Professional Documents
Culture Documents
File 9
File 9
20 Kasım 1989
BILL S A P ORITO
S
eksenierin ortalarında Time Ine. CEO'su J. Richard Munro bü
tün büyük sonıniarına deva olacak bir yol gördü: Satın alma
veya birleşme yoluyla başka bir medya devine kancayı atmak.
1988 sonbaharında da Warren Buffett, en büyük yatırımcılarından ol-
duğu Capital Cities/ABC'den dostlarıyla çıkageldi. Munro ve Time Ine.
başkanı Nicholas Jr. , nam-ı diğer "Nick" satış anlaşmasının koşullarını
görüşmek üzere Buffett, Cap Cities'in CEO'su Thomas Murphy ve baş
kanı Daniel Burke ile masaya oturdu . Görüşmeler aralık ayına kadar
devam etti. Nicholas'ın söylediğine göre, Murphy anlaşmaya varahilrnek
için Cap Cities'in yönetim kurulunda Time lnc. 'den bir veya iki koltuk
daha fazla almasını istemiş. Bunun üzerine Munro iyi dostu Murphy'ye
"Teşekkür ederim ama Time Ine. satılık değil, " demiş. Cap Cities'den bir
kaynak ise Munro ile Murphy'nin kimin patron olacağı konusunda anla
şamadığını söylüyor.
Time , Buffett'ı daha önce de geri çevirmişti . 1 984 yılında Munro'nun
ağzını arayan Buffett, yüzde 1 0 kadar Time hissesi -bir şirket yağmacısını
sindirmeye yetecek miktarda- satın alıp alamayacağını sormuştu . Buf
fett'ın sahip olduğu diğer büyük çaplı hisselerdeki uygulaması, yıllarca
veya onyıllarca elinde tutmak, aynı zamanda da güvenilir bir yönetim ku
rulu üyesi ve danışman olarak içeride olma k . Ancak Munro, Buffett'tan
gelen bu nabız yoklamasını Time yönetim kuruluna ilettiğinde, yöneti
ciler -Munro üzülmesine rağmen- bu işin peşini bırakmasını istemişlerdi.
88
B u ff e t t ' t a n D i s n e y 'e : T a m a m d ı r !
ı N isan ıqq6
CAROL LOOMIS
Editör'ün notu: Geri döndü evet, a ma uzun sürmedi. Bir süre için
Buffett Disney 'den hoş/anmış, hatta anlaşma imza/andığında Berkshi
re 'ın eline geçen büyük çapta Disney hissesine ilaveler yapmıştı, bu doğ
nt. Fakat sonra Disney bir yönetim kargaşası sürecinden geçti -Frank
Wells öldü, Michael Ovitz yönetici olarak başantı olamadı- ve Bıiffett bu
yatınmdan elini eteğini çekti. 1999 yılı itibanyla Berkshire 'ın elinde tek
bir Disney hissesi yoktu .
Cap Cities ile ilgili alı ntı yaptığımız dört yazının tam metinlerini for
tune.com/ bıifjettbook adresinde bulabilirsiniz. Makalelerin orijinal baş
lık/an:
Capital Cities Capital Coup; Merger Fees That Bend the Mi nd; Ibe In
side Story of Time Warner; Bıiffett to Disney: A ll 1bımıbs Up
H i s s e g e r i a l ı m l arıyla b o r s ay ı y e n m e k
29 N i san l 9 8 5
91
bazen piyasadan hisse geri alı m ı yapmayarak ''hatalı davrandığını " ka
bul etmişti. "Berksbire ile ilgili benim değer/emem " d�ye yazmıştı 1 999
yıllık raponında, "o dönemde fazla mubafazakardı veya fon/a n n alter
natif kullanımlan konusu nda he.:veca nlıydım . " Sonra da bu mektubu
hisse geri alı mla n n ı n kapısı n ı açmak için kulla n m ıştı . Berksbire hisse
darla n n ı n önce onu n gön"işlerin i okumalan nı ve meseleyi iyice anla ma
/an n ı istemişti, satma:ı•ı düşü nenierin tekliflerin i bu nda n sonra değer
lendimıeye alacaktı .
