PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE LEKCJI

SZKOŁA PODSTAWOWA

SCENARIUSZ I – KLASA 1

Temat lekcji: Radość, smutek.

Zapis w dzienniku:
Rozpoznawanie i nazywanie uczucia radości i smutku. Rozmowa na temat Święta Wszystkich Świętych.
Zabawa i drama „Jest mi wesoło, jest mi smutno”. Zapoznanie dzieci z pojęciem: „żałoba” oraz
sposobami radzenia sobie w chwilach żałoby.
Pokazanie miejsca na terenie szkoły, w którym znajduje się gabinet psychologa. Oznaki późnej jesieni.
Zapoznanie z utworem Vivaldiego „Jesień”. Praca plastyczna „Cztery pory roku jesień”. (treści
matematyczne zgodnie z rozkładem materiału)

Środki dydaktyczne:
- ilustracje osób wyrażających miną uczucie radości, bądź smutku,
- karteczki dla każdego dziecka z napisem tematu lekcji: RADOŚĆ, SMUTEK,
- przyniesione przez dzieci zdjęcia przedstawiające ich przodków,
- trzy kartki z napisami tematów scenek do przedstawienia,
- ilustracje przedstawiające późną jesień,
- arkusze szarego papieru,
- materiały plastyczne potrzebne do przedstawienia pracy,
- utwór Vivaldiego „Cztery pory roku”, odtwarzacz

Cele:
- uczenie rozpoznawania i nazywania uczuć,
- rozwijanie umiejętności radzenia sobie z uczuciem żalu, żałoby
- troska o pamięć bliskich, którzy umarli,
- umiejętność rozpoznawania oznak późnej jesieni,
- zapoznanie z utworem Vivaldiego „Jesień”

Przebieg lekcji:

I.
1. Na tablicy rozwieszone ilustracje przedstawiające ludzi w różnym nastroju: radości, smutku.
2. Spójrzcie na tablicę i spróbujcie odgadnąć o czym będziemy dzisiaj na lekcjach rozmawiać?
3. Wspólne ustalenie tematu lekcji: Radość, smutek.
4. Wklejenie do zeszytu karteczek (przygotowanych i rozłożonych na ławkach dzieci przed lekcją,
przez nauczyciela) z napisem: RADOŚC, SMUTEK
5. Rozmowa z dziećmi na temat ilustracji:
 Kogo widzimy na ilustracjach?
 Co możemy powiedzieć o tych osobach, w jakim są nastroju ?
 Po czym poznajemy, gdy ktoś jest smutny, a po czym gdy jest wesoły?
 Kto z was wie, jak możemy pogrupować te ilustracje biorąc pod uwagę nastrój osób,
które się na nich znajdują ?
(dokonanie podziału na dwie grupy: smutni, weseli)
 W jakich sytuacjach cieszymy się ?
  A kiedy jest nam smutno ?
 Propozycja przedstawienia w zeszytach, za pomocą rysunku, swojego obecnego
nastroju (może to być tylko odpowiednia mina).
 Próba odgadnięcia przez Nauczyciela nastroju niektórych dzieci.
 Swobodne wypowiedzi dzieci na temat ich nastroju.
 Połączenie za pomocą strzałki, przedstawionego za pomocą rysunku nastroju,
z odpowiednim wyrazem z tematu lekcji: radość bądź smutek.
 Jak sądzicie, czy można dzielić się z innymi osobami radością i smutkiem?
 W jaki sposób dzielimy się radością, a w jakim smutkiem?
 Co człowiek czuje, gdy dzieli się radością, a co czuje, gdy dzieli się smutkiem? (radość
jest większa, a smutek mniejszy).

6. Zabawa: Jest mi wesoło jest mi smutno:

Dzieci wstają. Ustawiają się w kółko. Na środek wychodzi nauczyciel i poleca naśladować
ruchem i odpowiednią miną różne sytuacje np. dostałem szóstkę, dziś są moje urodziny,
dostałem dwójkę, zaginął mój ulubiony pies, jestem chory itp.

II.

7. Powrót na miejsca. Rozmowa z dziećmi na temat zbliżającego się Święta Wszystkich Świętych:

 Kto z was wie jakie święto będziemy obchodzili już wkrótce?

