FILIPINO REVIEWER

GRADE 10
10-Fidelity | Maricar S. Payot | 3rd Qtr

AFRICA
● Kabilang sa pitong kontinente
● Binubuo ng disyerto
● Pagiging malapit sa kalikasan tulad
ng puno at mga hayop.
PAGSASALING WIKA
Ito ay isang proseso kung saan ang isang
pahayag, pasalita man o pasalita, ay
nagaganap sa isang wika at ipinapalagay
na may katulad ding kahulugan sa dati nang
umiiral na wika. (C. Rabin, 1958)
Paglilipat sa pinagsalinang wika ng
pinakamalapit na katumbas ng diwa ng
talata at hindi ang bawat salitang bumubuo
nito (Alfonso Santiagao, 2023)
Paglilipat ng tekstuwal na materyal ng
pinagmulang wika sa katumbas na
tekstuwal sa target na wika (Patrocinio
Villafuerte, 2017)
MGA PARAAN SA PAGSASALING
WIKA
c. Mga sugnay
they soon became friend- sila ay naging
malapit na magkaibigan
2. Panghihiram - kung walang
maitutumbas, gumawa ng panghihiram
a. Baybay ng salita
generation - henerasyon
information- impormasyon
b. Panatilihin ang wikang dayuhan
personal - personal
3. Pagsasaling Idyomatiko - may mga
salita sa ingles na hindi maaring tumbasan
sa Filipino kaya nagbabago ang pormasyon
ng mga salita.
PERSIA
● Kilala ngayon bilang Iran
● Timog-Kanlurang Asya
● Pinakamatandang literatura
● Pinakamayamang pamana ng sining
sa kasaysayan ng daigdig
● Zoroastriabismo (ika-6 na siglo BC)
na nabanggit sa Noli Me Tangere

1. Pagtutumbas - paggamit ng katumbas

na salita. ANEKDOTA

a. Mga salita
Uri ng panitikang nagsasalaysay ng maikli
continent- kontinente
ngunit nakawiwili at nakatatawang
soul - kaluluwa
pangyayari o karanasan ng isang kilala o
b. Mga parirala
sikat na tao.
bottom of the river - pusod ng
dagat
FILIPINO REVIEWER
GRADE 10
10-Fidelity | Maricar S. Payot | 3rd Qtr

● Maaring totoong nangyari o likhang

isip lamang
PAGGAMIT NG SANGKAP NG
● Ginawa upang mas makilala ang KASANAYANG KOMUNIKATIBO
personalidad na paksa ng anekdota.
● "Nakatagong mundo" ng
1. Gramatikal - Ito ang wastong kaayusan
personalidad
ng mga salita para makabuo ng
● Kahit katatawanan ay may iniiwan
pangungusap. Tamang pagbigkas at
na aral sa mambabasa
pagbaybay.
● Maaring isingit sa iba pang uri ng
panitikan upang mapalawig ang
2. SosyoLingguwistik - Lawak ng
isang paksa tulad ng sanaysay at
talasalitaan. Paggamit ng tamang lebel ng
talumpati.
mga salita na pakikipag-usap.

3. Diskorsal - nagbibigay kakayahan na

IBA’T IBANG URI NG ANEKDOTA palawakin ang mensaheng sinasabi upang
maliwanagan ang pagpapakahulugan.
1. May nakatatawa Organisado at may kaisahan ang paksa.
● gisingin ang tagapakinig
● magbigay aliw 4. Strategic - Gamit ng berbal at di-berbal
● makapagpatawa na aspekto ng komunikasyon.

2. May nakakapagpaalala
● binabanggit ang nakaraan UGANDA
● "Naaalala ko pa noong..."
● nabibilang sa bansa sa silangang
Africa
3. May tipong pilosopikal
● maraming magagandang tanawin
● Nagdadala sa mambabasa na
tulad ng bundok, kagubatan at
mag-isip nang malalim
national parks at talon.
● Kuwento ng totoong buhay

4. May tipong inspirasyunal

● makapagbigay inspirasyon tulad ng
kuwento ng pagtitiis, pakikipaglaban
sa buhay, kahirapan, tagumpay
pagtapos ng pakikibaka
5. Nagbibigay Babala
● Pagkabigo na isinasalaysay upang
maging aral sa iba.
PAGKILALA SA MGA URI NG TULA
A. TULANG PASALAYSAY
1. Epiko - kabayanihan ngtauhan na may
kagilagilalas o supernatural na katangian.
Karakter na may kakatwang katangian at
kakayahang kaiba sa mga karaniwang tao.
FILIPINO REVIEWER
GRADE 10
10-Fidelity | Maricar S. Payot | 3rd Qtr