Peki ne oldu? Berksh ire 'ın hisselerini geri alması n ı getirecek b içbir
şey olmadı . Bıiffett ödemeye razı ola mayacağı fiyatlarda n birkaç teklif
geldiğini söylüyor.
Bu sonuçsuz girişimin ardı nda n Bıiffett birçok kez hisseleri geri top
lamaya yönelik bir hareketin Berksbire için kendi kendin i baltalanzak
olacağını belirtti. Yan i, sadece şirketin hisselerin i geri satın alacağ ı na
ilişkin bir açıklama n ı n bile (bu konuda bir açıklama yapmak gerekecek
tO fiyatı yukan çekeceğini ve hisselerin alı m için cazibesini kaybedeceği
ni söyledi. Bir başka ifadeyle -bu nlar benim sözcükleri m. kesinlikle onun
değil- değerinin altında işlem gören hisseleri bulma kon usunda dahi ka
bul edilen Wamm Bıiffett, Berksbire 'ın satın alı nacak kadar ucuz oldu
ğu sinya/ini verseydi, hissenin fiyatı a n ında yükselecekti.
Bu ö nemıey/e ilgili asit testi, 26 Eylül 20 1 1 günü, Berksbire A his
sesinin defter değeri yaklaşık 96. 900 do/arda iken ve kağıt bazı gü nler
1 00. 000 do/ann altı na indiğinde geldi. Bıiffett bir açıklama yaparak
Berksbire yönetim kuntluntın defter değerinin en fazla yüzde 10 üzerin
de birfiyattan hisseleri geri alma -A veya B hissesi- konusunda şirkete
yetki verdiğini söyledi. Aynı gün içinde, hissenin fiyatı Bıiffett 'ı n lim iti
nin üstünde birfiyata fırladı. ve Berksbire 'ın hisse alabilecek pozisyonu
kalmadı . Fakat yine de birkaç hissedar Bıiffett 'mfiyat dilim i içinde teklif
verdi. Berksb ire toplamda 67 m ilyon dolar öde_ı.Jerek 98 adet A h issesi,
802. 000 adet B hissesi satın aldı; bıt m iktar, hisselerin i geri topla mak
için milyarlarca dolar ödeyebilecek ve m uhtemelen de öde_vecek ola n bir
şirket için sadece bozukluktu .
Kıssadan h isse: Eğer Berksbire 'ı n hissesi defter değerine (bu her g ü n
değişen bir rakam elbette) yakı n bir sev(ve_ve düşerse. Btiffett hiç kuşku-
92
suz yine uwz oldl lğı ı n u düşü necek. Aşağıda 1985 tarihli makaleden
a
alı n m ış paragrajlar hulacak.sı n ız. - CL.
KENNETH LABICH
1980 '/erin ortalannda Bıiffett yaptığı her yatın m hareketi haber ola
cak kadar isim yapmıştı . 1985 yılı başında da Berkshire 'ın Whoops· tah
villerini satın alması yatınmfikralanna esin kaynağı olmuştu .
Bu makalenin yayınlanmasından birkaç gün önce Berkshire 'ı n
1985 yılıfaaliyet rapont yayınlanmış ve Warren Bıiffett, Başkanın Mek
tubu 'nda hem bu sıradışı yatın m ı, hem de tahvil alımla nnda genelde
gündeme gelen ve h iç de şiirsel olmayan tatsız görüşleri (enflasyona
dikkat, örneğin) açıklamakta epey sıkıntı çekmişti. Bu.ffett, yatın mcıla
nn menkul değerlerin fiyatlan -ya da daha kesin olması için görmeyi
ve yararlan mayı umduklan yanlış fiyat/ama- üzerinde düşün meleri
gerektiğini vurgulayarak şöyle yazm ıştı: "Charlie (Munger) ve ben tah
villeri satın aldığ ı m ız tarihteki riskleri muhakeme ettik ve Berkshire 'ın
ödediği m iktann (şu andaki fiyatian n çok altında) Mr beklenti m izi
fazlasıyla karşıladığını gördük. "
Bu mektupta Bu.ffett, şirketlerin tamamını veya hissenin temsil ettiği
·parçalar" halinde satın alma konusımdaki gön"işlerini de dile getinniş
ti; bu görüşlerin çoğu önceki yıllann yıllık raporlannda da yer almıştı.
