Mana La Excellence Group 1 Mains Practice Questions

Subject- భారతీయ మరియు తెలంగాణ • ఫారెస్ట ్ డివ్రేడేషన్ అనేద్ధ అటవీ భూమిలో

భౌగోళిక శాస్త్ం
ర సింభవించే భూమి క్షీణత.

1. ISRO యొకక డేటా బ్య ంక్ 2018-19లో దేశంలోని
మొత్రం భౌగోళిక ప్రంత్ంలో దాదాపు 30% భూమి
క్షీణత్కు గురంది. ఈ నేపథ్య ంలో భూమి క్షీణత్
మరియు ఎడారీకరణ అంటే ఏమిటి మరియు
్మ్య ను పరిష్క రించడానికి చరయ లను
వివరించండి.
పరిచయం: భూమి క్షీణత మరియు ఎడారీకరణ
గురిించి క్లుప్తిం
ం ా వ్రాయిండి.
అంశం: భూమి క్షీణత మరియు ఎడారీకరణ
సమసయ ను నిరవ హించడానికి చరయ లను వ్రాయిండి.
ముగంపు: -
• రాన్ ఆఫ్ కచక్లలోని బనిి వ్రరింతింలో గడిి
భూములను అభివృద్ధి చేయడిం ద్వవ రా భూమి
పునరుద్ర
ి ణ జరిగింద్ధ. ఇద్ధ భూమి క్షీణత
తటసత థ ను సాధించడింలో సహాయతడిింద్ధ.
• ఇద్ధ తశువుల పింతకానిి వ్రోతస హించడిం ద్వవ రా
మతసింబింధ కారయ కలారలు మరియు జీవనోరధకి
కూడా మద్తు ద ఇస్ంింద్ధ.
• అిందువలన భూమి పునరుద్ర
ి ణ దీనికి దోహద్ిం
చేస్ంింద్ధ.
• డ్రైలాయ ిండ్ వ్రరింత్పలలో (శుషక , రక్షిక మరియు
పొడి ఉత-తేమతో కూడిన వ్రరింత్పలు) భూమి
క్షీణతను ఎడారీకరణా ేర్క ింటారు. ఇద్ధ
సారవింతమైన భూమిని ఎడారిా మారుస్ంింద్ధ.
• డేటా బ్య ింక్ (డెసరి ్ఫికేషన్ అిండ్ లాయ ిండ్
డివ్రేడేషన్ అటాప్స్ట ఆఫ్ ఇిండియా- ఇవ్రో)
చూపిస్ంింద్ధ.
2018-19లో దేశింలోని మొతంిం భౌగోళిక వ్రరింతిం
(TGA)లో ద్వద్వపు 30% భూమి క్షీణతు గురింద్ధ.
జార ఖిండ్, రాజసాథన్, ఢిల్ల,ప్ గుజరాత్ మరియు గోా
వింటి రాడ్రర్లు ాటి వస్తంర ణింలో 50% కింటే ఎుక వ
ఎడారీకరణ/భూమి క్షీణతలో ఉన్ని యి.
భూమి క్షీణత్ ్మ్య ను పరిష్క రించడానికి
ప్కింది చరయ లు ్హాయపడతాయి:
• భూమి క్షీణత్ను పరిష్క రించడానికి ా
స్థ ని నిక
మరియు ్వ దేశీ పరిజ్ఞానానిి ఉపయోగంచడం:
ఇద్ధ క్లసాథనికింా తగన వ్రతతిసా ింద్నలను తరిచయిం
చేయడానికి, అమలు చేయడానికి, స్తవ కరిించడానికి
మరియు వనియోానిి వ్రోతస హించడానికి
సహాయతడుతుింద్ధ.

నేల సారానిి పించడిం • ఆప్గోఫారెస్తరని

ీ ప్ోత్స హంచడం:

పరిగన భూమి ఉత్పా ద్కత ఆవ్రగోఫారెడ్రస్తని

్ R మరియు D అభివృద్ధి మరియు
న్నణయ మైన మొకక ల పింతక సామవ్రగని
ఆహార భవ్రద్త మరియు
అింద్ధించడిం, ధర మద్తు ద సాధన్నలు మరియు
మెరుగైన జీవనోరధ. యింవ్రత్పింాలు మొద్లైన వధాన మరియు
సింసాథగత జోకాయ ల ద్వవ రా ఆరి థకింా
విష్యము: -
లాభద్వయకమైన ఎింపికా మారాా లి.
భూమి క్షీణత్ మరియు ఎడారీకరణ
• వయ వాయ పద్తు
ధ లను మెరుగుపరచడం:
• భూమి క్షీణత అనేద్ధ భూమి తరిస్థతి థ లో వ్రతతికూల
భూమి క్షీణత్ను త్గ గంచడంలో ్హాయపడే
ధోరణిా నిరవ చిించబడిింద్ధ. మానవజనయ ాత్పవరణ
వయ వాయ పద్తు ధ లు: -
మారుా లతో సహా వ్రతతయ క్ష లేద్వ తరోక్ష మానవ వ్రేరిత
వ్రతవ్రకియల వలప్ సింభవించే దీర ఘకాలిక తగ గింపు లేద్వ అవశేరల నిలుపుద్ల మరియు తగ గన సాగు (లేద్వ
కిింద్ధ ాటిలో కనీసిం ఒకద్వనిని కోలోా వడిం ద్వవ రా సాగు చేయకోవడిం)
వయ క్తకరిించబడిింద్ధ.
ం
క్లసాథనికింా స్తవ కరిించబడిన రకాలను
జీవ ఉత్పా ద్కత ఉతయోగించడిం

తరాయ వరణ సమవ్రగత లేద్వ అింతర తింటలు మరియు తింట మారిా డి

మానవులు వలువ.
App: Mana La Excellence Ph: 7207955032(Offline)/ 7207955034 (Online) 7207955035 (Test Series)
Mana La Excellence Group 1 Mains Practice Questions

కవర్ తింటల సాగు (ఆుతచా ఎరువు తింటలు
మరియు వ్రతధాన తింట కాలాల మధయ తిండిించే
కాయ చ తింటలు)
ఇింటివ్రేటెడ్ నేల సింత్పనోతా తిం నిరవ హణ.
• భూ పునరుద్ధరణ కారయ ప్కమాలు:
భూసేకరణ అింటే బురద్ వ్రరింత్పల నుిండి నీటిని
తొలగించడిం లేద్వ భూమి క్లసాథయిని పించడిం ద్వవ రా
భూమిని సృష్ిం
్ చడిం.
ఇతా టికే ఉని సామాజిక ఉవ్రద్ధకతలు
ం మరియు
బలాల వలసలను తీవ్రవతరిం చేస్ంింద్ధ.
• మానవ ఆరోగ్య ంపై ప్పభావం:
జూనోటిక్ ాయ ధ నీరు మరియు ఆహారిం ద్వవ రా
సింవ్రకమిించే ాయ ధులు మరియు శ్యవ సకోశ
ాయ ధులు భూమిని సృష్స్్ ంింద్ధ.
తగ గన ఆహారిం మరియు నీటి సరఫరా నుిండి
ోషకాహార లోతిం యొకక అధక ముపుా లు.

భూమికి పరుగుతుని డిమాిండ్క్లతో భవనిం, • పర్యయ వరణ ప్పభావాలు:

వయ వసాయిం మరియు ఇతర అవసరాల కోసిం
తీవ్రవమైన ాత్పవరణ సింఘటనలు
వ్రరింత్పలను రూపొింద్ధించడానికి ఇద్ధ మించి
కారణమవుతుింద్ధ. జీవవైవధయ నషిం
్ మరియు
తరిరక రిం.
తరాయ వరణ వయ వస థ సేవల అింతరాయానిి
ఇస్క మరియు ాలి కోతను తగ గించే "ఆుతచా స్ం
వేగవింతిం చే ింద్ధ.
గోడలు"ా తని చేయడిం ద్వవ రా ఎడారీకరణతో
వాతావరణ మారుు లకు దోహద్పడుతుంది:
సింబింధిం ఉని తీవ్రవమైన ాత్పవరణ
భూమి క్షీణత అనేద్ధ వ్రీన్క్లహౌస్ట ాయువుల (GHGs)
తరిస్థతు
థ లను తగ గించడింలో ఇవ సహాయతడత్పయి.
ఉద్వగరాల ద్వవ రా ాత్పవరణ మారుా లు డ్రైవర్
ఉద్వహరణు ఆవ్రఫికన్ యూనియన్ 2007లో మరియు కారబ న్ స్థింక్క్లా తనిచేసే భూమి
వ్రరరింభిించిన వ్రేట్ వ్రీన్ ాల్ చొరవ ఆవ్రఫికా యొకక సామరాథయ నిి తగ గించడిం.
క్షీణిించిన వ్రతకృతి ద్ృశ్యయ లను పునరుద్రిి ించడానికి
2.మినిస్తర ీ ఆఫ్ ఎర్త ర సైన్సస స్ట ముంబై మునిస పల్
మరియు క్షీణిించిన సహేల్ వ్రరింత్పనిి మారా డానికి
కార్పు రేష్నస్థతో ్మనవ యంతో పట్ీణ వరద్ల
ఒక చొరవ.
కో్ం ఇంటిప్ేటెడ్ స్థలడ్ డ వారిి ంగ్ సి్మ
ీ ను
స్థ
• ్స్టన
ీ బుల్ ఫారెస్ట ీ మేనేజస్థమెంట్ (SFM): అభివృదిధ చేసింది. పట్ీణ వరద్లు అంటే
ఏమిటి మరియు పట్ణ ీ వరద్లకు దోహద్పడే
కలత, ఫైబర్, బయోమాస్ట మరియు న్నన్-టిింబర్
అంశాలను పేర్పక నండి?
వనరులను అింద్ధించడానికి ఉదేదశించిన SFM: -
పరిచయం: తటణ్ వరద్ల గురిించి ు
క్ల ప్ తిం
ం ా
సింఘాలు దీర ఘకాలిక జీవనోరధ
వ్రాయిండి.
అటవీ వనియోానికి అటవీ మారిా డి వ్రతమాద్వనిి
అంశం: తటణ ్ వరద్లు కారణమైన అింశ్యలను
తగ గించడిం మరియు
ేర్క నిండి.
భూమి ఉత్పా ద్కతను నిరవ హించడిం
ముగంపు: -
తద్వవ రా భూమి క్షీణత వ్రతమాద్వనిి తగస్ం
గ ింద్ధ.
• వరద్ ఉతశమన మౌలిక సదురయాల
భూమి క్షీణత్ మరియు ఎడారీకరణ ప్పభావాలు: - నిర ణయాధకారిం మరియు వ్రతణాళికలో తటణ ్ క్లసాథనిక
సింసల థ ు అధకారిం మరియు అవాహన
• ామాజిక-ఆరిక
ని ప్పభావాలు:
కలిా ించడిం ద్వవ రా క్లస్థర
థ మైన తటణ్ వ్రతణాళిక కోసిం
క్లసాథనిక జన్నభా, చిని రతులు మొద్లైన ారి సమీకృత వధాన్ననిి అవలింబించాలి.
ఆహార భవ్రద్త మరియు జీవనోరధకి ముపుా
• కమ్యయ నిటీల క్లస్థతి
థ సాథతకతను పించడింపై ద్ృష్ ్
కలిగించే భూ ఉత్పా ద్కతను తగస్ం
గ ింద్ధ.
కేింవ్రదీకరిించడిం మరియు మౌలిక సదురయాల
నీటి కొరత ఫలితింా నీటిని నిలవ చేసే భూమి అనుకూల సామర థయ ిం అవసరిం.
సామరాథయ నిి తగస్ం
గ ింద్ధ.
• అరబ న్ డిజైన్ మరియు క్లరప్నిిం్ నీటికి స్నిి తింా
ఉిండాలి మరియు క్లసలా థ కృతి, ఉతరితలాల రకాలు
App: Mana La Excellence Ph: 7207955032(Offline)/ 7207955034 (Online) 7207955035 (Test Series)
Mana La Excellence Group 1 Mains Practice Questions

(ాయ పిం లేద్వ చొరబడనివ), సహజ రరుద్ల
మొద్లైన ాటిని తరిగణనలోకి తీస్కోాలి.
• దురబ లతవ వశే ప్షణలు మరియు వ్రతమాద్
అించన్నలు నగర మాసర్ ్ క్లరప్న్క్లలో భాగింా ఉిండాలి.
నీటి ద్వవ రా మరియు వెక ్ర్ ద్వవ రా సింవ్రకమిించే
ఇన్ఫె క్షనుప్ గురికావడిం వలప్ అింటాయ ధులు వచేా
వ్రతమాద్ిం
నీటి న్నణయ త క్షీణిించడిం

• బలమైన ఆవ్రకమణ నిరోధక చటా్ల ద్వవ రా రరివ్రశ్యమిక కారయ కలారలు, సరఫరా గొలుస్లు
స్నిి తమైన మిండలాలోప్ ఆవ్రకమణలను మొద్లైన ాటిలో అింతరాయిం కారణింా ఆరి థక
నిలిపివేయడిం మరియు తగన సరసమైన నర్లు.
గృహాలను అింద్ధించడిం ద్వవ రా మారుతుని
లోతట్ వ్రరింత్పలలో జన్నభా సా
క్ల థ నవ్రభింశిం
ాత్పవరణానికి గురయ్యయ వయ ుం ల సింఖ్య ను
గ
త గించడింలో సహాయతడుతుింద్ధ. రర్ ్ సరూక య ట్ వలప్ వ్రతమాద్వలు మరియు
మింటలు
• నీటి సహజ వ్రతాహానిి నిరాిరిించడానికి నదీ
తరీాహక వ్రరింతిం మరియు సహజ సరస్స లపై పట్ీణ వరద్లకు దోహద్పడే అంశాలు: -
ఆవ్రకమణలను నిరోధించడిం.
• మానవ కారకాలు: -
విష్యము: -
భూ వనియోగ మారుా లు (ఉద్వ. తటణీ
్ కరణ, అటవీ
పట్ీణ వరద్లు: - నిరూూ లన కారణింా ఉతరితల స్తలిిం్) వ్రతాహిం
మరియు అవక్షేతణను పించుత్పయి.
• తటణ ్ వరద్లు అనేద్ధ ఒక ాత్పవరణింలో
ముఖ్య ింా జనసాింవ్రద్త కలిగన తటణ్ వ్రరింత్పలలో వరద్ మైద్వనిం ఆవ్రకమణ మరియు తద్వవ రా
తీవ్రవమైన వర షరతిం (అభేద్య మైన ఉతరితలాలపై) వ్రతాహాలను అడుికోవడిం.
కారణింా మురుగునీటి రరుద్ల వయ వసలథ
వరద్ నిరవ హణ మౌలిక సదురయాల అసమర థత
సామరాథయ నిి అధగమిించడిం.
లేద్వ నిరవ హణ లేకోవడిం
• తటణీ
్ కరణ కారణింా ఇద్ధ వ్రామీణ వరద్ల నుిండి
ాత్పవరణ మారుా అవరతిం మరియు వరద్ల
గణనీయింా భిని ింా ఉింటింద్ధ.
తరిమాణిం మరియు వ్రీక్వవ నీస ని వ్రతభావతిం చేస్ంింద్ధ
వరద్ శఖ్రాలను 1.8 నుిండి 8 రెటప్ పించడిం మరియు తీవ్రవమైన ాత్పవరణ సింఘటనలు
మరియు కూడా కారణమవుతుింద్ధ.

వరద్ ాల్యయ మక్లలు గరిషిం

్ ా 6 సారుప్. అరబ న్ హీట్ ఐలాిండ్ ఎఫెక్ ్ కారణింా అరబ న్
మైవ్రకో-క్లక్వటట్క్ల
ై ప్ ను మారా డిం వలప్ అవరత
తరయ వసానింా వేగవింతమైన వ్రతాహ సమయాల
సింఘటనలను అమలు చేయవచుా
కారణింా వరద్లు చాలా తవ రా సింభవసాంయి
కొనిి సారుప్ నిమిరల వయ వధలో. నగరాలు/తటణా ్ ల ఎగువన ఉని ఆనకటల
్
నుిండి నీటిని ఆకస్థూ కింా వడుద్ల చేయడిం
• ముింబై, చెన్ని , ఢిల్ల,ప్ కోల్క్లకత్ప మొద్లైన వ్రతధాన
నగరాలు ఇటీవలి సింవతస రాలలో భారతదేశింలో క్లబ్ప్క్ ి డ్రైనేజీ వయ వసల
థ ు ద్వరితీసే ఘన వయ రాథలను
తటణ్ వరద్ వైతరీత్పయ ల ధోరణి పరుగుతోింద్ధ. వచక్షణారహతింా రరవేయడిం

• తటణ ్ వరద్లు వసంృత వ్రతభాాలను కలిగ • జల్ంబంధ కారకాలు: -

ఉన్ని యి.
హై టైడ్ డ్రైనేజీని అడుు
ి ింటింద్ధ.
రాణా మరియు వదుయ త్క్లలో అింతరాయాలు
అభేద్య మైన కవర్ ఉనికి
కారణమయ్యయ క్తలకమైన తటణ్ మౌలిక
సదురయాలు నషిం ్ . అధక నేల తేమ క్లసాథయిలు

వ్రరణ నషిం
్ మరియు ఆస్థం నషిం
్ తుక వ సహజ ఉతరితల చొరబ్ట రేట

ఓవర్ బ్య ింక్ క్లలప్ లేకోవడిం, ఛాన్ఫల్ న్ఫట్క్లవర్క

App: Mana La Excellence Ph: 7207955032(Offline)/ 7207955034 (Online) 7207955035 (Test Series)
Mana La Excellence Group 1 Mains Practice Questions

• వాతావరణ కారకాలు: - • ాంప్ద్త్ మరియు లవణీయత్ వయ తాయ ్ం:

భారీ వర షరతిం సమువ్రద్పు నీటిలో సాింవ్రద్త మరియు లవణీయత

వయ త్పయ సిం ద్ట ్మైన జలాలను మునిగోవడానికి
సైకోని
ప్ క్ తుఫానులు
మరియు అిండర్ కరెింట్క్లలుా తరలిించడానికి
చిని తరహా తుఫానులు వ్రేరేపిస్ంింద్ధ. అయితే తేలికరటి జలాలు ఉతరితల
వ్రతాహాలుా ద్ట ్మైన నీటి వైపు కదులుత్పయి.
క్లౌప్డ్క్లబర్స ్
• భూమి యొకక ప్రమణం:
హమనదీయ సరస్స ల తగలిోవడిం
భూమి యొకక వ్రభమణిం కోరియోలిస్ట శకికిం
•వాతావరణ మారుు : -
కారణమవుతుింద్ధ. ఇద్ధ నీటి కద్లిక ద్ధశను
వవధ మానవజనయ సింఘటనల కారణింా వ్రతభావతిం చేస్ంింద్ధ మరియు సమువ్రద్ వ్రతాహాలు
ాత్పవరణ మారుా తీవ్రవమైన ాత్పవరణ ఏరా డటానికి ద్వరితీస్ంింద్ధ.
సింఘటనలు ద్వరితీస్థింద్ధ.
• తీర రేఖ ఆకారం:
3. ్ముప్ద్ ప్పవాహాల మూలానికి కారణమైన
తీరవ్రరింతిం యొకక ఆకృతి కూడా సమువ్రద్వలలో
కారకాలను వివరించండి మరియు దాని
వ్రతాహానిి వ్రతభావతిం చేసే ఒక ముఖ్య మైన అింశిం.
లక్షణాలను పేర్పక నండి.
• గురుతావ కరణ
ష :
పరిచయం: సమువ్రద్ వ్రతాహాల గురిించి క్లుప్తిం
ం ా
వ్రాయిండి. గురుత్పవ కర షణ నీటిని వ్రకిింద్ధకి లాగ వ్రతవణత
వైవధాయ నిి సృష్స్
్ ంింద్ధ.
అంశం: సమువ్రద్ వ్రతాహాల మ్యలానికి కారణమైన
కారకాలను ేర్క నిండి. ద్వని లక్షణాలను • నీటి ఉష్ణోప్గ్త్:
వవరిించిండి.
ధృాల వద్ద ఉని చలని
ప్ నీరు మునిగోయి
ముగంపు: - న్ఫమూ ద్ధా భూమధయ రేఖ్ వైపు కదులుతుని పుా డు
చలనిప్ నీటి సమువ్రద్ వ్రతాహాలు ఏరా డత్పయి.
సమువ్రద్ వ్రతాహాలు వ్రరింతీయ ాత్పవరణిం,
న్నవేషన్ మరియు ఫిష్ిం్క్లను వ్రతభావతిం చేసాంయి. వెచా ని-నీటి వ్రతాహాలు భూమధయ రేఖ్ నుిండి
ఉతరితలిం వెింట వ్రతయాణిసాంయి, మునిగోతుని
విష్యము: -
చలని ప్ నీటిని భరీ ం చేయడానికి వ్రధుాల వైపు
్ముప్ద్ ప్పవాహాలు: - సా
వ్రతవహ ం యి.

సమువ్రద్ వ్రతాహాలు, సమువ్రద్ జలాల వ్రతసరణ వయ వస థ ప్కింది ్ముప్ద్ ప్పవాహాల లక్షణాలు: -

యొకక క్షితిజ సమాింతర మరియు నిలువు భాాలతో
• వ్రతధాన సమువ్రద్ వ్రతాహాలు వ్రతబలింా ఉని
రూపొింద్ధించబడిన వ్రతాహాలు.
ాలులు మరియు కోరియోలిస్ట లర్స ద్వవ రా ఒతిండిని
సమువ్రద్ వ్రతాహాల మ్యలానికి ఈ వ్రకిింద్ధ కారకాలు ఎుక వా వ్రతభావతిం చేసాంయి.
కారణమవుత్పయి:
• సమువ్రద్ వ్రతసరణ నమ్యన్న భూమి యొకక
• ప్గ్హ గాలులు: ాత్పవరణ వ్రతసరణ నమ్యన్ను ద్వద్వపుా
అనుగుణింా ఉింటింద్ధ.
సమువ్రద్ వ్రతాహాల మ్యలానికి వ్రగహ ాలులు వ్రతధాన
కారణిం. • ాలి వ్రతాహిం ఎుక వా తుఫానుా ఉిండే ఎత్న ైం
అక్షింశ్యల వద్ద సమువ్రద్ వ్రతసరణ ఈ నమ్యన్నను
సమువ్రద్ ఉతరితలింపై వీచే ాలి నీటిని
అనుసరిస్ంింద్ధ.
తరలిించడానికి న్ఫటివే
్ స్ంింద్ధ. ాలి మరియు నీటి
ఉతరితలిం మధయ ఘర షణ ద్వని కోరుస లో నీటి శరీరిం • రుతుతవన వ్రతాహిం ఉచఛ రిించే వ్రరింత్పలలో
యొకక కద్లికను వ్రతభావతిం చేస్ంింద్ధ. రుతుతవన్నల తవన్నలు వ్రతస్ంత కద్లికలను
వ్రతభావతిం చేసాంయి.
App: Mana La Excellence Ph: 7207955032(Offline)/ 7207955034 (Online) 7207955035 (Test Series)
Mana La Excellence Group 1 Mains Practice Questions

• కోరియోలిస్ట శకి ం కారణింా తుక వ అక్షింశ్యల చలని ప్ మరియు వెచా ని వ్రతాహాలు కలిసే
నుిండి వచేా వెచా ని వ్రతాహాలు ఉతంర అర ిగోళింలో వ్రతదేశ్యలు చేతలు ఆహారిం అయిన రచి
ుడివైపుు మరియు ద్క్షిణ అర ిగోళింలో ాటి పరుగుద్లు అనువైనవ.
ఎడమవైపుు కదులుత్పయి.
ఈ వ్రరింత్పలు వ్రతతించింలోని వ్రతధాన ఫిష్ిం్
• మహాసమువ్రద్ వ్రతసరణ ాత్పవరణిం యొకక వ్రరిండ్క్లలుా అభివృద్ధి చెింద్వయి.
సాధారణ వ్రతసరణ ద్వవ రా రాణా చేయబడిన వేడికి
4a. ఉష్మ ో ండల తుఫానులు అంటే ఏమిటి
సమానమైన తద్తి ి లో ఒక అక్షింశ బెల్్ నుిండి
మరియు తుఫానుకు అనుకూలమైన పరిసినితిని
మర్కద్వనికి వేడిని రాణా చేస్ంింద్ధ.
పేర్పక నండి?
• ఆరిక టిక్ మరియు అింటారిక టిక్ వృత్పం ల చలని
ప్
4b. బంగాళాఖాత్ంలో అరేబియా ్ముప్ద్ం మీద్
జలాలు ఉ మ ష ణ ిండల మరియు భూమధయ రేఖ్
ఏరు డిన తుఫాను కంటే తీప్వ తుఫానులు
వ్రరింత్పలలో వెచా ని నీటి వైపు కదులుత్పయి.
ఎందుకు ఏరు డతాయో వివరించండి?
అయితే ద్ధగువ అక్షింశ్యల వెచా ని జలాలు వ్రధుాల
వైపు కదులుత్పయి. 4c. భారత్దేశ తుఫాను నిరవ హణ ప్ేమస్థవర్తక ను
స్థ
వివరించండి?
• ప్రంతీయ వాతావరణంపై:
పరిచయం: ఉషమ
ణ ిండల తుఫానుల గురిించి
వెచా ని వ్రతాహింపై వీచే ాలులు వెచా ా
వ్రాయిండి
మారత్పయి మరియు అదే సమయింలో తేమను
అిందుుింటింద్ధ. అంశం: ఉషమ ణ ిండల తుఫానులు అనుకూలమైన
తరిస్థతు
థ లను ేర్క నిండి. బింాళాఖాతింలో
ఈ వధింా భూమిని చేరే ాలి ఉష్ణణవ్రగతను
అరేబయా సమువ్రద్ శ్యఖ్ సైకోన్
ప్ క్లతో ోలిా న ద్వనికింటే
తగస్ం
గ ింద్ధ మరియు భారీ వర షరతిం కలిగస్ంింద్ధ.
తీవ్రవమైన తుఫానులు ఎుక వా ఉిండడానికి గల
సమువ్రద్ వ్రతాహాలు ఒక వ్రరింతిం యొకక కారణాలను ేర్క నిండి. భారతదేశిం యొకక సైకోన్ ప్
ఉష్ణణవ్రగతను కూడా తగసా గ ం యి. దీని వలన ఆ టనేజక్లమెింట్ వ్రేమక్లవర్క గురిించి క్లుప్తిం
ం ా
వ్రరింత్పనిి ఇతర వ్రతదేశ్యల కింటే చాలా చలాప్ వ్రాయిండి.
చేస్ంింద్ధ.
ముగంపు:
• నావిేష్న:
• తుఫానుల వ్రతభాానిి నిరవ హించడానికి
నిజ-సమయ మరియు సవ లా కాలిక అించన్న ర
ని ణయాధకారులు తరిశీలనలు, అించన్నలు,
వేస్థన వ్రతాహాలను ఉతయోగించడిం ద్వవ రా హెచా రికలు మరియు అనుకూల్లకరిించిన సా క్ల థ నిక-
ఓడలను స్రక్షితింా డాక్ చేయవచుా మరియు సా కో
క్ల థ యి సలహాలతో కూడిన అత్పయ ధునిక సై న్ ప్ ఎరీ ప్
అన్క్లడాక్ చేయవచుా మరియు తీరవ్రరింత జలాల ారిి ిం్ స్థసమ
్ (EWS)ని ఏరాా ట చేయడిం.
ద్వవ రా స్రక్షితింా న్నవేట్ చేయవచుా .
• అద్నింా క్లకిష ప్ మై
్ న తరిశీలన్న డేటా ఖాళీలను
ఈ తరిజాానిం లేకోవడిం వలప్ ఢీకొనడిం మరియు సమర థవింతింా పూరిించడానికి భారతదేశిం కోసిం
రాకోకలు ఆలసయ ిం కావచుా . సైకోన్
ప్ సౌకరయ ిం యొకక ఎయిర్క్లవ్రకాఫ్ ్ వ్రోబిం్
సృష్ిం ్ చబడుతుింద్ధ.
ఇింధనిం మరియు సమయానిి ఆద్వ చేయడింలో
సహాయతడే వ్రతస్ంత లాభిం వేగింతో వ్రతయాణిించే • క్తలకమైన మౌలిక సదురయాల భవ్రద్త, బహుళ
ఓడలు. వ్రతయోజన సైకోన్
ప్ షెలర్
్ క్లల అభివృద్ధ,ి అనిి
ాత్పవరణ రహద్వరి లిింక్క్లలు మొద్లైనవింటి
కరెింట్క్లకి వయ తిరేకింా కద్ధలే ఓడలు వేానిి
మౌలిక సదురయాల చరయ లు.
కోలోా త్పయి.
• ఆరి థక సమీకరణ కోసిం తబక్
ప్ -డ్రపైవేట్ భాగసావ మయ ిం
• చేపలు పట్ీడం:
యొకక ఆలోచనను అనేవ ష్ించవచుా .

App: Mana La Excellence Ph: 7207955032(Offline)/ 7207955034 (Online) 7207955035 (Test Series)
Mana La Excellence Group 1 Mains Practice Questions

• తీరవ్రరింత చితండి నేలలు, మడ వ్రరింత్పలు ఉష్మో ండల తుఫానుకు అనుకూలమైన

మొద్లైన ాటి యొకక మాయ పిిం్ మరియు వర ణనతో పరిసినితులు:
సహా తీరవ్రరింత్పలలో ద్శలు మరియు వ్రరింతింలో
• 27° C కింటే ఎుక వ ఉష్ణణవ్రగత కలిగన పద్ద సమువ్రద్
అభివృద్ధకి
ి తరాయ వరణ-స్నిి తమైన వధాన్ననిి
ఉతరితలిం;
అవలింబించడిం. మడ అడవులు, షెలర్ క్ల ల్లు
్ బె క్ల్
వింటి తీర వ్రరింత రక్షణలు సహజ రక్షణా • కోరియోలిస్ట శకి ంఉనికి;
తనిచేసాంయి.
• నిలువు ాలి వేగింలో చిని వైవధాయ లు;
• తుఫాను మరియు సింబింధత తుఫాను ఉపా న,
• ముిందుా ఉని బలహీనమైన అలా పీడన
ాలి వ్రతమాద్ిం, వర షరతిం రన్-ఆఫ్ మొద్లైన ాటిని
వ్రరింతిం లేద్వ తుక వ-క్లసాథయి-సైకోని
ప్ క్
తరిగణలోకి తీస్కొని సమవ్రగ వ్రతమాద్ ఉతశమన
సరుక య లేషన్;
వ్రేమక్లవర్క క్లను అభివృద్ధి చేయడిం.
• సమువ్రద్ మటిం
్ వయ వస థపై ఎగువ వయ త్పయ సిం
• వతతుం నిరవ హణ యొకక అనిి ద్శలను కవర్
చేస్తం సమవ్రగ తుఫాను వతతుం నిరవ హణ సమాచార 4b. భారత్ ఉపఖండం రెండు బేసిన డ నుండి
వయ వస థ (CDMIS)ను ఏరాా ట చేయడిం. తుఫానులను అనురవిస్రంది:
విష్యము: - బింాళాఖాతిం బేస్థన్ మరియు

4a.ప్టాపికల్ సైకోడన: - అరేబయా సమువ్రద్ తరీాహక వ్రరింతిం.

• ఉషమ ణ ిండల తుఫానులు అలా పీడన వ్రరింత్పల
చుట్ట్ బలమైన ాలుల ద్వవ రా ఏరా డే తీవ్రవమైన
నీటి తిరగడిం వయ వసలు
థ .
ఈ రెిండిింటిలో ఒకద్వనికి ఈ వ్రకిింద్ధ కారణాలు
ఉన్ని యి. బింాళాఖాతింలో ఎుక వ తుఫానులు
ఏరా డత్పయి మరియు ఇకక డ కూడా అరేబయా
సమువ్రద్ిం మీద్ ఏరా డిన తుఫానుల కింటే మరిింత
తీవ్రవింా ఉన్ని యి.

