثير روي
راندمان فيلتر داشته گرچه زمان زيادتري براي ثابت كردن روند احتياج است.
بعد از مرور اطالعات هفتگی و مقايسه مقادير با حالت مبنا ،بازرس بايستی كنترل فيزيكی فيلتر شامل فعاليتهاي بازرسی
روزانه را انجام دهد .همچنين موارد زير بايستی كنترل شود :
وقتی كه قرائت مقادير ( T-Rجريان ـ ولتاژ) تمام شد ،فيلترهاي تهويه تابلوي T-Rبايستی كنترل و تميز يا تعويض گردد .اگر
چه بعضی از تابلوها فن خنككننده ندارند ،هواي ورودي و خروجی به تابلو بايستی براي تميز نگهداشتن محفظه داخلی تابلو
فيلتر گردد .تجمع غبار بر روي مدارهاي الكتريكی و منابع توليدكننده حرارت باعث افزايش دما و مسائل الكتريكی در
مدارهاي كنترل میگردد .پيشنهاد میشود كه تابلوهاي T-Rدر مكانی كه دماي آن كنترل و هواي آن تميز میباشد قرار
گيرند تا مسائل مدارهاي كنترل حداقل شود .عملكرد ضربهزنها بايستی كامالً در حين بازرسی هفتگی كنترل شود .هر
ضربهزن يا سيستم ضربهزن بايستی راهاندازي شود .اگر تغيير در نحوه عملكرد ضربهزن مورد نياز است بايستی داده شود تا
به حالت دلخواه وبهينه رسيد .تنظيم عملكرد جديد ضربهزنها بايستی ثبت و راندمان آن در طول هفته آينده مورد ارزيابی قرار
گيرد.
بايستی دماي عملكرد و ميزان روغن در ترانسفورمر بازرسی شود .معموالً پالك روي آن ميزان دامنه عملكرد مطلوب را نشان
میدهد .بعالوه عملكرد سيستم تهويه مقره و گرمايشی آن بايستی كنترل شود .فيلتر هواي سيستم تهويه مقره نيز بايستی
كنترل و تميز يا تعويض گردد .خرابی سيستم تهويه هواي مقره باعث رسوب و ميعان روي سطوح مقره شده و ترك يا
شكستن آن میگردد.
همه دربهاي بازديد بايستی جهت نشتی هوا كنترل گردند .درب بايستی كامالً بسته و قفل باشد .اگر نشتی وجود داشته باشد
واشر درب بايستی تعويض گردد .نشتی باعث جرقه اضافی در يك منطقه از الكتروفيلتر ،خوردگی ،بازگشت دوباره غبار و
تابلوهاي كنترل T-Rو ضربهزنها بايستی از هر نوع غبار تميز شوند .از داخل تابلو عملكرد همه ضربه زنها بايد كنترل شود.
كنترل بايد شامل ضربه صحيح به سندانها ،ارتفاع مناسب چكش و انتقال انرژي مناسب باشد .گيربكس ضربهزنها بايستی
جهت ريزش روغن كنترل شود .گرمكن هاي هاپرها بايستی كنترل شوند .آژير سطح در هاپر براي عملكرد صحيح بايستی
كنترل شود .ابزار دقيق فيلتر بايستی كنترل و كاليبره شوند كه شامل همه نشانگرهاي ولتاژ و جريان میباشد.
بازرسی شش ماهه ممكن است با تعمير و نگهداري در حالت توقف و بازرسی داخلی در زمان توقف صورت گيرد.
دستورالعمل شش ماهه شامل روانكاري لوالي دربها ،تميز كردن و روانكاري قفلهاي مكانيكی و تمامی اتصاالت به زمين
تست Air-loadجريان ـ ولتاژ براي هر خانه فيلتر پيشنهاد میگردد .اين تست براي ثبت و مقايسه نتايج بعد از تمام شدن
برنامه تعمير و نگهداري انجام میشود .زمانی كه تست Air-Loadتمام شد بازرسی شروع میشود .در حين بازرسی بيشتر
توجه به نقاطی است كه شرايط غير نرمال وجود دارد .با سيستم قفل مكانيكی بازكردن دربهاي الكتروفيلتر يك عمليات
وقت گير است اما اين سيستم باعث اتصال به زمين و جلوگيري از حادثه برقگرفتگی پرسنل در داخل فيلتر میگردد .زمانی
كه مراحل سيستم قفل مكانيكی تمام شد و دربها باز شدند تسمه اتصال به زمين به الكترود تخليه متصل میگردد .قبل از
ورود شخص به فيلتر نمونهگيري هواي داخل براي تعيين ميزان اكسيژن و مواد سمی و سوختنی بايستی انجام شود .پيشنهاد
می گردد كه فيلتر سرد و تهويه شده باشد .بازرسی اوليه سيستم الكترود مثبت و منفی بايد چندين بار انجام شود .اول ميزان
تجمع غبار بر روي سطوح بايست كنترل شود .معموالً اليه غبار با ضخامت 1"/8تا " ¼ بعد از عمل ضربهزن بر روي سطوح
باقی میماند .تجمع بيش از حد غبار باعث مسائلی در توزيع گاز و قسمت الكتريكی فيلتر میگردد كه نشاندهنده ضربه كم
يا غيرمؤثر ضربهزن می باشد .تميز بودن قطعات نشانگر شرايط مقاومت الكتريكی كم ،سرعت باالي گاز و يا ضربهزدن زياد
میباشد .تجمع غبار بر روي الكترود منفی بايستی در كمترين مقدار خود باشد .نوع ،ميزان و مكان تجمع غبار در داخل فيلتر
بايستی بررسی شود .در حين بررسی تجمع غبار فاصله الكترود مثبت و منفی نيز بايستی كنترل شود .ناتنظيمی بيش از 2
cmبايستی بررسی و مكان آن براي رفع عيب يادداشت شود .اين كنترل براي هر كانال گاز يك خانه بايستی انجام شود.