"Tatminktir ekonomilere sahip şirketlerin küçük parçalannı, işletmenin
tamamının hisse başına değerinin altında birfiyattan alırsak başımıza
güzel şeyler geleceğini hissediyon.tz, " diye yazmıştı . Whoops yatınnıında
da aynen böyle oldu . Berkshire toplamda 260 milyon dolarlık tahvil aldı
ve 1 983 yılından 1990 '/ann başian na kadar değişken miktarlarda his
seyi elinde tuttu. Sonunda mahsulü güzelce toplayan Berkshire vergisiz
•
Whoops . K ı � ı n ı n du�tü�u nde telaffuz ettı�ı bır su rprız veya Ozur d ı leme u n l e m ı . Ah ' O h 1 Eyva h ' (( n )
94
263 m ilyon dolar faiz kazandı; zaman içinde de elden çıkararak 68
m i�yon dolar sermaye kazancı elde etti. - CL.
95
fiyatının altında değedendiğini düşündüğü şirketlerin hisselerini alınasın
dan kaynaklıyor. Kendisinin de çabucak kabul ertiği gibi, WPPSS alımları
riskli bir önern1e. Tahvillerle finanse edilen nükleer reaktörlerden yalnız
ca üçü hayata geçti; diğer ikisinin yapıın çalışmaları , üretecekleri enerji
ye 1 990 'ların ortalarına kadar ihciyaç duyulmayacağı gerekçesiyle askıya
alındı. Bu iş du rdurma hareketi , WPPSS'in uzun vadeli finansa l istikra
rı konusunda soru işaretleri oluştu ruyor. Ellerinde teınınerüde düşmüş
tahvillerle kalakalan yatırımcılar ve diğer bazı taraflar WPPSS aleyhine
düzinelerce dava açtılar; faiz ödemeleri de kesintiye uğrayabilir. Buffert
"Çok düşük bir risk olmakla birlikte , işletmenin bir iki yıl içinde beş para
etmeyebileceğini" belirterek hissedarlarını uyarıyor.
Fakat kendisi böyle bir sonuçtan kaygıianmış görünmüyor. Almış ol
duğu yatırım kararıyla ilgili ne o kendini yargılıyor, ne de başkalarının
onu yargılamasını bekliyor: Ö nemli olan toplamdaki sicili ve Buffett'ın
sicili muazzam. Berkshire Hathaway'in yüzde 4 1 'inin sahibi olan Oma
ha 'lı yatırımcı halen şirketlere yatırım yaparak değerlendirdiği 1 ,7 milyar
doları yönetiyor. On yıl önce 40 dolarda n satılan Berkshire Hathaway
hisselerinin bugünkü fiyatı 1800 doların hayli üzeri nde .
Mütevazi ofisindeki kana peye sırtını yasiayan Nebraska 'lı yatırım da
hisi, WP PSS'deki pozisyonunu yıllar içinde yaptığı diğer sıradışı hareket
lerle kıyaslıyor; bunların başında da 1 963 yılında usta dolandırıcı Tino
De Angel is'in karıştığı şanssız olayın hemen ardından daldığı American
Express yatırımı geliyor. Salata :vağı skandalı olarak anılan bu olayda .