(Dzień Wszystkich Świętych)
 Którego dokładnie dnia w roku obchodzimy to święto?
 Napis na tablicy: 1 Listopada - Święto Wszystkich Świętych
 Czy jest to radosne czy smutne święto?
 Kto z was pamiętał i przyniósł dzisiaj na lekcję zdjęcie bliskiej osoby
z rodziny, która już umarła?
 Oglądanie przyniesionych przez dzieci zdjęć i krótkie przedstawienie osób
znajdujących się na nich.
 Czy ludzie pamiętają o osobach, które już od nas odeszły, umarły?
 Co robicie w Dniu Wszystkich Świętych razem ze swoją najbliższą rodziną?
 Czy ktoś z was przeżył już w swoim życiu śmierć bliskiej osoby?
 Co wtedy czułeś? Jak się zachowywałeś? Jak zachowywali się twoi bliscy?
(smutek, poczucie winy, bezsilność, poczucie przytłoczenia, pogrążenia, samotność,
złość lub wściekłość, pustkę, poczucie zagrożenia, strach przed przyszłością)
 Kto z was wie, jak jednym słowem możemy nazwać nasze odczucia, nasze często
dziwne, niezrozumiałe zachowania po śmierci bliskiej nam osoby?
 Dzieci próbują odgadnąć szukane słowo: ŻAŁOBA
 Nauczyciel zapisuje na tablicy pod słowem: Smutek- z tematu lekcji-słowo:
ŻAŁOBA
 Jak sądzicie, czy żałoba trwa zawsze?
 Kto z was wie, do kogo możemy zwrócić się o pomoc, gdy przeżywamy
trudności np. gdy jesteśmy w żałobie, gdy jest nam bardzo smutno, gdy mamy
problem, gdy nie potrafimy poradzić sobie z jakąś życiową sytuacją np. wtedy, gdy ktoś
bliski nam umrze?
 Wspólne ustalenie odpowiedzi na powyższe pytanie: rodzice, zaprzyjaźniony
nauczyciel, ksiądz, psycholog.
  Wiecie, gdzie w naszej szkole znajduje się gabinet pani psycholog?
(propozycja wyjścia i pokazania gabinetu psychologa).

8. Ćwiczenia dramowe – Jest mi wesoło, Jest mi smutno

 Podział klasy na trzy grupy.

 Każda grupa otrzymuje kartkę, na której zapisane jest zadanie do wykonania:
Przedstawcie jak najkrócej za pomocą ruchu i odpowiedniej miny następujące sceny:
- bal wszystkich świętych,
- moja mama jest chora
- wypadek na drodze

9. Przedstawienie scenek przez poszczególne grupy. Po każdym przedstawieniu omawiamy

treść, ze szczególnym uwzględnieniem nastroju smutku lub radości.
Wspólna ocena poszczególnych przedstawień.

III.
10. Jaką mamy teraz porę roku?
Jest już jesień.
Czy jesień jest smutną czy radosną porą roku?
Dlaczego jesień kojarzy nam się raczej ze smutkiem?
Nauczyciel umieszcza na tablicy ilustracje późnej jesieni.

Spójrzcie na ilustracje, spróbujcie odgadnąć dlaczego jesień jest raczej smutną porą roku?
(opadają liście, na dworze coraz szybciej robi się ciemno, jest coraz zimniej, ptaki odlatują do
ciepłych krajów, często pada deszcz, rzadziej niż w innych porach roku świeci słońce, ludzie
częściej chorują).
Propozycja naśladowania ruchem, mimiką i głosem oznak późnej jesieni:
 Szumią drzewa
 Opadają liście
 Odlatują ptaki
 Zwierzęta szykują się do snu
 Zwierzęta zbierają zapasy na zimę
 Liście szeleszczą pod nogami
 Słońce nieśmiało wygląda zza chmur
 Pada deszczyk
 Pada rzęsisty deszcz
IV.

