# 9 (167) ნოემბერი 2023 წელი

საქართველოს შოთა რუსთაველის თეატრისა და კინოს სახელმწიფო

უნივერსიტეტის გაზეთი #9 (167) ნოემბერი 2023 წელი
ანა ხა­ლი­ბე­გაშ­ვი­ლი ლი­ზა ხა­საია
თამ­თა მე­ლაშ­ვი­ლის ეთე­რო ქარ­თულ სცე­ნა­ზე გა­ცოცხ­ლე­ბუ­ლი -
რი­ჩარდ III

თამთა მელაშვილის შექსპირის

„შაშვი შაშვი მაყვალი“ შემოქმედება რომ
ქალთა ხმაა, იმ მხოლოდ რეალობის
ქალების ამოძახილი, აღწერა ყოფილიყო,
რომლებსაც ძალა ჯერ მჯერა, ახლა მისი
არ მოუკრებიათ... სახელი ნაკლებად
ცნობილი იქნებოდა.

გვ. 2-3 გვ. 6-7

ნინი ბიჩინაშვილი თამ­თა ქარ­და­ვა

უოლტ დისნეის პერსონაჟები, შეყ­ვა­რე­ბუ­ლე­ბი ახა­ლი ხი­დი­დან

რომლებმაც ისტორია შექმნეს
არის თუ არა ეს სიყვარული, როცა გსურს
ვინმეს დაეპატრონო იმ დონემდე, რომ
გირჩევნია დაბრმავდეს, ვიდრე დატოვო?
სწორედ მიკი მაუსია
პირველი ანიმაციური გვ. 8-9
პერსონაჟი,
რომელსაც დიდების ონი­სე ქვა­ჩა­კი­ძე
ხეივანში საკუთარი
ვარსკვლავის ქონის ჰენ­რი შუ­გა­რის მშვე­ნი­ე­რი ამ­ბა­ვი
პატივი ერგო.

ოპერატორი თითქმის არ მუშაობს და მას

მელიესივით კამერის მხოლოდ სწორი
რაკურსით დადგმა ევალება.

გვ. 4-5 გვ. 10-11

1
 # 9 (167) ნოემბერი 2023 წელი
თამ­თა მე­ლაშ­ვი­ლის ეთე­რო
ბა­კურ სუ­ლა­კა­უ­რის გა­მომ­ცემ­ლო­ბამ თამ­თა
მე­ლაშ­ვი­ლის ავ­ტო­რო­ბით „შაშვი შაშ­ვი მაყ­ვა­ლი“
2020 წელს გა­მოს­ცა. წიგ­ნის მთა­ვა­რი პერ­სო­ნა­ჟი
ეთე­რო ქარ­თ­ვე­ლი შუ­ახ­ნის ქა­ლის სა­ხე­ა, რო­მე­
ლიც ნათ­ლად გვაჩ­ვე­ნებს ქარ­თ­ვე­ლი ქა­ლის დი­
ლე­მებ­სა და დაბ­რ­კო­ლე­ბებს, რო­დე­საც ის იძუ­ლე­
ბუ­ლია მე­ზობ­ლის თვალ­ში იყოს სა­ნი­მუ­შო, მი­სა­ბა­
ძი და ამავ­დ­რო­ულ ­ ად მა­ინც - გა­სა­ქი­ლი­კე­ბე­ლი და
გა­სა­ჭო­რი.
ყუ­რადღე­ბას თა­ვი­დან­ვე იქ­ცევს სას­ვე­ნი ნიშ­
ნე­ბის გა­რე­შე შექ­მ­ნი­ლი სა­თა­უ­რი - „შაშვი შაშ­
ვი მაყ­ვა­ლი“ ან ინ­გ­ლი­სუ­რად „Blackbird Blackbird
Blackberry“, - სამ­წერ­ლო­ბო ენა მთლი­ა­ნად ყო­
ველ­დღი­ურ ­ ი­ა, ავ­ტორს არ და­უ­ტო­ვე­ბია ეთე­როს
ცხოვ­რე­ბა­ში პო­ე­ტუ­რი მეტყ­ვე­ლე­ბის ად­გი­ლი. აქ
ძი­რი­თა­დად რიტ­მუ­ლო­ბა უნ­და ვე­ძე­ბოთ, წიგ­ნის
წა­კითხ­ვის დი­ნა­მი­კა ზუს­ტად ისე იც­ვ­ლე­ბა, რო­
გორც ეთე­როს ცხოვ­რე­ბა და ემო­ცი­ე­ბი.
ეთე­რო პა­ტა­რა ქა­ლაქ­ში ცხოვ­რობს. თა­ვის­სა­ვე
2
სა­რეცხი ფხვნი­ლე­ბი­სა და სხვა ჰი­გი­ე­ნუ­რი ნივ­თე­
ბის მა­ღა­ზი­ა­ში მუ­შა­ო­ბით პენ­სი­ა­ზე გას­ვ­ლის შემ­დეგ
უზ­რუნ­ვე­ლი ცხოვ­რე­ბა ელის. და რო­გორც ხდე­ბა
ხოლ­მე, გვიჩ­ნ­დე­ბა მო­ლო­დი­ნი, რომ მი­სი ყო­ველ­
დღი­უ­რი სა­ფიქ­რა­ლით სავ­სე, მშვი­დად მიმ­დი­ნა­რე
ცხოვ­რე­ბა ისეთ­მა პერ­სო­ნაჟ­მა უნ­და აღ­რი­ოს, გად­
მო­იყ­ვა­ნოს კა­ლა­პო­ტი­დან, რო­მე­ლიც ისე­თი ნამ­დ­
ვი­ლია ყვე­ლა და­ვი­ფი­ცებთ, მსგავ­სი ადა­მი­ა­ნი ერ­
თხელ ჩვენც შეგ­ვ­ხ­ვედ­რი­ა­ო.
რო­მან­ში ბევ­რი სამ­ს­ჯე­ლო სა­კითხი­ა, ისე­თი,
თვალს რომ ვერ და­ხუ­ჭავ. ერ­თ-­ ერ­თი ეთე­როს სა­
სიყ­ვა­რუ­ლო ინ­ტე­რე­სი­ა, დის­ტ­რი­ბუ­ტო­რი, „კეთილი
ძაღ­ლი ამ­დენ მგე­ლი­ვით კაცს შო­რის“, ზუს­ტად ეს
ადა­მი­ა­ნი და­ა­ყე­ნებს მთა­ვა­რი პერ­სო­ნა­ჟის ცხოვ­
რე­ბას თავ­და­ყი­რა და სა­კუ­თარ თავს უკეთ აც­ნობს.
რე­ჟი­სორ­მა ელე­ნე ნა­ვე­რი­ან­მა, „შაშვი შაშ­ვი მაყ­
ვა­ლის“ მი­ხედ­ვით ფილ­მი გა­და­ი­ღო, კი­ნო­თე­ატ­რ­ში
სა­ნამ უკან მჯდო­მი ბო­ხი ხმა არ გა­ვი­გე - „ატყუებს“,
მა­ნამ­დე მჯე­რო­და ამ და­ო­ჯა­ხე­ბუ­ლი კა­ცის გულ­წ­რ­
ფე­ლო­ბი­სა, შე­სა­ბა­მი­სად, ამ სა­კითხ­ზე სა­უბ­რის პა­
სუ­ხის­მ­გებ­ლო­ბას სა­კუ­თარ თავს ვერ ვა­კის­რებ.
რაც ნამ­დ­ვი­ლად, ნათ­ლად ჩანს, ისა­ა, რომ ეთე­
როს ცხოვ­რე­ბა მხო­ლოდ გა­რე­და­ნაა იდე­ა­ლუ­რი,
და­ლა­გე­ბუ­ლი. სა­კუ­თარ ოთახ­ში ფე­ნე­ბად და­დე­ბუ­
ლი მტვე­რი და­ცუ­ლო­ბის შეგ­რ­ძ­ნე­ბას უტო­ვებს, არ
აწუ­ხებს და ვხვდე­ბით, ცნო­ბის­მოყ­ვა­რე მე­ზობ­ლე­ბი
რომ არა, ერ­თხე­ლაც არ და­ა­ლა­გებ­და:
„ამ ჩემ ოთახს თით­ქ­მის არ ვა­ლა­გებ, ტი­ლოს
მარ­ტო მა­შინ თუ გა­ვუს­ვამ, სა­წოლს რო გა­დავ­დ­გამ
ერ­თი ფან­ჯ­რი­დან მე­ო­რი­სა­კენ. ისე კი სუ მტვრი­ა­
ნია აქა­უ­რო­ბა, არე­ულ­-­და­რე­ულ ­ ი. აქ მა­ინც ვე­რა­
ვინ შე­მო­ყოფს ცხვირს და თუ­კი შე­მო­ყოფს, ეგეც ან
ცი­სა­ნა იქ­ნე­ბა, ან კი­დე ნე­ნო. აბა,­ს­ხ­ვა ჩემ­თან ვინ
მო­ვა? გა­რე ად­გი­ლე­ბი სუ წკრი­ა­ლა მაქ. აბა,­მე­ზო­
ბელს ჰო არ ალა­პა­რა­კებ სი­ბინ­ძუ­რე­ზე? მე­ზო­ბე­ლი
არა­ფერ­ზე არ უნ­და ალა­პა­რა­კო, ქე­თომ ჩა­მი­დო ეს
ტვინ­ში. ჩა­მი­დო კი არა, ჩა­მი­ტე­ნა“.
რა აქვს მა­ინც ეთე­როს? გარ­დაც­ვ­ლი­ლი დე­დის,
ძმი­სა და მა­მის ფო­ტო­სუ­რა­თე­ბი, რო­მელ­თა ჩა­მოხ­
ს­ნის შემ­დეგ კე­დელ­ზე კვა­ლი რჩე­ბა, ზუს­ტად ის
კვა­ლი, რო­მე­ლიც ეთე­როს აზ­როვ­ნე­ბა­ში აქვს და­
ტო­ვე­ბუ­ლი.
[...] „ახლა კი­დე,­რა ვი­ცი? მარ­ტო შრო­მა ვი­ცი,
მარ­ტო მა­ღა­ზი­ა, რეცხ­ვა და უთო! იქ­ნე­ბა და, რა ნი­
ჭი მქონ­და და ვერ ვი­პო­ვე? არ მა­პოვ­ნი­ნეს?“ წიგ­
ნის ინ­ტერ­პ­რე­ტა­ცია ბევ­რ­ნა­ი­რად შე­იძ­ლე­ბა, თუმ­ცა
ის შე­დე­გი, რო­მე­ლიც სხვის მი­ერ და­გეგ­მილ ცხოვ­
რე­ბას მოს­დევს, ყვე­ლას­თ­ვის გა­სა­გე­ბი იქ­ნე­ბა.
ასე­თე­ბი არი­ან მე­ლაშ­ვი­ლის პერ­სო­ნა­ჟე­ბი. ჩვე­
 გვ. 3
 # 9 (167) ნოემბერი 2023 წელი


