‫‪Archive of SID‬‬

‫ردیابی و استخراج نقطه بیشینه توان)‪ )M.P.P.T‬در سیستم های فتوولتائیک با‬
‫استفاده از روش های هوشمند ‪P&O,INC,FUZZY‬‬
‫امیرمحمدکیانی‪ ،1‬مسعودعسکری‪2‬‬

‫‪1‬دانشجوی کارشناسی ارشد گروه برق‪ ،‬جهاد دانشگاهی استان اصفهان‬

‫پست الكترونيكی‪amirkiani1369@gmail.com :‬‬
‫‪2‬عضو هيئت علمی جهاد دانشگاهی واحد صنعتی اصفهان‬
‫پست الكترونيكی‪m_askari@acecr.ac.ir :‬‬

‫که هریک از روش ها با چه دقت میزان عملکردی پیاده سازی‬ ‫چکیده‬

‫گردیند‪،‬در خاتمه به عنوان معیار و مقایسه سنجش میزان عملکرد‬ ‫برای کاهش هزینه ها در سیستم های فتوولتائیک روش های‬
‫هر یک از روش ها‪ ،‬پارامتر میزان درصد شارز باتری ‪ % SOC‬را‬ ‫متنوعی ابداع و استفاده شده اند که هریک برای استخراج و ردیابی‬
‫معرفی خواهیم نمود‪.،‬به کمک این معیار و مقایسه هر یک از روش‬ ‫نقطه بیشینه توان الگوریتم و چارچوب خاصی را مد نظر قرار‬
‫ها با یکدیگراز نتایج حاصله در روش های ارائه شده برای دقت‬ ‫میدهند‪ .‬در واقع یکی از شیوه های افزایش بهره وری سیستم های‬
‫ردیابی و استخراج نقطه بیشینه توان در نرم افزار متلب ‪،‬محیط‬ ‫تولید انرژی به روش فتوولتائیک استحصال حداکثر انرژی هنگام‬
‫سیمولینک راست آزمایی صورت می دهیم‬ ‫تغییرات بار و میزان شدت تابش نور به سلول های مذکور می باشد‪.‬‬
‫کلمات کليدی‪ :‬انرژی تجدید پذیر‪ ،‬نقطه توان بيشينه‪،MPPT‬‬ ‫این بدان معناست که هنگام تغییرات شرایط جوی بایستی همواره‬
‫هدایت افزایشی‪ , INC‬کنترل کننده فازی‪FIS‬ومبدل افزاینده‬ ‫حداکثر توان از آرایه های مذکور به بار منتقل شود‪.‬این مقاله ابتدا‬
‫‪BOOST‬‬ ‫به مروری اجمالی برعملکرد ردیابی و استخراج نقطه حداکثر توان‬
‫در سیستم های فتوولتائیک می پردازد‪ ،‬سپس سه روش مرسوم و‬
‫متداول در دنبال کردن نقطه توان بیشینه مورد بررسی و تحلیل‬
‫قرار می گیرد‪،‬هر کدام از روش ها به صورت مختصر تشریح و نحوی‬
‫پیاده سازی هر کدام از الگوریتم ها مورد ارزیابی قرار می گیرد‪.‬‬
‫یکی از جنبه های اصلی در انتخاب روش های ‪ MPPT‬کارآمدی‬
‫الگوریتم های ارائه شده می باشد در این مقاله نشان خواهیم داد‬

‫‪1‬‬

‫‪www.SID.ir‬‬
‫‪Archive of SID‬‬

‫نوع انرژی ها‪،‬انرژی خورشيد است که در همه جا و در اغلب‬ ‫‪ 1‬مقدمه‬

‫طول روز در دسترس است‪ .‬امروزه سيستمهای خورشيدی از‬ ‫استفاده از انرژی های پاک (انرژی های بدون آالیندگی)‬
‫امروزه به طور فزاینده افزایش پيدا کرده است ‪.‬یكی از انواع این‬
‫جایگاه خاصی در بين کشورها برخوردار شده است و پيشتاز‬
‫عرصه مصرف انرژی های نو در جهان میباشد]‪ .[1‬امروزه‬
‫این کاربردها تنها ‪ %5.‬مصرف انرژی دنيا را به خود اختصاص‬
‫می دهند و پيش بينی می شود تا سال ‪2252‬م این مقدار به‬
‫حدود ‪ %55‬خواهد رسيدکشورهای اروپایی در پروژه مشترکی‬
‫تا سال ‪2252‬قصد دارند با نصب ماژول های ‪ pv‬در صحرای‬
‫بزرگ آفریقا از انرژی خورشيدی این منطقه برای تامين برق‬
‫اروپا استفاده کنند‪.‬تحقيقات نشان می دهد تنها ‪ %3‬بهره‬
‫گيری از این نوع انرژی برای رفع نياز برق قاره اروپا کافی‬
‫خواهد بود]‪. [2‬تجدید پذیری‪ ،‬پاک بودن‪ ،‬قابليت دسترس‬
‫پذیری‪ ،‬ایستا بودن و پایان ناپذیری این نوع از انرژی از‬
‫محاسن اصلی آن محسوب ميشود‪.‬اهميت درک این موضوع به‬
‫شكل‪ 3‬مشخصه توان‪ ,‬ولتاژسلول خورشيدی در شدت تابش های‬ ‫نحوی است که اگر انسان می توانست کل انرژی که در طول‬
‫مختلف]‪ [6‬شكل‪ 5‬مشخصه توان‪ ,‬ولتاژسلول خورشيدی در دماهای‬ ‫یک روز به زمين ساطع می شود را مهار کند می توانست‬
‫مختلف]‪[6‬‬ ‫انرژی یک سال کره زمين را تامين کند]‪ .[3‬در واقع عدم وجود‬
‫هنگامی که این سلولها در معرض فتون نور قرار میگيرند در‬ ‫سيستم انتقال و توزیع برای تهيه انرژی برای مناطق روستایی‬
‫پایانههای خروجی آنها ولتاژی ایجاد میشود‪ .‬اگر در خروجی‬ ‫دور افتاده که شبكه برق عمومی در دسترس نمی باشد تا‬
‫باری قرار نداشته باشد این ولتاژ برابر ولتاژ مدار باز است و در‬ ‫توليد انرژی الزم برای فضاپيماهاوماهوارهای مخابراتی پيش از‬
‫این حال توان جذب شده صفر است‪ .‬اگر در خروجی این‬ ‫پيش لزوم استفاده از این نوع تكنولوژی را ضرورتی انكارناپذیر‬
‫سلولها بار کوچكی قرار گيرد این ولتاژ تقریبا ثابت باقی‬ ‫ساخته ‪.‬روشهای متفاوتی برای تبدیل انرژی نور خورشيد به‬
‫میماند اما با افزایش بار و جریان خروجی‪ ،‬ولتاژ شروع به‬ ‫انرژی الكتریكی وجود دارد اما پرکاربردترین روش استفاده از‬
‫کاهش میکند‪ .‬چنانچه بار متصل به سلول از مقداری بيشتر‬ ‫سلولهای فتوولتائيک میباشد‪.‬سلول فتوولتائيک وسيله ای‬
‫شود‪ ،‬ولتاژ خروجی سلول به صفر میرسد و مجددا توان‬ ‫است که نور خورشيد را به طور مستقيم به الكتریسيته تبدیل‬
‫خروجی صفر میشود‪ .‬با توجه با این مطالب میتوان گفت‬ ‫می کند به طوری که وقتی سلولها در معرض فوتونهای نور‬
‫حداکثر توانی که میشود از یک سلول خورشيدی به ازای‬ ‫قرار میگيرند در پایانههای خروجی آن الكتریسيته توليد می‪-‬‬
‫شدت تابش و دمای خاص استخراج نمود تنها به ازای یک‬ ‫شود]‪ ،[4‬اما با توجه به مشخصه غير خطی جریان ‪ -‬ولتاژ‬
‫ولتاژ و بار مشخص رخ میدهد (شكل ‪ . [5])5-3‬با توجه به‬ ‫سلول (شكل‪ )2-1‬و به طبع آن مشخصه توان سلول (شكل ‪-3‬‬
‫هزینه باالی خرید و راهاندازی نيروگاههای خورشيدی‪ ،‬الزم‬ ‫‪ )5‬به شدت به دوعامل محيطی ميزان شدت تابش و دمای‬
‫است که هموار بيشترین توان از آنها استخراج شود تا سيستم‬ ‫سلول بستگی دارد ‪[5] .‬‬
‫از نظر اقتصادی مقرون به صرفه باشد‪ .‬توجه به این امر وجود‬
‫دنبال کننده های توان بيشينه را امری ضروری در سيستم‬
‫دانسته‪ .‬لذا برای استفاده از این سيستم ها باید تدابيری‬
‫اندیشيده شود که سيستم همواره در حال استخراج و ردیابی‬
‫توان در نقطه بيشينه کاری خود در هر حالت و شرایطی باشد‬
‫در غير این صورت تلفات توان به طرز چشمگيری افزایش و‬
‫کاهش شدید بازده سيستم را در پی خواهيم داست]‪[5‬‬
‫لذا رسيدن به این مهم لزوم استفاده از یک دنبال کننده توان‬
‫بيشينه)‪ (MPPT‬که بتواند همواره در شرایط مختلف سلول‬
‫فتوولتائيک را درنقطه توان بيشينه قرار دهد به جزئی ضروری‬
‫در سيستم های فتوولتائيک تبدیل شده اشت‬
‫‪.2‬مدل مداری سلول خورشیدی‬
‫هر سلول خورشيدی را می توان با یک مدار معادل الكتریكی‬
‫مدل نمود ‪.‬مدل مرسوم و رایجی که شناخته و استفاده گردیه‬ ‫شكل‪ 1‬مشخصه جریان‪ ,‬ولتاژسلول خورشيدی در شدت تابش های‬
‫به عنوان مدل تک دیود معرفی می شودشكل‪.5‬در این مدل‬ ‫مختلف]‪ [6‬شكل‪ 2‬مشخصه جریان‪ ,‬ولتاژسلول خورشيدی در دماهای‬
‫ولتاژ مدار باز و جریان اتصال کوتاه به عنوان دو پارامتر کليدی‬ ‫مختلف]‪[6‬‬
‫در نظر گرفته می شوند‪.‬جریان اتصال کوتاه وابسته به ميزان‬