• బంగాళాఖాత్ం:

అధక వర షరతిం మరియు

గింా మరియు వ్రబహూ పువ్రత నదుల నుిండి

నిరింతరిం మించినీటి వ్రతాహిం.

దీనర థిం బే యొకక ఉతరితల నీరు రివ్రఫెష్ అవుతూనే

ఉింటింద్ధ. దీని వలన వెచా ని నీరు ద్ధగువ చలటిప్
నీటితో కలతడిం అసాధయ ిం. ఇద్ధ నిరాశు
అనువైనద్ధా చేస్ంింద్ధ.

• ాటిని టైఫూనుప్ లేద్వ హరికేనుప్ అని కూడా • మరోవైపు అరేబియా ్ముప్ద్ం:

అింటారు.
వేడిని వెద్జలడా
ప్ నికి సహాయతడే బలమైన
• భారత ఉతఖ్ిండిం రెిండు బేస్థన ప్ నుిండి ాలులను అిందుుింటింద్ధ మరియు
తుఫానులను ఎదుర్క ింటింద్ధ:
క్లస్థర
థ మైన మించినీటి సరఫరా లేకోవడిం వెచా ని
బింాళాఖాతిం బేస్థన్ మరియు నీటిని చలటిప్ నీటితో కలతడానికి
ష్ణ గ స్ం
సహాయతడుతుింద్ధ, ఉ ణ వ్రగతను త గ ింద్ధ.
అరేబయా సమువ్రద్ తరీాహక వ్రరింతిం.
4c. భారత్దేశ తుఫాను నిరవ హణ ప్ేమస్థవర్తక : -
• ఏవ్రపిల్-ట మరియు అకోబ
్ ర్-డిసింబర్ కాలాలు
తుఫానులు అనుకూలింా ఉింటాయి. నేషనల్ సైకోన్
ప్ రిస్టక టనేజక్లమెింట్ వ్రరజెక్ ్
భారతదేశిం యొకక అనిి వతతుం నిరవ హణ
App: Mana La Excellence Ph: 7207955032(Offline)/ 7207955034 (Online) 7207955035 (Test Series)
Mana La Excellence Group 1 Mains Practice Questions

వ్రతయత్పి లను న్నలుగు భాాల వ్రకిింద్ కలతడిం ముగంపు: - ఖ్నిజాలు పునరుద్రి ి ించబడవు.
ద్వవ రా సమవ్రగ వ్యయ హింా తనిచేస్ంింద్ధ: క్లస్థర
థ మైన ఖ్నిజ వనియోగిం అవసరిం.

• భాగ్ం A: విష్యము: -

IMD మరియు ISRO వ్రతటయిం ఉని మెరుగైన • దేశింలో రరివ్రశ్యమిక అభివృద్ధకి

ి ఆధారానిి
తుఫాను అించన్న ద్వవ రా ముింద్స్ం హెచా రిక ాయ పిం అింద్ధించడానికి ఖ్నిజ వనరులు అవసరిం.
వయ వసల
థ మెరుగుద్ల.
• అద్ృషవ ్ శ్యతూం భారతదేశిం వభిని మైన భౌగోళిక
• భాగ్ం B: నిరాూ ణిం కారణింా అనేక రకాల ఖ్నిజ వనరులను
కలిగ ఉింద్ధ.
తుఫాను వ్రతమాద్వనిి తగ గించే పట్బడి దీని ద్వవ రా
జరుగుతుింద్ధ. • ఇద్ధ వింద్ కింటే ఎుక వ ఖ్నిజాలను కలిగ ఉింద్ధ.
వీటిలో ఆరి థక వ్రరముఖ్య త కలిగన ద్వద్వపు ముపైా
ISO వ్రతమాణాల ఆధారింా సైకోన్
ప్ షెలర్్ లు
క్ల
ఖ్నిజాలు ఉన్ని యి.
మరియు మౌలిక సదురయాలను నిరిూ ించడిం.
• బొగుగ, ఇనుత ఖ్నిజిం, మాింగనీస్ట, బ్క్సస ట్, మైకా
కోసల్్ రెగుయ లేషన్ జోన్క్లలు (CRZ), ఇింటివ్రేటెడ్
మొద్లైనవ కొనిి ఉద్వహరణలు.
కోసల్
్ జోన్ టనేజక్లమెింట్ (ICZM) మరియు మడ
అడవుల వింటి బయో-షీల్క్లల ి రక్షణ ద్వవ రా • కానీ పవ్రోలియిం మరియు కొనిి ఫెవ్రరస్ట కాని లోహ
తీరవ్రరింత చితండి నేలల సింపూర ణమైన నిరవ హణ ఖ్నిజాలు ముఖ్య ింా రాగ, స్తసిం, జిింక్, టిన్, వ్రాఫైట్
మరియు తరిరక్షణ. నిలవ లు సరిోవు.

కమ్యయ నిటీ ఆధారిత వతతుం నిరవ హణ వయ వసను

థ ఖనిజ వనరులు
నిరిూ ించడిం.
రసాయన మరియు భౌతిక లక్షణాల ఆధారింా
• భాగ్ం C: ఖ్నిజాలను రెిండు వ్రతధాన వరాగల వ్రకిింద్
వరీ గకరిించవచుా :
వ్రతమాద్ నిరవ హణ కోసిం సాింకేతిక సహాయిం
లోహ మరియు
దురబ లతవ వశే ప్షణ ద్వవ రా సామర థయ ిం పింపుద్ల
న్నన్-మెటాలిక్
రిస్టక అసస్టక్లమెింట్ మరియు

కమ్యయ నిటీ సామర థయ ిం పింపుద్ల.

• భాగ్ం D:

జాతీయ, రాడ్రష ్ మరియు జిలాప్ సా

క్ల థ యి సింసాథగత
యింవ్రత్పింగిం మరియు సమనవ యిం ద్వవ రా వ్రరజెక్ ్
నిరవ హణ మరియు సింసాథగత మద్తు ద .

5. భారత్దేశంలో ఫెప్రస్ట ఖనిజ్ఞల (ఇనుప

ఖనిజం మరియు మాంగ్నీస్ట) పంపిణీని
పేర్పక నండి.
ముఖయ మైన ఫెప్రస్ట ఖనిజ్ఞల పంపిణీ: -
పరిచయం: ఖ్నిజాలు మరియు ద్వని రకాల గురిించి
ు
క్ల ప్ తిం
ం ా వ్రాయిండి. ఫెవ్రరస్ట ఖ్నిజాల కోసిం కోట్ ఇనుము ధాతువు: -
ఉద్వహరణలు.
• భారతదేశింలో ఇనుము ధాతువు పుషక లింా ఉింద్ధ
అంశం: భారతదేశింలో ఇనుము ఖ్నిజిం మరియు మరియు 60 శ్యతిం కింటే ఎుక వ ఇనుము
మాింగనీస్ట వింటి ఫెవ్రరస్ట ఖ్నిజాల తింపిణీ గురిించి కింటెింట్క్లతో భారతీయ ఖ్నిజ న్నణయ త చాలా
వ్రాయిండి. ఎుక వా ఉింద్ధ.

App: Mana La Excellence Ph: 7207955032(Offline)/ 7207955034 (Online) 7207955035 (Test Series)
Mana La Excellence Group 1 Mains Practice Questions

• దేశింలో లభిించే ఇనుత ఖ్నిజింలో చాలా వరు • త్లింాణ, గోా మరియు జార ఖిండ్ మాింగనీస్ట
మ్యడు రకాలుా ఉన్ని యి: యొకక ఇతర చిని ఉతా తింద్వరులు.

హెమటైట్ (ఎరుపు ఖ్నిజిం) 68% • ఇనుత ఖ్నిజానిి కరిగించడానికి మాింగనీస్ట ఒక

ముఖ్య మైన ముడి తద్వర థిం మరియు ఫెవ్రరో-
మాగ్ని టైట్ (నలప్ ఖ్నిజిం) 60%
అలాప్యక్లల తయారీకి కూడా
లిమోన్నట్ (తస్పు ధాతువు) 35%-50% ఉతయోగించబడుతుింద్ధ.

• ఇనుత ఖ్నిజిం గనులు దేశింలోని ఈశ్యనయ • భారతదేశింలో మొతంిం మాింగనీస్ట వనియోగింలో

పీఠభూమి వ్రరింతింలోని బొగుగ క్షేవ్రత్పలు సమీతింలో ద్వద్వపు 85% మెటలరి ికల్ తరివ్రశమల ద్వవ రా
ఉన్ని యి. ఉతయోగించబడుతుింద్ధ.

• ఇనుత ఖ్నిజిం యొకక మొతంిం నిలవ లలో ద్వద్వపు
95% ఒడిశ్య, జార ఖిండ్, ఛతీంస్టక్లగఢ్, కరాణటక, గోా,
త్లింాణ, ఆింవ్రధవ్రతదేశ్ మరియు తమిళన్నడు
రాడ్రర్లలో ఉన్ని యి.
6.స్ంట్ర్త 2030 నుండి 2025కి పెప్ోల్స్థలో (E20 అని
కూడా పిలుారరు) 20% ఇథ్నాల్ కలరలనే
లక్ష్యయ నిి పెంచంది. ఇథ్నాల్ ల స్థ ం
డ డింగ్ అంటే
ఏమిటి మరియు దాని లక్ష్యయ లను పేర్పక నండి?

• ఒడిశ్యలోని గనులను ఎగుమతి వ్రతయోజనిం కోసిం పరిచయం: ఇథన్నల్ మరియు ఇథన్నల్ మివ్రశమిం
వ్రతతేయ కింా తయారు చేస్ంన్ని రు. గురిించి ు
క్ల ప్ తిం
ం ా వ్రాయిండి.

• గోా న్నణయ మైన ధాతువును కలిగ ఉింద్ధ. అయితే అంశం:- ఇథన్నల్ క్లబెిం
ప్ డిిం్ వ్రతవ్రకియ గురిించి
దేశిం యొకక మొతంిం ఉతా తింకి ద్వని సహకారిం చరిా ించిండి. ఇథన్నల్ మివ్రశమ లక్షయ లను
ఆకట్ుింటింద్ధ. ేర్క నిండి.

• గోా నుిండి ఇనుము ఉతా తిం ద్వద్వపుా మరాూ గో ముగంపు: - ఇథన్నల్ యొకక అధక మివ్రశమిం వైపు
ఓడరేవు నుిండి జరన్క్లు ఎగుమతి పురోగమిస్ంని పుా డు ఉద్వగర తగ గింపు సామరాథయ నిి
చేయబడుతుింద్ధ. మెరుగుతరచగలమని నిరాిరిించుకోవడానికి
ఉద్వగరాల మారుా లను జావ్రగతంా తరయ వేక్షిించడిం
మాంగ్నీస్ట
మరియు అించన్న వేయడిం అవసరిం.
• వ్రతతించింలో మాింగనీస్ట ధాతువు ఉతా తింలో
విష్యము:
భారతదేశిం మ్యడవ క్లసాథనింలో ఉింద్ధ. మాింగనీస్ట
నిక్షేరలు వ్రతధానింా ధారావ ర్ వయ వసతోథ సింబింధిం ఇథ్నాల్:
కలిగ ఉని తా టిక్త ఉతా తిం యొకక ముఖ్య మైన
ఈస్టక్లల ్ ద్వవ రా చక్వక రలను పులియబెటడ
్ ిం ద్వవ రా
వ్రరింత్పలు ఒడిశ్య, మధయ వ్రతదేశ్, మహారాడ్రష,్ కరాణటక
లేద్వ ఇథిల్లన్ హైవ్రడేషన్ వింటి పవ్రోక్వమికల్
మరియు ఆింవ్రధవ్రతదేశ్.
వ్రతవ్రకియల ద్వవ రా సహజింా ఉతా తిం చేయబడిన
• భారతదేశింలోని మాింగనీస్ట ఖ్నిజిం యొకక జీవ ఇింధన్నలలో ఇద్ధ ఒకటి.
మొతంిం నిలవ లలో 78% పైా మహారాడ్రష ్ నుిండి
ఇథ్నాల్ మిప్శమం:
మధయ వ్రతదేశ్ వరు వసంరిించి ఉని బెల్లో
క్ల్
ఉన్ని యి. • ఇథన్నల్ మివ్రశమిం ఇథన్నల్క్లతో కలిపిన మోటార్
ఇింధనింా నిరవ చిించబడిింద్ధ మరియు వ్రతతేయ కింా
• ఒడిశ్య మాింగనీస్ట ఉతా తింలో అవ్రగామిా ఉింద్ధ
ాయ ోలిన్క్లతో మిళితిం చేయబడుతుింద్ధ. ఇద్ధ
మరియు దేశిం మొతంిం ఉతా తింలో 37% ాటాను కలిగ
మొకక ల ఆధారితమైనద్ధ కనుక ఇద్ధ పునరుత్పా ద్క
ఉింద్ధ.
ఇింధనింా తరిగణిించబడుతుింద్ధ.
• దేశిం యొకక మొతంిం ఉతా తింలో 26% ాటా కరాణటక
• ప్పభుత్వ ం ఇథ్నాల్ ఉత్ు తిర/ సేకరణను
మర్క వ్రతధాన ఉతా తింద్వరు.
అనుమతించంది:
• మహారాడ్రష ్ కూడా మాింగనీస్ట యొకక ముఖ్య మైన
ఉతా తింద్వరు.
App: Mana La Excellence Ph: 7207955032(Offline)/ 7207955034 (Online) 7207955035 (Test Series)
Mana La Excellence Group 1 Mains Practice Questions

C మరియు B హెవీ మొలాస్థస్ట, చెరు రసిం / ఉద్వగరాలు. అయితే ఈ ఉద్వగరాలు సాేక్షింా

చక్వక ర / చక్వక ర స్థరప్ వింటి చెరు ఆధారిత ముడి తుక వ.
తద్వరాథల నుిండి.
7. స్థలడ ఎకానమీ అంటే ఏమిటి మరియు
ఫుడ్ కార్ా రేషన్ ఆఫ్ ఇిండియా (FCI)తో మిగులు భారత్దేశంలో స్థలడ ఎకానమీ అవ్ర్యనిి
బయయ ిం మరియు ప్పారవించండి?

మొకక జొని . పరిచయం: క్లలప్ ఎకానమీ గురిించి క్లుప్తిం

ం ా
వ్రాయిండి.
• చమురు మారెక టిిం్ కింపనీలు దేశీయ వనరుల
నుిండి ఇథన్నల్క్లను సేకరిించి ద్వని టెరిూ నల్స లో
క్ల అంశం: భారతదేశింలో ల క్ల ప్ ఎకానమీ అవసరిం
సా
ఇథన్నల్క్లను మిళితిం చే ం యి. గురిించి వ్రాయిండి.

• వ్రతస్ంతిం భారతదేశింలో 5% ఇథన్నల్క్లను ముగంపు:

పవ్రోల్క్లతో కలుపుతున్ని రు.
• వ్రతభుతవ ిం 2030 నుిండి 2025కి పవ్రోల్క్లలో 20%
ఇథన్నల్ కలతడిం (ఇ20 అని కూడా పిలుసాంరు)
లక్షయ నిి పించిింద్ధ.
ఇథ్నాల్ స్థలం
డ డింగ్ యొకక లక్ష్యయ లు:
• శకి ర రప్ద్త్:
పరిగన ఇథన్నల్ ాడకిం చమురు ద్ధగుమతి
బలుప్ను తగ గించడింలో సహాయతడుతుింద్ధ. 2020-
21లో భారతదేశ నికర ద్ధగుమతి వయ యిం 551
బలియన్ డాలరుప్ా ఉింద్ధ.
E20 కారయ వ్రకమిం దేశ్యనికి సింవతస రానికి $4
బలియనుప్ (రూ. 30,000 కోటప్) ఆద్వ చేయగలదు.
• రతులకు ప్ోతాస హకాలు:
చమురు కింపనీలు చెరు రతులు టలు చేసే
ఇథన్నల్క్లను రతుల నుిండి సేకరిసాంయి.
ఇింకా ఇథన్నల్ ఉతా తిం చేయడానికి మొకక జొని
వింటి నీటి పొదుపు తింటలను మరియు ఆహారేతర
ీడ్క్లక్లసా్క్ నుిండి ఇథన్నల్ ఉతా తింని
వ్రోతస హించాలని వ్రతభుతవ ిం యోచిోం ింద్ధ.
• వృద్ధ,ి ఉరధ కలా న, ఈకివ టీ మరియు తరాయ వరణ
తరిరక్షణ వింటి వసంృత లక్షయ లను చేరుకోవడిం
కోసిం స్స్థరథ తతో కూడిన బ్య లెనిస ిం్ ఆరి థక
వ్రతయోజన్నలను అనుసరిించాలని భారతదేశిం
చూడాలి.
• భారతదేశిం సమువ్రద్ ICTలు, మరియు రాణా
(ష్పిా ిం్) మరియు కమ్యయ నికేషన్ సేవలపై ద్ృష్ ్
పటా్లి మరియు సమువ్రద్ తరిశోధన మరియు
అభివృద్ధకి ి న్నలెడ్ ి హబక్లను సృష్ిం
్ చాలి.
• అభివృద్ధి చెిందుతుని హిందూ మహాసమువ్రద్
భవ్రద్త్ప వ్యయ హిం కోసిం మానవత్ప సింక్షోభాలు
మరియు వ్రతకృతి వైతరీత్పయ లను తరిషక రిించడానికి
సమర థవింతమైన వ్రతతిసా ింద్న యింవ్రత్పింానిి
రూపొింద్ధించాలి.
• భారతదేశిం తన మహాసమువ్రద్వలను కేవలిం నీటి
వనరులుా చూడకూడదు. కానీ ఆరి థక, సామాజిక
మరియు సాింసక ృతిక సింభాషణను
కొనసాగించడానికి వ్రతతించ వేద్ధకా చూడాలి.
విష్యము: -
స్థలడ ఎకానమీ

• ఉదాగర్యలపై ప్పభావం: • ఇద్ధ ఆరి థక వృద్ధ,ి మెరుగైన జీవనోరధ మరియు

ఉదోయ ాలు మరియు సమువ్రద్ తరాయ వరణ వయ వస థ
ఇథన్నల్-మివ్రశమ పవ్రోల్ ాడకిం కారబ న్
ఆరోగయ ిం కోసిం సమువ్రద్ వనరుల క్లస్థర థ మైన
మోన్నక్సస డ్ (CO), హైవ్రోకారబ న్స (HC) మరియు
ఉతయోగిం కలిగ ఉింటింద్ధ.
న్నవ్రోజన్ ఆక్సస డు ప్ (NOx) వింటి ఉద్వగరాలను
తగస్ం గ ింద్ధ. పునరుతాు ద్క శకి ర: క్లస్థర
థ మైన సమువ్రద్ శకి ం
సామాజిక మరియు ఆరి థక అభివృద్ధలో ి క్తలక రవ్రత
సాధారణ పవ్రోల్క్లతో ోలిసేం E10 మరియు E20తో
ోష్స్ంింద్ధ.
ఎస్థటాలిహై
ి డ్ ఉద్వగరాలు ఎుక వా ఉిండే కార్బ నిల్
ఫిష్రీస్ట: క్లస్థర
థ మైన మతస య సింతద్ మరిింత
ఆద్వయానిి , మరిింత చేతలను ఉతా తిం చేస్ంింద్ధ
App: Mana La Excellence Ph: 7207955032(Offline)/ 7207955034 (Online) 7207955035 (Test Series)
Mana La Excellence Group 1 Mains Practice Questions

మరియు చేతల నిలవ లను పునరుద్రి

ి ించడింలో ఆహార భవ్రద్త మరియు వైవధ్యయ కరణు మద్తు
ద
సహాయతడుతుింద్ధ. ఇస్ంింద్ధ.

్ముప్ద్ రవాణా: అింతరాితీయ వర ంకింలో 80% • ఇద్ధ తదుతరి స్తరోయ ద్య రింగిం (వేగింా మరియు
పైా సమువ్రద్ిం ద్వవ రా రాణా చేయబడుతుింద్ధ. వేగింా వృద్ధి చెిందే అవకాశిం ఉని తరివ్రశమ).

టూరిజం: ఓషన్ మరియు కోసల్ ్ ట్టరిజిం • భారతదేశిం 7,517 కి.మీ పొడవైన తీరవ్రరింత్పనిి
ఉదోయ ాలు మరియు ఆరి థక వృద్ధని
ి కలిగస్ంింద్ధ. కలిగ ఉింద్ధ. ఇద్ధ తొమిూ ద్ధ రాడ్రర్లు మరియు రెిండు
కేింవ్రద్రలిత వ్రరింత్పలను 2.02 మిలియన ప్ వ్రతతేయ క
వాతావరణ మారుు : మహాసమువ్రద్వలు ఒక
ఆరి థక మిండలి (EEZ)తో కవర్ చేస్ంింద్ధ. చ.కి.మీ.
ముఖ్య మైన కారబ న్ స్థింక్ (క్లలప్ కారబ న్) మరియు
ాత్పవరణ మారుా లను తగ గించడింలో • సమువ్రద్ సేవల రింగిం ద్వని నీలి ఆరి థక వయ వసు
థ
సహాయతడత్పయి. వెన్ఫి ముకా ఉతయోగతడుతుింద్ధ మరియు 2022
న్నటికి భారతదేశిం 10 వ్రటిలియన్ డాలర ప్ ఆరి థక
వేస్ట ీ మేనేజస్థమెంట్: భూమిపై మెరుగైన వయ రాథల
వయ వసా థ మారడానికి సహాయతడుతుింద్ధ.
నిరవ హణ మహాసమువ్రద్వలను పునరుద్రి ి ించడింలో
సహాయతడుతుింద్ధ. • హిందూ మహాసమువ్రద్ిం 80% వ్రతతించ చమురు
ాణిజయ ిం ద్వవ రానే ాణిజాయ నికి వ్రతధాన మార గిం.
• క్లలప్ ఎకానమీ వనూతి ాయ రర నమ్యన్నతో కలిపి
సామాజిక చేరిక, తరాయ వరణ స్స్థర థ తతో సమువ్రద్ • ఈ వ్రరింతింలో మెరుగైన కన్ఫకివటీ
్ రాణా ఖ్రుా
ఆరి థక వయ వస థ అభివృద్ధి ఏక్తకరణపై ఉద్వఘటిస్ంింద్ధ. మరియు సమువ్రద్ వృధా వనరులను గణనీయింా
తగస్ం
గ ింద్ధ మరియు ాణిజాయ నిి క్లస్థర
థ ింా మరియు
• ఇద్ధ ససన ై ్ బుల్ డెవలప్క్లమెింట్ గోల్ (SDG 14)లో
ఖ్రుా తో కూడుుని ద్ధా చేస్ంింద్ధ.
వ్రతతిబింబస్ంింద్ధ. ఇద్ధ స్స్థర థ అభివృద్ధి కోసిం
మహాసమువ్రద్వలు, సమువ్రద్వలు మరియు సమువ్రద్ • నీలి ఆరి థక వయ వస థ భారతదేశ్యనికి ద్వని జాతీయ
వనరులను తరిరక్షిించడానికి మరియు క్లస్థర థ ింా సామాజిక-ఆరి థక లక్షయ లను చేరుకోవడానికి మరియు
ఉతయోగించాలని పిలుపునిస్ంింద్ధ. పొరుగు దేశ్యలతో కన్ఫకివటీని
్ బలోేతిం చేయడానికి
అపూరవ మైన అవకాశ్యనిి అింద్ధస్ంింద్ధ.
స్థలడ ఎకానమీ అవ్రం:
• క్లలప్ ఎకానమీ జీవనోరధ ఉత్పా ద్నపై ద్ృష్ ్
• మహాసమువ్రద్వలు భూమి యొకక ఉతరితలింలో
సారిించడిం, ఇింధన భవ్రద్తను సాధించడిం,
మ్యడు వింతులు మరియు భూమి యొకక నీటిలో
తరాయ వరణ క్లస్థతి
థ సాథతకతను పింపొింద్ధించడిం
97% కలిగ ఉింటాయి.
మరియు తీరవ్రరింత సమాజాల ఆరోగయ ిం మరియు
• మహాసమువ్రద్వలు జీవవైవధాయ నిి రక్షిసాంయి. జీవన వ్రతమాణాలను మెరుగుతరచడింలో
వ్రగహానిి చలా
ప్ ఉించుత్పయి మరియు వ్రతతించ CO2 సహాయతడుతుింద్ధ.
ఉ గ రాలలో 30% వ్రగహసాంయి.
ద్వ
8. మూడు జ్ఞతీయ నీటి విధానాల త్ర్యవ త్
• వ్రతతించ GDPలో కనీసిం 3-5% సమువ్రద్వల నుిండి భారత్దేశం నీటిపై కొత్ర జ్ఞతీయ విధానానిి
తీస్కోబడిింద్ధ. సిద్ధం చేసింది. కొత్ర నీటి విధానానిి
రూపందించాల్సస న అవ్ర్యనిి వివరించండి?
• నీలి ఆరి థక వయ వస థ సమువ్రద్వలను స్థ క్ల ర
థ ింా
ఉతయోగించడిం ద్వవ రా ఆద్వయ ఉతా తిం మరియు పరిచయం: జాతీయ నీటి వధానిం యొకక
ఉదోయ ాలు మొద్లైన ాటికి అవకాశ్యలను వ్రరముఖ్య త గురిించి క్లుప్తిం
ం ా వ్రాయిండి.
అింద్ధించడిం ద్వవ రా ఆరి థక వృద్ధని
ి పించడానికి
అంశం: జాతీయ నీటి వధాన్ననిి
గొతా సామరాథయ నిి కలిగ ఉింద్ధ.
రూపొింద్ధించాలిస న అవసరానిి వవరిించిండి.
• ఇద్ధ శకి ం కోసిం కొతం వనరులు, కొతం ఔషధాలు
ముగంపు:
వలువైన రసాయన్నలు, వ్రోటీన్ ఆహారిం, లోతైన
సమువ్రద్ ఖ్నిజాలు, భవ్రద్త మొద్లైన ాటి కోసిం • నీటి నిరవ హణ యొకక సవ దేశీ తరిజాానిం పూరి ంా
తరతతి పొింద్వలస్థన వలువైన టధో వనరు.
App: Mana La Excellence Ph: 7207955032(Offline)/ 7207955034 (Online) 7207955035 (Test Series)
Mana La Excellence Group 1 Mains Practice Questions

• ఇతా టికే ఉని వనరులను సింరక్షిించడానికి
మరియు నీటిని న్నయ యబద్ిం ి ా ఉతయోగించడిం
గురిించి వ్రతజలోప్ అవాహన తీస్ురావడానికి కేింవ్రద్
మరియు రాడ్రష ్ వ్రతభుతవ సింసలు
థ . డ్రపైవేట్ క్లేయ
ప్ ర్స
మరియు క్లసాథనిక సింఘిం వింటి ాటాద్వరులను
చేరుా కోవడిం ద్వవ రా బహుళ-వ్రకమశక్షణా వధానిం.
వేగవింతమైన తటణీ ్ కరణ వ్రతధానింా భూగరభ
జలాలను ఉతయోగించి టాయ ింకర ప్ ద్వవ రా నీటిని
మరిింత అనధకారికింా పొిందేిందుు ద్వరి
తీోం ింద్ధ. స్దూర నీటి ద్ధగుమతికి డిమాిండ్క్లలు
పరుగుతున్ని యి. దీింతో సరఫరా ఖ్రుా పరగడట
కాుిండా ల్లకేజీ వలప్ నీరు వృథా అవుతుింద్ధ.

విష్యము: తటణ ్ నీటి వనరులు ఆవ్రకమణు గురయాయ యి.

