Justyna Gadzińska

Scenariusz zajęć Rytmiki

Temat: „Czasem słońce czasem deszcz” – gry i zabawy muzyczne inspirowane jesienią

Grupa wiekowa: 5-6-latki

Czas realizacji: 30 minut

Cele główne:

- kształtowanie muzykalności dzieci;

- rozwijanie pamięci muzycznej.

Cele szczegółowe:

- kształtowanie słuchu wysokościowego;

- rozwijanie poczucia rytmu;

- doskonalenie umiejętności reagowania na ustalone sygnały dźwiękowe;

- utrwalanie nazw darów jesieni;

- doskonalenie umiejętności przeliczania elementów w zbiorach;

- wdrażanie do udziału w zabawach muzyczno-ruchowych według określonych zasad.

Tok zajęć:

I CZĘŚĆ WSTĘPNA

Nauczyciel wita się z dziećmi i zaprasza je do wspólnej zabawy, wszyscy ustawiają się
w kole. Prowadzący przedstawia dzieciom w jakich aktywnościach będą brały udział na
początku zajęć.
1. Piosenka powitalna „Podajmy sobie ręce”1

Nauczyciel wspólnie z dziećmi śpiewa piosenkę na powitanie. Wszyscy pokazują gesty

dopasowane do tekstu piosenki.

Nauczyciel odtwarza piosenkę z dowolnego nośnika danych i śpiewa razem z dziećmi.

Do momentu aż wszyscy uczestnicy nie będą w pełni pamiętali tekstu, melodii lub gestów
towarzyszących piosence zaleca się by prowadzący zrezygnował z akompaniamentu

Środki dydaktyczne:

- nagranie piosenki „Podajmy sobie ręce”. + NUTY!!!

2. Marsz przedszkolaków – zabawa kształtująca słuch wysokościowy i poczucie rytmu

Nauczyciel gra na pianinie melodie dopasowane do różnego sposobu poruszania się:

swobodnym krokiem w dowolnym kierunku; maszerując wysoko unosząc kolana, na palcach,
na piętach, na zewnętrznych częściach stóp, do tyłu. Dzieci słuchają uważnie losowo
zmieniających się melodii i reagują poruszając się w sposób adekwatny do muzyki. Akord
opadający oznacza zakończenie zabawy a dzieci ustawiają się w kole.

*** Alternatywnie można zastąpić pianino instrumentarium Orffa, jednak należy dopasować
i zapoznać dzieci z podziałem, który instrument odpowiada danemu sposobowi poruszania się
np ćwierćnuty grane na tamburynie sygnalizują marsz, szesnastki grane na janczarach
oznaczają bieg na palcach itd.

Środki dydaktyczne: pianino lub inny instrument melodyczny bądź instrumentarium Orffa.

3. „Deszczowy spacerek”2 – zabawa paluszkowa

Grupa siada z nauczycielem w kole. Prowadzący kilkukrotnie prezentuje zabawę paluszkową,

następnie zachęca dzieci do powtarzania najpierw kolejnych partii rymowanki, a następnie
całego tekstu od początku do końca.

1 U. Smoczyńska-Nachtman, Podajmy sobie ręce. Piosenki dziecięce różnych narodów z zabawami. Wydanie
pierwsze, WSiP, Warszawa 1989, s. 7-9.
2 K. Sąsiadek, Zabawy paluszkowe, Wyd. Media Rodzina, Poznań 2005, s. 12-13.
„Poszła Pani na spacerek (palec wskazujący i środkowy pokazują kroki),

Deszczowe chmury przywiał wiaterek (głęboki wydech),

Gdy daleko od domu już była deszcz zaczął padać – parasol rozłożyła (przykładamy
wskazujący palec lewej dłoni do wnętrz rozłożonej prawej dłoni),

Gdy kropla za kroplą spadła, Pani pod parasol się schowała (palce jednej dłoni naśladują
krople deszczu, spadają na wierzchnią część drugiej dłoni),

Gdy deszczyk przestał padać, (przykładamy wskazujący palec lewej dłoni do wnętrz rozłożonej
prawej dłoni),

parasol złożyła i do domu wróciła (palec wskazujący i środkowy pokazują kroki).

Prowadzący rozpoczyna rozmowę z dziećmi, która ma za zadanie naprowadzić je na kontekst,

tematykę prowadzonych zajęć – zabawy muzyczne i piosenki nawiązują do jesieni.
Przykładowe pytania: Jak myślicie, o jakiej porze roku najczęściej pada deszcz i musimy
zabierać za sobą parasol by nie zmoknąć? W czasie jakiej pory roku możemy zbierać kasztany,
żołędzie, liście itd.? Która pora roku kojarzy nam się z kolorami żółtym, złotym, brązowym,
pomarańczowym? Kiedy zwierzęta zaczynają przygotowywać się do zimy robiąc zapasy
w swoich jamach?

Środki dydaktyczne:

- plansza z jesiennym krajobrazem;

- ilustracje zwierząt np. wiewiórki, jeża, niedźwiedzia, lisa;

- tzw. dary jesieni dostępne w sali lub ilustracje przedstawiające kasztany, żołędzie itd.
II CZĘŚĆ GŁÓWNA

1. Zapasy na zimę – zabawa muzyczno-ruchowa rozwijająca umiejętność przeliczania

elementów w zbiorach

Nauczyciel przedstawia zasady zabawy. Dzieci zamieniają się w leśne zwierzęta, które
postanowiły zgromadzić zapasy na zimę np. liście, kasztany i żołędzie. Jednak będą mogły to
robić dopiero gdy muzyka ucichnie i usłyszą dźwięk instrumentu: bębenka baskijskiego,
klawesów lub pudełka akustycznego. Prowadzący objaśnia, że na dźwięk bębenka zwierzątka
zbierają tylko liście, brzmienie klawesów oznacza zbieranie kasztanów, a pudełka
akustycznego żołędzi. Warto ułożyć na dywanie lub zestawić na stoliku instrument
z konkretnym darem jesieni, który mają zebrać na ustalony sygnał.