‫‪2‬‬

‫‪www.SID.ir‬‬
‫‪Archive of SID‬‬

‫همان سلول خورشيدی قابلاستفاده هستند‪ .‬این روشها بر‬ ‫تابش و ولتاژ مدار باز تحت تاثير نوع ماده و دما قرار دارد‪.‬‬
‫اساس مدل فيزیكی سلول مورد مطالعه و با اندازه گيری یكی‬ ‫مشخصه ولتاژ‪ ،‬جریان آن را نيز می توان به کمک رابطه ‪1‬‬
‫از مقادیر سلول مانند ولتاژ حلقه باز‪ ،‬جریان اتصال کوتاه‪،‬‬ ‫محاسبه نمود‪ .‬در واقع هدف از این کارتطبيق منحنی مشخصه‬
‫ویاشدت تابش کار میکنند‪ .‬روشها آفالین عبارتاند از روش‬ ‫های مدل شبيه سازی با منحنی مشخصه های سلول واقعی‬
‫ولتاژ مدارباز]‪ ،[9‬روش جریان اتصال کوتاه]‪ [10‬و روش های‬ ‫تحت شرایط محيطی مختلف می باشد ‪ .‬متشكل شدن تعداد‬
‫هوش مصنوعی شامل روشهای فازی شبكه عصبی]‪.[11‬این‬ ‫زیادی سلول خورشيدی به صورت سری و موازی ماژول‬
‫روش ها هزینه پياده سازی نسبتاکمی دارند‪.‬در گروه دو از‬ ‫خورشيدی را متشكل و از سری و موازی شدن ماژول ها آرایه‬
‫روش های استخراج حداکثر توان از سلول خورشيدی که به‬ ‫های خورشدی تشكيل می شود‪[7].‬‬
‫روش های آنالین معروف هستند‪ ،‬معموال ولتاژ یا جریان‬
‫لحظهای بهمنظور توليد سيگنال کنترل استفاده میشوند‪ .‬از‬
‫آنجایی که در این روشها مكان بهينه نقطهکار از پيش‬
‫مشخص نيست‪ ،‬در روش کنترلی با ایجاد تغييرات در زمان‬
‫وظيفه مبدل ‪ DC/DC‬و سپس بررسی روند تغييرات توان‬ ‫‪  V  Rs I ‬‬ ‫‪ V R I‬‬
‫‪I  I pv‬‬ ‫‪ I O  e aVt   1 ‬‬ ‫‪s‬‬
‫خروجی نقطه کار بهينه پيدا میشود‪ .‬از آنجایی که این‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪Rp‬‬
‫روشها برای سلول بخصوص طراحی نمیشوند میتوان آنها را‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬
‫(‪ )1‬شكل‪5‬مدل مداری سلول خورشيدی تک دیودی]‪[7‬‬
‫برای هر سلولی خورشيدی بهکار بست‪ .‬مهمترین و مرسوم‬
‫ترین این روشها عبارتاند از روش ‪ ،[12]P&O‬روش‬ ‫توضیح مشخصه‬ ‫متغیر‬
‫‪,[13]ESC‬روش ‪ .[14]IncCond‬گروه سوم از روش های‬
‫استخراج حداکثر توان روشهای ترکيبی میباشند که در آنها‬ ‫ولتاژ خروجی سلول فتوولتائيک‬ ‫‪V‬‬
‫از هر دو تكنيک آنالین و آفالین برای پياده سازی روش‬ ‫جریان خروجی سلول‬ ‫‪I‬‬
‫استفاده می شود ‪.‬در مقاالت ]‪ [15-16‬به این نوع روشها پرداخته‬ ‫فتوولتائيک‬
‫شده است‬
‫جریان اشباع معكوس‬ ‫‪Io‬‬
‫‪.4‬پیاده سازی روش های مورد نظر با استفاده از‬
‫توپولوژی ارائه شده‬ ‫ولتاژ حرارتی‬ ‫‪Vt‬‬
‫همانطور که در اشكال ‪ 1‬تا ‪ 5‬معين شده در مقدمه اشاره‬ ‫ضریب عددی‬ ‫‪a‬‬
‫نمودیم به ازای شرایط آب و هوایی (شدت تابش و دما ) تنها‬ ‫جریان نوری توليد شده در سلول‬ ‫‪Ipv‬‬
‫در یک نقطه حداکثر توان تحویل می گردد(شكل‪3‬وشكل‪. )5‬از‬ ‫فتوولتائيک‬
‫این رو در اغلب سيستم های فتوولتائيک جهت تطبيق بار با‬ ‫مقاومت موازی سلول فتوولتائيک‬ ‫‪Rp‬‬
‫آرایه خورشيدی به منظور جذب حداکثر توان یک مبدل‬ ‫مقاومت سری سلول فتوولتائيک‬ ‫‪Rs‬‬
‫سوئچينگ ميان این دو قرار می گيرد‪. .‬همانطور که در شكل ‪6‬‬
‫جدول ‪1‬متغير های معادالت سلول فتوولتائيک‬
‫مشاهده می کنيم مدل سيمولينک مورد نظر برای این مقاله از‬
‫در سیستم های‬ ‫‪.3‬روش های جذب حداکثر توان‬
‫طرح فوق پيروی ميكند‪.‬‬
‫فتوولتائیک‬
‫تاکنون بيش از ‪ 11‬روش و تكنيک متفاوت برای استخراج و‬
‫ردیابی نقطه حداکثر توان ارائه و اجرا گردیده است ]‪ .[8‬به‬
‫وسيله ‪ MPPT‬حداکثر توان ‪ DC‬از آرایه های فتوولتائيک قابل‬
‫دستيابی خواهد بود و هر یک از تكنيک های بسته به نوع‬
‫شکل ‪ 6‬مدل سیمولینک استفاده شده برای مدلسازی و‬ ‫پياده سازی‪ ،‬پيچيدگی و کاربرد به نحوی این مهم را ميسر‬
‫شبیه سازی سیستم فتوولتائیک‬ ‫ميسازند‪.‬در واقع سلول خورشيدی وقتی دارای بيشترین بازده‬
‫هدف این سيستم این است که آرایه خورشيدی مورد نظر‬ ‫می باشد که در نقطه حداکثر توان کار کند ‪.‬توان توليد شده‬
‫همواره درنقطه کار بهينه)‪ (Pmax‬که نقطه بيشينه توان ‪MPP‬‬ ‫به وسيله سيستم فتوولتائيک به عوامل اصلی شدت تابش و‬
‫مطابق شكل‪3‬و‪ 5‬می باشد کار نماید ‪ .‬به وسيله ‪MPPT‬‬ ‫دمای سلول خورشيدی بستگی دارد که در آن شدت تابش و‬
‫حداکثر توان الكتریكی ممكن از آرایه ‪ PV‬حاصل می شود این‬ ‫دمای سلول با زمان تغيير می کند پس نقطه حداکثر توان نيز‬
‫کار با جابه جایی نقطه کار الكتریكی آرایه ‪ PV‬انجام می گيرد‬ ‫تغيير می کند(شكل‪3‬و‪ .)5‬روشهای جذب حداکثر توان را در‬
‫‪ MPPT‬اساسا یک مبدل ‪ DC-DC‬می باشداین مبدل سطح‬ ‫یک دستهبندی کلی میتوان به سه گروه مختلف آنالین‪،‬‬
‫ولتاژ کاری را جهت رسيدن به مقدار ‪Vmp‬و دستيابی به‬ ‫آفالین و ترکيبی تقسيم کرد]‪ .[7‬روش های آفالین معموال‬
‫حداکثر توان‪ Pmp‬تغيير می دهد‪.‬سطح ولتاژکاری از طریق‬ ‫برای یک سلول خورشيدی خاص طراحی میشوند و تنها برای‬
‫تغيير سيكل وظيفه انجام می شود‪ .‬سيگنال کنترلی‬
‫‪3‬‬