გვ. 2

ვა­ლი“ მხო­ლოდ წიგ­

ნე­ბის მოყ­ვა­რუ­ლებს
კი არ სთა­ვა­ზობს და­უ­
ცენ­ზუ­რე­ბელ ის­ტო­რი­
ას, არა­მედ სი­ნე­ფი­ლი­
ებ­საც.
ჩვე­ნი ცხოვ­რე­ბის
თა­ვად და­გეგ­მვ­ ა რომ
შეგ­ვეძ­ლოს, ალ­ბათ,
არა­ვინ ამო­ვირ­ჩევ­დით
ეთე­როს სი­უ­ჟეტს. სი­
მარ­თ­ლე, ორი­ვე - სუ­
ბი­ექ­ტუ­რიც და ობი­ექ­
ტუ­რიც, კი ისა­ა, რომ
ასე­თი პა­ტარ­-­პა­ტა­რა
თუ დი­დი გა­დაწყ­ვე­ტი­
ლე­ბე­ბის მი­ღე­ბა ქა­ლე­
ბის უმე­ტე­სო­ბას უწევს
და ამ გა­დაწყ­ვე­ტი­ლე­
ბე­ბის მი­ღე­ბამ­დე, ზოგ­
ჯერ, თუ ყო­ველ­თ­ვის
ნი ახ­ლობ­ლე­ბი, კა­რის მე­ზობ­ლე­ბი, შო­რი ნაც­ნო­ბე­
არა, პირ­ვე­ლი, ვი­სი აზ­რიც გათ­ვა­ლის­წი­ნე­ბუ­ლი­ა,
ბი, უნი­ჭო­ე­ბი და ნი­ჭი­ე­რე­ბი, ან ისე­თე­ბი, ნი­ჭი რომ
ეს მე­ზო­ბე­ლი­ა. თამ­თა მე­ლაშ­ვი­ლის „შაშვი შაშ­
ჰქონ­დათ და არ აპოვ­ნი­ნეს, გა­მორ­ჩე­ულ ­ ე­ბი და უბ­
ვი მაყ­ვა­ლი“ ქალ­თა ხმა­ა, იმ ქა­ლე­ბის ამო­ძა­ხი­ლი,
რა­ლო­ე­ბი და იმ­დე­ნად ნამ­დ­ვი­ლე­ბი და ად­ვი­ლად
რომ­ლებ­საც ძა­ლა ჯერ არ მო­უკ­რე­ბი­ათ, ბო­ლომ­
წარ­მო­სად­გე­ნე­ბი, რომ კითხ­ვის ნიშ­ნებს აღარ ტო­
დე აჯან­ყ­დ­ნენ და ნა­წი­ლობ­რივ პა­სუ­ხის­მგ­ ებ­ლო­ბას
ვებს ტექ­ს­ტი. ლი­ტე­რა­ტუ­რათ­მ­ცოდ­ნე ლე­ვან ცა­გა­
მკითხ­ვე­ლიც გრძნობს, არ იყოს ის სა­ზო­გა­დო­ე­ბის
რე­ლიც აღ­ნიშ­ნავს: „ავთენტური, ქა­ლუ­რი ხმა ის­მის
მი­ერ ამო­შე­ნე­ბუ­ლი კე­დე­ლი, რომ­ლის მიღ­მაც სხვა
თამ­თა მე­ლაშ­ვი­ლის ახალ რო­მან­ში „შაშვი შაშ­ვი
ადა­მი­ა­ნის ხმა ვერ აღ­წევს.
მაყ­ვა­ლი“. თა­ნა­მედ­რო­ვე ქარ­თუ­ლი ფე­მი­ნის­ტუ­რი
პრო­ზის სხვა ნი­მუ­შე­ბის­გან გან­ს­ხ­ვა­
ვე­ბით, ამ რო­მან­ში სრუ­ლი­ად მარ­
გი­ნა­ლუ­რი, პრო­ვინ­ცი­ე­ლი (ლამის
სუ­ბალ­ტერ­ნუ­ლი) ქა­ლის ხმა ის­მის. ეს
ქა­ლი არაფ­რით არაა გა­მორ­ჩე­ულ ­ ი:
არც გა­რეგ­ნუ­ლად, არც ინ­ტე­ლექ­ტუ­ა­
ლუ­რად, არც ბი­ოგ­რა­ფი­უ­ლად... ესაა
სრუ­ლი­ად ჩვე­უ­ლებ­რი­ვი, ასაკ­ში შე­
სუ­ლი ში­ნა­ბე­რა, რომ­ლის ტი­პუ­რი ში­
ნა­გა­ნი სამ­ყა­როც ალ­ბათ პირ­ვე­ლად
იქ­ცა ქარ­თულ ლი­ტე­რა­ტუ­რა­ში ესო­
დენ მას­შ­ტა­ბუ­რი რეპ­რე­ზენ­ტა­ცი­ის
ობი­ექ­ტად“.
აუცი­ლებ­ლად უნ­და ვახ­სე­ნოთ
ამა­ვე წიგ­ნ­ზე გა­და­ღე­ბუ­ლი ელე­ნე
ნა­ვე­რი­ა­ნის ფილ­მი, რო­მელ­მაც სა­
რა­ე­ვოს კი­ნო­ფეს­ტი­ვალ­ზეც გა­ი­მარ­
ჯ­ვა სა­უ­კე­თე­სო მხატ­ვ­რუ­ლი ფილ­მის
კა­ტე­გო­რი­ა­ში. სწო­რედ ახ­ლა გა­დის
კი­ნო­თე­ატ­რებ­ში და ეკა­ტე­რი­ნე ჩავ­
ლე­იშ­ვი­ლის შეს­რუ­ლე­ბით ეთე­რო
ყვე­ლა­ზე გულ­წ­რ­ფელ, ნამ­დ­ვილ პერ­
სო­ნა­ჟად გვევ­ლი­ნე­ბა. გა­მო­დის, „შაშვი შაშ­ვი მაყ­
ანა ხა­ლი­ბე­გაშ­ვი­ლი

3
 # 9 (167) ნოემბერი 2023 წელი
უოლტ დისნეის პერსონაჟები,
რომლებმაც ისტორია შექმნეს
გიყ­ვე­ბით იმ გმი­რე­ბის თავ­გა­და­სავ­ლე­ბის შე­
სა­ხებ, რო­მელ­თა ის­ტო­რი­ე­ბიც არც ისე დი­დი ხნის
წინ ყვე­ლა ჩვე­ნი თა­ნა­ტო­ლის საყ­ვა­რე­ლი თავ­შე­
საქ­ცე­ვი იყო. მეტ­საც გეტყ­ვით, შე­საძ­ლო­ა, ბევრ უფ­
როს­საც კი სი­ა­მოვ­ნე­ბას ანი­ჭებს მა­თი ყუ­რე­ბა და
წარ­მო­სახ­ვით იმ დრო­ში დაბ­რუ­ნე­ბა, რო­ცა ისი­ნი
ანი­მა­ცი­უ­რი ფილ­მე­ბის პერ­სო­ნა­ჟებს ზღაპ­რულ
სამ­ყა­რო­ში გა­დაჰ­ყავ­დათ და ზუს­ტად ისე­ვე ახა­ლი­
სებ­დ­ნენ, რო­გორც ჩვენ პა­ტა­რა­ო­ბა­ში.
თით­ქ­მის ყვე­ლას სმე­ნია ჰო­ლი­ვუ­დის დი­დე­ბის
ხე­ივ­ნის შე­სა­ხებ, სა­დაც ქვა­ფე­ნილს კი­ნოს მოღ­ვა­
წე გა­მო­ჩე­ნი­ლი ადა­მი­ა­ნე­ბის სა­ხე­ლო­ბის ვარ­ს­კ­ვ­
4
ლა­ვე­ბი ამ­შ­ვე­ნებს, მაგ­რამ ცო­ტამ თუ
იცის, რომ დი­დე­ბის ხე­ი­ვან­ში რე­ა­ლუ­
რი ადა­მი­ა­ნე­ბის გვერ­დით ანი­მა­ცი­უ­
რი ფილ­მე­ბის პერ­სო­ნა­ჟე­ბის­თ­ვი­საც
მო­ი­ძებ­ნე­ბა ად­გი­ლი. მათ შო­რი­საა
ერ­თ­-ერ­თი ყვე­ლა­ზე საყ­ვა­რე­ლი ანი­
მა­ცი­უ­რი გმი­რის, მი­ნი მა­უ­სის ვარ­ს­კ­ვ­
ლა­ვიც, რო­მე­ლიც მას 90 წლის იუბი­
ლეს­თან და­კავ­ში­რე­ბით გა­უხ­სე­ნეს.
პირ­ვე­ლად მი­ნი მა­უ­სი ეკ­რა­ნებ­ზე
1928 წელს გა­მოჩ­ნ­და მოკ­ლე­მეტ­რა­
ჟი­ან ანი­მა­ცი­ურ ფილ­მ­ში „შეშლილი
თვით­მ­ფრ ­ ი­ნა­ვი“. ყვე­ლამ იცის, რომ
მი­სი ავ­ტო­რი ცნო­ბი­ლი მულ­ტიპ­ლი­კა­
ტო­რი უოლტ დის­ნე­ია­ , მაგ­რამ შე­საძ­
ლოა არ გსმე­ნი­ათ, რომ ამ პერ­სო­ნაჟს
წლე­ბის გან­მავ­ლო­ბა­ში თვი­თონ დის­
ნეი ახ­მო­ვა­ნებ­და. გეტყ­ვით, იმა­საც,
რომ მი­ნი მა­უ­სის ვარ­ს­კ­ვ­ლა­ვი დი­დე­
ბის ხე­ი­ვან­ში რი­გით 2627 - ად­გილ­ზე­ა.
აღ­სა­ნიშ­ნა­ვი­ა, რომ, მი­ნი მა­უ­სის
თა­ნამ­გ­ზავ­რის, მი­კი მა­უ­სის ვარ­ს­კ­ვ­
ლავ­მა ამა­ვე ბულ­ვარ­ში 40 წლის წინ
და­ი­დო ბი­ნა და სწო­რედ მი­კი მა­უ­
სია პირ­ვე­ლი ანი­მა­ცი­უ­რი პერ­სო­ნა­ჟი,
რო­მელ­საც დი­დე­ბის ხე­ი­ვან­ში სა­კუ­
თა­რი ვარ­ს­კ­ვ­ლა­ვის ქო­ნის პა­ტი­ვი ერ­
გო. ეს 1978 წელს მოხ­და, მსოფ­ლი­ოშ­ ი
ყვე­ლა­ზე სა­ხელ­გან­თ­ქ­მუ­ლი თა­გუ­ნას
50 წლის იუბი­ლე­ზე.
რო­გორც ამ­ბო­ბენ, დის­ნე­ის, შე­
საძ­ლო­ა, მი­კი მა­უ­სის შექ­მ­ნა­ზე არც
ეფიქ­რა და მის ნაც­ვ­ლად მსოფ­ლი­
ოს ყვე­ლა­ზე ცნო­ბი­ლი ანი­მა­ცი­უ­რი
პერ­სო­ნა­ჟის სტა­ტუ­სი მულ­ტიპ­ლი­კა­
ტო­რის მი­ერ შექ­მ­ნილ კი­დევ ერთ ნა­
ხატ გმირს, კურ­დღელ ოს­ვალდს რგე­ბო­და, მაგ­რამ
იური­დი­უ­ლი გა­უ­გებ­რო­ბის გა­მო, ავ­ტორს მას­ზე
უარის თქმა მო­უხ­და.
რო­გორც მი­ნი მა­უს­სა და ბევრ თა­ვის სხვა პერ­
სო­ნაჟს, თა­ვად უოლტ დის­ნეი ახ­მო­ვა­ნებ­და. ნა­ხა­
ტი ფილ­მე­ბი მი­კი მა­უ­სის მო­ნა­წი­ლე­ო­ბით 10-ჯერ
იყო წარ­დ­გე­ნი­ლი ოს­კა­რის ნო­მი­ნა­ცი­ა­ზე, თუმ­ცა
„ოსკარი“ მხო­ლოდ ერ­თხელ აიღო. 1994 წელს კი
მი­კი მა­უ­სის 4 სე­რია მსოფ­ლი­ოს ყვე­ლა დრო­ის სა­
უ­კე­თე­სო 50 ანი­მა­ცი­უ­რი ფილ­მის ჩა­მო­ნათ­ვალ­ში
მოხ­ვ­და.
 გვ. 5
 # 9 (167) ნოემბერი 2023 წელი