సహజ వరద్ నిరావ హులుా ారు ోష్ించిన
• మ్యడు జాతీయ నీటి వధాన్నల తరావ త
ముఖ్య మైన తనితీరును ఇవ న్నశనిం చేశ్యయి.
భారతదేశిం నీటిపై కొతం జాతీయ వధాన్ననిి స్థద్ిం ి
చేస్థింద్ధ. ఇద్ధ నీటి న్నణయ తతో సమసయ లను • వాష్
తరిషక రిించడానికి మరియు అింద్రిక్త నీటి
47% తటణ ్ గృహాలు మావ్రతట వయ కిగత
ం నీటి
భవ్రద్తను నిరాిరిించడానికి క్తలకమైనద్ధ.
కన్ఫక్షనుప్ ఉన్ని యి.
• నీటి నిపుణుడు NWPని రూపొింద్ధించారు మరియు
తటణ ్ వ్రరింత్పలోప్ వ్రతతిరోజూ 62,000 మిలియన్
దేశింలోని నీటి సింక్షోభానిి తరిషక రిించడానికి 2030
ల్లటర ప్ మురుగునీరు ఉతా తిం అవుతుింద్ధ. సింవ్రటల్
న్నటికి దీనిని అమలు చేయాలని కోరారు.
పొల్యయ షన్ కింవ్రోల్ బోర్ ి (CPCB) వ్రతకారిం ఈ
జ్ఞతీయ నీటి విధానం అవ్రం: మురుగునీటిని శుద్ధి చేయడానికి వయ వసాథపిించిన
సామర థయ ిం 37% మావ్రతట మరియు ాసంానికి 30%
• నీటి కొరత్ మరియు నీటి ఒతిడి
ర :
మావ్రతట శుద్ధి చేయబడుతుింద్ధ.
భారతదేశిం వ్రతతించింలోనే అతిపద్ద భూగరభ
ఈ క్లరప్ింటలో
ప్ కొనిి ఎుక వ పునరావృత ఖ్రుా ల
జలాలను వెలికితీసే దేశిం.
వలప్ లేద్వ శుద్ధి చేయడానికి సరితడా మురుగునీరు
ఇద్ధ భూగరభ జలాల ద్వవ రా అింద్ధించబడే క్తలక లేనిందున తనిచేయవు.
తరాయ వరణ వయ వస థ సేవలను వ్రతమాద్ింలో తడేస్థింద్ధ
• కమాండ్ అండ్ కంప్ోల్ విధానం:
ఉద్వ. రుతుతవన్నల అనింతర కాలింలో భూగరభ
జలాల వ్రతాహాలపై ఆధారతడిన గోమతి, చింబల్, వ్రరింత-నిరిష
ద ,్ సామాజిక ఆరి థక, రాజక్తయ, భౌగోళిక
క్వన్ వింటి నదులు ఎిండిోతున్ని యి. మరియు సింసాథగత అింశ్యలు తగన తరిశీలన
ఇవవ ుిండా రలస్తల నియమాలు మరియు
నీటిరరుద్ల భారతదేశింలోని 80-90 శ్యతిం నీటిని
నిబింధనలు వ్రతభుతవ ఏజెనీస లచే
వనియోగస్ంింద్ధ. వీటిలో ఎుక వ భాగిం బయయ ిం,
డా
రూపొింద్ధించబ ి యి.
గోధుమలు మరియు చెరు ద్వవ రా
ఉతయోగించబడుతుింద్ధ • జలవనరుల ్ంఖయ త్గుగద్ల:

నీటి కొరత్: 600 మిలియన ప్ మింద్ధ భారతీయులు ఉద్వహరణు 1960లలో బెింగళూరులో 262
తీవ్రవ నీటి ఎద్డి
ద ని ఎదుర్క ింటన్ని రు మరియు సరస్స లు ఉన్ని యి మరియు ఇపుా డు కేవలిం 10
స్రక్షితమైన నీటికి సరితడా వ్రరతయ త కారణింా వ్రతతి నీటి నిలవ లు మావ్రతట ఉన్ని యి.
సింవతస రిం స్మారు రెిండు లక్షల మింద్ధ
• ఇత్ర ్మ్య లు ఉనాి యి:
మరణిస్ంన్ని రు.
తుక వ నీటి వనియోగ సామర థయ ిం
• పెరుగుతుని డిమాండ్:
ల్లకేజీలు
2030 న్నటికి దేశింలో నీటి డిమాిండ్ అిందుబ్టలో
ఉని సరఫరా కింటే రెిండిింతలు ఉింటింద్ని తగని నీటి టారిఫ్
అించన్న.
నగర వ్రతణాళిక మొద్లైన ాటిలో క్లసాథనిక నీటి
• పట్ీణీకరణ: వనరుల రీఛార్పై
ిక్ల తుక వ ద్ృష్.్

App: Mana La Excellence Ph: 7207955032(Offline)/ 7207955034 (Online) 7207955035 (Test Series)
Mana La Excellence Group 1 Mains Practice Questions

9. వయ వాయ ఆరిక ని వేత్లు

ర పంట్ల వైవిధాయ నికి మోనో-వ్రకాపిిం్
ఉత్రమ అవకాశం జంతువుల వయ వాయం లేదా
అింతర తింటలు
పశుోష్ణ దావ ర్య అని సూచంచారు.
చరిచ ంచండి. రిలే వ్రకాపిిం్

పరిచయం: తింటల వైవధ్యయ కరణ గురిించి క్లుప్తిం

ం ా మివ్రశమ తింటలు మరియు
వ్రాయిండి.
అలే ప్ తింట.
అంశం: తింటల వైవధ్యయ కరణు సింబింధించిన
• చాలా మింద్ధ రతులు తమ జీవన వ్రతమాణాలు
వ్రతయోజన్నల గురిించి వ్రాయిండి.
మరియు ఆద్వయానిి పించుకోవడానికి మివ్రశమ
ముగంపు: ద్వనితో సింబింధిం ఉని కొనిి సాళ్లప్ తింట-తశుగణ వయ వసను
థ కూడా ఉతయోగస్ంన్ని రు.
వసూ రిించబడవు, తింటల వైవధయ ిం రతు
• తశుసింవర ిక లేద్వ జింతు వయ వసాయిం అనేద్ధ
ఆద్వయానిి రె ిం టి ్ పు చేయడానికి మరియు దేశ్యనికి
వ్రతయోజన్నల కోసిం మనుషులచే తశువులు,
ఆహార భవ్రద్తను సృష్ిం ్ చడానికి అవకాశ్యనిి
ుకక లు, గొవ్రరెలు మరియు గువ్రరాలు వింటి
అింద్ధస్ంింద్ధ.
వయ వసాయ జింతువుల (లైవ్ సా క్ల ్ క్క్లలు) పింతకిం,
• కాబటి్ గోధుమలు మరియు బయయ ిం కాుిండా వయ వసాయిం మరియు సింరక్షణు సింబింధించిన
ఉతా తిం చేసే తింటలను కనీస మద్తు ద ధరు వజాాన శ్యఖ్.
కొనుగోలు చేయడిం ద్వవ రా వ్రతభుతవ ిం తింటల
• ఇద్ధ తశువుల పింతకిం మరియు ఎింపిక చేస్థన
వైవధాయ నిి వ్రోతస హించాలి. ఇద్ధ భూగరభ జలాల
పింతకానిి స్తచిస్ంింద్ధ.
క్షీణతను కారడటానికి కూడా సహాయతడుతుింద్ధ.
పంట్ల వైవిధయ ం యొకక ప్పయోజనాలు:
• వయ వాయ ఉదాగర్యలను కూడా వీటి దావ ర్య
పరిమిత్ం చేయవచ్చచ : • చని భూమి హోల్సడంగ్స్థపై ఆదాయానిి
పెంచడం:
త్లివా తశువుల నిరవ హణ
వ్రతస్ంతిం 70-80% మింద్ధ రతులు 2 హెకా్ర ప్లోపు
ఎరువుల ద్రఖాస్ంపై సాింకేతికతతో కూడిన
భూమి ఉింద్ధ. దీనిని అధగమిించడానికి మొకక జొని ,
తరయ వేక్షణ
తపుా ధాన్నయ లు మొద్లైన అధక వలువ గల
ీల్ి లేఅవుట్ మరియు ఇతర ాటిలో సాధారణ తింటలతో వ్రతస్ంత తింటల వధాన్నలను
మారుా లు వైవధయ తరచాలి.

మరిింత సమర థవింతమైన వయ వసాయ తద్తు

ి లు. వరి బదులు ఇతర వ్రతత్పయ మాి య తింటలు మారే
రతులు వ్రోత్పస హకాలు చెలిసా ప్ ం మని వ్రతకటిించడిం
విష్యము: -
ద్వవ రా హరాయ న్న వ్రతభుతవ ిం కూడా దీనికి
పంట్ల వైవిధయ ం: - ద్
మ తు ద నిచిా ింద్ధ.

• తింటల వైవధ్యయ కరణ అనేద్ధ సామాజిక-ఆరి థక • ఆరిక

ని సి
స్థ నిరత్వ ం:
మరియు తరాయ వరణ తరింా వవధ రాబడులను
తింటల వైవధయ ిం వవధ వయ వసాయ ఉతా తుంల
తరిగణనలోకి తీస్ుని ఒక నిరిష ద ్ పొలింలో
ధరలలో హెచుా తగుల గ ను బ్ా తట్కోగలదు
వయ వసాయ ఉతా తింకి కొతం తింటలు లేద్వ తింట
మరియు ఇద్ధ వయ వసాయ ఉతా తుంల ఆరి థక
వయ వసలథ ను జోడిించడానిి స్తచిస్ంింద్ధ.
క్లస్థర
థ త్పవ నిి నిరాిరిస్ంింద్ధ.
• వభిని ాత్పవరణాలు, నేల రకాలు మరియు
• ప్పకృతి వైపరీతాయ లను త్గ గంచడం:
సింసక ృతుల కారణింా భారతదేశిం వభిని రకాల
తింటల వయ వసలథ ను కలిగ ఉింద్ధ. అస్థర
థ వర షరతిం, అన్నవృష్,్ వడగళ్లు , క్తటకాలు
మరియు త్గుళ ప్ ాయ ధ వింటి ఆకస్థూ క వ్రతతికూల
• భారత్దేశంలోని ప్పధాన పంట్ల వయ వ్నిలు:
ాత్పవరణ తరిస్థతు
థ లు.
స్తక్వవ నియ
ష ల్-వ్రకాపిిం్
App: Mana La Excellence Ph: 7207955032(Offline)/ 7207955034 (Online) 7207955035 (Test Series)
Mana La Excellence Group 1 Mains Practice Questions

ఈ తరిస్థతి
థ లో మివ్రశమ తింటల ద్వవ రా తింటల నీటిరరుద్ల తరివ్రశమ ఎదుర్క ింటని సాళ ప్ను
వైవధ్యయ కరణ ఉతయోగకరింా ఉిండవచుా . ేర్క నిండి.

• బ్య లెనస ఫుడ్ డిమాండ్: ముగంపు:

భారత జన్నభాలో ఎుక వ మింద్ధ ోషకాహార • వయ వసాయానిి నిలకడా, లాభద్వయకింా

లోతింతో బ్ధతడుతున్ని రు. మరియు ఉత్పా ద్కింా మారేా లక్షయ నిి
సాధించడానికి స్తక్షూ నీటిరరుద్ల ోరనిం.
చాలా మింద్ధ ఆడపిలల
ప్ ు రక ంహీనత ఉింటింద్ధ.
• అయితే అధున్నతన మరియు సమర థవింతమైన
తపుా ధాన్నయ లు, నూన్ఫగింజలు, ఉద్వయ నవన
నీటిరరుద్ల సాింకేతికతలను అమలు చేయడిం
తింటలు మరియు కూరాయల తింటలు వింటి
ద్వవ రా మావ్రతట 'వ్రతతి వ్రడాప్ మోర్ వ్రకాప్'
తింటలతో సహా ఆహార భవ్రద్త మరియు ోషక
సాధించవచుా . జారయ లు, వచక్షణ మరియు రెడ్
భవ్రద్త లక్షయ ింతో ఆహార బుటు ్ న్నణయ తను
టాపిజమక్లలను తొలగించడిం ద్వవ రా మావ్రతట వీటిని
జోడిించడిం ద్వవ రా సామాజిక ఆ థక స్థరి క్ల తి
థ ని
సాధించవచుా .
మెరుగుతరచవచుా మరియు నేల ఆరోాయ నిి
మెరుగుతరుస్ంింద్ధ. విష్యము: -

వ్రతభుతవ ిం ఇపుా డు జాతీయ ఆహార భవ్రద్త్ప మిషన్ సూక్షమ నీటిరరుద్ల:

(NFSM) ద్వవ రా తపుా ధాన్నయ లు మరియు నూన్ఫ
• ఇద్ధ నీటిరరుద్ల యొకక ఆధునిక తద్తి ి . దీని
గింజల సాగు వస్తంరాణనిి పించాలని లక్షయ ింా
ద్వవ రా వ్రడితా రుప్, వ్రస్థా ింకరు
ప్ ప్, ఫాగరుప్ మరియు ఇతర
పట్ుింద్ధ.
ఉద్వగరాల ద్వవ రా భూమి యొకక ఉతరితలింపై నీటిని
• పరిరక్షణ: సేద్య ిం చేసాంరు.

తింటల వైవధాయ నిి స్తవ కరిించడిం వరి-గోధుమ • వ్రస్థా ింక ప్ర్ ఇరిేషన్ మరియు వ్రడిప్ ఇరిేషన్
తింటల వధానింలో తపుా ధాన్నయ ల తరిచయిం వింటి సాధారణింా ఉతయోగించే స్తక్షూ నీటిరరుద్ల
సహజ వనరుల సింరక్షణలో సహాయతడుతుింద్ధ. తద్తుి లు.
ఇద్ధ నేల సింత్పనోతా తింని నిలబెటడా ్ నికి ాత్పవరణ
భారత్దేశంలో నీటి పరిసినితి:
నవ్రతజనిని క్లస్థరీ
థ కరిించే సామరాథయ నిి కలిగ ఉింటింద్ధ.
• త్గుగతుని నీటి లరయ త్:
సాయిల్ హెల్ం కార్ ి (SHC) రతులు ారి నేల
యొకక ోషక స్థ థ పై సమాచారానిి అింద్ధస్ంింద్ధ.
క్ల తి • భారతదేశిం మొద్టిసారిా 2011లో నీటి కొరత
అలాే నేల ఆరోగయ ిం మరియు ద్వని సింత్పనోతా తింని ఉని దేశ్యల ల్ల్క్లలోకి వ్రతవేశించిింద్ధ.
మెరుగుతరచడానికి వరి ంించవలస్థన ోషకాల
• భారతదేశ తలసరి నీటి లభయ త సింవతస రానికి
యొకక తగన మోత్పదుపై స్థఫారుస లను
1,428 కిలోల్లటరుప్ా అించన్న వేయబడిింద్ధ.
అింద్ధస్ంింద్ధ.
• తలు 1,700 కిలోల్లటర ప్ కింటే తుక వ ారి షక నీటి
10. వయ వాయంలో నీటి వనరుల నిరవ హణలో
సూక్షమ నీటిరరుద్ల పరిప్శమ ముఖయ మైన రప్త్ లభయ త ఉని దేశిం నీటి కొరతా
ోషిస్రంది. అనేక ప్పయోజనాలు ఉని పు టికీ తరిగణిించబడుతుింద్ధ.
ఇది ప్పస్రత్ం మనుగ్డ కో్ం ోర్యడుతోంది. • ఇద్ధ G-20 ఆరి థక వయ వసల
థ లో అతయ ింత వేగింా
చరిచ ంచండి. గ
త గోతుని నీటి కొలనులలో ఒకటి.
పరిచయం: వయ వసాయింలో నీటి వనియోగిం% సూక్షమ నీటిరరుద్ల ప్రముఖయ త్:
గురిించి వ్రాయిండి. మైవ్రకో ఇరిేషన్ ఎిందుు
ముఖ్య ిం? • మైవ్రకో-ఇరిేషన్ నీటి వనియోగ సామరాథయ నిి 50-
90% వరు నిరాిరిస్ంింద్ధ.
అంశం: స్తక్షూ వ్రతయోజన్నల వ్రతయోజన్నలను
క్లుప్తిం
ం ా ేర్క నిండి. భారతదేశింలో స్తక్షూ • వరద్ నీటిరరుద్లతో ోలిా తే నీటి ఆద్వ 30-50%,
సగట 32.3%.
App: Mana La Excellence Ph: 7207955032(Offline)/ 7207955034 (Online) 7207955035 (Test Series)
Mana La Excellence Group 1 Mains Practice Questions

• వదుయ త్ వనియోగిం గణనీయింా తడిోతుింద్ధ. సబస డీలను బద్ధల్ల చేయడానికి ఇన్క్లక్లసా్ల్

చేయబడిన స్థసమ ్ యొకక తనిఖీ మరియు తరీక్ష
• మైవ్రకో-ఇరిేషన్క్లను స్తవ కరిించడిం వలప్ ఎరువులపై
కోసిం నిరీ ణత కాలవ్రకమిం లేదు.
ఆద్వ అవుతుింద్ధ.
• ఆరిక
ని ఇబబ ందులు:
• తిండుప్ మరియు కూరాయల సగట
ఉత్పా ద్కతలో పరుగుద్ల. ఆరి థక సేవల నుిండి అవసరమైన మద్తు
ద
పొింద్డింలో రతులు తరచుా ఇబబ ిందులను
• ఇద్ధ రతుల ఆద్వయానిి మొతంింా పించడానికి
ఎదుర్క ింటారు.
ద్వరితీస్ంింద్ధ.
బడెట్
ి క్లలో తగ గింపు కారణింా స్తక్షూ నీటిరరుద్ల
సూక్షమ నీటిరరుద్ల పరిప్శమ ఎదుర్పక ంటుని
రేట తుక వా ఉింద్ని నివేద్ధించబడిింద్ధ.
్వాళ్లడ:
• పవర్త లరయ త్:
• ప్డిప్ మెథ్డ్ ఆఫ్ ఇరిేష్న (DMI) కో్ం
న్సమమ దిగా అడాపషన పేస్ట: సింక్షేమ తథకాలు అమలులో ఉని తా టిక్త ఇతా టిక్త
వ్రతతి రతుు వదుయ త్ అిందుబ్టలో లేదు.
భారతదేశింలో స్తక్షూ నీటిరరుద్లపై టాస్టక
లర్స భారతదేశిం యొకక మొతంిం బిందు సేద్య ిం మొతంింమీద్ ధరల నియింవ్రతణలు మరియు తథకిం
సామరాథయ నిి 27 మిలియన్ హెకా్రుప్ా అించన్న నమోదులో లయ రోవ్రకాటిక్ జారయ లు, క్షేవ్రతసాథయి
వేస్థింద్ధ. సమీక్షలు లేకోవడిం మరియు సబస డీల
రీయిింబర్స క్లమెింట్క్లలో జాతయ ిం మొద్లైనవ ఈ
అయినతా టిక్త బిందు సేద్య ిం కిింద్ ఉని వ్రరింతిం
తరివ్రశము వ్రరముఖ్య త ఉని తా టిక్త తతనిం
క్లస్తథల నీటిరరుద్ల వ్రరింతింలో కేవలిం 4% మరియు
అించుు న్ఫటబ ్ డాియి.
ద్వని మొతంిం సామర థయ ింలో (2016-17) 15% మావ్రతట.
11.భారత్దేశంలో ప్రంతీయ వనరుల-ఆధారిత్
అింతేకాుిండా DMI యొకక స్తవ కరణ కూడా కొనిి
త్యారీ యొకక మెరిట్స్థలు మరియు
రాడ్రర్లోప్ మావ్రతట కేింవ్రదీకృతమై ఉింద్ధ.
అప్పయోజనాలను చరిచ ంచండి.
• నీటిరరుద్ల ్ంబంధిత్ పథ్కాలకు
పరిచయం: భారతదేశ వనరుల సింతద్ గురిించి
్ంబంధించన ్మ్య లు:
క్లుప్తిం
ం ా వ్రాయిండి.
ర్యస్తష్ీ ప్పభుతావ ల బ్ధయ తార్యహత్య ం:
అంశం:వ్రరింతీయ వనరుల ఆధారిత తరివ్రశమలను
చాలా భారతీయ రాడ్రర్లోప్ (గుజరాత్ మరియు వ్రతభావతిం చేసే సా
క్ల థ నిం మరియు కారకాల గురిించి
తమిళన్నడు వ్రతధాన మినహాయిింపులు) ఈ తథకిం ు త ం
క్ల ప్ ింా వ్రాయిండి. వనరుల ఆధారిత తయారీ
సింవతస రింలో కొనిి న్ఫలలు మావ్రతట తని యొకక వ్రతయోజన్నలు మరియు అవ్రతయోజన్నల
చేస్ంింద్ధ. గురిించి వ్రాయిండి.

నిధుల లభయ త ఉని తా టిక్త స్తక మ అపి ప్కేషన్క్లలు ముగంపు: వనరుల ఆధారిత తయారీని అమలు
ఆరి థక సింవతస రిం చివరిలో మావ్రతట వ్రరసస్ట చేయడింలో ఖ్చిా తింా వ్రతయోజన్నలు ఉన్ని యి.
చేయబడత్పయి. సాధారణింా 'మారిా రష్' అని కానీ ద్వనికింటే ముిందు మనిం సింబింధత సాళ ప్ను
పిలవబడే ముిందుా నిరే దశించబడిన లక్షయ లను తరిషక రిించాలి.
సాధించడానికి ఇద్ధ జరుగుతుింద్ధ.
• తరివ్రశమలు వ్రతభుతవ వ్రోత్పస హకాలను
ఈ ఇరుక్సన వింో ఫలితింా కొింతమింద్ధ రతులు అింద్ధించడిం ద్వవ రా వ్రరింతీయ అసమతులయ తను
మావ్రతట ద్రఖాస్ం చేస్కోవచుా . తగ గించడిం.

్బిస డీల రీయింబర్తస మెంట్స్థ

స్థ లో జ్ఞపయ ం: • వ్రతజలతో తరివ్రశము సహకరిించడిం ద్వవ రా
వ్రతజలను న్నపుణయ ిం చేయడిం.
ఈ నిధులు తగన వ్రశద్ి తరావ త మావ్రతట
వవ్రకేతలు బద్ధల్ల చేయబడత్పయి. • సరన మౌలిక సదురయాలను అమలు చేయడిం.

App: Mana La Excellence Ph: 7207955032(Offline)/ 7207955034 (Online) 7207955035 (Test Series)
Mana La Excellence Group 1 Mains Practice Questions

విష్యము: - వభిని రింాలలో ఉతా తిం మరియు సేా

వ్రతతేయ కత.
• క్లసాథనిక వనరుల ఆధారిత తయారీ వ్రరింతీయ
తరివ్రశము సమీతింలో ఉని ముడి తద్వరాథలను •్రలర్య గొలుస్: -
ఉతయోగించుుింటింద్ధ.
వ్రరింతింలో సరఫరా గొలుస్ అభివృద్ధి మరిింత
• వ్రరింతీయ వనరుల ఆధారిత తయారీ అింటే ఉరధ అవకాశ్యలను సృష్స్ ్ ంింద్ధ ఎిందుకింటే
క్లసాథనికింా లభిించే ముడిసరుు లేద్వ వనరులను సరఫరా గొలుస్ అనేద్ధ కింపనీ మరియు తుద్ధ
స్లభింా ఉతయోగించుునే తరివ్రశమను కొనుగోలుద్వరు మధయ సరఫరాద్వరులు మరియు
ద్ధ
అభివృ ి చేయడిం. తింపిణీద్వరులను కలిగ ఉింటింద్ధ.

• వ్రరింతీయ వనరుల ఆధారిత తయారీ ఉరధ ఈ న్ఫట్క్లవర్క క్లలో ఇిందులో ఇవ ఉింటాయి.

అింటే ఆ వ్రరింతింలోని సా
క్ల థ నిక వ్రతజలను
o వవధ కారయ కలారలు
ఉతయోగించుకోవడానికి ఇ తష ్ డే తరివ్రశమ.
o వ్రతజలు
• రరివ్రశ్యమిక్తకరణ పరుగుద్ల భారతదేశింలో
ఉరధని సృష్స్ ్ ంింద్ధ. o ఎింటిటీలు

• రరివ్రశ్యమిక్తకరణ పరుగుద్లతో సా క్ల థ న వ్రతయోజనిం o సమాచారిం మరియు

కారణింా కొనిి వ్రరింత్పలు వేగింా అభివృద్ధి
o వనరులు.
చెిందుతున్ని యని గమనిించబడిింద్ధ. అయితే
కొనిి వెనుకబడి ఉన్ని యి. కాబటి్ వ్రరింతీయ వనరుల ఆధారిత తయారీ
అనుబింధ తరివ్రశమలను సృష్స్ ్ ంింద్ధ. కాబటి్ ఇద్ధ
• ఉద్వహరణ- జింషెడ్క్లపూర్ నగరింలోని క్లసాథనిులు
క్లసాథనిులు వ్రతతేయ క ఉదోయ గ అవకాశ్యలను
టాటా క్లస్తల్
్ ద్వవ రా పద్ద సింఖ్య లో ఉరధ
సృష్స్ ్ ంింద్ధ.
కలిా ించబడిింద్ధ.
• అనుబంధ పరిప్శమలను ్ృషిం
ీ చడం:
ఉరధిలో వనరుల ఆధారిత్ త్యారీ యొకక
ప్పయోజనాలు: నిరిషద ్ వనరులతో నిరిష ద ్ రకమైన తరివ్రశమను
ఏరాా ట చేస్థనపుా డు వ్రతధాన తరివ్రశము చిని
• ఖరుచ త్గ గంపు:
వస్ంవుల సరఫరాద్వరులుా తనిచేసే వవధ చిని
ముడి తద్వరాథలు మరియు తయారీ యూనిట్ తరివ్రశమలు క్లసాథపిించబడత్పయి.
సామీతయ త రాణా ఖ్రుా ను తగ గించడింలో
ఈ చిని తరివ్రశమలు ఉరధ కలా నలో
సహాయతడుతుింద్ధ.
సహాయతడత్పయి.
క్లసాథనిక వనరుల సమర థ వనియోగిం.
ఉదాహరణకు:
ఇద్ధ నిరిష
ద ్ వ్రరింతిం నుిండి మరిింత సామర థయ ిం గల
హరాయ న్నలోని గురువ్రామ ఆోమొబైల్ తయారీకి
ఉరధని నియమిించుకోవడింలో
అింకితిం చేయబడిింద్ధ.
సహాయతడుతుింద్ధ.
ఆోమొబైల్ తయారీ యొకక ఉనికి చిని
ఉదాహరణకు: -తింజాబక్లలోని మిలరు ప్ ప్ సా
క్ల థ నిక
తరివ్రశమలను అభివృద్ధి చేయడానికి వీలు
రతుల నుిండి బయాయ నిి కొనుగోలు చేసాంరు.
కలిా ించిింద్ధ. ఇద్ధ పద్ద తరివ్రశము గింజలు,
తద్వవ రా స్థద్ిం
ి ా మారెక ట్క్లను అింద్ధసాంరు.
ఇరుస్లు, వ్రకాింక్క్లలు మొద్లైన చిని వస్ంవులను
• నైపుణయ ం అభివృది:ధ - సరఫరా చేస్ంింద్ధ.

తరివ్రశమల వ్రతమాణాల డిమాిండ్క్లను తీరా డానికి ఈ లేద్వ గుజరాత్క్లలోని రడి తరివ్రశమ గుజరాత్క్లలోని లక్ష
వ్రరింతింలోనే న్నపుణాయ నిి అభివృద్ధి చేయవచుా . మింద్ధ రడి రతులు ఉరధని కలిా ించిింద్ధ.

ఉరధిలో వనరుల ఆధారిత్ త్యారీ యొకక

ప్పతికూలత్లు:
App: Mana La Excellence Ph: 7207955032(Offline)/ 7207955034 (Online) 7207955035 (Test Series)
Mana La Excellence Group 1 Mains Practice Questions

• ్రలర్య గొలుస్లో అంత్ర్యయం: - కొనిి సారుప్ క్లసాథనిులు వలస కారిూ ులను ారి
ఉరధ అవకాశ్యలు ముపుా ా తరిగణిసాంరు. దీింతో
సమృద్ధా ి వనరులు ఉని వ్రరింతిం ఉని తా టిక్త
వ్రతజలోప్ వ్రరింతీయ భాాలు పింపొిందుత్పయి.
సరన మౌలిక సదురయాలు (వదుయ త్, రోడుప్,
వ్రరింతీయ అసమతులయ తను సృష్ిం ్ చ డిం.
రలేవ లు, ఓడరేవు మొద్లైనవ) లేకోవడిం వలప్
సరఫరా గొలుస్ అింతరాయాలు ఏరా డుతున్ని యి. 12. “ఫుడ్ ప్రస్సింగ్ రంగ్ం భారత్ ఆరి నిక
వయ వ్నికు దోహద్పడే గొపు ామర్యనియ నిి కల్సగ
కొనిి సారుప్ ఇద్ధ సరఫరా ఖ్రుా ను పించుతుింద్ధ.
ఉంది వివరించండి.
ఉదాహరణకు:
పరిచయం: ఫుడ్ వ్రరసస్థిం్ రింగిం మరియు ద్వని
జార ఖిండ్ లాా, ఛతీంస్టక్లగఢ్క్లలో పుషక లింా ఖ్నిజ వ్రతస్ంత సింద్రభ ిం గురిించి ు
క్ల ప్ తిం
ం ా వ్రాయిండి.
వనరులు ఉన్ని యి. కానీ ాటికి తగన మౌలిక
అంశం: భారత ఆరి థక వయ వసు థ ఆహార వ్రరసస్థిం్
సదురయాలు లేవు. వ్రతధానింా రోడుప్ మరియు
రింగిం యొకక వ్రరముఖ్య తను ేర్క నిండి.
వదుయ త్ వ్రతధాన రహద్వరికి అడుా ి ఉింద్ధ.
ముగంపు: -
• నైపుణయ ం కల్సగన కారిమ కుల కొరత్: -
వ్రతభుతవ ిం ఎనిి వ్రతయత్పి లు చేస్థనతా టిక్త ఈ
నిరిష
ద ్ వనరులను కలిగ ఉని వ్రరింతింలో తగన
రింగిం కొనిి కారణాల వలప్ నషో్ తోింద్ధ
మౌలిక సదురయాలు, వ్రతజలలో న్నపుణాయ లు
మొద్లైనవ లేవు. • వ్రతభుతవ ిం నుిండి తుక వ క్లసాథయి నిధులు

ఉదాహరణకు: - • APMC యొకక అసింపూరి ం సింసక రణలు

జార ఖిండ్ లాా, ఛతీంస్టగఢ్క్ల

క్ల లో ఖ్నిజ వనరులు • టారిఫ్ మరియు న్నన్-టారిఫ్ అవరోధిం
పుషక లింా ఉన్ని యి. కానీ వ్రతజలలో న్నపుణాయ లు
• తగనింత మౌలిక సదురయాలు లేకోవడిం
లేకోవడిం.
కాబటి్ ఈ రింానికి మరిింత సహకారిం
MSME రింగిం ఇతా టికే మారెక టిిం్, వ్రక్వడిట్ వృద్ధకి
ి
అింద్ధించాలిస న అవసరిం ఉింద్ధ.
సింబింధించిన సాళ ప్ను ఎదుర్క ింోింద్ధ మరియు
తయారీకి తగన సాింకేతికత అిందుబ్టలో ్ంద్రభ ం: -
లేకోవడిం మొద్లైనవ.
• ఫుడ్ వ్రరసస్థిం్ తరివ్రశమ అనేద్ధ వయ వసాయ
• ప్రంతీయత్ మరియు పట్ీణీకరణ ఉతా తింకి వలువను జోడిించడిం, వ్రతత్పయ మాి య
్మ్య లను ప్ోత్స హంచడం: - ఉరధ అవకాశ్యలను సృష్ిం ్ చడిం, ఎగుమతులను
మెరుగుతరచడిం మరియు దేశీయ సరఫరా
వనరులు ఉని కొనిి రాడ్రర్లు అభివృద్ధి
గొలుస్ను బలోేతిం చేయడిం వింటి సామరాథయ నిి
చెిందుత్పయి మరియు వనరులు లేని కొనిి
కలిగ ఉింటింద్ధ.
రాడ్రర్లు అభివృద్ధి వ్రతవ్రకియలలో లోపిించాయి.
• సమిూ ళిత వృద్ధని
ి వ్రోతస హించడింలో ఈ రింగిం
వనరులు ఉని రాడ్రర్లు తమ సా క్ల థ నిక వ్రతజలు
యొకక అరరమైన సామరాథయ నిి గురి ంించి ఇద్ధ
ద్ధ
సమృ ా సా
ి అవకాశ్యలను అింద్ధ ం యి.
రి
స్తరోయ ద్య రింగింలో ఒకటిా గు ంించబడిింద్ధ.
వనరులు లేని రాడ్రషిం
్ లోని వ్రతజలు తమ
• ఈ రింగిం వయ వసాయిం మరియు రరివ్రశ్యమిక
జీవనోరధని వెతుుక ింట్ట మరియు ారి
రింానికి మధయ ఒక ముఖ్య మైన లిింక్క్లా
న్నపుణాయ లను వసంరిించుకోవడానికి
స్ం
తనిచే ింద్ధ.
సవ యించాలకింా ఇతర రాడ్రర్లు వలసోత్పరు.
భారత్ ఆరిక ని వయ వ్నికు ఆహార ప్రస్సింగ్
ఇద్ధ వనరులతో రాడ్రషిం
్ లో తటణీ
్ కరణ
పరిప్శమల ప్రముఖయ త్: -
సమసయ లను సృష్స్
్ ంింద్ధ.
• ఉరధి కలు న:

App: Mana La Excellence Ph: 7207955032(Offline)/ 7207955034 (Online) 7207955035 (Test Series)
Mana La Excellence Group 1 Mains Practice Questions

మొతంిం వ్రశ్యమికశకిలో
ం సింఘటిత రింగింలో 16% మారుతుని సమాజ అవసరాలతో వ్రరసస్ట చేస్థన
మరియు అసింఘటిత తయారీ రింగింలో 32% మింద్ధ ఆహారానికి డిమాిండ్ పరుగుతోింద్ధ.
ఆహార వ్రరసస్థిం్ తరివ్రశమలలో ఉరధ
ఈ వధింా ఆహార వ్రరసస్థిం్ తరివ్రశమలను
పొిందుతున్ని రు.
వ్రతభావతిం చేయడిం ద్వవ రా వ్రరసస్ట చేయబడిన
తరివ్రశమ ద్వద్వపు 15 మిలియన ప్ మింద్ధకి వ్రతతయ క్షింా ఆహారానిి ఎగుమతి చేయడింలో భారతదేశిం క్తలక
మరియు 37 మిలియన ప్ మింద్ధకి తరోక్షింా ఉరధ రవ్రత ోష్స్ంింద్ధ.
కలిా ోం ింద్ధ.
ఇద్ధ వదేశీ మారక వ్రద్వయ నిలవ లను
ASSOCHAM నివేద్ధక వ్రతకారిం ఇద్ధ 2024 న్నటికి 9 సింరద్ధించడానికి మరియు కరెింట్ ఖాత్ప లోటను
మిలియన ప్ మింద్ధకి ఉరధని కలిా ించగలదు. తనిఖీ చేయడానికి వ్రతభుత్పవ నికి సహాయతడవచుా .