‫‪www.SID.ir‬‬
‫‪Archive of SID‬‬

‫شكل‪ 8‬بلوک دیاگرام آرایه خورشيدی به کار برده شده برای شبيه سازی‬ ‫مدوالسيون پهنای باند)‪ (PWM‬به گيت ترانزیستور مبدل ‪DC-‬‬
‫‪ DC‬اعمال می شود‪ .‬به عبارتی دیگر دنبال کننده بيشينه توان‬
‫‪ MPPT‬در مقابل هر تغييری در ميزان تابش و دما که باعث‬
‫تغيير در نقطه کار شود‪ ,‬با توجه به الگوریتمی که به کار می‬
‫بردنقطه کار را به گونه ایی تغيير می دهد که سيستم همواره‬
‫در نقطه بيشينه توان ‪ MPP‬کار کند‪.‬بنابراین ‪ MPPT‬مبدل‬
‫‪ DC-DC‬را طوری کنترل می کند که سيستم متصل به سلول‬
‫خورشيدی نقش بار متغير برای سلول خورشيدی را پيدا کند‬
‫و سعی می کند بيشترین توان ممكن از سلول خورشيدی‬
‫شكل‪ 1‬زیر سيستم نقاب دار مشخصه آرایه خورشيدی‬ ‫گرفته شودشكل‪.[17] 7‬‬
‫‪ sunpower305wht‬بكار برده شده‬
‫شكل ‪ 1‬مشخصات الكتریكی استفاده شده برای آرایه‬
‫خورشيدی مورد نظررا نشان می دهد‬

‫شكل ‪7‬نمودارجریان‪ ,‬ولتاز آرایه خورشيدی و چگونگی قابليت تغيير بار‬

‫مقاومتی به منظور جذب بيشينه توان]‪[6‬‬
‫همانطور که در شكل‪ 6‬مشخص است سيستم فتوولتائيک مورد‬
‫نظر از یک آرایه خورشيدی‪ ,‬به همراه مدار کنترلر ‪MPPT‬‬
‫شكل ‪ 12‬برسی تغييرات منحنی مشخصه ‪ I-V‬و ‪ P-V‬آرایه‬ ‫برای فرمان به مبدل‪ DC-DC‬و باتری برای ذخيره انرژی‬
‫خورشيدی ‪ sunpower305wht‬بكار برده شده‬ ‫تشكيل شده است ‪ .‬انواع متفاوتی از مبدل های ‪DC-DC‬‬
‫شکککكل‪ 12‬نقکککاه بهينکککه آرایکککه خورشکککيدی مکککورد نظکککر‬ ‫وجود دارنداما به علت پایين بودن ولتاژ خروجی سلول‬
‫)‪)sunpower305wht‬رادر شکککدت تکککابش هکککای ‪0.25kw/m2‬‬ ‫خورشيدی به طور معمول از مبدل افزاینده بوست ولتاژ‪,‬در‬
‫تا‪ 1kw/m2‬نشان ميدهد‪ MPPT.‬با فرمکان بکه مبکدل ‪DC-DC‬‬ ‫ساختارسيستم توليد توان خورشيدی استفاده می گردد‪.‬علت‬
‫بایستی تضمين دهد با سکرعت و دقکت همگرایکی الزم تحکت‬ ‫استفاده از مبدل افزاینده بوست عالوه بر افزایش ولتاژ خروجی‬
‫تغييرات شدید شدت تابش شکكل ‪ , 11‬البتکه بکا دمکای ثابکت‬ ‫سيستم ‪,‬متغير بودن مقاومت ورودی مبدل با تغيير سيكل‬
‫محيط که ‪ 25‬درجه سانتی گراد مد نظر قرار داده شده همواره‬ ‫کاری سيگنال ‪ PWM‬اعمالی است ‪.‬این ویژگی مبدل همانطور‬
‫آرایه را تحت تغيير هکر گونکه شکرایط جکوی (شکدت تکابش و‬ ‫که بيان نمودیم این قابليت را ميد هد که با تغيير سيكل کاری‬
‫دما)در نقاه بهينه به منظور تعقيب و استخراج نقطکه بيشکينه‬ ‫بتوان ولتاژ نقطه کارسلول خورشيدی را تغيير داد]‪. [18‬‬
‫توان قرار ميدهد‪.‬‬ ‫قبل از هر چيزبرای شبيه سازی و مدلسازی سيستم‬
‫فتوولتائيک ابتدا" نيازمند مدلی دقيق برای سلول خورشيدی‬
‫هستيم که رفتاری مشابه با مدل سلول خورشيدی ارائه شده‬
‫در شكل ‪ 5‬داشته باشد‪ .‬بدین منظور در شكل‪ 8‬بلوک دیاگرام‬
‫مدلسازی شده با رعایت تمامی پارامترها و دقتی بسيارباال برای‬
‫شبيه سازی سيتم ارائه گردیده‪.‬‬

‫شكل‪ 11‬منحنی شدت تابش مصنوعی برای برسی و دنبال کردن نقطه‬
‫بيشينه توان در سيستم فتوولتائيک‬

‫‪4‬‬

‫‪www.SID.ir‬‬
‫‪Archive of SID‬‬

‫در واقع الگوریتم کنترلی ‪ MPPT‬با محاسبه تغييرات توان و‬

‫ولتاژ در هر لحظه مقدار شيب را محاسبه می نماید‪.‬در صورتی‬
‫که شيب مثبت باشد در سمت چپ‪ MPP‬نقطه کار واقع شده‬
‫و در حال توان دهی است و لذا بایستی ولتاژ آرایه سلول‬
‫خورشيدی به منظور جذب بيشتر توان افزایش یابد که با‬
‫فرمان ‪ MPPT‬از طریق تغيير سيگنال کنترلی مدالسيون‬
‫پهنای باند)‪ (PWM‬ولتاژ آرایه افزایش می یابد این افزایش تا‬
‫صفر شدن نسبت و رسيدن به نقطه بيشينه ادامه می یابد و در‬
‫صورتی نقطه کار سيستم در سمت چپ آرایه واقع شده باشد‬
‫‪ MPPT‬فرمان کاهش ولتاژ آرایه سلول خورشيدی را به منظور‬
‫جذب بيشينه توان به سيستم صادر می نماید این افزایش و‬
‫کاهش ولتاژ تا جایی ادامه می یابد که به نقطه توان بيشينه‬
‫‪ MPPT‬برسد]‪ .[14‬بلوک دیاگرام زیر نحوی عملكرد این روش‬
‫را برسی می نمایند البته در این بخش روش هدایت افزایشی را‬
‫به دو فرم پياده سازی ونتایج آن را برسی می نمایم ‪.‬‬
‫روش هدایت افزایشی ‪INC‬‬
‫روش اول‪ :‬بلوک دیاگرام شكل‪ 15‬نحوی عملكرد این روش را‬
‫که پيشتر در مورد آن توضيح دادم بيان می دارد ‪.‬در این روش‬
‫برای مينيمم کردن خطا از یک کنترل کننده انتگرالی در‬
‫انتهای دیاگرام استفاده نموده است ‪.‬‬

