Professional Documents
Culture Documents
Tính chất của hệ keo
Tính chất của hệ keo
Bài 5
1
Tính chaát cuûa heä keo:
Bài 5
Tính chaát ñoäng hoïc
Tính chaát quang hoïc
Tính chaát ñieän học
2
3.1. TÍNH CHAÁT ÑOÄNG HOÏC CUÛA HEÄ KEO
3.1.1. Chuyeån ñoäng Brown cuûa haït keo
• Khi quan saùt heä keo döôùi kính hieån vi tuï quan neàn ñen,
người ta thaáy nhöõng chaám saùng laáp laùnh vaø chuyeån
ñoäng hoãn loaïn theo mọi hướng trong thị trường quan
sát, đó laø chuyeån ñoäng Brown cuûa haït keo.
2 Dt
2 4
3.1.2. Söï khueách taùn cuûa heä keo
5
Lượng chất khuếch tán cuûa heä keo:
S
dC/dx
dC
dm D .Sdt
dx
6
• a. Công thức khuếch tán của Fick
Năm 1855, Fick đƣa ra định luật thứ 1:
Biểu thị lƣợng chất khuếch tán (dm) di
chuyển qua diện tích S đặt vuông góc
với chiều khuếch tán trong thời dt gian
theo công thức sau:
Lƣợng chất khuếch tán:
dC
dm D .Sdt
dx 7
• Tốc độ khuếch tán:
Là lƣợng chất khuếch tán trong một
đơn vị thời gian
dm dC
v D.S .
dt dx
8
• Doøng khueách taùn:
Là tốc độ khuếch tán qua một đơn vị diện
tích. Khi đó dòng khuếch tán i được viết
như sau:
dm dC
i D .
Sdt dX
9
b. Phuơng trình khuếch tán của Einstein
Trong quá trình nghiên cứu, năm 1908
Einstein đã đƣa ra phƣơng trình cho thấy
mối liên quan giữa hệ số khuếch tán D,
nhiệt độ môi trƣờng, độ nhớt của môi
trƣờng và kích thƣớc hạt đƣợc xd theo
công thức sau:
kT
D
6r
10
3.1.3. Áp suaát thaåm thaáu
W W
m RT v.RT
M .RT CRT
VN V
11
Ñaëc ñieåm thứ nhất của áp suaát thaåm thaáu
2 2 12
Ñaëc ñieåm thöù hai của áp suất thẩm thaáu
13
3.1.4. Söï sa laéng
15
•Pheùp phaân tích sa laéng
• Ví duï: duøng maùy sieâu ly taâm taùch
microsom, mitochondria töø dòch ñoàng theå
cuûa teá baøo trong caùc xeùt nghieäm sinh hoïc.
• Ngöôøi ta coù theå döïa vaøo sự sa laéng ñeå xaùc
ñònh baùn kính haït keo hoaëc caùc haït thoâ.
Phöông phaùp döïa vaøo kết quả ño thoâng soá
sa laéng goïi laø pheùp phaân tích sa laéng.
1/ 2
9.
r V k .V 1/ 2
2(d d 0 ) g 16
3.2. TÍNH CHAÁT QUANG HOÏC CUÛA HEÄ KEO
17
3.2.1. Sự nhiễu xạ aùnh saùng
18
3.2.1.1. Hieän töôïng nhiễu xạ Tyndall
2
n n N .V 2
2 2
n 2n
2 2
1 2
22
3.2.1.3. Moät soá heä quaû töø PT Rayleigh
• - Kích thöôùc haït caøng lôùn thì cöôøng ñoä aùnh saùng
nhiễu xạ caøng maïnh.
24
b. Ảnh hƣởng của bƣớc sóng.
Khi chieáu vaøo hai heä keo gioáng nhau
nhöõng aùnh saùng ñôn saéc coù khaùc
nhau, cuøng cöôøng ñoä I0, thì caùc heä
I 1 42
4 Neáu 1 = ½ 2 I1 = 16 I2.
I 2 1
25
Nhö vaäy, aùnh saùng ñôn saéc coù böôùc soùng
càng ngaén sự nhiễu xạ caøng maïnh.
xanh
Đỏ
xanh
Đỏ xanh
Đỏ
Trắng Đỏ
xanh
Đỏ
Sự khueách taùn aùnh saùng cuûa heä keo trong không khí
26
Khi khảo sát sự nhiễu xạ, của các tia
đơn sắc của vùng khả kiến:
• - Tia tím nhiễu xạ > tia xanh > tia ñoû.
27
c. Ảnh hƣởng của chiết suất.
30
- ôû cöïc döông chất điện ly bị vaån ñuïc, ôû
cöïc aâm không bị đục nhưng mực chất lỏng
dâng lên một đọan
- Hieän töôïng naøy chöùng toû: haït keo ñaát seùt
(pha raén) mang ñieän aâm ñaõ di chuyeån veà
cöïc döông và môi trường mang điện tích
dương di chuyển về cực âm do taùc duïng cuûa
ñieän tröôøng trái dấu.
- Do các hạt mang điện tích chuyển động
trong điện trường nên hiện tượng trên được
gọi laø hieän töôïng ñieän di hay còn gọi là điện
chuyển .
31
• - Trong thí nghiệm này môi tlớp khuếch tán mang
điện tích dương, di chuyển về điện cực âm gây hiện
tượng điện thẩm.