11. Propozycja odsłuchania utworu (bądź jego fragmentów) Vivaldiego „Cztery pory roku”.
12. Próba odgadnięcia przez dzieci tytułów poszczególnych pór roku przedstawionych za pomocą
muzyki.
13. Omówienie nastroju poszczególnych części utworu. Które są radosne, a które smutne?
Po czym to poznałyście? (wesołe, smutne, wysokie, niskie, szybkie, wolne dźwięki).
14. Praca plastyczna w grupach 3-4 osobowych. Przedstaw na planszy szarego papieru ilustrację
do muzyki Vivaldiego „Cztery Pory Roku – JESIEŃ”.
Przy dźwiękach muzyki dzieci malują farbami (lub inna technika plastyczna) Jesień.
Oglądanie, omawianie i ocena prac.
Umieszczenie prac na wystawie.
 V.

15. Podsumowanie lekcji:

 O jakich uczuciach dzisiaj rozmawialiśmy? (radość, smutek)
 Kiedy obchodzimy Dzień Wszystkich Świętych?
 Co to jest żałoba?
 Kto może pomóc osobom będącym w żałobie?
 Jakie zmiany zachodzą w przyrodzie późną jesienią?
 Kto z was pamięta nazwisko kompozytora utworu „Cztery pory roku?”

16. Pochwała dzieci, które były najbardziej aktywne podczas lekcji.

SCENARIUSZ II – KLASA 2

Temat: Nasi przodkowie. Bajka „Lustro”.

Zapis w dzienniku:
Pamiętamy o zmarłych - oglądanie zdjęć i albumów przedstawiających przodków, wypowiedzi dzieci na
ich temat w związku ze zbliżającym się Świętem Wszystkich Świętych. Zabawy naszych dziadków.
Próba obniżenia poziomu lęku przed śmiercią poprzez zapoznanie z treścią bajki M. Molickiej pt.
”Lustro”. Kształcenie wyobraźni poprzez pracę plastyczną: Jak wygląda Niebo?
(treści matematyczne zgodnie z rozkładem materiału)

Środki dydaktyczne:
- zdjęcia, albumy przedstawiające przodków
- Bajka M. Molickiej pt.” Lustro”
- arkusze papieru, farby

Cele:
- troska o pamięć tych co odeszli,
- kreowanie pogodnej atmosfery,
- obniżenie poziomu lęku przed śmiercią,
- nabycie innego sposobu myślenia o śmierci i o tym co się dzieje po niej,
- kształcenie umiejętności wypowiadania się na określony temat

Przebieg lekcji:

I.
1. Dzieci siedzą w kręgu. Mają ze sobą rodzinne zdjęcia, albumy. Oglądanie zdjęć. Swobodna
rozmowa na temat przodków i zbliżającego się Święta Wszystkich Świętych:
 Z rozsypanki liniowej dzieci odczytują temat lekcji. Przeskakując co dwie litery, odczytaj
temat dzisiejszej lekcji:

NOARSHICPEROZYOADPKZOMWSIRE BSALJCKZAVLIUWSDTBRAO

 Zapis tematu lekcji do zeszytów.

 Kto z was pamięta jakie święto corocznie obchodzimy Pierwszego Listopada?
 Co w tym dniu robicie wraz ze swoją najbliższą rodziną ?
  Jak sądzicie, w jakim celu prosiłam was, żebyście przyniosły zdjęcia swoich przodków
i dowiedziały się od swoich rodziców, dziadków co robili, jak żyli ? (umocnienie więzi
rodzinnych, pamięć o umarłych poprzez troskę o ich groby, modlitwę w ich intencji)
 Wypowiedzi dzieci na temat przyniesionych zdjęć: Kogo przedstawiają wasze zdjęcia? Jak
wyglądali nasi przodkowie? Kto z was wie, czym się zajmowali? Kto z was pamięta swoją
prababcię lub pradziadka? W jaki sposób wy i wasze rodziny troszczycie się
o pamięć tych co umarli?

2. Zabawy naszych przodków - propozycja zabawy w:

- Stoi różyczka
- Karuzela
- Stary niedźwiedź mocno śpi

3. Jak uważacie, gdzie są teraz nasi przodkowie, których groby odwiedzamy i dbamy o nie, nie
tylko 1 Listopada? Gdzie są ich dusze? Czy mają dobrze, czy źle? (podkreślenie
chrześcijańskiej wiary w istnienie Nieba).

4. Zapoznanie z treścią bajki pt. ”Lustro”, której autorką jest Maria Molicka (Maria Molicka „Bajki
terapeutyczne dla dzieci”).

