श्री दत्तात्रय वज्रकवच स्तोत्र, एक प्रभावी उपासना

श्रीदत्तात्रेयवज्रकवचम् एक अलौककक व अद् भु त प्रासाकदक स्तोत्र

धर्म, अर्म , कार् व र्ोक्ष दे णारे हे च श्रेष्ठ स्तोत्र आहे . तसेच हत्ती, घोडे , रर्, पायदळ इत्यादी सवम प्रकारचे ऎश्वयम दे णारे आहे .
हे पुत्र, मर्त्र, पत्नी इत्यादी सवम प्रकारचे सर्ाधान दे णारे असून वेद, शास्त्र इत्यादी मवद्ाां चे ते श्रेष्ठ मनधान आहे . हे सांगीत,
शास्त्र, सामहत्य आमण उत्तर् कमवत्व प्राप्त करून दे णारे आहे . तसेच बुद्धी, मवद्ा, स्मृती, प्रज्ञा आमण अध्यात्मज्ञान दे णारे
आहे . हे सवम प्रकारचे दु :ख दू र करणारे व सवम प्रकारचे सुख दे णारे आहे . तसेच हे शत्रूांचा नाश करणारे असून तत्काळ मवपुल
कीती वाढमवणारे आहे .

आठ प्रकारचे र्हारोग, तेरा प्रकारचे सांमनपात, शहाण्णव प्रकारचे नेत्ररोग, वीस प्रकारचे र्ूत्ररोग,
अठरा प्रकारचे कुष्ठरोग, आठही प्रकारचे गुल्मरोग, ऎशी प्रकारचे वातरोग, चाळीस प्रकारचे मपत्तरोग,
वीस प्रकारचे कफरोग, मशवाय क्षयरोग, चार-चार मदवसाां नी येणारे ताप इत्यादी, मशवाय र्ांत्र, यां त्र,
कुयोग, जादू टोणा इत्यादीांपासून मनर्ाम ण झालेल्या पीडा, ब्रह्मराक्षस-वेताळ-मपशाचबाधा याां पासून
उत्पन्न झालेल्या पीडा, साां समगमक रोग, दे श-कालानुसार उत्पन्न होणारे रोग, आमधदै मवक, आमधभौमतक
व आध्यात्मत्मक असे मत्रमवध ताप, नवग्रहाां र्ुळे, तसेच र्हापातकाां र्ुळे उत्पन्न होणारे असे सवम प्रकारचे
रोग सहस्त्रावतमनाां र्ुळे खात्रीने सर्ूळ नाहीसे होतात.
याचे दहाहजार वेळा पठन करण्यार्ुळे वाां झ स्त्री पुत्रवती होईल.
वीस हजार पाठ केले असता अपर्ृत्युवरमवजय मर्ळे ल.
तीस हजार पाठ केले असता आकाशगर्नाची शक्ती प्राप्त होईल.
एक हजार ते दहा हजार आवृत्ती होण्याच्या आत सवम काये मसद्ध होतील.
याच्या एक लाख आवृत्ती केल्या असता कोणतेही कायम मसद्ध होईलच, यात र्ुळीच शांका नाही.
(शत्रुनाशाच्या हे तूने) मवषवृक्षाच्या र्ुळाशी दमक्षणेकडे तोांड करून उभे राहून एक र्महनापयंत पाठ केला असता शत्रू दु बमल
होतात.
उत्कषाम ची इच्छा करणार् याने औांदुबराखाली, वैभवाची इच्छा करणार् याने बेलाच्या झाडाखाली,
शान्तीसाठी मचांचेखाली, ओजाची कार्ना करणार् याने मपांपळाखाली, मववाहे च्छूांनी आां ब्याखाली,
ज्ञानाची इच्छा असणार् याां नी तुळशीखाली, अपत्याची इच्छा असणार् याां नी र्ांमदराच्या गभाम गारात,
द्र्व्याची इच्छा असणार् याां नी पमवत्र मठकाणी, जनावराां ची इच्छा असणार् याां नी गोठ्यात आमण
कोणतीही इच्छा असणार् याां नी दे वालयात जप करावा. त्यायोगाने तत्काळ सवम कार्ना पूणम होतात.

नाभीइतक्या पाण्यात उभा राहून जो सूयाम कडे पाहून याचा एक हजार जप करील, त्याचा युद्धात
मकांवा शास्त्राां च्या वादात जय होईल. गळ्याइतक्या पाण्यात उभा राहून जो रात्री हे कवच म्हणेल,
त्याचा ताप, फेपरे , कुष्ठरोग इत्यादी तसेच इतर ताप नाहीसे होतात.
जेर्े जे जे कायर्चे (सांकट) असेल मकांवा जे जे तात्कामलक (सांकट) येईल ते ते नाहीसे होण्यासाठी
त्याने तेर्े जप करावा. त्यार्ुळे मनमित ते (सांकट) दू र होईल.
असे हे अत्यांत गुप्त व कल्याणकारी वज्रकवच श्रीशांकराां नी श्रीगौरीांना साां मगतले.
जो याचे पठन करील, तो श्रीदत्तात्रेयाां च्यासारखा होईल.
पूवी जे श्रीदत्तात्रेयाां नी दलादर्ुनील साां मगतले होते, तेच श्रीमशवाां नी श्रीपावमतीांना साां मगतले.
जो कोणी या वज्रकवचाचे पठण करील, तो या जगात दीघाम युषी योमगश्रेष्ठ होऊन श्रीदत्तात्रेयाां प्रर्ाणे आचरण करील.
 श्री दत्तात्रेय वज्रकवच

II श्री गणेशाय नमः II

श्री दत्तात्रेयाय नमः II ऋषय ऊचुः II
कथं संकल्पकसद्धः स्याद्वे वव्यास कलौ युगे I
धमााथाकाममोक्षाणां साधनं ककमुदाहृतं II १ II

व्यास उवाच II
शृण्वन्तु ऋषयः सवे शीघ्रं संकल्पसाधनं I
सकृदु च्चारमात्रेण भोगमोक्षप्रदायकं II २ II

गौरीशृंगे किमवतः कल्पवृक्षोपशोकभतं I

दीप्तेकदव्यमिारत्निेममंडपमध्यगं II 3 II

रत्नकसंिासनासीनं प्रसन्नं परमेश्वरं II

मंदद्ितमुखांभोजं शंकरं प्राि पावाती II ४ II

श्री दे व्युवाच II
दे वदे व मिादे व लोकशंकर शंकर I
मंत्रजालाकन सवााकण यंत्रजालाकन कृत्स्नशः II ५ II

तं त्रजालान्यनेकाकन मया त्वत्तः श्रुताकन वै I

इदानीमं द्रष्टु कमच्छाकम कवशेषेण मिीतलं II ६ II

इत्युदीररतमाकर्ण्ा पावात्या परमेश्वरः I

करे णामृज्य सन्तोषात्पावाती ं प्रत्यभाषत II ७ II

मयेदानी ं त्वया साधं वृषमारुह्य गम्यते I

इत्युक्त्वा वृषमारुह्य पावात्या सि शंकरः II ८ II

ययौ भूमंडलं द्रष्टुं गौयााः कचत्राकण दशायन् I

क्वकचत कवंध्याचलप्रान्ते मिारर्ण्े सुदुगामे II ९ II

तत्र व्याितुा मायांतं कभल्लंपरशुधाररणं I

वध्यामानं मिाव्याघ्रं नखदं ष्ट्राकभरावृतं II १० II

अतीव कचत्रचाररत्र्यं वज्रकाय समायुतं I

अप्रयन्तमनायासमद्खन्नं सुखमाद्थथतं II ११ II

पलायन्तं मृगं पश्चादव्याघ्रो भीत्या पलाकयतः I

एतदाश्चयामालोक्य पावाती प्राि शंकरं II १२ II
 श्री पावात्युवाच II
ककमाश्चयं ककमाश्चयामग्रे शंभो कनरीक्ष्यतां I
इत्युक्तः स ततः शंभुर्दाष्वा प्राि पु राणकवत् II १३ II

श्री शंकर उवाच II

गौरी वक्ष्याकम ते कचत्रमवाड् मानसगोचरं II
अर्दष्ट् पू वं अिाकभः नाद्स्त ककंकचन्न न कुत्रकचत् II १४ II

मया सम्यक समासेन वक्ष्यते शृणु पावाकत I

अयं दू रश्रवा नाम कभल्ल परम धाकमाकः II १५ II

सकमत्कुशप्रसूनाकन कंदमूल फलाकदकं I

प्रत्यिं कवकपनं गत्वा समादाय प्रयासतः II १६ II

कप्रये पू वं मुनी ंद्रे भ्यः प्रयच्छकत न वांछकत I

ते अकप तद्िन्नकप दयां कुवाते सवा मौकननः II १७ II

दलादनो मिायोगी वसन्नेव कनजाश्रमे I

कदाकचत िरत कसधं दत्तात्रेयं कदगम्बरं II १८ II

दत्तात्रेयः ितृागामी चेकतिासं परीकक्षतुं I

तत्क्षणात सोSपी योगीन्द्रो दत्तात्रेय उपद्थथतः II १९ II

तद र्दष्ट्वाSSश्चयातोषाभ्यां दलादन मिामुकनः I

संपूजाग्रे कनषीदन्तं दत्तात्रेमुवाच तं II २० II

मयोपहूतः संप्राप्तो दत्तात्रेय मिामुने I

ितुा गामी त्वकमत्येतत ककंवदन्ती परीकक्षतुं II २१ II

मयाद्य संिृतोSकस त्वमपराधं क्षमस्व मे I

दत्तात्रेयो मुकनं प्राि मम प्रकृकतररर्दशी II २२ II

अभक्त्या वा सुभक्त्या वा यः िरे न्मामनन्यधीः I

तदानी ं तमुपागत्य ददाकम तदभीद्ितं II २३ II

दत्तात्रेयो मुकनं प्राि दलादन मुनीश्वरं I

यकदष्ट्ं तत् वृणीष्व त्वं यत प्राप्तोSिं त्वया िृतः II २४ II

दत्तात्रेयं मुकनः प्राि मया ककमकप नोच्यते I

त्वद्च्चत्ते यत्स्थीतं तन्मे प्रयच्छ मुकनपुंगव II २५ II

श्री दत्तात्रेय उवाच II

ममाद्स्त वज्रकवचं गृ िाणेत्यवदन्मुकनं I
 तथेत्यंगीकृतवते दलादन मुनये मुकनः II २६ II

स्ववज्रकवचं प्राि ऋकषच्छन्दः पु रः सरं I

न्यासं ध्यानं फलं तत्र प्रयोजनमशेषतः II २७ II

अस्य श्रीदत्तात्रेयवज्रकवचस्तोत्रमंत्रस्य II ककरातरुपी मिारुद्र ऋकषः II

अनुष्टु प् छन्दः II श्री दत्तात्रेयो दे वता II
द्रां बीजं II आं शद्क्तः II क्ौ ं कीलकम् II
ओम आं आत्मने नमः II ओम द्री ं मनसे नमः II
ओम आं द्री ं श्री ं सौः II
ओम क्ां क्ी ं क्ुं क्ैम् क्ौ ं क्ः II
श्रीदत्तात्रेयप्रसादकसध्यथे जपे कवकनयोगः II
अथ करन्यासः II
ओम द्रां अंगुष्ठाभ्यां नमः II ओम द्री ं तजानीभ्यां नमः II
ओम द्रूं मध्यमाभ्यां नमः II ओम द्रें अनाकमकाभ्यां नमः II
ओम द्रौं ककनकष्ठकाभ्यां नमः II ओम द्रः करतलकरपृ ष्ठाभ्यां नमः II
अथ हृदयाकद न्यासः II
ओम द्रां हृदयाय नमः II ओम द्री ं कशरसे स्वािा II
ओम द्रूं कशखायै वषट् II ओम द्रैं कवचाय हं II
ओम द्रौं नेत्रत्रयाय वौषट् II ओम द्रः अस्त्राय फट् II
ओम भूभुावः स्वरोकमकत कदग्बंधः II

