‫معرفی دستگاه اسپکتروفتومتر‬

‫دستگاه اسپکتروفتومتر از تجهیزات ازمایشگاهی رشنولب است که برای تحلیل امواج (‬

‫‪ )elecromagnetic‬استفاده می‌شود‪ .‬این دستگاه قادر است تا طیفی از نور را که توسط یک نمونه از‬
‫ماده از طریق یک منبع نوری منتشر شده است‪ ،‬مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد‪ .‬با استفاده از‬
‫اسپکتروفتومتر‪ ،‬می‌توان به راحتی طیف جذبیتی یک ماده را تعیین کرد و اطالعاتی در مورد خواص‬
‫فیزیکی و شیمیایی آن به دست آورد‪ .‬از کاربردهای اسپکتروفتومتر در شیمی‪ ،‬فیزیک‪ ،‬بیوشیمی و‬
‫دوایر مختلف دیگر استفاده می‌شود‪.‬‬
‫اسپکتروفتومتر ابزاری است که مقدار فوتون (شدت نور) جذب شده را پس از عبور از محلول نمونه‬
‫اندازه گیری می کند‪ .‬با اسپکتروفتومتر‪ ،‬مقدار یک ماده شیمیایی شناخته شده (غلظت) را نیز می توان‬
‫با اندازه گیری شدت نور شناسایی شده تعیین کرد‪.‬‬
‫این دستگاه امکان این را نیز دارد که غلظت ای فوق العاده کوچک را نیز اندازه گیری نماید‪ .‬بنابراین‬
‫در تجزیه و تحلیل عنصرهای مولکولی همانند ‪ DNA‬و ‪ RNA‬نیز کاربرد دارد‪ .‬بنابراین کاربرد اصلی‬
‫آن در آزمایشگاه بیوشیمی می باش‬

‫آموزش کار با دستگاه اسپکتروفتومتر‬

‫روشن کردن دستگاه‪ :‬ابتدا دستگاه را با فشار دادن دکمه پاور روشن کنید و صبر کنید تا دستگاه‬ ‫‪.1‬‬
‫به طور کامل روشن شود و آماده به کار باشد‪.‬‬
‫تعیین طول موج‪ :‬در بیشتر دستگاه‌های اسپکتروفتومتر‪ ،‬باید ابتدا طول موج مورد نظر را تعیین‬ ‫‪.2‬‬
‫کنید‪ .‬برای این کار‪ ،‬معموًال با استفاده از دکمه های مناسب یا دستگیره‌های موجود روی‬
‫دستگاه‪ ،‬طول موج مورد نظر را انتخاب کنید‪.‬‬
‫تعیین شدت نور‪ :‬برای اندازه‌گیری شدت نور‪ ،‬نمونه مورد نظر را در جای مناسب‬ ‫‪.3‬‬
‫اسپکتروفتومتر قرار دهید و برای تنظیم شدت نور‪ ،‬از دکمه های مناسب استفاده کنید‪.‬‬
‫ثبت طیف‪ :‬پس از تنظیم شدت نور‪ ،‬با فشار دادن دکمه “اسکن” یا “شروع”‪ ،‬طیف نور از طول‬ ‫‪.4‬‬
‫موج مورد نظر ثبت خواهد شد‪ .‬پس از ثبت طیف‪ ،‬از دکمه “توقف” برای متوقف کردن فرآیند‬
‫استفاده کنید‪.‬‬
‫ذخیره داده‌ها‪ :‬برخی دستگاه‌های اسپکتروفتومتر‪ ،‬قابلیت ذخیره داده‌ها در حافظه داخلی دارند‪.‬‬ ‫‪.5‬‬
‫برای ذخیره داده‌ها‪ ،‬باید از دکمه های مناسب استفاده کنید‪.‬‬
‫تحلیل داده‌ها‪ :‬پس از ثبت طیف نور‪ ،‬می‌توانید با استفاده از نرم‌افزار مربوطه‪ ،‬طیف را تحلیل‬ ‫‪.6‬‬
‫کنید و از آن برای شناسایی و اندازه‌گیری مواد مختلف استفاده کنید‪.‬‬

‫لطفا توجه داشته باشید که هر دستگاه اسپکتروفتومتر ممکن است دارای قابلیت‌های ویژه‌ای باشد که باید‬
‫با دستورالعمل‌های تولیدکننده آن‌ها آشنا شوید‪.‬‬
‫چگونه دستگاه اسپکتروفتومتر طیف جذبی نمونه را تجزیه و تحلیل می‌کند؟‬
‫برای تحلیل طیف جذبی نمونه با استفاده از دستگاه اسپکتروفتومتر‪ ،‬نمونه ابتدا با یک منبع نوری تابش‬
‫داده می‌شود‪ .‬سپس نوری که از نمونه عبور کرده و نوری که توسط نمونه جذب شده به یک دتکتور‬
 ‫می‌رسد‪ .‬دتکتور سعی در ثبت نوری که به دستگاه می‌رسد و از نمونه جذب شده است دارد و این‬
‫اطالعات به صورت یک طیف جذبی ثبت می‌شود‪.‬‬
‫طیف جذبی شامل مجموعه‌ای از امواج الکترومغناطیسی است که توسط نمونه جذب شده‌اند‪ .‬این امواج‬
‫با طیف رنگی خاصی همراه هستند که به خصوصیات شیمیایی و فیزیکی ماده مرتبط هستند‪ .‬برای‬
‫تحلیل طیف جذبی‪ ،‬طیف رنگی نمونه با استفاده از یک سری شیشه‌های خاصی که جهت طیف رنگی را‬
‫تنظیم می‌کنند‪ ،‬به دتکتور هدایت می‌شود‪.‬‬
‫در نهایت‪ ،‬داده‌های جمع‌آوری شده توسط دتکتور به کامپیوتر منتقل می‌شوند و با استفاده از نرم‌افزار‬
‫کنترل‪ ،‬طیف جذبی تحلیل می‌شود‪ .‬نرم‌افزار کنترل قادر است به صورت خودکار طیف جذبی را با‬
‫استفاده از مدل‌های ریاضی تحلیل کند و اطالعاتی در مورد خواص فیزیکی و شیمیایی نمونه را ارائه‬
‫دهد‪.‬‬
‫به طور کلی‪ ،‬تحلیل طیف جذبی نمونه با استفاده از دستگاه اسپکتروفتومتر‪ ،‬بر اساس اصل جذب و‬
‫انتشار نور در ماده صورت می‌گیرد و این روش یکی از مهم‌ترین روش‌های تحلیل شیمیایی و فیزیکی‬
‫است‬