BÀI 13  PHỐT PHO

1.SƠ LƯỢC-LÝ TÍNH

Cấu hình electron 15P :...........................................................Vị trí trong HTTH :.............................................

Có 2 dạng thù hình phổ biến

P trắng P đỏ
Tinh thể phân tử gồm nhiều đơn vị P4 Gồm nhiều P kết hợp dạng polime (Pn)

.............................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................

2.HÓA TÍNH
.............................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................

1
2.1.Tính oxy hoá khi tác dụng với kim loại (0–3)

.............................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................

2.2.Tính khử khi tác dụng với Oxi, Clo (0+3, +5)

.............................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................

3. ĐIỀU CHẾ
Từ quặng phôtphoric: .......................................... hay quặng apatit...............................................

Trong công nghiệp P được điều chế bằng cách

.............................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................

BÀI 14  AXIT PHỐT PHORIC

1.CÔNG THỨC-LÝ TÍNH
Công thức phân tử: ......................................................... Công thức cấu tạo:

.............................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................

2.HÓA TÍNH
2.1.Tính axit : H3PO4là axit trung bình, điện li 3 nấc

2
Nấc 1: .................................................................................................................................................................................

Nấc 2: .................................................................................................................................................................................

Nấc 3: .................................................................................................................................................................................

Phản ứng với dung dịch baz tạo muối tùy thuộc vào tỉ lệ mol baz/axit
+H3PO4 tác dụng với dung dịch NaOH , KOH

.............................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................

+H3PO4 tác dụng với dung dịch Ca(OH)2 , Ba(OH)2

.............................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................

+H3PO4 tác dụng với dung dịch NH3

.............................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................

2.2.H3PO4 Không có tính oxy mạnh như HNO3 (do P+5 bền, khó bị khử, không có tính oxy hoá)

3
3.ĐIỀU CHẾ
Trong phòng thí nghiệm: ...........................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................

Trong công nghiệp :.......................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................

Điều chế H3PO4 tinh khiết, nồng độ cao từ P P2O5 H3PO4

.............................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................

4.MUỐI PHỐTPHÁT (PO43)

Có 3 loại :.........................................................................................................................................................................

VD:...............................................................................................................................................................................

Tính tan :.........................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................

Nhận biết ion PO43 bằng :...........................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................

BÀI 15  PHÂN BÓN HOÁ HỌC

Cây trồng cần các nguyên tố dinh dưỡng : C,H,O (từ không khí,H2O) ; N,P,K,.. (từ đất)
Phân bón hóa học là những hóa chất có chứa nguyên tố dinh dưỡng dùng bón cho cây
Có 3 loại phân : phân đạm, phân lân, phân kali
1.PHÂN ĐẠM
Phân cung cấp N dưới dạng NH4+,NO3. Độ dinh dưỡng được đánh giá bằng %N
1.1.Đạm amoni chứa ion NH4+: NH4Cl, (NH4)2SO4
Ion NH4+ gây chua đất (không bón đất chua) và trước khi dùng phải khử chua trước bằng CaO
1.2.Đạm nitrat chứa ion NO3: NaNO3 ; Ca(NO3)2

4
Ion NO3dễ tan, nên có tác dụng nhanh,dễ bị mưa rửa trôi
1.3.Đạm hỗn hợp chứa ion NH4+ và ion NO3: NH4NO3
1.4.Phân urê (NH2)2CO
Dưới tác dụng của vi sinh trong đất,urê chuyển hóa chậm : (NH2)2CO + H2O  (NH4)2CO3
Urê được tổng hợp từ CO2 và NH3: CO2 + 2NH3  (NH2)2CO + H2O
2.PHÂN LÂN
Phân cung cấp P dưới dạng PO43. Độ dinh dưỡng được đánh giá bằng %P2O5
2.1.Supephôtphat đơn Ca(H2PO4)2.CaSO4
Điều chế : Ca3(PO4)2+2H2SO4Ca(H2PO4)2+2CaSO4
*CaSO4 không tan, không có ích và làm rắn đất
2.2.Supephôtphat kép Ca(H2PO4)2
Điều chế Ca3(PO4)2+3H2SO42H3PO4+3CaSO4
Ca3(PO4)2+4H3PO43Ca(H2PO4)2
2.3.Phân lân nung chảy
Hỗn hợp phôtphat và silicat của Ca,Mg
Phân này chứa muối không tan nên phải bón ruộng chua (H+ trong đất hòa tan phân)
3.PHÂN KALI
Phân cung cấp K dưới dạng K+. Độ dinh dưỡng được đánh giá bằng %K2O
Thường dùng KCl,K2SO4,tro thực vật (K2CO3)
4.CÁC PHÂN KHÁC
Phân hỗn hợp : NPK (hỗn hợp các phân đơn)
Nitrophotka (NH4)2HPO4 và KNO3
Phân phức hợp : amophot NH4H2PO4và (NH4)2HPO4
Phân vi lượng : cung cấp các nguyên tố B,Zn.Mn,Cu.Mo,.. bón kèm với các phân khác và chỉ có hiệu
quả cho từng loại cây, loại đất, dùng quá lượng sẽ gây hại cho cây trồng