श्री दत्तात्रेय वज्रकवच स्तोत्रम् चा मराठी अथा

श्री गणेशाय नमः I श्री दत्तात्रेयाय नमः I

ऋमषगण यासऋषीांना म्हणाले की, हे र्हषी ! या कलीयुगाां त आपल्या इत्मच्छत गोष्ीांची सफलता कशाने होते ? तसेच धर्म,
अर्म, कार् व र्ोक्ष मर्ळमवण्याचे सुलभ साधन कोणते आहे ? II १ II
वेदयासऋमष म्हणाले, हे ऋमषनोां ऐका सांकल्पमसत्मद्ध ताबडतोप करणारे व एकदाचा उच्चार केल्याने भोग-र्ोक्ष दे णारे असे
साधन साां गतो. II २ II महर्ालयाां तील गौरीनावाच्या मशखरावर मदयरत्नर्य सुवणमर्ांडपार्ध्ये रत्नर्य मसांहासनावर बसलेल्या
प्रसन्नर्ुख व र्ांद हास्य करणाऱ्या परर्ेश्वर श्री शांकराां ना श्रीपावमतीने पुढीलप्रर्ाणे प्रश्न मवचारला II ३-४ II
श्रीपावमतीदे वीने असे मवचारले की, हे परर्ेश्वरा ! हे र्हादे वा ! हे लोकमहत करणाऱ्या श्रीशांकरा ! सवम प्रकारची र्ांत्र-यांत्र व तां त्र
र्ी आपल्याकडून ऐकली. आता र्ी ते भूर्ांडळ पाहू ईत्मच्छते . II ५-६ II
श्रीपावमतीचे असे भाषण ऐकून सांतुष् झालेल्या श्रीशांकराने हाताने श्रीपावमती दे वीला शाबासकी मदली व ते मतला असे म्हणाले
की, बरे , तर र्ग चला, आत्ताच आपण दोघे नांदीवर बसू न मनघू . असे म्हणून श्रीपावमतीसह नांदीवर आरूढ होऊन श्रीर्हादे व
पृथ्वीवर आले व श्री पावमतीला अनेक मचत्रमवमचत्र भूप्रदे श दाखवीत दाखवीत मवांध्यपवमताच्या पायथ्याशी असलेल्या अत्यांत
दु गमर् अशा र्हाराण्याां त आले. II ७-८-९ II
तेर्े त्याां नी सहज मवहारासाठी आलेल्या व कुऱहाड हातात घेतलेल्या अशा उां च्या-पुऱ्या शरीराच्या मभल्लास पामहले. तेर्ेच
त्याां ना एक र्ोठा वाघ मदसला. त्याची नखे व दाढा अत्यांत भयप्रद होत्या. II १० II
तेर्ेच एक र्जबूत शरीराचा र्ृग आरार्ाां त बसलेला व खुशीांत असलेला व ताज्या दर्ाचा व नाचत-बागडत असलेला
पावमतीला मदसला. मवशेष म्हणजे त्या हररणाला पाहून एक र्ोठा वाघ मभऊन पळत सुटला होता. हे आियम कारक दृश्य
पाहून श्रीपावमती दे वीने श्री शांकरना पुढीलप्रर्ाणे मवचारले . II ११-१२ II
श्रीपावमतीदे वी श्रीशांकराां ना असे म्हणाली की, हे र्हादे वा जरा इकडे बघा तरी ! काय आियम आहे ! तेव्हा मतकडे पाहून श्री
र्हादे वाां नी पूवम इमतहास जाणून पावमतीला तो पुढील प्रर्ाणे कर्न केला. II १३ II
श्रीमशवशांकर असे म्हणाले की, हे पावमती ! र्न-वाणीला अगोचर असे आम्ही न पामहलेले असे काहीही कोठे ही नाही. II १४
II
र्ी तुला र्ोडक्याां त जे चाां गले आहे ते साां गतो. ते तू श्रवण कर. हा दू रश्रवा नावाचा मभल्ल आहे . तो अत्यांत धर्ाम चरणी आहे .
II १५ II
हा दररोज अरण्याां त जाऊन, र्ोठ्या प्रयत्नाने समर्धा, दभम , फुले, कांदर्ुळे व फळे इत्यामद आणून येर्ील र्ुमनवयाम ना दे त
असे व त्याच्या र्ोबदल्याां त कशाचीही इच्छा करीत नसे . र्ुमनवयमर्ात्र त्याच्यावर कृपादृष्ी करीत असत. II १६-१७ II
एकदा दलादन नावाच्या र्हायोगी ऋषीांनी आपल्या आश्रर्ाां त बसल्या बसल्याच मसद्ध व मदगांबर अशा श्री दत्तात्रेयाां चे स्मरण
केले. II १८ II
श्री दत्तात्रेय हे स्मरण करताच त्याां चे स्मरण करणाराकडे लगेच येतात, या ऐकीव इमतहासाची परीक्षा पाहण्या साठी दलादन
ऋषीांनी हे स्मरण केले होते . त्याचक्षणी ते योगीराज श्रीदत्तात्रेय तेर्े प्रगट झाले. II १९ II
ते पाहून आियाम ने व आनांदाने श्रीदलादन ऋषीांनी श्रीदत्तात्रेयाां ना आपल्यासर्ोर आसनावर बसवून त्याां चे पूजन केले व त्याां ना
असे म्हणाले की, हे प्रभो दत्तात्रेया ! आपण स्मतृमगार्ी आहात, हे जे सवमत्र प्रमसद्ध आहे , त्याची परीक्षा घेण्यासाठी र्ी आपले
स्मरण केले. या र्ाझ्या अपराधाबद्दल र्ी आपली क्षर्ा र्ागतो. तेव्हा श्री दत्तात्रेय त्या र्ुनीांना म्हणाले की, अरे र्ाझा स्वभावच
स्मतृमगार्ी असा आहे . II २०-२१-२२ II
अभक्तीने वा सद्भक्तीने जो र्ाझे अनन्य भावाने स्मरण करे ल, त्याच्याकडे र्ी त्याचक्षणी जाऊन त्याचे ईच्छीत त्यास दे तो.
त्यासाठी हे दलादन र्ुनी आपल्याला जे इष् असेल ते आपण र्ागा. कारण तुम्ही स्मरण केल्याने र्ी आलो आहे . त्यावर
दलादन र्ुनी श्री दत्तात्रेयाां ना असे म्हणाले की, र्ला काहीही र्ागावयाचे नाही. आपल्या र्नाां त जे असेल ते आपण र्ला
द्ावे. II २३-२४-२५ II
हे ऐकताच श्री दत्तात्रेय त्याां ना असे म्हणाले की, र्ाझे एक कवच आहे . त्याला वज्रकवच असे म्हणतात. ते तू, घ्यावेस. असे
म्हणताच, बरे आहे , असे म्हणून श्रीदलादन र्ुनीांनी त्याां ना होकार मदला. लगेचच र्ुमनवयम श्री दत्तात्रेयाां नी ऋमष, छन्द, न्यास,
ध्यान, फल व प्रयोजन याां सह स्वतः चे वज्रकवच त्याां ना साां मगतले. II २६-२७ II
या श्रीदत्तात्रेय वज्रकवच स्तोत्र र्ांत्राचा मकरातरूपी (र्हामभल्ल रूपी) र्हारुद्र्व ऋमष आहे . छन्द अनुष्टु प् आहे .
श्री दत्तात्रेय दे वता आहे . द्र्वाां हे बीज आहे . आां ही शक्ती व क्ौां हे कीलक आहे . ओर् आत्मने नर्ः म्हणजे आत्मतत्वाला
नर्स्कार असो. ओर् द्र्वीां र्नसे नर्ः म्हणजे र्नस्तत्वाला नर्स्कार असो.
ओर् आां द्र्वीां श्री ां सौः II
ओर् क्ाां क्ीां क्ुां क्ै र्् क्ौां क्ः II

श्री दत्तात्रेयांना प्रसन्न करून घेर्ण्ासाठी िे वज्रकवच म्हणावे .

आता पुढीलप्रर्ाणे दोन्ही हाताां नी दोन्ही हाताां चे न्यास करावेत. ओर् द्र्वाां असे म्हणून दोन अांगठ्याां ना तजमनीने म्हणजे पमहल्या
बोटाने स्पशम करून नर्स्कार करावा. ओर् द्र्वीां असे म्हणून दोन तजमनीांना अांगठ्याने स्पशम करून नर्स्कार करावा. ओर्
द्र्वूां असे म्हणून दोन्ही र्धल्या बोटाां ना अांगठ्याने स्पशम करून
नर्स्कार करावा. ओर् द्र्वें असे म्हणून अनामर्काां ना म्हणजे मतसऱ्या बोटाां ना व ओर् द्र्वौां असे म्हणून दोन्ही करां गळ्याां ना
अांगठ्याने स्पशमपूवमक नर्स्कार करावा. ओर् द्र्वः असे म्हणून दोन्ही तळहात एकर्ेकावर मफरवून स्पशम करून नर्स्कार
करावा.

आता पुढील प्रर्ाणे हृदय इत्यामद शरीराच्या भागाां चे न्यास करावेत. ओर् द्र्वाां हृदयाय नर्ः असे म्हणून हृदयाला उजवा हात
लाऊन नर्स्कार करावा. ओर् द्र्वीां मशरसे स्वाहा डोक्याला हात लाऊन नर्स्कार करावा. ओर् द्र्वूां मशखायै वषट् असे म्हणून
शेंडीला हात लाऊन नर्स्कार करावा. ओर् द्र्वें कवचाय हां असे म्हणून दोन्ही हात शरीराकडे वळवून व मफरवून नर्स्कार
करावा. ओर् द्र्वौां नेत्रत्रयाय वौषट् असे म्हणून उजया हाताच्या तजमनीने उजया डोळ्याला व अनामर्केने डाया डोळ्याला
व र्ध्यर्ेने आज्ञाचक्ाला स्पशम करून नर्स्कार करावा. ओर् द्र्वः अस्त्राय फट् असे म्हणून उजया हाताने चुटक्या वाजवत
डोक्याभोवती हात मफरवून डाया हातावर टाळी वाजवावी. ओर् भूभुमवः स्वरोर्् असे म्हणून दश मदशाां ना अक्षता टाकून व
नर्स्कार करून मदग्बांधन करावे .
 *अथ ध्यानं II*

जगदं कुरकंदाय सद्च्चदानंदमूताये I

दत्तात्रेयाय योगी ंद्रचन्द्राय परमात्मने II १ II

कदा योगी कदा भोगी कदा नग्नः कपशाचवत् I

दत्तात्रेयो िररः साक्षाद् भुक्तीमु क्तीप्रदायकः II २ II

वाराणसीपुरस्नायी कोल्हापुरजपादरः I
माहरीपुरकभक्षाशी सह्यशायी कदगंबरः II ३ II

इं द्रनीलसामाकारः चं द्रकांतीसमद् दु कतः I

वैडूयासर्दशस्फूकताः चलद्त्कंकचज्जटाधरः II ४ II

कस्नग्धधावल्ययुक्ताक्षोSत्यंतनील कनीकनकः I
भ्रूवक्षः श्मश्रुनीलांकः शशांकसर्दशाननः II ५ II

िासकनकजातनीिारः कंठकनकजातकंबुकः I
मांसलांसो दीघाबाहः पाकणकनाकजातपल्लवाः II ६ II

कवशालपीनवक्षाश्यच ताम्रपाकणदा लोदरः I

पृथुलश्रोकणलकलतो कवशालजघनथथलः II ७ II

रं भास्तंभोपमानोरुजाानुपूवैकजंघकः I
गूढगुल्फः कूमापृष्ट्ो लसत्पादोपररथथलः II ८ II