გვ. 4

დო­ნალდ და­ქი - დის­ნე­ის კი­დევ ერ­თი სა­ყო­ და 1948 წელს ოქ­როს გლო­ბუ­სიც კი და­იმ­სა­ხუ­რა.
ველ­თა­ოდ აღი­ა­რე­ბუ­ლი პერ­სო­ნა­ჟი, მი­კი მა­უს­ზე 2006 წელს los angeles business-ის გა­მო­კითხ­ვის
6 წლით უმ­ც­რო­სი­ა. მეზღ­ვა­უ­რის ტა­ნი­სა­მოს­სა და თა­ნახ­მად, „ბემბის“ დის­ნე­ის ნა­მუ­შევ­რებს შო­რის
ბე­რეტ­ში გა­მოწყო­ბი­ლი სა­სა­ცი­ლო და ქოთ­ქო­თა 21%-ით პირ­ველ ად­გილ­ზე გა­ვი­და. რაც შე­ე­ხე­ბა
თეთ­რი იხ­ვი ავ­ტორ­მა 1934 წელს შექ­მ­ნა. ის პო­პუ­ ვა­ჟა-­ფ­შა­ვე­ლას „შვლის ნუკ­რის ნა­ამ­ბობ­თან“ ბემ­
ლა­რო­ბით მი­კი მა­უს­საც კი ეჯიბ­რე­ბო­და. გარ­კ­ვე­უ­ ბის ის­ტო­რი­ის მსგავ­სე­ბას: ორი­ვე ამ­ბა­ვი მარ­თ­ლაც
ლი დრო­ის შემ­დეგ, რო­ცა და­ქი უფ­რო და­იხ­ვე­წა და სევ­დი­ა­ნი­ა, მაგ­რამ „ბემბის“ ოპ­ტი­მის­ტუ­რი და­სას­
უკე­თე­სი გახ­და, რამ­დენ­ჯერ­მე რე­ი­ტინ­გ­ში და­წი­ნა­ რუ­ლი აქვს.
უ­რე­ბაც კი მო­ახ­ ერ­ხა. მი­კი მა­უ­სის მსგავ­სად, ჟურ­ უოლტ დის­ნე­ი­სა და მი­სი სტუ­დი­ის ნა­მუ­შევ­რე­
ნალ TV Guide’s მი­ერ 2002 წელს შედ­გე­ნილ სი­ა­ში ბის შექ­მ­ნა­სა და ის­ტო­რი­ა­ზე ლა­პა­რა­კი ისე­თი­ვე სა­
დო­ნალდ და­ქი ყვე­ლა დრო­ის სა­უ­კე­თე­სო 50 ანი­ ინ­ტე­რე­სო­ა, რო­გორც მა­თი ყუ­რე­ბა.
მა­ცი­ურ პერ­სო­ნაჟს შო­რის მოხ­ვ­და.
უოლტ დის­ნეი 32 ოს­კა­რის მფლო­ბე­
ლი­ა. ის ხში­რად იყო პირ­ვე­ლი: მან გა­
და­ი­ღო პირ­ვე­ლი ხმო­ვა­ნი, პირ­ვე­ლი ფე­
რა­დი, ასე­ვე პირ­ვე­ლი სრულ­მეტ­რა­ჟი­ა­ნი
ანი­მა­ცი­უ­რი ფილ­მი - „ფიფქია და შვი­დი
ჯუ­ჯა“, რო­მე­ლიც ბევ­რი თვალ­საზ­რი­სით
არის გა­ნუ­მე­ო­რე­ბე­ლი, თუნ­დაც იმით, რომ
მან ერთ ნო­მი­ნა­ცი­ა­ში ჟი­უ­რის გო­ნე­ბა­მახ­
ვი­ლუ­რი გა­დაწყ­ვე­ტი­ლე­ბით ერ­თ­ბა­შად 8
ოს­კა­რი და­იმ­სა­ხუ­რა. თი­თო პა­ტა­რა 7 ჯუ­
ჯის­თ­ვის და ერ­თი დი­დი-­ფიფ­ქი­ას­თვ­ ის. ეს
ჯილ­დო ოს­კა­რე­ბის და­ჯილ­დო­ე­ბის ცე­რე­
მო­ნი­ა­ზე დის­ნე­ის იმ დრო­ის ამე­რი­კუ­ლი
კი­ნოს ყვე­ლა­ზე ცნო­ბილ­მა პა­ტა­რა ვარ­ს­კ­
ვ­ლავ­მა, 10 წლის შირლ ტემ­პ­ლ­მა გა­დას­ცა.
ეკ­რა­ნი­ზა­ცი­ა, ძმე­ბი გრი­მე­ბის ზღაპ­რის­გან
გან­ს­ხ­ვა­ვე­ბით, საკ­მა­ოდ ხა­ლი­სი­ა­ნია და
პო­ზი­ტი­ურ გან­წყო­ბას ქმნის. სა­ინ­ტე­რე­სო­ა,
რომ ამ ანი­მა­ცი­ურ­მა ფილ­მ­მა იმ დრო­ის
ყვე­ლა­ზე პო­პუ­ლა­რულ მხატ­ვ­რულ ფილმს
„ქარწაღებულნი“ გა­უს­წ­რო პო­პუ­ლა­რო­
ბით.
თუ თქვენ კი­დევ ერ­თი ანი­მა­ცი­ურ ­ ი
ფილ­მი „ბემბი“ გი­ნა­ხავთ, შე­იძ­ლე­ბა გი­
ფიქ­რი­ათ, რომ ამას სა­ფუძ­ვ­ლად ვა­ჟა-­ფ­
შა­ვე­ლას „შვლის ნუკ­რის ნა­ამ­ბო­ბი“ უდევს.
სი­ნამ­დ­ვი­ლე­ში ფილ­მი ავ­ს­ტ­რი­ე­ლი მწერ­
ლის, ფე­ლიქს ზალ­ტე­ნის მი­ერ 1923 წელს
და­წე­რი­ლი მოთხ­რო­ბის ეკ­რა­ნი­ზა­ცი­ა­ა,
რო­მე­ლიც ორი ათე­უ­ლი წლის შემ­დეგ დის­
ნე­იმ გა­და­ი­ღო. მი­სი პრე­მი­ე­რა 1942 წელს
შედ­გა და ეს იყო დის­ნე­ის მე­ხუ­თე სრულ­
მეტ­რა­ჟი­ან­ ი ანი­მა­ცი­უ­რი ფილ­მი „ბემბი“,
რო­მე­ლიც ოს­კა­რის სამ ნო­მი­ნა­ცი­ა­ში იყო
წარ­მოდ­გე­ნი­ლი. სა­უ­კე­თე­სო სიმ­ღე­რის­თ­
ვის, სა­უ­კე­თე­სო მუ­სი­კის­თვ­ ის და სა­უ­კე­თე­
სო გახ­მო­ვა­ნე­ბის­თ­ვის, თუმ­ცა ვერ­ცერ­თის
აღე­ბა ვერ შეძ­ლო. წა­რუ­მა­ტე­ბე­ლი საპ­რე­
მი­ე­რო ჩვე­ნე­ბის მი­უ­ხე­და­ვად, ხუთ­წ­ლი­ა­ნი დაგ­ ნინი ბიჩინაშვილი
ვი­ა­ნე­ბით ფილ­მ­მა მა­ინც მო­ი­პო­ვა პო­პუ­ლა­რო­ბა

