BỘ CÔNG THƯƠNG

TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP THỰC PHẨM TP.HCM

KHOA CÔNG NGHỆ THỰC PHẨM

ĐỒ ÁN KỸ THUẬT THỰC PHẨM

Đề tài: “ Thiết kế thiết bị cô đặc nước mía một nồi
liên tục năng suất nhập liệu 5000kg/h”

GVHD: NGUYỄN HỮU QUYỀN

SVTH: NGUYỄN TUÁN VŨ
PHẠM NGÔ XUÂN TRANG
LỚP: 06DHTP5
 Nhận xét của giáo viên
........................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................
 MỤC LỤ

LỜI NÓI ĐẦU.............................................................................................................. 1

CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN........................................................................................2
1.1. SƠ LƯỢC VỀ NGHÀNH CÔNG NGHỆ MÍA ĐƯỜNG..............................................2
1.2. NGUYÊN LIỆU VÀ SẢN PHẨM CỦA QUÁ TRÌNH CÔ ĐẶC ĐƯỜNG......................3
1.2.1. Đặc điểm nguyên liệu...............................................................................3
1.2.2. Đặc điểm sản phẩm..................................................................................3
1.2.3. Biến đổi của nguyên liệu và sản phẩm trong quá trình cô đặc...............3
1.2.4. Yêu cầu chất lượng sản phẩm và giá trị sinh hóa...................................3
1.3. Cô đặc và quá trình cô đặc..........................................................................3
1.4. Các thiết bị cô đặc nhiệt...............................................................................5
1.4.2. Hệ thống cô đặc chân không liên tục......................................................6
1.4.3. Các thiết bị và chi tiết trong cô đặc..........................................................7
1.4.4. Yêu cầu thiết bị và vấn đề năng lượng.....................................................7
CHƯƠNG 2. THUYẾT MINH QUY TRÌNH CÔNG NGHỆ..................................8
2.1.NGUYÊN LÝ HOẠT ĐỘNG CỦA HỆ THỐNG CÔ ĐẶC MỘT NỒI LIÊN TỤC..........8
2.2.NGUYÊN LÝ HOẠT ĐỘNG CỦA THIẾT BỊ CÔ ĐẶC ỐNG TUẦN HOÀN TRUNG
TÂM 8

CHƯƠNG 3. CÂN BẰNG VẬT CHẤT VÀ NĂNG LƯỢNG.................................10

3.1. SỐ LIỆU BAN ĐẦU......................................................................................10
3.2. CÂN BẰNG VẬT CHẤT....................................................................................10
3.3. CÂN BẰNG NĂNG LƯỢNG...............................................................................10
3.3.1. Chế độ nhiệt độ.......................................................................................10
3.3.2. Các tổn thất nhiệt độ...............................................................................11
3.3.3. Cân bằng nhiệt lượng.............................................................................14
3.3.4. Lượng hơi đốt dùng cho cô đặc.............................................................17
3.3.5. Lượng hơi đốt tiêu tốn riêng..................................................................18
CHƯƠNG 4. TÍNH TOÁN TRUYỀN NHIỆT CHO THIẾT BỊ CÔ ĐẶC............19
4.1. Nhiệt tải riêng phía hơi ngưng (q1)...........................................................19
4.2. Nhiệt tải riêng phía dung dịch (q2)............................................................19
4.3. Nhiệt tải riêng phía tường ( qv)..................................................................23
4.4. Tiến trình tính nhiệt tải riêng....................................................................24
4.5. Hệ số truyền nhiệt K cho quá trình cô đặc................................................25
4.6. Diện tích bề mặt truyền nhiệt....................................................................25
CHƯƠNG 5. TÍNH THIẾT BỊ CÔ ĐẶC.................................................................27
5.1. TÍNH BUỒNG ĐỐT...........................................................................................27
5.1.1. Thể tích dung dịch đầu trong thiết bị.....................................................27
5.1.2. Thể tích dung dịch cuối..........................................................................27
5.1.3. Tính chọn đường kính buồng đốt..........................................................27
5.1.4. Tính kích thước đáy nón của buồng đốt................................................29
5.1.5. Tổng kết..................................................................................................30
5.2. TÍNH BUỒNG BỐC...........................................................................................30
5.2.1. Đường kính buồng bốc...........................................................................30
5.2.2. Chiều cao buồng bốc..............................................................................32
5.2.3. Tính kích thước nắp elip có gờ của buồng bốc......................................33
5.3. TÍNH KÍCH THƯỚC CÁC ỐNG DẪN LIỆU, THÁO LIỆU....................................34
5.3.1. Ống nhập liệu.........................................................................................34
5.3.2. Ống tháo liệu..........................................................................................34
5.3.3. Ống dẫn hơi đốt......................................................................................35
5.3.4. Ống dẫn hơi thứ.....................................................................................35
5.3.5. Ống dẫn nước ngưng.............................................................................35
5.3.6. Ống xả khí không ngưng.......................................................................36
6.1. TÍNH CHO BUỒNG ĐỐT..................................................................................37
6.1.1. Sơ lược về cấu tạo...................................................................................37
6.1.2. Tính toán................................................................................................37
6.1.3. Tính bền cho các lỗ................................................................................39
6.2. TÍNH CHO BUỒNG BỐC..................................................................................39
6.2.1. Sơ lược cấu tạo.......................................................................................39
6.2.2. Tính toán................................................................................................39
6.3. TÍNH CHO ĐÁY THIẾT BỊ................................................................................43
6.3.1. Sơ lược về cấu tạo...................................................................................43
6.3.2. Tính toán................................................................................................43
6.3.3. Tính bền cho các lỗ................................................................................48
6.4. TÍNH NẮP THIẾT BỊ..........................................................................................49
6.4.1. Sơ lược cấu tạo.......................................................................................49
6.4.2. Tính toán................................................................................................49
6.4.3. Tính bền cho các lỗ................................................................................51
6.5. TÍNH MẶT BÍCH...............................................................................................51
6.5.1. Sơ lược về cấu tạo...................................................................................51
6.5.2. Chọn mặt bích........................................................................................52
6.6. TÍNH VỈ ỐNG..................................................................................................53
6.6.1. Sơ lược cấu tạo.......................................................................................53
6.6.2. Tính toán................................................................................................53
6.7. TÍNH TAI TREO CHÂN ĐỠ...............................................................................55
6.7.1. Sơ lược cấu tạo tai treo chân đỡ............................................................55
 6.7.2. Thể tích các bộ phận thiết bị..................................................................55
6.7.3. Khối lượng các bộ phận thiết bị.............................................................59
6.7.4. Tổng khối lượng.....................................................................................59
CHƯƠNG 7. TÍNH TOÁN THIẾT BỊ PHỤ............................................................62
7.1. TÍNH THIẾT BỊ NGƯNG TỤ BAROMET............................................................62
7.1.1. Lượng nước lạnh tưới vào thiết bị ngưng tụ.........................................62
7.1.2. Thể tích không khí và khí không ngưng cần hút ra khỏi thiết bị.........62
7.1.3. Các kích thước chủ yếu của thiết bị ngưng tụ baromet........................63
7.2. TIŃ H TOÁN VÀ CHỌN BƠM............................................................................66
7.2.1. Bơm chân không....................................................................................66
7.2.2. Chọn bơm chân không...........................................................................67
LỜI KẾT LUẬN........................................................................................................68
TÀI LIỆU THAM KHẢO.........................................................................................69
 LỜI NÓI ĐẦU

Trong kế hoạch đào tạo đối với sinh viên năm thứ ba, môn học Đồ án
kyc thuật quá trình và thiết bị là cơ hội tốt để hệ thống kiến thức về các quá
trình và thiết bị của ngành công nghệ thực phẩm. Bên cạnh đó, môn học này
còn là dịp để sinh viên tiếp cận thực tế thông qua việc tính toán, thiết kế và lựa
chọn các chi tiết của một thiết bị với các số liệu cụ thể, thông dụng.

“Thiết kế thiết bị cô đặc nước đường mía một nồi liên tục, năng suất
nhập liệu 5000 kg/h” là đồ án được thực hiện dưới sự hướng dẫn của Thầy
Nguyễn Hữu Quyền, bộ môn Quá trình và Thiết bị khoa Công nghệ Thực
phẩm trường Đại học Công nghiệp Thực Phẩm TP. Hồ Chí Minh.

Đồ án này đề cập đến các vấn đề liên quan đến các kiến thức cơ bản về
nghành mía đường và cụ thể là quá trình cô đặc đường, quy trình công nghệ,
tính toán cân bằng vật chất, năng lượng, sự truyền nhiệt cho thiết bị cô đặc,
tính chi tiết cho thiết bị chính và những thiết bị phụ cần thiết theo yêu cầu.

Trong quá trình thưc hiện đề tài này, em hiểu được: việc thiết kế hệ
thống thiết bị phục vụ cho nhiệm vụ kỹ thuật là một yêu cầu không thể thiếu
đối với một kỹ sư công nghệ thực phẩm . Do đó để trở thành một người kỹ sư
thực thụ, cần phải nắm vững các kiến thức về môn học Quá trình và thiết bị
trong Công nghệ thực phẩm. Ngoài ra, việc giải các bài toán công nghệ, hay
thực hiện công tác thiết kế máy móc, thiết bị và dây chuyền công nghệ cũng
rất cần thiết đối với một kỹ sư trong tương lai.

Em xin chân thành cảm ơn thầy Nguyễn Hữu Quyền cũng như các bạn
đã tận tình giúp đỡ, hướng dẫn em trong quá trình thiết kế.

Đây cũng là bước đầu tiên để thực hiện một công việc hết sức mới mẻ
nên có thể có rất nhiều sai sót. Nhưng sự xem xét và đánh giá khách quan của
thầy sẽ là nguồn động viên và khích lệ đối với em, để những lần thiết kế sau
được thực hiện tốt đẹp hơn, hoàn thiện hơn.

Xin chân thành cám ơn!

Sinh viên thực hiện.

Phạm Ngô Xuân Trang

Nguyễn Tuấn Vũ

1
 Chương 1. TỔNG QUAN
1.1. Sơ lược về nghành công nghệ mía đường
Ngành công nghiệp mía đường là một ngành công nghiệp lâu đời ở nước ta. Do
nhu cầu thị trường nước ta hiện nay mà các lò đường quy mô nhỏ ở nhiều địa phương
đã được thiết lập nhằm đáp nhu cầu này. Tuy nhiên, đó chỉ là các hoạt động sản xuất
một cách đơn lẻ, năng suất thấp, các ngành công nghiệp có liên quan không gắn kết
với nhau đã gây khó khăn cho việc phát triển công nghiệp đường mía.
Trong những năm qua, ở một số tỉnh thành của nước ta, ngành công nghiệp mía
đường đã có bước nhảy vọt rất lớn. Diện tích mía đã tăng lên một cách nhanh chóng,
mía đường hiện nay không phải là một ngành đơn lẻ mà đã trở thành một hệ thống liên
hiệp các ngành có quan hệ chặt chẽ với nhau. Mía đường vừa tạo ra sản phẩm đường
làm nguyên liệu cho các ngành công nghiệp như bánh, kẹo, sữa…đồng thời tạo ra phế
liệu là nguyên liệu quý với giá rẻ cho các ngành sản xuất như rượu…
Trong tương lai, khả năng này còn có thể phát triển hơn nữa nếu có sự quan tâm
đầu tư tốt cho cây mía cùng với nâng cao khả năng chế biến và tiêu thụ sản phẩm.
Xuất phát từ tính tự nhiên của cây mía, độ đường sẽ giảm nhiều và nhanh chóng nếu
thu hoạch trễ và không chế biến kịp thời.
Vì tính quan trọng đó của việc chế biến, vấn đề quan trọng được đặt ra là hiệu
quả sản xuất nhằm đảm bảo thu hồi đường với hiệu suất cao. Hiện nay, nước ta đã có
rất nhiều nhà máy đường như Bình Dương, Quãng Ngãi, Biên Hòa, Tây Ninh…nhưng
với sự phát triển ồ ạt của diện tích mía, khả năng đáp ứng là rất khó. Bên cạnh đó, việc
cung cấp mía khó khăn, sự cạnh tranh của các nhà máy đường, cộng với công nghệ lạc
hậu, thiết bị cũ kỹ đã ảnh hưởng mạnh đến quá trình sản xuất.
Vì tất cả những lý do trên, việc cải tiến sản xuất, nâng cao, mở rộng nhà máy, đổi
mới dây chuyền thiết bị công nghệ, tăng hiệu quả các quá trình là hết sức cần thiết và
cấp bách, đòi hỏi phải chuẩn bị từ ngay bây giờ. Trong đó, cải tiến thiết bị cô đặc là
một yếu tố quan trọng không kém trong hệ thống sản xuất vì đây là một thành phần
không thể xem thường.
Bảng 1.1. Số liệu về sản lượng đường trên thế giới (đơn vị tính: 1000 tấn)

2
 1.2. Nguyên liệu và sản phẩm của quá trình cô đặc đường

1.2.1. Đặc điểm nguyên liệu

Nguyên liệu cô đặc ở dạng dung dịch, gồm:

 Dung môi: nước.

 Các chất hòa tan: gồm nhiều cấu tử với hàm lượng rất thấp (xem như không
có) và chiếm chủ yếu là đường saccaroze. Các cấu tử này xem như không bay
hơi trong quá trình cô đặc.