• ప్గామీణ ప్శామిక శకి రని ప్గ్హంచడం: • వల్లను అరికట్ీడం:

భారతదేశింలో భారతీయ కారిూ క శకిలో

ం ద్వద్వపు 50% ఆహార వ్రరసస్థిం్ కోసిం వ్రామీణ వ్రరింత్పలు
మింద్ధ వయ వసాయిం మరియు అనుబింధ రింాలలో మరిింత అనుకూలమైన కారకింా ఉింటాయి.
నిమగి మై ఉన్ని రని అించన్న.
అిందువలన ఇద్ధ వ్రామీణ-తటణ్ వలసలను
తద్వవ రా ఆహార శుద్ధి తరివ్రశమలు వయ వసాయ మరియు వ్రామీణ భారతదేశింలో ేద్రికానిి తనిఖీ
రింానికి చెింద్ధన కారిూ ులలో వ్రతధాన ాటాను చేస్ంింద్ధ.
వ్రగహించగలవు. ారు నిరుదోయ గిం ముస్గులో
• రతుల ఆదాయానిి రెటిీంపు చేయడం:
ఉన్ని రు.
ఈ బహుళ రింాల వ్రరముఖ్య తను ద్ృష్లో ్
•పెటుీబడి:
ఉించుుని రతుల ఆద్వయానిి రెటిిం
్ పు చేసే
ASSOCHAM నివేద్ధక వ్రతకారిం 2024 న్నటికి భారతీయ లక్షయ నిి సాధించడింలో ఆహార వ్రరసస్థిం్
ఆహార వ్రరసస్థిం్ రింగిం US$ 33 బలియన ప్ తరివ్రశమలు క్తలక రవ్రత ోష్సాంయి.
పట్బడులను ఆకరి షించగల సామరాథయ నిి కలిగ
ఇత్ర ప్పయోజనాలు:
ఉింద్ధ.
బ్ా అభివృద్ధి చెింద్ధన ఫుడ్ వ్రరసస్థిం్ రింగిం
డ్రపైవేట్ రింగిం ఆోటటిక్ మార గింలో 100 శ్యతిం FDI
వృధాను తగస్ం
గ ింద్ధ
పట్బడి పటవ ్ చుా .
వలువ జోడిింపును నిరాిరిస్ంింద్ధ
ఈ రింగిం యొకక సరళీకరణ మరియు వృద్ధి క్లగోబ
ప్ ల్
క్లేయ
ప్ ర్క్లలు భారతీయ మారెక ట్క్లను మరిింత తింటల వైవధాయ నిి అలాే ఎగుమతి
ఆకర షణీయింా మారాా యి. స్ం
ఆద్వయాలను వ్రోతస హ ింద్ధ.

పద్ద వయ వసాయ రింగిం, సమృద్ధా ి ఉని తశువులు ఈ రింగిం యొకక వ్రతయోజన్నలు మరియు
మరియు ఖ్రుా తో కూడిన ోటీతతవ ింతో, సింభావయ తను తరిశీలిసేం వ్రతభుతవ ిం ఈ రింానిి
భారతదేశిం వ్రరసస్ట చేయబడిన ఆహారిం యొకక వ్రోతస హించడానికి అనేక కారయ వ్రకమాలు చేతటిిం
్ ద్ధ.
కేింవ్రద్ింా ఉద్భ వించే అవకాశిం ఉింద్ధ.
• సింతద్ (ఆవ్రగో-మెరన్ వ్రరసస్థిం్ మరియు ఆవ్రగో-
•ఆహార రప్ద్త్: వ్రరసస్థిం్ క్లకక్లస
ప్ ర
్ ప్ అభివృద్ధి కోసిం తథకిం)

భారతదేశింలోని తరివ్రశమలు ధాన్నయ లు లేద్వ • 12వ FYP సమయింలో నేషనల్ మిషన్ ఆన్ ఫుడ్
మాింసిం వింటి ముడి తద్వరాథలను దేశీయ మరియు వ్రరసస్థిం్ (NMFP) వ్రరరింభిించడిం
వదేశీ వనియోానికి ఆహారింా మారా వచుా .
• వ్రరధానయ త్ప రింగ రుణాలు (PSL) కిింద్ ఆహారిం
ఇద్ధ భారతదేశింలోని ోషకాహార సమసయ ను మరియు వయ వసాయ ఆధారిత వ్రరసస్థిం్ యూనిటప్
కొింతవరు తరిషక రిస్ంింద్ధ. మరియు కోల్ి చైన్ మౌలిక సదురయాలను
తీస్ురావడిం.
• పెరుగుతుని ఎగుమతులు:
App: Mana La Excellence Ph: 7207955032(Offline)/ 7207955034 (Online) 7207955035 (Test Series)
Mana La Excellence Group 1 Mains Practice Questions

• భారతదేశింలో ఆహార రిటైల్క్లలో 100% ఎఫ్క్లడిఐని • ఒతా ింద్ిం అటవీ మరియు మతస య ఉతా తుంలు,
అనుమతిించడిం మరియు రబబ రు, స్థసల్, జనతన్నర, కొబబ రి, మరియు అబ్కా
మినహా వయ వసాయ ఉతా తుంలను కవర్ చేస్ంింద్ధ.
• రాయితీ వడీి రేటతో సరసమైన వ్రక్వడిట్క్లను
అిందుబ్టలో ఉించడానికి న్నబ్ర్లోిక్ల రూ.2000 కోటప్ వయ వాయ కవర డపై ఒపు ంద్ం:
వ్రతతేయ క నిధని ఏరాా ట చేయడిం.
వయ వసాయింపై ఒతా ింద్ిం మ్యడు క్లసంింభాలను కలిగ
13. ఇటీవల వాణిజయ ం మరియు పరిప్శమల ఉింటింద్ధ. దేశీయ మద్తు ద , మారెక ట్ యాక్వస స్ట
మంప్తి ప్పపంచ వాణిజయ ్ం్ని (WTO) యొకక మరియు ఎగుమతి సబస డీలు.
"వయ వాయంపై ఒపు ంద్ం" అభివృదిధ
• దేశీయ మద్తు
ద :
చందుతుని దేశాలకు వయ తిరేకంగా ఉంద్ని
పేర్పక నాి రు. చరిచ ంచండి. ఇద్ధ దేశీయ మద్తు
ద ను రెిండు వరాగలుా
వభజిస్ంింద్ధ:
పరిచయం: WTO యొకక "వయ వసాయింపై
ు త ం
ఒతా ింద్ిం" గురిించి క్ల ప్ ింా వ్రాయిండి. o ాణిజయ -వవ్రక్తకరణ మరియు

అంశం: వయ వసాయింపై ఒతా ింద్వనికి సింబింధించి o న్నన్-వ్రటేడ్-వవ్రక్తకరణ (లేద్వ కనిషిం

్ ా వర ంకిం-
భారతదేశిం యొకక ఆిందోళనలను వ్రతసాంవించిండి. వవ్రక్తకరిించడిం).

ముగంపు: - ఇద్ధ సేవ చాఛ ాణిజయ ిం మరియు సరసమైన ధరను

ఈ అన్నయ యమైన నియమాలు వ్రతజాసావ మయ బద్ిం ి ా
రూపొింద్ధించబడినతా టిక్త ాటిని సాలు
చేయాలిస న అవసరిం ఉింద్ధ. ఏకాభివ్రరయిం ద్వవ రా
సింసక రణలు అవసరిం.
విష్యము: -
వయ వాయంపై ఒపు ంద్ం (AoA): -
• అవ్రగమెింట్ ఆన్ అవ్రగకలా ర్ (AoA) అనేద్ధ వ్రతతించ
ాణిజయ సింస థ (WTO) ఒతా ింద్ిం. ఇద్ధ ఉరుేవ
రిండ్క్లలో చరా లు జరిపి మొరాకోలోని మవ్రరకేష్క్లలో
ఆమోద్ధించబడిింద్ధ.
• 1995లో AoA అమలులోకి వచిా ింద్ధ.
వవ్రక్తకరిించే దేశీయ సబస డీలను తగ గించాలని
పిలుపునిచిా ింద్ధ.
ఇద్ధ ఉతా తిం మరియు ాణిజయ ిం యొకక
తరిణామాలను బటి్ సబస డీలను "బ్క్స లుా"
క్ల
వరీ గకరిస్ంింద్ధ.
o స్థలడ బ్క్స : క్లలప్ బ్క్స సబస డీలపై ఖ్రుా
చేయడానికి తరిమితులు లేవు.
o ప్ీన బ్క్స : ాణిజాయ నిి వవ్రక్తకరిించని సబస డీలు
లేద్వ తరాయ వరణ తరిరక్షణ మరియు వ్రరింతీయ
అభివృద్ధి కారయ వ్రకమాలు వింటి కనీస వవ్రక్తకరణు
కారణమవుత్పయి. అిందువలప్ ారు తరిమితులు
లేుిండా అనుమతిించారు.

• ఇద్ధ దీర ఘకాలిక సింసక రణల కోసిం వ్రేమక్లవర్క ను

క్ల అంబర్త బ్క్స : ఉతా తిం మరియు ాణిజాయ నిి
స్ం
అింద్ధ ింద్ధ. వవ్రక్తకరిించే దేశీయ మద్తు
ద అింబర్ బ్క్స లోకి
క్ల
స్ం
వ ింద్ధ. వీటిలో మ తుద్ ద ధరలు లేద్వ సబస డీలు
వయ వసాయ ాణిజయ ిం మరియు
ఉన్ని యి. WTO ఈ పటె్పై కొింత తరిమితి
దేశీయ వధాన్నలు వధించిింద్ధ.

• న్నయకతవ ిం వహించే లక్షయ ింతో. • మారెక ట్ యాక్సస స్ట

సరసమైన ోటీ మరియు మారెక ట్ యాక్వస స్ట అనేద్ధ WTO సభుయ లు స్ింకిం
లేద్వ న్నన్ టారిఫ్ అడిం ి ులను తగ గించడానిి
తుక వ వవ్రక్తకరిించిన ాణిజయ ిం (వయ వసాయ
స్తచిస్ంింద్ధ.
సబస డీల వలప్ వవ్రక్తకరిించే ాణిజయ ిం).
అతయ లా అభివృద్ధి చెింద్ధన దేశ్యలు (LDCలు)
టారిఫ్ తగ గింపుల నుిండి మినహాయిించబడాియి. కానీ
అవ టారిఫ్ య్యతర అడిం ి ులను స్ింకాలుా
App: Mana La Excellence Ph: 7207955032(Offline)/ 7207955034 (Online) 7207955035 (Test Series)
Mana La Excellence Group 1 Mains Practice Questions

మారా వలస్థ ఉింటింద్ధ. ఈ వ్రతవ్రకియను టారిఫికేషన్ • అింతరాితీయ సింసలు థ వధించిన ాటి కింటే
అని పిలుసాంరు లేద్వ ారి స్ింకాలను అధక వ్రతమాణాలను వధించడిం ద్వవ రా అభివృద్ధి
"బింధించడిం", భవషయ తుంలో పించలేని స్తలిిం్క్లను చెిందుతుని దేశ్యల నుిండి ద్ధగుమతులను ఎింపిక
సృష్ిం
్ చడిం. చేస్కోవడిం ద్వవ రా నియింవ్రతిించడానికి అభివృద్ధి
చెింద్ధన దేశ్యలు సృష్ిం్ చిన శ్యనిటరీ మరియు
• ఎగుమతి ్బిస డీలు
ఫైోసానిటరీ (SPS) కొలతలు మరియు సాింకేతిక
వయ వసాయిం యొకక ఇన్క్లపుట్క్లలపై రాయితీ అడిం ి ుల ఉతయోగిం.
మరియు ద్ధగుమతి స్ింకిం తగ గింపు వింటి
• అభివృద్ధి చెింద్ధన దేశ్యలు తమ దేశ్యలోప్
ఎగుమతులు వ్రోత్పస హకాలు. ఎగుమతిని చౌకా
వయ వసాయానికి గణనీయింా సబస డీని ఇస్ంన్ని యి.
చేయడిం వింటివ ఎగుమతి రాయితీల వ్రకిింద్
అదే సమయింలో భారతదేశిం వింటి అభివృద్ధి
చేరా బడాియి.
చెిందుతుని దేశ్యలు ాణిజాయ నిి వవ్రక్తకరిించే
ఇవ ఇతర దేశ్యలలో అధక రాయితీ (మరియు చౌక) తద్తు
ి లోప్ నిమగి మై ఉన్ని యని ఆరోపిించిింద్ధ.
ఉతా తుంలను డింపిిం్ చేయడిం మరియు ఇతర
• తుక వ సబస డీలతో కూడా 10% సబస డీ తరిమితిని
దేశ్యల దేశీయ వయ వసాయ రింానిి దెబబ తీసాంయి.
అధగమిించడిం తటప్ భారతదేశిం ఆిందోళన
AoA అవ్రం: - చెింద్వలి.

అభివృద్ధి చెింద్ధన దేశ్యలు ఆరు సింవతస రాలలో • భారతదేశిం-చైన్న సింయుక ం అధయ యనిం వ్రతకారిం
ఎగుమతి సబస డీలను కనీసిం 36% (వలువ ద్వవ రా) అభివృద్ధి చెింద్ధన దేశ్యలు తమ రతులు
లేద్వ 21% (ాల్యయ మ ద్వవ రా) తగ గించాలి. వ్రతతించింలోని ఇతర దేశ్యల కింటే అనేక రెటప్
ఎుక వ సబస డీలను అింద్ధస్ంన్ని యి.
o అభివృద్ధి చెిందుతుని దేశ్యలు ఒతా ింద్ిం
వ్రతకారిం తదేళ ప్లో 24% (వలువ ద్వవ రా) మరియు 14% • అభివృద్ధి చెింద్ధన దేశ్యలు కనిష ్ సబస డీ ధర (MSP)
(ాల్యయ మ ద్వవ రా) కోతలు అవసరిం. వింటి వధాన్నల కోసిం అభివృద్ధి చెిందుతుని
దేశ్యలను వ్రకమిం తతా ుిండా వమరిి సాంయి. అదే
వయ వాయంపై ఒపు ందానికి ్ంబంధించ
సమయింలో ారి రతులు మద్తు ద ఇవవ డిం
భారత్దేశం యొకక ప్పధాన ఆందోళనలు: -
మరియు ాణిజయ ిం మరియు మారెక ట్ వ్రతవేశ
• ఆహార ధాన్నయ ల తబక్ ప్ క్లసా్క్ హోలిిం
ి ్ (తబక్
ప్ అడిం ి ులను వవ్రక్తకరిించడిం.
డిడ్రస్థల
్ య షన్ స్థసమ
్ ) వాద్వనికి శ్యశవ త తరిరక రిం
14. ప్పధాన ోర్త ీ అథారిటీస్ట బిలుడ 2020ని
కోసిం భారతదేశిం తట్బటిిం ్ ద్ధ.
రర డమెంట్ ఆమోదించంది. దాని ముఖయ
• అభివృద్ధి చెిందుతుని దేశ్యలు ఎలాింటి లక్షణాలను పేర్పక నండి.
తరిమితులను ల
ఉ ింప్ ఘించినిందుు ారికి
పరిచయం: బలుప్ వ్రరముఖ్య త గురిించి క్లుప్తిం
ం ా
ట
జరిమాన్న వధించకూడద్ని త ్బడుతున్ని యి.
వ్రాయిండి. బలుప్ యొకక ముఖ్య లక్షణాలను
ఆహార భవ్రద్తు అటవింటి సా క్ల ్ క్క్లహోలిిం
ి ్క్లలు
వ్రాయిండి.
క్తలకమని ాద్ధించారు.
ముగంపు: -
• మారెక టప్ త్రవడిం వ్రతధానింా అభివృద్ధి
చెిందుతుని దేశ్యలలో జరిగింద్ధ. అభివృద్ధి • ఈ బలుప్ ఓడరేవులను డ్రపైవేటీకరిించడిం మరియు
చెిందుతుని దేశ్యల ద్వవ రా అభివృద్ధి చెింద్ధన భూ వనియోగింపై రాడ్రర్ల అధకారాలను తలుచన
మారెక ట్ యాక్వస స్ట ాటి కారణింా తరిమితిం చేయడిం లక్షయ ింా పట్ుింద్ని ఆరోపిించారు.
చేయబడుతోింద్ధ.
• కొతం బలుప్ వ్రతధాన ోర్లు ్క్ల ఎదుర్క ింటని పద్ద
అధక ాణిజయ ిం దేశీయ మద్తు
ద వధాన్నలను అడింి ులను తరిషక రిించినతా టిక్త డ్రపైవేట్ ాటితో
వవ్రక్తకరిించడిం మరియు ోలిసేం ఈ ోర్లలో ్క్ల సేా న్నణయ త మరియు
మారెక టిిం్ లోపిించిింద్ధ.
అధక స్ింకాలు.

App: Mana La Excellence Ph: 7207955032(Offline)/ 7207955034 (Online) 7207955035 (Test Series)
Mana La Excellence Group 1 Mains Practice Questions

• ఒక యింవ్రత్పింానిి సృష్ిం
్ చడిం సరిోదు. •కూరుు :
వ్రతతిరద్ధత భూసావ మి ోర్ ్ మోడల్ వ్రతకారిం
వ్రతధాన నౌకావ్రశయిం ఉని రాడ్రష ్ వ్రతభుతవ
సృష్ిం్ చబడిన బోరుి ద్వనికి మింజూరు చేయబడిన
వ్రతతినిధులను రలేవ మింవ్రతితవ శ్యఖ్, రక్షణ
సవ యింవ్రతతితతింని ఉతయోగించాలి.
మరియు కసమ ్ స మింవ్రతితవ శ్యఖ్, రెవనూయ శ్యఖ్లను
• బోరుి సేవ చఛ తో తనిచేయాలి మరియు ఇతర బోరుిలో సభుయ లుా చేరా డానికి ఏరాా ట
సమసయ లతోరట సేా న్నణయ త, సామర థయ ిం, భూ చేయబడిింద్ధ.
వనియోగిం, ఆస్థం-మానిటైజేషన్, టారిఫ్ సటిిం
్ ్
ఇిందులో వ్రతభుతవ న్నమినీ సభుయ డు మరియు
మరియు వాద్ తరిరక రానిి మెరుగుతరచడానికి
టజర్ ోర్ ్ అథారిటీ ఉదోయ గులు వ్రరతినిధయ ిం
నిర ణయాలు తీస్కోాలి.
వహించే సభుయ డు కూడా ఉింటారు.
విష్యము: -
• అధికార్యలు:
• దేశింలోని 12 వ్రతధాన నౌకావ్రశయాలు నిర ణయిం
వ్రతధాన ఓడరేవు అభివృద్ధి కోసిం బోరుి తన ఆస్థం,
తీస్కోవడింలో ఎుక వ సవ యింవ్రతతితతింని
ఆస్ంలు మరియు నిధులను సరిోతుింద్ని
అింద్ధించడానికి మరియు బోరుిలను ఏరాా ట
భావించేిందుు బలుప్ అనుమతిస్ంింద్ధ.
చేయడిం ద్వవ రా ాటి రలనను వృతింతరింా
రూపొింద్ధించడానికి ఈ బలుప్ వ్రతయతిి స్ంింద్ధ. వవధ ోర్ ్ సేవలు రిఫరెన్స టారిఫ్క్లలను
నిర ణయిించే అధకారాలు కూడా దీనికి ఉింటాయి.
• వాణిజయ ం: ఓడరేవు మౌలిక సదురయాల
వసంరణను వ్రోతస హించడానికి మరియు ాణిజాయ నిి ఇింకా PPP (తబక్ప్ డ్రపైవేట్ రర ్నర్క్లష్ప్) ఆతరేటరుప్
స్లభతరిం చేయడానికి. మారెక ట్ తరిస్థతు
థ ల ఆధారింా టారిఫ్క్లను
నిర ణయిించడానికి సేవ చఛ ా ఉింటారు.
• నిరయ ో ం తీస్కోవడం: ఇద్ధ ాటాద్వరులు
వ్రతయోజనిం చేకూరేా వేగవింతమైన మరియు ోర్ ్ అథారిటీ ద్వవ రా కార్ా రేట్ సామాజిక బ్ధయ త
రరద్రి క నిర ణయిం తీస్కోవడిం మరియు మెరుగైన (CSR) మరియు మౌలిక సదురయాల అభివృద్ధి
వ్రరజెక్ ్ అమలు సామరాథయ నిి అింద్ధస్ంింద్ధ. యొకక నిబింధనలు వ్రతవేశపటబ ్ డాియి.

• రీఓరియంటింగ్ మోడల్స : వజయవింతమైన • నాయ యనిరేత్

ో మండల్స:
క్లగోబ
ప్ ల్ వ్రరక్తస్టక్ల
్ ు అనుగుణింా సింవ్రటల్ ోర్లలోని
్క్ల
ోర్లు ్క్ల మరియు PPP రాయితీద్వరుల మధయ
గవరెి న్స మోడల్క్లను లాయ ిండ్క్లలార్ ి ోర్ ్ మోడల్క్లా
వాద్వలను తరిశీలిించడానికి మునుతటి TAMP
రీఓరియింట్ చేయడిం.
(టజర్ ోర్ల ్క్ల కోసిం టారిఫ్ అథారిటీ) యొకక
• ఇద్ధ టజర్ ోర్ ్ వ్రటస్్ల చటిం
్ 1963ని కూడా భరీ ం అవశేష తనితీరును నిరవ హించడానికి ఒక న్నయ య
చేయాలని కోరుతోింద్ధ. నిరే ణత బోరుి సృష్ిం్ చబడుతుింద్ధ.

బిలుడ యొకక ముఖయ లక్షణాలు: TAMP అనేద్ధ కేింవ్రద్ిం మరియు డ్రపైవేట్ టెరిూ నల్స
నియింవ్రతణలో ఉని వ్రతధాన ోర్ ్ వ్రటస్టలు క్ల్ వధించే
• బోర్త డ ఆఫ్ మేజర్త ోర్త ీ అథారిటీ:
స్ింకాలను నిర ణయిించే ఆదేశింతో బహుళ-సభుయ ల
వ్రతతి వ్రతధాన నౌకావ్రశయానికి ఒక బోరుి ఆఫ్ టజర్ చటబ ్ ద్మై
ి న సింసా థ ఉింద్ధ.
ోర్ ్ అథారిటీని ఏరాా ట చేయడానికి బలుప్
• జరిమానాలు:
అింద్ధస్ంింద్ధ.
ఎవరన్న బలుప్లోని ఏదైన్న నిబింధనను లేద్వ ఏదైన్న
ఆ బోరుిలు వ్రతస్ంతిం ఉని ోర్ ్ వ్రటస్్ల క్లసాథనింలో
నియమాలు లేద్వ నిబింధనలను ఉలిం ప్ ఘసేం ఒక
ఉింటాయి.
లక్ష రూరయల వరు జరిమాన్న
1963 చటిం ్ వ్రతకారిం అనిి వ్రతధాన ఓడరేవులు వధించబడుతుింద్ధ.
కేింవ్రద్ వ్రతభుతవ ించే నియమిించబడిన సభుయ లను
•స్థానియికి త్గన చోటు:
కలిగ ఉని సింబింధత బోర్ ి ఆఫ్ ోర్ ్ వ్రటస్టక్లలచే
్
నిరవ హించబడత్పయి.
App: Mana La Excellence Ph: 7207955032(Offline)/ 7207955034 (Online) 7207955035 (Test Series)
Mana La Excellence Group 1 Mains Practice Questions

ఈ బలుప్ వ్రతధాన మరియు డ్రపైవేట్ ోర్ల ్క్ల మధయ
మావ్రతట కాుిండా వ్రతధాన ోర్ ్ టెరిూ నల్స మరియు
PPP టెరిూ నల్స మధయ కూడా లెవెల్-క్లేయిప్ ిం్ ీల్ను
క్లి
సృష్ిం్ చబోతోింద్ధ.
వ్రతధాన ోర్లలో
్క్ల PPP టెరిూ నల్ క్లేయ
ప్ ర్క్లలు కూడా
TAMP నుిండి టారిఫ్ ఆమోద్వలను తీస్కోాలి.
అయితే బలుప్ అింశిం నుిండి ఆమోద్ిం తీస్కోుిండా
తొలగస్ంింద్ధ.
దీని కారణింా రాబోయ్య సింవతస రాలోప్ వ్రతధాన
ఓడరేవులలో PPPలో పట్బడులు పరుగుత్పయని
భావస్ంన్ని రు.
• ఆత్మ నిరభ ర్త భారత్ అభియానస్థకు
అనుగుణంగా:
ఈ చరయ దేశిం యొకక ద్ృష్ని ్ ఆతూ నిరభ ర్ భారత్
వైపు నడిపిించడానికి మరియు భారతదేశ్యనిి క్లగోబప్ ల్
మాయ నుఫాయ కా రిిం్ హబక్లా మారా డానికి ఖ్చిా తింా
మార గిం స్గమిం చేస్ంింద్ధ.
ాల్యయ మ తరింా 70% కారోగ తరలిింపు ోరు్ల
ద్వవ రా అయితే 90% వలువ తరింా.
15. భారత్దేశం 2027 నాటికి అత్య ధిక జనాభా
కల్సగన దేశంగా మారుతుంద్ని అంచనా
వేయబడింది. ఈ భారీ జనాభా ్రిగాగ నిమగ్ి మై
ఉండకోతే బనేఫ్ అవుతుంది. వివరించండి.
సౌకరాయ లపై ద్ృష్ ్ సారిించడిం ద్వవ రా మానవ
మ్యలధనింలో సరన పట్బడి అవసరిం.
విష్యము: -
• UN యొకక వరల్ి రపులేషన్ వ్రరసా క్ ్స 2019
నివేద్ధక వ్రతకారిం భారతదేశిం 2027 న్నటికి చైన్నను
అధగమిించి అతయ ధక జన్నభా కలిగన దేశింా
అవతరిస్ంింద్ని మరియు 2050 న్నటికి 1.64
బలియన ప్ మింద్ధకి ఆతిథయ మిస్ంింద్ని అించన్న
వేయబడిింద్ధ. దేశింలో సింత్పనోతా తిం రేట ఇతా టిక్త
2.1-4 తరిధలో ఉింద్ధ.
• యున్నటెడ్ నేషన్స రపులేషన్ ఫిండ్ (UNFPA)
వ్రతకారిం డెమోవ్రాఫిక్
డివడెిండ్ అింటే “జన్నభా
యొకక వయస్స నిరాూ ణింలో మారుా ల వలప్ ఏరా డే
ఆరి థక వృద్ధి సామర థయ
ిం వ్రతధానింా తని చేసే
వయస్స జన్నభా (15 నుిండి 64) కింటే ఎుక వా
ఉని పుా డు జన్నభాలో తని చేయని వయస్స ాటా
(14 మరియు అింతకింటే తుక వ వయస్స గలారు
మరియు 65 మరియు అింతకింటే ఎుక వ వయస్స
గలారు)”.
• మొతంిం జన్నభాలో వ్రశ్యమిక వ్రతజల నిషా తిం ఎుక వా
ఉని పుా డు డెమోవ్రాఫిక్ డివడెిండ్ ఏరా డుతుింద్ధ.
ఎిందుకింటే ఎుక వ మింద్ధ వయ ుం లు ఉత్పా ద్కత
మరియు ఆరి థక వృద్ధకి ి దోహద్తడే అవకాశిం ఉింద్ని
ఇద్ధ స్తచిస్ంింద్ధ.

పరిచయం: భారతదేశ జన్నభా ధోరణి గురిించి • భారతదేశింలోని జన్నభాలో 63% కింటే ఎుక వ
క్లుప్తిం
ం ా వ్రాయిండి. మింద్ధ 15-59 సింవతస రాల వయస్స గలారు
భారతదేశ జన్నభాా ేర్క ింటారు.
అంశం: భారతదేశింలో జన్నభా పరుగుద్లు
సింబింధించిన సాళ ప్ను వ్రాయిండి. పెరుగుతుని జనాభాకు ్ంబంధించన
్వాళ్లడ: -
ముగంపు:
• జనాభాను స్థసినిరీకరించడంలో కష్ం
ీ :
• ఈ డెమోవ్రాఫిక్ డివడెిండ్ సింభావయ త వరిక ిం్-
వయస్స లో పరుగుద్ల వద్య మరియు ఉరధ సింత్పనోతా తిం రేట తగ గింపు జన్నభా పరుగుద్లను
క్లసాథయిలను పించడిం ద్వవ రా మావ్రతట ాసంవ క్లస్థరీ
థ కరిించడానికి అవసరమైన ాటిలో ఒకటి.
వృద్ధా ి మారా బడుతుింద్ధ.
అధక సింత్పనోతా తిం రేట ఉని బీహార్,
• వధాన రూతకర ంలు ఈ జన్నభా మారుా తో అభివృద్ధి ఉతంరవ్రతదేశ్, హరాయ న్న, మధయ వ్రతదేశ్, జార ఖిండ్
వధాన్నలను సమలేఖ్నిం చేసేం ద్వని వేగవింతమైన మరియు ఛతీంస్టగఢ్ క్ల వింటి రాడ్రర్లోప్ సరన
సామాజిక-ఆరి థక అభివృద్ధకి
ి స్వరాణవకాశ్యనిి సింత్పనోతా తిం రేటను సాధించడిం ఒక సాలుా
అింద్ధించే జన్నభా తరివర ంనలో భారతదేశిం ఒక వైపు ఉింటింద్ధ.
ఉింద్ధ.
• జీవనోరధి ఖరుచ పెరగ్డం:
• డెమోవ్రాఫిక్ డివడెిండ్ పొిందేిందుు వద్య ,
భారతదేశిం తన వద్య మరియు ఆరోగయ సింరక్షణ
న్నపుణాయ భివృద్ధి మరియు ఆరోగయ సింరక్షణ
వయ వసనుథ పింపొింద్ధించడిం, మరిింత ఆహారానిి
App: Mana La Excellence Ph: 7207955032(Offline)/ 7207955034 (Online) 7207955035 (Test Series)
Mana La Excellence Group 1 Mains Practice Questions

పించడిం, ఎుక వ గృహాలను అింద్ధించడిం, యున్నటెడ్ నేషన్స రపులేషన్ ఫిండ్ (UNFPA)

త్పగునీటి సరఫరాను తీవ్రవింా పించడిం మరియు భారతదేశ వృద్వితయ నివేద్ధక 2017 వ్రతకారిం 60 ఏళ్లప్
కనీస న్నణయ తను అింద్ధించడానికి రోడుప్, రాణా, పైబడిన జన్నభా ాటా 2015లో 8% నుిండి 2050లో
వదుయ త్ మరియు మురుగునీటి వింటి వ్రరథమిక 19%కి పరగవచుా .
మౌలిక సదురయాలు సామరాథయ నిి జోడిించడిం
తద్వవ రా పరుగుతుని జన్నభా మరియు
కోసిం పట్బడి పటా్లి.
వృద్వితయ ింలో ఆధారతడిన ారి జింట సాళ్లప్
పరుగుతుని జన్నభాు అనుగుణింా భారతదేశిం భారతదేశిం యొకక వృద్వితయ సింరక్షణతో రట
యొకక వ్రరథమిక అవసరాలు నిధులు ఉదోయ ాలు, వద్య , ఆరోాయ నిి అింద్ధించడింలో
సమకూరా డానికి మరియు సామాజిక మౌలిక ఇబబ ిందులను పించుత్పయి.
సదురయాలను పింపొింద్ధించడానికి భారీ వయ యిం
• అ్మాన ఆదాయ పంపిణీ:
అవసరిం. ద్వని కోసిం భారతదేశిం తనుి లు
మరియు ఇతర మారాగల ద్వవ రా వనరులను పరుగుతుని జన్నభా నేతథయ ింలో దేశింలో అసమాన
సేకరిించవలస్థ ఉింటింద్ధ. ఆద్వయ తింపిణీ మరియు అసమానతలు
సాధయ మయ్యయ తరిణామిం.
వ్రతతి సింవతస రిం ఐదు మిలియన ప్ కింటే తుక వ
మింద్ధ వ్రశ్యమికశకిలోకి
ం వ్రతవేశస్ంని తా టిక్త ారికి తగన • నిరుదోయ గ్ం:
వేతనింతో ఉరధ కలిా ించడిం సింకిష ప్ మై
్ న తని.
వేగవింతమైన జన్నభా పరుగుద్ల వ్రశ్యమిక
• మాలుసి
ర యన రయాలు (ఆహారం కొరత్): జన్నభాలో సాేక్షింా చిని వర గింపై ఆధారతడిన
యువుల పద్ద జన్నభాు ద్వరితీస్ంింద్ధ
ఆహార లభయ త కింటే ఎుక వ జన్నభా ఉని ిందున
ఆహార కొరతతో చాలా మింద్ధ చనిోత్పరని మాలస్ట
థ నిరుదోయ గిం: అనేక అభివృద్ధి చెింద్ని దేశ్యలలో
ాద్ధించారు. తరివ్రశమ బ్ా క్లసాథపిించబడలేదు మరియు న్నపుణయ ిం
లేని కారిూ ులు కొనిి ఉరధ అవకాశ్యలు
• జనాభా డివిడండ్స్థను భారంగా మారచ డం:
ఉన్ని యి.
పరుగుతుని జన్నభా డివడెిండ్ నుిండి
•పర్యయ వరణ క్షీణత్:
వ్రతయోజన్నలను పొింద్వలింటే భారతదేశిం ఆరి థక
వయ వస థ వృద్ధకి ి గణనీయింా దోహద్తడే మానవ సహజ వనరుల వనియోగిం, అలాే బొగు,గ చమురు
మ్యలధనిం యొకక బలమైన క్లసాథవరానిి అభివృద్ధి మరియు సహజ ాయువు (శలాజ ఇింధన్నలు)
చేయాలి. అయితే భారతదేశిం యొకక అక్షరాసయ త నుిండి శకి ంఅవసరాలు పరగడిం వ్రగహింపై వ్రతతికూల
తుక వా ఉింద్ధ (స్మారు 74% - జన్నభాలో వ్రతభాానిి చూపుతోింద్ధ.
న్నలుగింట ఒక వింతు వ్రరథమిక తఠనిం లేుిండా
గృహ, రరివ్రశ్యమిక మరియు వయ వసాయ
ఉింద్ధ. మరియు వ్రాత న్నపుణాయ లు) జన్నభా
అవసరాలు నీటిని ఉతయోగించడిం వలన నదుల
డివడెిండ్క్లను భారింా మారుస్ంింద్ధ.
కాలుషయ ిం పరిగ నదుల స్తవ య-శువ్రభత లక్షణాలు
• స్థసినిరమైన పట్ీణ వృదిధ అవ్రం: తగుగత్పయి.