ناتنظيمی باعث كاهش ولتاژ و توان الكتريكی ورودي به الكتروفيلتر و افزايش تعداد جرقه میگردد .اگر اتصال كوتاه الكترود
تخليه وجود داشته باشد الكترود بريده شده بايستی مشخص گردد .الكترود بريده شده بايستی برداشته شده و مكان آن ثبت
4
گردد .معموالً الكترود تخليه به تنهايی تعويض نمی گردد به علت اينكه نبودن چند الكترود تأثير زيادي روي راندمان
نمیگذارد .از طرف ديگر عيب در يك نقطه نشان دهنده مسئله اي در آن نقطه میباشد .فريم الكترود تخليه و متعلقات آن در
پايين و باال بايستی تنظيم باشد .فريم بايد در صفحه موازي و عمودي جريان گاز تنظيم باشد .قسمت باالي فريم بايستی
جهت تجمع زياد غبار كنترل شود زيرا باعث جرقه هاي زياد در قسمت باالي فيلتر و كاهش راندمان میگردد .اضافه كردن
صفحه جلوگيري از عبور گاز براي جلوگيري از تجمع غبار در باالي فريم نياز ضروري است .تمامی مقرهها بايستی كنترل و
غبارزدايی شده و جهت هر گونه ترك نيز كنترل شوند .هر مقره تركدار يا شكسته شده بايد تعويض گردد .هاپر بايستی در
زمان بازرسی خالی باشد .تجمع غبار در گوشهها و در قسمت باالي هاپر در محل اتصال آن به بدنه فيلتر وجود دارد و بايستی
برداشته شود .تمامی نشاندهندههاي سطح هاپر كنترل و اگر احتياج به تعمير دارد انجام شود و گرمكنهاي معيوب نيز
تعويض گردند .تمامی شيرهاي تخليه زير هاپر بايستی كنترل و تميز شده و اگر احتياج به تعمير دارد انجام شود .اين شيرها
بايستی نگهداري صحيح شوند تا از هر گونه نشتی به هاپر جلوگيري شود زيرا اين نشتی باعث گرفتگی در هاپر و بازگشت
مجدد غبار به جريان گاز می گردد .داخل فيلتر بدنه ،الكترود مثبت و منفی جهت خوردگی بايستی بازرسی شود .خوردگی
نقطهاي نشان دهنده نشتی هوا و كاهش دما به نقطه شبنم اسيدي است .تست صوتی جهت تعيين ضخامت بدنه بايستی انجام
گردد .ضربه زنها و سندان و سيستم هاي آنها مربوط به هر دو الكترود بايستی كنترل شود .اتصاالت شل شده يا قطع شده يا
كج شده بايستی تعمير شود .سيستم T-Rدر طول توقف بايستی كنترل و تميز گردد .تمامی اتصاالت بايستی جدا و تميز و
تنظيم گردند .تمامی اتصاالت برقی جهت اتصال مناسب بايستی كنترل شود .اتصاالت شل و كثيف باعث سايش الكتريكی و از
بين رفتن انرژي و عيب در T-Rمیشود .خطوط ولتاژ قوي ،و مقرهها بايستی كنترل و تميز شوند .كانال ولتاژ قوي الكتروفيلتر
جهت تجمع غبار و خوردگی كنترل شود زيرا كثيف بودن باعث اتصال به زمين میگردد .هر گونه سوراخی در اين كانال باعث
نشتی و رطوبت شده و بايستی تعمير و گرفته شود و درصورت احتياج تعويض گردد .سوئيچهاي ترانس بايستی جهت اتصال
خوب تميز و كنترل گردد .بعضی نقاطی كه بايستی در بازرسی ساالنه بيشتر توجه شود شامل كنترل كردن دربها و واشرها و
آب بندي آنها است .بايستی واشرها به صورت نيمه ساالنه يا ساالنه جهت مينيمم كردن نشتی تعويض گردند .سيستم توزيع
گاز ورودي و خروجی جهت گرفتگی و تجمع غبار بايستی كنترل شود .اين شامل داكت ورودي و خروجی نيز میشود .تجمع
غبار باعث توزيع گاز بد شده و بايستی برداشته شود .اتصاالت قابل انبساط بايستی كنترل و آببندي باشد و در صورت نياز
تعويض گردد .عيب در اتصاالت قابل انبساط باعث نشتی و خوردگی میشود .بعد از اتمام بازسی ساالنه و بيرون آمدن تمامی
پرسنل و تجهيزات دربهاي فيلتر بسته می شود سپس تست AIR-LOADبراي هر خانه انجام میگردد .اين تست نهايی نشان
به علت اينكه بازر سی خارجی در هنگام كاركرد فيلتر است ،اطالعاتی مربوط به شرايط داخلی بدست نمیآيد .شرايط داخلی
فيلتر بوسيله قرائت پارامترهاي الكتريكی هر خانه كنترل میگردد .بازرسی خارجی شامل كنترل كردن اجزاء اصلی و تعيين
اثر آنها بر روي قرائت پارامترهاي الكتريكی و بطور غير مستقيم بر روري راندمان فيلتر میباشد .اجزاء مورد بازرسی شامل
ضربهزنها و سيستم كنترل آنها سيستم تهويه مقره ها و گرمكن ،شرايط بدنه ،سيستم انتقال مواد و مشخصههاي گاز داخل
فيلتر میباشد.