5. Omówienie treści bajki ze szczególnym ukierunkowaniem na to, co się działo po śmierci

Agnieszki:
 Kto jest głównym bohaterem bajki?
 Czy Agnieszka była taką samą dziewczynką jak my?
 Co spotkało Agnieszkę?
 Jak wyglądał świat, w którym znalazła się Agnieszka po śmierci?
 Kogo tam spotkała?
 Czy było jej dobrze czy źle?
 Skąd o ty wiemy? (odczytanie fragmentów bajki mówiących o tym, jak wyglądał świat,
w którym znalazła się Agnieszka po śmierci).

6. Podział klasy na 3-4 osobowe grupy.

Praca w grupach. Dokończ zdanie:

Świat w którym znalazła się Agnieszka po śmierci był……………..

Odczytanie prac dzieci, zapis na tablicy i wspólne ułożenie notatki do zeszytów np.
Świat, w którym znalazła się Agnieszka po śmierci był piękny. Zawsze świeciło w nim słońce,
nie odczuwało się bólu i zmęczenia. Agnieszka spotkała w nim swoją ukochaną babcię i nie
chciała już wracać do świata, w którym żyła.

7. Praca plastyczna: Jak wygląda Niebo? (propozycja przedstawienia pracy za pomocą farb, na
dużym arkuszu papieru – praca w grupach).
Wypowiedzi dzieci na temat wykonanych prac. Ocena. Wystawa.

8. Podsumowanie lekcji:
 O czym dzisiaj rozmawialiśmy na lekcjach?
 Kto był bohaterem bajki „Lustro”?
 Czy Agnieszka bała się śmierci?
 Dlaczego nie chciała wrócić do świata, w którym żyła?
SCENARIUSZ III – KLASA 3

Temat: Uczucia.

Zapis w dzienniku:
Próba wyjaśnienia pojęcia: uczucia. Rozpoznawanie i nazywanie uczuć. Dokonanie podziału uczuć na:
przyjemne i przykre. Ustalenie sposobu radzenia sobie z uczuciami przykrymi. Zapoznanie z treścią
bajki Doris Brett . Nadanie tytułu bajce. Ćwiczenia relaksacyjne. Rozmowa na temat śmierci na
podstawie przeżyć głównej bohaterki bajki-Ani. Zapoznanie z pojęciem: hospicjum, wolontariusz. Praca
plastyczna – wykonanie ilustracji do dowolnego fragmentu bajki.
(Lekcja matematyki zgodnie z rozkładem materiału).

Środki dydaktyczne:
- rozsypanka literowa wyrazu: uczucia (na dużych kartkach do umieszczenia na tablicy oraz dla
każdego dziecka),
- treść bajki Doris Brett (Doris Brett „Bajki, które leczą” cz.1, GWP 2006),
- kartki formatu A4 z wypisanymi nazwami uczuć,
- odtwarzacz, muzyka relaksacyjna,
- środki plastyczne do przedstawienia pracy,
- tamburyno,
- kserokopie tekstu bajki dla każdego dziecka,

Cele:
- zapoznanie z pojęciami, uczucia, wolontariusz, hospicjum,
- troska o zdrowie psychiczne poprzez wskazanie sposobów radzenia sobie z przykrymi uczuciami,
- uczenie dzieci wrażliwości na potrzeby emocjonalne kolegów,
- umiejętność rozpoznawania własnych i cudzych przeżyć emocjonalnych,
- zapoznanie z treścią bajki Doris Brett,
- kształtowanie umiejętności wypowiadania się na określony temat,
- przybliżenie dzieciom tematyki związanej ze śmiercią

Przebieg lekcji:

I.
1. Wspólne odgadnięcie tematu lekcji za pomocą rozsypanki literowej (umieszczonej na tablicy
oraz na ławkach przy każdym dziecku) : a, i, c ,u ,z, U, c
Wklejenie do zeszytów i zapis na tablicy treści ułożonego hasła: Uczucia

2. Jakie znacie uczucia? Pomogą nam w tym zagadki?

Na środek klasy wychodzą ochotnicy, którym nauczyciel wręcza kartkę z nazwą uczucia (np.
cierpienie, gniew, lęk, nienawiść, nuda, pogarda, radość, smutek, strach, szczęście, wstyd,
zakochanie, zazdrość, złość, żal). Dziecko stara się przedstawić je całej klasie odpowiednim
gestem, mimiką, głosem. Po każdym odgadnięciu przez pozostałe dzieci nazwy uczucia,
przyczepiamy kartkę na tablicy.