‫شكل‪ 12‬برسی تغييرات نقطه کار برای محاسبه نقطه بيشينه توان ]‪[14‬‬
‫شكل‪13‬الگوریتم روش هدایت افزایشی‪[14] INC‬‬
‫شكل ‪ 15‬بلوک دیاگرام کنترل کننده توان بيشينه به روش هدایت افزایشی‬ ‫یكی از روش های مرسوم و پرکاربرد در مبحث استخراج‬
‫‪120‬‬
‫(انتگرالی)‬ ‫بيشينه توان روش ‪ INC‬می باشد‪.‬این روش ازدقت عملكردی‬
‫دیناميكی مناسبی در حين تغييرات ناگهانی شدت تابش و دما‬
‫‪100‬‬

‫برخوردار است‪ .‬اساس این روش بر این اصل است که در ‪MPP‬‬

‫‪80‬‬
‫شيب نمودار ‪ P-V‬برابر صفراست]‪. [14‬قبل از آن شيب مثبت‬
‫‪60‬‬
‫است و بعد از ‪ MPP‬شيب منفی ميگردد ‪)2(.‬‬
‫)‪Power(kw‬‬

‫) ‪dP d ( IV‬‬ ‫‪dI‬‬ ‫‪I‬‬

‫‪‬‬ ‫‪ I V‬‬ ‫‪I V‬‬
‫‪40‬‬

‫‪20‬‬ ‫‪dV‬‬ ‫‪dV‬‬ ‫‪dV‬‬ ‫‪V‬‬

‫‪0‬‬
‫در محل بيشينه توان‬
‫)‪( 3‬‬
‫‪-20‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0.5‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1.5‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2.5‬‬
‫‪400‬‬ ‫)‪Time(sec‬‬
‫‪dP‬‬ ‫‪dI‬‬ ‫‪I‬‬
‫‪200‬‬
‫‪ 0  MPP ‬‬ ‫‪‬‬
‫‪dV‬‬ ‫‪dV‬‬ ‫‪V‬‬
‫‪0‬‬
‫در نقاه سمت چپ منحنی‬
‫)‪( 5‬‬
‫‪-200‬‬

‫‪-400‬‬
‫)‪voltage(v‬‬

‫‪dP‬‬ ‫‪dI‬‬ ‫‪I‬‬

‫‪-600‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪‬‬
‫‪-800‬‬ ‫‪dV‬‬ ‫‪dV‬‬ ‫‪V‬‬
‫‪-1000‬‬
‫و در نقاه سمت راست منحنی‬
‫‪-1200‬‬
‫(‪)5‬‬
‫‪dP‬‬ ‫‪dI‬‬ ‫‪I‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪‬‬
‫‪-1400‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0.5‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1.5‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2.5‬‬
‫)‪Time(sec‬‬

‫‪dV‬‬ ‫‪dV‬‬ ‫‪V‬‬

‫‪5‬‬

‫‪www.SID.ir‬‬
‫‪Archive of SID‬‬

‫‪0.8‬‬

‫‪0.7‬‬

‫‪0.6‬‬

‫‪0.5‬‬

‫‪duyt cycle‬‬
‫‪0.4‬‬

‫‪0.3‬‬

‫‪0.2‬‬

‫شكل‪ 17‬شكل موج ميزان درصد شارژ باتری در روش هدایت افزایشی‬ ‫‪0.1‬‬

‫روش دوم‪ :‬در این روش نيز نحوی عملكرد دقيقا مشابه‬ ‫‪0‬‬

‫‪1000‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0.5‬‬ ‫‪1‬‬
‫)‪Time(sec‬‬
‫‪1.5‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2.5‬‬

‫الگوریتم روش قبل می باشد با این تفاوت که در انتهای بلوک‬ ‫‪900‬‬

‫دیاگرام از یک سوئيچ تصميم گيرنده برای ردیابی محل با‬ ‫‪800‬‬

‫‪700‬‬

‫اعمال گام ثابت استفاده شده و به جای بهره بردن از کنترل‬

‫‪Irradiance‬‬
‫‪600‬‬

‫کننده انتگرالی از یک جمع کننده لحظه ایی خطا با مقدار‬ ‫‪500‬‬

‫قبل خود استفاده می شود ‪ .‬همانطور که پيشتر خواهيم دید‬ ‫‪400‬‬

‫دراین روش ميزان درصد شارژباتری به شكل چشمگيری‬ ‫‪300‬‬

‫افزایش پيدا می کند‪.‬‬ ‫‪200‬‬

‫‪0‬‬ ‫‪0.5‬‬ ‫‪1‬‬
‫)‪Time(sec‬‬
‫‪1.5‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2.5‬‬

‫شكل ‪15‬شكل موج های حاصل از ‪ MPPT‬ارائه شده ‪:‬متوسط توان‬

‫خروجی ‪ ,‬ولتاژخروجی‪ ,‬سيكل وظيفه و مقدار شدت تابش در زمانهای‬
‫مختلف در روش هدایت افزایشی‬
‫همانطور که در شكل ‪ 15‬مشخص است در حالتی که شدت‬
‫تابش در بيشترین مقدار خود قرار دارد مدار ‪ MPPT‬بيشترین‬
‫توان موجود را از مدار استخراج میکند‪ .‬البته حالتی که شدت‬
‫تابش روند نزولی خود را طی میکند و به مقدار کمينه ميرسد‬
‫ابتدا در خروجی توان نوساناتی در حال رخ دادن است و این‬
‫شكل‪18‬بلوک دیاگرام کنترل کننده توان بيشينه به روش هدایت افزایشی‬
‫دو‬ ‫بدین معنا است که شكل موج سيكل وظيفه و به پيروی از آن‬
‫‪120‬‬
‫توان خروجی آرایه دچار نوسان شده است و این تغيير در‬
‫‪100‬‬ ‫شدت تابش است که منجر به نوسانات میشود و لذا چون‬
‫‪80‬‬
‫شدت تابش به حالت پایداری نرسيده مدار ‪ MPPT‬در هر‬
‫لحظه به دنبال ردیابی بيشينه توان است ‪.‬در واقع این نقاه‬
‫‪60‬‬
‫مختصات مشخصی از سيستم هستند که به علت تغييرات‪،‬‬
‫)‪Power(kw‬‬

‫‪40‬‬
‫مدار قادر به تشخيص صحيح بيشينه توان نيوده و سيستم در‬
‫اصالح دارای تلفات توانی میشود از سویی دیگر با تغيير این‬
‫‪20‬‬

‫شدت تابش که منجر به نوسانات رخ داده در مدار میشود‬

‫‪0‬‬ ‫مدار ‪ MPPT‬عملكردی کامال صحيحی از خود ارائه داده است‪.‬‬
‫‪-20‬‬
‫که االبته همانطور که در شكل ‪16‬و‪ 17‬محرز است در نهایت‬
‫‪0‬‬ ‫‪0.5‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1.5‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2.5‬‬
‫‪400‬‬
‫)‪Time(sec‬‬
‫ماکزیمم مقداریی که برای شارژ باتری در این روش بدست می‬
‫‪200‬‬ ‫آید ‪ 25.87%‬می باشد ‪.‬‬
‫‪0‬‬

‫‪-200‬‬

‫‪-400‬‬
‫)‪Voltage(v‬‬

‫‪-600‬‬

‫‪-800‬‬

‫‪-1000‬‬

‫‪-1200‬‬

‫‪-1400‬‬

‫‪-1600‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0.5‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1.5‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2.5‬‬
‫)‪Time(sec‬‬ ‫شكل‪16‬ن مایش دیجيتالی ميزان درصد شارژ باتری در رروش هدایت‬
‫افزایشی‬

‫‪6‬‬

‫‪www.SID.ir‬‬
‫‪Archive of SID‬‬

‫‪0.7‬‬

‫‪0.6‬‬

‫‪0.5‬‬

‫‪0.4‬‬

‫‪duty cycle‬‬
‫‪0.3‬‬

‫‪0.2‬‬

‫شكل‪ 21‬شكل موج ميزان درصد شارژ باتری در روش هدایت افزایشی دو‬
‫روش اغتشاش و مشاهده (تغییر و نظاره) ‪P&O‬‬ ‫‪0.1‬‬

‫روش های ‪INC‬و‪ P&O‬از سایر روش های موجود پایدار تر و‬ ‫‪0‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0.5‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1.5‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2.5‬‬
‫در موارد عملی کاربرد بيشتری دارند]‪ .[19‬اساس این روش ها‬ ‫)‪Time(sec‬‬