هدف از بكارگيري ضربه زن جدا كردن غبار از پليت ها ،پرههاي هادي جريان گاز ،صفحات مشبك توزيع گاز و الكترودهاي
تخليه می باشد .اگر غبار از سطح پليت زدوده نشود توان بكارگيري شده در آن صفحه (خانه الكتريكی) كاهش میيابد .با
افزايش ضخامت اليه غبار بر روي پليت ميزان افت ولتاژ اليه غبار افزايش میيابد و باعث افزايش ولتاژ ثانويه T-Rبراي ثابت
نگه داشتن جريان ثانويه می گردد .تجمع غبار بر روي الكترود تخليه باعث افزايش قطر مؤثر و ولتاژ شروع كرونا میگردد.
تجمع زياد غبار باعث از بين رفتن كرونا و جرقه زودرس میگردد .تجمع غبار بر روي صفحات مشبك و هادي جريان گاز
باعث تغيير در توزيع سرعت گاز در فيلتر می گردد .ميزان تجمع غبار بر روي هر يك از اجزاء فوق تابعی از ميزان غبار ورودي
،مشخصه غبار و گاز و طراحی فيلتر می باشد .ميزان و شدت و تناوب ضربه زن براي هر فيلتر يكسان نمیباشد و با شرايط
فرايندي و عمر كاركرد فيلتر تغيير میكند .اين مهم است كه عمل هر ضربه زن مانند شرايط طراحی باشد 4 .نوع ضربه زن
شامل ضربه بادي ،ضربه مغناطيسی ،ضربه ثقلی و لرزاننده بادي يا الكتريكی و چكشی می باشند.
ضربه زنهايی كه خارج از بدنه فيلتر می باشند ارزيابی ساده تري نسبت به نوع داخل دارند .اولين قدم در بازرسی ضربه زنهاي
خار جی تعيين كاركردن كليه ضربه زنها می باشد .ارزيابی ضربه زنهاي چكشی در زمان كاركرد فيلتر مشكل می باشد زيرا تنها
ابتدا بازرس بايد توجه كند كه شافت ضربهزن میچرخد و تقريباً سرعت چرخش چقدر می باشد .اگر تعداد چكش هاي متصل
به شافت معلوم باشد تعداد ضربهاي كه در هر چرخش شافت زده میشود برابر می باشد .به علت اينكه ضربه به صورت خارجی
مشخص نمی شود روش غير مستقيم بايستی استفاده شود .يك روش مؤثر قرار دادن گوشی در پوسته فيلتردرحول و حوش
شافت ضربه زن می باشد .با شنيدن هر ضربه و دانستن مكان هندسی ضر بهزنها بر روي شافت مكان تقريبی سندان يا چكش
معيوب معلوم میگردد .عيب هاي معمول ضربه زنها شامل در مركز نبودن چكش نسبت به سندان ،لغزش چكش روي شافت
و جدا شدن سندان از پليت می باشد .يك بازرسی داخلی براي ارزيابی ضربه زنها احتياج می باشد .آب بندي شافت چكش
6
جهت نشتی هوا بايستی كنترل شود .در اشكال زير ضرورت سرويس و نظافت دقيق قطعات الكتروگيرموتور و ياتاقانهاي
سيستم ضربهزن و همچنين ضرورت اصالح موقعيت نصب Coverمحافظ الكتروگيرموتورهاي ضربه زن مشاهده میشود.
شكل 1-4ضرورت سرويس و نظافت دقيق قطعات الكتروگيرموتور و ياتاقانهاي سيستم ضربهزن
فن كانال مقره براي داشتن جريان هواي ثابت و خشك براي جلوگيري از نشت غبار بر روي مقره ها و جلوگيري از ترك
خوردن آنها می باشد .معموالً ميزان هواي فن كم می باشد و به اندازه اي است كه فشار هواي داخل كانال مقره بيش از داخل
فيلتر باشد .بازرس بايد كاركرد فن را كن ترل كند .ميزان هواي فن قابل بازرسی نمی باشد اما مؤثر بودن آن در حين بازرسی
كانال مقره تعيين می گردد .تجمع غبار نشان دهنده دبی كم فن می باشد .در صورت وجود غبار در هوا فيلتر در ورودي فن
بايستی تعبيه شود و اين فيلتر در زمانها مشخص براي داشتن دبی حجمی هواي ثاب ت تعويض گردد .گرمكن هاي هواي فن
ممكن است براي فيلتر احتياج باشد يا نباشد كه بستگی به دماي عملكرد طراحی فيلتر دارد .اين گرمكن ها براي جلوگيري از
سرد شدن گاز و ميعان در كانال مقره می باشد .اين سرد شدن باعث ميعان گاز بر روي كانال مقره و مقره گردد.