2050 న్నటికి తటణ ్ జన్నభా 87.7 మిలియను ప్ ఆరెస నిక్ లేద్వ క్లలప్రడ్ యొకక అధక కింటెింట్
పరుగుతుింద్ని మరియు 2035 న్నటికి ఒక మిలియన్ కలిగన లోతైన జలాశయాలను నొకక డానికి ద్వరితీసే
కింటే ఎుక వ మింద్ధతో కూడిన తటణ ్ నీటి అవసరానిి పించడిం వలన ఆరోగయ సమసయ లు
సముద్వయాల సింఖ్య కూడా రెటిిం ్ పు అవుతుింద్ని ఏరా డత్పయి.
స్ం
UN నివేద్ధక స్తచి ింద్ధ.
•ఆహార రప్ద్త్:
తద్వవ రా మించి సరసమైన హౌస్థిం్ మరియు
పరుగుతుని జన్నభా ఆహార ధాన్నయ ల
మొబలిటీకి వ్రరధానయ మివవ డింతోరట తటణ ్
అవసరాలు రెటిిం
్ పు అవుతుింద్ని అించన్న.
సౌకరాయ ల మెరుగుద్ల అవసరానిి సృష్ిం్ చడిం.
రాబోయ్య ఐదు ద్శ్యబ్దలలో ఆహారిం మరియు
• జనాభా యొకక జంట్ ్వాళ్లడ:
ోషకాహార భవ్రద్త క్తలకిం కావచుా .
App: Mana La Excellence Ph: 7207955032(Offline)/ 7207955034 (Online) 7207955035 (Test Series)
Mana La Excellence Group 1 Mains Practice Questions

16. భారత్దేశంలో పేద్రికం ప్రబలాయ నికి భారత్దేశంలో పేద్రికానికి వివిధ కారణాలు

కారణమైన అంత్రీన డ అంశాలను చరిచ ంచండి. ఉనాి యి:
స్థసినిరమైన పద్ధతిలో పేద్రిక నిరూమ లనను
ఆరిక
ని అంశాలు:
వేగ్వంత్ం చేయడానికి వ్యయ హానిి
సూచంచండి. • న్ఫమూ ద్ధ ఆరి థక వృద్ధి నిరుదోయ గిం మరియు ేద్రికిం
పరుగుద్లు ద్వరితీస్ంింద్ధ.
పరిచయం: క్లుప్తిం
ం ా దేశింలో ేద్రికిం యొకక
స్ం
వ్రత త గణాింకాలతో ేద్రికానిి నిరవ చిించిండి. • అనూహయ ాత్పవరణ నమ్యన్నల కారణింా తగ గన
వయ వసాయ ఉతా తిం కొనిి తీవ్రవమైన వ్రద్వ్యయ లబ ణ
అంశం: భారతదేశింలో ేద్రికానికి కారణమైన
సమసయ లు ద్వరి తీస్ంింద్ధ.
వవధ అింశ్యలను చరిా ించిండి. స్థ థ మైన తద్తి
క్ల ర ి లో
ేద్రికానిి ఎదురోక వడానికి వ్యయ హానిి • కొనిి వ్రరింత్పలలో సరిోని రరివ్రశ్యమిక్తకరణ
చరిా ించిండి. ఈ వషయింలో వ్రతభుతవ తథకాలలో కారణింా ఉరధ అవకాశ్యలు తరిమితింా మారాయి.
కొనిి ింటిని ేర్క నిండి.
• దేశింలో సింతద్ మరియు వనరుల అసమాన
ముగంపు: - కేింవ్రదీకరణ.

ేద్రికిం బహుముఖ్ సమసయ కాబటి్ తరిరక రిం • నిరుదోయ గిం మరియు తుక వ ఉరధ.
కూడా బహుముఖ్ింా ఉిండాలి. పరిగన ఉరధ
ామాజిక అంశాలు:
ఆధారిత వృద్ధి మరియు సమర థవింతమైన ేద్రిక
వయ తిరేక తథకిం అమలుతో ేద్రికిం తగ గింపులో • అింటరానితనిం వింటి సాింఘక దురాచారాలు
దూస్ుోయాము. అయితే ేద్రికానిి కొనిి నిమి ులాల మధయ ేద్రికానికి ద్వరితీసే
అధగమిించడానికి మరిింత చేయవలస్థ ఉింద్ధ. ఉరధ మొద్లైన వ్రతజాసావ మిక హుక లను
ేద్రికానిి అధగమిించడిం పౌరుల వ్రరథమిక వ్రతభావతిం చేసాంయి.
హుక ా భావించి ద్వనికి తగన వ్రరధానయ త ఇావ లి.
• వి్ృ ర త్మైన అజ్ఞానం మరియు నిరక్షర్య్య త్:
విష్యము: చదువుకోని వయ ుం లు ారి పూరి ం సామర థయ ిం గురిించి
త్లియదు. ఇద్ధ తరిమిత ఆద్వయ వనరులు ద్వరి
• ేద్రికిం అనేద్ధ ఒక వయ కి ం కనీస జీవన
తీస్ంింద్ధ.
వ్రతమాణాలు వనరులు లేని స్థ
క్ల తి
థ .
• నగరాలు భారీ వలసలు ఉరధ రింగింలో ోటీని
• సాింవ్రతద్వయకింా ేద్రికిం అనే తద్ిం
పించుత్పయి. ముఖ్య ింా నగరాలోప్ వద్వయ వింతులైన
జీవతింలోని వ్రరథమిక అవసరాలైన ఆహారిం,
జన్నభాలో కూడా ేద్రికానికి ద్వరి తీస్ంింద్ధ.
సవ చఛ మైన నీరు, ఆవ్రశయిం మరియు దుస్ంలు
అింద్ధించడానికి తగనింత వనరులు లేకోవడానిి • అధక వడాుల రేటప్ మరియు మహళలు
స్తచిస్ంింద్ధ. కానీ ఆధునిక ఆరి థకవేతంలు ఈ తద్వనిి అసమాన ఉరధ అవకాశ్యలు ేద్రికింలో
ఆరోగయ సింరక్షణ, వద్య మరియు రాణాు కూడా డ్రస్తంలత్పవ నికి ద్వరితీస్ంన్ని యి.
అిందుబ్టలో ఉిండేలా పొడిగించారు.
భౌగోళిక అంశాలు:
• ేద్రికిం తరచుా సింపూర ణ ేద్రికిం మరియు
• సారవింతమైన భూములు సహజింా ేద్రికానికి
సాేక్ష ేద్రికింా వభజిించబడిింద్ధ.
బ్ధయ త వహసాంయి.
• UN వడుద్ల చేస్థన 2018 క్లగోబ ప్ ల్ మల్లై
్ మెనన ష ల్
• తరాయ వరణ మరియు ాత్పవరణ కారకాలు వరద్లు,
రవరీ ్ ఇిండెక్స (MPI) వ్రతకారిం 2005-06 నుిండి
కరువులు మొద్లైనవ.
ద్శ్యబిం
ద లో భారతదేశింలో 270 మిలియన ప్ మింద్ధ
వ్రతజలు ేద్రికిం నుిండి బయటతడాిరు. కానీ క్లస్థర
థ మైన ేద్రికిం తగ గింపును కలిగ ఉిండటానికి ఈ
వ్రతతించింలోని అతయ ింత ేద్లలో 26% మింద్ధ వ్రరింత్పలపై ద్ృష్ ్ పటా్లి:
భారతదేశింలో ఉన్ని రు. క్లగోబ ప్ ల్ హింగర్ ఇిండెక్స
2018 119 దేశ్యలలో భారతదేశిం 103వ క్లసాథనింలో • ప్గామీణ పేద్రికం త్గ గంపును వేగ్వంత్ం
నిలిచిింద్ధ. చేయడం: వ్రామీణ మరియు తటణ ్ వ్రరింత్పల మధయ
App: Mana La Excellence Ph: 7207955032(Offline)/ 7207955034 (Online) 7207955035 (Test Series)
Mana La Excellence Group 1 Mains Practice Questions

వయ వసాయిం, తరివ్రశమలు మరియు సేవల రింాల పరిగన ఆద్వయిం సేవలు మెరుగైన వ్రరతయ తను
మధయ పరుగుతుని కన్ఫకివటీపై
్ పట్బడి పటడ ్ ిం కూడా అింద్ధస్ంింద్ధ.
ేద్రికానిి తగ గించడింలో వ్రతభావవింతింా ఉింద్ధ.
• NITI ఆయో్ వ్రతకారిం ేద్రికింపై ోరాట వ్యయ హిం
• మరింత్ మెరుగైన ఉదోయ గాలను ్ృషిం ీ చడం: తతా నిసరిా రెిండు వధాన్నలపై ఆధారతడి
వ్రశ్యమిక ఆధారిత రింాలలో వేగవింతమైన ఉదోయ గ ఉింటింద్ధ.
సృష్ని ్ తరిషక రిించడానికి వ్రతయత్పి లు అవసరిం.
క్లస్థర
థ మైన వేగవింతమైన వృద్ధి అద్ధ కూడా ఉరధ
• లేబర్ మారెక ట్క్లలో మహళల భాగసావ మయ ిం కలా న మరియు
తుక వా ఉిండటిం మరియు షెడ్యయ ల్ి త్గల
ేద్రిక వయ తిరేక కారయ వ్రకమాలను మరిింత
మధయ న్ఫమూ ద్ధా పురోగతిపై మరిింత ద్ృష్ ్ పటడ
్ ిం
వ్రతభావవింతింా చేయడిం.
అవసరిం.
• అిందువలప్ వేగవింతమైన వృద్ధి అనేద్ధ ేద్రిక
• సాూ ర్ ్ వలేజక్లలతో రట సాూ ర్ ్ స్థటీలు అవసరిం
నిరూూ లను అవసరమైన తరిస్థతి
థ మావ్రతట కాదు
(PURA మోడల్).
సామాజిక వయ యిం యొకక వేగవింతమైన వసంరణ
• ేద్లు ారి జీవన న్నణయ తను కూడా.
మెరుగుతరచడింలో వ్రతధానమైన మానవ అభివృద్ధి
• ేద్రికానికి సింబింధించిన నిరిష ద ్ అింశ్యలైన
ఫలిత్పలను మెరుగుతరచడిం.
ఆహారిం మరియు ోషకాహారిం, నీరు, అక్షరాసయ త,
• MGNREGA వింటి ేద్లు వ్రతతేయ క ఉరధ ఆరోగయ ిం మొద్లైన ాటిని తరిషక రిించడింలో
తథకాలు. ేద్లు వ్రతతయ క్ష సహాయానిి అింద్ధించడానికి
సమర థవింతమైన ేద్రిక వయ తిరేక కారయ వ్రకమాల
• వవధ సబస డీల ల్లకేజీలను నిరోధించడానికి
ద్వవ రా ేద్రికానిి ఎదురోక వడింపై ద్ృష్ ్ పటా్లి.
లబిద్వరుల గురి ంింపు కోసిం సాింకేతికతను
పొిందుతరచడిం, PDS వింటి వ్రతతయ క్ష వ్రతయోజన పేద్రిక నిరూమ లనకు ప్పభుత్వ ం తీస్కుని
బద్ధల్లలను అవలింబించడిం అవసరిం. పలు చరయ లు:

• వ్రతస్ంత ఇబబ ిందులను భరీ ం చేయడిం మరియు • జ్ఞతీయ ఆహార రప్ద్తా చట్ీం: 75% వ్రామీణ
వ్రతయోజన్నల తింపిణీలో ల్లకేజీలను తనిఖీ చేయడిం జన్నభా మరియు 50% తటణ ్ జన్నభాు న్ఫలు 5
ద్వవ రా ేద్రిక వయ తిరేక కారయ వ్రకమాలను కిలోల ఆహార ధాన్నయ లను అింద్ధించడిం, ఆరోగయ ిం
వతా ప్ తూ కింా మారా డిం. మరియు ేద్రికిం నుిండి బయటతడే అవకాశ్యలను
నిరాిరిించడిం.
• వ్రతస్ంత వయ యిం ఆధారిత ద్వరివ్రద్య రేఖ్ మొద్లైన
ాటికి బదులుా ేద్రికానికి సమవ్రగ నిరవ చన్ననిి • MGNREGA: న్నపుణయ ిం లేని కారిూ ులు ఇచిా న
స్తవ కరిించడిం తరిగణిించాలి. సింవతస రింలో ేర్క ని వేతన్ననిి అింద్ధస్ంింద్ధ.
తద్వవ రా ారికి కొింత ఆద్వయ వనరును
• ఇపుా డు మువ్రద్వ స్తక మ, క్లసా్ర్ ్-అప్ ఇిండియా,
అింద్ధస్ంింద్ధ. తద్వవ రా అవసరమైన అవసరాల
క్లసా్ిండ్-అప్ ఇిండియా, ఆసైా ర్ మొద్లైన ాటి కిింద్
కోసిం ారి కొనుగోలు శకిని ం పించుతుింద్ధ.
లక్షయ రుణాల తరింా వయ వసాథతకత ద్వవ రా ఉదోయ గ
సృష్ ్ మరియు ఉదోయ ారుిలను హాయ ిండ్ హోలిిం ి ్ • ేద్లు కవరిిం్ షెలర్్ రర్ ్ కోసిం సరసమైన
వధానిం ద్వవ రా ఉదోయ గ సృష్క ్ ర ంా మారా డింపై ఆస్ంల సృష్ని
్ ఎనేబుల్ చేయడానికి అనిి వ్రామీణ
ఎుక వ ద్ృష్ ్ ఉింద్ధ. మరియు తటణా ్ లు గృహాలు అవసరిం.

• ఉరధని అింద్ధించడిం కూడా ఈ వ్రకిింద్ధ మారాగలోప్ • ేద్రిక వయ తిరేక కారయ వ్రకమాలను వ్రతభావవింతింా
ేద్రికానిి తగస్ం
గ ింద్ధ. చేయడానికి వ్రతభుతవ ిం JAM (జన్ ధన్ యోజన,
ఆధార్ మరియు మొబైల్) యొకక సామరాథయ నిి
మెరుగైన వేతన్నలు వద్య తో రట ఆరోగయ
చానలైజ చేయడిం, వ్రతభుతవ తథకాల
సింరక్షణను అింద్ధసాంయి. తద్వవ రా ేద్రిక
వ్రతయోజన్నలను పొిందేిందుు ేద్లు
నిరూూ లను భవషయ తుం మారాగలను అింద్ధస్ంింద్ధ.

App: Mana La Excellence Ph: 7207955032(Offline)/ 7207955034 (Online) 7207955035 (Test Series)
Mana La Excellence Group 1 Mains Practice Questions

బయోమెవ్రటిక్ గురి ంింపును అింద్ధించడిం వింటి అనేక • 1971లో రాడ్రష ్ జన్నభాలో ద్వద్వపు 21% మింద్ధ తటణ్
వ్రతయత్పి లు చేస్థింద్ధ. వ్రరింత్పలోప్ ఉన్ని రు. జాతీయ తటణ ్ జన్నభా 18%.

• ేద్ ుటింబ్లు వ్రరథమిక అవసరాలు • అయితే హైద్రాబ్ద్క్లలో జన్నభా పరుగుద్ల

అిందుబ్టలో ఉిండేలా మరియు ేద్లు కారణింా 1981 న్నటికి తటణ
్ జన్నభా 25.3%కి బ్ా
అిందుబ్టలో ఉిండేలా చూసేిందుు ేద్ పరిగింద్ధ.
ుటింబ్లు మద్తు ద ఇవవ డానికి ేద్రిక
• ఇింకా తటణ
్ జన్నభాలో 2001 నుిండి 2011 మధయ
నిరూూ లను ఈ వ్రతతయ క్ష చరయ లు అవసరిం. అదే
కాలింలో 31.8% నుిండి 38.9%కి గణనీయమైన
సమయింలో ఉదోయ గ కలా న కూడా ముఖ్య మైనద్ధ.
పరుగుద్ల ఉింద్ధ.
తద్వవ రా ారు ారి అవసరాలను తీరా డిం
కొనసాగించవచుా . • ఆ వధింా రాడ్రషిం
్ లో తటణ ్ జన్నభా పరుగుద్ల
మొతంిం భారతదేశిం కింటే చాలా ఎుక వ.
17. తెలంగాణ పట్ీణ జనాభా జ్ఞతీయ ్గ్టును
అధిగ్మించ దేశంలో ఏడవ స్థానినంలో ఉంది. • 2011 జన్నభా లెకక ల వ్రతకారిం రాడ్రష ్ మొతంిం జన్నభా
దానికి కారణమైన కారకాలు మరియు ఈ 3.5 కోటలో
ప్ 1.36 కోటప్ (38.9%) మింద్ధ తటణ ్ వ్రరింత్పలోప్
పట్ీణీకరణ లల్సతాలను వివరించండి. నివస్థస్ంన్ని రు.
పరిచయం: రాడ్రష ్ తటణ ్ జన్నభాు సింబింధించిన • సనస స్ట 2011 వ్రతకారిం దేశిం యొకక మొతంిం
గణాింకాల గురిించి క్లుప్తిం
ం ా వ్రాయిండి జన్నభాలో 31.2% మింద్ధ తటణ ్ వ్రరింత్పలోప్
స్ం
నివస్థ న్ని రు.
అంశం: రాడ్రష ్ తటణ
్ జన్నభా జాతీయ సగటను
మరియు ద్వని ఫలిత్పలను ఎలా అధగమిస్ంిందో • త్లింాణలో తటణీ ్ కరణ యొకక త్పత్పక లిక
వవరిించిండి. శే ట
వ ప్షణ భారతదేశింలో త ణ ్ జన్నభా నిషా తింలో
ముగంపు: నిరింతర పరుగుద్ల ఉింద్ని వెలడి
ప్ స్ంింద్ధ.

• వేగవింతమైన తటణీ్ కరణ త్లింాణ రాడ్రషిం ్ • భారతదేశింలోని తటణ ్ జన్నభాను రాడ్రర్ల ారీా
వేగవింతమైన మార గింలో పురోగమిోం ింద్నడానికి ోలిా చూసేం 29 రాడ్రర్లలో, 11 జాతీయ సగట 31.2%
స్తచిక. కింటే ఎుక వ తటణ ్ జన్నభాను కలిగ ఉని టప్
వెలడి
ప్ ోం ింద్ధ.
• పరుగుతుని తటణీ
్ కరణు అనుగుణింా
ద్
వ్రతణాళికాబ మైి న వృద్ధని
ి నిరాిరిించడానికి • సామాజిక-ఆరి థక ఔట్క్లలుక్ వ్రతకారిం 38.9% తటణ
్
మునిస్థరలిటీలు మరియు కార్ా రేషన ప్ సింఖ్య ను జన్నభాతో త్లింాణ దేశింలో తటణీ ్ కరణ తరింా
కూడా పించారు. ఏడవ క్లసాథనింలో ఉింద్ధ.

• రాడ్రష ్ వ్రతభుతవ ిం తటణ

్ వ్రతగతి కారయ వ్రకమాలను • త్లింాణ అింతటా తటణ ్ జన్నభా తింపిణీ రాడ్రష ్
నిరవ హించడిం ద్వవ రా తటణ ్ వ్రరింత్పలోప్ మౌలిక జన్నభాలో 20% మింద్ధ వ్రేటర్ హైద్రాబ్ద్
సదురయాలను అభివృద్ధి చేయడింతోరట, మునిస తల్ కార్ా రేషన్ వ్రరింతింలో కేింవ్రదీకృతమై
తచా ద్న్ననిి పించడానికి మరియు రరిశుద్వియ నిి ఉన్ని రని వెలై
ప్ ింద్ధ.
మెరుగుతరచడానికి కృష్ చేోం ింద్ధ. • వ్రేటర్ వరింగల్ మునిస్థతల్ కార్ా రేషన్ రాడ్రషిం
్ లో
విష్యము: వేగింా తటణీ ్ కరణ చెిందుతుని మర్క భౌగోళిక
వ్రరింతిం.
త్లింాణ అింతటా తటణ ్ జన్నభా తింపిణీ, రాడ్రష ్
జన్నభాలో 20% వ్రేటర్ హైద్రాబ్ద్ మునిస తల్ • వ్రతస్ంతిం రాడ్రష ్ మొతంిం జన్నభాలో GWMC ాటా 2%.
కార్ా రేషన్ వ్రరింతింలో కేింవ్రదీకృతమై ఉని టప్ • వరింగల్ చారివ్రత్పతూ క నగరిం మరియు కేింవ్రద్
వెలడిప్ స్ంింద్ధ. బిందువులో ఉింద్ధ. రలు న్ఫట్క్లవర్క మరియు ఇతర
• త్లింాణలో తటణ్ జన్నభా వేగింా పరుగుతోింద్ధ రాణా మారాగల ద్వవ రా బ్ా అనుసింధానిించబడి
మరియు ఇద్ధ జాతీయ సగటను అధగమిించిింద్ధ. ఉింద్ధ. నగరిం మరియు ద్వని వ్రతకక నే ఉని తటణ ్

App: Mana La Excellence Ph: 7207955032(Offline)/ 7207955034 (Online) 7207955035 (Test Series)
Mana La Excellence Group 1 Mains Practice Questions

సముద్వయిం వేగింా అభివృద్ధి చెిందుతోింద్ధ. 18. తెలంగాణలో పట్ీణాభివృదికి

ధ
పరిగన ఆరి థక కారయ కలారలతో సరేవ ేర్క ింద్ధ. ్ంబంధించన ్వాళ్లడ మరియు ఈ ్వాళను డ
అధిగ్మించడానికి జోకాయ లను చరిచ ంచండి.
• రామగుిండిం మునిస్థతల్ కార్ా రేషన్ చుట్ట్ మరో
అభివృక్లద్ధి చెిందుతుని తటణ
్ సటూ ళనిం ఉింద్ధ. పరిచయం: త్లింాణలో తటణీ ్ కరణ మరియు ద్వని
ోకడల గురిించి క్లుప్తిం
ం ా వ్రాయిండి.
• ఈ వ్రరింతింలో వసాంరమైన బొగుగ నిక్షేరలు
ఉన్ని యి. అంశం:తటణా ్ భివృద్ధకి
ి సింబింధించిన సాళ ప్ను
ేర్క నిండి. ఆ సాళ ప్ను అధగమిించేిందుు
• రామగుిండిం, గోద్వవరిఖ్ని మరియు మించిరాయ ల
వ్రతభుతవ ిం చేతడుతుని చరయ లను వవరిించిండి.
తరిసర వ్రరింత్పలోప్ ఖ్నిజ ఆధారిత మరియు
అనుబింధ తరివ్రశమలు వస్ంన్ని యి. ముగంపు:

• రాడ్రష ్ మరియు కేింవ్రద్ిం యొకక వ్రతభుతవ రింగ • వేగవింతమైన తటణీ ్ కరణ అనేద్ధ రాడ్రషిం
్
సింసలు థ , SCCL మరియు నేషనల్ థరూ ల్ తవర్ ర ోం
వేగవింతమైన మా గింలో పురోగమి ింద్నడానికి
కార్ా రేషన్ ఈ వ్రరింతింలో ఉన్ని యి మరియు ఈ స్తచిక.
వ్రరింతింలో రరివ్రశ్యమిక అభివృద్ధకి ి అద్నపు
• పరుగుతుని తటణీ
్ కరణు అనుగుణింా
సా
వ్రతయోజన్నలను అింద్ధ యి. ం
వ్రతణాళికాబద్మై
ి న వృద్ధని
ి నిరాిరిించడానికి
ప్పభావం/లల్సతాలు: మునిస్థరలిటీలు మరియు కార్ా రేషన ప్ సింఖ్య ను
కూడా పించారు.
• తటణీ
్ కరణ అనేద్ధ అభివృద్ధకిి స్తచన మరియు
ఉరధని స్లభతరిం చేస్ంింద్ధ. • వ్రతభుతవ కారయ వ్రకమాల ద్వవ రా తటణ్ వ్రరింత్పలోప్
మౌలిక సదురయాలను అభివృద్ధి చేయడింతో
• వేగవింతమైన తటణీ
్ కరణ త్లింాణ
రట, తచా ద్న్ననిి పించడానికి మరియు
వేగవింతమైన మార గింలో పురోగమిోం ింద్నడానికి
రరిశుద్వియ నిి మెరుగుతరచడానికి రాడ్రష ్ వ్రతభుతవ ిం
స్తచిక.
కృష్ చేోం ింద్ధ.
• పరుగుతుని తటణీ
్ కరణు అనుగుణింా
విష్యము: -
వ్రతణాళికాబద్మై
ి న వృద్ధని
ి నిరాిరిించడానికి
మునిస్థరలిటీలు మరియు కార్ా రేషన ప్ సింఖ్య ను పట్ీణ అభివృదిధ: -
కూడా పించారు.
• 2011 జన్నభా లెకక ల వ్రతకారిం త్లింాణ మొతంిం
• రాడ్రష ్ వ్రతభుతవ ిం తటణ్ క్లసాథనిక సింసల
థ ు తటణ ్ జన్నభా 1,36,08,665 మింద్ధ ఉన్ని రు. ఇద్ధ
అవసరమైన సహాయానిి అింద్ధించడానికి వ్రతతి న్ఫలా రాడ్రష ్ జన్నభాలో 38.67 %.
రూ.148 కోటప్ వడుద్ల చేోం ింద్ధ.
• తటణ ్ వ్రరింత్పలోప్ ఉరధ కోసిం యువత తటణ
్
• కొతం మునిస తల్ చటిం
్ తటణ
్ తరిరలనలో కొనిి వ్రరింత్పలు వలసలు పరగడిం.
సింసక రణలు తీస్ురాబడిింద్ధ మరియు TS-bPASS
• వ్రామీణ వ్రరింతింలో 2001లో 12.6 కోటప్ మింద్ధ ఉని
చటిం్ ద్వవ రా భవన నిరాూ ణ అనుమతులలో
వయ ుం ల సింఖ్య 12.1 కోటుప్ తగ గింద్ధ.
సింసక రణలు తీస్ురాబడాియి.
• అయినతా టిక్త, తటణ ్ వ్రరింత్పల కింటే వ్రామీణ
• రాడ్రష ్ వ్రతభుతవ ిం తటణ
్ వ్రతగతి కారయ వ్రకమాలను
ట
వ్రరింత్పలు ద్వద్వపు 3 రె ప్ ఎుక వా ఉన్ని యి.
నిరవ హించడిం ద్వవ రా త ణ ట ్ వ్రరింత్పలోప్ మౌలిక
సదురయాలను అభివృద్ధి చేయడింతోరట • త్లింాణలోని వ్రామీణ వ్రరింత్పలతో ోలిసేం తటణ
్
తచా ద్న్ననిి పించడానికి మరియు రరిశుద్వియ నిి లో ల
వ్రరింత్ప ప్ ఆడపి లప్ జనన్నలు పరిాయి.
మెరుగుతరచడానికి కృష్ చేోం ింద్ధ.
• తటణీ్ కరణ కూడా 2011లో రాడ్రషిం ్ లోని డ్రస్తంలతో
• జన్నభాను బటి్ ఇింటివ్రేటెడ్ కూరాయలు (79.1%) ోలిసేం పురుషులలో (88.8) అక్షరాసయ త
మరియు మాింసిం మారెక టప్, డింరయ రుిలు, మొకక ల ఎుక వా ఉని తటణ ్ వ్రరింత్పలోప్ 84.1% అక్షరాసయ త
నరస రీలు నిరిూ స్ంన్ని రు. పరుగుద్లు ద్వరితీస్థింద్ధ.
App: Mana La Excellence Ph: 7207955032(Offline)/ 7207955034 (Online) 7207955035 (Test Series)
Mana La Excellence Group 1 Mains Practice Questions