3. Wspólne odczytanie zapisanych na tablicy nazw uczuć.

4. Jak sądzicie co to są uczucia? Swobodne wypowiedzi dzieci. Próba ustalenia i zapis na tablicy
oraz w zeszytach definicji uczuć np. Każdy z nas przeżywa różne uczucia. Uczucia są
w nas. Towarzyszą nam od urodzenia. Odzwierciedlają nasz stosunek do otoczenia,
 a także do samego siebie.

5. Próba dokonania podziału uczuć na przykre i przyjemne.

Jak uważacie, czy wszystkie uczucia są przyjemne?
Dokonajmy podziału uczuć na przyjemne i przykre.
Nauczyciel pionową kreską dzieli tablicę na dwie części i zapisuje:

Uczucia przyjemne Uczucia przykre

Do tablicy podchodzą ochotnicy i zdejmując karki z nazwami uczuć umieszczają je po prawej

bądź po lewej stronie.
6. Kto z was spróbuje dokończyć zdanie, które zapiszę na tablicy:
Każdy człowiek chce przeżywać jak najwięcej uczuć………………….
Jeszcze raz wspólnie przeczytajmy nazwy uczuć przyjemnych.
Przepisanie do zeszytów powyższego zdania oraz treści tabelki.

7. Jakie sytuacje powodują, że się przeżywamy przykre uczucia?, Jak się czujemy, gdy je
przeżywamy np. gdy jesteśmy zagniewani, rozzłoszczeni, źli, smutni?
Praca w grupach - propozycja zapisania na kartkach odpowiedzi.
Odczytanie zapisanych odpowiedzi i swobodne wypowiedzi na ten temat.
Nauczyciel zwraca uwagę na to, że sytuacje, które nas złoszczą przyczyniają się do
przeżywania przykrych uczuć i w konsekwencji do najczęściej złego, niewłaściwego
zachowania, nie przynoszą nic dobrego, a ich konsekwencją są czyny złe.
Czy możemy pomóc sobie lub innym w sytuacjach kiedy ogarnie nas przykre uczucie? Czy
możemy zapobiec złym czynom wynikającym z przeżywania przykrych uczuć?
Czy znacie sposoby na to, aby pozbyć się przykrych uczuć?
Ukierunkowane wypowiedzi dzieci:
 Starać się unikać sytuacji, które nas złoszczą, przyczyniają się do naszego złego
samopoczucia.
 Starać się opanować.
 Nie działać w złości – najpierw pomyśl, potem rób.
 Podzielić się z zaufaną osobą dorosłą np. rodzicem, nauczycielem, babcią dziadkiem
swoim problemem związanym z przeżywaniem przykrego uczucia.
 Troszczyć się o swoje zdrowie, a więc codzienna gimnastyka, właściwe odżywianie –
to pomoże usunąć przykry nastrój.
 Starać się dostrzegać i pomagać innym, gdy przeżywają jakieś przykre uczucia.
  Porozmawiać z przyjacielem.
 Starać się relaksować i wypoczywać np. poprzez odpowiednie ćwiczenia oddechowe,
poprzez słuchanie muzyki relaksacyjnej (propozycja wykonania z dziećmi kilku
ćwiczeń oddechowych).
 Modlitwa – powierzenie się Bogu, oddanie Jemu swoich problemów.
8. „Rozwiązywanie konfliktów – scenki dramowe”
II.
9. Dzieci siadają w kręgu. Nauczyciel proponuje wysłuchanie treści bajki.
Bajkę tę napisała pani Doris Brett, nie ma ona swojego tytułu. Może my nadamy jej tytuł ?
Posłuchajcie i postarajcie się zwrócić uwagę na to, jakie uczucia przeżywała główna
bohaterka – Ania. Zastanówcie się, jaki można nadać jej tytuł?
Nauczyciel czyta dzieciom bajkę.(”Bajki, które leczą” s.160-177).