اين گرمكنها نمی تواند در موقع كاركرد فيلتر بازرسی شود .كاركرد آنها بوسيله ميزان جريان الكتريكی آنها تعيين می گردد.
بازرس بايد بوسيله آمپر متر ثابت يا پرتابل شرايط آن را كنترل كند .اين گرمكن ها معموالً ترموستاتی كنترل می شوند.
بازرس بوسيله داشتن ميزان جريان نرمال يا مبنا می تواند با مق ايسه مقدار عملكرد شرايط كاركرد و ميزان اختالف نشان
دهنده ،جريان حرارتی كم يا اتصال كوتاه شدن مدار گرمكن كنترل كند .عملكرد مناسب گرمكن هاي مقره در شرايط كاركرد
عادي فيلتر مهم نمی باشد .اما در موقع راه اندازي و گرم كردن براي جلوگيري از ميعان و ترك خوردن مهم می باشد.
براي عملكرد خوب فيلتر بدنه بايد كامالً آب بندي باشد .هر نشتی هوا به صورت موضعی باعث تغيير در مشخصه جريان گاز
(دما ،رطوبت ،اكسيژن و غيره) می گردد .بسته به محل نشتی ممكن است باعث ايجاد جرقه در ولتاژ و جريان پايين و ايجاد
تجمع غ بار روي الكترودها شود .نشتی در هاپر باعث بازگشت مجدد غبار و كاهش راندمان می شود .نشتی در فيلتر باعث
ايجاد خوردگی و افرايش حجم گاز (به عبارت ديگر كاهش زمان اقامت ،افزايش سرعت گاز در فيلتر و كاهش سطح
مخصوص) میگردد .محل دربها ،فلنج ها ،شافت ضربه زنها به صورت گوشی بايد براي نشتی هوا كنترل شود .نشتی هوا يك
مسئله است كه بوسيله پارامترهاي غير مستقيم شامل كاهش دما از ورودي تا خروجی فيلتر ،افزايش ميزان اكسيژن از ورودي
تا خروجی و پارامترهاي الكتريكی قابل تشخيص می باشد .هر نقطه نشتی بايستی مشخص و امكان خوردگی در زمان بازرسی
شكل .7-4عدم Gasketگذاري صحيح فلنج و دربها و ورود غبار به درون محفظه مقره
سيم يا لوله فلزي هادي الكتريكی توان الكتريكی ) (DCرا از سيستم T-Rبه فريم الكترود تخليه منتقل میكند .اين توان
داراي ولتاژ 22تا 55 KVمی باشد كه بوسيله روشهاي معمول عايق بندي نمی شود .ميله هاي هادي بوسيله يك محفظه و
كانال از افراد ايزوله می باشد .و هواي بين اين كانال و سيم هادي از جرقه الكتريكی جلوگيري می نمايد .ميله هاي هادي بر
روي مقره ها نگه داشته می شوند .تغيير در هواي محفظه كانال به علت رطوبت و ميعان بر روي مقره ها باعث جرقه و اتصال
زمين ولتاژ قوي می گردد .اين جرقه ها زمانی قابل شنيدن است كه جرقه ها به ديوار محفظه ضربه زده و نشاندهندههاي
بازرس بايستی هر عالمت جرقه اي را در داكت يادداشت و تعيين كند كه جرقه بوسيله نشتی هوا يا نفوذ آن يا عوامل خارجی
ديگر ايجاد شده است .جرقه ها می تواند بر اثر ته نشينی غبار يا ميعان و يا كاهش فاصله مقره ايجاد شده باشد .محفظه
تابلوهای كنترل
محفظه تابلوهاي كنترل بايستی تميز و هواي خنك در آن بكار گرفته شود .حرارت رزيستور و ترانسفورمر بوسيله سطوح پره
اي آنها منتقل می گردد .معموالً از چيلر آبی يا سيستم تهويه براي ثابت نگه داشتن هواي تابلوها (كمتر از )02 ° Fاستفاده
می شود .عيب در منتقل كردن حرارت باعث خرابی مدارهاي الكتريكی و چاپی می گردد .غبار در تابلو باعث اتصال كوتاه و
11
افزايش حرارت می شود .هواي اتاق تابلوها بايستی فيلتر گردد .بازرس بايد شرايط فيلتر اتاق را كنترل نمايد و اگر تجمع غبار
عملكرد هر كليد بايد در شرايط ورود به فيلتر در زمان بازرسی داخلی كنترل شود .اكثر قفلها از آلياژ برنز درست می شود.
سيستم انتقال مواد نقطه نهايی تخليه مواد می باشد .بر اساس نوع كاربرد ،اجزاء سيستم شامل هاپرها و غيره می باشد .بر
اساس طراحی سرعت تخليه مواد برابر سرعت مواد گرفته شده در فيلتر می باشد .مقدار جزئی تفاوت قابل قبول می باشد.
بازرسی از سيستم انتقال مواد بايستی شامل گرفتگی هاپر و سطح مواد در هاپر باشد .در سيستم انتقال نوع زنجيركش بايستی
زنجير جمع كننده در حالت كار باشد .به علت اينكه در حالت پاره شدن زنجير موتور هنوز كار می كند بنابراين فقط بازرسی
خارجی كافی نمیباشد .ميزان جريان موتور زنجير نشان دهنده پر يا خالی بودن هاپر است .در خانه اول ميزان تخليه غبار
بيشتري مورد نياز می باشد بخاطر اينكه بيشترين غبارگيري وجود دارد.