रक्तारकवंदसर्दशरमणीयपदाधरः I
चमााम्बरधरो योगी ितृागामी क्षणे क्षणे II ९ II

ज्ञानोपदे शकनरतो कवपधरणदीकक्षतः I

कसधासनसमासीन ऋजुकायो िसन्मुखः II १० II

वामिस्तेन वरदो दकक्षणेनाभयंकरः I

बालोन्मत्तकपशाचीकभः क्वकचद् दु क्तः परीकक्षतः II ११ II

त्यागी भोगी मिायोगी कनत्यानंदो कनरं जनः I

सवारुपी सवादाता सवागः सवाकामदः II १२ II

भिोद् धूकलतसवां गो मिापातकनाशनः I

भुद्क्तप्रदो मुद्क्तदाता जीवन्मुक्तो न संशयः II १३ II

एवं ध्यात्वाSनन्यकचत्तो मद्वज्रकवचं पठे त् I

मामेव पश्यन्सवात्र स मया सि संचरे त् II १४ II

कदगंबरं भिसुगंधलेपनं I
चक्ं कत्रशूलं गरुडम् गदायुधं I
पद्मासनं योकगमुनीन्द्र वंकदतं i
दत्तेकत नामिरे ण कनत्यं II १५ II
 अथ पंचोपचारै ः संपूज्य,
ओम द्रां इकत १०८ वारं जपेत् I

श्री दत्तात्रेय वज्रकवच स्तोत्रम् चा मराठी अथा

अर् ध्यानां II

श्री दत्तात्रेय हे जगदरुपी अां कुराचे मकांवा वृक्षाचे कांद अर्ाम त् र्ूळ आहे त. ते सत् , मचत् व आनांदरुपी आहे त. ते योगीश्रेष्ान्
र्ध्ये चांद्र्वासारखे शीतल प्रकाशदायी आहे त. ते आत्मस्वरूपी आहे त. त्याां ना र्ी नर्स्कार करतो. II १ II

श्री दत्तात्रेय हे एखाद्ा वेळी योगी, एखाद्ा वेळी भोगी, एखाद्ा वेळी मदगांबर, तर एखाद्ा वेळी मपशाच्चाप्रर्ाणे भासतात. हे
श्री दत्तात्रेय साक्षात् हरर म्हणजे भक्ताां चे दु ;ख हरण करणारे श्री मवष्णुच आहे त. हे भुक्ती व र्ुक्ती दे णारे आहे त. II २ II

श्री दत्तात्रेय काशी क्षे त्राां तील भागीरर्ी नदीांत स्नान करतात. कोल्हापुराां त सांध्याजपामद करतात. र्ाहरक्षेत्राां त मभक्षा र्ागून
भूक शाां त करतात व सांह्याद्र्वी पवमतावर मवश्राां ती घेतात. त्याां चा वणम इां द्र्वनील र्ण्याप्रर्ाणे आहे . त्याां ची अांगकाां ती चांद्र्वाप्रर्ाणे
शीतल व र्ोहक आहे . त्याां चे तेज वैडूयमरत्नाप्रर्ाणे सवमत्र पसरणारे आहे . त्याां चा जटाभार मकांमचत सैलसर, चांचल व हलणारा
आहे . II ३-४ II

त्याां चे डोळे शुभ्र व स्नेहाळ आहे त व त्याां तील बाहल्या मनळ्या आहे त. त्याां च्या मभवया, छाती, दाढी व मर्श्याां चे केस मकांमचत्
मनळसर आहे त. तर र्ुख चांद्र्वाप्रर्ाणे आकषमक आहे . त्याां च्या हास्याने कर्ळाां ना मजांकले आहे . त्याां चे खाां दे पु ष् व भरीव
आहे त. हात गुडघ्यापयं त लाां ब आहे त. करतळ हे पल्लवाहून कोवळे मकांवा नाजूक आहे त. II ५-६ II

श्री दत्तात्रेयाां ची छाती रुांद व पुष् आहे . तळहात ताां बूस आहे त. त्याां चा उदरभाग पाकळीप्रर्ाणे पातळ आहे . त्याां चा कमटभाग
रुांद व सुांदर आहे . जांघा भरीव व र्ोठ्या आहे त. त्याां च्या र्ाां ड्या केळीच्या बुांध्याप्रर्ाणे गोल व वतुमळाकार आहे त. त्याां चे गुढघे
व पोटऱ्या स्पष् मदसतात. र्ात्र त्याां चे घोटे र्ाां सल असल्याने स्पष् मदसत नाहीत. त्याां ची पाठ कासवाच्या पाठीसारखी र्ोडी
फुगीर आहे . त्याां चे तळपाय व ओठ ताां बड्या कर्लाप्रर्ाणे लाल आहे त. ते हरीण-याघ्रादी प्राण्याां ची कातडी वस्त्राप्रर्ाणे
वापरतात. ते योगनार् अर्ाम त योगीश्रेष् आहे त. ते त्याां ची आठवण केल्यावर लगेच धावून येतात. II ७-८-९ II

श्री दत्तात्रेय ज्ञानोपदे श दे ण्याां त रर्लेले, भक्ताां ची सांकटे हरणां करण्याची दीक्षा घेतलेले, मसद्धासनाां त सदा बसणारे , दे ह
सरळ ठे वणारे , र्ांद हास्य करणारे व हसऱ्या चेहऱ्याचे असे आहे त. II १० II

श्री दत्तात्रेय डाया हाताने वर दे तात. उजया हाताने अभय दे तात. श्री दत्तात्रेयाां सारख्या र्हापुरुषाां च्या भोवती लहान र्ुले,
उनाड-उन्मत्त र्ुले व मपशाचवृत्तीची र्ाणसे मकांवा भुते क्वमचत् प्रसांगी वेढा दे वून असतात. श्री दत्तात्रेयाां ची दृष्ी चौकस, सावध
व परीक्षा करणारी असते. श्री दत्तत्रेया हे मवरक्त ( त्यागी ) आहे त. भोगासक्तही आहे त आमण र्हान योगीही आहे त. ते सदै व
आत्मानांदाां त असतात. ते मनलेप म्हणजे दोषरमहत आहे त. ते सवम स्वरूपी, सवम दे णारे , सवमत्र गर्नशील व भक्ताां ची सवम इच्छा
पूणम करणारे आहे त. II ११-१२ II

श्री दत्तात्रेय हे सवम शरीराला नेहर्ी भस्म लावतात. ते र्ोठर्ोठ्या पातकाां चा नाश करतात. भोगेच्छूना भोग दे तात व र्ुर्ुक्षूांना
र्ोक्ष दे ऊन र्ुक्त करतात. ते स्वतः जीवनर्ुक्त आहे त ह्याां त काही सांशय नाही. II १३ II

र्ाझे ( श्री दत्तात्रेयाां चे ) हे रूप ध्यानात आणून हे वज्रकवच पठण करावे व र्ला अर्ाम त श्री दत्तात्रेयाां ना सवमत्र पाहावे व र्ला
र्नाां त ठे वून सवमत्र खुशाल मफरावे . II १४ II

पूवाम मद मदशा हे ज्याां चे वस्त्र आहे म्हणजे जे मदगांबर आहे त, ज्याां च्या दे हावर सुगांधी भस्माचा लेप आहे , ज्याां च्या हातात चक्,
मत्रशूल व गदा आहे , ज्याां च्या जवळ गरुड आहे , जे ने हर्ी पद्मासनाां त बसतात, मकांवा ज्याां चे आसन कर्ळाचे आहे आमण
योमगवयम व र्ुमनवयम ज्याां ना नेहर्ी वांदन करतात अशा श्री दत्तात्रेयाां चे नार्स्मरण करीत मनत्य असावे . II १५ II

यानांतर पांचोपचाराां नी गांध, अक्षदा, फुले, धूप व नैवेद्ाां नी श्री दत्तात्रेयाां चे पूजन करून ओर् द्र्वाां असा १०८ वेळा जप करावा.
 अथ वज्रकवचं

ओम दत्तात्रेय कशर: पातु सिस्राब्जेषु संद्थथतः I

भालं पात्वानसूयेय: चंद्रमंडलमध्यग: II १ II

कुचा मनोमय: पातु िं क्षं कद्वदलपद्मभू: I

ज्योती रूपोSकक्षणी पातु पातु शब्दात्मक: श्रुती II २ II

नाकसकां पातु गं धात्मा मुखं पातु रसात्मक: I

कजव्ां वेदात्मक: पातु दन्तोष्ठौ पातु धाकमाकः II ३ II

कपोलावकत्रभू : पातु पात्वशेषं ममात्मकवत् I

स्वरात्मा षोडशाराब्जद्थथत:स्वात्माSवताद् गलम् II ४ II

स्कन्धौ चंद्रानुज: पातु भुजौ पातु कृताकदभूः I

जत्रुणी शत्रुकजत् पातु पातु वक्षः थथलं िररः II ५ II

काकदठांतद्वादशारपद्मगो मरुदात्मकाः I
योगीश्वरे श्वरः पातु हृदयं हृदयद्थथतः II ६ II

पाश्वे िररः पाश्वावती पातु पाश्वाद्थथतः िृतः I

िठयोगाकदयोगज्ञः कुक्षी पातु कृपाकनकध: II ७ II

डकाराकदफकारान्तदशारसरसीरुिे I
नाकभथथले वता मानो नाकभ वन्ह्ह्यात्मकोSवतु II ८ II

वद्ितत्त्वमयो योगी रक्षतान्मकण पू रकम् I

ककटं ककटथथब्रम्हांड वासुदेवात्मकोSवतु II ९ II

वकाराकदळकारान्तषट् पत्रां बुजबोधकाः I

जलतत्त्वमयो योगी स्वाकधष्ठानं ममावतु II १० II

कसधासनसमासीन ऊरू कसधे श्वरोSवतु I

वाकदसांतचतु ष्पत्रसरोरुिकनबोधक: II ११ II

मूलाधारमं मिीरूपो रक्षताकद्वयाकनग्रिी I

पृ ष्ट्ं च सवातः पातु जानुन्यस्तकरांबुजः II १२ II

जंघे पात्ववधूतेंद्रः पात्वंघ्री तीथापावनः I

सवांगं पातु सवाात्मा रोमार्ण्वतु केशवः II १३ II
 चमा चमााम्बर:पातु रक्तं भद्क्तकप्रयोSवतु I
मांसं मांसकरः पातु मज्जामज्जात्मकोSवतु II १४ II

अथथीकनद्स्तरधी: पायान्मेधां वेधाः प्रपालयेत् I

शुक्ं सुखकरः पातु कचत्तं पातु र्दढाकृकतः II१५ II

मनोबुद्धमिं कारं हृषीकेशात्मकोSवतु I

कमेंकद्रयाकण पात्वीशः पातु ज्ञानेंकद्रयार्ण्जः II १६ II

बंधून् बंधूत्तमः पायाच्छत्रुभ्य: पातु शत्रुकजत् I

गृ िारामधनक्षेत्रपु त्रादी:छन्करोSवतु II १७ II

भायां प्रकृकतकवत् पातु पश्वादीन्पातु शांगाभृत् I

प्राणान्पातु प्रधानज्ञो भक्ष्यादीन्पातु भास्करः II १८ II

सुखं चंद्रात्मकः पातु दु ः खात् पातु पु रांतकाः I

पशुन्पशुपकतः पातु भूकतं भूतेश्वरो मम II १९ II

प्राच्यां कवषिरः पातु पात्वाग्नेय्ां मखात्मकः I

याम्यां धमाात्मकः पातु नैऋत्यां सवावैरीहृत् II २० II

वराि: पातु वारुर्ण्ां वायव्यां प्राणदोSवतु I

कौबेयां धनदः पातु पात्वैशान्यां मिागुरुः II २१ II

ऊर्ध्वं पातु मिाकसधाः पात्वधस्ताज्जटाधरः I

रक्षािीनं तु यत्स्थानं रक्षत्वादीमुनीश्वरः II २२ II

मालामंत्र जपः II हृदयाकदन्यासः II

एतन्मे वज्रकवचं यः पठे त् शृणुयादकप I
वज्रकायः कचरं जीवी दत्तात्रेयोSिमब्रुवं II २३ II

त्यागी भोगी मिायोगी सुखदु ः खकववकजातः I

सवात्रकसधसंकल्पो जीवन्मुक्तोSद्य वता ते II २४ II

इत्युक्वाSन्तदा धे योगी दत्तात्रेयो कदगं बरः I

दलादनोSकप तज्जप्त्त्वा जीवन्मुक्तः स वता ते II २५ II

कभल्लो दू रश्रवा नाम तदानी ं श्रुतवाकनदम् I

सकृत् श्रवणमात्रेण वज्रांगोSभवदप्यसौ II २६ II

इत्येतद्वज्रकवचं दत्तात्रेयस्य योकगनः I

श्रुत्वाशेषं शंभूमुखात् पु नरप्याि पावाती II २७ II
*र्राठी अर्म*

*र्ुख्य कवच*

१) र्स्तकाां तील सहस्रदलीय कर्लाां त वास करणारे श्री दत्तात्रेय र्ाझ्या र्स्तकाचे रक्षण करोत. चांद्र्वर्ांडळात राहणारे
अनसूयेचे पुत्र श्रीदत्तात्रेय र्ाझ्या कपाळाचे रक्षण करोत.