‫آزمون و خطا است به این صورت که سيكل کاری مبدل را در‬ ‫‪1000‬‬

‫هر دوره تناوب تكرار الگوریتم تغيير می دهند و تغييرات توان‬ ‫‪900‬‬

‫را اندازه گيری می کنند تا از روی آن در مورد تغيير بعدی‬ ‫‪800‬‬

‫نقطه کار تصميم گيری کنند]‪ .[20‬در روش ‪ P&O‬با تغيير‬ ‫‪700‬‬
‫‪duty cycle‬‬

‫ضریب وظيفه یک اغتشاش در مقدار ولتاژ و جریان ایجاد می‬ ‫‪600‬‬

‫‪500‬‬

‫شود حال اگر کاهش ولتاژ توان را کاهش داد ولتاژ باید افزایش‬
‫‪400‬‬

‫یابد ولی اگر کاهش ولتاژ ‪,‬توان دریافتی را افزایش داد ولتاژ‬ ‫‪300‬‬

‫باید بيشتر کاهش یابد و برعكس ‪.‬این عمل آن قدر تكرار می‬ ‫‪200‬‬

‫گردد که تا سيستم به نقطه ی بهينه که توان دریافتی در آن‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0.5‬‬ ‫‪1‬‬
‫)‪Time(sec‬‬
‫‪1.5‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2.5‬‬

‫شكل‪ 11‬شكل موج های حاصل از ‪ MPPT‬ارائه شده ‪:‬متوسط توان‬

‫حداکثر است )‪(MPP‬برسد]‪. [21‬عيب اصلی ای روش نوسانی‬ ‫خروجی ‪ ,‬ولتاژخروجی‪ ,‬سيكل وظيفه و مقدار شدت تابش در زمانهای‬
‫کار کردن مدار حول نقطه بهينه است‪ .‬در واقع روش ‪p&o‬‬ ‫مختلف در روش هدایت افزایشی دو‬
‫موجب نوسان حول نقطه حداکثر توان می گردد که این‬ ‫اشاره نمودیم شدت تابش مصنوعی مورد نظر را مطابق با‬
‫موضوع منجر به افزایش تلفات می گردد همچنين استفاده از‬ ‫شكل ‪ 11‬با چندین بار تغييرات در نظر گرفتيم که بتوانيم به‬
‫این روش منجر به جهت گيری اشتباه به هنگام تغيير ناگهانی‬ ‫درک صحيحی از عملكرد مدار ‪ MPPT‬برای استخراج و ردیابی‬
‫دما یا شدت تابش خورشيد خواهد شد ‪.‬‬ ‫بيشينه توان برسيم‪ .‬در شكل ‪ 11‬چگونگی ردیابی و استخراج‬
‫نقطه بيشينه توان در شدت تابش های مختلف نشان داده‬
‫شده است در همين شكل روند تغيير سيكل وظيفه متناسب با‬
‫تغيير شدت تابش برای استقرار آرایه خورشيدی در نقطه‬
‫بهينه نيز برسی شده ‪.‬به طور کلی برای برسی نتيجه در‬
‫خروجی مقداردرصد شارژ باتری را برسی نمودیم و همانطور‬
‫که در شكل‪ 21,22‬مشاهده می شود این مقدار به ‪%25,18‬‬
‫می رسد که تفاوت بسيار قابل توجهی با روش هدایت افزایشی‬
‫با کنترل کننده انتگرالی برای مينيمم کردن خطا دارد در واقع‬
‫مالحضه می نمایيم که استفاده از این روش با دقت و ميزان‬
‫درصد شارژ کامال بيشتری مواجه گردیده‪.‬‬

‫شكل ‪ 22‬نمودار نحوه عملكردروش تغيير و نظاره در دنبال کردن توان‬

‫بيشينه ]‪ [22‬شكل‪23‬الگوریتم روش تغيير و نظاره ]‪[22‬‬

‫شكل‪ 22‬نمایش دیجيتالی ميزان درصد شارژ باتری در روش هدایت‬

‫افزایشی دو‬

‫‪7‬‬

‫‪www.SID.ir‬‬
‫‪Archive of SID‬‬

‫شكل ‪ 25‬شكل موج های حاصل از ‪ MPPT‬ارائه شده ‪:‬متوسط توان‬

‫خروجی ‪ ,‬ولتاژخروجی‪ ,‬سيكل وظيفه و مقدار شدت تابش در زمانهای‬
‫مختلف در روش تغيير و نظاره‬
‫در این روش مشابه روش هدایت افزایشی دو به ميزان درصد‬
‫شارژ باتری ‪ %25,18‬رسيدم ‪.‬این بدان علت است که دقت‬
‫عملكرد این روش به مقدار گام بستگی زیادی دارد و با انتخاب‬
‫مناسب مقدار گام این روش توانسته خيلی به روش ‪INC2‬‬
‫شبيه شود در واقع روش های هدایت افزایشی و تغيير نظاره‬
‫هر دو بر اصل و اساس آزمون و خطا عمل می کنند که‬
‫الگوریتم های این دو روش نيز هر دو به این موضوع اشاره می‬ ‫شكل‪25‬بلوک دیاگرام کنترل کننده توان بيشينه به روش تغيير و نظاره‬
‫کنند ‪.‬اما مشكل عمده این روش نسبت روش هدایت افزایشی‬ ‫‪powet to p&o‬‬
‫‪120‬‬

‫این است که نقطه بهينه تحت شرایط متغير و شدید جوی گم‬
‫می شود و سيستم قادر به تصميم گيری درستی تا مدت زمان‬ ‫‪100‬‬

‫معين نخواهد بود شكل‪.22‬‬ ‫‪80‬‬

‫‪60‬‬
‫)‪Power(kw‬‬

‫‪40‬‬

‫‪20‬‬

‫‪0‬‬

‫‪-20‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0.5‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1.5‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2.5‬‬
‫)‪Time(sec‬‬
‫‪400‬‬

‫‪200‬‬

‫شكل‪ 26‬نمایش دیجيتالی ميزان درصد شارژ باتری در روش‬ ‫‪0‬‬

‫اغتشاش و مشاهده‬ ‫‪-200‬‬

‫‪-400‬‬
‫)‪voltage(v‬‬

‫‪-600‬‬

‫‪-800‬‬

‫‪-1000‬‬

‫‪-1200‬‬

‫‪-1400‬‬

‫‪-1600‬‬

‫شكل‪ 27‬شكل موج ميزان درصد شارژ باتری در روش اغتشاش و مشاهد‬ ‫‪0‬‬
‫‪0.7‬‬
‫‪0.5‬‬ ‫‪1‬‬
‫)‪Time(sec‬‬
‫‪1.5‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2.5‬‬

‫‪0.6‬‬

‫روش مبتنی بر منطق فازی‬ ‫‪0.5‬‬

‫در دهه اخير استفاده از ميكروکنترلرهایی با کنترل منطق‬

‫فازی برای ردیابی ماکزیمم توان در آرایه ‪ PV‬رشد چشمگيری‬ ‫‪0.4‬‬
‫‪duty cycle‬‬

‫پيدا نموده است]‪.[11‬دسته ایی مهم از روش های کنترل‬ ‫‪0.3‬‬

‫هوشمند روش های مبتنی بر منطق فازی و یا کنترل منطق‬ ‫‪0.2‬‬

‫فازی می باشد در واقع در این روش به کمک کنترل کننده‬ ‫‪0.1‬‬

‫فازی قرار داده شده در سيستم ها محل یافتن ولتاژ نقطه‬

‫‪0‬‬

‫حداکثر توان تا حد ممكن بسته نوع طراحی کنترل کننده‬ ‫‪0‬‬

‫‪1000‬‬
‫‪0.5‬‬ ‫‪1‬‬
‫)‪Time(sec‬‬
‫‪1.5‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2.5‬‬

‫بهينه می شود ‪ .‬اصلی ترین حسن کنترلرهای منطق فازی‬ ‫‪900‬‬

‫وجود قابليت کارکردن با ورودی های غيردقيق و غيرخطی و‬ ‫‪800‬‬

‫همگرایی سریع و نوسان کم در نقطه ‪ MPP‬می باشد‪ .‬از سویی‬ ‫‪700‬‬

‫)‪irradiance(w/m2‬‬

‫این روش به مدل ریاضی دقيق هم نيازی وجود ندارد‪ .‬کنترل‬ ‫‪600‬‬

‫منطق فازی به طور کلی سه مرحله عمليات را مطابق شكل‬ ‫‪500‬‬

‫‪ 28‬برای ورودی تعریف شده سيستم انجام ميدهد‪.‬‬ ‫‪400‬‬

‫فازی سازی اطالعات ورودی (فازی فایر)تعيين قوانين بر‬ ‫‪300‬‬

‫اساس جدول طراحی شده وغير فازی سازی (دفازی فایر )‬ ‫‪200‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0.5‬‬ ‫‪1‬‬
‫)‪Time(sec‬‬
‫‪1.5‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2.5‬‬