تغيير در جريان گاز باعث تغيير در راندمان فيلتر از شرايط طراحی می گردد .متغيرهايی كه بايد مورد توجه قرار گيرد دماي
دما
بازرس بايد دماي ورودي و خروجی فيلتر را ثبت و با مقادير نرمال مقايسه كند .انحراف دما باعث كاهش توان (تأثير مقاومت
الكتريك) جرقه زودرس ،خوردگی يا تغيير در حجم گاز می گردد .هر تغيير مثبت يا منفی مهم می باشد .اگر دماي گاز
بوسيله برج رطوبتدهنده كنترل شود (در صنعت سيمان) بنابراين دماي گاز به رطوبت گاز بستگی دارد .در اين حالت مقاومت
الكتريكی اليه غبار بوسيله بخار آب كنترل می شود .تغيير در دما نشان دهنده تأثير غير مستقيم در رطوبت گاز می باشد.
تأثير اكسيژن گاز بر روي راندمان فيلتر بحرانی نمی باشد اما تغ يير در اكسيژن گاز نشان دهنده تغيير در فرايند و نشتی هوا
می باشد .اكثر فرايندهاي احتراق براي افزايش راندمان احتراق داراي اكسيژن اضافی می باشند كه می تواند محدود شود.
افزايش در هواي اضافی باعث افزايش در حجم گاز می گردد .افزايش حجم گاز باعث كاهش SCAمؤثر فيلتر و راندمان
غبارگيري می گردد .خوردگی داكت و نشتی فلنج باعث افزايش حجم گاز در طول چند ماه يا سال می شود .ميزان اكسيژن
گاز بايستی در قبل و بعد از فيلتر با تجهيزات پرتابل به صورت پريودي اندازه گيري شود.
حجم گاز
12
حجم گاز تأثير مستقيم بر روي راندمان فيلتر می گذارد .ح جم گاز بوسيله اندازه گيري در دودكش انجام می شود و اين حجم
از يك روز تا روز ديگر به علت تغيير در فرايند ،هواي اضافی ،نشتی و دماي گاز تغيير می كند .دبی حجمی گاز بوسيله
محاسبه فرايند خط توليد و هواي اضافی با اختالف 12درصد تخمين زده می شود (روش تخمين فاكتور .)Fروش ديگر
تأثیر فرایند
وقتی بازرسی خارجی فيلتر انجام می شود بازرس بايد به محدوديت ها و شرايط كه بوسيله فرايند در فيلتر بكار می رود توجه
كند .حجم گاز ،دما ،ميزان رطوبت مواد ،توزيع اندازه ذره ،شيمی ذره ،مقاومت الكتريكی و آناليز گاز از متغيرهاي فرايند می
باشند.
غبارسنجی
بازرس بايستی مقدار غبار خروجی از دودكش را بوسيله غبارسنج قرائت كند .اين قرائت بايد متوسط در 6دقيقه با فاصله
زمانی 15ثاني ه انجام شود .كل زمان ارزيابی غبارسنجی نبايد كمتر از 32دقيقه باشد و توصيه می شود در يك سيكل ضربه
زن انجام شود .اگر فيلتر داراي غبارسنج باشد بازرس بايد مقادير متوسط 6دقيقه غبار را در يك منحنی 2تا 4ساعته ثبت
كند .با نمايش اعداد غبارسنج تعداد و مقدار قله هاي ناشی از بازگشت غبار بر اثر ضربه زن بايستی مورد ارزيابی قرار گيرد .قله
هاي بازگشت غبار ضربه زن معموالً بر اثر ضربه زن خانه خروجی می باشد .اگر قله نشان دهنده بازگشت غبار از خانه وسطی
يا ورودي باشد ضربه زدن اضافی وقتی كه سرعت گاز در فيلتر باال میباشد اتفاق افتاده است.
تعمير و نگهداري مناسب شامل بازرس داخلی فيلتر شامل داكت ،سيستم الكتريكی و سيستم انتقال مواد می باشد .بازرس
هاي داخلی منظم معموالً قسمتی از فعاليتهاي نگهداري پيشگيرانه يا قسمتی از عيب يابی و ارزيابی می باشد .اطالعات بدست
آمده بايد با ارزيابی ها ادغام شده و نگهداري مورد نياز يا تغيير در عمليات فيلتر صورت گيرد .قبل از شروع بازرسی داخلی
دليل بازسی بايستی تعريف شود .بازرسی ساالنه معموالً براي تعيين مسائل شناخته نشده و برنامه ريزي تعميرات يا تغيير در
طراحی انجام میشود .هر تست عيبيابی بايستی در زمان توقف قبل از اينكه اليه غبار بر روي الكترودها برداشته شود انجام
بازرس بايد پره هاي توزيع گاز در داكتهاي ورودي فيلتر را كنترل كند .پره ها بايستی تميز و سايش و خوردگی نداشته باشند.