5
 # 9 (167) ნოემბერი 2023 წელი

ქარ­თულ სცე­ნა­ზე გა­ცოცხ­ლე­ბუ­ლი - რი­ჩარდ III

უილი­ამ შექ­ს­პი­რის პი­ე­სე­ბი და მა­თი თა­ნა­მედ­ ყო­ფი­ლი­ყო, მჯე­რა, ახ­ლა მი­სი სა­ხე­ლი ნაკ­ლე­ბად
რო­ვე ბუ­ნე­ბა არც ერთ ეპო­ქა­ში არ კარ­გავს აქ­ტუ­ ცნო­ბი­ლი იქ­ნე­ბო­და.
ა­ლო­ბას. გან­სა­კუთ­რე­ბით გა­მორ­ჩე­უ­ლია მი­სი ტრა­ ტრა­გე­დია სა­ქარ­თ­ვე­ლო­შიც გახ­და და­ინ­ტე­რე­
გე­დია „რიჩარდ III“, რო­მე­ლიც მსოფ­ლი­ოს მრა­ვალ სე­ბის ობი­ექ­ტი და 1979 წელს რო­ბერტ სტუ­რუ­ამ
თე­ატ­რ­ში და­იდ­გა და მათ შო­რის სა­ქარ­თ­ვე­ლო­შიც. შექ­ს­პი­რის უკ­ვ­და­ვი ტრა­გე­დია უძ­ლი­ე­რეს სპექ­
ის­ტო­რი­უ­ლი პი­ე­ ტაკ­ლად აქ­ცი­ა. სპექ­
სა მოგ­ვითხ­რობს ტაკ­ლი, რო­მელ­მაც
პ ლ ა ნ ­ტ ა ­გ ე ­ნ ე ტ ­თ ა ევ­რო­პა­ში მნახ­ვე­ლი
დი­ნას­ტი­ის ბო­ლო გა­ნაც­ვიფ­რა, სა­ქარ­
წ ა რ ­მ ო ­მ ა დ ­გ ე ნ ­ თ­ვე­ლო­ში კრი­ტი­კის
ლის, რი­ჩარდ III, ის ობი­ექ­ტი გახ­და. ვი­
ცხოვ­რე­ბა­ზე, რო­ ნა­ი­დან, საბ­ჭო­თა სა­
მე­ლიც სის­ხ­ლით, ქარ­თ­ვე­ლო­ში დად­
სი­ძულ­ვი­ლით და გ­მუ­ლი სპექ­ტაკ­ლი,
ძ ა ­ლ ა ­უ ფ ­ლ ე ­ბ ი ს ­ რომ­ლიც შემ­დე­გი
კენ სწრაფ­ვი­თაა სიტყ­ვე­ბით მთავ­რ­
აღ­სავ­სე. პი­ეს­ ა­ში დე­ბა: „ცხენი, ცხე­ნი,
რი­ჩარ­დი კლავს ჩემს სა­მე­ფოს ერთ
ყვე­ლას, ვინც წინ ცხენ­ში ვაძ­ლევ“ და
ეღო­ბე­ბა, მათ შო­ კულ­მი­ნა­ცი­უ­რი სცე­
რის ოჯა­ხის წევ­ ნა, რო­მელ­შიც რი­
რებ­საც. შექ­ს­პი­რი ჩარდ III გაშ­ლილ
ტრა­გე­დი­ა­ში გვიჩ­ დრო­შა­ზე ებ­რ­ძ­ვის
ვე­ნებს, რო­გორც ჰენ­რი VII - ს, სა­
რი­ჩარ­დის აღ­მას­ვ­ დაც გა­მარ­ჯ­ვე­ბუ­ლი
ლას, ასე­ვე და­ცე­მას ჰენ­რი და­სავ­ლე­თის
ჰენ­რი ტი­უ­დორ­თან მხა­რეს დგას, ხო­
ბრძო­ლა­ში, რო­ ლო და­მარ­ცხე­ბუ­ლი
მე­ლიც ვარ­დე­ბის რი­ჩარ­დი - საბ­ჭო­თა
ბრძო­ლის ალუ­ზი­ კავ­ში­რის, ბუ­ნებ­რი­
ა­ა. თვი­თონ პი­ე­სა ვი­ა, იმ­დ­რო­ინ­დელ
ის­ტო­რი­ულ კონ­ ს ა ­ქ ა რ ­თ ­ვ ე ­ლ ო ­შ ი
ტექ­ს­ტ­შიც ძა­ლი­ან აღ­შ­ფო­თე­ბას გა­
სა­ინ­ტე­რე­სო­ა, ვი­ მო­იწ­ვევ­და. აქე­დან
ნა­ი­დან რი­ჩარ­დი გა­მომ­დი­ნა­რე, სპექ­
და­ნა­ხუ­ლი­ა, რო­გორც მკვლე­ლი, ტი­რა­ნი, ბო­რო­ტი, ტაკ­ლიც საბ­ჭო­თა ხე­ლი­სუფ­ლე­ბის წი­ნა­აღ­მ­დეგ
სუ­ლი­ე­რად და ფი­ზი­კუ­რად მა­ხინ­ჯი პი­როვ­ნე­ბა. სა­ მი­მარ­თულ ქმე­დე­ბად აღიქ­ვეს და საბ­ჭო­ურ სა­
ეჭ­ვოა ის თუ რამ­დე­ნად შე­ე­სა­ბა­მე­ბა ყო­ვე­ლი­ვე ეს ქარ­თ­ვე­ლო­ში ვერ შე­ა­ფა­სეს, რო­გორც ხე­ლოვ­ნე­
სი­ნამ­დ­ვი­ლეს, რად­გა­ნაც შექ­ს­პი­რი, მო­გეხ­სე­ნე­ბათ, ბის ნი­მუ­ში. თუმ­ცა აღ­სა­ნიშ­ნა­ვია ის, რომ სპექ­ტაკ­
ელი­სა­ბე­დის ხა­ნა­ში მოღ­ვა­წე ხე­ლო­ვა­ნი­ა. ეპო­ქა­ში, ლი ყვე­ლა პო­ლი­ტი­კურ სი­ტუ­ა­ცი­ა­ზე მაღ­ლა იდ­გა
რო­მელ­შიც ტი­უდ ­ ორ­თა სიძ­ლი­ე­რე­ზე მი­თე­ბი და­დი­ და 2012 წელს მოს­კოვ­ში გა­მოქ­ვეყ­ნე­ბულ ჟურ­ნალ
ო­და, შე­იძ­ლე­ბო­და ან­ტი­პი­ა­რი გა­მო­ე­ყე­ნე­ბი­ნათ წი­ „თეატრში“ მსოფ­ლი­ოს სა­უ­კე­თე­სო სპექ­ტაკ­ლ­თა
ნა ხე­ლი­სუფ­ლე­ბის, ამ შემ­თხ­ვე­ვა­ში, რი­ჩარ­დის წი­ ათე­ულ­ში შე­ვი­და.
ნა­აღ­მ­დეგ. ფაქ­ტია ის, რომ რი­ჩარ­დი არც კუ­ზი­ა­ნი სპექ­ტაკ­ლის მთა­ვარ როლს მსა­ხი­ო­ბი რა­მაზ
იყო, არც კოჭ­ლი და არც ისე­თი მა­ხინ­ჯი, რო­გორც ჩხიკ­ვა­ძე თა­მა­შობ­და, რო­მე­ლიც იმ პე­რი­ოდ­ში ძი­
ეს პი­ე­სა­შია გად­მო­ცე­მუ­ლი. თუმ­ცა ლი­ტე­რა­ტუ­რა­სა რი­თა­დად კო­მი­კურ რო­ლებს ირ­გებ­და. შექ­ს­პი­რის
და თე­ატ­რის­თ­ვის მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნია ტექ­ს­ტი, რო­ უძ­ლი­ე­რე­სი ტრა­გე­დის გმი­რის - რი­ჩარ­დის რო­ლის
გორც ხე­ლოვ­ნე­ბის ნი­მუ­ში, რო­მე­ლიც თა­ვი­სი არ­ მორ­გე­ბა კი უდი­დეს გა­მოწ­ვე­ვა­სა და პა­სუ­ხის­მ­გებ­
სით არც უნ­და აღ­წერ­დეს რე­ა­ლო­ბას. შექ­ს­პი­რის ლო­ბას წარ­მო­ად­გენ­და ყვე­ლა მსა­ხი­ო­ბის­თ­ვის,
შე­მოქ­მე­დე­ბა რომ მხო­ლოდ რე­ა­ლო­ბის აღ­წე­რა
 7 gv.