American Express 'in bir ya n kuruluşu olan antrepo, aslında varolmadığı
kanıtlanan büyük miktarlarda pamukyağı ve soya yağı için fatura kes
ınişti . Wall Street'te birçok kişi bu işin American Express'i batıracağından
korkarken, Buffert ve bazı partnerleri şanslarını deneyerek şirketin yok
pahasına satılan hisselerinden o/o :; almışlardı. Sonunda, American Exp
ress 'in yükümlülüğü önceden düşünüldüğü kadar büyük olmamış, hisse
roket gibi yükselmiş ve Buffett 'ın karşıtlığı ona zafer kazandırınıştı . " Bir
şey sırf popüler değil diye doğru şey değildir" diyor Buffett eliyle çene
sini sıvazlayarak, "ama balık avlaınak için güzel bir göldür. Wall Street'te
insanı keyiflendiren bir konsensusa büyük bedel ödüyorsunuz."
WPPSS bir karşıt yatırımcı cenneti. Bir, iki ve üç numaraları birimlerin
9b
tahvillerini alan yatırımcılar insanın tüylerini diken diken eden bir yasal
mücadeleden geçtiler. Bütün Kuzeybatı'da kentlere ve enerji dağıtımı
yapan kurumlarına hidroelektrik enerjisi satan, federal hükümete bağlı
Bonneville Enerji İ daresi kazançlarının bir bölümünü ı, 2 ve 3 mıma
ralı birimlerin tahvil sahiplerine yapılacak ödemelere ayırdığı için onlar
faiz ödemelerini alabiliyorlar. \X'PPSS'nin nükleer projelerinden ener
ji satın almak üzere söz,leşme i m zalamı ş olan Oregon 'daki Springfield
kasabasının belediyesi, abonelerinin yasallığını sorgularlığını belirterek,
mahkemeden bu sözleşmeyi incelemesini istemişti . Ocak ayında San
Francisco'daki bir Amerikan temyiz mahkemesi anlaşmanın geçerliliğini
korumasını sağlamıştı.
Bu konuyla ilgili çok sayıda yeni dava açılabilir ve kaygılar gide
rek artıyor. Faiz ödemelerini karşılamak için Bonneville'in güvenilir bir
nakit akışına ihtiyacı var, ki bu da kısmen enerjisini sattıkları barajiara
uygu n miktarda yağmur düşmesine bağlı. Bütün kilovadan satacağına
da güvenemez. Bölgenin en büyük sanayi müşterileri olan alüminyum
eriticileri yabancı rekabetten zarar görmüş bu lunuyorlar ve Bonneville
onların gitmesini önlemek için oranları düşürmek zorunda kaldı . Bir, iki
ve üç numaralı birimlerin tahvil sahipleri için bir korku unsuru daha var:
Bonneville'e ı , 2 ve 3 no'lu birimlerden akan kazançlara 4 ve S numa
ralı birimlerin tahvil sahiplerinin de ortak olması yönünde bir mahkeme
kararı çıkmasından endişe ediyorlar. WPPSS'i izleyen gözlemciler tahvil
sahibi iki grup arasındaki mevcut bölü nmeyi Çin Seddi'ne benzetiyorlar.
Bir, iki ve üç no'lu birimlerin tahvil sahipleri için en tehlikelisi, WPPSS'in
iflasını ilan etme olasılığı . Bugüne dek ABD'de bu boyutta halka açık
bir kamu kuruluşu iflas etmemiş olduğu için ı , 2, and 3 no'lu birimlerin
tahvilerinin başına neler gelebileceğinden hiç kimse emin alamıyor.
Bütün bu öngörülemeyen durum ve koşullar nedeniyle, birçok be
lediye tahvili uzmanı müşterilerine WPPSS'den uzak durmalarını tavsiye
ediyor. Batı Salıili'nden bir tahvil uzmanı WPPSS'e yapılan yatırımı, İ kinci
Dünya Savaşı sırasında askerlerin Atlantik'i geçerken yaşadığı duygulada
karşılaştırıyor: ''Birkaç torpidonun sizi hedef alacağından hayli emin ola
bilirdiniz , " diyor. "Ama vurulup vurulmayacağınızı bilemezdiniz . " Wall
Street'te tahvilleri değerleyen iki büyük kurum Moody's ve Sta ndard&Po-
97