 Tùy theo độ đường mà hàm lượng đường nhiều hay ít.

1.1.1.2.2. Đặc điểm sản phẩm

Sản phẩm ở dạng dung dịch, gồm:

 Dung môi: nước.

 Các chất hòa tan: có nồng độ cao hơn ban đầu

1.1.1.2.3. Biến đổi của nguyên liệu và sản phẩm trong quá trình cô đặc

Trong quá trình cô đặc, tính chất cơ bản của nguyên liệu và sản phẩm
biến đổi không ngừng.

 Biến đổi tính chất vật lý

Thời gian cô đặc tang làm cho nồng độ dung dịch tang dẫn đến tính
chất dung dịch thay đổi:

 Các đại lượng giảm: hệ số dẫn nhiệt, nhiệt dung, hệ số cấp nhiêt, hệ số truyền
nhiệt.

 Các đại lượng tăng: khối lượng riêng dung dịch, độ nhớt, tổn thất nhiệt do
nồng độ, nhiệt độ sôi.

 Biến đổi tính chất hóa học

 Thay đổi pH môi trường: thường là giảm pH do các phản ứng phân hủy amit
(Vd: asparagin) của các cấu tử tạo thành các acid.

 Đóng cặn bẩn: do trong dung dịch chứa một số muối Ca 2+ ít hòa tan ở nồng độ
cao, phân hủy muối hữu cơ tạo kết tủa.

 Phân hủy chất cô đặc.

3
  Tăng màu do caramen hóa đường, phân hủy đường khử, tác dụng tương hỗ
giữa các sản phẩm phân hủy và các amino acid.

 Biến đổi sinh học

 Tiêu diệt vi sinh vật (ở nhiệt độ cao).

 Hạn chế khả năng hoạt động của các vi sinh vật ở nồng độ cao.

1.1.1.2.4. Yêu cầu chất lượng sản phẩm và giá trị sinh hóa

 Đảm bảo các cấu tử quý trong sản phẩm có mùi, vị đặc trưng được giữ
nguyên.

 Đạt nồng độ và độ tinh khiết theo yêu cầu.

 Thành phần hóa học chủ yếu không thay đổi.

1.3. Cô đặc và quá trình cô đặc

1.3.1. Định nghĩa

- Cô đặc là quá trình làm tăng nồng độ của chất rắn hòa tan trong dung dịch
bằng việc đun sôi. Đặc điểm của quá trình này là dung môi được tách ra khỏi dung
dịch ở dạng hơi, chất hòa tan được giữ lại trong dung dịch. Do đó, nồng độ của
dung dịch sẽ tăng lên. Khác với quá trình chưng cất, trong quá trình chưng cất các
cấu tử trong hỗn hợp cùng bay hơi chỉ khác nhau về nồng độ trong hỗn hợp.
- Hơi của dung môi được tách ra trong quá trình cô đặc gọi là hơi thứ, hơi thứ ở
nhiệt độ cao có thể dùng để đun nóng một thiết bị khác, nếu dùng hơi thứ đun nóng
một thiết bị ngoài hệ thống cô đặc thì ta gọi hơi đó là hơi phụ. Truyền nhiệt trong
quá trình cô đặc có thể trực tiếp hoặc gián tiếp, khi truyền nhiệt trực tiếp thường
dùng khói lò cho tiếp xúc với dung dịch, còn truyền nhiệt gián tiếp thường dùng hơi
nước bão hòa để đốt nóng.
- Trong công nghệ hóa chất và thực phẩm, cô đặc đóng một vai trò hết sức quan
trọng. Nó được ứng dụng với mục đích:
 Làm tăng nồng độ chất tan
 Tách chất rắn hòa tan ở dạng tinh thể ( kết tinh )
 Thu dung môi ở dạng nguyên chất

4
 - Cô đặc được tiến hành ở nhiệt độ sôi, ở mọi áp suất ( áp suất chân không, áp
suất thường hay áp suất dư ) trong thiết bị cô đặc một nồi hay nhiều nồi và quá trình
có thể gián đoạn hay liên tục.

1.3.2. Các phương pháp cô đặc.

Phương pháp nhiệt (đun nóng): dung môi chuyển từ trạng thái lỏng sang
trạng thái hơi dưới tác dụng của nhiệt khi áp suất riêng phần của nó bằng áp
suất tác dụng lên mặt thoáng chất lỏng.

Phương pháp lạnh: khi hạ thấp nhiệt độ đến một mức nào đó thì một cấu
tử sẽ tách ra dạng tinh thể đơn chất tinh khiết, thường là kết tinh dung môi để
tăng nồng độ chất tan. Tùy tính chất cấu tử và áp suất bên ngoài tác dụng lên
mặt thoáng mà quá trình kết tinh đó xảy ra ở nhiệt độ cao hay thấp và đôi khi
phải dùng đến máy lạnh.

1.3.3. Bản chất của sự cô đặc do nhiệt

Dựa theo thuyết động học phân tử:

Để tạo thành hơi (trạng thái tự do) thì tốc độ chuyển động vì nhiệt của
các phân tử chất lỏng gần mặt thoáng lớn hơn tốc độ giới hạn. Phân tử khi bay
hơi sẽ thu nhiệt để khắc phục lực liên kết ở trạng thái lỏng và trở lực bên
ngoài. Do đó, ta cần cung cấp nhiệt để các phần tử đủ năng lượng thực hiện
quá trình này.

Bên cạnh đó, sự bay hơi chủ yếu là do các bọt khí hình thành trong quá
trình cấp nhiệt và chuyển động liên tục, do chênh lệch khối lượng riêng các
phần tử ở trên bề mặt và dưới đáy tạo nên sự tuần hoàn tự nhiên trong nồi cô
đặc. Tách không khí và lắng keo khi đun sơ bộ sẽ ngăn được sự tạo bọt khi cô
đặc.

1.3.4. Ứng dụng của sự cô đặc

Dùng trong sản xuất thực phẩm: dung dịch đường, mì chính, các dung
dịch nước trái cây…

Dùng trong sản xuất hóa chất: NaOH, NaCl, CaCl2, các muối vô cơ…

1.3.5. Đánh giá khả năng phát triển của sự cô đặc

5
 Hiện nay, phần lớn các nhà máy sản xuất hóa chất, thực phẩm đều sử
dụng thiết bị cô đặc như một thiết bị hữu hiệu để đạt nồng độ sản phẩm mong
muốn. mặc dù chỉ là một hoạt động gián tiếp nhưng rất cần thiết và gắn liền
với sự tồn tại của nhà máy. Cùng với sự phát triển của nhà máy thì việc cải
thiện hiệu quả của thiết bị cô đặc là một tất yếu. nó đòi hỏi phải có những thiết
bị hiện đại, đảm bảo an toàn và hiệu suất cao. Đưa đến yêu cầu người kỹ sư
phải có kiến thức chắc chắn hơn và đa dạng hơn, chủ động khám phá các
nguyên lý mới của thiết bị cô đặc.

1.4. Các thiết bị cô đặc nhiệt

1.4.1. Phân loại và ứng dụng

Theo cấu tạo:

Nhóm 1: dung dịch đối lưu tự nhiên (tuần hoàn tự nhiên) dùng cô đặc
dung dịch khá loãng, độ nhớt thấp, đảm bảo sự tuần hoàn dễ dàng qua bề mặt
truyền nhiệt. Gồm:

 Có buồng đốt trong (đồng trục buồng bốc), có thể có ống tuần hoàn trong hoặc
ngoài.

 Có buồng đốt ngoài (không đồng trục buồng bốc).

Nhóm 2: dung dịch đối lưu cưỡng bức, dùng bơm để tạo vận tốc dung
dịch từ 1,5 – 3,5 m/s tại bề mặt truyền nhiệt. Có ưu điểm: tăng cường hệ số
truyền nhiệt, dùng cho dung dịch đặc sệt, độ nhớt cao, giảm bám cặn, kết tinh
trên bề mặt truyền nhiệt. Gồm:

 Có buồng đốt trong, ống tuần hoàn ngoài.

 Có buồng đốt ngoài, ống tuần hoàn ngoài.

Nhóm 3: dung dịch chảy thành màng mỏng, chảy một lần tránh tiếp xúc
nhiệt lâu làm biến chất sản phẩm như dung dịch nước trái cây , hoa ép…Gồm:

 Màng dung dịch chảy ngược, có buồng đốt trong hay ngoài: dung dịch sôi tạo
bọt khí khó vỡ.

 Màng dung dịch chảy xuôi, có buồng đốt trong hay ngoài: dung dịch sôi ít tạo
bọt và bọt dễ vỡ.

Theo phương pháp thực hiện quá trình:

Cô đặc áp suất thường (thiết bị hở): có nhiệt độ sôi, áp suất không đổi.
Thường dùng cô đặc dung dịch liên tục để giữ mức dung dịch cố định để tăng
năng suất cực đại và thời gian cô đặc là ngắn nhất. Tuy nhiên nồng độ dung
dịch đạt là không cao.
6
 Cô đặc áp suất chân không: dung dịch có nhiệt độ sôi dưới 100. Dung
dịch tuần hoàn tốt, ít tạo cặn, sự bay hơi nước liên tục.

Cô đặc áp suất dư: dùng cho các dung dịch không phân hủy ở nhiệt độ
cao, sử dụng hơi thứ cho các quá trình khác.

Cô đặc gián đoạn: dung dịch cho vào thiết bị một lần rồi cô đặc đến
nồng độ yêu cầu, hoặc cho vào liên tục trong quá trình bốc hơi để giữ mức
dung dịch không đổi đến khi nồng độ dung dịch trong thiết bị đã đạt yêu cầu
sẽ lấy ra một lần sau đó lại cho dung dịch mới để tiếp tục cô đặc.

Cô đặc nhiều nồi: mục đích chính là tiết kiệm hơi đốt. Số nồi không nên
lớn quá vì sẽ làm giảm hiệu quả tiết kiệm hơi.Có thể cô đặc chân không, cô
đặc áp lực hay phối hợp cả hai phương pháp. Đặc biệt có thể sử dụng hơi thứ
cho mục đích khác để nâng cao hiệu quả kinh tế.

Cô đặc liên tục: cho kết quả tốt hơn cô đặc gián đoạn. Có thể áp dụng
điều khiển tự động, nhưng chưa có cảm biến tin cậy.

1.3.4.4.2. Hệ thống cô đặc chân không liên tục

Mục đích: để giữ được chất lượng của sản phẩm và thành phần quý
(tính chất tự nhiên, màu, mùi, vị, đảm bảo lượng vitamin,…) nhờ nhiệt độ thấp
và không tiếp xúc oxy.

Ưu điểm:

 Nhập liệu đơn giản: nhập liệu liên tục bằng bơm hoặc bằng độ chân không
trong thiết bị.

 Tránh phân hủy sản phẩm, thao tác, khống chế dễ dàng.

 Cấu tạo đơn giản, dễ sửa chữa, làm sạch.

Nhược điểm:

 Năng suất thấp và tốc độ tuần hoàn nhỏ vì ống tuần hoàn cũng bị đốt nóng.

 Nhiệt độ hơi thứ thấp, không dung được cho mục đích khác.

 Hệ thống phức tạp, có thiết bị ngưng tụ chân không.

1.3.3. Các thiết bị và chi tiết trong cô đặc

7
 Thiết bị chính

 Ống tuần hoàn, ống truyền nhiệt.

 Buồng đốt, buồng bốc, đáy, nắp…

Thiết bị phụ

 Bể chứa sản phẩm, nguyên liệu.

 Các loại bơm: bơm dung dịch, bơm nước, bơm chân không.

 Thiết bị gia nhiệt.

 Thiết bị ngưng tụ Baromet.

 Các loại van.

 Thiết bị đo.

1.4.4. Yêu cầu thiết bị và vấn đề năng lượng

 Sản phẩm có thời gian lưu nhỏ: giảm tổn thất, tránh phân hủy sản phẩm.

 Cường độ truyền nhiệt cao trong giới hạn chênh lệch nhiệt độ.

 Đơn giản, dễ sửa chữa, tháo lắp, dễ làm sạch bề mặt truyền nhiệt

 Phân bố hơi đều.

 Xả liên tục và ổn định nước ngưng tụ và khí không ngưng.

 Thu hồi bọt do hơi thứ mang theo.

 Tổn thất năng lượng là nhỏ nhất.

 Thao tác, khống chế, tự động hóa dễ dàng.

8
 Chương 2. THUYẾT MINH QUY TRÌNH CÔNG NGHỆ

2.1. Nguyên lý hoạt động của hệ thống cô đặc một nồi liên tục

Dung dịch từ bể chứa nguyên liệu được bơm lên bồn cao vị để ổn áp. Từ
bồn cao vị, dung dịch định lượng bằng lưu lượng kế đi vào thiết bị gia nhiệt sơ
bộ và được đun nóng đến nhiệt độ sôi.

Thiết bị gia nhiệt sơ bộ là thiết bị trao đổi nhiệt dạng ống chùm: thân
hình trụ, đặt đứng, bên trong gồm nhiều ống nhỏ. Các đầu ống được giữ chặt
trên vỉ ống và vỉ ống được hàn dính vào thân. Dung dịch đi từ dưới lên ở bên
trong ống. Hơi nước bão hòa ngưng tụ trên bề mặt ngoài của ống và cấp nhiệt
cho dung dịch để nâng nhiệt độ của dung dịch lên nhiệt độ sôi.