6


გვ. 6
გან­სა­კუთ­რე­ბით კო­მე­დი­ის ჟან­რ­ში მო­თა­მა­შის­თ­
ვის. თუმ­ცა­ღა, სტუ­რუ­ას მი­ერ და­ნა­ხუ­ლი რი­ჩარდ
მე­სა­მე არ­ც­თუ ისე ტრა­გი­კუ­ლი­ა, ვი­ნა­ი­დან მას­ში
აღ­რე­უ­ლია პა­რო­დი­ზი­რე­ბუ­ლი სცე­ნე­ბი და კო­მი­კუ­
რი ნი­უ­ან­სე­ბი. გა­მომ­დი­ნა­რე აქე­დან, სტუ­რუ­ამ დი­
დი ხნის მუ­შა­ო­ბი­სა და კვლე­ვის სა­ფუძ­ველ­ზე, ზუს­
ტად მო­ა­ხერ­ხა პი­ე­სის პერ­სო­ნა­ჟის ფსი­ქო­ა­ნა­ლი­ზი
და მი­სი ინ­ტერ­პ­რე­ტა­ცია ისე, რომ ზუს­ტად მორ­გე­
ბო­და იმ­დ­რო­ინ­დელ და არა მარ­ტო იმ დრო­ინ­დელ
სა­ქარ­თ­ვე­ლოს პო­ლი­ტი­კურ თუ სო­ცი­ალ ­ ურ რე­ა­
ლო­ბას. აღ­სა­ნიშ­ნა­ვი­ა, რომ სპე­ცი­ა­ლუ­რად სტუ­რუ­
ას „რიჩარდ III“- ის­თ­ვის კომ­პო­ზი­ტორ­მა გია ყან­
ჩელ­მა შექ­მ­ნა მე­ლო­დი­ა, რო­მე­ლიც სპექ­ტაკლს და
გან­სა­კუთ­რე­ბით მის პა­რო­დი­ზი­რე­ბულ სცე­ნებს ამ­
შ­ვე­ნებს, ისეთს, რო­გო­რი­ცა­ა: ბო­ლო სცე­ნა, სა­დაც
ჰენ­რი ამარ­ცხებს ტი­რან რი­ჩარდს, თუმ­ცა თვი­თო­
ნაც არა­ნაკ­ლე­ბი ენ­თუ­ზი­აზ­მით მი­ი­წევს მაღ­ლა და
იდ­გამს რი­ჩარ­დის გვირ­გ­ვინს, ანუ სცე­ნას, სა­დაც
ერთ ტი­რანს ანაც­ვ­ლებს მე­ორ ­ ე. ან კი­დევ, რო­ცა
დე­დო­ფა­ლი მარ­გა­რე­ტი, რი­ჩარ­დის­გან ძა­ლა­უფ­
ლე­ბით ცდუ­ნე­ბუ­ლი, იდ­გამს გვირ­გ­ვინს, რო­მე­
ლიც თა­ვი­სი შვი­ლის­თ­ვის მი­აქვს, რა­თა რი­ჩარდს
(ბიძას) მი­ათხო­ვოს იგი. სტუ­რუ­ას­მი­ე­რი რი­ჩარ­დის
კო­მი­კუ­რო­ბას ამ ტრა­გე­დი­ა­ში ჩხიკ­ვა­ძის თა­მა­ში
იდე­ა­ლუ­რად გა­მო­ხა­ტავს, სა­დაც იგი გა­მიზ­ნუ­ლად
ხან კოჭ­ლობს ხან­-ა­რა, ხან მკაც­რი ხმა აქვს, ხან
შერ­ბი­ლე­ბუ­ლი, რაც მნახ­ველ­თა ყუ­რადღე­ბას მთე­
ლი სპექ­ტაკ­ლის მიმ­დი­ნა­რე­ო­ბი­სას იპყ­რობს.
შექ­ს­პი­რის პი­ე­სა, რო­გორც სტუ­რუ­ა­სე­უ­ლი ინ­
ტერ­პ­რე­ტა­ცი­ა, გამ­ს­ჭ­ვა­ლუ­ლია თე­მე­ბით, რომ­ლე­
ბიც გა­ნა­პი­რო­ბებს ამ პი­ე­სის მა­რა­დი­უ­ლო­ბა­სა და
მუდ­მივ თა­ნა­მედ­რო­ვე­ო­ბას, ესე­ნია ძა­ლა­უფ­ლე­
ბის­კენ სწრაფ­ვა, ანუ რი­ჩარ­დის მი­ზა­ნი, რომ­ლის­
თ­ვი­საც იგი იყე­ნებს ყვე­ლა შე­საძ­ლო სა­შუ­ა­ლე­ბას,
რომ­ლე­ბიც გა­მო­ხა­ტუ­ლია რი­ჩარ­დის წინ­და­ხე­
დულ, ცბი­ერ მაგ­რამ გო­ნი­ერ ქმე­დე­ბებ­ში: ოჯა­ხის
წევ­რე­ბის მკვლე­ლო­ბა, შან­ტა­ჟი, მა­ნი­პუ­ლა­ცია და
სხვა. მსგავ­სი ქმე­დე­ბე­ბი კი ყვე­ლა დიდ ეპო­ქას ახა­
სი­ა­თებ­და, რა­საც ის­ტო­რი­აც ამ­ტ­კი­ცებს, გან­სა­კუთ­
რე­ბით ქვეყ­ნის მო­ნარ­ქი­უ­ლი მოწყო­ბის შემ­თხ­ვე­
ვა­ში მა­მა შვი­ლებს კლავ­და, რომ ტახ­ტ­ში არა­ვინ
შეს­ცი­ლე­ბო­და, ძმა-­ძ­მას და ა.შ. ანუ ძა­ლა­უფ­ლე­ბის
თე­მა­ტი­კა არა­ხა­ლია და არც მოძ­ვე­ლე­ბუ­ლი. ასე­ვე
ვხვდე­ბით სიყ­ვა­რუ­ლი­სა და სი­ძულ­ვი­ლის თე­მა­ტი­
კას, პი­ე­სა­ში ჩანს, თუ რო­გორ „იყვარებს“ დე­დო­
ფა­ლი ან­ნა რი­ჩარდს, იმის­და მი­უ­ხე­და­ვად, რომ
ყვე­ლა­ზე მე­ტად სძულს იგი, წყევ­ლის, რად­გან მან
მო­უკ­ლა ქმა­რი და სი­მამ­რი, სტუ­რუ­ას დად­გ­მა­შიც
კარ­გად ჩანს, თუ რო­გორ იგ­დებს ხელთ რი­ჩარ­დი
მას და ამის პა­რა­ლე­ლუ­რად, სპექ­ტაკ­ლ­ში რი­ჩარ­
დი გარ­დაც­ვ­ლილ­თა კუ­ბო­ებ­თან ინ­ტი­მურ ურ­თი­
ერ­თო­ბას ამ­ყა­რებს ან­ნას­თან. ეს სცე­ნა უდი­დე­სი
ტრა­გე­დი­ი­თა სავ­სე, თუმ­ცა, ირო­ნი­ულ ­ ი­ა, რად­გა­ნაც
# 9 (167) ნოემბერი 2023 წელი
ადა­მი­ა­ნებს ხში­რად უყ­ვარ­დე­ბათ ის, ვინც ყვე­ლა­ზე
ნაკ­ლე­ბად იმ­სა­ხუ­რებს ამას. ბო­ლოს, კი თე­მა­ტი­კა,
რის გა­მოც მოჰ­ყ­ვა ესე­ო­დენ დი­დი გა­მოხ­მა­ურ ­ ე­ბა
ამ სპექ­ტაკლს, ეს არის სა­ქარ­თ­ვე­ლოს პო­ლი­ტი­კუ­
რი თუ სო­ცი­ა­ლუ­რი პრობ­ლე­მე­ბის ჩარ­თ­ვა მას­ში
ისე, რომ ეს ქარ­თ­ვე­ლი მნახ­ვე­ლის­თ­ვის თვალ­
ში­სა­ცე­მი და სენ­სი­ტი­უ­რი იყოს, თუმ­ცა სპექ­ტაკ­ლი
პი­ე­სის ხაზს იმ­დე­ნად მიჰ­ყ­ვე­ბო­დეს, რომ ეს ყო­ვე­
ლი­ვე უცხო­ე­ლი მნახ­ვე­ლის­თვ­ ის არ იყოს გა­მა­ღი­
ზი­ა­ნებ­ლად გა­მო­ხა­ტუ­ლი. „სტურუამ წარ­ბ­შე­უხ­რე­
ლად გა­და­ა­კე­თა პერ­სო­ნა­ჟე­ბი, შეც­ვა­ლა ტექ­ს­ტი,
აქ­ცენ­ტე­ბი. მე­რე რა! შექ­ს­პი­რის არ­სი, მი­სი სუ­ლი
არ და­უ­კარ­გავს. ის აქ­ვე­ა, ამ ტრა­გი­კულ და დი­დე­
ბულ ცირ­კშ­ ი“. ამ­ბობ­და ნი­კოლ ზან­დი ამ დად­გ­მა­ზე.
რო­გორც ზე­მოთ აღი­ნიშ­ნა, ეს სპექ­ტაკ­ლი პრო­და­
სავ­ლუ­რი ხა­სი­ა­თის იყო და საბ­ჭო­თა კავ­შირ­შიც
შე­სა­ბა­მი­სად აღიქ­ვეს, რაც იმ­დ­რო­ინ­დე­ლი სა­ქარ­
თ­ვე­ლოს ნა­ცი­ო­ნა­ლუ­რი თვით­შეგ­ნე­ბის­თ­ვის ძა­ლი­
ან დიდ მნიშ­ვ­ნე­ლო­ბას წარ­მო­ად­გენ­და.
ქარ­თ­ვე­ლე­ბის მი­ერ გა­ცოცხ­ლე­ბუ­ლი „რიჩარდ
III“ იმ­დე­ნად შთამ­ბეჭ­და­ვი და დახ­ვე­წი­ლი სა­ნა­ხა­ვი
იყო, რო­გორც ქარ­თ­ვე­ლი, ასე­ვე უცხო­ე­ლი მნახ­ვე­
ლის­თ­ვის, რომ ისი­ნი აღ­ნიშ­ნავ­დნ­ ენ - მსა­ხი­ო­ბე­ბი
იმ­დე­ნად რე­ა­ლუ­რად გად­მოს­ცე­მენ ემო­ცი­ას, რომ
მა­ყუ­რე­ბელ­მა სპექ­ტაკ­ლის სინ­ქ­რო­ნულ თარ­გ­მა­ნი
და­ი­ვიწყა და უს­მენ­და მას უცხო (ქართულ) ენა­ზე
და აღიქ­ვამ­და მთე­ლი დად­გ­მის არსს. რაც პირ­და­
პი­რი მა­ნიშ­ნე­ბე­ლია რე­ჟი­სო­რი­სა და მსა­ხი­ო­ბე­ბის
პრო­ფე­სი­ო­ნა­ლიზ­მის. იმის­და მი­უ­ხე­და­ვად, რომ
საბ­ჭო­ურ­მა მა­ყუ­რე­ბელ­მა სპექ­ტაკ­ლი პო­ლი­ტი­კურ
კონ­ტექ­ს­ტშ­ ი აღიქ­ვა, უგუ­ლე­ბელ­ყო­ფი­ლი არ უნ­და
იქ­ნეს მი­სი მნიშ­ვ­ნე­ლო­ბა ქარ­თუ­ლი თე­ატ­რის გან­
ვი­თა­რე­ბა­ში. მსოფ­ლი­ოს სა­უ­კე­თე­სო სპექ­ტაკ­ლ­თა