• - Töø thí nghiệm trên ta nhaän xeùt: haït keo laø
nhöõng haït mang ñieän tích và có điện tích trái dấu
với môi trường hay lớp khuếch tán.
• - Ngaøy nay hieän töôïng ñieän di ñöôïc duøng nhieàu
trong caùc xeùt nghieäm sinh hóa. Chấm hoãn hôïp
caùc protein, acid amin… leân moät baêng giaáy, ñaõ
thaám öôùt dung dòch coù pH nhaát ñònh.
• Áp vào hai ñaàu baêng giaáy điện áp vài trăm volt.
Tiến hành thí nghiệm điện di và so sánh sự di
chuyển của các albumin với chất chuẩn.
32
3.3.1.2. Hieän töôïng ñieän thaåm
• Trong một thí nghiệm khác, Reusse cho cát thạch anh
mịn vào phần giữa một ống hình chữ U. Noái nguoàn
ñieän moät chieàu vôùi hai điện cöïc caém vaøo oáng
thuyû tinh hình chöõ U chứa đầy nước.
• Sau moät thôøi gian, möïc nöôùc ôû cöïc aâm daâng lên
cöïc döông không đổi, đây là hiện tượng điện thẩm.
•
• Qua thí nghiệm ñieän chuyeån vaø ñieän thaåm chöùng
toû raèng: ôû heä dò theå, nơi tieáp xuùc giữa pha loûng
và raén coù lôùp tích ñieän traùi daáu nhau. Caùc pha
naøy coù theå dòch chuyeån töông ñoái nghịch chiều
nhau do taùc ñoäng cuûa ñieän tröôøng. 33
3.3.1.3. Ñieän theá chaûy vaø ñieän theá sa laéng
Söï thay ñoåi noàng ñoä ion theo theo khỏang cách38
3.3.3. Cấu tạo hạt keo
- Thông thường, nhöõng heä keo phoå bieán laø
heä goàm pha raén phaân taùn trong nöôùc.
• - Chaát ñieän ly tan trong nöôùc, chaát ñieän ly
coù trong heä keo laø keát quaû cuûa phaûn öùng
hoaù hoïc tạo ra, laãn vaøo ngaãu nhieân.
• - Beà maët raén cuûa haït keo laø beà maët tieáp
xuùc giöõa hai pha raén-loûng cuûa nhaân raén vaø
môi trường phân tán.
• - Nhaân raén của hệ keo được hình thành gồm
taäp hôïp raát nhieàu caùc phaân töû, nguyeân töû
kết hợp lại tạo thành bề mặt hạt keo. 39
Ví duï: Ñieàu cheá keo AgI theo phaûn öùng sau
• AgNO3 + KI → AgIkeo + KNO3
• - Neáu noàng ñoä KI > AgNO3 thì sau phaûn öùng điều chế,
trong heä ngoaøi tuûa AgI coøn coù caùc ion K+, I- vaø NO3- ;
Khi ñoù nhaân raén haáp phuï öu tieân I- laøm ion taïo theá. Ta coù
haït keo mang ñieän aâm vaø mixen keo caáu taïo:
• [m (AgI). n I- . (n-x) K+ ] x-. x K+.
• Nhaân keo, Lôùp haáp phụ, Lớp ion đối, Lôùp khueách taùn
• - Neáu noàng ñoä KI < AgNO3 thì trong heä ngoaøi AgI coøn coù
caùc ion Ag+, K+ vaø NO3-.
• Haït keo seõ mang ñieän döông, mixen keo coù caáu taïo:
• [m (AgI). n Ag+ (n-x) NO3- ] x+. x NO3-
• Trong đó bb’: Ranh giôùi beà maët tröôït
• 0 : Theá nhiệt động học φ (lôùp keùp)
• : Theá ñieän ñoäng hoïc
• : Chieàu daøy lôùp keùp và khuếch tán 40
Cấu tạo hạt keo
• Điện theá cuûa lôùp ñieän tích ôû beà maët tröôït goïi
laø theá “ñieän ñoäng hoïc zeâta” kyù hieäu .
45
46
3.3.4. Caùc yeáu toá aûnh höôûng theá ñieän ñoäng hoïc
Cs+ > Rb+ > NH4+ > K+ > Na+ > Li+
48
Ảnh hưởng của ion haáp phuï có dấu ngược với ion tạo thế
49
3.3.4.4. Ảnh höôûng cuûa noàng ñoä haït vaø nhieät ñoä
Khi taêng noàng ñoä haït keo seõ laøm chieàu daøy cuûa
lôùp khueách taùn giaûm, do ño laøm giaûm .
Khi pha loaõng heä keo seõ laøm taêng . Khi pha
loaõng heä keo daãn tôùi vieäc khöû ion taïo theá, laøm
giaûm thế 0 vaø thế .
Khi taêng nhieät ñoä, chuyeån ñoäng cuûa ion taêng, do
ñoù lôùp khueách tán taêng vaø theá taêng,
• Tuy nhieân nhieät ñoä taêng coù theå khöû haáp phuï
nhöõng ion taïo theá, daãn tôùi thế 0 vaø giaûm.
• Tóm lại, khi tăng nồng độ và nhiệt độ của môi
trường sẽ đưa đến thế 0 vaø giaûm, điều này khiến
hệ keo dễ bị keo tụ. 50
CAÂU HOÛI LÖÔÏNG GIAÙ