Physical

Metallurgy 1
By:
Majid Pouranvari
pouranvari@sharif.edu
Sharif University of Technology
MSE Department
2020
 Chapter 2
Introduction to
Atomic Structure and Atomic Bonding
 ‫مقدمه‬
‫نحوه چینش اتم ها در کنارهم در مواد‪ ،‬تابع قدرت و جهت دار‬ ‫‪‬‬
‫بودن پیوندهای اتمی است‪.‬‬

‫قدرت پیوند و جهت دار بودن پیوند تابع‪ ،‬انرژی و موقعیت‬ ‫‪‬‬
‫الکترون های پیوندی نسبت به هسته های یونی با بار مثبت‬
‫است‪.‬‬
 ‫ساختار اتمی‬
‫الکترونها‬
‫پروتونها‬
‫نوترونها‬
‫‪} 1.67 x 10‬‬ ‫‪-27‬‬ ‫‪kg‬‬
‫‪– 9.11 x 10-31 kg‬‬

‫عدد اتمی (‪ = )Z‬تعداد پروتونها در هسته اتم = تعداد الکترونها در اتم خنثی‬ ‫‪‬‬
Quantum
Quantum mechanics is the study of processes which occur at the
atomic scale.

The word "quantum" is derived

From Latin to mean BUNDLE.

Therefore, we are studying the motion of objects that come in

small bundles called quanta. These tiny bundles that we are
referring to are electrons traveling around the nucleus.
‫قوانین حاکم بر الکترون ها‬
‫‪ ‬مکانیک نیوتنی در برابر مکانیک کوانتومی‬
‫‪ ‬قوانین مکانیک کوانتوم‬
‫(‪ )1‬کوانتیزه بودن انرژی های یک الکترون‬
‫(‪ )2‬اصل طرد پایولی‬
‫(‪ )3‬اصل عدم قطعیت هایزنبرگ‬
 ‫انرژی الکترون‬

‫رابطه ی فوق مجموع انرژی جنبشی و پتانسیل یک الکترون است (این رابطه را‬
‫استخراج کنید)‬
 Electron State
n: principle quantum number
l: angular momentum of the electron
ml: angle between electron’s angular momentum vector
ms: spin
‫اصل عدم قطعیت هایزنبرگ‬
‫معادله ی شرودینگر‬
‫حل تابع سای برای الکترون هیدروژن ‪1s‬‬
‫شکل اربیتال ‪s‬‬
s ‫شکل اربیتال‬
 Notice that the amount
of electron density
(here represented by
the intensity of the blue
color) doesn't depend
on direction. It does,
however, depend on
distance from the
center of the atom .
‫شکل اربیتال ‪p‬‬
‫شکل اربیتال ‪p‬‬
 ‫حالتهای انرژی الکترون‬
‫الکترونها‪:‬‬
‫حالتهای انرژی مجزا دارند‬
‫تمایل به اشغال کمترین حالت انرژی را دارند‬
‫‪4d‬‬
‫‪4p‬‬ ‫‪N-shell n = 4‬‬

‫‪3d‬‬
‫‪4s‬‬

‫‪Energy‬‬ ‫‪3p‬‬ ‫‪M-shell n = 3‬‬

‫‪3s‬‬

‫‪2p‬‬ ‫‪L-shell n = 2‬‬

‫‪2s‬‬

‫‪1s‬‬ ‫‪K-shell n = 1‬‬

‫‪17‬‬
‫ساختار الکترونی‬
 .‫ ناپایدار است‬،‫آرایش الکترونی بیشتر عناصر‬
Element Atomic # Electron configuration
Hydrogen 1 1s 1
Helium 2 1s 2 (stable)
Lithium 3 1s 2 2s 1
Beryllium 4 1s 2 2s 2
Boron 5 1s 2 2s 2 2p 1
Carbon 6 1s 2 2s 2 2p 2
... ...
Neon 10 1s 2 2s 2 2p 6 (stable)
Sodium 11 1s 2 2s 2 2p 6 3s 1
Magnesium 12 1s 2 2s 2 2p 6 3s 2
Aluminum 13 1s 2 2s 2 2p 6 3s 2 3p 1
... ...
Argon 18 1s 2 2s 2 2p 6 3s 2 3p 6 (stable)
... ... ...
Krypton 36 1s 2 2s 2 2p 6 3s 2 3p 6 3d 10 4s 2 4p 6 (stable)

Adapted from Table 2.2, Callister 7e.