పట్ీణాభివృదిధకి ్ంబంధించన ్వాళ్లడ: - • మోటారు రహత రాణాను వ్రోతస హించడానికి

స్రక్షితమైన ఫుట్క్లరత్క్లలు, సైకిల్ వ్రటాక్క్లలు
• భారీ వరాషల సింఘటనల సమయింలో వరాషలు
మొద్లైన ాటి ఏరాా ట
తగటగ ్ా నగరాల డ్రైనేజీ సరిోదు
• మురుగునీటి నుిండి ఫాసేె ట్ న్నవ్రటేటప్ మొద్లైన
• తటణ్ జన్నభా పరుగుద్ల కారణింా నీటి
ాటి పునరుద్రి ణ
వనరులపై డిమాిండ్ మరియు అిందువలప్ నీటి
సరఫరా మౌలిక సదురయాలపై ఒతిండి పరిగింద్ధ 19. తెలంగాణ ఫిజియోప్గ్ఫీని స్థకుడపం
ర గా
వివరించండి.
• పద్ద మొతంింలో మురుగునీటిని ఉతా తిం చేయడిం.
పరిచయం: త్లింాణ సరిహదుదల గురిించి క్లుప్తిం
ం ా
• భారీ మొతంింలో ఘన వయ రాథల ఉతా తిం.
రాయిండి.
• పరిగన డ్రపైవేట్ రాణా రహద్వరి అవసాథతనపై భారీ
అంశం: త్లింాణ ఫిజియోవ్రగీ గురిించి వవరింా
ఒతిండికి ద్వరితీస్థింద్ధ మరియు తటణ
్ వ్రరింత్పలోప్
రాయిండి.
ద్వ
ఉ గ రాల పరుగుద్ల.
ముగంపు: - ఫిజియోవ్రగీ రాడ్రషిం
్ లో ఖ్నిజాల లభయ త
వంటి జోకాయ లు: -
మరియు ర
వ షరతిం నమ్యన్నపై వ్రతభావిం
మొతంిం తటణ ్ జన్నభాు నిబింధనల వ్రతకారిం చూపుతుింద్ధ.
స్రక్షితమైన నీటి సరఫరా
విష్యము:
• తటణ
్ జన్నభా కోసిం మురుగునీటి రరుద్ల
భౌతికింా త్లింాణ రాడ్రషిం
్ దీవ తకలా
మరియు రరిశుధయ ిం యొకక 100% కవరేజీ
భారతదేశింలోని పీఠభూమి వ్రరింతింలో ఉింద్ధ.
• ాత్పవరణ మారుా దురబ లత్పవ నిి తగ గించడానికి సాధారణింా దీనిని ద్కక న్ పీఠభూమిలో భాగమైన
ఇతా టికే ఉని నీటి సరఫరా, రరిశుధయ ిం మరియు త్లింాణ పీఠభూమి అని పిలుసాంరు.
మురుగునీటి వయ వసల థ ను అధయ యనిం చేయడిం
త్లింాణ ఉతరితల వ్రతకృతి ద్ృశయ ిం తశా మిం
మరియు పునరిి రిూ ించడిం.
నుిండి తూరుా వరు మరియు వవధ ఎతుంలలో
• తటణ ్ వ్రరింత్పలోప్ ఇతా టికే ఉని నీటి వనరుల కఠినమైన భూభాాలను కలిగ ఉింద్ధ.
రక్షణ మరియు పునరుద్ర ి ణ. కొతం నీటి వనరుల
ఈ ఉతరితల ఎలివేషన్ ఆధారింా ఫిజియోవ్రగీని 3
సృష్ ్ అనిి మునిస్థరలిటీలు మరియు
వ్రరింత్పలుా వభజిించారు.
కార్ా రేషనలోప్ మునిస తల్ ఘన వయ రాథల శ్యడ్రస్తంయ
నిరవ హణ. భౌగోళిక నిరాూ ణిం మరియు ఉతరితల ఉతశమన
లక్షణాల ఆధారింా ఫిజియోవ్రగీని 3 యూనిటప్ా
• నీటిని తవ రా తరలిించడానికి మరియు
వభజిించారు: త్లింాణ పీఠభూమి, గోద్వవరి బేస్థన్
వరద్లను నిారిించడానికి అనిి మునిస్థరలిటీల
మరియు కృరణ పీడ్క్లమాింట్
డ్రైనేజీ న్ఫట్క్లవర్క సామరాథయ నిి పునరుద్రి
ి ించడిం
త్లింాణ భూభాగిం యొకక భౌగోళిక నిరాూ ణిం
• వ్రతభుతవ భవన్నలు, పద్ద గృహాలు మరియు
మరియు ఉతరితల ఉతశమన లక్షణాల ఆధారింా
అరర్మెింట్
్క్ల బ్
క్ల ప్ క్క్లలు, ాణిజయ సింసలు
థ ,
3 ఫిజియోవ్రగీ యూనిటప్ా వభజిించబడిింద్ధ.
కారాయ లయాలు, రఠశ్యలలు/కళాశ్యలలు,
వద్వయ /తరిశోధన సింసలు థ మరియు రరివ్రశ్యమిక • త్లింాణ పీఠభూమి
యూనిటలో ప్ తతా నిసరి వర షపు నీటి సేకరణ
• గోద్వవరి బేస్థన్
• రూఫ్క్లటాప్ సౌర వదుయ త్ ఉతా తింకి మరియు వ్రగడ్
• కృష ణ పీడ్క్లమాింట్
కన్ఫకివటీని
్ అింద్ధించడానికి వ్రోత్పస హకాలు
తెలంగాణ పీఠభూమి:
• అభివృద్ధి చెిందుతుని నగరాలోప్ రలు ఆధారిత
MRTS మరియు ఇతా టికే ఉని MRTS వసంరణ

App: Mana La Excellence Ph: 7207955032(Offline)/ 7207955034 (Online) 7207955035 (Test Series)
Mana La Excellence Group 1 Mains Practice Questions

• ఇద్ధ త్లింాణ యొకక అతిపద్ద ఫిజియోవ్రాఫిక్ • ఈ బేస్థన్ వ్రతధానింా ఖ్నిజ సింతద్ు వ్రతస్థద్ధి
యూనిట్. వ్రరథమికింా అచెయన్ గ్ని స్థస్టక్లతో చెింద్ధన గొడావ న్న తతన్ననిి ఆవ్రకమిించిింద్ధ
రూపొింద్ధించబడిింద్ధ.
• ఈ బేస్థన్ నిజామాబ్ద్, ఆద్ధలాబ్ద్, జగత్పయ ల,
• ఇద్ధ ద్వద్వపు పూరి ంా క్షీణిించిన పనేపయిప్ న్క్లలు మించిరాయ ల, పద్త ద లి,ప్ జె.భూరలపలి,ప్ కొతంగూడెిం,
కొిండ గుింపుల నుిండి ోర్క్లలు మరియు భారీ కొమరిం భీమ, ఆస్థబ్బ్ద్, ములుగు మరియు
బిండరాళ ప్ అమరికల వరు ద్వద్వపు పూరి ంా వ్రేడెడ్ నిరూ ల్ జిలాప్లో ఉింద్ధ.
లోయలు మరియు మొన్నడ్క్లన్నక్స క్లతో
• ఈ బేస్థన్ భౌగోళికింా కారోబ నిఫెరస్ట శలలు
గురి ంించబడత్పయి.
మరియు అచేయన్ గ్ని స్థస్ట ద్వవ రా
• గోద్వవరి నద్ధ ద్వవ రా వ్రతవహించే పీఠభూమి కృరణ వరీ గకరిించబడిింద్ధ.
నద్ధ ద్వవ రా ఆేి య ద్ధశలో తయనిస్ంింద్ధ. ఇద్ధ
• ఆేి య ద్ధశలో వ్రతవహించే వ్రతధాన నద్ధ గోద్వవరి
పన్క్లప
క్ల యి
ప్ న్క్లను రెిండు వ్రరింత్పలుా వభజిించిింద్ధ.
నద్ధ.
• ఈ పీఠభూమి ఆద్ధలాబ్ద్, నిజామాబ్ద్, నల్గిండ,
• ఈ వ్రరింతిం వరాషకాలింలో వరద్ల వలప్
మెద్క్ మరియు హైద్రాబ్ద్ వ్రరింత్పలలో వసంరిించి
వ్రతభావతమవుతుింద్ధ.
ఉింద్ధ.
• గోద్వవరి బేస్థన్ వ్రతధానింా గోద్వవరి రాతి వయ వసతో
థ
• ఈ పీఠభూమి వ్రరింతిం యొకక సగట ఎతుంలు
రూపొింద్ధించబడిింద్ధ. ఈ ళ
రా ప్లో లభిించే
సగట సమువ్రద్ మటా్నికి 500 నుిండి 600 మీటర ప్
ముఖ్య మైన ఖ్నిజిం బొగుగ.
మధయ ఉన్ని యి. ఈ వ్రరింతిం చుట్ట్
కృష్ో పీడ్స్థమాంట్: -
ఉతంర మరియు ాయువయ సరిహదుదలో తశా మ
కనుమలు లేద్వ సహాయ వ్రద్ధ కొిండలు మరియు • ఇద్ధ నల్గిండ యొకక వ్రతతేయ క లక్షణాల లక్షణిం
మరియు మహలబ నగర్ జిలాప్ త్లింాణ
వవధ రూరలోప్ ఆేి య సరిహదుదలో తూరుా
రాడ్రషిం
్ లోని అతి చిని వ్రరింతిం.
కనుమలు ఉన్ని యి.
• కృరణ నద్ధ జిలాప్ ద్క్షిణ సరిహదుదలో వ్రతవహస్ంింద్ధ
• త్లింాణ వ్రరింతింలోని తశా మ కనుమలలోని
ఎత్ైన
ం వ్రరింతిం నిరూ ల్ కొిండలోప్ని మహలబ నగర్. • డిిండి నద్ధ ద్క్షిణ అించులలో వ్రతవహించే కృరణ
నద్ధలో కలుస్ంింద్ధ
• అతయ ింత ఎత్ైనం వ్రతదేశ్యలు త్లింాణ రాడ్రషిం
్ లో
ఉన్ని యి. ధోలి కొిండలు వ్రతస్ంతిం త్లింాణ • ఈ వ్రరింతిం భౌగోళికింా అలలులేని భూభాానిి
మరియు ఛతీంస్టగఢ్క్ల
క్ల లోని భూరలతలిప్ జిలాప్ కలిగ ఉింద్ధ. ఈ వ్రరింతిం ఆరిక యన్ శలల ద్వవ రా
సరిహదుదలోప్ ఉన్ని యి. వరీ గకరిించబడుతుింద్ధ మరియు ఈ వ్రరింతింలోని
వ్రపీకాింవ్రబయన్ శలలు మరియు నేలలు సాగుు
• తూరుా కనుమలు నల్గిండ జిలాప్, స్తరాయ ేట,
అనుకూలింా ఉింటాయి.
ాన్క్లతలి,ప్ న్నగర్క్లకరూి ల్, మహలబక్లనగర్,
జోగులాింబ, గద్వవ ల్, వవ్రకాబ్ద్, ఖ్మూ ిం, కొతంగూడెిం • ఈ వ్రరింతిం వ్రరథమికింా బహర గతమైన రాక్ కట్
జిలాప్లతో రట ఈశ్యనయ మరియు ఆేి య నిరాూ ణిం.
దు
సరిహ దలను కలిగ ఉన్ని యి.
20. కాలానుగుణ వైవిధాయ లను పేర్పక ంటూ
• ఈ వ్రరింతిం వ్రరథమికింా కావ ర్ ్్ మరియు అగి తెలంగాణ వాతావరణానిి స్థకుడపం
ర గా
శలలతో రూపొింద్ధించబడిింద్ధ. వివరించండి.

• తూరుా కనుమలలోని రపి కొిండల గుిండా పరిచయం: ఒక వ్రరింతిం యొకక ాత్పవరణానిి

వ్రతవహించే గోద్వవరి నద్ధ కోతు గురికావడిం వలప్ వ్రతభావతిం చేసే కారకాల గురిించి ు
క్ల ప్ తిం
ం ా
భవ్రద్వవ్రద్ధ కొతంగూడెిం జిలాప్లో ఉని బైసన్ జార్ ి వ్రాయిండి.
ఏరా డిింద్ధ.

గోదావరి బేసిన:
App: Mana La Excellence Ph: 7207955032(Offline)/ 7207955034 (Online) 7207955035 (Test Series)
Mana La Excellence Group 1 Mains Practice Questions

అంశం: త్లింాణ ాత్పవరణింలోని వవధ ద్క్షిణ భాానికి చేరుుింటింద్ధ. అవ ఉషమ

ణ ిండల
ాత్పవరణ లక్షణాలు మరియు రుతువులను సమువ్రద్ ాలులుా మారుత్పయి.
వవరిించిండి.
• ఈ స్తజన్క్లలో ాత్పవరణిం త్లింాణా మొతంిం
ముగంపు: వ్రరింతింపై బలహీనమైన అధక పీడన తరిస్థతు థ లను
కలిగ ఉింటింద్ధ. ఎిందుకింటే ఇద్ధ సమువ్రద్ిం యొకక
రాడ్రషిం
్ లోని వయ వసాయ తింటలు మరియు అడవుల
మితమైన వ్రతభాానికి దూరింా ఉింటింద్ధ కాబటి్
రకాలను ాత్పవరణ లక్షణాలు వ్రతభావతిం చేసాంయి.
ఖ్ిండాింతర ాత్పవరణానిి అనుభవస్ంింద్ధ.
విష్యము: -
• ఈ స్తజన్ చలి మరియు పొడి తరిస్థతు
థ ల ద్వవ రా
• త్లింాణ ాత్పవరణానిి ఉషమ ణ ిండల వరీ గకరిించబడిింద్ధ
రి
రుతుతవన ాత్పవరణింా వ ణించారు. ఇద్ధ ద్వద్వపు
• ద్క్షిణాద్ధలో రెిండవద్ధ భూమిపై తుఫాను వయ తిరేక
భారతదేశ ాత్పవరణానిి ోలి ఉింటింద్ధ
వ్రతసరణ కారణింా ాటి నుిండి వర షరతిం
• త్లింాణ రక్షిక శుషక ాత్పవరణిం మరియు తగుగతుింద్ధ. కాబటి్ త్లింాణలోని చాలా
వ్రతధానింా వేడి మరియు పొడి ాత్పవరణిం కలిగ వ్రరింత్పలలో శీత్పకాలింలో వర షరతిం ఉిండదు.
ఉింటింద్ధ. ఇద్ధ ఉషమణ ిండల సవన్ని అయితే దీనికి కొనిి మినహాయిింపులు ఉన్ని యి.
ాత్పవరణింతో ోలా బడుతుింద్ధ న్నగర్క్లకరూి ల్క్లలోని అచా ింేట, మధర మరియు
బవ్రద్వచలిం ఓడ్ బవ్రద్వవ్రద్ధ మరియు నల్గిండ జిలాప్లోప్
• వేసవ కాలిం మారిా లో వ్రరరింభమవుతుింద్ధ
ఈ వ్రరింతింలో మోసంరు వర షరతిం ఉింటింద్ధ.
మరియు టలో గరిషిం ్ ా 42c వ్రశేణిలో గరిష ్
ఉష్ణణవ్రగతతో రుతుతవన్నలు జూన్క్లలో వసాంయి వే్వి లేదా వేడి వాతావరణ కాలం: -
మరియు సపిం ్ బరు వరు ద్వద్వపు 755 మిల్లమీ
ప్ టర ప్
• స్తజన్క్లలో అధక ఉష్ణణవ్రగతల కారణింా అధక
వర షరతిం ఉింటింద్ధ.
ఉషవ్రణ తసరణ కారయ కలారలు జరుగుత్పయి.
• త్లింాణ రాడ్రషిం ్ లో అతయ ధక సగట ారి షక ఫలితింా సాింవ్రతద్వయిక వర షరతిం మెరుపులు,
ఉష్ణణవ్రగత 31.5c అయితే అతయ లా సగట ారి షక వడగళ ప్ ాన, ఉరుములతో కూడిన వర షిం, తుక వ
ఉష్ణణవ్రగత 15c. సమయింలో భారీా ురుస్ంింద్ధ.

• ఉష్ణణవ్రగత మరియు వర షరతిం తింపిణీ ఆధారింా • ఈ స్తజన్క్లలో వేడి మరియు పొడి తరిస్థతు
థ లు
రాడ్రష ్ స్తజన్క్లలు 4ా వభజిించబడాియి: ఉింటాయి

శీత్పకాలిం (డిసింబర్ నుిండి ఫివ్రబవరి) • ట న్ఫలలో రాడ్రషిం

్ లో అతయ ధక ఉష్ణణవ్రగతలు
నమోద్వుత్పయి.
వేసవ (మారిా నుిండి ట వరు)
నైరుతి రుతుపవనాలు లేదా వర్యషకాలం:
న్నరుతి రుతుతవన్నలు లేద్వ వరాషకాలిం (జూన్
నుిండి సపిం్ బర్) • రాడ్రషిం్ లో ారి షక వర షరతింలో 80% ఈ
వ్రరింతింలోనే సింభవస్ంింద్ధ.
తిరోగమనిం న్నరుతి రుతుతవన్నల కాలిం లేద్వ
ఈశ్యనయ రుతుతవన్నల కాలిం (అకోబ ్ ర్ నుిండి • న్నరుతి రుతుతవన్నలు సాధారణింా జూన్ 2వ
డిసింబర్) ారింలో రాడ్రషిం ్ లోకి వ్రతవేశసాంయి మరియు ఈ
న్ఫలాఖ్రు న్నటికి రాడ్రషిం
్ మొత్పం నిి ఆవ్రకమిసాంయి
శీతాకాలం (డిస్ంబర్త నుండి ఫిప్బవరి): -
• ఈ స్తజన్ వేడి మరియు తేమతో కూడిన
• డిసింబర్ న్ఫలలో రాడ్రషిం
్ లో అతయ లా ఉష్ణణవ్రగత
తరిస్థతు
థ లను కలిగ ఉింటింద్ధ.
నమోదైింద్ధ
• స్తజన్క్లలో ఆద్ధలాబ్ద్ మరియు కొమరింభీిం,
• శీత్పకాలింలో ఉషమ ణ ిండల ఖ్ిండాింతర ాలి
ఆస్థఫాబ్ద్ జిలాప్లోప్ అతయ ధక వర షరతిం
డెకక న్ పీఠభూమి ద్వవ రా బింాళాఖాతిం యొకక
నమోద్వుతుింద్ధ.

App: Mana La Excellence Ph: 7207955032(Offline)/ 7207955034 (Online) 7207955035 (Test Series)
Mana La Excellence Group 1 Mains Practice Questions

• స్తజన్క్లలో నల్గిండ, స్తరాయ ేట మరియు దీనికి సమవ్రగ వ్రతణాళిక, తగన నిధులు, వవధ
జోగులాింబ గద్వవ ల్ జిలాప్లోప్ అతయ లా వర షరతిం అింశ్యల మధయ సమనవ యిం, ఎరువులు, ాజులు,
నమోద్వుతుింద్ధ. అవ్రబ్స్థవ్క్లలు మొద్లైన ఖ్నిజ ఆధారిత
తరివ్రశమలను అమలు చేయడిం మరియు ఏరాా ట
ఈశానయ రుతుపవనాల కాలం: -
చేయడిం అవసరిం.
• ఈశ్యనయ రుతుతవన్నల ద్వవ రా త్లింాణ వ్రరింతిం
• ఇటవింటి వనూతి వ్రతవ్రకియ ఖ్చిా తింా ఖ్నిజ
మొతంిం వర షరతింలో ఐదో వింతు మావ్రతట
మరియు మైనిిం్ రింగిం ద్వవ రా సామాజిక-ఆరి థక
పొిందుతుింద్ధ.
వృద్ధని
ి పించడింలో సహాయతడుతుింద్ధ.
• ఈ స్తజన్క్లలో అలా పీడన వయ వసలు థ మరియు
విష్యము: -
ఉషమ ణ ిండల తుఫానులు బింాళాఖాతింలో
తం
ఏరా డత్పయి మరియు భవ్రద్వవ్రద్ధ కొ గూడెిం మరియు • త్లింాణా వ్రరింతిం గొతా సహజ వనరులను కలిగ
నల్గిండ జిలాప్లోప్ని న్నగర్క్లకరూి ల్క్లలోని అచా ింేట, ఉింద్ధ.
మధర మరియు బవ్రద్వచలిం వరు వరాషలు
• ఇద్ధ తుక వ సారవింతమైన భూమిని కలిగ
ురుసాంయి.
ఉని తా టిక్త ఇద్ధ చాలా గొతా ఖ్నిజ వనరులను
• ఈ స్తజన్క్లలో నల్గిండ, స్తరాయ ేట, ఖ్మూ ిం జిలాప్లో కలిగ ఉింద్ధ.
అతయ ధక వర షరతిం నమోద్వుతుింద్ధ.
• ఇద్ధ రాడ్రషిం
్ లో ఖ్నిజ ఆధారిత తరివ్రశమ వృద్ధకి
ి
• ఈ స్తజన్క్లలో ఆద్ధలాబ్ద్, నిరూ ల్, కొమరింభీిం కూడా వీలు కలిా ించిింద్ధ.
ఆస్థయాఫ్క్లబ్ద్ జిలాప్లోప్ అతయ లా వర షరతిం
• మొతంిం ద్క్షిణ భారతదేశింలో బొగుగ నిక్షేరలు
నమోద్వుతుింద్ధ.
కలిగన ఏక్సక రాడ్రషిం
్ త్లింాణ. స్థింగరేణి కాలరీస్ట
21. తెలంగాణ త్కుక వ ారవంత్మైన భూమిని కింపనీ లిమిటెడ్ ద్వవ రా క్లబ్ప్క్ గోల్ి మైనిిం్
కల్సగ ఉని పు టికీ అది చాలా గొపు ఖనిజ జరుగుతోింద్ధ.
వనరులను కల్సగ ఉంది. ర్యస్తష్ం
ీ లో ఖనిజ
• స్థింగరేణి కాలరీస్ట కింపనీ లిమిటెడ్ రరివ్రశ్యమిక
వనరుల వినియోగానిి వివరించండి.
అవసరాలు మరియు థరూ ల్ తవర్ క్లసేష ్ న ప్ కోసిం
పరిచయం: సాగు భూమి % మరియు ఖ్నిజాల గనుల నుిండి బొగుగను తవువ తుింద్ధ.
తింపిణీ గురిించి క్లుప్తిం
ం ా వ్రాయిండి.
• దేశింలోని బొగుగ నిక్షేరలలో త్లింాణ వ్రరింతిం
అంశం: త్లింాణ రాడ్రషిం
్ లో ఖ్నిజాల 20% కనుగొింద్ధ.
వనియోానిి వ్రతసాంవించిండి.
• రాడ్రషిం
్ బయాయ రిం రిజర్వ ఫారెస్టలో
క్ల్ మధయ తరహా
ముగంపు: ఇనుత ఖ్నిజిం నిక్షేరలను కలిగ ఉింద్ధ. ఇద్ధ అనేక
లక్షల కోటప్ వరు ఉింటింద్ని అించన్న.
దీని అవసరిం ఉింద్ధ:
• ఖ్మూ ిం జిలాప్లో క్లలప్ట్ ఐరన్ ఓర్ నిక్షేరలు
సరేవ మరియు అనేవ షణ యొకక బ్ా
ద్
వ్రతణాళికాబ మైి న కారయ వ్రకమిం • కరీింనగర్ జిలాప్లో తుక వ వ్రేడ్ చెలాప్చెదురుా
ఉని ఇనుత ఖ్నిజ నిక్షేరలు.
వ్రరజెు్లను వ్రతద్వనిం చేయడింలో రరద్రి క
వయ వస థ • క్లస్తల్
్ క్లరప్ింట్ ఏరాా ట కోసిం ఖ్నిజ నిలవ లను
అించన్న వేయడానికి రాడ్రషిం ్ లోని ఇనుత ఖ్నిజ
వ్రరసా కిిం్
్ మరియు మైనిిం్ అనుమతులు
నిక్షేరలు అనేవ షణలో ఉన్ని యి.
ఇతా టికే కనుగొనబడిన వనరుల నిరవ హణ
• నల్గిండ జిలాప్లో యురేనియిం నిక్షేతిం
మరియు ఆవషక రణ వ్రతవ్రకియలో ఉని వ మరియు
కనుగొనబడిింద్ధ.
ాటి సరన ఆరి థక మరియు సమయానుకూల
వనియోగిం చాలా ముఖ్య మైన అింశ్యలు.

App: Mana La Excellence Ph: 7207955032(Offline)/ 7207955034 (Online) 7207955035 (Test Series)
Mana La Excellence Group 1 Mains Practice Questions

• త్లింాణలో కూడా స్థమెింట్ ఫాయ క ్రీలు • పద్ద ఎతుంన ఖ్నిజ నిక్షేరలను కలిగ లేదు.
ఉతయోగతడే స్ని పురాయి నిక్షేరలు పుషక లింా
• వ్రతభుతవ సింసలు థ వవధ ఖ్నిజ నిక్షేరలను
ఉన్ని యి.
కనుగొని తా టిక్త రాడ్రషిం
్ లో కొతం ఖ్నిజ నిక్షేరల
• ఇద్ధ బ్క్సస ట్ మరియు మైకా వింటి ఇతర ఖ్నిజ అనేవ షణలో మరిింత వవరణాతూ క అనేవ షణు
వనరులను కలిగ ఉింద్ధ. ఇింకా భారీ అవకాశిం ఉింద్ధ మరియు డ్రపైవేట్
కింపనీల వ్రతటయిం గత ద్శ్యబిం ద లో వ్రరరింభమైింద్ధ.
• 21 స్థమెింట్ క్లరప్ింటప్ క్లసాథపిించబడిన 53 మైనిిం్
ల్లజులు. • మైనిిం్ తరివ్రశమ అభివృద్ధి కోసిం త్లింాణలో
ఇతా టిక్త ఉతయోగించబడని ముఖ్య మైన ఖ్నిజ
• మాింగనీస్ట ఖ్నిజిం ఆద్ధలాబ్ద్ జిలాప్లో ఉింద్ధ.
సింభావయ త ఉింద్ధ.
గతింలో దోపిడీకి గురన మాింగనీస్ట ఒరే ఇిండియా
లిమిటెడ్ (MOIL) ఇపుా డు వ్రతయివేట రింగిం ద్వవ రా • స్థ
క్ల ర
థ మైన అనేవ షణ మరియు మైనిిం్
తవవ కాలు జరుగుతున్ని యి. కారయ కలారలు ద్వరితీసే వ్రకమబద్మై
ి న
నియింవ్రతణ మరియు తరిరలన్న వధాన్నలు, మౌలిక
• కరీింనగర్, పద్త ద లి,ప్ జగత్పయ ల, రాజని -స్థరిస్థలప్
సదురయాల సౌకరాయ లు రూపొింద్ధించబడాలి.
జిలాప్లో టాన్ వ్రౌన్ ోరిె రిటిక్ వ్రాన్నట్ నిక్షేతిం
వ్రతతేయ కత కలిగ ఉిండి పద్ద ఎతుంన దోపిడీకి • తగనింత నీటి నిలవ వయ వసలు
థ లేకోవడిం, మౌలిక
గురవుతోింద్ధ. సదురయాలు మొద్లైన సాళ్లప్ మైనిిం్ మరియు
అనేవ షణ కారయ కలారలలో మొతంిం పట్బడిని
• ఫెల్సాా
క్లి ర్, వ్రౌన్/వ్రౌన్ కాింోన్ఫింట్ రింగులో
తరిమితిం చేశ్యయి.
వైవధయ ింతో వ్రాన్నట్ మారెక ట్ చేయబడుతుింద్ధ. ఈ
రకాలు చైన్న మరియు ఆేి యాస్థయా దేశ్యలు 22.తెలంగాణ విదుయ త్ మిగులు ర్యస్తష్ం ీ గా
ఎగుమతి అవుతున్ని యి. ఉని ందున దాని విదుయ త్ ్రలర్య మరియు
ామర్యనియ నిి పెంపందించడానికి ్వ చఛ మైన
• నిజామాబ్ద్ జిలాప్లోని భీమక్లగల్ మరియు ఇతర
ఇంధనంపై ద్ృషిీ పెటాీల్స. చరిచ ంచండి.
వ్రరింత్పలలో లభిించే గి స్థక్ వ్రాన్నట్ ఇిండియన్
అరోరా అనే ాణిజయ ేరుతో వవ్రకయిించబడిింద్ధ పరిచయం: త్లింాణ రాడ్రష ్ శకి ం బుట్ గురిించి
మరియు ఇద్ధ అింతరాితీయ మారెక ట్క్లలో క్లలప్రిిం్ క్లుప్తిం
ం ా వ్రాయిండి.
వ్రతయోజనిం మరియు సాూ రక చిహాి ల తయారీకి
అంశం: వదుయ త్ లోట రాడ్రషిం ్ నుిండి వదుయ త్
ఎుక వా ఉతయోగించబడుతుింద్ధ.
మిగులు ష
రాడ్ర ిం
్ ా త్లింాణ వ్రతయాణానిి
• వకారాబ్ద్ మరియు నల్గిండ జిలాప్లోప్ సాం కి ం
వ్రత వించిండి. పునరుత్పా ద్క శ కి ఎిందుు
స్ని పురాయి తలకలు ఏరా డత్పయి. ఇద్ధ మొతంిం మారాలి? క్త
క్ల న్
ప్ ఎనరీ ి రలను సింబింధించిన
దేశింలో వవ్రకయిించబడుతుని క్లలప్రిిం్ మరియు సాళ ప్ను ేర్క నిండి.
ఎలివేషన్ వ్రతయోజన్నలు అనుకూలింా
ముగంపు: -
ఉింటింద్ధ.
• క్లక్తన్
ప్ ఎనరీ ి కారయ కలారల తరిమితుల కారణింా
• రింారెడిి జిలాప్లో భారీ వ్రాన్నట్ నిక్షేరలు మరియు
100% క్లక్తన్
ప్ ఎనరీ ికి మారడిం అనేద్ధ ాసంవిం కాదు.
మహలబక్లనగర్ జిలాప్లో కిింబర్క్లలైట్ పైపు (ైమిండ్)
ఎిందుకింటే ాటిలో చాలా వరు క్లసాథనిక
నిక్షేరలు ఉన్ని యి.
ాత్పవరణింపై ఆధారతడి ఉింటాయి.
• వ్రాన్నట్ మరియు కిింబర్క్లలైట్ పైపుల నిక్షేరలు
• త్లింాణలో భూఉష ణ శకిలో ం అరరమైన
మావ్రతట కాదు. ఇతర నిక్షేరలలో ఇనుత ఖ్నిజిం,
సింభావయ త ఉని పుా డు ఇద్ధ చాలా సవ చఛ మైన శకి.ం
ఫెల్సాా
క్లి ర్, కావ ర్ ్్ ఉన్ని యి.
• కారబ న్ ఉద్వగరాలను తగ గించడానికి ద్వనిని టాయ ప్
• త్లింాణ ఆరి థక వలువ కలిగన వవధ రకాల ఖ్నిజ
చేయవచుా .
నిక్షేరలు ఆతిథయ ిం ఇవవ గల వ్రతతేయ క భౌగోళిక
ఏరాా టను కలిగ ఉింద్ధ. • అనేక అభివృద్ధి చెింద్ధన దేశ్యలు తమ క్లక్తన్
ప్ ఎనరీ ి
బ్సక ట్క్లను పించుకోవడింలో జియోథరూ ల్ ఎనరీ ిని
App: Mana La Excellence Ph: 7207955032(Offline)/ 7207955034 (Online) 7207955035 (Test Series)
Mana La Excellence Group 1 Mains Practice Questions

ఉతయోగించినతా టిక్త భారతీయ రాడ్రర్లలో దీని • ఈ మారుా పూరి ంా పునరుత్పా ద్క శకి ం వలప్ కాదు
తటప్ ఆసకి ంలేదు. మరియు థరూ ల్ తవర్ క్లరప్ింటప్ నుిండి కూడా
ఊతిందుుింద్ధ.
విష్యము: -
• త్లింాణ ద్వద్వపు 4.4 గాాటప్ (GW)
• త్లింాణ ఇపుా డు వదుయ త్ మిగులు రాడ్రషిం
్ ా
వయ వసాథపిించిన పునరుత్పా ద్క శకి ం సామరాథయ నిి కలిగ
మారిింద్ధ.
ఉింద్ధ.
• రాడ్రషిం
్ లో ఇపుా డు 4.4 గాాటప్ క్లసాథపిత సామర థయ ిం
• ఇద్ధ 2022-23 చివరి న్నటికి 6 GW పునరుత్పా ద్క శకి ం
పునరుత్పా ద్క శకి ం ఉింద్ధ. ఇద్ధ రాడ్రష ్ మొతంిం క్లసాథపిత
యొకక మొతంిం క్లసాథపిత సామరాథయ నిి కలిగ ఉిండాలని
సామర థయ ింలో 25% ాటాను కలిగ ఉింద్ధ.
లక్షయ ింా పట్ుింద్ధ. రాడ్రష ్ వ్రతభుతవ వధాన్నల వలే ప్
• ాత్పవరణ తరిస్థతు
థ లు శకి ం సరఫరాు ఇద్ధ సాధయ మైింద్ధ.
అింతరాయిం కలిగించుిండా చూసేిందుు రాడ్రషిం
్
• ఇద్ధ 200 MW సామరాథయ నిి కలిగ ఉని ిందున ఇద్ధ
హైవ్రబడ్ ోలార్-విండ్ మోడల్క్లతో సహా వవధ
ఇపుా డు రూఫ్క్లటాప్ ోలార్ వ్రఫింట్క్లలో బ్ా తని
నమ్యన్నలను అనేవ ష్ోం ింద్ధ.
చేోం ింద్ధ
• తవన వదుయ త్ నుిండి త్లింాణ మొతంిం సా
క్ల థ పిత
• ఇద్ధ ద్వద్వపు 3.9 GW సౌర శకిని ం కలిగ ఉింద్ధ. ఇద్ధ
ర ట
సామ థయ ిం 128 మెాా ప్ (MW)
ద్వని 4.4 GW క్లసాథపిత సామర థయ ింలో ఎుక వ భాానిి
రరి గ ాలిమరల నుిండి 100 MW మరియు కలిగ ఉింద్ధ.