Dung dịch sau khi được gia nhiệt sẽ chảy vào thiết bị cô đặc để thực hiện
quá trình bốc hơi. Trong nồi cô đặc, dung dịch được đun sôi, bốc hơi cô đặc
trong chân không. Hơi thứ bốc lên theo ống dẫn vào thiết bị ngưng tụ
Baromet, ngưng tụ thành lỏng chảy ra ngoài bồn chứa, phần không ngưng qua
bộ phận tách giọt để chỉ còn khí theo bơm chân không ra ngoài. Sản phẩm đặc
được bơm đưa đến bồn chứa sản phẩm.

2.2. Nguyên lý hoạt động của thiết bị cô đặc ống tuần hoàn trung tâm

Phần dưới của thiết bị là

buồng đốt, gồm có các ống truyền
nhiệt và một ống tuần hoàn trung
tâm. Dung dịch đi trong ống còn
hơi đốt (hơi nước bão hòa) đi trong
khoảng không gian ngoài ống.

Phía trên buồng đốt là phòng

tách hơi thứ khỏi hỗn hợp hơi –
lỏng còn gọi là buồng bốc. Trong
buồng bốc có bộ phận tách giọt
dùng để tách những giọt lỏng do
hơi thứ mang theo.

Dung dịch được đưa vào đáy

buồng bốc rồi chảy vào trong các
ống truyền nhiệt và ống tuần hoàn
trung tâm, hơi đốt được đưa vào
buồng đốt. Dung dịch được đun sôi,
tạo thành hỗn hợp lỏng và hơi trong ống truyền nhiệt, khối lượng riêng của
dung dịch giảm và chuyển động từ dưới lên miệng ống.

Trong ống tuần hoàn, thể tích dung dịch theo một đơn vị bề mặt truyền
nhiệt lớn hơn so với ống truyền nhiệt do đó lượng hơi tạo ra ít hơn. Vì vậy
9
khối lượng riêng của hỗn hợp hơi lỏng ở đây lớn hơn ống truyền nhiệt. Do đó,
chất lỏng sẽ di chuyển từ trên xuống dưới rồi đi vào ống truyền nhiệt lên trên
và trở lại ống tuần hoàn tạo lên dòng tuần hoàn tự nhiên.

Tại mặt thoáng của dung dịch ở buồng bốc, hơi thứ tách ra khỏi dung
dịch bay lên qua bộ phận tách giọt. Bộ phận tách giọt có tác dụng giữ lại
những giọt chất lỏng do hơi thứ cuốn theo và chảy trở về đáy buồng bốc, còn
dung dịch có nồng độ tăng dần tới nồng độ yêu cầu được lấy một phần ở đáy
thiết bị làm sản phẩm , đồng thời liên tục bổ sung thêm một lượng dung dịch
vào thiết bị.

10
 Chương 3. CÂN BẰNG VẬT CHẤT VÀ NĂNG LƯỢNG

3.1. Số liệu ban đầu

 Dung tích đường mía

 Nồng độ nhập liệu xđ = 15% (khối lượng)

 Nồng độ sản phẩm xc = 32% (khối lượng)

 Năng suất nhập liệu Gđ = 5000 kg/h

 Áp suất chân không tại thiết bị ngưng tụ Pck = 0,75 at

 Áp suất thực trên chân không kế là Pc = Pa – Pck = 1 – 0,75 = 0,25 at.

 Nguồn nhiệt là hơi nước bão hòa. Áp suất hơi bão hòa P = 1,8 ati.

Vậy Pdư = 1,8 at

 Áp suất hơi đốt là Pd = Pa + Pdư = 1 + 1,8 = 2,8 at.

 Chọn nhiệt độ đầu của nguyên liệu tđ = 30oC

3.2. Cân bằng vật chất

 Suất lượng tháo liệu (Gc)

Theo định luật bảo toàn chất khô, ta có:

Gđ.xđ = Gc.xc

 Tổng lượng hơi thứ bốc lên ( W)

Theo định luật bảo toàn khối lượng, ta có:

Gđ = G c + W

 W = Gđ – Gc =5000 – 2343.75 = 2656,25 (kg/h)

3.3. Cân bằng năng lượng

3.3.1. Chế độ nhiệt độ

11
 Áp suất buồng đốt là áp suất hơi bão hòa 2,8 at. Tra bảng I.251, Sổ tay Quá
trình và thiết bị công nghệ hóa chất tập 1, trang 315, ta có nhiệt độ hơi đốt là
130,24oC.

 Tính áp suất hơi thứ trong buồng bốc:

Gọi ∆’” là tổn thất nhiệt độ hơi thứ trên đường ống dẫn từ buồng bốc đến
thiết bị ngưng tụ.

Theo Quá trình và thiết bị truyền nhiệt tập 5, quyển 1, trang 296, chọn
∆’” = 1,2oC.

Nhiệt độ hơi thứ trong buồng bốc tsdm(P0)

tsdm(P0) – tc = ∆’”

 tsdm (P0) = ∆’” + tc = 1,2 + tc

Trong đó:

tc: nhiệt độ hơi thứ trong TBTN baromet

tsdm (P0): nhiệt độ sôi của dung môi ở áp suất P0 (mặt thoáng).

(Theo Bài tập truyền nhiệt – Quá trình và thiết bị công nghệ hóa học và
thực phẩm, trang 117).

Tra bảng I.251, Sổ tay Quá trình và thiết bị công nghệ hóa chất tập 1,
trang 314, ta có :

 Ở áp suất thự trên chân không kế tại thiết bị ngưng tụ P c = 0,25 at thì nhiệt
độ hơi thứ trong TBNT baromet tc = 64,2 oC.

Mà tsdm (P0) = tc + 1,2 (theo chứng minh trên)

 tsdm (P0) = 64,2 + 1,2 = 65,4 oC.

Tra bảng I.250, Sổ tay Quá trình và thiết bị công nghệ hóa chất tập 1,
trang 312, ta có:

Gọi:

A(xA, yA) = (65,0; 0,2550)

B(xB, yB) = (70,0; 0,3177)

C(xC, yC) = ( 65,4; yC)

12
 Theo công thức nội suy (1) ở trên ta suy ra:

yc = 0,26 at

Vậy với nhiệt độ hơi thứ trong buồng bốc là 65,4oC thì áp suất hơi thứ:

P0 = 0,260016 at.

3.3.2. Các tổn thất nhiệt độ

 Tổn thất nhiệt độ do nồng độ (∆’)

Theo công thức sách Kỹ thuật thực phẩm 2, trang 55, ta có:

Trong đó:

: tổn thất nhiệt độ ở áp suất khí quyển.

f: hệ số hiệu chỉnh do khác áp suất khí quyển.

(Theo công thức VI – 11, Sổ tay Quá trình và thiết bị công nghệ hóa chất
tập 2, trang 59)

T: nhiệt độ sôi của dung môi nguyên chất ở áp suất đã cho, oK.

r: ẩn nhiệt hóa hơi của dung môi nguyên chất ở áp suất làm việc, J/kg.

Tra bảng VI – 2, Sổ tay Quá trình và thiết bị công nghệ hóa chất tập 2,
trang 60:

Theo nhiệt độ sôi của dung môi nguyên chất:

tsdm= 65,4 oC

Tra đồ thị hình VI – 2, Sổ tay Quá trình và thiết bị công nghệ hóa chất
tập 2, trang 60, ta có:

Với nồng độ cuối của dung dịch là 32% thì = 0,67 (vì khi cô đặc có tuần
hoàn dung dịch, thì hiệu số nhiệt độ tổn thất, tức , phải tính theo nồng độ cuối
của dung dịch – Sổ tay Quá trình và thiết bị công nghệ hóa chất tập 2, trang 59
– nên tra theo nồng độ cuối của dung dịch).

 oC

Vậy tổn thất nhiệt độ do nồng độ là 0,53oC.

13
 Tổn thất nhiệt độ do áp suất thuỷ tĩnh (∆”)

 Theo công thức VI – 12, Sổ tay Quá trình và thiết bị công

nghệ hóa chất tập 2, trang 60:

Áp suất thủy tĩnh ở lớp giữa của khối chất lỏng cần cô đặc là:

(N/m2)

Trong đó:

P0: áp suất hơi thứ trên bề mặt dung dịch, N/m2.

h1: chiều cao của lớp dung dịch sôi kể từ miệng trên ống truyền nhiệt đến
mặt thoáng của dung dịch, m

h2: chiều cao của ống truyền nhiệt, m

ρdds: khối lượng riêng của dung dịch khi sôi, kg/m3

g: gia tốc trọng trường, m/s2.

 Ta có: P0 = 0,26 at

g = 9,81 m/s2

1 N/m2 = at

Chọn:

h1 = 0,5 m

h2 = 2 m

= ½ với là khối lượng riêng thực của dung dịch đặc không chứa bọt
hơi; kg/m3

Vì đây là quá trình cô đặc liên tục nên tra theo nồng độ trung bình của
dung dịch:

 ρdd = 1098,63 kg/m3 (tra bảng I.86, Sổ tay Quá trình và thiết bị công nghệ
hóa chất tập 1, trang 59).

 (N/m2)

14
 at

 Tra bảng I.251, Sổ tay Quá trình và thiết bị công nghệ hóa chất tập 1,
trang 314, ta có:

Gọi:

A(xA, yA) = (0,30; 68,7)

B(xB, yB) = (0,40; 75,4)

C(xC, yC) = ( 0,3424; yC)

Theo công nội suy (1) suy ra yc = 71,54

 ttb = 71,54 oC _nhiệt độ sôi trung bình của dung dịch ứng với Ptb

 Theo công thức sách Quá trình và thiết bị truyền nhiệt tập 5, quyển
1, trang 296, ta có:

∆” = tsdd.(Po + ∆P) – tsdd.(Po)

 ∆” = ttb(Ptb) – ttsdd(P0) (2)

Theo trên, ∆’ = 0,53oC mà ∆’ = tsdd(Po) – tsdm(Po) (công thức sách Quá trình
và thiết bị truyền nhiệt tập 5, quyển 1, trang 296)

 tsdd(Po) = ∆’ + tsdm(Po)

= 0,53 + 65,4

= 65,93oC

Thay vào công thức (2), ta được:

∆” = 71,54 – 65,93 = 5,61oC

Vậy tổn thất nhiệt độ do áp suất thủy tĩnh là 5,61oC.

 Chênh lệch nhiệt độ hữu ích (∆thi)

Tổn thất nhiệt độ:

 oC

15
 Hiệu số nhiệt độ giữa nhiệt độ hơi đốt của nồi và nhiệt độ hơi thứ khi đi
vào thiết bị ngưng tụ là:

∆tch = tD – tc =130,24 – 64,2 = 66,04 oC

Chênh lệch nhiêt độ hữu ích:

∆thi = ∆tch - = 66,04– 7,34 = 58,7 oC

(Các công thức lấy từ Sổ tay Quá trình và thiết bị công nghệ hóa chất tập
2, trang 67, 68).

3.3.3. Cân bằng nhiệt lượng

 Nhiệt lượng tiêu thụ cho cô đặc (QD)

Theo công thức VI-3, Sổ tay Quá trình và thiết bị công nghệ hóa chất tập
2, trang 57, ta có:

QD = Qđ + Qbh + Qkn + Qtt (3)

Trong đó:

Qđ: nhiệt lượng dùng để đun nóng dung dịch đến nhiệt độ sôi, W.

Qbh: nhiệt lượng làm bốc hơi nước, W.

Qkn: nhiệt lượng khử nước, W.

Qtt: nhiệt lượng tổn thất ra môi trường, W.

 Nhiệt lượng dùng để đun nóng dung dịch đến nhiệt độ sôi (Qđ)

Theo Sổ tay Quá trình và thiết bị công nghệ hóa chất tập 2, trang 57:

Qđ = Gđ. Ctb. (ts – tđ) (4)

Trong đó:

 Gđ = 5000 kg/h.

 Ctb: nhiệt dung riêng của dung dịch, J/kg.độ.

Theo Sổ tay Quá trình và thiết bị công nghệ hóa chất tập 1, trang 153:

Nhiệt dung riêng của dung dịch đường:

C = 4190 – (2514 – 7,542.t).x, J/kg.độ

16
  Ở t = 30oC, x = 15% thì:

C1 = 4190 – (2514 – 7,542. 30).0,15

 C1 = 3846,84 J/kg.độ.

Tính nhiệt độ sôi tại sản phẩm

_ Ở nồng độ 15%, tra theo đồ thị hình VI-2, Sổ tay Quá trình và thiết bị
công nghệ hóa chất tập 2, trang 60:

o
C

Mà (tại áp suất P0)

o
C

 Ở t = 65,598 oC, x = 32% thì:

C2 = 4190 – (2514 – 7,542. 65,598).0,32

 C2 = 3543,837 J/kg.độ.

(Trong quá trình đun nóng dung dịch đến nhiệt độ sôi, khi đó dung dịch chưa bốc
hơi nên nồng độ dung dịch không thay đổi và chính là nồng độ đầu của nguyên
liệu và bằng 20%).