Liście, kasztany i żołędzie rozkładamy na dywanie. Każde dziecko otrzymuje szarfę, która
będzie wyznaczała miejsce, gdzie będzie odkładało zebrane dary jesieni.

Dzieci poruszają się w rytm muzyki, gdy pojawi się pauza i usłyszą dźwięk ustalonego
instrumentu szukają i układają w granicach swojej szarfy tyle kasztanów, liści lub żołędzi ile
dźwięków usłyszą. Następnie nauczyciel sprawdza czy każde dziecko wybrało odpowiedni
jesienny plon oraz czy liczba elementów w zbiorze jest właściwa. Zabawę powtarzamy
kilkukrotnie tak by każde dziecko poprawnie wykonało zadanie, jednak należy kontrolować
poziom zainteresowania dzieci i zakończyć ją zanim nastąpi przesyt proponowaną aktywnością.
Informujemy dzieci, że zabawa dobiegła końca, a one znów stają się przedszkolakami.

Proponowana aktywność oddziałuje korzystanie na rozwój poczucia rytmu dzieci, rozwija

umiejętność udziału w zabawie według określonych zasad, a dzięki zastosowaniu różnych
sygnałów dźwiękowych i przypisanych ich zachowań rozwija dziecięcą uwagę i koncentrację.
W tej zabawie wykorzystujemy także elementy edukacji matematycznej oraz doskonalimy
umiejętność przeliczania elementów i łączenia je w zbiory.

Środki dydaktyczne:

- nagranie Antonio Vivaldi – Koncert F-dur cz. I Allegro – „Jesień”;

- instrumenty perkusyjne np. bębenek baskijski, klawesy, pudełko akustyczne;

- materiał naturalny: liście, kasztany, żołędzie.

2. Jesienna aura – zabawa muzyczno-ruchowa kształtująca umiejętność rozróżniania
systemów durowego i mollowego.

Prowadzący przedstawia i opisuje dwa kontrastujące obrazki prezentujące pogodę, jaka

występuje jesienią:

- ilustracja przedstawiająca piękną słoneczną jesienią;

- ilustracja przedstawiająca jesienną pluchę, deszczową aurę.

Prosi dzieci, aby spróbowały określić jaka muzyka pasowałaby do pierwszego i drugiego
obrazka Przykładowe pytania: Gdybyśmy tworzyli bajkę, której akcja toczy się w królestwie,
w którym zawsze pada deszcz i panuje jesienna słota, jak myślicie, jaka muzyka pasowałaby do
takiej opowieści? Wesoła i radosna czy smutna i ponura? Gdybyśmy chcieli pokazać naszymi
buziami miny, która pasują do pierwszego i drugiego obrazka to jakby one wyglądały?

Nauczyciel wyjaśnia zasady zabawy: dzieci poruszają się swobodnie w rytm piosenki
Kap kap”. Gdy muzyka ucichnie usłyszą melodię graną przez nauczyciela na instrumencie:
wesołą (durową) lub smutną (mollową). Wesoła melodia oznacza, że do przedszkola zawitało
jesienne słoneczko i dzieci z radością poruszają się wskakując tylko do zielonych obręczy.
Gdy muzyka jest smutna oznacza to deszczową pogodę i dzieci chwytają za czerwone obręcze
trzymając je nad głową jakby osłaniały się od kropel deszczu. Gdy nauczyciel przestanie grać
i znów zabrzmi piosenka Kap kap dzieci znów swobodnie poruszają się po sali.
Powtarzamy zabawę kilkukrotnie gdy uznamy, że wszystkie dzieci poprawnie reagują na
zmieniające się sygnały dźwiękowe.

Środki dydaktyczne:

- nagranie piosenki Kap kap3;

- ilustracja przedstawiająca słoneczną jesienną pogodę i deszczową jesienną aurę;

- plastikowe obręcze w kolorze zielonym i czerwonym;

- instrument muzyczny np. pianino, skrzypce, gitara.

3 https://www.youtube.com/watch?v=j7af3--EWWQ
3. Zabawa z gumą sensoryczną

Prowadzący zaprasza dzieci by usiadły w kole i wręcza im gumę sensoryczną, zaczyna

opowiadać bajkę, która nawiązuje do zmiennej jesiennej pogody. Zadaniem dzieci jest poruszać
gumą sensoryczną lub wydawać dźwięki techniką Body percussion zgodnie z przebiegiem
opowiadania. Uderzanie puszkami palców o dywan oznacza lekki deszczyk, tupanie nogami to
silny i gwałtowny wiatr, dźwięk sz-sz to naśladowanie szumu wiatr, a guma imituje np. gałęzie
drzew smagane wiatrem. Przykładowy tekst opowiadania:

Środki dydaktyczne:

- guma sensoryczna.

CZĘŚĆ KOŃCOWA

Zabawa relaksacyjna / wyciszająca

Bibliografia:

1. Smoczyńska-Nachtman U., Podajmy sobie ręce. Piosenki dziecięce różnych narodów

z zabawami. Wydanie pierwsze, Warszawa 1989.

2. Sąsiadek K., Zabawy paluszkowe, Wyd. Media Rodzina, Poznań 2005.

Netografia:

https://www.youtube.com/watch?v=j7af3--EWWQ