10. Czy podobała Wam się bajka? Jaka ona jest: smutna, czy wesoła? Jaki tytuł można nadać tej
bajce?
Propozycje dzieci. Zapis propozycji na tablicy. Wspólny wybór najtrafniejszego tytułu.
Przed przeczytaniem bajki prosiłam, żebyście zwrócili uwagę na to, jakie uczucia przeżywała
Ania. Proponuję, abyście dobrali się parami i wypisali na karteczkach nazwy uczuć, które
przeżywała główna bohaterka bajki.
Proszę, żeby jedna osoba z pary odczytała nam na głos to co zapisaliście oraz zapisała na
tablicy w odpowiednim miejscu.

Co czuła Ania?
Przyjemne uczucia Przykre uczucia
radość smutek
przyjaźń złość
zadowolenie żal
nadzieja nienawiść
szczęście lęk
miłość niepokój
wściekłość
żałobę

11. Praca z tekstem.

Nauczyciel rozdaje tekst bajki poszczególnym parom dzieci i poleca, aby zaznaczyły w nim
fragmenty mówiące o uczuciach Ani.
Odczytanie zaznaczonych fragmentów i przypisanie im odpowiednich nazw uczuć.
12. Ćwiczenie relaksacyjne przy otwartym oknie: swobodny marsz po sali w rytmie wystukiwanym
na tamburynie przez nauczyciela. Podczas przerw w wystukiwanym rytmie, dzieci wykonują
głęboki wdech, z uniesieniem rąk do góry i wydech powietrza, z opuszczeniem rąk,
a następnie chwytają za dłonie najbliżej stojące dziecko i mimiką wyrażają uczucie zapisane
i pokazane na kartce przez nauczyciela.

13. Jakie dwa przykre uczucia przeżyła Ania?

 Śmiertelny wypadek ulubionego kotka.
 Śmierć ukochanej cioci.

14. Ukierunkowana rozmowa na temat pomocy osobom nieuleczalnie chorym.

 Dlaczego umarła ukochana ciocia Ani? (zachorowała na nieuleczalną chorobę)
 Kto pomagał cioci Miłce, podczas jej choroby?
 Gdzie przebywała ciocia podczas swojej choroby?
 Kto z was przeżył podobną sytuację w swojej rodzinie?
 Jak można pomóc nieuleczalnie chorym, samotnym, starym osobom?
 Kto z was wie gdzie oprócz szpitala mogą szukać pomocy ludzie ciężko chorzy ?

Zapoznanie dzieci z pojęciem: HOSPICJUM to miejsce opieki nad ludźmi chorymi

i samotnymi (zapis w zeszytach definicji).
Podanie dzieciom informacji na temat, gdzie znajduje się najbliższe hospicjum.
 Kto pracuje w hospicjum?
- lekarz,
- psycholog,
- ksiądz,
- zapoznanie dzieci z pojęciem: WOLONTARIUSZ – to osoba pracująca
dobrowolnie, bezinteresownie na rzecz innych ( zapis w zeszytach definicji).
Czy my możemy być wolontariuszami ?
Jak sądzicie co moglibyśmy zrobić, aby pomóc osobom chorym, samotnym
w hospicjum? Propozycje dzieci np. przygotować przedstawienie i wystąpić
w hospicjum lub w Domu Starców, przygotować akcję charytatywną poprzez wspólne
przygotowanie i sprzedaż na terenie szkoły ozdób świątecznych lub też prac plastycznych itp.
Wspólny wybór formy pomocy.
Zapis w zeszytach: I my możemy być wolontariuszami.
Pomożemy chorym poprzez…………….

15. Uświadomienie dzieciom, jak można pomóc osobom przeżywającym uczucie żałoby.
 Porozmawiajmy o tym jak czuła się Ania po śmierci ukochanej cioci Miłki.
Ponowne odczytanie fragmentu bajki mówiącego o tym, co działo się po śmierci cioci.
  Co czuła Ania i jej rodzice po śmierci cioci ? (wielki żal, żałobę)
 Jak długo to trwało? (długo po śmierci Miłki czuli smutek)
 W jaki sposób rodzice pomogli Ani przeżyć to bardzo przykre uczucie?
- byli blisko niej,
- rozmawiali z nią o tym, jak będzie wyglądał pogrzeb i jak będą zachowywać się
ludzie będący na pogrzebie,
- współczuli Ani,
- po pogrzebie długo wspominali Miłkę, wspominali jej żarty, przypominali sobie co
robiła i mówiła
III.
16. Praca plastyczna: Słuchając muzyki (propozycja muzyki relaksacyjnej) przedstaw ilustrację do
fragmentu bajki, który wywarł na tobie uczucie smutku, bądź uczucie radości (technika
dowolna).
17. Wystawa, omówienie i ocena prac.
IV.
18. Podsumowanie lekcji:
 Kto z was pamięta co to są uczucia?
 Jakie znamy uczucia i jak je podzieliliśmy?
 W jaki sposób można sobie lub innym poradzić w sytuacji przeżywania żałoby?
 Co to jest hospicjum?
 Kto to jest wolontariusz?