‫]‪[23‬‬

‫‪8‬‬

‫‪www.SID.ir‬‬
‫‪Archive of SID‬‬

‫در طول فازی سازی متغير های عددی ورودی به متغير های‬
‫زبان شناختی بر اساس تابع عضویت شكل‪32‬تبدیل می شوند‬
‫در شكل ‪ 31‬پنج سطح فازی سازی استفاده شده است ‪.‬در‬
‫مورد پنج سطح فازی داریم]‪ . [8‬به صورتی که‬
‫)‪ :NB(negative big‬منفی بزرگ‬
‫)‪:NS(negative small‬منفی کوچک‬
‫)‪:PS(positive small‬مثبت کوچک‬
‫)‪:PB(positive big‬مثبت بزرگ‬ ‫شكل ‪ 28‬نحوی ساختار سيستم های مبتنی بر کنترل کننده فازی]‪[23‬‬
‫)‪:ZE(zero equale‬صفر‬ ‫نحوی عملكرد و دسته بندی قرار گرفتن در این روش بر‬
‫حسب نوع کاربرد روش می تواند متفاوت باشد به عنوان مثال‬
‫در مرجع ]‪[24,25‬با کنترل فازی قرار داده شده در سيستم‬
‫‪ ,‬عمل یافتن ولتاژ نقطه حداکثر توان را بهينه می کند یا در‬
‫مرجع ]‪[26‬با استفاده ازکنترل منطق فازی و اندازه گيری‬
‫شدت تابش و دماولتاژ نقطه کار را بدست می آورد ‪.‬به طور‬
‫کلی نمی توان هيچ روشی را مطلقا بهترین روش قلمداد کرد‬
‫در حالی که برای انتخاب سيستم ردیابی حداکثر توان مالک‬
‫شكل ‪ 31‬زیر سيستم انتخاب توابع عضویت ورودی برای کنترل کننده‬ ‫های متفاوتی از قبيل هزینه ساخت ‪ ,‬سرعت ردیابی ‪,‬دقت‬
‫فازی‬ ‫نقطه یافت شده ‪,‬سادگی پياده سازی ‪,‬عموميت داشتن و ‪....‬‬
‫برای افزایش دقت و دقيق تر بودن سيستم می توان تعداد‬ ‫وحود دارد که هر روشی را در توان های مختلف می توان بهتر‬
‫بيشتری از سطوح فازی در نظر گرفت در مرحله فازی سازی ‪,‬‬ ‫و موثرترقلمداد کرد‪.‬پيشتر دراین بخش اساس روش پيشنهاد‬
‫متغير های ورودی که خطا و تغييرات خطا می باشند بر‬ ‫شده در این مقاله را برسی خواهيم نمود ‪.‬همانطور که در‬
‫اساس جدول‪ 32‬به صورت تابعی از متغيرهای زبانی تبدیل می‬ ‫شكل ‪ 21‬مدلسازی شده مشخص است ابتدا نسبت تغييرات‬
‫شوند در این مرحله اعدا ‪ crisp‬به مجموعه های فازی (اعداد‬ ‫توان به تغييرات ولتاژ در مدل ساخته می شود حال سه مرحله‬
‫فازی )تبدیل می شوند‬ ‫عمليات بایستی بر روی این نسبت ورودی صورت بگيرد ]‪.[11‬‬

‫شكل‪ 32‬چگونگی تعيين جدول قوانين فازی سازی برای پایگاه قواعد داده‬
‫کنترل کننده فازی]‪[8‬‬

‫شكل‪ 21‬بلوک دیاگرام کنترل کننده توان بيشينه به روش کنترل کننده‬
‫فازی‬
‫در مرحله اول اطالعات ورودی که در این جا شامل نسبت‬
‫تغييرات توان لحظه ایی به تغييرات ولتاژ لحظه ایی )‪(E‬و‬
‫خطای این تغييرات ‪ E‬می باشد باید فازی سازی شود‬

‫شكل‪33‬زیر سيستم نقاب دار پایگاه قواعد داده سيستم فازی‬

‫در این محاسبه همانطور که تاکيد نمودیم برای ردیابی‬

‫ماکزیمم توان ورودی را بر حسب خطا و تغييرات خطا در نظر‬
‫گرفتيم البته کاربر حق انتخاب دارد که توابع عضویت خطا و‬
‫تغييرات خطا چطور محاسبه و منظور شوند بدین منظور ما‬ ‫شكل‪32‬زیر سيستم نقاب دار برای تعيين توابع عضویت کنترل کننده فازی‬

‫‪9‬‬

‫‪www.SID.ir‬‬
‫‪Archive of SID‬‬

‫شكل‪35‬زیر سيستم نقاب دار توابع عضویت خروجی کنترل کننده فازی‬ ‫همانطور که در مدلسازی نيز نشان دادیم از صفر بودن نسبت‬
‫نكته ایی که بایستی مدنظر قرار دهيم در روش هایی‬ ‫رابطه‬
‫هوشمندی چون منطق فازی یا شبكه های عصبی با توجه به‬ ‫(‪)6‬‬
‫تعدادتوابع عضویت و الیه هایی که در نظر گرفته می شود‬ ‫‪dp‬‬
‫بازهم نمی توان ادعا کرد که به صورت دقيق نقاه انتخابی‬ ‫‪0‬‬
‫همون نقاه اصلی توان بيشينه بوده اند اگر چه در روش منطق‬ ‫‪dv‬‬
‫در نقطه ‪ MPP‬اطمينان می خواهيم حاصل نمایيم و در واقع ‪:‬‬
‫فازی هر چه تعداد سطوح فازی بيشتر باشد دقت کنترل‬ ‫(‪)7‬‬
‫کننده بيشتر خواهد بود اما از طرفی باید توجه داشت که‬ ‫)‪P(n)-P(n-1‬‬
‫سرعت پاسخ نيز کند خواهد شد و اگر تعداد سطوح و توابع‬ ‫‪E ( n) ‬‬
‫عضویت کمتری را نيز در نظر بگيریم برای این که سرعت‬ ‫)‪V (n)  V (n  1‬‬
‫(‪)8‬‬
‫سيستم به طرز چشمگيری افزایش پيدا کند عمال دقت کنترل‬
‫)‪E(n)  E(n)  E(n  1‬‬
‫کننده کاهش می بابد ‪ .‬از دیگر ویژگی های سيستم های فازی‬ ‫هر بار محاسبه شده و به متغير های زبان شناختی تبدیل می‬
‫ردیابی ‪ online‬حداکثر توان ‪ ,‬مقاوم بودن در مقابل تغييرات‬ ‫شوند و در جدول قوانين جستجو می شوند ‪.‬همانطور که در‬
‫تابش و دما برای محاسبه نقطه کار بهينه می باشد‪.‬در واقع‬ ‫شكل ‪ 33‬نيز مشخص است بر اساس جدول طراحی شده‬
‫روش های فازی برای تغييرات متنوع آب و هوایی بسيار‬ ‫قواعد در پایگاه قواعد داده مطابق جدول وارد می شود در این‬
‫مناسب هستند]‪.[27‬البته باید در نظر داشت که دقت عمل این‬ ‫پ ایگاه مجموعه ایی از قواعد به فرم اگر آن گاه قرار دارد مثال‬
‫الگوریتم به اطالعات نحوی طراحی سيستم فازی برای تصميم‬ ‫اگر خطا ‪ NS‬و تغييرات خطا ‪ PB‬باشد بایستی خروجی که‬
‫گيری بسيار وابسته است که ميزان مقادیر و طراحی جدول از‬ ‫ميزان پهنای پالس الزم برای سوئيچ را تبين می کند‪ NS‬باشد‬
‫‪120‬‬
‫مهمترین شاخصه های این وابستگی است ‪.‬‬ ‫حال مقدار این پالس وظيفه که در گستره تابع عضویت ‪NS‬‬
‫‪100‬‬ ‫می باشد باید دفازی شود در دفازی کننده (غير فازی سازی )‬
‫‪80‬‬
‫خروجی فازی تبدیل به یک عدد و یا یک نتيجه گيری‬
‫‪60‬‬
‫مشخص می شود که در این باب فرم قواعد پرفسور ممدانی‬
‫)‪Power(kw‬‬