 J/kg.độ
o
 C

 tđ = 30oC

Thay tất cả các thông số vào (4), ta có :

Qđ = 5000. 3695,34.(65,598 – 30) = 6,577.108 (J/h) (5)

 Nhiệt lượng làm bốc hơi dung dịch (Qbh)

Theo Sổ tay Quá trình và thiết bị công nghệ hóa chất tập 2, trang 57 :

Qbh = W. r = 2656,25. 2344,14.103 = 6,227.109 (J/h)(6)

Trong đó:

 W: lượng hơi thứ bốc lên khi cô đặc, W = 2656,25 kg/h

17
 r: ẩn nhiệt hóa hơi của hơi thứ ứng với áp suất là 0,26 at, J/kg

Tra bảng I.251, Sổ tay Quá trình và thiết bị công nghệ hóa chất tập 1,
trang 314:

Gọi:

A(xA, yA) = (0,30; 2336)

B(xB, yB) = (0,20; 2358)

C(xC, yC) = ( 0,26; yC)

Theo công thức nội suy (1), ta suy yc = 2344,14.103

 r = 2344,14.103 J/kg

 Nhiệt lượng dùng để khử nước (Qkn)

Theo Sổ tay Quá trình và thiết bị công nghệ hóa chất tập 2, công thức
VI-4, trang 57:

Trong đó:

: nhiệt lượng hòa tan tích phân của chất rắn hòa tan trong dung dịch ở
nồng độ loãng ban đầu của quá trình cô đặc, W

: nhiệt hòa tan tích phân ở nồng độ đặc lúc cuối của quá trình cô đặc, W.

Thường Qkn rất bé nên có thể bỏ qua (7)

 Nhiệt lượng tổn thất (Qtt)

Theo Quá trình và thiết bị truyền nhiệt tập 5, quyển 1, trang 295:

Chọn Qtt = 5%. QD (8)

Thay (5), (6), (7) và (8) vào (3), ta có :

QD = Qđ + Qbh + Qkn + Qtt

= 6,577.108 + 6,227.109 + 5%. QD

 (1 – 0,05). QD = 1,45057.109

 QD = 7,2997.109 (J/h)

18
 Vậy lượng nhiệt tiêu thụ cho cô đặc là 7,2997.109 J/h.

3.3.4. Lượng hơi đốt dùng cho cô đặc

Theo công thức 5.22a, Quá trình và thiết bị truyền nhiệt tập 5, quyển 1,
trang 295 :

,W

Do không có quá lạnh sau khi ngưng tụ nên

Trong đó :

r : ẩn nhiệt ngưng tụ của hơi đốt ở áp suất 2,8 at, r = 2178,4.10 3 J/kg (tra
bảng I.251, Sổ tay Quá trình và thiết bị công nghệ hóa chất tập 1, trang 315).

QD = 7,2997.109 J/h

: độ ẩm của hơi đốt bão hòa, chọn theo Quá trình và thiết bị truyền nhiệt
tập 5, quyển 1, trang 295.

 (kg/h)

3.3.5. Lượng hơi đốt tiêu tốn riêng

Theo Quá trình và thiết bị truyền nhiệt tập5, quyển 1, trang 295 :

Vậy chi phí riêng hơi đốt để tạo ra 1 kg hơi thứ là 1,328 (kg hơi đốt/kg
hơi thứ)

19
 Chương 4. TÍNH TOÁN TRUYỀN NHIỆT CHO THIẾT BỊ CÔ ĐẶC

4.1. Nhiệt tải riêng phía hơi ngưng (q1)

Theo công thức V-101, Sổ tay Quá trình và thiết bị công nghệ hóa chất
tập 2, trang 28:

, W/m2.độ

 q1 = α1. ∆t1 (1)

Trong đó:

r: ẩn nhiệt ngưng tụ của nước ở áp suất hơi đốt là 2,8 at, r = 2178,4.10 3
J/kg (tra bảng I.251 Sổ tay Quá trình và thiết bị công nghệ hóa chất tập 2,
trang 315).

H: chiều cao ống truyền nhiệt, chọn H = 2m

A: phụ thuộc nhiệt độ màng nước ngưng tm

Với tD, tV1: nhiệt độ hơi đốt và vách phía hơi ngưng.

A: tra ở Sổ tay Quá trình và thiết bị công nghệ hóa chất tập 2, trang 29.

α1: hệ số cấp nhiệt phía hơi ngưng, W/m2.độ

4.2. Nhiệt tải riêng phía dung dịch (q2)

Dung dịch nhập liệu sau khi qua thiết bị truyền nhiệt đã đạt đến nhiệt độ
sôi: quá trình cô đặc diễn ra mãnh liệt ở điều kiện sôi và tuần hoàn tự nhiên
trong thiết bị, hình thành các bọt khí liên tục thoát ra khỏi dung dịch.

Theo công thức VI.27, Sổ tay Quá trình và thiết bị công nghệ hóa chất
tập 2, trang 71:

W/m2.độ (2)

Trong đó:

 : hệ số cấp nhiệt của nước

Theo công thức V.90, Sổ tay Quá trình và thiết bị công nghệ hóa chất tập
2, trang 26:

20
 W/m2.độ ()

Với:

P là áp suất tuyệt đối trên mặt thoáng (N/m 2). Có P = 0,26 at = 25506
N/m2.

∆t: hiệu số nhiệt độ của bề mặt truyền nhiệt và của nước sôi, oC.

 Cdd: nhiệt dung riêng của dung dịch, J/kg.độ

 Cn: nhiệt dung riêng của nước, J/kg.độ

 µdd: độ nhớt của dung dịch, N.s/m2

 µn: độ nhớt của nước, N.s/m2

 φdd: khối lượng riêng của dung dịch, kg/m3

 φn: khối lượng riêng của nước, kg/m3

 λdd: độ dẫn điện dung dịch, W/m.K

 λn: độ dẫn điện nước, W/m.K.

21
 Bảng 4.1.Số liệu theo nồng độ của dung dịch

N
ồ
ρ μ C λ
n ρ μ C λ
d d d d
g n n n n
d d d d
đ
ộ

0
1 6
,
, 1
1 8 3
9 5 ,
0 0 8
9 0 4 7
1 6 1 4
5 4 1 .
5 1 . 6
, 7
% , ,
6 1 8 1
0 1 8
8 0 0
4 - 0 4 -
-
3 2
3

1 0
6
, ,
7
1 0 3 3 4
9 ,
1 1 6 5 1
7 3
3 3 1 8 7 9
3 .
2 8 . . 1 2
,
% , , ,
5 1
6 1 1 7 7
7 0
1 0 0 1 2 -
- -
2
3 3

T 9 1 1 0 3 4 0 6
r 8 0 , , 7 1 , 4
u 4 9 3 5 0 8 2 ,
n , 8 1 9 2 3 1 2
g 6 , . 7 , 5 .
b 6 . 5 3
ì 3 1 1 1
n 0 1 0
- -
h 0
3 - 2
=
3
2
3
,
22
 5
%

Ghi chú:

 Các thông số của dung dịch:

 φdd: tra ở các nồng độ khác nhau, tra bảng I.86, Sổ tay tập 1, trang 59,60.

 μdd: Ở nồng độ 15%, tđ = 300C

Ở nồng độ 32%, tc= 77,15 0C ( tra bảng I.112, Sổ tay tập 1, trang 114)

 Tại nồng độ 23,5%, độ nhớt bằng tổng độ nhớt ở 2 nồng độ trên chia
cho 2.

 Tính tc=?

Vì sản phẩm cô đặc lấy ra ở đáy thiết bị cô đặc nên t c = tsdd( P0) + 2 ”
( công thức 2.15 Bài tập truyền nhiệt, trang 117).

Mà: tsdd( P0) = 65,930C

”= 5,610C

 tc= 65,93 + 2.5,61 = 77,15 0C

 Nhiệt dung riêng của dung dịch đường:

C= 4190 – ( 2514 – 7,542t). x ; J/kg.độ

Trong đó:

t: nhiệt độ của dung dịch, 0C

x: nồng độ của dung dịch, %

23
 ( công thức I.50, Sổ tay tập 1, trang 153)

 Ở tđ= 300C, xđ= 15% :

Cđ = 4190 – (2514 – 7,542. 30). 0,15=3846,839 J/kg.độ

 Ở tc= 77,15 0C, xc= 32% :

Cc= 4190 – (2514 – 7,542. 77,15). 0,32= 3571,717 J/kg.độ

 Ctb=

 λdd: Theo công thức I.32 Sổ tay tập 1, trang 123:

Đường sacchrose: C12H22O11 => Mdd= 342

 λdd= 3,58.10-8. 3709,279.1098,63 .

= 0,2153 W/m.K

Vì đây là quá trình cô đặc liên tục nên tất cả các thông số của dung dịch
đều lấy trung bình.

Các thông số của nước tra bảng I.249 và bảng I.251, Sổ tay tập 1 trang 310,
314.

Thay các thông số vừa tìm được và (2) ta có:

α2= αn .αn (3)

4.3. Nhiệt tải riêng phía tường ( qv)

Theo Bài tập và Ví dụ tập 10, trang 104:

(4)

Trong đó:

 ∑rv : Tổng trở vách, m2.độ/W

Với:

r1: nhiệt trở màng nước, m2.độ/W.

24
 r2: nhiệt trở lớp cặn bẩn dày 0,5 mm, m2.độ/W.

δ: bề dày ống, δ =( do –dtr)/2 = (57 -50)/2 =3,5 mm (chọn ống có kích

thước d57/50).

A: hệ số dẫn nhiệt của ống.

λ= 17,5 W/m.độ ( với ống là thép không gỉ_ tra bảng 28, Bài tập và Ví
dụ tập 10, trang 417).

 tv: chênh lệch nhiệt độ của tường, 0C.

Tra ở bảng 31, Bài tập và Ví dụ tập 10, trang 419, ta có:

r1 = 0,345.10-3 m2.độ/W

r2 = 0,387.10-3 m2.độ/W

 (4)  tv = (5)

4.4. Tiến trình tính nhiệt tải riêng

Khi quá trình cô đặc diễn ra ổn định thì:

q1 = q2 = qv (6)

t1 = tD – (7)

tv = (8)

t2 = (9) ( = 71,540C)

 Chọn = 124,94 0C , có tD = 130,240C

 (7)  t1 = 130,24 – 124,94 = 5,30C

Ta có:

 A = 190,277 ( nội suy theo bảng ở Sổ tay tập 2, trang 29).

25


 (1)  q1 = 8264,64.5,3= 43802,64 W/m2.

 qv = q1 = 43802,64 W/m2

 (5) tv = 0,932.10-3. 43802,64 = 40,824 0C

 (8)  40,824 = 124,94 –

= 84,116 0C

 (9)  t2 = 84,116 – 71,54 = 12,576 0C

( với tsdm = 71,54 0C_theo chứng minh chương 3)

Ta có: αn = 0,145. t2,33. P0,5 ( theo )

Mà t = – tsdm = 12,576 0C

 (3)  α2 = 0,402. αn = 0,425.0,145.(12,576)2,33.( 25506)0,5

= 3395,04(W/m2.độ).

 q2 = α2. t2 = 3395,04 .12,576 = 42696,79 W/m2

So sánh sai số giữa q1 và q2

Ta thấy:

Thỏa mãn khi chọn = 124,940C

Nhiệt tải trung bình là:

4.5. Hệ số truyền nhiệt K cho quá trình cô đặc

Giá trị K được tính thông qua hệ số cấp nhiệt:

Trong đó:

= 0,932.10-3 m2.độ/W

26
 α1 = W/m2.độ

α2 = 3395,04 W/m2.độ

4.6. Diện tích bề mặt truyền nhiệt

Theo chương 3, nhiệt lượng do hơi đốt cung cấp QD =7,2997. 109 J/h,

thi = 58,7 0C

Đổi QD = 7,2997.109 J/h = 2027694,44 W

Theo công thức 5.22b, Quá trình và thiết bị truyền nhiệt tập 5, quyển 1,
trang 279:

K. F. thi = (1-ε). QD

Trong đó ε là tỷ lệ tổn thất nhiệt, chọn ε = 5%

 Diện tích bề mặt truyền nhiệt:

Chọn F = 50 m2 theo dãy chuẩn Quá trình và thiết bị truyền nhiệt tập 5,
quyển 1, trang 276.

27
 Chương 5. TÍNH THIẾT BỊ CÔ ĐẶC

5.1. Tính buồng đốt

5.1.1. Thể tích dung dịch đầu trong thiết bị

Gđ = Vđ .đ

Trong đó:

Gđ = 5000 kg/h : khối lượng dung dịch nhập liệu.

đ : khối lượng riêng dung dịch nhập liệu, kg/m3.

xđ= 15% => đ = 1061,04 kg/m3 ( tra bảng I.86, Sổ tay Quá trình và thiết
bị công nghệ hóa chất tập 1, trang 58).

5.1.2. Thể tích dung dịch cuối

G c = Vc . c

Trong đó:

Gc = 2343,75 kg/h: khối lượng dung dịch cuối.

c : khối lượng riêng dụng dịch cuối, kg/m3.

xc= 32% => c = 1138,61 kg/ m3 ( tra bảng I.86, Sổ tay tập 1, trang 59).