انحراف متوسط سرعت از ميزان استاندارد باعث كاهش راندمان غبارگيري میگردد .بخصوص فيلترهايی كه حاشيه و ابعاد
طراحی كمی دارند .ناحيه هاي تجمع غبار در Coneورودي بايستی يادداشت و با تغيير در توزيع گاز ،نصب لرزاننده يا
افزايش ضربه باعث از بين رفتن غبار ته نشينين شده شد .افزايش ضخامت اليه غبار تهنشين گردد .باعث تغيير در پروفيل
13
سرعت گاز ورودي می شود .اگر تجمع غبار ادامه داشته باشد و كاري نتوان كرد ميزان تجمع بايستی تخمين زده شده و در
زمان توقف برداشته شود .در قسمت ورودي در مكانهايی كه هواي نشتی وجود دارد بايستی جهت خوردگی كنترل شود .اين
نواحی ممكن است داراي تجمع غبار سخت شده ،عايق نامناسب يا سطوح با انتقال حرارت ماكزيمم باشد .هر نقطه نشتی
بايستی تعمير و آب بندي شود .صفحات توزيع گاز جهت تجمع غبار و خرابی بايستی بازرسی شوند .مكان ته نشينی بايستی
يادداشت شده داليل گرفتگی توزيع كننده ها شامل توزيع بد سرعت گاز ،تركيب غبار ،دماي پايين گاز رطوبت يا ضربه غير
مؤثر می باشند .زمانی كه قسمتی از صفحات بوسيله غبار پوشيده می شود ،مقاومت در برابر جريان گاز افزايش يافته و گاز به
سمت قسمت تميز منتقل می شود .وقتی كه صفحات ت ميز باشند مقاومت يكنواخت در برابر جريان گاز باعث يكنواخت شدن
سرعت می گردد .گرفتگی صفحات باعث از بين رفتن جريان گاز و غبار در كانال مربوطه می شود و اين باعث كاهش اندازه
فيزيكی فيلت ر نسبت به حجم گاز می شود( .به عبارت ديگر كاهش ،SCAافزايش سرعت گاز ،كاهش زمان اقامت و كاهش
راندمان) .بنابراين تميز بودن صفحات توزيع گاز مهم میباشد .اغلب صفحات توزيع گاز از قسمت بااليی به آنها ضربه زده
می شود كه در مقايسه با ضربه زدن افقی مؤثر نمی باشد .تغيير درجهت ضربه زدن ،تناوب و شدت ضربه باعث از بين رفتن
گرفتگی می شود.
به عنوام مثال در شكل 8-4گرفتگی قطعات Perforated Plateكه توزيع گاز ورودي را شديداً تحت الشعاع قرار میدهد
نشان داده شده است كه نتيجتا گاز ورودي در مقطع الكتروفيلتر بصورت يكسان توزيع نمی گردد و منجر به كاهش راندمان
الكترود براي توليد ميدان الكتريكی قوي میباشد .الكترود توليد كرونا و الكترون مینمايد و نتيجتاً توليد يون براي باردار
كردن ذرات غبار .قطر الكترود يا نوك آن جهت تعيين ولتاژ شروع كرونا مهم می باشد .بازرس معموالً ضخامت ،مكان و سختی
غبار ته نشين شده بروي الكترود تخليه قبل و بعد از ضربه زدن را بايستی كنترل كند .ارزيابی قبل از زدن ضربه نشان دهنده
كافی يا ناكافی بودن ضربه می باشد .تهنشينی غبار در طول الكترود معموالً در قسمت انتهايی و پايين ،بيشتر می باشد.
مناطق با تجمع غبار باال بوسيله منحنی V-Iقبل از توقف تشخيص داده میشود .تجمع در قسمت پايين فريم الكترودها
ممكن است باعث اتصال بدنه شود يا حركت آزاد وزنه هاي پايين فريم را دچار مشكل كند كه بايستی كنترل شود .تمامی ته
نشينیهاي غبار غير نرمال در داخل فيلتر قبل از راه اندازي بايستی تميز شوند .بسته به تركيب شيميايی غبار و سختی آن
يك ضربه ساده باعث تمي ز شدن می گردد .وزنه هاي پايين الكترود بايستی به راحتی بوسيله ضربه جسم سنگين مانند چكش
حركت كند .الكترودهاي تخليه بوسيله وزنه پايين ثابت نگه داشته می شوند .بازرس بايد الكترودهاي معيوب را جدا كند زيرا
باعث كم شدن فاصله می گردند .جدا كردن به صورت پراكنده حدود 10%از الكترودهاي منفی يك خانه اثري روي راندمان
فيلتر نمی گذارد .اما جداسازي در يك كانال باعث باردارنشدن غبار در آن كانال می گردد.
ضخامت غبار تهنشين شده روي سطوح پليتها بايد براي مؤثر بودن عمل ضربهزنها مورد ارزيابی قرار گيرد .اين ارزيابی بايد
در زمان توقف قبل از كاركرد ضربهزنها يا شستشوي فيلتر صورت گيرد .نواحی كه در بازرسی خارجی داراي توان الكتريكی
كمی بوده اند بايد به صورت مخصوص تجزيه و تحليل شوند .به علت غير يكنواخت جدا شدن غبار از روي صفحات ،غبارها
ميل دارند كه در موقع ريزش بر اثر ضربه زن به صورت اليه هاي بزرگ روي سطح پليت ها عمل نمايند .چسبيدن آنها به
يكديگر تابعی از تركيب شيميايی غبار و ضخامت آنها ،طراحی پليت ،روش ضربهزدن ،شدت و تعداد ضربه زدن و قدرت ميدان
الكتريكی می باشد .مقاومت الكتريكی اليه غبار و ضخامت آن بسيار مهم می باشد و تأثير زيادي روي راندمان غبارگيري دارد.