२) र्नोर्य असणारे श्रीदत्तात्रेय र्ाझ्या हनुवटीचे रक्षण करोत. हां व क्षां या मबजाक्षराांच्या रूपाने मिदलकर्लाां त म्हणजे आज्ञा
चक्ाां त राहणारे श्रीदत्तात्रेय आर्चे रक्षण करोत. ज्योती: स्वरूपधारी श्रीदत्तात्रेय र्ाझ्या दोन डोळ्याां चे रक्षण करोत.
शब्दरूपी श्रीदत्तात्रेय र्ाझ्या दोन कानाां चे रक्षण करोत.

३-४) गांधात्मा म्हणजे सुगांधाां त राहणारे श्रीदत्तात्रेय र्ाझ्या नाकाचे रक्षण करोत. रसात्मा श्रीदत्तात्रेय र्ाझ्या र्ुखाचे रक्षण
करोत. वेदात्मा श्रीदत्तात्रेय र्ाझ्या मजव्हे चे व धामर्मक श्रीदत्तात्रेय र्ाझ्या दाताां चे व ओठाां चे रक्षण करोत. अत्री ऋषीांपासू न
उत्पन्न झालेले श्रीदत्तात्रेय र्ाझ्या दोन गालाां चे रक्षण करोत. आत्मवेत्ते श्रीदत्तात्रेय सवम दृष्या र्ाझ्या सवां गाचे रक्षण करोत.
१६ पाकळ्याां च्या कर्लाां त राहणारे स्वरूप आत्मा असलेले श्रीदत्तात्रेय र्ाझ्या डोळ्याां चे रक्षण करोत.

५-६) चांद्र्वाचा बांधू असलेले श्रीदत्तात्रेय र्ाझ्या दोन्ही खाां द्ाां चे रक्षण करोत. कृतादीयुगाां च्या आदी असणारे श्रीदत्तात्रेय र्ाझ्या
भूज्याां चे रक्षण करोत. शत्रूांना मजांकणारे श्रीदत्तात्रेय हे र्ाझ्या खाां द्ाच्या साां ध्याां चे रक्षण करोत. हरररूप श्रीदत्तात्रेय र्ाझ्या
छातीचे रक्षण करोत. ककारापासू न ठकारापयंतच्या बारा पाकळ्याां च्या कर्लाां त राहणारे श्रीदत्तात्रेय वायुरूपी आहे त ते
र्ाझे प्राण रक्षण करोत. योगीश्वरे श्वर श्रीदत्तात्रेय हे हृदयाां त राहणारे आहे त. ते र्ाझ्या हृदयाचे रक्षण करोत.

७-८-९) पाश्वमवती म्हणजे बरगड्याां त राहणारे श्रीदत्तात्रेय हे र्ाझ्या बरगड्याां चे रक्षण करोत. हटयोगामद योगाां ना जाणणारे
कृपामनधी श्रीदत्तात्रेय र्ाझ्या दोन्ही कुशीांचे म्हणजे पोटाचे रक्षण करोत. डकारापासून फकारापयंत असलेल्या दहा
शब्दाां नीयुक्त अशा दहा पाकळ्याां च्या कर्लरूप नामभ स्र्ानात राहणारे अमिरूपी प्रभू दत्तात्रेय हे र्ाझ्या बेंबीचे रक्षण
करोत. अमित्तत्वर्य योगी श्रीदत्तात्रेय र्ाझ्या र्मणपूर चक्ाचे रक्षण करोत. कटी स्र्ानीय ब्रह्माां डर्य श्रीवासुदेव प्रभू
श्रीदत्तात्रेय र्ाझ्या कांबरे चे रक्षण करोत.

१०) वकारापासून ळकारापयंत असलेल्या अशा सहा शब्दाां नी अांमकत असलेल्या सहा पाकळ्याां च्या कर्ळास जागे
करणाऱ्या जलतत्तवर्य योगी श्रीदत्तात्रेय र्ाझ्या स्वामधष्ठान चक्ाचे पालन करोत. ( र्ला स्वकायम करण्याची स्फूती दे वोत.)

११-१२) मसद्धासनाां त बसणारे व मसद्धाां चे मनयांते अर्ाम त् मनयार्क प्रभू श्रीदत्तात्रेय र्ाझ्या र्ाां ड्याां चे रक्षण करोत. वकारापासून
सकारापयंत चार शब्दाां नी अांमकत असलेल्या चार पाकळ्याां च्या कर्ळास हे श्रीदत्तात्रेय उर्लमवतात. पृ थ्वीरूपी वीयम मकांवा
शुक्ाचा मनरोध करणाऱ्या अशा श्रीदत्तात्रेयाां नी र्ाझ्या र्ूलाधाराचे रक्षण करावे . गुडघ्यावर हात ठे वून बसलेल्या श्रीदत्तात्रेयाां नी
र्ाझ्या पृष्ठभागाचे रक्षण करावे .

१३) अवधूताां र्ध्ये श्रेष् श्रीदत्तात्रेय र्ाझ्या पोटऱ्याां चे रक्षण करोत. तीर्ाम नाही पावन करणारे श्रीदत्तात्रेय र्ाझ्या दोन्ही पायाां चे
रक्षण करोत. सवमस्वरूपी श्रीदत्तात्रेयाां नी र्ाझ्या सवां गाचे अर्ाम त् सवम अवयवाां चे रक्षण करावे . केशवस्वरूपी श्रीदत्तात्रेयाां नी
र्ाझ्या अांगावरील रोर्ाां चे म्हणजे केसाां चे रक्षण करावे .

१४) वाघाचे कातडे पाां घरणारे श्रीदत्तात्रेय र्ाझ्या चर्ाम चे रक्षण करोत. भक्तीमप्रय श्रीदत्तात्रेय र्ाझ्या रक्ताचे रक्षण करोत.
र्ाां सल अर्ाम त पुष् हाताां च्या श्रीदत्तात्रेयाां नी र्ाझे र्ाां स रक्षण करावे . र्ज्ाां चा आत्मा अशा श्रीदत्तात्रेयाां नी र्ाझ्या शरीराां तील
सवम नाड्याां चे रक्षण करावे .

१५) त्मस्र्र बुत्मद्धच्या श्रीदत्तात्रेयाां नी र्ाझ्या अस्र्ीांचे रक्षण करावे . सृष्ी उत्पन्न करणाऱ्या श्रीदत्तात्रेयाां नी र्ाझ्या धारणाशक्तीचे
रक्षण करावे. सुख दे णारे श्रीदत्तात्रेय र्ाझ्या वीयाम चे रक्षण करोत. बळकट शरीर असलेल्या श्रीदत्तात्रेयाां नी र्ाझ्या मचत्ताचे
रक्षण करावे.

१६) हृषीकेशात्मक श्री दत्तात्रेयाां नी र्ाझ्या र्नाचे , बुत्मद्धचे व अहां काराचे रक्षण करावे . ईशाने अर्ां त परर्ेश्वराने ( श्री
दत्तात्रेयाां नी ) र्ाझ्या कर्ेंमद्र्वयाां चे रक्षण करावे आमण जन्मरमहत असलेल्या श्रीदत्तात्रेयाां नी र्ाझ्या ज्ञानेंमद्र्वयाां चे रक्षण करावे.
१७) मजवलगश्रेष् व बांधूश्रेष् श्रीदत्तात्रेयाां नी आर्च्या बाां धवाां चे रक्षण करावे . शत्रूांना पराभूत करणाऱ्या श्रीदत्तात्रेयाां नी शत्रूांपासून
आर्चे रक्षण करावे. शांकराांनी अर्ां त कल्याण करणाऱ्या श्रीदत्तात्रेयाां नी आर्चे घर, बाग, बगीचा, शेतीवाडी व पुत्रामदकाां चे
रक्षण करावे.

१८) मत्रगुणात्मक प्रकृतीचे ज्ञाते श्रीदत्तात्रेय र्ाझ्या पत्नीचे रक्षण करोत. शाां गमधनुधाम री श्रीदत्तात्रेय र्ाझे गायी, घोडे इत्यामदकाां चे
रक्षण करावे.

*अथ फलश्रुती II*

पावात्युवाच II
एतत्कवचमािात्म्यं वद कवस्तरतो मम I
कुत्र केन कदा जाप्यं ककं यज्जाप्यं कथं कथम् II २८ II

उवाच शंभुस्तत्सवं पावात्या कवनयोकदतम् I

श्रीकशव उवाच I
श्रुणु पावाकत वक्ष्याकम समाकितमनाकवलम् II २९ II

धमााथाकाममोक्षाणाकमदमेव परायणं I
िस्त्यश्वरथपादाकतसवैश्वयाप्रदायकम् II ३० II

पु त्रकमत्रकलत्राकदसवासंतोषसाधनम् I
वेदशास्त्राकदकवद्यानां कनधानं परमं कि तत् II ३१ II

संगीतशास्त्रसाकित्यसत्ककवत्वकवधायकम् I
बुद्धकवद्यािृकतप्रज्ञामकतप्रौकढप्रदायकम् II ३२ II

सवासंतोषकरणं सवादुः खकनवारणम् I

शत्रुसंिारकं शीघ्रं यशः कीकता कववधानम् I I ३३ II

अष्ट्संख्या मिारोगाः सकन्नपातास्त्रयोदश I

षण्णवत्यकक्षरोगाश्च कवंशकतमेिरोगकाः II ३४ II

अष्ट्ादश तु कुष्ठाकन गुल्मान्यष्ट्कवधान्यकप I

अशीकतवाातरोगाश्च चत्वाररम्शत्तु पै कत्तकाः II ३५ II

कवंशकत श्लेष्मरोगाश्च क्षयचातु कथाकादयः I

मंत्रयंत्रकुयोगाद्याः कल्पतं त्राकदकनकमाताः I I ३६ II

ब्रह्मराक्षसवेताल कुष्मान्डाकदग्रिोद् भवाः I

संघजा दे शकालथथास्तापत्रयसमुद्िताः II ३७ II

नवग्रिसमुद्भुता मिापातकसंभवाः I
 सवे रोगा प्रणश्यद्न्त सिस्रावता नाद् ध्रुवम् II ३८ II