ათე­ულ­ში შე­სუ­ლი რო­ბერტ სტუ­რუ­ას „რიჩარდ III“
არის დად­გ­მა, რო­მე­ლიც ყვე­ლა თა­ო­ბამ უნ­და იხი­
ლოს, არა მარ­ტო ეს­თე­ტი­კუ­რი სი­ა­მოვ­ნე­ბის­თ­ვის,
არა­მედ იმ თე­მე­ბის­თ­ვის, რაც მას­შია თავ­მოყ­რი­
ლი და იმ ინ­ტერ­პ­რე­ტა­ცი­ის­თ­ვის, რო­მე­ლიც ყვე­ლა
ქარ­თ­ვე­ლის რე­ა­ლო­ბას წარ­მო­ად­გენს.
მა­შა­სა­და­მე, შექ­ს­პი­რის უკ­ვ­და­ვი ტრა­გე­დია
„რიჩარდ III“ არ კარ­გავს აქ­ტუ­ა­ლო­ბას ისე­თი მა­რა­
დი­უ­ლი თე­მე­ბის გა­მო, რო­გო­რე­ბი­ცა­ა: ძა­ლა­უფ­ლე­
ბა, სიყ­ვა­რუ­ლი, სი­ძულ­ვი­ლი, ბო­რო­ტე­ბა, შუ­რის­ძი­
ე­ბა და ასე შემ­დეგ. ტრა­გე­დია მსოფ­ლი­ოს ბევრ თე­
ატ­რ­ში დად­გ­მუ­ლა, მაგ­რამ სა­ეჭ­ვოა სად­მე მსაგ­ვ­სი
ინ­ტერ­პ­რე­ტა­ცი­ით გა­ნე­ხორ­ცი­ე­ლე­ბი­ნათ რო­გორც
სა­ქარ­თ­ვე­ლო­ში. სპექ­ტაკ­ლ­მა, რო­მელ­მაც გა­ა­ერ­
თი­ა­ნა სა­ქარ­თ­ვე­ლოს ნა­ცი­ო­ნა­ლუ­რი ღი­რე­ბუ­ლე­
ბე­ბი შექ­ს­პი­რის სამ­ყა­როს­თან შერ­წყ­მით, არის
ნამ­დ­ვი­ლი ხე­ლოვ­ნე­ბის ნი­მუ­ში, რო­მე­ლიც ყვე­ლა
ლი­ტე­რა­ტუ­რის, შექ­ს­პი­რის, ხე­ლოვ­ნე­ბის თუ თე­ატ­
რის მოყ­ვა­რულ­მა უნ­და ნა­ხოს.
ლი­ზა ხა­საია
7
 # 9 (167) ნოემბერი 2023 წელი
შეყ­ვა­რე­ბუ­ლე­ბი ახა­ლი ხი­დი­დან
ფრან­გულ კი­ნო­ში 1980-იან წლებ­ში მო­დი­ან
ახალ­გაზ­რ­და კი­ნო­რე­ჟი­სო­რე­ბი, რო­მელ­თაც კრი­
ტი­კამ „ახალი ტალ­ღა“ უწო­და. ამ მი­მარ­თუ­ლე­ბას
სამ­მა ახალ­გაზ­რ­და რე­ჟი­სორ­მა ჩა­უ­ყა­რა სა­ფუძ­
ვე­ლი. ესე­ნი იყ­ვ­ნენ ლუკ ბე­სო­ნი, ჟან­-­ჟაკ ბე­ნექ­
სი და ლე­ოს კა­რაქ­სი. მა­თი დე­ბი­უ­ტი დიდ ეკ­რან­
ზე თით­ქ­მის ერ­თ­დ­რო­უ­ლად შედ­გა. სწო­რედ მათ
შექ­მ­ნეს იმ პე­რი­ო­დის ფრან­გუ­ლი კი­ნოს ფო­ნი. ამ
რე­ჟი­სო­რე­ბის ფილ­მე­ბი გა­მო­ირ­ჩე­ო­და ახ­ლე­ბუ­რი
სტი­ლის­ტუ­რი თუ სა­ავ­ტო­რო ენით. კი­ნო­სუ­რა­თებ­ში
მოქ­მე­დე­ბა ხში­რად ვი­თარ­დე­ბო­და მარ­გი­ნა­ლუ­რი
ჯგუ­ფე­ბის, მი­წის­ქ­ვე­შა და ურ­ბა­ნუ­ლი სუბ­კულ­ტუ­რე­
ბის წარ­მო­მად­გენ­ლე­ბის გარ­შე­მო, ამას თან ახ­ლ­და
მთა­ვარ გმი­რებს შო­რის მტკივ­ნე­უ­ლი ურ­თი­ერ­თო­
ბე­ბის ჩვე­ნე­ბა. ფილ­მე­ბის სტი­ლის­ტი­კა ისე იყო აგე­
ბუ­ლი, რომ წინ იწევ­და არა სი­უ­ჟე­ტი და ში­ნა­არ­სობ­
რი­ვი სიღ­რ­მე, არა­მედ სა­ნა­ხა­ობ­რი­ვი, ვი­ზუ­ა­ლუ­რი
მხა­რე და იმედ­გაც­რუ­ე­ბუ­ლი ახალ­გაზ­რ­დო­ბის მე­
ამ­ბო­ხე ძა­ხი­ლი. ამ რე­ჟი­სო­რე­ბის ფილ­მე­ბი სავ­სე
8
იყო სი­ახ­ლე­ე­ბით, თა­მა­მად აჩ­ვე­ნებ­დნ­ ენ ტრა­დი­
ცი­ას­თან ღია გან­ხეთ­ქი­ლე­ბას, მათ კი­ნო­სუ­რა­თებ­ში
სამ­ყა­რო თავ­ხე­დუ­რი ხედ­ვით იყო წარ­მოდ­გე­ნი­ლი.
ბე­ნექ­სის, კა­რაქ­სი­სა და ბე­სო­ნის შე­მოქ­მე­დე­ბამ და
მათ­მა პირ­ველ­მა ფილ­მებ­მა კი­ნე­მა­ტოგ­რაფ­ში შეც­
ვა­ლეს ყვე­ლა­ფე­რი. ფილ­მე­ბის მთა­ვა­რი გმი­რე­ბი
ძი­რი­თა­დად იყ­ვ­ნენ ახალ­გაზ­რ­დე­ბი. გა­მოჩ­ნ­დნ­ ენ
ახა­ლი სა­ხე­ე­ბი: გა­უცხო­ე­ბუ­ლი და გა­რი­ყუ­ლი გმი­
რე­ბი, მარ­გი­ნა­ლუ­რი ახალ­გაზ­რ­დო­ბა, ხში­რად მათ
კრი­მი­ნა­ლურ სამ­ყა­როს­თან აქვთ კავ­ში­რი, მათ
ცხოვ­რე­ბის მთა­ვარ არსს სიყ­ვა­რუ­ლი წარ­მო­ად­
გენს, თუმ­ცა მათ სამ­ყა­რო­ში სიყ­ვა­რუ­ლი ტრა­გი­კუ­
ლი­ა. რე­ჟი­სო­რე­ბი ეძებ­დ­ნენ ახალ ეკ­რა­ნულ სა­ხე­
ებს, ძი­რი­თა­დად დამ­წყებ მსა­ხი­ო­ბებს.
რო­გორც აღ­ვ­ნიშ­ნე, ლე­ოს კა­რაქ­სი ფრან­გუ­
ლი „ახალი ახა­ლი ტალ­ღის“ წარ­მო­მად­გე­ნე­ლი­ა.
დღემ­დე ის რჩე­ბა კი­ნე­მა­ტოგ­რა­ფის ერ­თ-­ ერთ
ყვე­ლა­ზე იდუ­მალ პერ­სო­ნად. ლე­ოს კა­რაქ­სი - ეს
მი­სი ფსევ­დო­ნი­მი­ა, რო­მე­ლიც რე­ა­ლუ­რი სა­ხე­ლის
ალექ­სი­სა და ამე­რი­კუ­ლი კი­ნო­ა­კა­დე­მი­ის ჯილ­
დოს - „ოსკარის“ შერ­წყ­მით მი­ი­ღე­ბა. სწო­რედ ამ
ფსევ­დო­ნი­მით და­იმ­კ­ვიდ­რა მან სა­ხე­ლი კი­ნე­მა­
ტოგ­რაფ­ში. ლე­ოს კა­რაქ­სი კი­ნო­თი გვი­ან და­ინ­ტე­
რეს­და, თუმ­ცა სწრა­ფად იპო­ვა მას­ში სამ­ყა­როს­თან
კო­მუ­ნი­კა­ცი­ის თით­ქ­მის ერ­თა­დერ­თი გზა. ის იღებ­
და კლი­პურ­-­კომ­პი­უ­ტე­რულ მა­ნე­რა­ში.
1991 წელს რე­ჟი­სო­რი იღებს ფილმს სა­ხელ­წო­
დე­ბით „შეყვარებულები ახა­ლი ხი­დი­დან“. ეს კი­
ნო­სუ­რა­თი წარ­მო­ად­გენს მე­სა­მე ფილმს ალექ­სის
ტრი­ლო­გი­ი­სა. ეს ტრი­ლო­გია გა­ერ­თი­ა­ნე­ბუ­ლია
ერ­თი და იმა­ვე გმი­რის სხვა­დას­ხ­ვა ვა­რი­ა­ცი­ით,
რო­მელ­საც ას­რუ­ლებს დე­ნი ლა­ვა­ნი, რო­გორც რე­
ჟი­სო­რი თა­ვად აღ­ნიშ­ნავს, მი­სი ეკ­რა­ნუ­ლი ალ­
ტერ ეგო. „შეყვარებულები ახა­ლი ხი­დი­დან“ მოგ­
ვითხ­რობს სა­რე­მონ­ტოდ და­ხუ­რულ პა­რი­ზის ხიდ­ზე
უსახ­ლ­კა­რო კა­ცი­სა და დაბ­რ­მა­ვე­ბის გზა­ზე მყო­ფი
მხატ­ვა­რი ქა­ლის შეხ­ვედ­რის შე­სა­ხებ. მათ შო­რის
იბა­დე­ბა უც­ნა­უ­რი ურ­თი­ერ­თო­ბა, რო­მე­ლიც შემ­დეგ
სიყ­ვა­რულ­ში გა­და­იზ­რ­დე­ბა. რო­მან­ტი­კუ­ლი სა­სიყ­
ვა­რუ­ლო დრა­მა - ცხოვ­რე­ბის ფსკერ­ზე აღ­მოჩ­ნ­
და. ორ ადა­მი­ანს ერ­თ­მა­ნეთს შე­ახ­ვედ­რებს ბე­დი
და ახა­ლი ხი­დი. მათ შო­რის გა­ჩა­ღე­ბუ­ლი რო­მა­ნი
ერ­თა­დერ­თი შან­სია მო­მავ­ლის­თვ­ ის. ამ ორი ადა­
მი­ა­ნის შეხ­ვედ­რა შე­იძ­ლე­ბო­და მხო­ლოდ ასეთ
პი­რო­ბებ­ში და არა­ვი­თარ სხვა შემ­თხ­ვე­ვა­ში, ისი­
ნი უნ­და ყო­ფი­ლიყ­ვ­ნენ ცხოვ­რე­ბის­გან გა­რი­ყუ­ლე­
ბი, რომ მა­თი ცხოვ­რე­ბი­სე­უ­ლი გზე­ბი გა­დაკ­ვე­თი­
ლი­ყო. ალექ­სი - მა­წან­წა­ლა, უსახ­ლ­კა­რო, ლო­თი,
ილუ­ზი­ონ­ ის­ტი, რო­მე­ლიც სა­რე­მონ­ტოდ და­ხუ­რულ
 9 gv.