توان الكتريكی را كاهش اليه غبار بزرگ ته نشين شده با هدايت الكتريكی زياد (به عنوان مثال ذغال سنگ با سولفور زياد)
نمیدهد اما اليههاي نازك (كمتر از " ) 1/16غبار با مقاومت الكتريكی زياد (ذغال سنگ با سولفور كم) توان و راندمان
غبارگيري را كاهش می دهد .اليه هاي با مقاومت باال محكم میباشند و بوسيله ضربه محكم ضربه زن جدا می شوند اما اليه
هاي غبار هادي به راحتی از روي پليت ريزش می كنند .تغيير در ضخامت غبار ته نشين شده از يك ناحيه به ناحيه ديگر در
خانه هاي فيلتر نشان دهنده مهم در وجود مشكل در عملكرد ضربه زنها می باشد (اشكال 0-4و .)12-4
15
ته نشينی غبار روي قسمت باالي فريمهاي الكترود منفی ،سيست مهاي ضربه زن پليت ،سندانها ،و سازه سقف بايستی كنترل
شود زيرا ته نشينی غبار در اين ناحيه نشان دهنده وجود جريان گاز در باالي ميدانهاي غبارگيري و امكان فرار گاز از اين
قسمتها می باشد .تجمع غبار زياد باعث اتصال زمين قسمت الكتريكی ولتاژ قوي فريم می گردد .همچنين باعث بار اضافه به
فريم هاي الكترود منفی و سيستم پليت شده و انرژي ضربهزن به تحليل می رود و تأثير ضربه زن كاهش می يابد.
صفحات بازدارنده فرار گاز در خانه هاي الكت ريكی فيلتر از فرار گاز از قسمت باال و پايين ميدان الكتريكی جلوگيري می كنند.
معموالً اين صفحات در هاپرها و قسمت سقف نصب می شوند .اين صفحات به صورت يك جداكننده محكم با يك روزنه براي
تعمير و نگهداري ساخته می شوند .اين صفحات براي جلوگيري از فرار گاز تا قسمت پايين و گلوگاه هاپر ادامه پيدا می كند
اما تا جايی ك ه تماس با سيستم انتقال مواد نداشته باشد .در فيلترهاي با سيستم انتقال مواد زنجيري كه زنجيرها به صورت
موازي با جريان گاز می باشند اين صفحات نقشی مهم در جلوگيري از فرار گاز از قسمت پايين ميدان الكتريكی دارند.
صفحات جلوي حركت آزاد پره هاي زنجير را نمی گيرد .به مرور زمان اين صفحات ممكن است خراب يا كج يا جهتشان عوض
شود و يا ممكن است بوسيله زنجير زير فيلتر كنده شوند .بازرس بايد كنترل كند كه تمامی صفحات در جاي خود ثابت باشند
و هيچ حركت آزادي نداشته باشند .عيب در اين صفحات باعث فرار گاز از قسمت زير ميدان الكتريكی و بازگشت غبار در
انتهاي خروجی فيلتر می گردد .به علت تكه تكه شدن غبار در هاپر هنگام ضربه زدن ،فرار گاز از هاپر باعث ايجاد قله در
منحنی غبار خروجی هنگام ضربه زدن می شود .در شكل 12-4قطعه Baffle Plate in Hopperدر برخی اتصاالت
مربوطه دچار مشكل و نياز به ريگالژ ،ترميم و تكميل اتصاالت و رفع دفرمگی دارد .همچنين در شكل 13-4موقعيت نصب
قطعات Baffle Plate in Casingبا نقشه مغايرت داشته كه اين موضوع منجر به مشكالت زيادي در حين عملكرد تجهيز
می گردد كه از همين روي بايستی قطعات جديد ساخته و در موقعيت صحيح خود نصب گردد.
سيستم انتقال مواد غبار جمع آوري شده روي پليت كه بوسيله ضربه زن ريخته می شود را تخليه می كند .اين زنجيرها به
صورت عمود يا موازي جريان گاز و در طول فيلتر حركت كرده و در جهت مخالف مواد را تخليه می كنند .به زنجير ،پاروهاي
جمع كننده متصل است كه غبار را جمع و به سمت قسمت انتهايی هل داده و تخليه می نمايد .براي مؤثر بودن آن ،حركت
جمعكنندهها بايس تی موازي پايين هاپر بوده و به سمت باال منحرف نشوند (كه باعث عبور جمعكننده از روي اليه غبار می
گردد) .اين انحراف بوسيله محكم كردن زنجير از بين می رود .هر زنجير بايستی موازي ديگر باشد و محكم بودن آنها يكسان
باشد .ناتنظيمی باعث پاره يا كج شدن زنجير می گردد .تجمع غبار باعث كم شدن فاصله و اتصال به زمين میگردد .بازرس
بايد مكان تجمع غبار ته نشين شده را مشخص و در زمانهاي معين مانند تعمير و نگهداري پيشگيرانه نسبت به رفع آنها اقدام
19
نمايد .بايستی توجه داشت كه سيستم انتقال زنجيري نياز به بيشترين نگهداري در فيلتر را دارد .در ادامه نمونه اي از
مشكالت معمول در سيستم انتقال مواد در اشكال 14-4الی 16-4آورده شده است:
شافتهاي ضربه زن و سندانها بايستی از نظر تماس با بيم پليتها بازرسی شده و اگر احتياج به جوشكاري دارد انجام شود .براي
يك بازرسی كامل در اين نقاط سطح بايستی شسته و از غبار عاري شود اما اگر خطر خوردگی وجود دارد نبايد شسـته شـوند.