5.1.3. Tính chọn đường kính buồng đốt

Chọn ống có kích thước 32/38 mm

Bước ống s = β.do = 1,4.38 = 53,2 mm

( Chọn β = 1,4 theo Quá trình và thiết bị truyền nhiệt tập 5, quyển 1,
trang 202). do: đường kính ngoài ống truyền nhiệt, do = 38 mm

- Chọn chiều dài ống truyền nhiệt L= 1,5m.

- Chọn tỷ lệ ds/d0 = 15
 Đường kính buồng đốt được tính theo công thức 3.90, trang 202, sổ
tay tập 2

28
  Dđ = 22,144.d0 =34,542. 32= 1105,33 mm.
Theo dãy chuẩn chọn Dđ = 1200 mm ( Sách quá trình và thiết bị truyền
nhiệt tập 5 quyển 1 trang 274)

Đường kính ống tuần hoàn:

Chọn theo kinh nghiệm từ 1/4 đến 1/8 lần đường kính vỏ buồng đốt
( theo Giáo trình Quá trình và thiết bị truyền nhiệt tập 5, quyển 1, trang 274).

Theo dãy chuẩn thì ta chọn dth = 325 mm.

Hd= 1,5 m : chiều cao buồng đốt

Số ống truyền nhiệt cần thiết là:

Với :

d = 32 mm: đường kính của ống truyền nhiệt ( vì α 1> α2 nên lấy d = dt =
32 mm)

l= Hd = 1,5 m: chiều dài ống truyền nhiệt

F= 50 m2: diện tích bề mặt truyền nhiệt.

 Chọn n = 332 ống.

 Bố trí ống ở đỉnh tam giác tạo thành hình lục giác đều có ống tuần
hoàn ở giữa.

Theo công thức 3.86, Quá trình và thiết bị truyền nhiệt tập 5, quyển 1,
trang 202:

Dd = s. (m -1) + 4. do

m: số ống trên đường chéo

do= 38 mm :đường kính ngoài ống truyền nhiệt

29
 Chọn m = 21 ống

Theo công thức 3.87, Quá trình và thiết bị truyền nhiệt tập 5, quyển 1,
trang 218:

Tổng số ống trong thiết bị là:

 Số ống trên đường chéo của lục giác đều bọc chùm ống lắp trong
ruột rỗng:

dth= s. (m’-1) + 4. do ( theo QT và TBTN tập 5, quyển 1, trang 218)

Chọn m’= 5 ống ( Sổ tay QT và thiết bị công nghệ hóa chất tập 2, trang
48).

Số ống truyền nhiệt đã bị thay thế bởi ống tuần hoàn trung tâm là:

 Tổng số ống lắp đầy toàn bộ vỏ thiết bị là :

 Số ống truyền nhiệt: n = = 331 – 19 = 312 ống

Kiểm tra bề mặt truyền nhiệt:

Bề mặt truyền nhiệt:

F= π. Hd. (n. dt + dth) = π . 1,5. (331.0,032+0,325) = 48,35 > 44,22 m2

5.1.4. Tính kích thước đáy nón của buồng đốt

Chọn chiều cao phần gờ giữa buồng đốt và đáy nón hgo = 40 mm

Ta thấy đường kính trong của đáy nón chính là đường kính trong của buồng
đốt:

Dt = 1200 mm.

Với 2 thông số trên, tra bảng XIII.21, Sổ tay tập 2, trang 394, ta có:

Hnón = 1087 mm

Ft = 2,57 m2 : bề mặt trong

30
 Vđ = 0,52 m3 : thể tích đáy.

5.1.5. Tổng kết

Vậy:

Số ống truyền nhiệt là 331 ống có kích thước d32/38 mm

Một ống tuần hoàn giữa có đường kính dth= 325 mm

Đường kính vỏ buồng đốt Dd = 1200mm

Chiều cao buồng đốt Hd= 1,5 m

Diện tích bề mặt truyền nhiệt F= 50m2

Chiều cao đáy nón Hnon = 1087 mm

Thể tích dung dịch ở đáy Vđ = 0,52 m3

5.2. Tính buồng bốc

5.2.1. Đường kính buồng bốc

 Lưu lượng hơi thứ trong buồng bốc

Trong đó:

W: lượng hơi thứ bốc hơi (kg/h)

ρh: khối lượng riêng của hơi ở áp suất buồng bốc P0 = 0,26 at

Tra bảng I.251, Sổ tay tập 1, trang 314:

Nội suy: A (0,2; 0,1283), A (0,3; 0,1876) , C (0,26; yc)

388

 ρh = 0,16388 kg/m3

 Vận tốc hơi

Vận tốc hơi thứ trong buồng bốc:

31
 Trong đó:

Db là đường kính buồng bốc (m)

 Vận tốc lắng

Theo công thức 5.14, Quá trình và thiết bị truyền nhiệt tập 5, quyển 1,
trang 292:

Trong đó:

ρ’= 976,876 kg/ m3: khối lượng riêng của giọt lỏng, kg/m 3 (tra bảng
I.249, Sổ tay tập 1, trang 311: tra ở nhiệt độ sôi của dung dịch trong buồng bốc
tsdd = 71,540C)

ρ”= ρh = 0,16388 kg/m3 : khối lượng riêng của hơi

d: đường kính giọt lỏng, chọn d = 0,0003 m

g = 9,81m/s2: gia tốc trọng trường

ξ: hệ số trở lực, tính theo Re

Với μ là độ nhớt của hơi thứ ở áp suất 0,26 at, tra theo hình I.35, Sổ tay
tập 1, trang 117:

µ = 0,0115. 10-3 N.s/m2

 Theo Quá trình và thiết bị truyền nhiệt tập 5, quyển 1, trang 274:

Nếu 0,2 < Re < 500 thì

ωhơi không quá 70-80% ωo, chọn: ωhơi < 80% ωo

 Db=1,892 m

32
 Chọn theo dãy chuẩn, lấy Db = 2 m.

 Kiểm tra lại Re:

Vậy đường kính buồng bốc Db = 2000 mm.

5.2.2. Chiều cao buồng bốc

Theo công thức VI.34, Sổ tay tập 2, trang 72: chiều cao của không gian
hơi còn gọi là chiều cao buồng bốc:

Trong đó:

Db: đường kính buồng bốc, m

VKGH: thể tích không gian hơi, m3

Công thức VI.32, sổ tay tập 2, trang 71:

Trong đó:

W: lượng hơi thứ bốc lên khỏi thiết bị, kg/h

ρh: khối lượng riêng của hơi thứ ở P0 = 0,26 at, kg/m3

ρh = 0,16388 kg/m3.

Utt: cường độ bốc hơi thể tích cho phép của khoảng không gian hơi ( thể
tích nước bay hơi trên 1 đơn vị thể tích của không gian hơi trong 1 đơn vị thời
gian).

Utt = f. Utt_(1at)

Với:

f = 1,3: hệ số hiệu chỉnh do khác biệt áp suất khí quyển (xác định
theo đồ thị hình VI.3, Sổ tay tập 2, trang 72).

Utt_(1at): cường độ bốc hơi thể tích cho phép khi P = 1at, m3/m3.h.

Theo Sổ tay tập 2, trang 72, chọn Utt_(1 at) = 2080 m3/m3.h.

 Utt = 1,3. 1600 = 1600 m3/m3.h

33
 Theo điều kiện cho quá trình sôi sủi bọt, ta chọn:

HKGH = 2,5 m = Hb

Vậy chiều cao buồng bốc Hb = 2,5 m.

5.2.3. Tính kích thước nắp elip có gờ của buồng bốc

Chọn chiều cao phần gờ giữa buồng bốc và nắp elip hgo = 40 mm

Ta thấy đường kính trong của nắp elip chính là đường kính trong của
buồng bốc:

Dt = 2000 mm.

Với 2 thông số trên, tra bảng XIII.10, Sổ tay tập 2, trang 394, ta có:

Hnón = 1812 mm

Ft = 7,012 m2 : bề mặt trong

Vđ = 2,326 m3 : thể tích nón.

5.3. Tính kích thước các ống dẫn liệu, tháo liệu

Theo Sổ tay tập 2, trang 74, đường kính các ống được tính theo công
thức sau đây:

Trong đó:

G: lưu lượng lưu chất, kg/s

ω: vận tốc lưu chất, m/s

ρ: khối lượng riêng của lưu chất, kg/m3.

5.3.1. Ống nhập liệu

Gđ = 5000 kg/h =

ω = 2 m/s ( Sổ tay tập 2, trang 74)

34
 ρđ = 1061,04 kg/m3 ( tra xđ = 15%, bảng I.86, Sổ tay tập 1, trang 58).

 dnl = 28,9 mm

5.3.2. Ống tháo liệu

 dtl = 27 mm

Trong đó:

Gc= 2343,75 kg/h = 0,651 kg/s

ω = 1m/s ( chọn theo sổ tay tập 2, trang 74)

ρc = 1138,61 kg/m3 (tra theo xc=32% bảng I.86, Sổ tay tập 1, trang 59).

5.3.3. Ống dẫn hơi đốt

D = 3527,311 kg/h = 0,98 kg/s

ω = 40 m/s ( chọn theo sổ tay tập 2, trang 74_hơi bão hòa)

PD = 2,8 at  ρD = 1,5158 kg/m3( tra theo bảng I.251 sổ tay tập 1, trang
315).

 dD = 143 mm.

5.3.4. Ống dẫn hơi thứ

W= 2656,25 kg/h = 0,7378 kg/s

ω = 20 m/s ( chọn theo hơi quá nhiệt, Sổ tay tập 2, trang 74)

P0 = 0,26 at  ρhoi thu = 0,16388 kg/m3 ( tra theo bảng I.250, Sổ tay tập 1,
trang 312).

 dhoi thu = 535,4 mm

5.3.5. Ống dẫn nước ngưng

35
 G = D = 3527,311 kg/h = 0,98 kg/s

ω = 0,5 m/s

t = 130,240C  ρ = 934,59 kg/m3 (bảng I.249, Sổ tay tập 1, trang 311).

 dnuoc ngung = 51,7 mm.

5.3.6. Ống xả khí không ngưng

Chọn đường kính ống xả khí không ngưng bằng đường kính ống dẫn
nước ngưng.

 dkhi khong ngung = 51,7 mm

5.3.7 Tổng kết về đường kính ống

Căn cứ vào bảng XIII.26, Sổ tay tập 2, trang 409, ta có bảng sau:

Bảng 5.1.Số liệu đường kính các ống

Loại ống Đường Chọn Chọn

kính đường kính đường kính
tính trong ngoài
toán
(mm) (mm)
(mm)

Hơi thứ 535,4 600 740

Hơi đốt 143 150 159

Nước ngưng 51,7 70 76

Xả khí không 51,7 70 76

ngưng

Nhập liệu 28,9 32 38

Tháo liệu 27 32 38

36
37
 Chương 6. TÍNH CƠ KHÍ CHO CÁC CHI TIẾT THIẾT BỊ

6.1. Tính cho buồng đốt

6.1.1. Sơ lược về cấu tạo

 Buồng đốt có đường kính Dd = 1200 mm, chiều cao Hd = 1500 mm.

 Thân có 4 lỗ: 2 lỗ dẫn hơi đốt, 1 lỗ tháo nước ngưng và 1 lỗ xả khí không
ngưng.

 Vật liệu là thép không gỉ mã hiệu X18H10T, có bọc lớp cách nhiệt.

6.1.2. Tính toán

 Tính bề dày tối thiểu

 Hơi đốt là hơi nước bão hòa có áp suất 2,8 at nên buồng đốt chịu áp suất trong
là:

Pm = PD – Pa = 2,8 – 1 = 1,8 (at) = 0,17658 N/mm2

Lấy áp suất tính toán bằng với áp suất làm việc, do đó P t = Pm = 0,17658
N/mm2.

 Nhiệt độ của hơi đốt vào là tD = 130,240C ( tra bảng I.251 Sổ tay tập 1 trang
315 ở áp suất hơi đốt 2,8at), vậy nhiệt độ tính toán của buồng đốt là:

ttt = tD + 20 = 130,24 + 20 = 150,240C

(Trường hợp thân có bọc lớp cách nhiệt)

 Theo hình 1.2, Tính toán, thiết kế các chi tiết thiết bị hóa chất và dầu khí ([7]),
trang 16, ta có ứng suất cho phép tiêu chuẩn của vật liệu ở ttt là:

[σ]* = 119 N/mm2

Vì buồng đốt có bọc lớp cách nhiệt nên chọn η = 0,95 (theo [7], trang
17).

 Ứng suất cho phép của vật liệu là:

[σ] = η. [σ]* = 0,95. 119 = 113,05 N/mm2

 Xét:

38
 Khi đó theo công thức 5-3, trang 96, [7]:

Bề dày tối thiểu của buồng đốt được tính bằng:

Trong đó:

φ : hệ số bền mối hàn

Tra bảng XIII.8 Sổ tay tập 2, trang 362, hàn bằng hồ quang điện: φ =
0,95

Pt: áp suất tính toán của buồng đốt, Pt = 0,17658 N/mm2

Dt: đường kính bên trong của buồng đốt, Dt = 1200 mm.

 Bề dày thực

 Dt = 1200 mm → Smin = 4 mm > 0,987 mm → chọn ( theo bảng 5.1, trang 94,
[7]).

 Theo công thức 1-10, trang 20, [7] ta có :

Hệ số bổ sung bề dày C = Ca + Cb + Cc + Co

Trong đó:

Ca là hệ số bổ sung do ăn mòn hóa học của môi trường, mm.