 ‫واالنس‬
‫الکترونهای ظرفیت‪ :‬الکترونهایی که در پیوند برقرار کردن و‬ ‫‪‬‬
‫واکنش های شیمیایی مشارکت می کنند‪.‬‬
‫الکترونهای ظرفیت در دسترسترین الکترونها برای ایجاد پیوند‬ ‫‪‬‬
‫هستند و خواص شیمیایی را کنترل میکنند‪.‬‬
‫پایداری شیمیایی و الکترونگاتیویته‬

‫آرایش گاز نجیب=آرایش پایدار‬

‫تالش برای رسیدن به آرایش گاز نجیب‪ :‬قاعده هشتایی‬
The Periodic Table
The Periodic Table: A Guide For Materials
Engineers
24
‫نمونهای از کاربرد هر عنصر‬
Chemical Bonding
 ‫پیوند فلزی‬

‫ویژگی های پیوندهای فلزی‪:‬‬

‫‪ ‬ماهیت غیر جهتدار‬
‫‪ ‬رسانایی خوب الکتریسته و حرارت‬
‫‪ ‬شکلپذیری خوب‬

‫‪ ‬از ‪ 11٧‬عنصر شناخته شده در جدول تناوبی عناصر‪ 8٤ ،‬عنصر فلز است‬
‫‪ ‬مهمترین مشخصهی ساختار الکترونی فلزات‪ :‬دارا بودن الکترون آزاد (غیرمستقر)‬
 ‫پیوند کوواالنسی‬
‫ویژگی های پیوندهای کواالنت‪:‬‬ ‫الکترونگاتیویته مشابه‬ ‫‪‬‬

‫‪ ‬ماهیت جهتدار‬ ‫اشتراک الکترونها‬ ‫‪‬‬

‫‪‬عایق الکتریسته‬
‫‪ ‬عدم شکل پذیری‬
 ‫پیوند یونی‬
‫‪ ‬بین یونهای مثبت و منفی اتفاق میافتد‬
‫‪ ‬نیاز به انتقال الکترون دارد‬
‫‪ ‬نیاز به اختالف الکترونگاتیویته زیاد است‬
‫‪ ‬مثال‪NaCl :‬‬

‫)فلز( ‪Na‬‬ ‫)غیرفلز( ‪Cl‬‬

‫ناپایدار‬ ‫ناپایدار‬
‫الکترون‬

‫‪) +‬کاتیون( ‪Na‬‬ ‫‪-‬‬ ‫)آنیون( ‪Cl‬‬

‫پایدار‬ ‫جاذبه کولمبی‬ ‫پایدار‬
‫پیوند یونی‬
 ‫مثالهای پیوند یونی‬

‫‪NaCl‬‬
‫‪MgO‬‬
‫‪CaF 2‬‬
‫‪CsCl‬‬

‫الکترون دهنده‬ ‫الکترون گیرنده‬

‫‪31‬‬
 ‫پیوند یونی‬

‫پیوند یونی‪ ،‬عدم وابستگی آن به جهت است‪ ،‬به این‬

‫معنا که استحکام آن در همهی جهات یکسان است‪.‬‬

‫ویژگی های پیوند یونی‪:‬‬

‫‪ ‬عدم وابستگی به جهت (استحکام در همهی جهات یکسان است)‬

‫‪‬رسانایی الکتریکی پایین‬

‫‪ ‬شکلپذیری پایین‬
 ‫پیوندهای ثانویه (فرعی)‬
‫‪ ‬پیوند شیمیایی نسبتا ضعیف‪ ،‬نیروهای بین دو یا چند مولکول‪ ،‬یون یا اتم‬
‫هستند‪.‬‬