హైద్రాబ్ద్-ముింబై హైవేపై ాలిమరల నుిండి 28 • ారు తరచుా ఖ్రుా లను తగ గించుకోవడానికి కొతం
MW. ాటిని సృష్ిం్ చడిం కింటే ఇతా టికే ఉని మౌలిక
సదురయాలను ఉతయోగించుకోవడానికి
• విండ్క్లమిల్క్లస్టా కాుిండా రరీ గ కూడా సౌర శకిని
ం
వ్రతయతిి ించారు.
ఉతయోగస్ంింద్ధ.
• పట్బడుల తరింా అనేక డ్రపైవేట్ మరియు
• త్లింాణ తన శకి ం అవసరాలను తీరుా కోవడానికి
వ్రతభుతవ రింగ సింసలు
థ సౌరశకిలో
ం పట్బడి పటా్రు
వ్రతయతిి స్తంనే ద్వని శకి ం మివ్రశమానిి వ్రకమింా
మరియు సవ చఛ మైన శకిని ం పించడానికి కొతం
మారుోం ింద్ధ.
అవకాశ్యలను కూడా అనేవ ష్స్ంన్ని రు.
• సింవ్రటల్ ఎలడ్రకిస్థటీ
్ అథారిటీ (CEA) నుిండి వచిా న
• ఉద్వహరణు నేషనల్ థరూ ల్ తవర్ కార్ా రేషన్
డేటా వ్రతకారిం త్లింాణ 4,430 MWతో పునరుత్పా ద్క
(NTPC) రామగుిండింలో 100 మెాాటప్ క్లలప్టిిం్
శకి ం యొకక మొతంిం క్లసాథపిత సామర థయ ింలో
ోలార్ తవర్ క్లరప్ింట్క్లను అభివృద్ధి చేయడానికి
సా
భారతదేశింలో ఎనిమిదో క్ల థ నింలో ఉింద్ధ. ఇద్ధ ద్వని
వ్రతయతిి ోం ింద్ధ.
మొతంిం సా క్ల థ పిత సామర థయ ిం 17,270 MWలో ద్వద్వపు
25%. • రాడ్రషిం
్ కూడా రూఫ్క్లటాప్ ోలార్ తవర్క్లను ేద్ా
స్తవ కరిించడానిి మారా డానికి వ్రతయతిి ించిింద్ధ.
విదుయ త్ మిగులు ర్యస్తష్ం
ీ గా తెలంగాణ
ప్పయాణం: - కీ
స్థ డన ఎనరీకి
ీ ్ంబంధించన ్వాళ్లడ: -
• త్లింాణ వదుయ త్ లోట రాడ్రషిం్ ా ఉని పుా డు • త్లింాణ క్త ప్ ఎనరీ ిని వేగింా స్తవ కరిించడానికి
క్ల న్
అయితే గత 7 సింవతస రాలుా తరిస్థతి థ ని ముిందుు వస్ంని తా టిక్త అధకారులు
మారా డానికి మరియు ఇింధన ఉతా తింని తరిమితుల గురిించి త్లుస్ కాబటి్ ారు శకి ం
పించడానికి రాడ్రషిం
్ అనేక చరయ లు తీస్ుింద్ధ. తరివర ంన మారాగనిి జావ్రగతంా అనుసరిస్ంన్ని రు.
• రాడ్రష ్ వ్రతభుతవ ిం 2015లో తన ోలార్ రలస్తని • తవన శకి ం నుిండి అించన్న వేయబడిన సింభావయ త
వ్రతకటిించిింద్ధ మరియు అలాింటి వ్రరజెు్లు 4.2 GWకి ద్గ గరా ఉింద్ధ కానీ క్లసాథపిత సామర థయ ిం
స్థింగల్ వింో కి క్ల యరెన్స
ప్ స్థసమ
్ క్లని నిరాిరిించిింద్ధ. ఇతా టివరు 128 MW మావ్రతట. అింతేకాదు
ఇలాింటి వ్రరజెు్ల కోసిం భూసేకరణ కూడా సాలే.
• దీనిని 2016లో తవన శకి ంవధానిం అనుసరిించిింద్ధ.

App: Mana La Excellence Ph: 7207955032(Offline)/ 7207955034 (Online) 7207955035 (Test Series)
Mana La Excellence Group 1 Mains Practice Questions

• ారు తవన శకిలో ం భారీా పట్బడి పటే్ ముిందు • బ్య ింు ఫైన్ననిస ిం్, రుణాలు పొింద్డిం
అస్థర
థ మైన ాలి వ్రతాహిం ఆిందోళన కలిగించే మర్క మొద్లైన వ్రక్వడిట్ సౌకరాయ లు లేకోవడిం.
అింశిం అని కూడా ారు గురి ంించారు.
• గరిజనుల క్లసాథనవ్రభింశిం.
• ఆ వధింా రాడ్రషిం
్ సౌర మరియు తవన వదుయ త్
విష్యము: -
యొకక హైవ్రబడ్ మోడల్క్లను ఆలోచిోం ింద్ధ.
షెడ్యయ ల్డ ప్రంతాలు
• NITI ఆయో్ పునరుత్పా ద్క శకి ం యొకక
ద్ృఢత్పవ నిి పించడానికి స్థఫారుస చేస్థింద్ధ, • “షెడ్యయ ల్ి వ్రరింత్పలు” అింటే ఆరి ్కల్ 244(1)లో
డిసక మక్లలు పద్-ద క్లసాథయి ఇింధన నిలవ ను అమలు స్తచిించబడిన షెడ్యయ ల్ి వ్రరింత్పలు అని అర థిం.
చేయవచుా లేద్వ సౌర/తవన వింటి హైవ్రబడ్
• షెడ్యయ ల్ి వ్రరింత్పలను స్తచిించే ఐద్వ షెడ్యయ ల్
వ్రరజెు్లను ఉతయోగించవచుా .
"రాజాయ ింగింలో రాజాయ ింగిం"ా ేర్క నబడిింద్ధ.
• సౌరశకి ం సవ చఛ మైనద్ధ మరియు కారబ న్
షెడ్యయ ల్డ ప్రంతాలలో గరిజన ్ంక్షేమానికి
ఉద్వగరాలను తగస్ం
గ ింద్ధ అనేద్ధ ఒక
నిధులు: -
ష
లోతభూయి మై ్ న ఊహ.
కంప్ద్ నిధులు:
• కానీ ాసంవిం ఏమిటింటే ోలార్ లోవ్యలా్యిక్
రయ న్ఫల్స తయారీ వ్రతవ్రకియలో మించి మొతంింలో ఆద్ధాస్త ఉత తథకానికి వ్రతతేయ క కేింవ్రద్ సహాయిం (SCA
కారబ న్ ఉద్వగరాలను వడుద్ల చేస్ంింద్ధ. నుిండి TSS వరు) అనేద్ధ షెడ్యయ ల్ి త్గల
అభివృద్ధకి ి అింవ్రబెలాప్ తథకింలో భాగిం. ఇద్ధ కోర్
• ఒక ోలార్ PV సల్ ద్వని జీవత చవ్రకింలో 3312×106
స్తక మ యొకక వ్రతధాన అింశిం. రాడ్రష ్ గరిజన ఉత
Kg కారబ న్ డయాక్సస డ్క్లను వడుద్ల చేస్ంింద్ధ.
వ్రతణాళిక (TSP)కి అనుబింధింా వ్రతతేయ క కేింవ్రద్
23. తెలంగాణలో షెడ్యయ ల్డ ప్రంతాల గురించ సహాయానిి వసంరిించడిం ద్వవ రా గరిజన వ్రతజల
స్థకుడపం
ర గా వివరించండి. తెలంగాణలో గరిజన అభివృద్ధి మరియు సింక్షేమిం కోసిం రాడ్రష ్
జనాభా ్ంక్షేమం కో్ం ప్పతేయ కించ వ్రతభుత్పవ ల వ్రతయత్పి లను ఇద్ధ భరీ ం చేస్ంింద్ధ.
విదాయ రంగ్ంలో ప్పభుత్వ జోకాయ లను
ఆరిక
ీ ల్ 275 కింద్ ప్గాంటుడ.
ప్పారవించండి.
o ప్పతేయ కించ హాని కల్సగంచే గరిజన ్మూహాల
పరిచయం: త్లింాణలోని త్గల షెడ్యయ ల్
(PVTGలు) అభివృదిధ ప్గాంటుడ: ఈ తథకిం 75
వ్రరింత్పల గురిించి క్లుప్తిం
ం ా వ్రాయిండి.
గురి ంించబడిన PVTGలు మావ్రతట వరి ంస్ంింద్ధ. ఈ
అంశం: త్లింాణలో గరిజన సింక్షేమానిి తథకిం అనువైనద్ధ ఎిందుకింటే ఇద్ధ వ్రతతి రాడ్రషిం
్
వ్రోతస హించేిందుు వద్వయ రింగింలో వ్రతభుతవ ారి PVTGలు మరియు ారి సామాజిక-సాింసక ృతిక
జోకాయ నిి వ్రతసాంవించిండి. ాత్పవరణానికి సింబింధించిన వ్రరింత్పలపై ద్ృష్ ్
పటేలా ్ చేస్ంింద్ధ.
ముగంపు:
ర్యస్తష్ీ నిధులు:
త్లింాణలోని గరిజన వ్రతజల సింక్షేమానిి
వ్రోతస హించడానికి గరిజన తరిరలనలో ఈ వ్రకిింద్ధ డిరర్తమెంట్ల్
స్థీ బడీట్
సాళ ప్ను వ్రతభుత్పవ లు తరిషక రిించాలి.
త్లింాణ వ్రతభుతవ ిం యొకక షెడ్యయ ల్ి త్గల
• వద్య (అక్షరాసయ త), ఆరోగయ ిం మొద్లైన మానవ వ్రతతేయ క అభివృద్ధి నిధ (STSDF).
మ్యలధనింలో పట్బడులు లేకోవడిం.
త్లింాణ రాడ్రషిం
్ లో షెడ్యయ ల్ి త్గల వ్రతస్ంత క్లస్థతి
థ :
• రిమోట్క్లన్ఫస్ట
• ST జన్నభా (2011 జన్నభా లెకక ల వ్రతకారిం):
• తరిమిత సా
క్ల థ నిక మారెక ట్ మరియు ఉదోయ ాలు,
మొతంిం రాడ్రష ్ జన్నభా-350.05 లక్షలు
సింభావయ త ారి వృద్ధనిి వ్రతభావతిం చేస్ంింద్ధ.
మొతంిం ST జన్నభా - 31.78 లక్షలు (9.08 %)

App: Mana La Excellence Ph: 7207955032(Offline)/ 7207955034 (Online) 7207955035 (Test Series)
Mana La Excellence Group 1 Mains Practice Questions

4 PVTGలతో సహా 32 గరిజన సింఘాలు ఇిందులో మెడికల్ వ్రస్తక నిిం్ (ఫిజికల్ ఎాిమినేషన్
మరియు క్లబడ్ ప్ టెస్టలు)
క్ల్ వ్రతతి వద్వయ రి థ ఆరోగయ
ఆద్ధమ గరిజన సమ్యహాల (ITDA) జిలాప్ల సమీకృత
వ్రపొఫైల్క్లల డిజిటలైజేషన్ ముింద్స్ం జోకాయ ల కోసిం
గరిజన అభివృద్ధి సింసలో
థ ST జన్నభా- 16.83(52.96%)
ఆరోగయ తరిస్థతి
థ యొకక డాయ ష్క్లబోర్ ి వశే ప్షణ,
ఇతర జిలాప్లోప్ ST జన్నభా-14.95(47.04 %) వద్వయ రుథల ఆరోగయ క్లస్థతి థ ని రోజుారీ తరయ వేక్షణ కోసిం
కేింవ్రదీకృత ఆరోగయ కమాిండ్ సింటర్ మరియు ీల్ు క్లి
% ST అక్షరాసయ త (2011) 49.80.
ర రే
మా గని దశిం స్ం
చే ింద్ధ. ఫాలో అప్ కోసిం
% ST పురుషుల అక్షరాసయ త (2011) 61.02. కారయ నిరావ హులు.

% ST డ్రస్తం అక్షరాసయ త (2011)40.64. కొత్ర కారయ ప్కమాలు:

• షెడ్యయ ల్ి వ్రరింత్పలతో కూడిన జిలాప్ల సింఖ్య -10 ఇ-రఠశాలలు: ఇ-రఠశ్యలల ద్వవ రా టెలి
(ఆద్ధలాబ్ద్, కొమరింభీిం-ఆస్థఫాబ్ద్, మించిరాయ ల, ఎడుయ కేషన్ ద్వవ రా 5 నుిండి 10వ తరగతి వరు
జయశింకర్ భూరలతలి,ప్ ములుగు, వరింగల్ గణితిం, సైన్స మరియు ఇింీ ప్ష్ కవరేజీలో
రూరల్, మహలబ్బ్ద్, భవ్రద్వవ్రద్ధ కొతంగూడెిం, అధున్నతన ఉతవ్రగహ ఆధారిత వద్య .
ఖ్మూ ిం మరియు న్నగర్ కరూి ల్ జిలాప్లు).
మల్లమీ్ డియా కింటెింట్క్లతో స్సింతని మైన
చదువు: వ్రతతయ క్ష మరియు ఇింటరాకివ్
్ వద్య .

గరిజన ్మాజ ్ంక్షేమం కో్ం విదాయ రంగ్ంలో ట్ట-వే కమ్యయ నికేషన్ మోడ్క్లలో హైద్రాబ్ద్
ప్పభుత్వ జోకాయ లు: రియల్ టైమ ఇింటరాక్షన్క్లలో ఇతా టికే సటప్
చేయబడిన వ్రబ్డ్ కాస్థిం
్ ్ క్లస్త్డియో కింటెింట్క్లను
• విదాయ మౌల్సక ్దురయాలు:
డెలివరీ చేసే ఉతంమ ఫాయ కల్ల్ మరియు సబెక్ ి ్
డ్రటైబల్ వెలేె ర్ ఇింజనీర్ విం్ రాడ్రష ్ మరియు నిపుణులు.
న్నబ్ర్ ి తథకాల కిింద్ హాసళ్ల ్ ప్ , ఆవ్రశమ రఠశ్యలలు,
విభిని వికలాంగుల కో్ం రఠశాలలు:
రెస్థడెనియష ల్ ఇన్క్లక్లస్థట్ట
్ య షన్క్లలు, క్లసా్ఫ్ కావ ర ్ర్స
మొద్లైన ాటి నిరాూ ణానికి సింబింధించిన గరిజన సింక్షేమ శ్యఖ్ వకలాింగ ST పిలలప్ కోసిం
తనులను చేతడుతోింద్ధ. వ్రతతేయ క రఠశ్యలను ఏరాా ట చేస్థింద్ధ మరియు అద్ధ
వజయవింతింా నడుోం ింద్ధ.
• హాసళ్ల
్ ప్ , ఆవ్రశమ రఠశ్యలలు, వ్రతభుతవ వ్రరథమిక
రఠశ్యలలు, ోస్ట ్ మెవ్రటిక్ వసతి గృహాలు మొద్లైన భవ్రద్వచలిం మరియు హైద్రాబ్ద్క్లలో మరో రెిండు
వద్వయ మరియు సింబింధత సింసల థ నిరవ హణ. వ్రతతేయ క రఠశ్యలల ఏరాా టు మద్తు ద ఇవవ డానికి
మింవ్రతితవ శ్యఖ్ అింీకరిించిింద్ధ.
• వ్రపీ-మెవ్రటిక్ సాక లర్క్లష్ప్క్లలు మరియు ోస్ట-్ మెవ్రటిక్
సాక లర్క్లష్ప్క్లలను అింద్ధించడిం. గరిజన జనాభా ్ంక్షేమం కో్ం ప్పభుత్వ ం
యొకక ఇత్ర కారయ ప్కమాలు: -
• వ్రక్తడా స్తె రి ంని పింపొింద్ధించడానికి మరియు
వద్వయ రుథలను వ్రోతస హించడానికి జిలాప్ క్లసాథయి • ్వ యం ఉరధి పథ్కాలు:
మరియు రాడ్రష ్ క్లసాథయిలో వ్రక్తడా కారయ వ్రకమాలు
ST లబిద్వరులను గురి ంించి ారికి ఆరి థక సహాయానిి
నిరవ హించబడత్పయి.
అింద్ధించడిం కోసిం OBMMS (ఆన్క్లలైన్ బెనిఫిష్యరీ
• మోడల్ ోా ర్ ్స స్తక ల్స అభివృద్ధి మానిటరిిం్ అిండ్ టనేజక్లమెింట్ స్థసమ ్ )లో
చేయబడుతున్ని యి. నమోదు చేస్ున్ని రు.

• స్తక ల్ హెల్ం వ్రస్తక నిిం్ వ్రోవ్రామ వింటివ.
గరి బ్ల ఆరోగ్య రక్ష: త్లింాణ గరిజన సింక్షేమ
వద్వయ సింసల
థ లోని ST బోర ిర్క్లలు ఆరోగయ సేవలు.
• మీ కార్ స్తక మ/ డ్రైవర్ సాధకారత తథకానిి
సింతిం చేస్కోవడిం.
ఈ కారయ వ్రకమింలో డ్రైవిం్ స్తక ల్ ద్వవ రా డ్రైవర ప్
న్నపుణాయ నిి పింపొింద్ధించడిం, క్లే ప్స్టక్లమెింట్ కోసిం

App: Mana La Excellence Ph: 7207955032(Offline)/ 7207955034 (Online) 7207955035 (Test Series)
Mana La Excellence Group 1 Mains Practice Questions

సహాయిం మరియు ాహనిం కొనుగోలు కోసిం ఆరి థక మెరుగుతరచడానికి వ్రతభుతవ ిం అనేక

సహాయిం వింటివ ఉన్ని యి. కారయ వ్రకమాలను వ్రరరింభిించిింద్ధ.

• ఎస్త ్ రతులు బోర్క్లవెల్ వ్రడిలిిం

ప్ ్ మరియు • హుసేస న్ సాగర్ లేక్ మరియు కాయ చక్లమెింట్ ఏరియా
ఎనరెజేషన్
ైి మద్తు
ద . ఎస్త ్ రతులు ఆరి థక సహాయిం ఇింవ్రపూవ్క్లమెింట్ వ్రరజెక్ ్.
అింద్ధించాలి.
• హరితహారిం ఒక వ్రీన్ కరె ్న్ ‘హరితహారిం వ్రరజెక్ ్
• రాడ్రషిం
్ లోని STల స్స్థర
థ వయ వసాయ అభివృద్ధకిి కిింద్ త్లింాణ వ్రతభుతవ ిం 10,000 ఎకరాల
చిని మరియు సని కారు ST రతుల సాగుు వస్తంర ణింలో వ్రీన్ కవర్క్లను అభివృద్ధి చేయాలని
తనికిరాని వయ వసాయ భూములను సాగుు యోచిోం ింద్ధ.
యోగయ మైన భూములుా మారా డానికి STల కోసిం భూ
విష్యము: -
అభివృద్ధి తథకిం “గరి వకాసిం”. నీటిరరుద్ల,
వ్రడిప్ వింటి సౌకరాయ లను కలిా ించడిం ద్వవ రా ఈ • త్లింాణ జిఎస్టక్లడిపికి ద్వద్వపు 17% హైద్రాబ్ద్
తథకిం కిింద్ చాలా మింద్ధ ఎస్త ్ భూములు సాగుు అతిపద్ద సహకారి.
యోగయ ింా లేవు మరియు సరన నీటిరరుద్ల
• త్లింాణ GSDPలో 45%కి సహకరిించిన
సౌకరాయ లు లేని కారణింా బీడుా ఉన్ని యి.
హైద్రాబ్ద్, రింా రెడిి మరియు మెద్క్ జిలాప్లోప్
• గరిజన వ్రరింత్పలోప్ ఆరోగయ స్థబబ ింద్ధ కొరత రరివ్రశ్యమిక్తకరణ ఎుక వా కేింవ్రదీకృతమై
సమసయ ను తరిషక రిించడానికి రరామెడికల్ శక్షణా ఉిండటింతో తరివ్రశమలను ఇతర వ్రరింత్పలు
కోరుస లను అింద్ధించడానికి గరిజన యువతు వసంరిించేిందుు రాడ్రష ్ వ్రతభుతవ ిం కొతం వధాన్నలను
వ్రతభుతవ ఆధవ రయ ింలో ANM శక్షణ కారయ వ్రకమిం రూపొింద్ధించాలని యోచిోం ింద్ధ.
అింద్ధించబడిింద్ధ.
• ఇిందులో భాగింా హైద్రాబ్ద్ కేింవ్రద్ింా కొతం
• యువజన శక్షణా కేింవ్రద్వలు మరియు వ్రతధాన రరివ్రశ్యమిక కారిడార ప్ ఏరాా ట ద్ధశా వ్రతభుతవ ిం
మింవ్రతి ౌశల్ వకాస్ట యోజన తథకిం ద్వవ రా ST చరయ లు వ్రరరింభిించిింద్ధ.
యువతు న్నపుణయ శక్షణ మరియు క్లే ప్స్టక్లమెింట్ కోసిం
• ద్శలారీా అభివృద్ధి చేయబడే రరివ్రశ్యమిక
ఈ తథకిం వ్రతతేయ కింా రూపొింద్ధించబడిింద్ధ. వ్రతతి
కారిడారుప్.
సింవతస రిం సగటన 3000 మింద్ధ ST యువత
సవ యిం ఉరధ మరియు ఉరధ కోసిం శక్షణ హైద్రాబ్ద్-వరింగల్ ఇిండడ్రస్థయ
్ ల్ కారిడార్
పొిందుతున్ని రు.
హైద్రాబ్ద్-న్నగూా ర్ ఇిండడ్రస్థయ
్ ల్ కారిడార్
24. హైద్ర్యబ్దస్థను ‘స్థగోబ
డ ల్ సిటీగా మార్యచ లని మరియు
తెలంగాణ ప్పభుత్వ ం భావిస్రంది. ఈ
హైద్రాబ్ద్-బెింగళూరు ఇిండడ్రస్థయ
్ ల్ కారిడార్.
గో
నేపథ్య ంలో హైద్ర్యబ్దస్థను స్థ డబల్స్థ సిటీగా
మారేచ ందుకు ప్పభుత్వ ం తీస్కుంటుని • రెండవ ద్శలో అభివృదిధ చేయవలసిన
చరయ లను ప్పారవించండి? కారిడారుడ:
పరిచయం: హైద్రాబ్ద్ నగరానికి సింబింధించి హైద్రాబ్ద్-మించిరియల్ ఇిండడ్రస్థయ
్ ల్
కొనిి గణాింకాలను వ్రతసాంవించిండి. కారిడార్,
అంశం: హైద్రాబ్ద్క్లను క్లగోబ
ప్ ల్ స్థటీా మారేా ిందుు హైద్రాబ్ద్-నల్గిండ ఇిండడ్రస్థయ
్ ల్ కారిడార్
వ్రతభుతవ ిం తీస్ుింటని చరయ లను మరియు
వ్రతసాంవించిండి.
హైద్రాబ్ద్-ఖ్మూ ిం ఇిండడ్రస్థయ
్ ల్ కారిడార్
ముగంపు:
హైద్రాబ్ద్ మెవ్రోరలిటన్ డెవలప్క్లమెింట్
నగరానిి తరాయ వరణతరింా రిచ జోన్క్లా మారేా అథారిటీ (HMDA)కి వజన్ డాుయ మెింట్ అమలు
ఉదేశ
ద య ింతో తరాయ టకానిి వ్రోతస హించడానికి బ్ధయ తను అతా గించారు.
నగరింలో తరాయ వరణ సమతులయ తను

App: Mana La Excellence Ph: 7207955032(Offline)/ 7207955034 (Online) 7207955035 (Test Series)
Mana La Excellence Group 1 Mains Practice Questions

వజన్ డాుయ మెింట్ వవధ భౌతిక మరియు సామాజిక నియమాలు మరియు నిబింధనలు
మౌలిక సదురయాల అభివృద్ధని
ి కూడా సడలిించబడాియి.
వ్రతసాంవస్ంింద్ధ.
హైద్ర్యబ్ద మెప్ో రలు ప్రజెక్ ీ –
హైద్రాబ్ద్క్లలో ఉరధ, పట్బడుల అవకాశ్యలు
దీనికి వ్రతధాన వ్రోత్పస హిం హైద్రాబ్ద్ మెవ్రో రలు
పరగడింతో హైద్రాబ్ద్క్లు వలసలు
వ్రరజెక్ ్ వ్రతతించింలోనే అతిపద్ద తబక్ ప్ -డ్రపైవేట్ -
పరుగుతున్ని యి. ఫలితింా హైద్రాబ్ద్ యొకక
రర ్నర్క్లష్ప్ (PPP) వ్రరజెక్ ్. ఇద్ధ డిజైన్-బల్-ి ఫైన్నన్స -
మౌలిక సదురయాలు మరియు తటణ ్ సౌకరాయ లను
ఆతరేట్-అిండ్-వ్రటాన్స ఫర్
క్ల (DBFOT) వ్రరతితద్ధకన
ష్
మెరుగుతరచడింపై ద్ృ ్ సారిించిింద్ధ.
అమలు చేయబడుతోింద్ధ.
హైద్రాబ్ద్క్లను గో
క్ల బ
ప్ ల్ స్థటీా మారా డానికి
• ఇద్ధ మ్యడు కారిడార ప్లో మొతంిం 72 కి.మీ.ల
త్లింాణ వ్రతభుతవ ిం వ్రరరింభిించిన కొనిి చరయ లు
దూరానిి కవర్ చేస్ంింద్ధ.
వ్రకిింద్ ఇవవ బడాియి:
• వ్రటాఫిక్ సమసయ లను తరిషక రిించడిం.
• హైద్రాబ్ద్క్లలోని అనిి జోన్క్లలు ఒకే మాసర్
్ క్లరప్న్
– మెరుగైన తరిరలన వ్రతణాళిక ద్ధశా అడుగు. • వ్రరజెక్ ్ నగరింలోని రత వ్రరింత్పలను
పునరు వజీ ట
ి ింతజేయడిం లక్షయ ింా ప ్ుింద్ధ.
నగర మౌలిక సదురయాలను మెరుగుతరచడింలో
భాగింా హైద్రాబ్ద్ మెవ్రోరలిటన్ రీజియన్ • హైద్రాబ్ద్ నగరానిి వ్రతజలు అనుకూలమైన
(HMR) యొకక మొతంిం ఐదు నోటిఫైడ్ మాక్లసర్ ్ క్లరప్న్క్లలు వ్రీన్ స్థటీా రీడిజైన్ చేయడిం మరియు
మరియు జోనిిం్ నిబింధనలను సేా ష్యల్ హైద్రాబ్ద్క్లను ాయ రర మరియు పట్బడులు
టెకాి లజీని ఉతయోగించి ఒకే మాసర్ ్ క్లరప్న్క్లా చేరేా వ్రతధాన గమయ సాథనింా మారా డిం.
వ్రతవ్రకియలో వ్రతభుతవ ిం ఉింద్ధ. ఇద్ధ మెరుగైన వ్రతణాళిక
• సేఫ్ క్లగోబ
ప్ ల్ స్థటీ నేరాలను నిరోధించడిం ద్వవ రా
మరియు తరిరలన వ్రతయోజనింలో
పౌరుల భవ్రద్త మరియు భవ్రద్తను మెరుగుతరచడిం
సహాయతడుతుింద్ధ.
వలప్ దేశీయ మరియు వదేశీ పట్బడిద్వరుల నుిండి
• ఇనఫ రేమ ష్న టెకాి లజీ పెటుీబడి ప్రంత్ం నగరింలో పట్బడులు పరుగుత్పయి.

పట్బడులు మరియు ఉరధకి అధక సింభావయ త • వ్రతస్ంత సింవతస రింలో హైద్రాబ్ద్ మరియు
హైద్రాబ్ద్ మరియు చుట్తకక ల ఇనె రేూ షన్ సైబరాబ్ద్ ోల్లస్ల సౌకరాయ లను
టెకాి లజీ ఇన్ఫవ స్టమెింట్
క్ల్ రీజియన్ (ITIR) ఏరాా టు మెరుగుతరచడానికి త్లింాణ వ్రతభుతవ ిం ారి
కేింవ్రద్ వ్రతభుతవ ిం అనుమతిని అింద్ధించిింద్ధ. వయ యానిి పించిింద్ధ.

• ITIR వ్రరింత్పలు గచిా ౌలి మరియు మాద్వపూర్, • వ్రతభుతవ ిం కొనుగోలు చేస్థన ఆధునీకరిించిన
హైద్రాబ్ద్ ఎయిర్క్లోర్ ్ డెవలప్క్లమెింట్ అథారిటీ ాహన్నలు నగరింలో 24 గింటలరట నిఘా
(HADA) వ్రరింత్పలతో సహా సైబరాబ్ద్ ఉించుత్పయి.
డెవలప్క్లమెింట్ అథారిటీ (CDA) వ్రరింత్పలను కవర్
• అలాే పౌరులు మరిింత భవ్రద్త కలిా ించేిందుు
చేస్ంింద్ధ.
వ్రతభుతవ ిం CCTV వ్రరజెక్ను
్క్ల వ్రరరింభిించిింద్ధ. దీని
• పట్బడులను ఆకరి షించడానికి త్లింాణ కిింద్ లక్ష CCTV క్వమెరాలను వ్రతతిరద్ధత కమాిండ్
వ్రతభుతవ ిం ITIR వ్రకిింద్ రలస్త క్లసాథయిలో మరియు కింవ్రోల్ సింటర్క్లు అనుసింధానిం
వ్రతయోజన్నలు మరియు వ్రోత్పస హకాలను చేయడానికి వయ వసాథపిించడానికి వ్రతణాళిక
అింద్ధించిింద్ధ. వీటిలో ఇవ ఉన్ని యి: చేయబడిింద్ధ.
జోనిిం్ నిబింధనల నుిండి మినహాయిింపు, 25. కరబ న ఉదాగర్యలను త్గ గంచడంలో స్థసినిరమైన
నగ్ర్యలను ్ృషింీ చడం మరియు
మారిా డి ఛారీ ిల నుిండి మినహాయిింపు,
నిరవ హంచడం కీలకం. స్థసినిరమైన నగ్ర్యలను
వేగవింతమైన ఆమోద్ిం మరియు చటబ ్ ద్మై
ి న ్ృషిం ీ చడం మరియు నిరవ హంచడం కో్ం
అనుమతుల కోసిం అగి మాతక సేా చ ిం ట ్ తెలంగాణ ప్పభుత్వ కారయ ప్కమాలను
వివరించండి.
App: Mana La Excellence Ph: 7207955032(Offline)/ 7207955034 (Online) 7207955035 (Test Series)
Mana La Excellence Group 1 Mains Practice Questions

పరిచయం: భారతదేశింలో కరబ న ఉద్వగరాలు • అిందువలప్ క్లస్థర

థ మైన నగరాలను సృష్ిం ్ చడిం
సింబింధించిన వ్రతస్ంత గణాింకాలను ేర్క నిండి. మరియు నిరవ హించడిం అనేద్ధ భవషయ తుంలో కారబ న్
ఉద్వగరాలను తగ గించడానికి మరియు భూమి
అంశం: క్లస్థర
థ మైన నగరాలను సృష్ిం్ చడిం మరియు
వేడెకక డానిి తరిమితిం చేయడానికి క్తలకిం.
నిరవ హించడిం కోసిం త్లింాణ వ్రతభుతవ
కారయ వ్రకమాలను ేర్క నిండి. క్లస్థర
థ మైన నగరాలను సృష్ిం ్ చడిం మరియు
నిరవ హించడిం కోసిం త్లింాణ వ్రతభుతవ
ముగంపు: -
కారయ వ్రకమాలు వ్రకిింద్ధ వధింా ఉన్ని యి:
• రోడుి రదీని ద తగ గించడానికి సాూ ర్ ్ వ్రటాఫిక్
వ్యయ హాత్మ క నాలా అభివృదిధ కారయ ప్కమం: -
టనేజక్లమెింట్ స్థసమ
్ లనుక్ల ఉతయోగించడిం
మరియు ఆన్-డిమాిండ్ సేవలు తటణ్ • ఒక నివేద్ధక వ్రతకారిం త్లింాణలో గత రెిండు
చలనశీలతను మెరుగుతరు యి. సాం ద్శ్యబ్దలలో అతయ ధకింా 24 గింటల వర షరతిం
నమోద్య్యయ ఐదు రోజులలో న్నలుగు.
• త్లింాణ ఐటి-హబక్లలు మరియు సాింకేతిక
నిపుణులు తటణ ్ అనుభానిి మెరుగుతరచడానికి • భవషయ తుంలో వరద్ల సింభావయ తను తగ గించడానికి
సాింకేతికతలను అమలు చేయడింలో రాడ్రషిం
్ లోని తటణ
్ వ్రరింత్పలలో డ్రైనేజీ మౌలిక
మార గద్రి ులుా వయ వహరిించడానికి బ్ా సదురయాలను వసంరిించడిం మరియు
సరిోత్పరు. మెరుగుతరచడిం చాలా అవసరిం.