2. Awit - May kapanipaniwalang daloy ng bayan, lalawigan, o pangkat etniko

kuwento. Lalabindalawahing sukat ng pantig na naglalarawan ng isang kultura.
sa bawat taludtod.
● Andante- himig na mabagal 6. Mga Awitin - Pagpapahayag ng
● Florante at Laura damdamin sa pamamagitan ng awitin.
Tungkol sa pag-ibig (harana) Kompositor at
3. Korido - May mala pantasyang tema na mang-aawit.
taglay. Walong pantig sa bawat taludtod.
● Allegro - himig na mabilis C. TULANG PANDULAAN
● Ibong Adarna
● tulang pantanghalan na patula ang
B. TULANG LIRIKO mga dayalogo sa halip na tuluyan
● dulang komedya, trahedya,
1. Oda - pumupuri sa katangian at melodrama, at parsa.
nagawa ng isang tao na may himig ● Saynete- dulang katatawanan
kasiyahan. hindi nakakahon sa tungkol sa tanyag na personalidad
bilang ng taludtod.
D. TULANG PATNIGAN
2. Elehiya - tula na nagpaparangal sa ● tulang sagutan ng dalawang
namaya pa. magkatunggali o magkalabang
mambibigkas o pangkat na
3. Soneto - saknong na tulang binubuo itinatanghal gamit ang impromptu o
ng 14 na taludtod. Kaisipan at mabilis na pag-iisip.
damdamin. ● ginagawang libangan o laro sa pista
Petrarchan o lamayan.
● A-b-b-a-a-b-b-a
● C-d-e-c-d-e 1. Karagatan - tulang sagutan tungkol sa
Shakesperean kunwari’y nawawalang singsing ng “hari” o
● A-b-a-b-c-d-c-d-e-f-g-g “prinsesa” na nahulog sa dagat.
Magpapagalingan sa paghahanap. Madalas
4. Dalit - tulang pumupuri o sa lamayan.
nagpapasalamat sa Diyos, kay
Hesukristo o sa birheng Maria. 2. Duplo - Tulang sagutan na idinaraos
kapag may lamayan. Duplero. Karunungan
5. Pastoral - tulang naglalarawan sa o kalaamang nanggaling sa hari at banal.
buhay, paniniwala, katangian at Mga salita ay piling-pili na nagpapakita ng
maging pilosopiya ng mga angking katalinuhan ng kasali. Parangal sa
magsasaka. kaluluwa, gabi ng patapos o
pagbababangluksa.
6. Awiting Bayan - tulang
madamdamin mula sa iba’t ibang
FILIPINO REVIEWER
GRADE 10
10-Fidelity | Maricar S. Payot | 3rd Qtr

3. Balagtasan - Debateng patula hinggil sa ● Isa sa tatlong malaking imperyo na

isang paksa. Dalawang panig: sang-ayon at sumakop sa Timog kanlurang Africa
di-sang ayon. Tagapamagitan: lakandiwa at - 1000 taon
lakambini. Nagmula sa pangalan ni ● Sundiata- prinsipe ng Keita
Francisco Balagtas. ● kuwento ng pagtatagumpay ng isang
karakter na noong una ay maraming
kapintasan
● Kabutihan kaysa kasamaan.
PAGGAMIT NG SIMBOLISMO AT
MATATALINHAGANG PAHAYAG SA
TULA
EPIKO
1. Simbolismo - bagay sa loob ng tula na
may ipinahihiwatig kaya’t hindi dapat ● ulang pasalaysay tungkol sa
bigyanng-kahulugan sa literal na paraan. kabagsikan, katapangan at
2. Larawang Diwa - Larawan, bagay, o pakikipagsapalaran ng isang bayani
senaryong nabubuo sa isip kapag binabasa o partikular na pangkat etniko
o pinapakinggan ang tula. ● Kagila-gilalas, kamangha-mangha at
hindi pangkaraniwang mga
katangian at kakayahan.
TAYUTAY ● Tampok ang mayamamg kultura ng
pinagmulan nito
● Ang pangunahing tauhan ay
1. Aliterasyon - pag-uulit ng unang tunog
nagwawagi sa kaniyang
na katinig.
pakikipagsapalaran.
2. Euphemismo - paggamit ng salitang
mas magandang pakinggan kaysa
karaniwang salita.
3. Irony o Kabalintunaan - paggamit ng WASTONG PAGPAPAHAYAG NG
salita na kabaligtaran nito. DAMDAMIN SA PAGKUKUWENTO O
4. Metonimiya - pagpapalit ng katawagan PAGSUSULAT NG AKDA
ng mga bagay na magkaugnay.
5. Onomatopeia - pagbubuo o paggamit 1. Paggamit ng wastong bantas
ng salitang nauukol sa tunog ng 2. Paggamit ng angkop na pahayag
baga-bagay. 3. Idyoma o pahayag na
matalinghaga - Isang nakabibinging
katahimikan ang lumatag sa paligid.
Pigil ang hininga ng lahat habang
EPIKO NI SUNDIATA
nanghihintay sa susunod na
● salaysay ng tagumpay ng imperyo mangyayari.
ng Mali
FILIPINO REVIEWER
GRADE 10
10-Fidelity | Maricar S. Payot | 3rd Qtr
MAIKLING KUWENTO
● layuning magsalaysay ng mga
pangyayari sa buhay ng
pangunahing tauhan
● pangyayaring pangkaugalian ng
mga tauhang gumaganap sa
kuwento
PAGKILATIS SA TAUHAN NG KUWENTO
1. Pangunahing tauhan - Hal: Tila kayang-kaya bumuhat ng mundo ni
pinakamahalagang papel dahil sa kaniya
nakikita ang suliranin na nakikita sa
tunggalian na kailangan hanapan ng
solusyon
PAGKILATIS SA TAUHAN NG KUWENTO:
MAHUSAY NA PAGLALARAWAN
Paquito Badayos (2000)
Paraan ng pagpapahayag na naglalayong
magsaad ng larawan ng kabuuan ng isang
bagay, o magbigay ng isang biswal na
konsepto ng tao, bagay, pook, at
pangyayari.
Clemencia Espiritu (2002)
Maipamalas sa nakikinig o mambabasa ang
hugis o anyo ng kabuuan ng isang tao,
bagay o pangyayaring nangangailangan ng
mabuting sangkap upang makabuo nang
maayos at malinaw na larawan sa
imahinasyon at isipan ng bumabasa at
nakikinig.
OBHEKTIBO - makabuo ng malinaw na
larawan sa isipan ng bumabasa o nakikinig
sa pamamagitan ng direktang
paglalarawan.
Hal: Malaki ang katawan ni Ino buhat ng
mabigat na trabaho.
SUBHEKTIBO - maglarawan sa masining
na paraan (idyoma at tayutay)
Ino buhat ng kaniyang pagpapagal sa
trabaho.
PAGPAPAHAYAG NG OPINYON O
SALOOBIN
Dapat matamo ang kakayahang maglahad
ng opinyon, sariling saloobin at pananaw sa
pasalitang paraan.
Paquito Badayos (2000) - opinyon ay
personal na pinaniniwalaan at
sinasang-ayunan (o maaaring tinututulan)
batay sa isang katotohanan.
Sa opinyon maaring:
● Pumanig o sumang-ayon
● Sumalungat o tumutol
HAKBANG SA PAGBUO NG OPINYON
1. Alaming mabuti ang isyu, usapin o paksa.
Magsaliksik hinggil sa isyu
2. Makinig o alamin ang opinyon ng iba
hinggil sa isyu o paksa.
FILIPINO REVIEWER
GRADE 10
10-Fidelity | Maricar S. Payot | 3rd Qtr