‫‪ ‬نیروهای بینمولکولی باعث جذب یا دفع مولکولها نسبت به هم میشوند‪.‬‬

‫‪ ‬اغلب این پیوندها‪ ،‬مشخصههای فیزیکی مواد (مانند نقطهی ذوب) را تعریف‬
‫میکنند‪.‬‬

‫‪ ‬این پیوندها شامل پیوندهای واندروالس و هیدروژنی هستند‪.‬‬

‫‪ ‬در این پیوندها‪ ،‬انتقال و اشتراک الکترون وجود ندارد‪.‬‬

 Secondary bonding
Arises from interaction between dipoles
• Fluctuating dipoles
asymmetric electron ex: liquid H 2
clouds H2 H2

+ - + - H H H H
secondary secondary
bonding bonding

• Permanent dipoles-molecule induced

secondary
-general case: + - bonding
+ -

secondary
-ex: liquid HCl H Cl bonding H Cl
 Summary: Bonding
Type Bond Energy Comments
Ionic Large! Nondirectional (ceramics)

Covalent Variable Directional

large-Diamond (semiconductors, ceramics
small-Bismuth polymer chains)

Metallic Variable
large-Tungsten Nondirectional (metals)
small-Mercury
Secondary smallest Directional
inter-chain (polymer)
inter-molecular
Hybrid bonding concept
Bonding in Engineering Materials

(i) Polymers: Covalent + van der Waals

Bonding in Engineering Materials

(ii) Ceramics and semiconductors:

Ionic +Covalent
Bonding in Engineering Materials

(iii) Metals: Metallic + Covalent

In transition metals which have half filled d
orbital, some part of bonding is covalent

(iv) Intermetallic: Metallic + Ionic

The ionic fraction depends on differences in
electronegativities of the elements
Diamond vs. Graphite
Equilibrium
interatomic
spacing


E  Fdr
Binding Energy

A B
U 
n
r rm
Equilibrium interatomic spacing
U vs. F
 ‫انرژی پیوند‬

‫‪‬‬
‫‪E  Fdr‬‬
Binding Energy vs. bonding type
Properties From Bonding: Tm

Energy
Energy

unstretched length ro
ro r
r
Eo = smaller Tm
“bond energy”
larger Tm

Tm is larger if Eo is larger.
Properties From Bonding: E
Elastic deformation at atomic scale
E
E
Young Modulus
Properties From Bonding: E
Properties From Bonding: CTE
Coefficient of thermal expansion, a
Properties From Bonding: CTE
Properties From Bonding: CTE

a ~ symmetry at ro
Properties From Bonding
E vs. Melting Point
CTE vs. Melting Point
 ‫نکات پایانی فصل دوم‬
‫نحوه ی چینش اتم ها تحت تاثیر نحوه ی برقرای پیوند بین اتم ها و جهت دار بودن‬ ‫)‪(1‬‬
‫پیوندهای بین اتمی است‪ ،‬این امر نیز تابع نحوه توزیع تابع سای در اطراف هسته های‬
‫اتم های مجاور است‪.‬‬

‫ساختار اتمی عناصر تعیین کننده ی اندازه اتم‪ ،‬الکترونگاتیویته و واالنس است‪ .‬این‬ ‫)‪(2‬‬
‫فاکتورها بر نحوه ی پیوند اتمی و ساختار کریستالی تاثیر گذار هستند‪.‬‬

‫جدول تناوبی یک راهنمای خوب برای مهندسین مواد در انتخاب عناصر آلیاژی است‪.‬‬ ‫)‪(3‬‬

‫پیوند اتمی در مواد مهندسی خالص نیست و می تواند ترکیبی از چند نوع پیوند باشد‪.‬‬ ‫)‪(4‬‬

‫انرژی پیوندهای بین اتمی مهمترین پارامتر کنترل کننده ی دمای ذوب‪ ،‬مدول یانگ و‬ ‫)‪(5‬‬
‫ضریب انبساط حرارتی است‪.‬‬
 ‫مراجع مناسب برای فصل دوم‬

(1) D. R. Askeland et all, The Science and

Engineering of Materials, 4th Ed.
(2) Sam Allen, Edwin L. Thomas, The
Structure of Materials.
(3) W. Callister, Materials Science and
Engineering