Cb là hệ số bổ sung do ăn mòn cơ học của môi trường, mm.

Ca là hệ số bổ sung do do sai lệch chế tạo lắp ráp, mm.

Ca là hệ số bổ sung để quy tròn kích thước, mm.

 Chọn hệ số ăn mòn hóa học là Ca = 1 mm (thời gian làm việc 10 năm).

 Vật liệu được xem là bền cơ học nên Cb = Cc = 0.

 Chọn hệ số bổ sung do dung sai của chiều dày C o = 0,4 mm (theo bảng XIII.9
Sổ tay tập 2 trang 364).

 C = Ca + Cb + Cc + Co = 1 + 0 + 0 + 0,4 = 1,4 mm

 Bề dày thực là: S = S’ + C = 4 + 1,4 = 5,4 mm

39
 Chọn S = 6 mm.

 Kiểm tra bề dày buồng đốt

 Áp dụng công thức 5-10, trang 97, [7]:

(thỏa mãn)

 Áp suất tính toán cho phép của buồng đốt:

Ta thấy [P] = 0,89 N/mm2> Pt = 0,17658 N/mm2 (thỏa mãn).

Vậy bề dày buồng đốt là 5 mm.

 Đường kính ngoài buồng đốt Dn = Dt + 2.S = 1200 + 2.6 = 1212 mm.

6.1.3. Tính bền cho các lỗ

Đường kính lỗ cho phép không cần tăng cứng (công thức 8-2, trang 162,
[7]):

Trong đó:

Dt = 1200 mm: đường kính trong của buồng đốt

S = 6 mm: bề dày buồng đốt

k: hệ số bền của lỗ

Ta thấy ống dẫn hơi đốt có Dt= 150 mm> dmax nên cần tăng cứng cho lỗ
của hơi đốt vào.

Đường kính ngoài của lỗ dẫn hơi đốt Dn = 159 = Dt + 2.Slỗ

→ Bề dày khâu tăng cứng Slỗ = (159-150)/2 = 4,5 mm

.2. Tính cho buồng bốc

6.2.1. Sơ lược cấu tạo

 Buồng bốc có đường kính trong là 2000 mm, chiều cao 2500 mm.

40
  Thân có 4 lỗ gồm ống nhập liệu, ống thông áp, cửa sửa chữa và kính quan sát.
Cuối buồng bốc là phần hình nón cụt có gờ liên kết buồng bốc và buồng đốt.

 Vật liệu là thép không gỉ mã hiệu X18H10T, có bọc lớp cách nhiệt.

6.2.2. Tính toán

 Tính bề dày tối thiểu

 Buồng bốc làm việc ở điều kiện chân không nên chịu áp lực từ bên ngoài. Vì
áp suất tuyệt đối thấp nhất là bên trong là 0,26 at nên buồng bốc chịu áp suất
ngoài là:

Pn = Pm = 2. Pa – 0,26 = 2. 1 – 0,26 = 1,74 at = 0,1705 N/mm2

 Nhiệt độ hơi thứ ra là tsdm(Po) = 65,4 oC, vậy nhiệt độ tính toán của buồng bốc
là:

ttt = 65,4 + 20 = 85,4 oC

(Trường hợp thân có bọc lớp cách nhiệt)

 Chọn hệ số bền mối hàn φh = 0,95 (bảng 1.8, trang 19, [7], hàn 1 phía)

Theo hình 1.2, trang 16, [7], ứng suất cho phép tiêu chuẩn của vật liệu ở
ttt là:

[σ]* = 125 N/mm2

Chọn hệ số hiệu chỉnh η = 0,95 (vì có bọc lớp cách nhiệt_ trang 17, [7]).

 Ứng suất cho phép của vật liệu là:

[σ] = η. [σ]* = 0,95. 125 = 118,75 N/mm2

 Chọn hệ số an toàn khi chảy là nc = 1,65 (bảng 1.6, trang 14, [7]).

 Ứng suất chảy của vật liệu là:

 Áp dụng công thức 5-14, trang 98, [7]:

Trong đó:

: đường kính trong của buồng bốc

41
 : áp suất tính toán bên ngoài tác động vào buồng bốc

: chiều dài tính toán (chiều cao) của thân hình trụ, là chiều dài giữa hai
bít.

: module đàn hồi của vật liệu ở ttt (tra bảng 2.12, trang 34, [7]).

 Bề dày thực S

 Dt = 2000mm → Smin = 5 mm < 9,54 mm → chọn (theo bảng 5.1, trang 94,
[7]).

 Hệ số bổ sung bề dày : C = Ca + Cb + Cc + Co

 Chọn hệ số ăn mòn hóa học là Ca = 1 mm (thời gian làm việc 10 năm).

 Vật liệu được xem là bền cơ học nên C b = Cc = 0, trong đó Cb là hệ số bổ sung

do bào mòn cơ học, còn Cc là hệ số bổ sung do sai lệch khi chế tạo.

 Chọn hệ số bổ sung do dung sai của chiều dày C o = 0,6 mm (theo bảng XIII.9
Sổ tay tập 2 trang 364).

 C = Ca + Cb + Cc + Co = 1 + 0 + 0 + 0,8 = 1,8 mm

 Bề dày thực là: S = S’ + C = 9,543 + 1,8 = 11,343 mm

Chọn S = 12 mm.

 Kiểm tra bề dày buồng bốc

Bề dày buồng bốc phải thỏa mãn hai điều kiện sau:

Theo công thức 5-15 và 5-16, trang 99, [7]:

Gọi:

Ta thấy B = 0,125 < A = 1,25 <C = 9,535. Hay:

42
 (Thỏa mãn điều kiện thứ 1).

Lại thấy A = 1,25 > D = 0,342. Hay:

(Thỏa mãn điều kiện thứ 2).

 Kiểm tra độ ổn định của thân khi chịu tác dụng của áp suất ngoài

So sánh Pn với áp suất tính toán cho phép trong thiết bị [P n] theo công
thức 5-19, trang 99, [7]:

 Kiểm tra độ ổn định của thân khi chịu tác dụng của lực nén chiều trục

Xét: L = 2500 mm 6. Dt = 6. 2000=12000 mm

Lực nén chiều trục lên buồng bốc:

Xét:

Ta thấy 25 < 90,91 < 250 nên:

Trong đó qc là thông số phụ thuộc vào = 90,91

Tra bảng trang 103 sách Tính toán thiết kế thiết bị hóa chất và dầu khí.

Ta nội suy được: qc = 0,089

(Theo công thức 5-33, 5-34 và bảng trang 103, [7]).

 (thỏa mãn)

 Kiểm tra độ ổn định:

Theo công thức 5-32, trang 103, [7]:

43
 
 11 3,393 (thỏa mãn).

 Ứng suất nén:

Ứng suất nén cho phép:

(Theo 5.32 trang 103 Tính toán thiết kế thiết bị hóa chất và dầu khí)

Khi thân chịu tác dụng đồng thời áp lực ngoài và lực nén chiều trục:

Vậy bề dày buồng bốc là 12 mm

.3. Tính cho đáy thiết bị

6.3.1. Sơ lược về cấu tạo

 Chọn đáy nón tiêu chuẩn Dt = 1200 mm

 Đáy nón có phần gờ cao 40 mm và góc ở đáy là 2α = 600

 Tra bảng XIII.21, Sổ tay tập 2, trang 394:

 Chiều cao của đáy nón không kể phần gờ là H = 1087 mm

 Thể tích của đáy nón là Vđ = 0,052 m3

 Đáy nón được khoan 1 lỗ để tháo liệu.

 Vật liệu chế tạo là thép không gỉ X18H10T, có bọc lớp cách nhiệt.

6.3.2. Tính toán

 Chiều cao phần hình nón cụt nối buồng bốc và buồng đốt Hc

Chiều cao này bằng chiều cao của phần dung dịch trong buồng bốc.

 Tổng thể tích của ống truyền nhiệt và ống tuần hoàn trung tâm:

44
 Trong đó:

dt = 32 mm : đường kính trong của ống truyền nhiệt

dth = 325 mm : đường kính trong của ống tuần hoàn

l = 1,5 m : chiều dài (chiều cao) ống truyền nhiệt.

 Thể tích của phần đáy nón:

V2 = Vđ = 0,52 m3

 Với đường kính trong của ống nhập liệu là 32 mm, tốc độ nhập liệu được tính
lại:

 Tốc độ dung dịch đi trong ống tuần hoàn trung tâm:

 Thời gian lưu của dung dịch trong thiết bị:

Trong đó:

νnl :tốc độ của dung dịch trong ống nhập liệu, m/s

dnl : đường kính trong của ống nhập liệu, m

l’ : chiều dài hình học của đáy, m

 Thể tích dung dịch đi vào trong thiết bị:

Trong đó:

: khối lượng riêng của dung dịch sôi bọt trong thiết bị, kg/ m3

ρdd = 1098,63 kg/ m3 : khối lượng riêng của dung dịch ở nồng độ trung
bình 23,5% (tra bảng I.86, Sổ tay tập 1, trang 59).

 Tổng thể tích của phần hình nón cụt và phần gờ nối với buồng đốt:

45
 Chọn chiều cao của phần gờ nối với buồng đốt Hgo = 40 mm

 Thể tích phần gờ nối với buồng đốt:

 Thể tích của phần hình nón cụt:

 Chiều cao của phần hình nón cụt:

Chọn Hc = 132 mm.

 Bề dày thực S

 Chiều cao của cột chất lỏng trong thiết bị:

Trong đó:

Hc: chiều cao của chất lỏng trong phần hình nón cụt, m

Hgo: chiều cao của chất lỏng trong phần gờ nối với buồng đốt, m

Hbđ: chiều cao của chất lỏng trong buồng đốt, m

Hđ: chiều cao của chất lỏng trong đáy nón (có kể phần gờ), m

 Áp suất thủy tĩnh do cột chất lỏng gây ra trong thiết bị:

Đáy có áp suất tuyệt đối bên trong là P 0 = 0,26 at nên chịu áp suất ngoài
là:

Pm = 2. Pa – 0,26 = 2. 1 – 0,26 = 1,74 at = 0,1705 N/mm2

Ngoài ra đáy còn chịu áp suất thủy tĩnh do cột chất lỏng gây ra trong
thiết bị. Như vậy, áp suất tính toán là:

Pn = Pm + Ptt = 0,1705 + 0,0301 = 0,201 N/mm2

46
 Các thông số làm việc:

 Dt = 1200 mm

 P0 = 0,26 at = 0,0255 N/mm2

 tc = tsdd(P0) + 2. = 65,93 + 2.5,61 = 77,15 0C

 Các thông số tính toán:

 l’: chiều cao tính toán của đáy; m

l’ = H = 1087 mm

 D’ : đường kính tính toán của đáy; m

Theo công thức 6-29, trang 133, [7]:

Trong đó:

Dt1 = 32 mm : đường kính trong bé của đáy nón (đường kính của ống
tháo liệu).

Dt = 1200 mm : đường kính trong lớn của đáy nón (đường kính buồng
đốt).

 Pn = 0,201 N/mm2

 ttt = tc + 20 = 77,15 + 20 = 97,150C (đáy có bọc lớp cách nhiệt).

 Các thông số cần tra và chọn:

[σ]* = 124N/mm2: Ứng suất cho phép tiêu chuẩn của vật liệu ở t tt (hình
1-2, trang 16, [7])

η = 0,95 : Hệ số hiệu chỉnh (đáy có bọc lớp cách nhiệt)

 [σ] = η. [σ]* = 0,95. 124 = 117,8 N/mm2: Ứng suất cho phép của vật liệu

Et = 2,05. N/mm2: Module đàn hồi của vật liệu ở ttt (bảng 2-12, trang 34,
[7])

nc = 1,65: Hệ số an toàn khi chảy (bảng 1-6, trang 14, [7])

: Giới hạn chay của vật liệu ở ttt (công thức 1-3, trang 13, [7])

 Chọn bề dày tính toán đáy S = 12 mm, bằng với bề dày thực của buồng bốc.
47
 Kiểm tra bề dày đáy:

Kiểm tra lại công thức 5-15 và 5-16, trang 99, [7]:


 0,199 0,87 7,54 (thỏa mãn)

 (thỏa mãn).

 Kiểm tra độ ổn định của thân khi chịu tác dụng của áp suất ngoài

So sánh Pn với áp suất tính toán cho phép trong thiết bị [P n] theo công
thức 5-19, trang 99, [7]:

 (thỏa mãn)

 Kiểm tra độ ổn định của thân khi chịu tác dụng của lực nén chiều trục

 Lực tính toán P nén của đáy:

Trong đó:

Dn = Dt + 2. S : đường kính ngoài của đáy nón; mm

Pn : áp suất ngoài tác dụng lên đáy nón; N/mm2.

 Lực nén chiều trục cho phép:

Trong đó:

Kc : hệ số phụ thuộc vào tỷ số , tính theo các công thức ở trang 103, [7]:
48
 

Trong đó:

qc: là thông số phụ thuộc vào , tra bảng trang 103, [7], qc = 0,054.

 Điều kiện ổn định của đáy:

Vậy bề dày của đáy nón là 7 mm.