გვ. 8
ხიდ­ზე ცხოვ­რობს, გუ­ლის სიღ­რ­მე­ში გულ­წ­რ­ფელ
გრძნო­ბებს ეძებს. მის ცხოვ­რე­ბა­ში მო­უ­ლოდ­ნე­
ლად ჩნდე­ბა მი­შე­ლი, ახალ­გაზ­რ­და მხატ­ვა­რი, რო­
მე­ლიც კარ­გავს მხედ­ვე­ლო­ბას, რო­მელ­მაც მი­ა­ტო­
ვა უზ­რუნ­ველ­ყო­ფი­ლი ცხოვ­რე­ბა, და­მო­კი­დე­ბუ­ლი
ხდე­ბა ალექ­ს­ზე. სა­ზო­გა­დო­ე­ბის მი­ერ უარ­ყო­ფი­
ლი ორი ადა­მი­ა­ნის სიყ­ვა­რუ­ლის თე­მა მი­ე­სა­და­
გე­ბა კა­რაქ­სის კი­ნე­მა­ტოგ­რა­ფი­ულ სუ­ლის­კ­ვე­თე­
ბას. ალექ­ს­მა და მი­შელ­მა ერ­თ­მა­ნე­თი იპო­ვეს ამ
მღელ­ვა­რე გრძნო­ბის­თ­ვის სრუ­ლი­ად წარ­მო­უდ­გე­
ნელ გა­რე­მო­ში, გა­რე­მო­ში, სა­დაც ყო­ველ ნა­ბიჯ­ზე
გან­საც­დე­ლი­ა, მაგ­რამ თა­ვი­სუფ­ლე­ბის წყურ­ვი­ლი,
ყვე­ლაფ­რის მი­უ­ხე­და­ვად, და­უ­ვიწყ­რად მძაფ­რი­ა.
რა აკავ­ში­რებს ამ ორ ადა­მი­ანს ერ­თ­მა­ნეთ­თან?
ხი­დი ამ ფილ­მ­ში შე­საძ­ლოა მე­ტა­ფო­რუ­ლი და სიმ­
ბო­ლუ­რი იყოს. ხი­დი არის კავ­ში­რის, გა­ერ­თი­ა­ნე­
ბის პერ­სო­ნი­ფი­კა­ცი­ა, სწო­რედ ეს ხდე­ბა ფილ­მის
მთა­ვარ გმი­რებ­თან.
აკ­ვი­ა­ტე­ბა, და­მო­კი­დე­ბუ­ლე­ბა, ძა­ლა­დო­ბა და
სიყ­ვა­რუ­ლი, ზოგ­ჯერ ეს ყვე­ლა­ფე­რი ერ­თად. ეს
ფილ­მი არის ემო­ცი­ე­ბის ატ­რაქ­ცი­ონ­ ი. ცო­ტა არ
იყოს, ძნე­ლი სათ­ქ­მე­ლი­ა, არის თუ არა ეს სიყ­ვა­რუ­
ლის ის­ტო­რი­ა. არის თუ არა ეს სიყ­ვა­რუ­ლი, რო­ცა
გსურს ვინ­მეს და­ე­პატ­რო­ნო იმ დო­ნემ­დე, რომ გირ­
ჩევ­ნია დაბ­რ­მავ­დეს, ვიდ­რე და­ტო­ვო? არის თუ არა
ეს სიყ­ვა­რუ­ლი, რო­დე­საც ვინ­მეს შენ­თან ერ­თად
დეგ­რა­და­ცი­ის ფსკერ­ზე ით­რევ? ეს მარ­თ­ლაც არის
ის­ტო­რია შეპყ­რო­ბი­თო­ბა­სა და და­მო­კი­დე­ბუ­ლე­ბა­
ზე ორ ადა­მი­ანს შო­რის, რომ­ლე­ბიც ადა­მი­ა­ნუ­რი
არ­სე­ბო­ბის ზღვარ­ზე არი­ან. ფილ­მის გმი­რე­ბი პო­
# 9 (167) ნოემბერი 2023 წელი
უ­ლო­ბენ რა­ღაც სი­ნა­ზის, სიყ­ვა­რუ­ლის მსგავსს და
ბო­ლომ­დე ეჭი­დე­ბი­ან ერ­თ­მა­ნეთს. მთე­ლი ფილ­მის
გან­მავ­ლო­ბა­ში ამ პერ­სო­ნა­ჟებს ბევ­რი რა­მის გა­და­
ლახ­ვა უწევთ, ბე­დი მათ უამ­რავ წი­ნა­აღ­მ­დე­გო­ბას
უგ­ზავ­ნის. ერთ დღე­საც, რო­დე­საც გა­ირ­კ­ვე­ვა, რომ
მი­შე­ლის­თვ­ ის შე­საძ­ლე­ბე­ლია მხედ­ვე­ლო­ბის აღ­
დ­გე­ნა, ალექ­სის­თვ­ ის ყვე­ლა­ფე­რი შე­იც­ვ­ლე­ბა. ეს
ნიშ­ნავს, რომ ის მი­შელს და­კარ­გავს. ის და­უბ­რუნ­
დე­ბა თა­ვის ყო­ფილ სამ­ყა­როს, წარ­სულს, ის­ტო­რი­
ას. ალექ­სი კი თით­ქოს რო­გორც სიზ­მა­რი დარ­ჩე­ბა
აქ, ხიდ­ზე. ალექ­ს­მა კარ­გად იცის, რომ საყ­ვა­რე­ლი
ადა­მი­ა­ნის შე­ნარ­ჩუ­ნე­ბა მხო­ლოდ მათ სამ­ყა­რო­ში
შე­უძ­ლი­ა, სწო­რედ ამი­ტომ ცდი­ლობს წინ აღუდ­გეს
მი­შე­ლის წას­ვ­ლას.
სიმ­ბო­ლუ­რი­ა, რომ ალექ­სის ცი­ხი­დან გა­მოს­ვ­
ლის შემ­დეგ, შეყ­ვა­რე­ბუ­ლე­ბის შე­ხე­ვედ­რა ახ­ლა
უკ­ვე დას­რუ­ლე­ბულ ხიდ­ზე მოხ­დე­ბა. ხიდ­ზე ცხოვ­
რე­ბა შე­იც­ვა­ლა, შე­იც­ვა­ლა მი­შე­ლიც, რო­მელ­მაც
მხედ­ვე­ლო­ბა და­იბ­რუ­ნა და უკ­ვე მა­წან­წა­ლაც აღა­
რა­ა. ფილ­მის ბო­ლო სცე­ნე­ბი თით­ქოს სა­კუ­თა­რი
თა­ვის დარ­წ­მუ­ნე­ბაა იმა­ში, რომ ყვე­ლა­ფე­რი კი­დევ
შე­საძ­ლე­ბე­ლია და ყვე­ლა­ფე­რი შე­იძ­ლე­ბა შე­იც­ვა­
ლოს. შეყ­ვა­რე­ბუ­ლე­ბი კვლავ ერ­თი­ან­დე­ბი­ან მას
შემ­დეგ, რაც ისი­ნი სა­კუ­თარ პრობ­ლე­მებს დაძ­ლე­
ვენ. ფილ­მის ბო­ლო ეპი­ზოდ­ში გმი­რე­ბი მდი­ნა­რე­ში
ხტე­ბი­ან, ეს არის მა­თი ერ­თ­გ­ვა­რი გაქ­ცე­ვა რე­ა­ლო­
ბი­სა­გან. ჩვენ ვხე­დავთ, თუ რო­გორ მი­ცუ­რა­ვენ ისი­
ნი სე­ნა­ზე უკე­თე­სი და ბედ­ნი­ერ
­ ი მო­მავ­ლის­კენ.
თამ­თა ქარ­და­ვა
9
 # 9 (167) ნოემბერი 2023 წელი
ჰენ­რი შუ­გა­რის მშვე­ნი­ე­რი ამ­ბა­ვი
2023 წელს უეს ან­დერ­სო­ნი მსოფ­ლიო კი­
ნო­მა­ყუ­რე­ბელს ხუ­თი ფილ­მით წა­რუდ­გა -
„ქალაქი ას­ტე­რო­იდ ­ ი“ და მოკ­ლე­მეტ­რა­ჟი­ა­ნი
ფილ­მე­ბით - „საწამლავი“, „გედი“, „ვირთხების
დამ­ჭე­რი“ და „ჰენრი შუ­გა­რის მშვე­ნი­ე­რი ამ­ბა­
ვი“.
„ჰენრი შუ­გა­რის მშვე­ნი­ერ ­ ი ამ­ბის“ და­
საწყის­ში ან­დერ­სო­ნის ჩვე­უ­ლი სტი­ლით
მოწყო­ბილ ოთახს ვხე­დავთ. მთხრობ­ლის ხმა
გვატყო­ბი­ნებს, რომ ეს მწერ­ლის ოთა­ხი­ა. იგი
სა­კუ­თა­რი კომ­ფორ­ტი­სათ­ვის სა­ჭი­რო ატ­რი­ბუ­
ტებს ამოწ­მებს, რაც, სა­ბო­ლო­ოდ, ამ­ბის დაწყე­
ბი­სათ­ვის აღ­მოჩ­ნ­დე­ბა აუცი­ლე­ბე­ლი, ამ­ბი­სა
ჰენ­რი შუ­გა­რის შე­სა­ხებ. ფილ­მ­ში ჩანს ორი სი­
უ­ჟე­ტუ­რი ხა­ზი, რომ­ლე­ბიც ერ­თ­მა­ნეთ­თან და­
საწყის­ში­ვე სა­ინ­ტე­რე­სოდ იჯაჭ­ვე­ბა.
მთხრო­ბე­ლი (რეიფ ფა­ინ­ზი) აღ­წერს, რომ
ჰენ­რი შუ­გა­რი მდი­და­რი ინ­გ­ლი­სე­ლი არის­ტოკ­
რა­ტი­ა, რო­მე­ლიც ერთ „უიკენდზე“, მე­გობ­რის
ქა­ლაქ­გა­რე­თა სახ­ლ­ში სტუმ­რო­ბი­სას, ხელ­ნა­
წერ რვე­ულს წა­აწყ­დე­ბა. სწო­რედ ამ მო­მენ­ტ­
ში, ფილ­მ­ში შე­მო­დის მე­ო­რე სი­უ­ჟე­ტუ­რი ხა­ზი,
რომ­ლის მთა­ვა­რი გმი­რიც, იმ­დად ხა­ნი (ბენ
კინ­გ­ს­ლი), ექიმს თა­ვის თავ­გა­და­სა­ვალს უყ­
ვე­ბა - ის თვა­ლე­ბის გა­რე­შე ხე­დავს. მოკ­ლედ
რომ ვთქვათ, გან­დე­გილს ნა­ხე­ვა­რი ცხოვ­რე­ბა
იოგა­სა­გან ყუ­რადღე­ბის კონ­ცენ­ტრ ­ ა­ცი­ის შეს­
წავ­ლი­სათ­ვის მო­უნ­დო­მე­ბია და სა­ო­ცა­რი შე­
10
დე­გი­სათ­ვის მი­უღ­წე­ვია - თვა­ლე­ბი აქვს, მაგ­
რამ და­სა­ნა­ხად მა­თი გა­მო­ყე­ნე­ბა არ სჭირ­დე­
ბა. ამ ამ­ბით მო­ხიბ­ლუ­ლი ჰენ­რი შუ­გა­რი გა­რე
სამ­ყა­როს­თან კონ­ტაქტს წყვეტს და ნა­ხე­ვა­რი
ცხოვ­რე­ბის ნაც­ვ­ლად, და­ოს­ტა­ტე­ბას 3 წელ­სა
და 3 თვეს ან­დო­მებს. ამ არაჩ­ვე­უ­ლებ­რივ შე­
საძ­ლებ­ლო­ბას სა­მო­რი­ნეს „გასაკოტრებელ“
ფან­დად იყე­ნებს, თუმ­ცა, მო­გე­ბის მი­უ­ხე­და­ვად,
სი­ცა­რი­ე­ლეს გრძნობს და სარ­კე­ში სა­კუ­თა­რი
ვე­ნი­დან გუ­ლის­კენ მცო­ცავ თრომბს ამ­ჩ­ნევს.
სიკ­ვ­დი­ლის სი­ახ­ლო­ვე ამ ტრი­უმ­ფი­სად­მი მის
შე­ხე­დუ­ლე­ბას ცვლის.
სიბ­რ­ძ­ნის სა­ნაც­ვ­ლოდ თვა­ლის ჩი­ნის დათ­
მო­ბა ახა­ლი სი­უ­ჟე­ტი არ არის. თუნ­დაც სკან­დი­
ნა­ვი­უ­რი ღმერ­თე­ბის მე­ფის, ოდი­ნის მსხვერ­პ­
ლი რომ გა­ვიხ­სე­ნოთ, სამ­ყა­როს ხის, იგ­დ­რა­
სი­ლის, ფეს­ვებ­ქ­ვეშ მდე­ბა­რე გი­გან­ტი მი­მი­რის
სიბ­რ­ძ­ნის ჭი­დან წყლის და­ლე­ვი­სა და ჭეშ­მა­
რი­ტე­ბის შეც­ნო­ბი­სათ­ვის ერ­თი თვა­ლი რომ
დათ­მო. ჰენ­რი შუ­გა­რი თვა­ლებ­ზე უარს არ ამ­
ბობს, თუმ­ცა მა­თი გა­მო­ყე­ნე­ბა აღარ სჭირ­დე­ბა.
ერ­თი შე­ხედ­ვით, ეს არის ტე­ლეს­პექ­ტაკ­ლი.
კა­მე­რა, ძი­რი­თა­დად, სტა­ტი­კუ­რა­დაა და მოქ­
მე­დე­ბა მის წინ ხდე­ბა. კად­რ­ში ჩა­ნან სცე­ნის
მუ­შე­ბიც კი, რომ­ლე­ბიც არა­მარ­ტო დე­კო­რა­ცი­
ებს ცვლი­ან, არა­მედ გრიმ­საც უკე­თე­ბენ პერ­
სო­ნა­ჟებს. ოპე­რა­ტო­რი თით­ქ­მის არ მუ­შა­ობს
 11 gv.