अयुतावृकत्तमात्रेण वंध्या पु त्रवती भवेत् I

अयुतकद्वतयावृत्त्या ह्यपमृत्युजयो भवेत् II ३९ II

अयुतकत्रतयाच्चैव खेचरत्वं प्रजायते I

सिस्रादयुतादवााक् सवा कायााकण साधयेत् II ४० II

लक्षावृत्त्या कायाकसद्धभावत्येव न संशयः II ४१ II

कवषवृक्षस्यमूलेषु कतष्ठन् वै दकक्षणामुखः I

कुरुते मासमात्रेण वैररण कवकलें कद्रयम् II ४२ II

औदुं बरतरोमूाले वृध्दीकामेन जाप्यते I

श्रीवृक्षमूले श्रीकामी कतद्न्तर्ण्ाम् शांकतकमाकण II ४३ II

ओजस्कामोSश्विमूले स्त्रीकामैः सिकारके I

ज्ञानाथी तुलसीमूले गभा गे िे सुताथीकभः II ४४ II

धनाथीकभस्तु सुक्षेत्रे पशुकामैस्तु गोष्ठके I

दे वालये सवाकामैस्तत्काले सवादकशातम् II ४५ II

नाकभमात्रजले द्थथत्वा भानुमालोक्य यो जपे त् I

युधे वा शास्त्रवादे वा सिस्रेण जयो भवेत् II ४६ II

कंठमात्रे जले द्थथत्वा यो रात्रौ कवचं पठे त् I

ज्वरापिारकुष्ठाकदतापज्वर कनवारणम् II ४७ II

यत्र यत्स्याद्त्स्थरं यद्दत्प्रसन्नं तकन्नवताते I

ते न तत्र कि जप्तव्यं ततः कसद्धभावेद्ध्रुवम् II ४८ II

इत्युक्त्वा च कशवो गौये रिस्यं परमं शुभम् I

यः पठे त् वज्रकवचं दत्तात्रेयसमो भवेत् II ४९ II

एवं कशवेन ककथतं किमवत्सुतायै

प्रोक्तं दलादनमुनयेSकत्रसुतेन पू वाम् I
यः कोSकप वज्रकवचं पठतीि लोके
दत्तोपमश्चरती योकगवरकश्चरायुः II ५० II

इकत श्रीरुद्रयामले किमवत्खंडे मंत्रशास्त्रे उपासनाकांडे कशवकवजयकसधान्ते

उमामिे श्वरसंवादे श्रीदत्तात्रेयवज्रकवच स्तोत्रं संपूणाम् II
*र्राठी अर्म*

२८ ) पावमतीने मवचारले मक, हे मशवा ! या कवचाचे र्हात्म्य र्ला मवस्ताराने साां गा. कोणी, कोठे व केव्हाां याचा जप करावा ?
आमण कसा व मकती करावा ?

२९ ) श्रीपावमतीने मवनयाने मवचारलेल्या सवम प्रश्नाां ची उत्तरे श्रीशांभूर्हादे वाां नी पु ढीलप्रर्ाणे मदले. ते असे म्हणाले की, तुला सवम
स्पष् व मवस्तृत साां गतो. ते तू श्रवण कर.

३०) धर्म, अर्म, कार् व र्ोक्ष हे चार पुरुषार्म या कवचार्ुळे सहज साध्य होतात. हत्ती, घोडे , रर् व पायदळ इत्यामद सवम ऐश्वयम
या कवचार्ुळे मर्ळते.

३१) पु त्र, मर्त्र व कलत्र याां चा लाभ होतो. वेदशास्त्रामद सवम मवद्ाां चे हे आगर आहे . अर्ाम त् या श्रीदत्तात्रेय वज्रकवचार्ुळे सवम
मवद्ाां चा लाभ होतो.

३२) या वज्रकवचार्ुळे सां गीत व सामहत्याचा लाभ होतो. उत्कृष् काय रचना र्नुष्य करू शकतो.धारणाशक्ती, मवद्ा,
स्मरणशक्ती व बुत्मद्ध यात त्याला प्रौढी मर्ळते.

३३) हे श्रीदत्तात्रेयवज्रकवच सवम सांतोष कारक असून हे सवम दु :खनाशक आहे . हे वज्रकवच शत्रूांचा शीघ्र मन:पात करणारे
असून यश व कीती वाढमवणारे आहे .

३४) ह्या श्रीदत्तात्रेयवज्रकवचार्ुळे आठ प्रकारचे र्हारोग, तेरा तऱ्हे चे सांमनपात, शहाण्णवरीतीचे नेत्ररोग आमण वीस तऱ्हे चे
र्हारोग नष् होतात.

३५ ते ३८) ह्या श्रीदत्तात्रेयवज्रकवचार्ुळे अठरा कुष्े व आठ प्रकारचा गुल्म (उदररोग मवशेष), तसेच ८० वातरोग, ४०
मपत्तरोग आमण २० कफरोग तसेच क्षयरोग, वातार्ीकामदज्र, दु ष्र्ांत्र, दु ष्यां त्र, वाईटयोग वगैरे जे कल्प तांत्रामदकाां त
साां मगतले आहे ते आमण ब्रह्मराक्षस, वेताळ, कुष्ाां डामद ग्रहाां र्ुळे होणाऱ्या पीडा, सहभोजन, आसन, वस्त्र धारणामद
सर्ुदायोत्पन याधी, दे शकालोत्पन प्लेग, र्हार्ारी मत्रमवध तापार्ुळे होणाऱ्या पीडा, शनी, राह इत्यामद नवग्रहाां च्या पीडा
आमण र्हापातकाां र्ुळे होणारा जाच हे सवम या श्रीदत्तात्रेयवज्रकवचाच्या हजार आवतमनाने पूणम नष् होतात.

३९) या श्रीदत्तात्रेयवज्रकवचाच्या दहा हजार आवतमनाने वांध्येला पुत्र होतील आमण वीस हजार आवतमने केल्यास अकालर्ृत्यू,
अपर्ृत्यू अर्ाम त् अपघाती र्ृत्यू टळतो.

४० ते ४१) या श्रीदत्तात्रेयवज्रकवचाच्या तीस हजार आवतमना नी खेचरत्व, दे वत्व म्हणजे गगनाां तून चालणे अर्ां त् मनराधार
गर्नशक्ती प्राप्त होईल. सह्स्त्रात् , अयुतात् , अवाम क्, म्हणजे हजारो पाठाां नी म्हणजे लक्षसांख्यामद पाठाां नी सगळी कार्े सवम
इच्छा पूणम होतील. अशाप्रकारे या श्रीदत्तात्रेयवज्रकवचाचे लक्ष पाठ केल्याने कायममसद्धी होतेच यात काहीही सांशय नाही.

४२) मवषवृक्षाच्या (रुई, कुचला वगैरे ) झाडाच्या खाली दमक्षणामभर्ुख उभे राहून हे श्रीदत्तात्रेयवज्रकवच जपल्यास शत्रू
मवकलेंमद्र्वय, लुळा, पाां गळा, र्ुका, बमहरा, आां धळा वगैरे व दु बळा होतो.

४३) बुत्मद्धची इच्छा करणाऱ्याने औदु म्बराच्या (उां बराच्या) वृक्षाखाली बसून हे वज्रकवच जपावे . मबल्ववृक्षाच्या र्ुळाशी बसून
लक्ष्मीची इच्छा करणाऱ्याने हे वज्रकवच जपावे. शात्मन्तकर्ां त मचांचेच्या झाडाखाली बसून हे वज्रकवच जपावे .

४४) ओजत्मस्वता व तेजत्मस्वता इत्मच्छणाऱ्याने मपांपळाखाली बसून हे वज्रकवच जपावे . पत्नी इत्मच्छणाऱ्याने आम्रवृक्षाखाली बसून
हे वज्रकवच जपावे. ज्ञानेच्छूने तुलसीजवळ बसून हे वज्रकवच जपावे . पुत्रेच्छूने तळघरात बसून हे वज्रकवच जपावे.

४५) धर्ाम र्ी लोकाां नी सुक्षेत्राां त (आपल्या शेताां त वा तीर्म क्षेत्राां त ) या कवचाचा जप करावा. गाई, म्हशी इत्यामद पशूांची इच्छा
करणाऱ्याां नी गोठ्यार्ध्ये बसू न हे कवच म्हणावे . सवेच्छू लोकाां नी म्हणजे वाटे ल ते योग्य इच्छा करणाऱ्यानी दे वालयाां त बसून
हे वज्रकवच म्हणावे. अशा रीतीने स्र्ळ, काल, कार्ना व जपसांख्या इत्यामद सवम साांमगतले.
४६) नाभीपयंत खोल पाण्याां त उभे राहून सूयाम कडे पाहात जो हे वज्रकवच जपेल तो युद्धाां त हजारो योद्ध्ाां ना मजांकेल व
शास्त्रवादाां त शेकडो पांडीताां ना मनरुत्तर करे ल.

४७) आकांठपाण्याां त उभे राहून रात्री जो हे कवच पठण करील त्याचे ज्वर, फेफरे , कुष्ठामद त्वचारोग व सांमनपातज्वर वगैरे
सवम नष् होतात.

४८) जेर्े ज्याचे मचत्त त्मस्र्र व प्रसन्न राहील व हे वज्रकवच म्हणावेसे वाटे ल तेर्े त्याने या कवचाचा जप करावा. त्यार्ुळे
कायममसद्धी मनमित होते.

४९) असे साां गून पु न्हा श्रीमशवप्रभू श्रीपावमतीदे वीस असे म्हणाले की, तु ला परर् र्ांगल रहस्य म्हणून असे साां गतो की,जो हे
वज्रकवच पठण करील तो श्रीदत्तात्रेयाां सारखा प्रमत दत्तात्रेय होईल.

५०) अशा रीतीने श्रीमशवाां नी श्रीपावमतीला अर्ां त् महर्मगरी कन्यकेला जे साां मगतले ते श्रीदलादनर्ुनीांना श्री अमत्रपु त्र
श्रीदत्तात्रेयाां नी पूवीच साां मगतले होते . या र्ृत्यूलोकी जो कोणी हे वज्रकवच पठण करील, तो श्री दत्तात्रेयाां प्रर्ाणेच दीघाम यू
होईल, योगीश्रेष्ठ होईल व कोठे ही अमनबंध सांचार करे ल.

अशा रीतीने श्रीरुद्र्वयार्लतां त्राां तगमत महर्वतखांडार्धील, र्ांत्रशास्त्राच्या उपासनाकाां डातील मशवमवजय मसद्धाां तयुक्त असे
उर्ार्हे श्वर सांवादरूपाने प्रकट झालेले श्रीदत्तात्रेय वज्रकवच स्तोत्र सांपूणम झाले.