19. Zadanie domowe:

Napisz w zeszycie, jak twoim zdaniem Ania pomogła przeżyć swojej nowej koleżance Joli,
śmierć jej babci.

SCENARIUSZ IV – KLASY 4 – 6
mgr Katarzyna Netter-Cyrta
dr Lidia Czartoryska-Górska

Temat: Ludzie, którym zawdzięczam tak wiele …

Scenariusz lekcji z języka polskiego

Forma pracy: jednostkowa, zbiorowa.

Metody: metoda zajęć praktycznych, problemowa.
Techniki: pnie wykonane z papieru, przyniesione przez uczniów suche liście.
Czas: 2 godziny lekcyjne (90 minut).
Przebieg lekcji.

1. Uczniowie wybierają cztery kolorowe paski papieru i zapisują na nich dokończone poniższe zdania.
a) Liście opadają, ponieważ... (np. nadszedł czas, by pożegnać złotą polską jesień).
b) Listopad to miesiąc, w którym ... (np. obchodzimy Uroczystość Wszystkich Świętych).
c) Opadające liście w tym miesiącu są symbolem... (np. odchodzenia).
d) W listopadzie czuję ... (np. smutek, zadumę).
Po zapisaniu każdy po kolei prezentuje swoje pomysły (chyba że nie chce).

2. Potem uczniowie wspólnie uzupełniają zdanie kluczowe (może być ustnie):

Czy listopad to tylko czas refleksji nad tymi, którzy odeszli, z którymi musieliśmy się rozstać,
czy też czas...
np. zadumy nad własnym życiem, nad tymi, którzy żyją, nad tymi, wśród których
żyjemy.
3. Uczniowie dostają teraz wycięty z brązowego papieru pień. Nauczyciel mówi:
Ten pień to Wy, każdy z Was. Drzewo, by rosło, musi trafić na żyzną glebę, dobre warunki
klimatyczne, sprzyjające okoliczności, musi czerpać z gleby sole mineralne, musi świecić
słońce, by zachodziła fotosynteza, musi czerpać z innych roślin, od zwierząt, itd.
Liście, które umieścicie na tym drzewie mają się odnosić do osób najważniejszych w Waszym
życiu, którym coś zawdzięczacie, dzięki którym jesteście właśnie tacy. To osoby Wam bliskie.
Wśród tych najważniejszych dla Was osób są na pewno także i ci, których już nie ma wśród
Was na tym świecie.
Każdy liść zasługuje na specjalne traktowanie.
Zastanówcie się dobrze, gdzie każdy z nich umieścicie.
Potem podpiszcie je imieniem ważnej dla Was osoby i zanotujcie, za co jej dziękujecie.
4. Uczniowie wykonują prace.

5. Chętni prezentują swoją pracę na forum.

6. Pod koniec lekcji zapisujemy jedną złotą myśli, refleksję nasuwającą się po zajęciach, która
rozpoczyna się do słów:
Dziś...