پيچها و جوشهاي بيم پليت ها بايستی به صورت منظم كنترل شده تا از انتقال انرژي ضربهزن اطمينان حاصل شود.
همچنين ضربه زنهاي چكشی براي ريزش غبار از پليت و فريم هاي الكترود م نفـی اسـتفاده مـی گـردد .هـر چكـش در زمـان
چرخش شافت يك ضربه به سطح سندان می زند .چندين چكش بوسيله اتصال پيچی Uشكل به شافت متصل است .وقتی كه
چكش به باالترين نقطه چرخش شافت می رسد ،سقوط كرده و ضربه به سندان كه به فريم الكترود منفی يا پليت متصل است
می زند .اگر چكش روي شافت شل شود ،به صورت درست نمی چرخد و ضربه نمی زند .بازرس بايستی حركت لقی يـا نبـودن
چكش را كنترل كند .چكش و سندان ممكن است تنظيم نبوده و غير از مركز ضربه زده شود .اين باعث استرس روي چكـش و
سندان و استهالك غيرعادي میشود .هر چكش و سندان از نظر مستهك بودن بايستی كنترل شود .سندانها نيز ممكـن اسـت
نسبت به فريم الكترود منفی وپليت شل شوند و باعث ضربه ضعيف گردند .چند نمونه از بازرسی و مشكالت موجود در سسـتم
شافت هاي ضربه زنی در اشكال 17-4الی 22-4نشان داده شده است:
21
نيروهاي زياد ناشی از ضربه زنهاي قوي باعث معيوب شدن سازه و شكست در جوشها و نگه دارنده پليتها و سازه سـقف ،لـق
شدن محل اتصال پليت و جدا شدن پليت می گردد .بعد از شستشو بازرس بايد نگـه دارنـده پليـت و قسـمت اتصـال را بـراي
تنظيم بودن ،معيوب بودن و پاره شدن كنترل نمايد .اگر نيروي زياد براي جدا كردن غبار با مقاومت الكتريكی زياد نيـاز باشـد
احتياج به محكم نمودن سيستم پليت می باشد .معيوب شدن پليت می تواند ناشی از ناتنظيمی يا شكم كـردن و غيـره باشـد.
اگر فيلتر در معرض گاز با دماي باال ،آتشسوزي يا انفجار باشد پليت كج مـی شـود كـه باعـث كـاهش فاصـله الكتريكـی بـين
الكترودها می گردد .اين باعث محدود شدن ولتاژ و بوجود آمدن جرقه و كاهش توان خانه الكتريكی می گردد .نواحی كه پليت
كج شده بايستی مشخص و پليت صاف يا تعويض گردد .روشهاي موجود شامل تقويت كردن ،عمليات حرارتی يا تعويض پليت
می باشد .اگر مشكلی وجود نداشته باشد ،الكترودهاي تخليه نزديك شده به پليت كج شده می تواند بريده شـود و مسـئله كـم
شدن فاصله رفع گردد .اين باعث باالرفتن توان الكتريكی در خانه و نرمال شدن شرايط می گردد .انحراف مجـاز بـراي پليـت "
± 1/16میباشد .معموالً كجی پليت كمتر از " ½ نمیتواند به صورت چشمی مشاهده شود .مشاهده چشمی از باالي فـريم
الكترود منفی و نگاه كردن به پايين پليت و الكترود تخليه بايستی صورت گيرد .فواصل بين الكترودها در چند نقطـه در طـول
الكترود تخليه بايستی كنترل شده و نواحی معيوب مشخص گردد .انجام تست (Air Load) V-Iبراي نواحی كـه احتيـاج بـه
تنظیم الکترودها
پليتهاي جمع كننده در هر خانه بايستی عمودي و موازي ديوارهاي فيلتر باشند .هر جفت پليت يك كانال گاز براي عبور غبار
باردار شده و غبارگيري بوجود می آورند .هر الكترود تخليه می بايست در مركز كانال گاز و موازي با سطح پليت باشد .بـه علـت
اينكه سيستم پليت و الكترود تخليه به صورت مجزا در ميدان نگهداري می شوند و با يكديگر تماسی ندارند هر سيستم بايستی
دقيق تنظيم شود .هر كاهش فاصله بين الكترودها باعث پايين آمدن ولتاژ و جريان و بوجود آمـدن جرقـه مـیگـردد .تلـرانس
قابل قبول بين الكترودها " ¼ ±میباشد .اگر فرض شود كه سيستم پليت موازي با بدنه فيلتر است و به صورت مبنا در نظـر
گرفته شود قسم ت باال و پايين فريم الكترود تخليه بايستی حركت تا الكترود تخليه در مركز پليت قرار گيـرد .معمـوالً قسـمت
باالي فريم الكترود تخليه بوسيله 4مقره نگهدارنده آويزان شده كه هر كدام قابل تنظيم است.
26
در شكل 26-4قطعه Front C.Eاز درون Guideمربوطه خارج شده و در همان محل دچار دفرمگی شده است كه بايد پس