გვ. 10
და მას მე­ლი­ე­სი­ვით კა­მე­რის მხო­ლოდ სწო­რი
რა­კურ­სით დად­გ­მა ევა­ლე­ბა. ფილ­მის მიმ­დი­
ნა­რე­ო­ბას­თან ეს სტა­ტი­კუ­რო­ბაც დი­ნა­მი­კუ­რა­
დაა შერ­წყ­მუ­ლი და ზედ­მეტ მოძ­რა­ო­ბას აღარ
სა­ჭი­რო­ებს.
შე­იძ­ლე­ბა ისიც ვი­ფიქ­როთ, რომ ეს ნა­მუ­შე­
ვა­რი სა­ერ­თოდ არაა ფილ­მი და, უბ­რა­ლოდ,
რამ­დე­ნი­მე მთხრო­ბე­ლი ჰყვე­ბა ისეთ ამ­ბავს,
რომ­ლის მხო­ლოდ მოს­მე­ნაც საკ­მა­რი­სი იქ­
ნე­ბო­და, მაგ­რამ თვა­ლე­ბის და­ხუჭ­ვი­დან რამ­
დე­ნი­მე ხან­ში ხმა გვშორ­დე­ბა და თვალს ინ­
ტე­რე­სის გა­მო ვა­ხელთ - შუ­ქი ხომ არ ჩაქ­რა.
ამ ხერ­ხით ან­დერ­სო­ნი ეკ­რან­თან გვაბ­რუ­ნებს
და „გვაიძულებს“, რომ თხრო­ბას, ყურ­თან ერ­
თად, თვა­ლიც ავა­ყო­ლოთ. ვი­ნა­ი­დან ეს ფილ­მი
თა­ვის თავ­ში კი­ნოს, თე­ატ­რ­სა და რა­დი­ოდ­რა­
მას აერ­თი­ან­ ებს, თვალ­და­ხუ­ჭულ­მაც შეგ­ვიძ­
ლია „ვნახოთ“ იგი. სა­ო­ცა­რი დიქ­ცი­ი­თა და
სუფ­თა ბრი­ტა­ნუ­ლი ინ­გ­ლი­სუ­რით მოთხ­რო­
ბი­ლი ეს მშვე­ნი­ე­რი ამ­ბა­ვი მხო­ლოდ მო­სას­მე­
ნა­დაც სა­სი­ა­მოვ­ნოა - გან­დო­მებს, რომ მას­ში
სი­მარ­თ­ლე იყოს.
სიმ­დიდ­რის მოხ­ვე­ჭა ან მემ­კ­ვიდ­რე­ო­ბით
მი­ღე­ბა ბედ­ნი­ერ
­ ე­ბის გა­რან­ტი­ას არ იძ­ლე­ვა. ამ
დროს ახა­ლი მოთხოვ­ნი­ლე­ბე­ბი და თავ­გა­და­
სავ­ლე­ბის ძი­ე­ბის სურ­ვი­ლი ჩნდე­ბა. ამი­სათ­ვის
ზო­გი­ერ­თი ქვეყ­ნებს ყი­დუ­ლობს, ზო­გი - ეგ­ზო­
ტი­კურ ცხო­ვე­ლებს, ზო­გი კი - პრო­ცე­სე­ბის კუ­
# 9 (167) ნოემბერი 2023 წელი
ლი­სე­ბი­დან მარ­თ­ვას ცდი­ლობს. ფუ­ლი არას­
დ­რო­საა საკ­მა­რი­სი, თუ ის ძა­ლა­უფ­ლე­ბა­სა და
სხვე­ბის ცხოვ­რე­ბის კონ­ტ­როლს არ ჰყოფ­ნის.
უეს ან­დერ­სონ­მა იმე­დი ჯერ კი­დევ „სასტუმრო
გრანდ ბუ­და­პეშ­ტის“ (2014) მთა­ვა­რი გმი­რის,
„მუსიე გუს­ტა­ვის“ რეპ­ლი­კით მოგ­ვ­ცა: „ისევ
დარ­ჩა ადა­მი­ა­ნუ­რო­ბის მცი­რე გა­მოვ­ლი­ნე­ბე­ბი
ამ ჟლე­ტა­ში, რა­საც ად­რე კა­ცობ­რი­ო­ბა ერ­ქ­ვა“.
ფილ­მის ქრო­ნო­მეტ­რა­ჟი სულ რა­ღაც 37
წუ­თი გრძელ­დე­ბა, თუმ­ცა მთე­ლი ცხოვ­რე­ბის
გან­მავ­ლო­ბა­ში და­სა­მახ­სოვ­რე­ბელ კი­ნე­მა­ტოგ­
რა­ფი­ულ გა­მოც­დი­ლე­ბას იძ­ლე­ვა. მი­სი პრე­მი­
ე­რა ვე­ნე­ცი­ის კი­ნო­ფეს­ტი­ვალ­ზე შედ­გა და მან
რამ­დე­ნი­მე წუ­თი­ა­ნი აპ­ლო­დის­მენ­ტე­ბიც და­იმ­
სა­ხუ­რა. რთუ­ლია ამ ფილ­მ­ში მთა­ვა­რი გმი­რი
გა­მო­ყო, რად­გან რე­იფ ფა­ინ­ზის მთხრო­ბე­ლიც
ისე­თი­ვე მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნი პერ­სო­ნა­ჟი­ა, რო­გო­
რიც ბენ კინ­გ­ს­ლის იმ­დად ხა­ნი და ბე­ნე­დიქტ
კამ­ბერ­ბე­ჩის ჰენ­რი. სა­მი­ვე მათ­გა­ნი სხვა რო­
ლებ­საც ირ­გებს და თან ისე, რომ პერ­სო­ნაჟ­
თა სა­ხე­ე­ბის გა­მე­ო­რე­ბა ფილ­მის მსვლე­ლო­ბას
დი­ნა­მი­კუ­რად ერ­წყ­მის. „სასტუმრო გრანდ ბუ­
და­პეშ­ტის“ შემ­დეგ, ეს ფილ­მი შე­იძ­ლე­ბა ჩა­ით­
ვა­ლოს უეს ან­დერ­სო­ნის სა­უ­კე­თე­სო ნა­მუ­შევ­
რად, რომ­ლი­თაც მან სა­კუ­თა­რი წარ­მო­სახ­ვის
შე­საძ­ლებ­ლო­ბე­ბი გაგ­ვახ­სე­ნა.
ონი­სე ქვა­ჩა­კი­ძე
11