3. Bumuo ng sariling opinyon o Pagsasama-sama at pagbubuo ng

paninindigan mula sa nabasa o narinig. isinaayos na nagsasalungatang
interaksyong pasalita upang lutasin ang
di-mapagpasyahang opinyon.
PAGSISIMULA NG PAHAYAG
ROWLAND (1997)

Sa pagsang-ayon o pagtutol, maaring Paraan ng mga indibidwal, pangkat ng

gamitin ang sumusunod na salita: mamamayan, at mga siyentipiko upang
● sa aking palagay makatuklas ng bagong kaalaman
● sa aking/ayon sa aking pananaw
● batay sa aking
obserbasyon/pagmamasid ELEMENTO NG ARGUMENTASYON
● para sa akin
● sa opinyon ko 1. Kombiksyon - Nakabatay sa lohika o
● lubos akong pangangatwiran ang argumentasyon.
sumasang-ayon/tumututol konkretong datos o ebidensya
● kung ako ang tatanungin
● sa ganang akin 2. Persuweysib - Aspektong emosyonal ng
● sa aking punto naglalahad ng argumento. Makagawa ng
aksyon ang tagapakinig.
Halimbawa:
- Sa aking pananaw, dapat isulong ang URI NG PAGLALAHAD NG ARGUMENTO
pag-uusap tungkol sa proteksyon ng
kababaihan. 1. PABUOD NA PAGLALAHAD - Simula sa
- Sa aking pagmamasid, marami sa mga simpleng kaisipan o halimbawa patungo sa
babae ngayon ang kinikilala sa kahusayan kongklusyon o pahayag na pangkalahatan.
nila sa angking larangan.
2. PASAKLAW NA PAGLALAHAD - Unang
binabanggit ang malawak o pangkalahatang
pangungusap bago ang halimbawa o
ARGUMENTASYON
patunay nito.

PAT VILLAFUERTE (2002)

Ang argumentasyon ay sining ng TALUMPATI/SANAYSAY

paglalahad ng mga dahilan upang makabuo
ng isang pagpapatunay na tinatanggap ng
nakararami.
WALTON (1992)
Ang isang talumpati ay isa ring sanaysay
kapag nakasulat. Tinatawag lamang itong
talumpati kapag binibigkas sa harap ng mga
tagapakinig .
FILIPINO REVIEWER
GRADE 10
10-Fidelity | Maricar S. Payot | 3rd Qtr

Si Nelson Mandela ay naglingkot bilang

kauna-unahang Pangulo ng Timong Africa
na hindi lahing puti at nanungkulan mula sa
taong 1994 hanggang 1999.

Kilala siya bilang anti-apartheid dahil sa

pakikipagtunggali sa patakarang apartheid o
sistema ng segregasyong panlahi sa
pagitan ng mga puti at itim sa Timog Africa.

Tinagurian siyang “Ama ng Demokrasya”

sa Timog Africa.