*श्री वासुदेवानंद सरस्वती रकचत, श्रीदत्तात्रेय कवचम्*

श्रीपादः पातु मे पादावूरु कसधासनद्थथतः ।

पायाकद्दगंबरो गुह्यं नृिररः पातु मे ककटं ॥ १ ॥
नाकभं पातु जगतस्त्रष्ट्ोदरं पातु दलोदरः ।
कृपालुः पातु हृदयं षड् भुजः पातु मे भुजौ ॥ २ ॥
स्त्रक्ंु डी-शूल-डमरु शंख-चक्-धरः करान् ।
पातु कंठं कंबुकंठः सुमुखः पातु मे मुखम् ॥ ३ ॥
कजह्ां मे वेदवाक् पातु नेत्रे मे पातु मे कदव्यर्दक् ।
नाकसकां पातु गंधात्मा पातु पुर्ण्श्रवाः श्रुती ॥ ४ ॥
ललाटं पातु िंसात्मा कशरः पातु जटाधरः ।
कमेद्न्द्रयाकण पात्वीशः पातु ज्ञानेद्न्द्रयार्ण्जः ॥ ५ ॥
सवाान्तरोन्तः करणं प्राणान्मे पातु योकगराट् ।
उपररष्ट्ादधस्ताच्च पृष्ठतः पाश्वातोऽग्रतः ॥ ६ ॥
अन्तबाकिश्च मां कनत्यं नानारुप धरोऽवतु ।
वकजातं कवचेनाव्यात्स्थानं मे कदव्यदशानः ॥ ७ ॥
राजतः शत्रुतो किंस्त्राद् दु ष्प्रयोगाकदतोऽघतः ।
आकध-व्याकध-भयाकताभ्यो दत्तात्रेयः सदावतु ॥ ८ ॥
धन-धान्य-गृि-क्षेत्र-स्त्री-पुत्र-पशु -ककंकरान् ।
ज्ञाती ंश्च पातु कनत्यं मेऽनसूयानंदवधानः ॥ ९ ॥
बालोन्मत्त कपशाचाभोद् यु कनट् संकधषु पातु माम् ।
भूत-भौकतक-मृत्युभ्यो िररः पातु कदगंबरः ॥ १० ॥
य एतद्दत्तकवचं संनह्याद्भद्क्तभाकवतः ।
सवाानथाकवकनमुाक्तो ग्रिपीडाकववकजातः ॥ ११ ॥
भूतप्रेतकपशाचद्यैदेवैरप्यपराकजतः ।
भुक्त्वात्र कदव्य भोगान् स दे िांतेतत्पदं व्रजेत् ॥ १२ ॥

॥ इकत श्री परमिंस पररव्राजकाचाया श्रीवासुदेवानंदसरस्वती कवरकचतं श्रीदत्तात्रेय कवचं संपूणाम् ॥

 *मराठी अनुवाद*
(कै. जेरेशास्त्री यांनी केलेला आिे )

१) श्री म्हणजे लक्ष्मी ज्याच्या पायाचा आश्रय मनरन्तर करुन राहते तो श्रीपाद दत्तात्रय र्ाझ्या पायाां चे रक्षण करो. मसद्धासनस्र्
असलेला दत्त र्ाझ्या र्ाां ड्याां चे रक्षण करो. मदगांबर म्हणजे मदशा हे च ज्याचे वस्त्र आहे असा दत्तात्रेय र्ाझ्या गुद व जननेंमद्र्वय
याां चे रक्षण करो. र्ाझ्या कांबरे चे रक्षण नृहरर दत्तात्रेय करो.
२) सवम जगाला मनर्ाम ण करणारा म्हणजे ब्रह्मदे व हे रुप धारण करणारा दत्तात्रेय र्ाझ्या नाभीचे रक्षण करो. मपांपळाच्या
पानाप्रर्ाणे पातळ उदर असलेला दत्तात्रेय र्ाझ्या उदराचे रक्षण करो. कृपाळू दत्तात्रेय र्ाझ्या हृदयाचे रक्षण करो. सहाभुजा
असलेला दत्तात्रेय र्ाझ्या भु जाां चे रक्षण करो.
३) र्ाला, कर्ांडलु, मत्रशूल, डर्रु, शांख व चक् धारण करणारे दत्तात्रेय र्ाझ्या हाताां चे रक्षण करोत. कांबू म्हणजे शांख
त्याच्याप्रर्ाणे ज्याां चा कांठ आहे असे दत्तात्रेय र्ाझ्या कांठाचे रक्षण करोत. सुांदर र्ुख असलेले दत्तात्रेय र्ाझ्या र्ुखाचे रक्षण
करोत.
४) सवम वेद ज्या मवराटस्वरुप दत्तात्रेयाचे वामगांमद्र्वय आहे असे दत्तात्रेय र्ाझ्या मजभेचे रक्षण करोत. ज्याां ची दृष्ी मदय आहे
असे दत्तात्रेय र्ाझ्या दोन्ही डोळ्याां चे रक्षण करोत. ज्याांचे शरीर सवमदा व स्वभावतः च सुगांधी आहे आमण जे गांधरुप आहे त
असे दत्तात्रेय र्ाझ्या नाकाचे रक्षण करोत. ज्याच्या स्वरुपाचे व गुणाां चे श्रवण पुण्यकारक आहे असे दत्तात्रेय र्ाझ्या कानाां चे
रक्षण करोत.
५) हां सरुप दत्तात्रेय र्ाझ्या ललाटाचे रक्षण करोत. जटा धारण करणारे दत्तात्रेय र्ाझ्या र्स्तकाचे रक्षण करोत. सवां चा ईश
असलेला दत्तात्रेय र्ाझ्या वाणी,जननेत्मिय, गुद, हात व पाय अशा पाां च कर्े्ममद्र्वयाां चे रक्षण करो. ज्याला जन्म नाही असा
म्हणजे जन्मानांतरचे मवकार नसलेला दत्त डोळे , नाक, कान, जीभ व त्वचा या पाां च ज्ञानेमद्र्वयाां चे रक्षण करो.
६) सवां च्या आां त राहणारा दत्त र्ाझ्या अांतः करणाचे रक्षण करो. सवम योग्याां चा राजा र्ाझ्या प्राणापानामद दशवायूांचे रक्षण
करो. वरती, खाली, पाठीर्ागे, डाया उजया दोन्ही बाजूांना व पुढच्या बाजू ला अशा दश मदशाां ना दत्तात्रेय र्ाझे रक्षण करोत.
७) नानारुप धारण करणारा दत्त आत-बाहे र म्हणजे घराच्या मकांवा शरीराच्या आत व बाहे र र्ाझे रक्षण करो. ज्या स्र्ानाां ना
कवच लागले नाही त्या स्र्ानाां चेही मदयदृष्ी असणारा दत्तात्रेय रक्षण करो.
८) राजापासून, शत्रूपासून, महां स्त्र प्राण्याां पासून जारण-र्ारणापासून दु ष् प्रयोगाां पासू न, पापाां पासून, र्ानमसक यर्ेपासून,
शारीररक यर्ेपासून तसेच इतर भयाां पासून व पीडाां पासून गुरु दत्तात्रेय र्ाझे सदा रक्षण करोत.
९) र्ाझ्या पै शाचे , धान्याचे , घराचे , शेताचे , स्त्रीचे, र्ुलाां चे, पशुांचेसेवकाां चे व इतर सवम कुटुां बाचे अनसुयेचा आनांद
वाढमवणार् या र्ुलाने म्हणजे च श्रीदत्तात्रेयाने रक्षण करावे.
१०) केंव्हाां केव्हाां लहान र्ुलासारखा वागणारा केंव्हाां केव्हाां उन्मत्त होणारा श्रीगुरुदे व दत्त मदवसा, रात्री व मदवसरात्रीच्या
सांधीत पांचर्हाभूते व त्यापासून उत्पन्न झालेल्या पदार्ाम पासून व र्ृत्यु पासून र्ाझे रक्षण करो.
११) हे दत्तकवच जो कोणी भक्तीने युक्त होऊन जपे ल व पाठ करे ल तो सवम अनर्ां तून र्ुक्त होईल. तसेच सवम ग्रहाां च्या
पीडे पासून र्ुक्त होईल.
१२) भूत, प्रेत व मपशाच्च याां चे हे कवचधारण करणारापुढें काहीही चालणार नाही. दे वसुद्धा त्याला परामजत करु शकणार
नाहीत. या लोकाां त स्वगां त असलेल्या सुखाां प्रर्ाणे सवम सुखे मर्ळतील. दे हान्ती कवच जपणारा दत्तस्वरुपास प्राप्त होईल.

अशारीतीने हे परर्हां स पररव्राजकाचायम श्रीवासुदेवानांदसरस्वतीनीां रमचलेले श्रीदत्तात्रेय कवच सांपूणम झाले.

 'रक्षा कवच'

आपण कमलयुगात जगत आहोत. कमलयुगाचा प्रभाव इतका वाढला आहे की जेव्हाही आपण कोणतीही साधना मकांवा
उपासना करायला बसतो ते व्हा आपले र्न मवचमलत होते . आपल्या र्नात राग, र्त्सर मकांवा वासना उत्पन्न होतात. यार्ुळे
आपली उपासना मकांवा साधना मवस्कळीत होते आमण त्याचे फळ आपल्याला मर्ळत नाही.

काही वाईट शक्ती आपल्या आजूबाजूच्या लोकाां वर अशा प्रकारे प्रभाव टाकतात की ते आपल्या साधनेत मकांवा
कार्ात अडर्ळे मनर्ाम ण होतात. असे वारां वार घडत असल्याने , जेव्हा आपल्याला फळ मर्ळत नाही, तेव्हा आपण पूजा
करणे र्ाां बवतो आमण म्हणू लागतो की हे सवम यर्म आहे , कायम करत नाही आमण आपले जीवन अडचणीांनी भरले जाते.
एकतर आपल्याला त्याबद्दल र्ामहती नसते मकांवा आपण स्वतः कडे न्यूनगांडाने पाहू लागतो. आपली चूक आहे असे आपण
सर्जू लागता, पण तसे नाही, हा र्ाया आमण कमलयुगाचा पररणार् आहे .

जेव्हा आपण कोणतीही साधना मकांवा पूजा पूणम भत्मक्तभावाने करतो, तेव्हा जगातील वाईट शक्ती आपल्याला ती
साधना पूणम करू दे त नसते . कारण त्या वाईट शक्तीांना आपण दे वाच्या जवळ जावे असे वाटत नाही. या सवम शक्ती अदृश्य
राहतात आमण आपले कायम र्ाां बवतात. सवम कार्े सहजासहजी होत नसतील तर सर्जून घ्या की यार्ागे काही अदृश्य
वाईट शक्ती आहे त. आपण आपल्या जीवनावरील या वाईट शक्तीांचा प्रभाव नाहीसा करू शकतो.

त्यार्ुळे कोणतीही साधना करण्यापूवी 'रक्षा कवच' हे मवधान करणे अत्यांत आवश्यक आहे . तरच आपण त्या साधनेत
यशस्वी होऊन आपल्या इच्छा पूणम करू शकतो.

यावहाररक जगात कवच म्हणजे , कमठण आवरण; बाह्य आच्छादन; मचलखत; अांगत्राण; शरीराचें सांरक्षण करणारें
एक प्रकारचें पोलादी मकांवा चार्ड्याचें वगैरे साधन. ज्ञानेश्वर र्हाराजाां नी ज्ञानेश्वरीत कवच याचे वणमन दु सऱ्या अध्यायात
केले आहे .

जैसें वज्रकवच लेइजे । र्ग शस्त्राां चा वषाम वो सामहजे ।

परी जैतेसीां उररजे । अचुांमबत ॥ २३२ ॥

म्हणजे, ज्याप्रर्ाणे वज्रासारखे मचलखत अांगात घातले असता शस्त्राां ची वृष्ी सहन करता येते, इतकेच नाही तर त्या
शस्त्राां चा अांगाला स्पशम न होताच मवजयी होऊन रहाता येते ॥२-२३२॥

"कवच" म्हणजे सांरक्षक ढाल मकांवा मचलखत. "कवच" हा शब्द सांस्कृत र्ूळ शब्द "कवच" पासून आला आहे , ज्याचा
अर्म "कवच" मकांवा "ढाल" आहे . अांगावर जे मचलखत घालतात ते कवचच आहे . शत्रुच्या हल्ल्यापासुन सर्ोर उभी केलेली
ढाल कवचच आहे .

र्ोडक्यात कवच म्हणजे आपल्यावर झालेल्या हल्ल्याचे आपल्याला काही ईजा होऊ नये म्हणुन सर्ोर धारण केलेले
कवच.

काही लोक कवच म्हणून, पमवत्र धागा, लटकन, ताबीज बाां धतात. पररधान करणाऱ्याचे रक्षण करतात असे र्ानले
जाते. अशा प्रकारच्या कवच आपण डोळ्याां नी पाहू शकतो, म्हणजे हे झाले दृश्य स्वरुपातील कवच.