‫استفاده شده است ‪ .‬در این حالت به صورت کامال هوشمند‬

‫‪40‬‬

‫توسط خود نرم افزار و کنترلر فازی ‪,‬دفازی فایر صورت گرفته‬
‫‪20‬‬
‫و یک عدد واقعی تحویل به سيستم می شود که برای تصميم‬
‫‪0‬‬
‫گيری به سوئيچ در نهایت اعمال می گردد ‪ .‬در واقع بر اساس‬
‫‪-20‬‬
‫‪400‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0.5‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1.5‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2.5‬‬
‫جدول شكل ‪32‬برای ورودی های مختلف تصميم گيری الزم‬
‫)‪Time(sec‬‬

‫‪200‬‬
‫انجام می شود این جدول بر اساس مدل مبدل و مشخصات‬
‫‪0‬‬ ‫سلول های خورشيدی طراحی می گردد‪ .‬البته این نكته را باید‬
‫‪-200‬‬

‫‪-400‬‬
‫مدنظر قرار دهيم که دقت عمل این الگوریتم به اطالعات و‬
‫چگونگی طرح و طراحی بازه ها توابع عضویت و طراحی جدول‬
‫)‪voltage(v‬‬

‫‪-600‬‬

‫‪-800‬‬ ‫بستگی دارد که در نهایت پس از سعی و خطاهای بسيار سعی‬

‫‪-1000‬‬

‫‪-1200‬‬
‫شد که از جدول طراحی شده فوق استفاده شود ‪ .‬لذاعمال‬
‫‪-1400‬‬
‫مالحضه شد نتيجه بهتری در خروجی قابل دریافت است در‬
‫‪-1600‬‬

‫‪0.8‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0.5‬‬ ‫‪1‬‬
‫)‪Time(sec‬‬
‫‪1.5‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2.5‬‬ ‫واقع ميزان مقادیر و طراحی جدول از مهمترین قسمت های‬
‫‪0.7‬‬
‫این وابستگی است ‪.‬‬
‫در نهایت خروجی کنترلر به طور معمول تغيير سيكل کاری‬
‫مبدل ‪ D‬بر حسب بهترین اتنخاب بر طبق شكل ‪35‬‬
‫‪0.6‬‬

‫‪0.5‬‬

‫مشاهده می شود‬
‫)‪duty cycle‬‬

‫‪0.4‬‬

‫‪0.3‬‬

‫‪0.2‬‬

‫‪0.1‬‬

‫‪0‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0.5‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1.5‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2.5‬‬
‫)‪Time(sec‬‬

‫‪11‬‬

‫‪www.SID.ir‬‬
‫‪Archive of SID‬‬

‫‪1000‬‬

‫روش ها و راست آزمایی روش های ارائه شده معيار ميزان‬ ‫‪900‬‬

‫درصد شارژ باتری را مطرح نمودیم‪ ،‬با مقایسه این معيار اثبات‬ ‫‪800‬‬

‫نمودیم که کارآمدی هر یک از روش های ارائه شده چه نتيجه‬ ‫‪700‬‬

‫ایی برای ردیابی و استخراج نقطه بيشينه توان حاصل می‬

‫‪Irradiance‬‬
‫‪600‬‬

‫نمایند‪.‬به این ترتيب در شرایط کامال یكسان بين روش ها ابتدا‬ ‫‪500‬‬

‫روش فازی ‪ ،‬روش هدایت افزایشی دو ‪،‬روش ‪ p&o‬و روش‬ ‫‪400‬‬

‫هدایت افزایشی از ميزان دقت عملكرد بيشتری نسبت به‬ ‫‪300‬‬

‫یكدیگر برخوردهستند‪،‬البته بایستی مد نظر قرار دهيم که‬ ‫‪200‬‬

‫‪0‬‬ ‫‪0.5‬‬ ‫‪1‬‬
‫)‪Time(sec‬‬
‫‪1.5‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2.5‬‬

‫روش فازی جزء روش های آفالین محسوب ميشود و به نحوی‬ ‫شکل ‪33‬شكل موجهای حاصل از ‪ MPPT‬ارائه شده ‪:‬متوسط توان‬
‫خروجی ‪ ,‬ولتاژخروجی‪ ,‬سيكل وظيفه و مقدار شدت تابش در زمانهای‬
‫پياده سازی گردیده که این روش تنها برای همان سلول‬ ‫مختلف در روش کنترل کننده فازی‬
‫خورشيدی خاص مورد استفاده قرار می گيرددر واقع روش‬
‫های آفالین با توجه حسن کار کردن با ورودی های غير‬
‫خطی و غير دقيق عملكرد بسيار مناسب تری در مقابل‬
‫تغييرات تابش و دما دارند‪ ،‬از سویی روش های آنالین ‪p&o‬‬
‫و ‪ inc‬برای سلول خورشيدی خاصی طراحی نمی گردند و از‬
‫این رو یكی از محاسن اصلی این روش ها قابليت جایگزین‬
‫کردن هر مدلی بدون تغيير در پياده سازی می باشد‪ .‬مزیت‬ ‫شکل ‪ 36‬نمایش دیجيتالی ميزان درصد شارژ باتری در روش کترل کننده‬
‫روش ‪ p&o‬عالوه بر هزینه پایين و اجرای آسان ‪،‬الگوریتم‬ ‫فازی‬
‫کنترلی نسبتا ساده و ردیابی مناسب ‪ MPP‬می باشد و عيب‬
‫آن عدم ردیابی ‪ MPP‬تحت تغييرات سریع دما و تابش‬
‫خورشيد است که باعث تلفات انرژی می شود ‪ ،‬این موضوع به‬
‫وضوح در نتيج شبيه سازی های معين می باشد‪، .‬دردسته‬
‫بندی روش های آنالین روش هدایت افزایشی از دقت‬
‫عملكردردیابی بهتری تحت شرایط تغييرات سریع ميزان تابش‬
‫و دما برخوردار گردیده هر چند که این روش نسبت به روش‬ ‫شکل ‪ 33‬شكل موج ميزان درصد شارژ باتری در روش کنترل کننده‬
‫تغيير و نظاره پيچيده تر است‪.‬‬ ‫فازی‬
‫همانطور که در شكل ‪ 35‬معين است در ایکن تكنيکک ‪MPPT‬‬
‫قادر گردیده دقت همگرایی بيشتری نسبت به سایر روش ها از‬
‫خود بروز دهد و در نهایت در شكل ‪ 36‬مشخص است که ایکن‬
‫ميزان به مقدار ‪ %26,21‬رسيده ‪.‬‬
‫به عنوان نتيجه گيری در این بخش عنوان می داریم که ایکن‬
‫مقاله قصد دارد روشی ارائه دهد که از سکایر روش هکای ارائکه‬
‫شده قبل نتيجه بهتری را برای ردیابی و استخراج بيشينه توان‬
‫نام روش‪MPPT‬‬ ‫میزان درصد‬
‫صورت می دهد در واقع در روش ارائه شده بکا ترکيکب ککردن‬
‫شارژ باتری‬
‫‪SOC%‬‬
‫روش کنترل فازی این بخکش و روش هکدایت افزایشکی دو بکه‬
‫هدایت افزایشی (کنترل کننده‬ ‫‪25.87%‬‬ ‫صورت ادغام در یكدیگر توانستيم روشی جدید برای تعقيکب و‬
‫‪INC‬‬ ‫انتگرالی)‬ ‫استخراج بيشينه توان ‪MPPT‬صورت دهيم ‪.‬‬
‫هدایت افزایشی ‪(2‬جمع کننده‬ ‫‪25.98%‬‬ ‫نتیجه گیری‪ ,‬مقایسه روش ها به منظور برسی کارآمدی(دقت )‬
‫لحظه ایی خطا) ‪INC2‬‬ ‫الگورریتم های ارائه شده‬
‫تغيير و نظاره (اغتشاش و مشاهده)‬ ‫‪25.98%‬‬
‫در این مقاله ابتدا مدلی توسعه یافته برای آرایه خورشيدی‬
‫‪P&O‬‬
‫روش مبتنی بر کنترل کننده‬ ‫‪26.01%‬‬ ‫ارائه شد‪.‬سپس روش هدایت افزایشی به دو فرم مينيمم کردن‬
‫‪FUZZY‬‬ ‫فازی‬ ‫خطا با کنترل کننده انتگرالی و مينيمم کردن به صورت جمع‬
‫روش جدید بهبود یافته هدایت افزایشی و‬ ‫‪26.05%‬‬ ‫کننده لحظه ایی خطا البته با گام ثابت در هر دو روش در نرم‬
‫‪FUZZY INC‬‬ ‫فازی‬ ‫افزار متلب محيط سيمولينک مورد برسی و شبيه سازی‬
‫جدول‪ 2‬مقایسه دقت همگرایی در بين روش هانسبت به روش بهبود‬ ‫قرارگرفت در ادامه به کمک کنترل کننده فازی ارائه شده در‬
‫یافته با معيار قرار گيری ميزان درصد شارژ‬ ‫مقاله مشاهده نمودیم که نتایج خروجی کامال مطلوب تری را‬
‫می توان از سيستم استخراج نمود‪. .‬برای مقایسه دقيق بين‬
‫‪11‬‬