7. Uczniowie wskazują także osobę, której mogliby podziękować za coś, co wydarzyło się podczas
zajęć.

SCENARIUSZ V - KLASY 4 – 6
mgr Ewa Czech, pedagog
ul. Osiek 11/12, 80-842 Gdańsk, tel./fax. (0-58)305-80-60, 305-80-61, poradnia@gfo.pl, www.poradnia.pl
Temat :Emocje.
Cele:
 Wiedza:
Poszerzenie zasobu informacji na temat warunków skuteczności w rozumieniu własnych emocji
 Umiejętności:
Rozwój inteligencji emocjonalnej, umiejętności wyrażania emocji, emocjonalnego dostrajania się,
empatii, radzenia sobie ze stresem,
 Postawy:
Uświadomienie sobie własnych emocji przeżywanych szczególnie w sytuacjach trudnych, akceptacja
przeżywania uczuć ambiwalentnych, otwartość w wyrażaniu emocji, zwiększenie delikatności w
kontaktach z ludźmi

Metody i formy zajęć

- mini wykład
- dyskusja
- praca w parach
- praca w grupie
- psychodrama

Środki dydaktyczne: kartki i długopisy, tablica, kartki do rysowania, kredki

Przebieg zajęć
I – Wstęp
1. Przywitanie się.
2. Zawarcie kontraktu grupowego.
3. Zapoznanie grupy z celami zajęć i organizacją pracy podczas ich realizacji.
II – Część zasadnicza

1. Ćwiczenie – burza mózgów.

Uczniowie podzieleni na zespoły wypisują jak najwięcej emocji, które znają. Zapis nazw emocji na
planszach. Grupy wybierają emocje i wykonują do nich rysunki. Rysunki włożone są do woreczka.
Ćwiczenie zaczerpnięte z książki „Saper, czyli jak rozminować agresję” R. Knez, W.M. Słonina

2. Ćwiczenie - scenki
Uczniowie podzieleni na inne grupy losują rysunki, a następnie ogrywają emocje w postacie scenek
– pozostali uczestnicy zajęć zgadują jakie to emocje.
Uczestnicy dzielą się wrażeniami dotyczącymi wykonania ćwiczenia, czy było to łatwe, czy trudne.
Ćwiczenie zaczerpnięte z książki „Saper, czyli jak rozminować agresję” R. Knez, W.M. Słonina

3. Mini wykład
Prowadzący wyjaśnia pojęcie:
- emocje
- pokazuje sposoby radzenia sobie z emocjami

4. Ćwiczenie – przystanki przeżyć

Grupę dzielimy na 4 grupy. Grupy mają do wykonania następujące zadanie: grupa ma odegrać
krainy, w których będą dominowały uczucia:
- kraina smutku
- kraina strachu
 - kraina złości
- kraina radości
Pozostali uczestnicy zajęć tworzą pociąg, którym będą poruszać się po wymienionych krainach.
Po zakończonej podróży pytamy uczestników „wycieczki”, w której krainie czuli się najlepiej. Pytamy
też osoby odrywające emocje z poszczególnych krajów jak się czuli.
W podsumowaniu ważne, by wspólnie z uczestnikami zajęć dojść do podsumowania: najlepiej
czujemy się, gdy możemy, wyrażać to co czujemy, a inni potrafią zrozumieć nasze emocje.
Ćwiczenie zaczerpnięte z książki „Saper, czyli jak rozminować agresję” R. Knez, W.M. Słonina

5. Praca w grupach – burza mózgów

Co oznaczają pojęcia : „istnienie”, „przemijanie”,
„ odchodzenie”„nigdy”, „na zawsze”
Zapis na tablicy – z jakimi emocjami się kojarzą. Uczestnicy zajęć dobierają do pojęć nazwy
emocji.

6. Praca w grupach.
Dzielimy uczestników na kilka grup. Każda z grup dostaje zadanie narysowania okrętu na morzu:
jeśli podzielimy uczestników na pięć grup każda z grup rysuje coraz mniejszy okręt aż do prawie
niewidocznego na bezkresnym morzu.
Omówienie rysunków i pokazanie alegorii, z którym z powyższych pojęć
kojarzą się te rysunki : okręt na bezkresnym morzu jest symbolem
odchodzącego człowieka. Gdy obserwujemy okręt na morzu widzimy, że
on stopniowo się oddala, z czasem jest coraz mniejszy, a w końcu
tracimy go z oczu, znika za horyzontem. Mimo, że my go nie widzimy
on nadal jest i płynie dalej.

7. Praca w grupach
Jak można poradzić sobie z przeżywanymi trudnymi emocjami. Prezentacja pracy grup.
Omówienie na forum grupy.

III. Zakończenie zajęć

Podsumowanie pracy.
Rundka końcowa, uczestnicy zajęć kończą zdanie:
Od dzisiaj wiem, że…….