मवमशष् श्लोक मकांवा र्ांत्राां चे पठण यासारख्या मवमवध प्रकारची साधना करीत असतात. ही सांरक्षणात्मक साधने दे वता
मकांवा दै वी शक्तीांशी सांबांमधत असतात आमण ते त्या त्या दे वताां च्या आशीवाम द स्वरूपात असतात आमण
 असे र्ानले जाते की मवमशष् कवचशी सांबांमधत मवमशष् र्ांत्र पररधान करणे मकांवा पाठ करणे हे आध्यात्मत्मक सांरक्षण
प्रदान करते आमण नकारात्मक ऊजाम मकांवा प्रभाव टाळू शकते .

हे कवच 'अध्यात्मत्मक साधन' म्हणून र्ानले जातात, जे वाईट शक्ती, दु ष् शक्ती आमण प्रमतकूल ग्रहाां च्या प्रभावाां सह
नकारात्मक शक्तीांमवरूद्ध ढाल म्हणून कार् करतात. त्याां चा उद्दे श आध्यात्मत्मक कल्याण वाढवणे आमण पररधान
करणाऱ्याां ना सुरमक्षततेची भावना प्रदान करणे आहे .

आपण ज्या ज्या आराध्यदे वतेची उपासना करतो, त्या त्या दे वतेची स्तोत्र अर्वा र्ांत्र स्वरूपात कवच आहे त. जसे दु गाम
कवच, चांडी कवच, दत्त कवच, मशव कवच... असे अनेक दे वताां चे कवच आहे त. त्या त्या दे वतेची पूजा, उपासना करताां ना
ह्या कवचाां र्ुळे आपले आमण आपल्या शरीराचे वाईट शक्तीांपासून रक्षण होते . ह्याला अदृश्य कवच असे म्हणता येईल. हे
अदृश्य कवच म्हणजे काय तर हे कवच दै वी शक्तीशी सांबांमधत आहे त. आपण साधना, यज्ञ, पुजा करतो, तेंव्हा ह्या दे वी
दे वताां ची कवचे म्हां टल्या जाते . ही स्तोत्र मकांवा र्ांत्ररुपी कवचे म्हणजेच एक प्रकारची दे वाची शक्ती आपल्या भोवती
वलयाां कृत ढालच असते, जी आपल्याला वाईट शक्तीांपासून दू र ठे वते .

आपण जी पुजा करत असतो, ती करीत असताां ना त्या पूजा करणाऱ्याचे सांरक्षण वाईट शक्तीपासुन झाले पामहजे,
त्यासाठी कवच म्हणले जाते . कवच हे आपल्याभोवती एक वलय मनर्ाम ण करत असते व ते वलय वाईट शक्तीपासुन आपला
बचाव करत असते. कवचाचे एकच कायम असते की, आपले सांरक्षण व आपल्या वर येणाऱ्या वाईट शक्तीपासु न आपल्याला
सांरक्षण दे णे.

कवच हे कसेही असु शकते , ते ढालरूपी, मचलखतरूपी मकांवा अदृश्य वलयरूपी यालाच रक्षा कवच

म्हां टले जाते.

*अवधूत मचांतन श्री गुरुदे व दत्त*

अनेक दत्त भक्ताां चे अनुभव वाचले मकांवा ऐकले मक र्ी मनराश होत असे .

र्ला का अनुभूती येत नाही ? कुठे कर्ी पडतो ?

मक र्हाराजाां ना र्ाझी सेवा र्ान्य होत नाही ? काही कळायला र्ागम नव्हता .

आडपडद्ाने कोणाकडे हा मवषय काढला मक र्ागील जन्माच्या दोषाां वर बोट ठे वले जाई . र्नात येई ,जरा जास्तच पापी
होतो बहधा पूवम जन्मी ---अनेक उपाय केले ,साधू सां ताां च्या भेटी घेतल्या पण र्हाराजाां च्या अनुभूतीपयंत काही पोहोचू शकत
नव्हतो . जर एखादी अनुभूती इतकी कठीण असेल तर र्हाराजाां चे दशमन ????? ------

आपल्यासारख्याला कधीच शक्य नाही . अमतदु लमभ आहे ,मतर्ांपयंत जाणे खूपच दु लमभ . र्नात येई मक सर्जा दत्त र्हाराज
जरी आपल्याला भेटून गेले तरी ते कळणार कसे ? मततकी योग्यता नको का ? दत्त र्ाहात्म्यात ब्रह्मराक्षस होता म्हणून
मवष्णुदत्त र्हाराजाां ना ओळखू शकला ,नाहीतर कसे शक्य होते ?
र्ी एकदा नृमसांहवाडील गेलो असताना मतर्े एका र्ोर दत्त भक्ताां ची भेट झाली . र्ी म्हणालो ,दत्त र्हाराजाां च्या अनुभूतीची
आस आहे पण अद्ाप कोरडा ठणठणीत . यावर ते हसत म्हणाले ,अहो आचायम ,अनुभूती म्हणजे काही चर्त्कार घडावा
मकांवा मनसगममनयर्ामवरुद्ध काही अनुभव यावा अशी इच्छा आहे का ? आधी र्ुळात *दत्त र्हाराजाां च्या अनुभूती* मवषयी
काय कल्पना आहे ते साां गा . र्ी मनरुत्तर झालो . पण म्हणालो मक काहीतरी अनुभव यावा मह इच्छा आहे .
ते म्हणाले , *अहो तुम्ही मपठापूर, कुरवपुर, गाणागापूर, नृमसांहवाडीत, अक्कलकोट, येर्े आहात मह एक अनुभूतीच
आहे .* इर्े येण्याचे लाख र्नसुबे रचा ,त्याां नी ठरवल्यामशवाय प्रवेश नाही . त्याां च्यामवषयी कायर् काही ना काही मवचार
करता मह अनुभूतीच आहे . अनेक *दत्त भक्ताां च्या भेटी आपसूक घडून येण मह दे खील अनुभूतीच आहे .*
काही तरी चर्त्कार झाला मक आपण धन्य होऊ अशा कल्पनाां ना बाजूला ठे वा . दत्त र्हाराज रोज आपल्या भक्ताां ना भेटून
जात असतात पण आपली योग्यता नसल्याने ते कळत नाही . कोणत्याही रूपात ते ये तात . पशु ,पक्षी ,र्नुष्य ,काही साां गता
येत नाही . तेव्हा आपण सावध राहून वतमन ठे वले पामहजे . एका टप्प्यानांतर र्ात्र काही प्रर्ाणात कळू न येऊ शकते पण
मतर्ांपयंत पोहोचणे कठीण आहे .अगदी सहज असा भाव ठे वा ,कायर् आपल्यासोबत आहे त या भावनेने वागू लागलात मक
आपोआप बरच काही घडून येईल . ते शब्दात नाही साां गता येणार ,अनुभवायची गोष् आहे .
र्ाझे बरे च प्रश्न सुटले होते ,र्ी हात जोडत म्हणालो...

* भगवान श्री दत्तात्रेय. *

* पूवमजाां च्या त्रासाां च्या मनवारणार्म दत्तोपासना. *

दत्त म्हणजे ब्रम्हा, मवष्णु , र्हे श याां च्या सगुण रुपाां चे प्रत्यक्ष एकत्व!
मववाह न होणे, मववाह झाल्यास पती-पत्नीांचे न जुळणे , जुळल्यास गभमधारणा न होणे , गभमधारणा झाल्यास गभमपात होणे,
अपत्ये बालपणातच र्ृत्यूर्ुखी पडणे वगैरे त्रास असलेले सर्ाजात आपल्याला मदसतात. या गोष्ी पूवमजाां च्या त्रासार्ुळे
होतात. दाररद्र्य, शारीररक आजार यार्ागेही पूवमजाां चे त्रास असू शकतात. र्ात्र आपल्याला पूवमजाां चा त्रास आहे मकांवा नाही,
हे केवळ उन्नतच साां गू शकतात. हल्लीच्या काळी पूवीप्रर्ाणे कोणी श्राद्धपक्ष वगैरे करत नाहीत. तसेच साधनाही करत
नाहीत. त्यार्ुळे बहते काां ना पूवमजाां च्या मलांगदे हार्ुळे त्रास होतो. र्ात्र तो त्रास आहे मकांवा नाही, हे साां गणारे उन्नत न भेटल्यास
येर्े मदलेले काही तहे चे त्रास पूवमजाां र्ुळे होतात, असे सर्जून साधना करावी.

सर्ांधबाधा दू र होण्यासाठी दत्तोपासना.

सर्ांधबाधाां ना (वेगवे गळया पद्धतीने मकांवा र्ागाम ने आत्महत्या करणायां ना) ब्रह्माां डातील कोणतीच गती प्राप्त होत नसल्याने
(कोणत्याही योनीची प्राप्ती होत नसल्याने ) त्याां ना पाताळवास प्राप्त होतो. पाताळवासात पोहोचण्यापूवी त्याच्या कर्मगतीचा
प्रवास त्याला भुवलोकात राहून पूणम करावा लागतो, उदा. जसे हलक्या वजनाच्या र्ोड्या मबया (मर्रची, तुळस, सब्जा वगैरे)
मकांवा र्ोडे वाळू चे बारीक कण भरून फुगवू न हवेत सोडलेला फुगा आतील मबयाां समहत मकांवा वाळू च्या कणाां समहत हवेत
तरां गतो.
त्याची शक्ती क्षीण होऊन तो फुटल्यानांतर त्यातील मबया आमण कण याां समहत फुग्याचे जे व्रतडे हवेत वर तरां गत होते मकांवा
मवहार करत होते ते आतील दाण्याां समहत खाली येते. याप्रकारे च भुवलोकातील कर्मगती सांपल्यानांतर उरलेले तर् (कातडे )
त्याच्या तर्ाच्या वजनानुसार त्याला प्राप्त झालेल्या लोकात स्र्ीर होते . र्ात्र प्राप्त कर्मगती असेपयंत भुवलोकातील
सर्ांधबाधा इतर वाईट शक्तीांच्या आश्रयाने आपल्या नातेवाइकाां ना प्रचांड प्रर्ाणात त्रास दे त राहतात. अशा प्रकारे
सर्ांधबाधाां र्ुळे साधकाां ना साधना करण्यात प्रचांड अडर्ळे मनर्ाम ण होतात. दत्ताच्या मनत्य उपासनेने अशा सर्ांधबाधाां ना
कर्मगती सांपेपयंत दत्तर्हाराज आपल्यातील योगसार्थ्याम ने सातत्याने आपल्या ताब्यात ठे वून साधनार्ागाम तील अडर्ळे दू र
करतात.
(दमक्षणाां ग) आमदगुरू
१ सुदशमनचक् - ज्ञानशास्त्र
२ डर्रु - शब्दशास्त्र
३ र्ाला - र्ांत्रशास्त्र.

(वार्ाां ग) ईश्वर
१ शांख - धर्मशास्त्र
२ मत्रशूळ - आचारयवहार प्रायमित्त शास्त्र
३ कर्ांडलु - जीवनकर्म जीवन.
एवर्ीश्वरभागो यां जगत्मथर्त्यै परे मशतु : |
तर्ान्य गुरुभागि र्ाया भ्रर्मनवतमक: ||

अर्म- श्री दत्तात्रेयाां च्या एकाच शरीरात दोन स्वरूपाां ची कल्पना केलेली आहे . त्याां चे उजवे अांग हे आमदगुरुस्वरूप असून, ते
र्ायाभ्रर्ाचे मनवतमक आहे व डावे अांग हे जगाची सुत्मस्र्मत चालवणारे ईश्वरस्वरूप आहे . श्रीगुरू टें बे स्वार्ी र्हाराज हा
असा खुलासा करतात, स्वभक्ताां वर अनुग्रह करण्याकररता प्रभूांनी यर्ानुक्र् चक्ामदक आयुधे धारण केली आहे त.