6.3.3. Tính bền cho các lỗ

Vì đáy chỉ có một lỗ nên đường kính lớn nhất của lỗ cho phép không cần
tăng cứng được tính theo công thức 8-3, trang 162, [7]:

Trong đó:

S: bề dày đáy thiết bị; mm.

S’: bề dày tính toán tối thiểu của đáy; mm (chọn theo cách tính của
buồng bốc).

Ca: hệ số bổ sung do ăn mòn hóa học; mm.

D’: đường kính tính toán của đáy; mm.

Ta thấy đường kính ống tháo liệu dtl = 32 mm < dmax nên không cần tăng
cứng cho lỗ.

.4. Tính nắp thiết bị

6.4.1. Sơ lược cấu tạo

 Chọn nắp elip theo tiêu chuẩn Dt = 2000 mm

49
  Nắp có gờ và chiều cao gờ hgo = 40 mm

 Nắp có một lỗ để thoát hơi thứ, lỗ có đường kính 159 mm

 Vật liệu chế tạo là thép không gỉ X18H10T, có bọc lớp cách nhiệt.

6.4.2. Tính toán

 Bề dày thực S

 Nắp có áp suất tuyệt đối bên trong giống như buồng bốc là P 0 = 0,26 at nên
chịu áp suất ngoài là:

Pn = Pm = 2. Pa – 0,26 = 2. 1 – 0,26 = 1,74 at = 0,1705 N/mm2

 Nhiệt độ hơi thứ ra là tsdm(Po) = 65,43 oC, vậy nhiệt độ tính toán của nắp là:

ttt = 65,74 + 20 =85,43 oC

 Đối với elip tiêu chuẩn:

 Chọn sơ bộ bề dày nắp bằng bề dày thực thân buồng bốc: S = 12 mm.

 Kiểm tra bề dày nắp

Xét tỷ số:

Vì và nên:

(thỏa mãn)

Trong đó:

 Et = 2,05.: Module đàn hồi của vật liệu làm nắp ở ttt

 : Giới hạn chảy của vật liệu ở ttt

50
 Với:

[σ]*= 123 N/mm2: Ứng suất cho phép tiêu chuẩn của vật liệu ở t tt (hình
1-2, trang 16, [7]).

Nc = 1,65 : Hệ số an toàn khi chảy (bảng 1-6, trang 14, [7]).

 : Ứng suất nén cho phép của vật liệu.

Chọn hệ số hiệu chỉnh η = 0,95 (vì có bọc lớp cách nhiệt_ trang 17, [7]).

 : với thép không gỉ

Vậy bề dày của nắp elip là 12 mm.

6.4.3. Tính bền cho các lỗ

Vì nắp chỉ có một lỗ để tháo liệu nên đường kính lớn nhất của lỗ cho
phép không cần tăng cứng được tính theo công thức 8-3, trang 162, [7]:

Trong đó:

S: bề dày nắp thiết bị; mm

S’: bề dày tính toán tối thiểu của nắp; mm (chọn theo cách tính của
buồng bốc)

Ca: hệ số bổ sung do ăn mòn hóa học; mm

Dt: đường kính trong của nắp; mm

Ta thấy đường kính ống dẫn hơi thứ d ht = 159 mm > dmax nên cần tăng
cứng cho lỗ của ống dẫn hơi thứ, dùng bạc tăng cứng với bề dày khâu tăng
cứng bằng bề dày nắp (12 mm).

.5. Tính mặt bích

6.5.1. Sơ lược về cấu tạo

 Bulong và bích được làm từ thép CT3.

 Mặt bích ở đây được dùng để nối nắp của thiết bị với buồng bốc, buồng bốc
với buồng đốt và buồng đốt với đáy của thiết bị.

51
  Chọn bích liền bằng thép, kiểu 1(bảng XIII.27, Sổ tay tập 2, trang 417).

 Các thông số cơ bản của mặt bích:

Dt : Đường kính gọi; mm

D : Đường kính ngoài của mặt bích; mm

Db : Đường kính vòng bu lông; mm

D1 : Đường kính đến vành ngoài đệm; mm

D0 : Đường kính đến vành trong đệm; mm

db : Đường kính bu lông; mm

Z : Số lượng bu lông; cái

h : chiều dày mặt bích; mm

6.5.2. Chọn mặt bích

 Mặt bích nối buồng bốc và buồng đốt

Buồng bốc và buồng đốt được nối với nhau theo đường kính buồng đốt
Dt = 1200 mm.

Áp suất tính toán của buồng đốt là 0,17658 N/mm2.

Áp suất tính toán của buồng bốc là 0,1705 N/mm2.

 Chọn dự phòng áp suất trong thân là Py = 0,6 N/mm2 để bích kín thân.

Các thông số của bích được tra từ bảng XIII.27, Sổ tay tập 2, trang 421:

BUỒNG BỐC – BUỒNG ĐỐT

Py Dt D Db D1 D0 Bu long

mm M cái
m

N/mm2 mm

0.6 120 135 130 126 121 M2 32

0 0 0 0 3 4

52
 Bảng 6.1. Số liệu của bích nối buồng bốc và buồng đốt

 Mặt bích nối buồng đốt và đáy

Buồng đốt và đáy được nối với nhau theo đường kính buồng đốt D t =
1200 mm.

Áp suất tính toán của buồng đốt là 0,17658 N/mm2.

Áp suất tính toán của đáy là 0,201 N/mm2.

 Chọn dự phòng áp suất trong thân là Py = 0,6 N/mm2 để bích kín thân.

Tra bảng XIII.27, Sổ tay tập 2, trang 421

Bảng 6.2. Số liệu của bích nối buồng bốc và đáy

BUỒNG BỐC – ĐÁY

Py Dt D Db D1 D0 Bu long

mm Mm cái

N/mm2 mm

0.6 1200 1350 1300 1260 1213 M24 32

 Mặt bích nối buồng bốc và nắp

Buồng bốc và nắp được nối với nhau theo đường kính buồng bốc D t =
2000 mm.

Áp suất tính toán của buồng bốc và nắp cùng là 0,201 N/mm2.

 Chọn dự phòng áp suất trong thân là Py = 0,1 N/mm2 để bích kín thân.

Tra bảng XIII.27, Sổ tay tập 2, trang 423:

Bảng 6.3. Số liệu của bích nối buồng bốc và nắp

BUỒNG BỐC – ĐÁY

Py Dt D Db D1 D0 Bu long
53
 mm Mm cái

N/mm2 mm

0.1 2000 2140 2090 2060 2015 M20 44

.6. Tính vỉ ống

6.6.1. Sơ lược cấu tạo

 Chọn vỉ ống loại phẳng tròn, lắp cứng với thân thiết bị. vỉ ống phải giữ chặt
các ống truyền nhiệt và bền dưới tác dụng của ứng suất.

 Dạng của vỉ ống được giữ nguyên trước và sau khi nóng.

 Vật liệu chế tạo là thép không gỉ X18H10T.

 Nhiệt độ tính toán của vỉ ống bằng với nhiệt độ của hơi đốt ttt = tD = 130,240C

 Ứng suất uốn cho phép tiêu chuẩn của vật liệu ở ttt là:

(hình 1-2, trang 16, [7]).

Chọn hệ số hiệu chỉnh η = 1 (trang 17, [7])

 Ứng suất uốn cho phép của vật liệu ở ttt là:

[σu ] = η. [σ]*u = 1. 119 = 119 N/mm2

6.6.2. Tính toán

 Tính cho vỉ ống ở trên buồng đốt

 Chiều dày tính toán tối thiểu ở phía ngoài của vỉ ống được xác định theo công
thức 8-47, trang 181, [7]:

Trong đó:

K = 0,3 (tự chọn).

Dt = 1200 mm : Đường kính trong của buồng đốt

54
 P0 = 0,17658 N/mm2 : Áp suât tính toán ở trong ống ( bằng với áp suất
tính toán của buồng đốt).

 Chiều dày tính toán tối thiểu ở phía giữa của vỉ ống h’ được xác định theo
công thức 8-48, trang 181, [7]:

Trong đó:

K = (0,450,6), chọn K = 0,45

φ0 : Hệ số làm yếu vỉ ống do khoan lỗ

Với:

Dn : Đường kính vỉ ống; mm

∑d: Tổng số đường kính các lỗ trong vỉ; mm

∑d = dth + n. dt-ống = 325 + 6.32 = 517 mm

Với:

dth: đường kính trong của ống tuần hoàn; mm

dt-ống: đường kính trong của ống truyền nhiệt; mm

n: số ống bố trí theo đường kính của vỉ.

Chọn sơ bộ h’ = 30 mm (bằng với bề dày bích).

 Kiểm tra bền vỉ ống

Ứng suất uốn của vỉ được xác định theo công thức 8-53, trang 183, [7]:

Trong đó:

L = 53,2.cos 300, mm _ các ống bố trí theo đỉnh tam giác đều ( bước ống
s = 53,2 mm).

dn = 38 mm : Đường kính ngoài của ống truyền nhiệt.

Vậy vỉ ống phía trên dày 30 mm.

55
  Tính cho vỉ ống ở dưới buồng đốt

Chọn bề dày của vỉ ống phía dưới bằng chiều dày của vỉ ống phía trên và
bằng 30 mm (cũng bằng bề dày mặt bích).

.7. Tính tai treo chân đỡ

6.7.1. Sơ lược cấu tạo tai treo chân đỡ

Được làm bằng thép CT3.

Chọn số tai đỡ là 2, có 2 gân trên 1 tai đỡ.

6.7.2. Thể tích các bộ phận thiết bị

 Thể tích thép làm ống truyền nhiệt (Vvlo)

Trong đó:

dn, dt : Đường kính ngoài và trong của ống truyền nhiệt; m

Dth,n, Dth,t : Đường kính ngoài và trong của ống tuần hoàn; m

H : Chiều cao ống truyền nhiệt; m

n : Tổng số ống truyền nhiệt, ống.

 Thể tích thép làm buồng đốt (Vvlbd)

Trong đó:

H : Chiều cao buồng đốt (bằng chiều cao ống truyền nhiệt, m)

Dd, n, Dd, t : Đường kính ngoài và trong của buồng đốt; m.

 Thể tích thép làm đáy nón (Vvld)

Thể tích bên trong đáy:

Vdt = 0,52 m3

Thể tích bên ngoài:

56
 Vvld = Vdt – Vdn = 0,52 – 0,478 = 0,042 m3.

Trong đó:

Dd,n : Đường kính ngoài của đáy (đáy nón có đường kính trong bằng với
đường kính trong của buồng đốt, bề dày đáy S = 12 mm); m

d : Đường kính ngoài của lỗ tháo sản phẩm; m

hnon : Chiều cao đáy nón; m

hgo : Chiều cao gờ; m.

 Thể tích thép làm buồng bốc (Vvlbb)

Thể tích bên trong buồng bốc không có nắp:

.(

Thể tích bên ngoài:

Thể tích thép cần:

Vvlbb = Vb, n – Vb, t = 8,379 – 8,196= 0,183 m3.

Trong đó:

Db, n, Db, t : Đường kính bên ngoài và bên trong của buồng bốc; m

Dd, n, Dd, t : Đường kính bên ngoài và bên trong của buồng đốt; m

htru : Chiều cao phần trụ của buồng bốc; m

htru = Hb – hnon – 2hgo = 2500 – 132 – 240= 2288 mm

hnon : chiều cao phần hình nón cụt; m

hgo : chiều cao gờ giữa buồng bốc và buồng đốt; m.

57
 Thể tích thép làm nắp elip (Vvln)

Nắp elip tiêu chuẩn có:

Dt = 200 mm

S = 12 mm

hgo = 40 mm.

Tra bảng XIII.11, Sổ tay tập 2, trang 384:

Khối lượng thép cần là : 438 kg.

 Thể tích thép làm vỉ ống và bích

Thể tích thép làm vỉ ống bao gồm cả 2 bích:

 Tổng diện tích các lỗ:

Trong đó:

n = 312 : ống truyền nhiệt

d0= 38 mm : đường kính ngoài ống truyền nhiệt

Z = 30 cái : số lượng bu lông

db= 24 mm : đường kính bu lông.

 Diện tích ống tuần hoàn trung tâm:

Diện tích vỉ:

58
 =

Trong đó:

Dth,n = 349 mm : đường kính ngoài ống tuần hoàn

D = 1350 mm : đường kính vành ngoài của bích.

 Diện tích còn lại : 01,431 – 0,096 – 0,367 = 0,968 m2.

 Thể tích thép làm vỉ ống: Vvlv = 0,968.2.0,03 = 0,058 m3.

 Thể tích thép bích còn lại:

Trong đó:

h = 30 mm : bề dày bích

Dn-bd-bb = 1350 mm : đường kính vành ngoài của bích nối buồng đốt và
buồng bốc, buồng đốt và đáy

Dn,bb-n = 2141 mm : đường kính vành ngoài của bích nối buồng bốc và
nắp

Dd, n = 1212 mm : đường kính ngoài của buồng đốt

Db, n = 2024 mm : đường kính ngoài của buồng bốc.

.7.3. Khối lượng các bộ phận thiết bị

 Chọn vật liệu là thép không gỉ, mã hiệu X18H10T, ρ = 7900 kg/m 3 (Sổ tay tập
2, bảng XII.7, trang 313).