‫‪www.SID.ir‬‬
Archive of SID
Converter. Journal of Energy Technologies
and Policy, 2012. 2(6): p. 1-11
7. Reza Reisi, A., M. Hassan Moradi, and S.
Jamasb, Classification and comparison of
maximum power point tracking techniques
for photovoltaic system: A review.
Renewable and Sustainable Energy Reviews,
2013. 19: p. 433-443
8. Esram, T. and P.L. Chapman, Comparison of
photovoltaic array maximum power point
tracking techniques. IEEE
TRANSACTIONS ON ENERGY
CONVERSION EC, 2007. 22(2): p. 439.
9. Ahmad, J. A fractional open circuit voltage
based maximum power point tracker for
photovoltaic arrays. in Software Technology
and Engineering (ICSTE), 2010 2nd
International Conference on. 2010: IEEE.
10. Yuvarajan, S. and S. Xu. Photo-voltaic power
converter with a simple maximum-power-
point-tracker. in Circuits and Systems, 2003.
ISCAS'03. Proceedings of the 2003
International Symposium on. 2003: IEEE.
11. Ben Salah, C. and M. Ouali, Comparison of
fuzzy logic and neural network in maximum
power point tracker for PV systems. Electric
Power Systems Research, 2011. 81(1): p. 43-
50.
12. Hohm, D. and M.E. Ropp, Comparative study
of maximum power point tracking algorithms.
Progress in photovoltaics: Research and
Applications, 2003. 11(1): p. 47-62.
13. Krstić, M., Performance improvement and
limitations in extremum seeking control.
Systems & Control Letters, 2000. 39(5): p.
313-326.
14. Xiao, W. and W.G. Dunford. A modified
adaptive hill climbing MPPT method for
photovoltaic power systems. in Power
Electronics Specialists Conference, 2004.
PESC04. 2004 IEEE 35th Annual. 2004: Ieee.
15. Zhang, F., et al., Adaptive hybrid maximum
power point tracking method for a
photovoltaic system. Energy Conversion,
IEEE Transactions on, 2013. 28(2): p. 353-
360
12
‫ م شخصه شدت تابش مصنوعی با تغييرات ناگهانی پله ایی برای‬28 ‫شكل‬
‫درجه سانتيگراد‬25 ‫ در دمای‬MPPT ‫برسی صحت و دقت عملكرد کنترلر‬
‫ مقایسه دقت همگرایی توان سيستم در بين روش هانسبت به روش ارائه شده تا زمان‬21‫شكل‬
‫ ميلی ثانيه‬2,5 ‫برسی‬
‫پیشنهادات‬
‫به عنوان پيشنهاد برای ادامه کار می توان روش کنترلی‬
‫ارائه شده در این مقاله را برای یک سيستم متصل به شبكه‬
‫اینورترها واسطه انتقال مطلوب برای اتصال‬.[28]‫گسترش داد‬
‫به شبكه می باشند لذا با در نظر گرفتن اینورتر الزم به همراه‬
‫کيفيت توان و مباحث سنكرون‬, ‫رعایت استاندرهای الزم شبكه‬
‫سازی در نهایت با وارد کردن انرزی به شبكه کارآمدی روش‬
. [29]‫مورد نظر مورد ارزیابی قرار داد‬
‫مراجع‬
1. Raugei, M. and P. Frankl, Life cycle impacts
and costs of photovoltaic systems: current
state of the art and future outlooks. Energy,
2009. 34(3): p. 392-399
2. Y.C.Kuo,etal.,"Novelmaximumpowerpointtra
ckingcontrollerforphotovoltaicenergyconvers
ionsystem,"IndustrialElectronicsIEEE
Transactions on, vol. 48, pp. 594-601, 2001.
3. R.Chapo,“Solarenergyoverview,”Ezinearticles
.com,December2008,gotat:http://ezinearticles
.com
4. 4.O.Mah“FundamentalsofPhotovoltaicMateria
ls”,NationalSolarPowerReasearchInstitute,
Inc,1-10,1998.
5. Patel, M.R., Wind and solar power systems:
design, analysis, and operation. 2012: CRC
press
6. Ibrahim, H. and M. Ibrahim, Comparison
Between Fuzzy and P&O Control for MPPT
for Photovoltaic System Using Boost
www.SID.ir
Archive of SID
International Journal of Electrical Power &
Energy Systems, 2012. 39(1): p. 21-28.
26. Chaouachi, A., R.M. Kamel, and K.
Nagasaka, A novel multi-model neuro-fuzzy-
based MPPT for three-phase grid-connected
photovoltaic system. Solar Energy, 2010.
84(12): p. 2219-2229.
27. Larbes, C., et al., Genetic algorithms
optimized fuzzy logic control for the maximum
power point tracking in photovoltaic system.
Renewable Energy, 2009. 34(10): p. 2093-
2100.
28. Khajehoddin, S.A., A. Bakhshai, and P. Jain.
The application of the cascaded multilevel
converters in grid connected photovoltaic
systems. in Electrical Power Conference,
2007. EPC 2007. IEEE Canada. 2007: IEEE.
29. Kjaer, S; Pedersen, J; Blaabjerg, F.,”A review
ofsinglephasegridconnectedinvertersforphotov
oltaicmodules”IEEETransactiononIndustry
Application vol.4, no.5,2005
13
16. Moradi, M.H. and A.R. Reisi, A hybrid
maximum power point tracking method for
photovoltaic systems. Solar Energy, 2011.
85(11): p. 2965-2976
17. Masters, G.M., Renewable and efficient
electric power systems. 2013: John Wiley
& Sons.
18. Liu, Y.-H. and J.-W. Huang, A fast and low
cost analog maximum power point tracking
method for low power photovoltaic systems.
Solar Energy, 2011. 85(11): p. 2771-2780.
19. Hussein, K., et al., Maximum photovoltaic
power tracking: an algorithm for rapidly
changing atmospheric conditions. IEE
Proceedings-Generation, Transmission and
Distribution, 1995. 142(1): p. 59-64.
20. Xiao, W., et al., Application of centered
differentiation and steepest descent to
maximum power point tracking. Industrial
Electronics, IEEE Transactions on, 2007.
54(5): p. 2539-2549.
21. Buyukdegirmenci, V.T, A.M. Bazzi, and P.T.
Krein. A comparative study of an exponential
adaptive perturb and observe algorithm and
ripple correlation control for real-time
optimization. in Control and Modeling for
Power Electronics (COMPEL), 2010 IEEE
12th Workshop on. 2010: IEEE.
22. P.K.Yadav,etal.,"Comparisonofmpptalgorith
msfordcdcconvertersbasedpvsystems,"Interna
tionalJournalofAdvancedResearchinElectrical
,ElectronicsandInstrumentationEngineering,
vol. 1, pp. 18-23, 2012
23. Subiyanto, S., A. Mohamed, and M. Hannan,
Intelligent maximum power point tracking for
PV system using Hopfield neural network
optimized fuzzy logic controller. Energy and
Buildings, 2012. 51: p. 29-38.
24. Bouchafaa, F., D. Beriber, and M. Boucherit.
Modeling and simulation of a gird connected
PV generation system with MPPT fuzzy logic
control. in Systems Signals and Devices
(SSD), 2010 7th International Multi-
Conference on. 2010: IEEE
25. Algazar, M.M., et al., Maximum power point
tracking using fuzzy logic control.
www.SID.ir