मसद्ध र्ांत्र
|| मदगांबरा मदगांबरा श्रीपाद वल्लभ मदगांबरा ||

भक्तकार् कल्पद्र्वुर् भगवान दत्तात्रय

शरणागत वत्सल अशी दत्त र्हाराजाां ची ख्याती आहे , जो र्ला अनन्य भावाने शरण येईल त्याला र्ी सहाय्य करे न. आता
दत्त र्हाराजाना शरण येणाऱ्यात भक्त र्ांडळी तर कायर् होती, आहे त आमण भमवष्यातही असतील पण अभक्ताने जर
शरण येऊन प्रार्मना केली तर? भक्त हा प्रीतीने अर्ाम त प्रेर्ाने प्रार्मना करतो पण त्याच बरोबर िे ष अर्वा भीतीने एखाद्ा
अभक्ताने प्रार्मना केली तरी दत्त र्हाराज कृपा करतातच. कैक उदाहरणे यास्तव दे ता येतील. गुरुचररत्राच्या दहाया
अध्यायात वल्लभेश ब्राह्मणाला तीन चोर र्ारावयास येतात, तात्काळ श्रीपाद श्रीवल्लभ रुपी दत्त र्हाराज प्रकट होऊन
त्यातील दोन चोराां ना ठार करतात पण मततक्यात मतसरा चोर पाया पडून र्ारू नका असे मवनवतो. मह मवनवणी मकांवा प्रार्मना
भीतीने केली आहे , र्ारू नका. आता शरण आला म्हटल्यावर र्हाराजाां नी नाही र्ारलां त्याला. पुढे दोन र्दोन्मत्त ब्राह्मण
जयपत्र घेण्यासाठी वाद मववाद करायला येतात. एका साधारण अशा र्ाणसाने सात रे षा ओलाां डताच तो मविान होतो आमण
वाद करायला मसद्ध होतो हे पाहून त्या दोघा ब्राह्मणाां ची र्ती गुांग होते . आता यातून शरण जाण्याखेरीज दु सरा र्ागम नाही हे
पा हून ते तात्काळ र्हाराजाां ना शरण येतात आमण गुरुर्हाराज केवळ बारा वषां च्या मशक्षेवर त्याां ची र्ुक्तता करतात.
जो कापलेल्या अवस्र्ेत शरण येतो, त्याला कुठे दत्त र्हाराज ठाऊक असतात? पण शरण आला म्हटल्यावर उद्धार मनमित
आहे . केवळ गुरुचररत्रात नव्हे तर आपल्या आयुष्यात दे खील अशी पुष्कळ उदाहरणे पाहण्यात येतात. शेवटी र्ला तारा
म्हणून हात जोडले आमण घे तलां साां भाळू न ! दत्त र्हाराज एका अटीवर उद्धाराचे वचन दे त आहे त आमण ती अट म्हणजे
मवश्वास मकांवा श्रद्धा!

*श्री दत्तगुरु ..आशीवाम दाचा एक अदृश्य हात* ..

दत्तर्ागाम त येणां हे च र्ुळी जीवात्म्याच्या भाग्याचां लक्षण. ह्याची सुरूवात कुठल्यातरी चर्त्काराने , पुस्तक वाचनाने अर्वा
आसपासच्या कोणीतरी दत्तस्र्ानातील मदलेल्या प्रसादाने होते ....
हळू हळू ही गोडी वाढत जाते .
आजूबाजूला कुठे तरी र्ठ सापडतो. ही गुरूर्ागाम तील वाटचाल हवीहवीशी वाटू लागते .
सगुणरूपाची सेवा चालू होते.
श्रीफळ, तुळशी, पेढे, खडीसाखर ह्याचा रतीब सुरू होतो.
नवस बोलले जातात.
दे वाणघेवाण सुरू होते त्या गुरूशी, त्या तत्वाशी....हे खूप काळ चालते .
भक्त सांतुष् होतो.
प्रापांमचक ऐश्वयम लाभतां .
पण, ह्यापुढे जाऊन, आतमता, गुरूप्राप्तीची तळर्ळ जर भक्ताच्या हृदयात आली तर र्ग गुरू भक्ताला वेगळ्या र्ागाम वर
घेऊन जातो.
गुरू प्रत्यक्ष, अप्रत्यक्ष हात दे ण्यास तयारच असतो.
र्ग ह्या मनगुमण र्ागाम वर काही मवमशष् टप्प्याां वर काही मदय आत्मे , ते मसद्ध पुरूष भक्तास भेटतात...
मतर्ुन सुरू होतो साधकाचा सगुणाकडून मनगुमणाचा प्रवास.
येर्े काथ्याकुट नाही, अवडां बर नाही, साधनाां ची, पैश्याची, गादीची गरज नाही...
गरज फक्त आत्मसर्पम णाची...
 र्ोड्याशा वेळेची आणी नार्स्मरणातील एकरूपतेची....
हे अनुभवणां खूप आनांददायी आहे , आश्वासक आहे .

बऱ्याच वेळा एकच वाटते .. केवळ तुर्च्या पायाां शी बसून रहाणां हे दे खील तुर्चां पूजन...!
तुर्च्यापासून दू र असताना, तुर्चां मचांतन करणां हे देखील तुर्चां पूजन...!
हातात जपाची र्ाळ नाही की र्ुखात पूजामवधीचे अस्खमलत र्ांत्र नाहीत, मकांवा षोडशोपचार पूजनाचा र्ाटर्ाटही नाही...
सुगांधीत फुल नाही, रसाळ फळ नाही, घर्घर्णारां अत्तर नाही, की गोर्ातेच्या तुपाच्या प्रशाां त मनराां जनाची आरती नाही..
परां तु प्रत्येक क्षण तुर्चाच मवचार करणां हे दे खील तुर्चां पूजन...!!!

।।श्री गुरू शरणां ।।

श्री दत्त सहस्त्रनार् हे परर्पावन स्तोत्र श्री शांकराचायां ना साक्षात दत्त र्हाराजाां नी स्वप्नात उपदे मशले आहे . ह्यापूवी अनेक
दे व दे वताां ची भत्मक्तपूवमक आराधना केली , यमतधर्ाम चे कडकडीत अनुष्ठान केले तरीही र्नः शाां ती मर्ळावी तशी मर्ळाली
नाही . तेव्हा आचायां नी नारायणाचे मचांतन केले . र्ी सवम दे वदे वताां ची पूजा आमण अनुष्ठाने केली त्याने काय साध्य झाले ?
असा मवचार ते करू लागले असता त्याां च्या स्वप्नात सू याम सारखे तेजस्वी र्हायती दत्त र्हाराज प्रकट झाले आमण त्याां नी
आचायां ना सवम मसद्धी आमण र्नः शाां ती प्राप्त करून दे णारे श्री दत्त सहस्त्रनार् स्तोत्र उपदे मशले . आचायां नी साक्षात दत्त
र्हाराजाां कडून प्राप्त झालेले हे मदय स्तोत्र तात्काळ ग्रहण केले ,कांठस्र् केले आमण त्याां नाच पुन्हा म्हणून दाखवले .
आचायां च्या बुत्मद्धर्त्तेने आमण अलौमकक प्रमतभेने सांतुष् होऊन श्री दत्त र्हाराजाां नी त्याां ना अनेक वरदाने मदली , आशीवाम द
मदले आमण ते अांतधाम न पावले .
स्वप्नार्ध्ये दत्त र्हाराजाां कडून मर्ळालेले स्तोत्र आचायां नी जागे होताच जसेच्या तसे मलहून काढले . आचायां च्या ह्या स्तोत्राचे
स्वरूप त्याां च्या इतर स्तोत्राां प्रर्ाणे नाही . अलांकार ,रस ,काय चर्त्कृती काही नाही . अत्यांत साधी ,सोपी अशी मह रचना
आहे .
श्री दत्त सहस्त्रनार् मनत्य पठणीय आहे . त्याच्या पठण आमण अनुष्ठानाचे मनयर् ,न्यास -ध्यान आदी तसेच फलश्रुती
आचायां नी साां मगतली आहे . अमधकारी गुरू ां च्या र्ागमदशमनाने श्री दत्त सहस्त्रनार्ाचे अनुष्ठान केल्यास आचायां नी
फलश्रुतीर्ध्ये वणमन केलेले लाभ मनमित मर्ळतील कारण आचायां सारख्या अवतारी पुरुषाचा शब्द वृर्ा कसा होईल ?

||श्रीदत्तात्रेयप्रार्मनातारावली||

पाषाणे कृष्णवणे कर्र्मप पररतत्मिद्र्वहीने न जाने

र्ण्डु कां जीवयस्यप्रमतहतर्महर्ामचन्त्यसच्छत्मक्त जाने |
काष्ठाश्माद् युत्थवृक्षान्स्त्रस्युदरकुहरगाञ्जारवीताां ि गभाम न्
नूनां मवश्वांभरे शावमस कृतपयसान्दन्तहीनान्स्त्रस्तर्ाभामन् ||१८||

: हे लीलामवश्वम्भर दत्तमदगांबरा, (चराचरातील पांचर्हाभूताां वर सत्ता असणारा तू ) काळ्या कातळापासून बनलेल्या एखाद्ा
अत्मच्छद्र्व दगडाच्या पोकळीत असलेल्या र्ांडूकालादे खील तू जगवतोस. ह्या तुझ्या अमचांत्य, अर्ाां ग शक्तीचा र्महर्ा र्ी जाणू
शकत नाही/ लाकडावर, दगडावर, वृक्षाां च्या पोकळीत वाढणाऱ्या, जारकर्म व अनै मतक सांबांधाां तून मनर्ाम ण झालेल्या मकांवा
अन्य कारणाां नी त्याग केलेल्या गभम -अभमकाां नादे खील तू साां भाळतोस आमण दात न उगवलेल्या मनष्पाप अभमकाां नादे खील तू
स्तन्य-क्षीर (र्ातेचे दू ध) वगैरे मनर्ाम ण करून तू सांरक्षण करतोस.

वरील श्लोकाां त म्हटल्याप्रर्ाणे परर्ेश्वर -दत्तप्रभू सृ ष्ीतील पांचर्हाभूताां मदक तत्त्वे आमण शक्तीांचे कठोरपणे मनयर्न करत
असताना चराचरातील सवम सजीव स्र्ावरजांगर् जीवाां चेदेखील पोषण करतात. अगदी दगडाच्या पोकळीत दडलेल्या
र्ांडुकाच्या भरणपोषणाचीदे खील काळजी ईश्वराकडून घेतली जाते . श्रीसर्र्म रार्दासाां च्या व छत्रपती मशवरायाां च्या सांदभाम त
अशाच एका पाषाणगभाम त दडलेल्या र्ांडुकाची कर्ा/आख्यामयका लोकर्ानसात रुजलेल्या एका सर्र्ां ख्यानात
येते.उां बरामदक वृक्षाां वर वाढणारे , दगडावर वाढलेल्या शेवाळात वाढणाऱ्या कीटकामदां चेही ह्या सृमष्चक्ात पोषण होते आमण
काही अनैमतक सांबांधाां तून मनर्ाम ण झालेल्या मकांवा काही कारणाां र्ुळे त्याग केलेल्या (श्रीसांत कबीरदास मकांवा सू यमपुत्र कणम
वगैरे) जीवाां वरदे खील भगवांत कृपा करून त्याां चे रक्षण करतो. दात न उगवलेल्या जीवाां ना दु ग्धप्राप्ती करवून दे णाऱ्या
भगवांताची कृपा अत्यांत अगाध असीर् असते. त्यार्ुळेच भगवान दत्तप्रभूांच्या भक्ताां नी तर कशाचीही मचांता न करता उपासना
व मनयत कर्म करीत राहावे, असेही श्रीस्वार्ी र्हाराज साां गत आहे त.