15/02/2023

Samen groot worden

Vanaf p 39.

Opvoedingstrap: bouwt verder op onderste trappen die vorig jaar reeds behandeld werden, deze
moeten reeds gekend zijn.

Wat heb je nodig bij opvoeden:

Heel veel onderaan in de trap.

Veiligheid

Welbevinden

groeikansen

Minder nodig: bovenaan in de trap.

Groen: warme en veilige sfeer

Geel: inleven

Blauw aanmoedigen en uitdagen

Grijs: structuur

Bovenste trap:

Belonen Time-out, negeren, straffen en herstel

Beloning: duim, doe, ding

Uitdagen: ZNA Vygotsky, growth mindset

Structuur: nood aan duidelijkheid, niet teveel regels, nadenken over de regels!

Filmpje ‘Kinderen zijn kleine fuckers’

Straffen: je moet uitvoeren waarmee je dreigt

Veilig warme sfeer : kinderen in je kracht laten

+ zichzelf aanvaarden: ABC of love

Structuur: nt teveel afspraken

Inleven: als ik ganse dag hoor, dit mag niet, zou ik ook zot worden

Inleven: bang zijn is ok

Modelleren??? Structuur?

Belonen kwam minder aan bod.

Blokje 1: Belonen (paars)

! niet hetzelfde als aanmoedigen (bouwsteen 3, blauw)

Soms is aanmoedigen (sociaal belonen of DUIM-beloning) niet genoeg!

Soms nodig om nieuw of moeilijk gewenst gedrag nog een EXTRA in de verf zetten; met tastbaar (vb.
stickertjes) gevolg belonen.

Wet van het effect (Thonrndike)

- Gedrag gaat vaker voorkomen als er (meermaals) iets positiefs op volgt.

- Gedrag gaat minder vaak voorkomen als er (meerdere keren) iets negatiefs op volgt.

A Situatie B Gedrag C +/- D Effect

Winst/beloning of Op gedrag van kind
verlies/straf
Snel opruimen Favoriet spelletje Kleuters ruimen
spelen in de kring/ sneller op
stickers/
Nic-nacje uitdelen:
ding-beloning als het
echt moeilijk blijkt...
Sparen met pot
knikkers, bij volle pot:
uitstapje/...
Ander kinderen pijn + sticker als men dit Kleuters doen minder
doen niet doet anderen pijn.

C: hoe kleuters het gevolg ervaren

Voor we waarschuwingen geven: naar onder gaan in de opvoedingstrap: inleven: achterhalen wat
heeft de kleuter nodig, waarom stelt kleuter dit gedrag?

Kan gebruikt worden (vb knikkersysteem) bij zindelijkheidstraining. Dit kan individueel.

Systeem kan ook voor hele klas zijn: borden met duim omhoog, neutraal, naar onder en wasknijpers.

UDL gedachte bij 3 kleuters die niet goed kunnen opruimen: beloningssysteem gebruiken voor alle
kleuters, zij kunnen er ook baat bij hebben.

Goed nadenken over situatie: wat lokt gedrag uit, goed observeren!

Zelfvertrouwen moet goed gegrond zijn, ‘dikke stam’ nodig.

DING-BELONINGEN

! beloningen zo weinig mogelijk gebruiken, moet je goed over nadenken.

Verschil doe-beloningen en ‘samen dingen doen’ uit onderste trap van opvoedingsdriehoek?

Samen dingen doen is ongedwongen, zonder afspraken/regels: quality-time

Doe-beloningen zijn volgens afspraak.

! omschrijven wat je wél wil zien, niet wat je niet wil zien.

Beloningssysteem NIET linken aan straf, duidelijk scheiden!

Geen nadruk op negatief gedrag!

Beloningssystemen zijn tijdelijk.

2. NEGEREN

Storend gedrag aandacht geven kan dit net versterken, dus als dit niet te extreem is, gaan we dit
negeren.

Volhouden! Eerst zal het storend gedrag toenemen, dan pas afnemen.

Direct na stoppen van storend gedrag: compliment geven/glimlachen,...

Oog hebben voor andere kleuters: hen betrekken bij het negeren, zorgen dat zij storend gedrag niet
belonen door te lachen.

Emmertjes:

Kinderen zijn geboren met een ‘emmer’, met een bepaalde grootte die je zelf niet kan kiezen, die
moet gevuld worden met aandacht. Eerst proberen ze op een positieve manier aandacht te krijgen,
als dit niet lukt, gaat dit over op een negatieve manier. Onze taak als opvoeder is om die emmer zo
goed mogelijk vol te krijgen, maar zoveel mogelijk ‘on your terms’, vb. uitstellen tot na klassikale act.
En vervolgens even 1-op-1 aandacht geven. = Relationele behoefte van een kleuter kan je niet
veranderen, manier waarop wel. Dit is niet bevoordelen, niet iedereen heeft niet evenveel aandacht
nodig. Je hoeft je niet verantwoorden voor aandacht geven.

Bepaalde kleuters kan je dingen toelaten die andere kleuters niet kunnen/mogen.

Spontane verrassing >< beloning!

3 Afleiden

Bij storend gedrag aandacht van kind afleiden naar ander onderwerp/gebeurtenis.

Werkt vooral bij jongste kleuters: zijn afgeleid door hun verdriet omdat ze meegesleurd worden door
leuke activiteit/klaspop/...

4 Time out

>< straf!

Wordt wel dikwijls door elkaar gebruikt.

Filmpje ‘Just Breathe’

 Afzonderen van alle aandacht, aandacht wegnemen met tot doel: rustig worden
 Geen straf, dient om tot RUST te komen
 Hoek/stoel in klas, liefst uit zicht van anderen

Geen ‘aantrekkelijke’ hoek, (prikkelarme) plek, maar bepaalde materialen kunnen wel helpen om tot
rust te komen. (rustige muziek, boekje, knuffel)

Wanneer van toepassing?

Bij gevoel van extreme boosheid.

Boosheid toestaan, respecteren. Zelf proberen kalm of neutraal blijven. Wel probleem als boosheid
op negatieve manier geuit wordt door materiaal stuk te maken of iemand pijn te doen, dit
verbeteren.

Oefenen enkel nodig bij kleuter die het hard nodig heeft, om te wennen aan de time-out.

Bij niet willen in time-out gaan, overgaan naar straffen.

Filmpje kids caught causing trouble

Zinvol straffen

Heel veel te doen rond straffen in huidige maatschappij

Voor- en tegenstanders

Vb Nina Mouton voor mild opvoeden

Argumenten kunnen opnoemen pro en contra.

Stel realistische doelen...

! Op voorhand straf klaar hebben, op moment zelf moeilijk te vinden, meestal niet realistisch en te
zwaar.

Vbn van milde straffen: enkele minuten aan de kant is aangepast aan kleuterleeftijd.

Soms is herstel een betere oplossing dan een straf. Wel checken of slachtoffer dit ook een goed idee
vindt. Vb. tekening maken, knuffel geven, samen spelletje spelen, letterlijk herstellen wat werd stuk
gemaakt.