Khối lượng ống: Gô = Vvlo . ρ = 0,173. 7900 = 1336,7 kg

Khối lượng buồng đốt: Gbd = Vvlbd. ρ = 0,034. 7900 = 268,6 kg

Khối lượng buồng bốc: Gbb = Vvlbb. ρ = 0,183. 7900 = 1445,7 kg

Khối lượng nắp: Gn = 438 kg

Khối lượng đáy: Gđ = Vvlđ. ρ = 0,042. 7900 = 331,8 kg

59
 Khối lượng vỉ ống: Gv = Vvlv. ρ = 0,058. 7900 = 458,2 kg

 Vật liệu làm bích là thép mang mã hiệu CT3, ρ = 7850 kg/m 3 (Sổ tay
tập 2, bảng XII.7, trang 313).

Khối lượng của bích: Gb = Vb. ρ = 0,0198. 7850 = 115,43 kg.

.7.4. Tổng khối lượng

Khối lượng thiết bị:

GTB = Gô + Gbd + Gbb + Gn + Gđ + Gv + Gb

= 1336,7+268.6+1445,7+438+331,8+458,2+115,43= 4434,43 kg

Khối lượng dung dịch nặng nhất có thể có trong nồi cô đặc:

Gdd = 1,292 . 1098,63 = 1419,43 kg.

Trong đó:

∑V = 1,292 m3 : tổng thể tích dung dịch đưa vào thiết bị

ρ = 1098,63 kg/m3 : khối lượng riêng của dung dịch ở nồng độ trung bình.

Tổng khối lượng: G = GTB + Gdd = 4434,43 + 1419,43 = 5853,86 kg

Tải trọng cho 1 tai đỡ (P):

P = G. 9,81 = 5853,86. 9,81 = 57426,367 N 5,74. N.

60
 Chọn chân đỡ tai treo:

Dự phòng chọn tải trọng là 6.N

Chọn vật liệu là thép CT3

Chọn thiết bị gồm 2 trai treo

Tải trọng ở mỗi tai treo là 3. N.

Tra bảng XIII.36, Sổ tay tập 2, trang 438 và nội suy ta có các kích thước
tai treo

Bảng 6.4. Số liệu kích thước của tai treo

Tải Khối
Tải
trọn lượn
Bề trọng
g g
mặt cho
Tê cho L B B1 H S l a d một
đỡ phép
n phé tai
F.10 lên F
gọi p 4
treo
q.10-6
G.1 (kg)
(m2) (N/m2
0-4
) mm
(N)

Tai
163,3 133,3 143,3 236,6 8,6 66,6 2 3
tre 3,0 297 1,41 4,77
3 3 3 3 7 7 0 0
o1

Tai
163,3 133,3 143,3 236,6 8,6 66,6 2 3
tre 3,0 297 1,41 4,77
3 3 3 3 7 7 0 0
o2

61
 Chương 7. TÍNH TOÁN THIẾT BỊ PHỤ

7.1. Tính thiết bị ngưng tụ baromet

7.1.1. Lượng nước lạnh tưới vào thiết bị ngưng tụ

Theo công thức VI.51 Sổ tay tập 2, trang 84:

Trong đó:

: lượng nước lạnh tưới vào thiết bị, kg/s.

W: lượng hơi thứ đi vào thiết bị ngưng tụ, kg/s.

i: hàm nhiệt của hơi ngưng, I = 2612 KJ/kg.

: nhiệt độ đầu, cuối của nước làm nguội, lấy = 30oC.

= oC.

: nhiệt độ hơi bão hòa ngưng tụ, oC.

: nhiệt dung riêng trung bình của nước, tra theo nhiệt độ trung bình,
kJ/kg.k.

7.1.2. Thể tích không khí và khí không ngưng cần hút ra khỏi thiết bị

Lượng khí cần hút ra khỏi thiết bị ngưng tụ baromet được tính theo công
thức VI.47 Sổ tay tập 2, trang 84:

= 7,755.10-3 (kg/s).

Trong đó:

lượng nước lạnh tưới vào thiết bị, kg/s.

W : lượng hơi đi vào thiết bị ngưng tụ, kg/s.

62
 Thể tích khí không ngưng cần hút ra khỏi thiết bị tính theo VI.49 Sổ tay
tập 2, trang 84:

288.Gkk ( 273  t kk )
Vkk 
p ng  p h

Theo công thức VI.50 Sổ tay tập 2, trang 84, ta có:

tkk = t2d + 4 + 0,1 (t2c– t2d) = 30 + 4 + 0,1.( 59,2 – 30) = 36,92 37(oC)

png = 0,26 at = 25497,3 N/m2: áp suất làm việc của thiết bị ngưng tụ.

ph = 0,0645 at = 6323,526 N/m2: áp suất riêng phần của hơi nước trong
hỗn hợp ở nhiệt độ tkk (tra ở “Bảng tra cứu quá trình cơ học truyền nhiệt –
truyền khối, Bảng 56 trang 45).

7.1.3. Các kích thước chủ yếu của thiết bị ngưng tụ baromet

 Đường kính trong thiết bị (Dtr)

Theo VI.52 Sổ tay tập 2, trang 84, ta có đường kính trong thiết bị ngưng
tụ:

Trong đó:

W: lượng hơi thứ ngưng tụ, W = 0,738 kg/s.

h: tốc độ hơi trong thiết bị ngưng tụ, chọn h = 30 m/s (theo Sổ tay tập
2, trang 85).

h: khối lượng riêng của hơi, tra bảng 57 Bảng tra cứu cơ học truyền
nhiệt – truyền khối, trang 46 và nội suy : ở 0,26 at được h = 0,164 kg/m3.

Vậy:

Chọn đường kính trong của thiết bị ngưng tụ là 550 mm.

 Kích thước tấm ngăn

Thường có dạng viên phân để làm việc tốt .

63
 Theo VI.53 Sổ tay tập 2, trang 85, chiều rộng tấm ngăn (b):

b = Dtr / 2 + 50 = 550/2 +50 = 325 mm.

 Theo Sổ tay tập 2, trang 85, bề dày tấm ngăn (): chọn  = 4 mm.

 Theo Sổ tay tập 2, trang 85: chọn nước sông (ao, hồ) để ngưng tụ hơi thứ thì
đường kính lổ d = 5 mm.

 Theo Sổ tay tập 2, trang 85, chọn chiều cao gờ tấm ngăn là: 40 mm. Chọn tốc
độ tia nước là 0,62 m/s.

 Đường kính trong ống baromet (dbr)

Theo công thức VI.58 Sổ tay tập 2, trang 86:

Trong đó:

W: lượng hơi thứ ngưng tụ, W = 0,738 kg/s.

Gn: lượng nước vào thiết bị ngưng tụ, Gn = 14,278 kg/s.

: tốc độ của hỗn hợp nước và chất lỏng đã ngưng chảy trong ống
baromet, m/s, thường lấy = 0,6 m/s.

= 0,1785 m/s.

 Chiều cao ống baromet (H)

Theo VI.58 Sổ tay tập 2, trang 86, ta có:

H = h1 + h2 + 0,5 m (1)

Trong đó:

h1: chiều cao cột nước trong ống baromet cân bằng với hiệu số trong áp
suất khí quyển và trong thiết bị ngưng tụ.

H2: chiều cao cột nước trong ống baromet cần để khắc phục trở lực khi
nước chảy trong ống.

 Tính h1
64
 Theo VI.59 Sổ tay tập 2, trang 86:

Trong đó:

b: áp suất chân không trong thiết bị, mmHg.

 Tính h2

Theo VI.60 Sổ tay tập 2, trang 87:

,m

Ta lấy hệ số trở lực khi vào ống và khi ra khỏi ống = 1 thì công thức
(VI.60) sẽ có dạng:

,m

Trong đó:

dbr: đường kính ống Baromet, dbr = 200mm.

: hệ số trở lực do ma sát khi nước chảy trong ống, (W/m.độ).

H: chiều cao tổng cộng trong ống Baromet, m.

g = 9,81 m/s2.

: tốc độ nước chảy trong ống.

Chuẩn số Re :

Theo CT II.58 Sổ tay tập 1, trang 377:

Trong đó:

: khối lượng riêng nước lấy ở nhiệt độ trung bình 47,80C.

dbr: đường kính ống Baromet, m.

: độ nhớt động lực nước

Chọn ống thép nên độ nhám  = 0,2 mm.[ Bảng tra cứu, quá trình cơ học
truyền nhiệt – truyền khối, trang 19].

65
 Như vậy, dòng nước trong ống baromet ở chế độ chảy xoáy, ở chế độ
xoáy, hệ số ma sát được tính theo CT II.65 Sổ tay tập 1, trang 380:

Hệ số trở lực do ma sát khi nước chảy trong ống:

(W/m.độ)

Trong đó:

: độ nhám tương đối, xác định theo CT II. 66 Sổ tay tập 1, trang 380:

 Chiều cao cần thiết

Từ phương trình (1) thì:

Giải phương trình ta được: H = 8,765 m .

Chọn H = 11 m.

7.2. Tính toán và chọn bơm

7.2.1. Bơm chân không

Bơm là máy thủy lực dùng để vận chuyển và truyền năng lượng cho chất
lỏng.Các đại lượng đặc trưng của bơm là năng suất, áp suất, hiệu suất, công
suất tiêu hao và hệ số quay nhanh.

Công suất bơm chân không là:

Trong đó:

CK: hệ số hiệu chỉnh, CK = 0,8.

M: chỉ số đa biến, m = 1,3.

P1: áp suất khí lúc hút.

P2: áp suất khí quyển bằng áp suất khí lúc đẩy, chọn p2 = 1,033 at.

66
  Áp suất không khí trong thiết bị ngưng tụ:

pkk = p1 = png – ph = 0,25 – 0,1639 = 0,0861 at =8446,41 N/m2.

Trong đó:

png: áp suất làm việc của thiết bị ngưng tụ.

Ph: áp suất riêng phần của hơi nước trong hỗn hợp ở nhiệt độ không khí
40

Vkk: thể tích không khí cần hút khỏi thiết bị: Vkk = 0,0636 m3/s.

 Công suất bơm:

7.2.2. Chọn bơm chân không

Dùng bơm chân không không cần dầu bôi trơn, có thể hút không khí, hơi
nước. Chọn bơm chân không vòng nước hai cấp HWVP. Có các thông số khác
như sau:

 Kiểu HWVP – 2.

 Độ chân không: 30 ~ 150 Torr.

 Lưu lượng từ 450 ~ 28000 lít / phút.

 Công suất động cơ 1,5 ~ 75 kW.

 Truyền động bằng khớp nối cứng, dây đai hoặc hộp số tùy theo tốc độ quay
tiêu chuẩn của đầu bơm.

 Hoạt động êm ái, tuổi thọ vòng bi cao, ít phải bảo dưỡng.

 Lượng nước làm kín thấp.

 Vật liệu cánh, trục bơm được làm từ thép không gỉ 304 hoặc 316 giảm đáng kể
sự ăn mòn các chất acd lẫn không môi trường khí và nước.

67
 LỜI KẾT LUẬN

Tính toán, thiết kế cho một thiết bị hoạt động và vận hành theo đúng
công suất và hiệu suất cho một mẻ đường sản xuất ra là một việc quan trọng.

Với những kiến thức và hiểu biết ít ỏi của mình, em chỉ có thể trình bày
sơ lược về nguyên liệu cũng như sản phẩm theo yêu cầu, về nồi cô đặc, cách
tính toán và thiết kế cho nồi cô đặc và những vấn đề liên quan khác nữa.

Thông qua đồ án, em cũng đã tích góp cho mình nhiều kiến thức về thiết
bị, về nhà máy, cách tính toán thiết kế trong nhà máy….

Nếu có điều gì sai sót, em rất mong được sự thông cảm và góp ý từ Thầy.

Em xin chân thành cám ơn!

68
 TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Phạm Văn Bôn, Quá trình và Thiết bị công nghệ hóa học và thực phẩm- Bài
tập truyền nhiệt, Nhà xuất bản Đại học Quốc gia TP HCM, 2013.

2. Phạm Văn Bôn, Nguyễn Đình Thọ, Quá trình và Thiết bị công nghệ hóa học
và thực phẩm tập 5 – Quá trình và Thiết bị truyền nhiệt , Nhà xuất bản Đại
học Quốc gia TP HCM, 2011.

3. Phạm Văn Bôn, Vũ Bá Minh, Quá trình và thiết bị công nghệ hóa học và thực
phẩm tập 10- Ví dụ và Bài tập.

4. TS. Trần Xoa, TS. Nguyễn Trọng Khuông, KS Hồ Lê Viên, Sổ tay Quá trình
và Thiết bị công nghệ hóa chất tập 1, Nhà xuất bản Khoa học và Kỹ thuật, Hà
Nội.

5. TS. Trần Xoa, TS. Nguyễn Trọng Khuông, TS. Phạm Xuân Toản, Sổ tayQuá
trình và Thiết bị công nghệ hóa chất tập 2, Nhà xuất bản Khoa học và Kỹ
thuật năm 2006.

6. Bộ môn Máy và Thiết bị, Bảng tra cứu quá trình cơ học truyền nhiệt – truyền
khối, Nhà xuất bản Đại học Quốc gia TP HCM, 2012.

7. Hồ Lê Viên, Tính toán thiết kế các chi tiết thiết bị hóa chất và dầu khí, Nhà
xuất bản Khoa học và Kỹ thuật.

69