• సమిూ ళిత తటణీ ్ కరణ కోసిం తటణ ్ అభివృద్ధి • తుఫాను నీటి రరుద్ల వయ వసలు
థ భవషయ తుంలో
యొకక పౌర-కేింవ్రదీకృత ద్ృష్ ్ తతా నిసరి. అవరతింలో ఆశించిన మారుా లు అనుగుణింా
రూపొింద్ధించబడాలి.
విష్యము: -
• అిందుకే వ్రతభుతవ ిం హైద్రాబ్ద్క్లలో వ్యయ హాతూ క
• 2020లో తటణ ్ వ్రరింత్పలు మరియు శీతోషస్థ
ణ తి
థ
న్నలా అభివృద్ధి కారయ వ్రకమానిి (SNDP) చేతటిిం
్ ద్ధ.
మారుా పై వ్రతభుతవ ిం తన మొద్టి అించన్నను
వ్రతచురిించిింద్ధ ాత్పవరణ మారుా మరియు • భవషయ తుంలో అసాధారణ వర షరతిం వరద్లు
భారతదేశ్యనికి ద్వని సాధయ మైన తరిణామాలు. ద్వరితీయుిండా నగర డ్రైనేజీ వయ వసల
థ ను
మెరుగుతరచడిం లక్షయ ిం.
• ఇద్ధ 1901 మరియు 2018 మధయ భారతదేశ సగట
ఉష్ణణవ్రగత ద్వద్వపు 0.7C పరిగింద్ధ. ప్ీన బడీట్

• 2040 మరియు 2070 మధయ ఉతరితల ఉష్ణణవ్రగత 2 • వ్రతభుతవ ిం చురుక్సన చరయ లను చేతటిిం
్ ద్ధ.
నుిండి 3C వరు పరుగుతుింద్ధ.
• 2020 నుిండి రాడ్రషిం ్ లోని అనిి ULBలు తమ
• అిందుచేత 21వ శత్పబిం ద చివరి న్నటికి బడెట్ క్ల 10%ని ‘వ్రీన్ బడెట్
ి లో ి ’కి కేటాయిించాయి.
భారతదేశింలో ఉష్ణణవ్రగత ద్వద్వపు 4.4C.
• 'వ్రీన్ బడెట్ ి ' యొకక లక్షయ ిం తటణ ్ అడవులు
• తుక వ వర షరతిం, ఎుక వ కరువులు మరియు మరియు తటణ ్ వ్రరింత్పలోప్ వ్రీన్ కవర్ అభివృద్ధని
ి
పరుగుతుని సమువ్రద్ మటా్లు ాత్పవరణ వ్రరధానయ త్ప వ్రరతితద్ధకన తరిషక రిించడిం.
మారుా ల యొకక సాధయ మైన తరిణామాలు.
• ఇద్ధ నరస రీలు మరియు క్లరప్ింటేషనను ప్ ఏరాా ట
• ాత్పవరణ మారుా అనేద్ధ వ్రతతించాయ తం సాలు చేయడిం మరియు త ణ ట ్ లో
వ్రరింత్ప ప్ అవాహన
అయితే ాత్పవరణ మారుా లను ఎదురోక వడింలో కారయ వ్రకమాలను నిరవ హించడిం ద్వవ రా
వ్రతతించాయ తంింా తటణ
్ వ్రరింత్పలు ముఖ్య మైన జరుగుతుింద్ధ.
రవ్రత ోష్సాంయి.
• వ్రీన్ బడెట్
ి లో
క్ల ఎుక వ భాగిం (47%) కాలనీ
• వ్రతతించ కారబ న్ డయాక్సస డ్ ఉద్వగరాలలో 75% పైా రరుక లను అభివృద్ధి చేయడానికి
నగరాలోప్నే ఉతా ని మవుతుింద్ని అించన్న కేటాయిించబడిింద్ధ. తరావ త స్థటీ రరుక ల
వేయబడిింద్ధ. నిరవ హణ (44%).

App: Mana La Excellence Ph: 7207955032(Offline)/ 7207955034 (Online) 7207955035 (Test Series)
Mana La Excellence Group 1 Mains Practice Questions

• తబక్ ప్ రరుక ల అభివృద్ధి మరియు నిరవ హణ అనేక • రాడ్రష ్ ఏరాా ట సమయింలో వ్రేటర్ హైద్రాబ్ద్
వ్రతయోజన్నలు ఉతయోగతడుతుింద్ధ. ఇద్ధ మునిస తల్ కార్ా రేషన్ తరిధలోని వ్రరింతింలో 33
నిాస్థతులు ముఖ్య ింా పిలల
ప్ ు వనోద్ ఆోటటిక్ వెద్ర్ క్లసేష
్ నుప్ (AWS) ఉన్ని యి.
వ్రతదేశ్యలను అింద్ధస్ంింద్ధ మరియు నగరిం యొకక
• హైద్రాబ్ద్క్లలో వరద్ అించన్న కోసిం ముింద్స్ం
తచా ద్న్ననిి పించుతుింద్ధ.
హెచా రిక వయ వస థ యొకక ఖ్చిా తతవ ిం మరియు
తెలంగాణ ర్యస్తష్ీ హీట్స్థవేవ్ యాక్షన స్థరడన: - సామరాథయ నిి మెరుగుతరచడానికి GHMC వ్రరింతింలో
99 కొతం ఆోటటిక్ వెద్ర్ క్లసేష ్ న్క్లలను (AWS)
• వేడి తరింాలు రాడ్రషిం ్ లోని వ్రతజలు మరియు
ఏరాా ట చేశ్యరు.
జింతువుల ఆరోాయ నిి వ్రతతికూలింా వ్రతభావతిం
చేసే "నిశి బ ద వతతుం" వలె తని చేసాంయి. • త్లింాణలో AWS యొకక సా షత ్ మెరుగుతడిింద్ధ
మరియు అవ వర షరతిం, ఉష్ణణవ్రగత, తేమ, ాలి ద్ధశ
• ఒక నివేద్ధక వ్రతకారిం త్లింాణలోని 589
మరియు ాలి వేగింపై గింటు డేటాను అింద్ధసాంయి.
మిండలాలోప్ 568 మిండలాలు వేడిాలులు
గురయ్యయ అవకాశిం ఉింద్ధ. • ఈ సే ్ న ప్ నుిండి డేటా GSM సాింకేతికత ద్వవ రా
క్ల ష
వ్రతధాన సరవ ర్క్లు బద్ధల్ల చేయబడుతుింద్ధ.
• అిందువలప్ రాడ్రషిం ్ లో వేడిాలులు ఏరా డినపుా డు
శ్యఖ్లు తమ రవ్రతలను మరియు తనితీరును ఎలా • న్నణయ త నియింవ్రతణ తరావ త వతతుం నిరవ హణ
మారుా కోాలో మాక్లర గనిరే దశిం చేసేిందుు రాడ్రష ్ కోసిం సకాలింలో నిర ణయాలు తీస్కోవడానికి ఈ
హీట్క్లవేవ్ యాక్షన్ క్లరప్న్క్లను త్లింాణ నిరవ హస్ంింద్ధ. డేటాను ఉతయోగించే వవధ వనియోగద్వరులు
నిజ-సమయ డేటా మరియు ఉతా తుంలు తింపిణీ
• హీట్క్లవేవ్క్లల భారానిి నిరాూ ణ కారిూ ులు, పిలలు
ప్ ,
చేయబడత్పయి.
మహళలు, వీధ ాయ రరులు మరియు ేద్లు
మరియు అటడు ్ గున ఉని ారు అసమానింా 26. పట్ీణ ప్రంతాలోడ మౌల్సక ్దురయాలను
భరిస్ంన్ని రని వ్రతణాళిక గురి ంస్ంింద్ధ మరియు నిరిమ ంచడానికి మరియు నిరవ హంచడానికి
సాధారణింా పౌరులింద్రిపై మరియు ఈ బలహీన తెలంగాణ ప్పభుత్వ పెటుీబడులను
సమ్యహాలపై వేడి తరింాల వ్రతభాానిి పేర్పక నండి.
తగ గించడానికి చరయ లను స్తచిస్ంింద్ధ.
పరిచయం: తటణ ్ మౌలిక సదురయాలలో
వ్రతతేయ కింా ఇద్ధ స్తచిస్ంింద్ధ: పట్బడుల వ్రరముఖ్య తను ేర్క నిండి.

పీక్ అవర్స క్లను నిారిించడానికి వ్రతధాన నగరాలోప్ అంశం: తటణ ్ వ్రరింత్పలోప్ మౌలిక సదురయాలను
తని గింటలను మారా డిం, నిరిూ ించడానికి మరియు నిరవ హించడానికి
త్లింాణ వ్రతభుతవ పట్బడులను ేర్క నిండి.
వేడి తరింాలను ఎలా ఎదురోక ాలనే ద్వనిపై
సమాచారానిి తింపిణీ చేయడిం, ముగంపు:

తశువులు షెలర్ ్ సౌకరాయ లు కలిా ించడిం, వ్రతధాన • త్లింాణలో తటణా

్ భివృద్ధి భవషయ తుం
బసా్ప్క్లలలో ఆరోగయ బృింద్వలను నియమిించడిం, అవకాశ్యలతో నిిండి ఉింద్ధ. కొతం సాింకేతికతలు
మరియు మరియు వధాన వ్రతతిరద్నలతో వ్రతయోాలు
చేయడానికి సరన తరాయ వరణ వయ వసను థ కలిగ ఉింద్ధ.
పీక్ అవర్స క్లను నిారిించడానికి లోడ్ షెడిిం
ి ్క్లని
రీషెడ్యయ ల్ చేయడిం. • తటణ ్ అభివృద్ధి యొకక పౌర-కేింవ్రదీకృత ద్ృష్ ్
సమిూ ళిత తటణీ
్ కరణ కోసిం.
వరద్ అంచనా కో్ం ముంద్స్ర హెచచ రిక
వయ వ్ని: - విష్యము: -

• జాతీయ తరయ వేక్షణ న్ఫట్క్లవర్క క్లల నుిండి • 2022 న్నటికి త్లింాణ జన్నభాలో 37% పైా తటణ
్
సమాచారిం క్లసాథనిక అధకారులు ముఖ్య ింా తటణ ్ వ్రరింత్పలోప్ నివస్థస్ంన్ని రు.
వ్రరింత్పలలో క్లసాథనిక క్లసాథయిలో వరద్ వ్రతమాద్వనిి
అించన్న వేయడానికి తరచుా సరిోదు.

App: Mana La Excellence Ph: 7207955032(Offline)/ 7207955034 (Online) 7207955035 (Test Series)
Mana La Excellence Group 1 Mains Practice Questions

• 2027 న్నటికి త్లింాణలోని ఎుక వ మింద్ధ భూభాానిి 24% నుిండి 33%కి పించడానికి వ్రతభుతవ
నిాస్థతులు వ్రామీణ వ్రరింత్పల కింటే ద్వని తటణ
్ వధానిం.
వ్రరింత్పలోప్ నివస్థస్ంన్ని రు.
• ఈ తథకిం కిింద్ ULBలు నరస రీలు మరియు
• అవసాథతనలో పట్బడులు తటణ
్ అభివృద్ధలో
ి పొడవైన మొకక లను ఏరాా ట చేశ్యయి.
ముఖ్య మైన భాగిం.
• ారు మొకక లతో తటణ ్ వ్రతకృతి వన్నలను (వ్రటీ
• ఈ పట్బడులు తటణ ్ ఆరి థక కారయ కలారల రరుక లు) కూడా అభివృద్ధి చేశ్యరు.
ఉత్పా ద్కతను పించుత్పయి.
• అద్నింా రోడుి వెింబడి మల్ల-్ లేయర్ అవెనూయ
తటణ ్ వ్రరింతింలో మౌలిక సదురయాలను క్లరప్ింటేషన్ చేయడానికి కూడా నిధులు
నిరిూ ించడానికి మరియు నిరవ హించడానికి ఉతయోగించబడాియి.
ట
త్లింాణ వ్రతభుతవ ప ్బడులు వ్రకిింద్ధ వధింా
• TKHH కిింద్ జోడిించబడిన కొతం మొకక లు
ఉన్ని యి
వ్రకమానుగతింా నీరు కారిోత్పయి. కలుపు
పట్ీణ ప్పగ్తి: - తీయబడత్పయి మరియు లక్షయ మనుగడ రేట 90%
ఉిండేలా నిరవ హించబడత్పయి.
• తటణ ్ జన్నభాు మెరుగైన జీవన వ్రతమాణాలు,
తటణ ్ వ్రరింత్పలను తరిశువ్రభింా మరియు తచా ా • చివరా యుటిలిటీ ఇన్క్లవ్రఫాడ్రసక
్ ా ర్క్లను అభివృద్ధి
మారా డానికి మరియు తటణ ్ వ్రతజలు వసంృతింా చేయడానికి నిధులు ఉతయోగించబడాియి.
మెరుగైన సేవలను అింద్ధించడానికి బలమైన
• ఇిందులో ఓపన్ జిమక్లలు, డ్రస్తట్
్ వెిండిిం్ జోన్క్లలలో
పున్నద్ధని అింద్ధించడానికి ఇద్ధ 2020లో
షెడ్క్లలు, జింతు సింరక్షణ ఆవ్రశయాలు, వైుింఠ
వ్రరరింభిించబడిింద్ధ.
ధామములు మరియు ఇింటివ్రేటెడ్ వెజ మరియు
• ఇద్ధ మ్యడు ద్శలోప్ అమలు చేయబడిింద్ధ న్నన్ వెజ మారెక ట్క్లల (IVNMCలు) నిరాూ ణిం
ఉన్ని యి.
ఇిందులో మొద్టిద్ధ అరబ న్ యుటిలిటీ
ఇన్క్లవ్రఫాడ్రసక్ ా ర్క్లను అభివృద్ధి చేయడింపై ద్ృష్ ్ • మింవ్రతితవ శ్యఖ్ నిరవ హించిన సఫాయిమివ్రత స్రక్ష
పటిిం ్ ద్ధ. ఛాలెింజక్లలో త్లింాణ అనిి రాడ్రర్లలో రెిండవ
క్లసాథనింలో నిలిచినిందున ఈ తథకిం కిింద్ చేస్థన
రెిండవద్ధ రరిశుధయ ిం మరియు
వ్రతయత్పి లు ఫలిించాయి.
అరబ న్ యుటిలిటీ ఇన్క్లవ్రఫాడ్రసక
్ ా ర్ మరియు
తెలంగాణ ర్యస్తష్ీ రవన నిర్యమ ణ అనుమతి
శ్యనిటేషన్ రెిండిింటిలోనూ మ్యడవద్ధ.
మరియు రవ య-ధృవీకరణ వయ వ్ని (TS-bPASS):
• ULBల ద్వవ రా పౌర-కేింవ్రదీకృత సేా డెలివరీ
• కొతం భవన్నల అభివృద్ధలో ి తరిరలన్నతరమైన
యొకక లక్షయ లను చేరుకోవడానికి మౌలిక
భారాలను తగ గించడానికి వ్రతభుతవ నిబద్త
ి .
సదురయాల అింతరాలను తరిషక రిించడానికి ఈ
తథకిం నిధులు ఉతయోగించబడాియి. • 2020లో భవన్నల లేఅవుట్క్లలను ఆమోద్ధించడానికి
వ్రతభుతవ ిం TS-bPASSని వ్రతవేశపటిిం
్ ద్ధ.
• తరిశువ్రభత మరియు వయ రాథల నిరవ హణ, తబక్ ప్
టాయిలెటప్ ఏరాా ట, ఉద్వయ నవన్నలు, మారెక ట్క్లలు, • ఈ వ్రతవ్రకియ పూరి ంా ఆన్క్లలైన్ సేవలను
సూ శ్యన ాటికలు మరియు జింతు ఆవ్రశయాలు వింటి అింద్ధించడింలో దేశింలోనే మొద్టిద్ధ.
బహరింగ వ్రతదేశ్యల రూతకలా న మరియు తటణ ్
వ్రరింత్పలను తచా ద్నింా మారేా ద్ధశా కృష్ • ఇద్ధ బలిింి ్ డిజైన ప్ ఆమోద్వనిి వేగవింతిం చేసే
చేయడిం వ్రతధాన తని రింాలు. స్థింగల్ వింో స్థసమ్ .

• త్లింాణు హరితహారిం (TKHH) లక్షయ లను • డెవలప్క్లమెింట్ తరిూ షన్ టనేజక్లమెింట్ స్థసమ
్
చేరుకోవడానికి ULBలు ఈ నిధులను (DPMS) క్లసాథనింలో TS-bPASS తీస్ురాబడిింద్ధ.
ఉతయోగించుున్ని యి.అరబ న్ ఫారెడ్రస్తని
్
మెరుగుతరచడానికి మరియు త్లింాణలో అటవీ
App: Mana La Excellence Ph: 7207955032(Offline)/ 7207955034 (Online) 7207955035 (Test Series)
Mana La Excellence Group 1 Mains Practice Questions

• కొతం నిబింధనలు వ్రరిండ్ క్లలప్ర్ మరియు వ్రరిండ్ క్లతస్ట

ప్ వవధ నిరాూ ణేతర వ్రతయోజన్నల కోసిం
వన్ క్లలప్ర్ రెస్థడెనియ
ష ల్ బలిిం
ి ్క్లలు బలిిం
ి ్ తరిూ షన్ ఉతయోగించబడుతున్ని యి.
పొింద్వలస్థన అవసరానిి తొలగించాయి.
• త్లింాణా వ్రతతిరోజూ 7,000 MT వయ రాథలను ఉతా తిం
• ఇద్ధ లాయ ిండ్ యూజ సరి ్ఫిక్వటప్ మరియు లాయ ిండ్ చేస్ంింద్ని గురి ంించి, త్లింాణ రాడ్రష ్ వయ వసాయ
కనవ ర షన్ సరి ్ఫిక్వటప్ వ్రరసస్థిం్ కోసిం కూడా తరివ్రశమల అభివృద్ధి సింస థ లిమిటెడ్ (TS AGROS)
అింద్ధస్ంింద్ధ. త్లింాణ నేలల సారానిి మెరుగుతరచడానికి
ఎరువుా ఉతయోగించే స్థటీ కింోస్ట ్ సరఫరా కోసిం
ఆసి ర పనుి మినహాయింపు: -
ఒక అవాహన ఒతా ింద్వనిి ుదురుా ుింద్ధ.
• COVID-19 ఆరి థక వయ యాలను గురి ంించిన వ్రతభుతవ ిం
• TS AGROS ద్వవ రానే స్థటీ కింోస్ట ్ సరఫరా
వ్రతధాన తటణ ్ కేింవ్రద్వలోప్ని వ్రతజలపై భారానిి
చేయాలని వ్రతభుతవ ిం అనిి ఎరువుల కింపనీలను
గ
త గించేిందుు ఆస్థం తనుి పై సడలిింపును
ఆదేశించిింద్ధ.
అింద్ధించిింద్ధ.
ఇంటిప్ేటెడ్ మారెక టుడ: -
వైకుంఠధామములు:
• యుఎల్క్లబలలోని మౌలిక సదురయాల లోరలను
• రరిక ిం్, టాయిలెటప్, రెయిన్ ాటర్ హారెవ స్థిం ్ ్
తరిషక రిించడానికి వ్రతభుతవ ిం మొతంిం 142
నిరాూ ణాలు, లైటిిం్, వ్రీనరీ మరియు CCTV క్వమెరాలు
యుఎల్క్లబలలో ఇింటివ్రేటెడ్ వెజ మరియు న్నన్
వింటి మౌలిక సదురయాలను కలిా ించడిం ద్వవ రా
వెజ మారెక ట్క్లలను నిరిూ ించడానికి రూ.500 కోటను
ప్
265 శూ శ్యన ాటికలు అభివృద్ధి చేయబడాియి.
కేటాయిించిింద్ధ.
వినూత్ి వయ ర్యనిల నిరవ హణ పద్తు
ధ లు: -
• 5 ULBలు ఇతా టికే ఈ మారెక ట్క్లలను నిరిూ ించా
• తటణ ్ తలపుప్ వ్రరింత్పలు మరియు తరాయ వరణ మరో 6 ULBలలో తని జరుగుతోింద్ధ.
వయ వస థపై వయ రాథల భారానిి తగ గించడానికి, సమసయ ను
• మిగలిన ULBలలో నిరాూ ణిం కోసిం క్లసలా
థ లు
తరిషక రిించడానికి వ్రతభుతవ ిం వనూతి చరయ లను
గురి ంించబడాియి.
అనుసరిించిింద్ధ.
27. పట్ణీ అవానిపనలో నీటి ్రలర్య మరియు
• త్లింాణ వ్రతభుతవ ిం జవహర్క్లనగర్క్లలో ద్క్షిణ
రరిశుధయ ం ప్పధాన భాగాలు. తెలంగాణలో నీటి
భారతదేశింలోనే అతిపద్ద వేస్ట-్ ట-ఎనరీ ి (WtE)
్రలర్య మరియు రరిశుధయ ం కో్ం ప్పభుత్వ
క్లరప్ింట్క్లను వ్రరరింభిించిింద్ధ.
కారయ ప్కమాలను పేర్పక నండి.
• హైద్రాబ్ద్క్లలోని మునిస్థతల్ ఘన వయ రాథల నుిండి
పరిచయం: త్లింాణలో నీటి సరఫరా మరియు
63 మెాాటప్ వదుయ త్క్లను ఉతా తిం చేయడిం లక్షయ ిం.
రరిశుధయ ిం యొకక వ్రరముఖ్య తను ేర్క నిండి.
• ఇద్ధ వ్రతతి రోజు 1,200 టనుి ల వయ రాథలను
అంశం: త్లింాణలో నీటి సరఫరా మరియు
వనియోగస్ంింద్ని అించన్న.
రరిశుధయ ిం అిందుబ్టలోకి తీస్ురావడానికి
• దుిండిగల్క్లలో మరో 15 మెాాటప్ వేస్ట-్ ట ఎనరీ ి వ్రతభుతవ చొరవలను ేర్క నిండి.
క్లరప్ింట్క్లను ఏరాా ట చేయబోతున్ని రు.
ముగంపు:
• WtE క్లరప్ింట్ లాయ ిండ్క్లఫిల్క్లపై ఒతిండిని తగ గించగలదు.
సమనవ య సమసయ లు, నిధుల సమసయ లను
ఆ వ్రరింతింలో దురావ సనను తగస్ం గ ింద్ధ మరియు
తరిషక రిించాలి. రరిశుధయ ిం మరియు నీటి మౌలిక
నేల, నీటి కాలురయ నిి నిరోధించగలదు.
సదురయాల వసంరణ ముిందుు మార గిం.
• ఫతులాప్గూడలోని ర క్ల ప్ ింట్ ద్క్షిణ భారతదేశింలోనే
విష్యము:
ద్
అతిప ద నిరాూ ణిం మరియు కూలిా వేత (కాయ ిండ్ D)
రీసైకిిం్
ప్ సౌకరాయ లలో ఒకటి. నీటి ్రలర్య మరియు రరిశుధయ ం

• ఈ సౌకరాయ ల నుిండి కాయ ిండ్ D వయ రాథలు • మానాభివృద్ధకి ి మరియు ఆరి థక వృద్ధకి

ి నీటి
ఫుట్క్లరత్క్లలు, రోడ్ సబ-బేస్టక్లలను సృష్ిం
్ చడిం వింటి వ్రరతయ త క్తలకిం.
App: Mana La Excellence Ph: 7207955032(Offline)/ 7207955034 (Online) 7207955035 (Test Series)
Mana La Excellence Group 1 Mains Practice Questions

• రాడ్రషిం
్ ఏరా డినతా టి నుిండి నీటి వనరులను • మింవ్రతితవ శ్యఖ్ వ్రతకారిం స్థ
క్ల ర
థ మైన ఉతరితల
బలోేతిం చేయడిం రాడ్రష ్ వధాన వ్రరధానయ త. వనరుల ద్వవ రా అనిి వ్రామీణ ఆాసాలలో 100%
ఫింక్షనల్ హౌస్టక్లహోల్ి టాయ ప్ కన్ఫక్షన్క్లల (FHTC)
• వయ వసాయానికి సకాలింలో నీరు, గృహాలు
కవరేజీని సాధించిన దేశింలోని మొద్టి రాడ్రర్లలో
త్పగునీరు మరియు రరివ్రశ్యమిక రింానికి తగన నీటి
త్లింాణ ఒకటి.
సరఫరాపై వ్రతభుతవ ిం ద్ృష్ ్ సారిస్ంింద్ధ.
్వ చఛ భారత్ మిష్నస్థకు అనుగుణంగా ్వ చఛ
• ఆరోగయ ిం, తరాయ వరణిం మరియు భవ్రద్తపై ద్వని
తెలంగాణ
బహుళ చిుక లను ఇచిా న నీటి సరఫరా ఎింత
ముఖ్య మైనదో రరిశుద్యి సేవలు కూడా అింతే • వ్రామీణ వ్రరింత్పలోప్ తరిశువ్రభత మరియు సాధారణ
ముఖ్య మైనవ. జీవన వ్రతమాణాలను మెరుగుతరిచే లక్షయ ింతో భారత
వ్రతభుతవ ిం 2014లో సవ చఛ భారత్ మిషన్క్లను
• త్లింాణ వ్రతభుతవ ిం తలె ప్ వ్రతగతి మరియు తటణ
్
వ్రరరింభిించిింద్ధ.
ద్
వ్రతగతి రరిశు యి భాాల ద్వవ రా రరిశుధాయ నిి
వ్రరధానయ త్ప వ్రరింతింా తరిగణిస్ంింద్ధ. • 2014లో త్లింాణలో రరిశుధయ ిం 27.32% మావ్రతట.
ఆ తరావ త ఐదేళ ప్లో త్లింాణ బహరింగ
• సవ చఛ భారత్ మిషన్క్లు అనుగుణింా వ్రతభుతవ ిం
మలవసర ిన రహత (ఓడీఎఫ్)ా వ్రతకటిించిింద్ధ.
సవ చఛ త్లింాణను కూడా అమలు చేస్ంింద్ధ.
• స్థద్ధదేట, పద్త
ద లిప్ జిలాప్లు ‘దేశింలో ఉతంమ
• మిషన్ భీరథ ద్వవ రా వ్రామీణ ఆాసాలు మరియు
జిలాప్లు అారుి లభిించిింద్ధ.
తటణ ్ సా
క్ల థ నిక సింసలు
థ , రఠశ్యలలు, అింగన్క్లాడీ
కేింవ్రద్వలు మరియు ఇతర వ్రతభుతవ సింసల థ ు శుద్ధి • గింద్గ ముక్ ం భారత్ కారయ వ్రకమిం కిింద్ త్లింాణ
చేయబడిన ఉతరితల నీరు అింద్ధించబడుతుింద్ధ. గరిష ్ ‘వ్రశమద్వన్ (వ్రతయతి ిం)లో 1వ సా క్ల థ న్ననిి
సాధించిింద్ధ.
• త్లింాణ అనిి వ్రామీణ ఆాసాలలో ఫింక్షనల్
హౌస్టక్లహోల్ి టాయ ప్ కన్ఫక్షన్క్లల (FHTC) 100% కవరేజీని • రాడ్రషిం్ లోని SBM-G ఇపుా డు మిషన్ ద్వవ రా
సాధించిింద్ధ. సాధించిన ఫలిత్పలను నిలబెట్కోవడిం మరియు
వ్రామీణ వ్రరింత్పల సమవ్రగ పురోగతి మరియు
మిష్న రీరథ్:
వ్రశేయస్స కోసిం రాడ్రష ్ క్లఫాప్్క్లష్ప్ వ్రోవ్రామ అయిన తలె ప్
• మిషన్ భీరథ అనేద్ధ మొతంిం రాడ్రర్నికి వ్రతగతికి అనుగుణింా ఘన మరియు వ్రద్వ వయ రాథలను
స్రక్షితమైన, తగనింత, క్లస్థర
థ మైన మరియు శుద్ధి నిరవ హించడిం ద్వవ రా రరిశుద్యి నిచెా నను
చేయబడిన త్పగునీటిని అింద్ధించడానికి త్లింాణ ష్
అధరోహించడింపై ద్ృ ్ సారిించిింద్ధ.
వ్రతభుతవ ిం యొకక వ్రతధాన కారయ వ్రకమిం (వ్రతతేయ క నీటి
• త్లింాణ వ్రతభుతవ ిం SBM ేజ II కిింద్ జిలాప్
సరఫరా వయ వస థ ఇతా టికే తనిచేస్ంని హైద్రాబ్ద్
తరిరలనలు మరియు తించాయత్ రాజ సింసల థ తో
తటణ ్ సముద్వయిం మినహా).
కూడిన ఒక బలమైన మరియు సమవ్రగ ODF త క్ల ప్స్ట
• ఇద్ధ ఫింక్షనల్ టాయ ప్ కన్ఫక్షన ప్ ద్వవ రా అనిి వ్రామీణ ద్ధ
వ్యయ హానిి అభివృ ి చేస్థింద్ధ.
నిాసాలు ఉతరితల-శుద్ధి చేస్థన నీటిని సరఫరా
ODF స్థపస్ట
డ వ్యయ హం
చేస్ంింద్ధ.
• ODF ససన ై ్ బలిటీ (ODF-S), సాలిడ్ అిండ్ లికివ డ్
• మరోవైపు తటణ ్ క్లసాథనిక సింసలు
థ (ULBలు)
వేస్ట ్ టనేజక్లమెింట్ (SLWM) మరియు వజిబుల్
పద్మొ
ద తంింలో నీటి సరఫరాను పొిందుత్పయి.
క్లక్తనీ ప్ స్ట (VC) ODF క్లతస్ట
ప్ న్ఫ ప్ క్లలో క్తలకమైన భాాలు.
• వ్రరజెక్ ్ మొతంిం నీటిలో 10% రరివ్రశ్యమిక
• వ్రామీణ వరాగలలో ఈ కారయ కలారలు అవసరమైన
అవసరాలను తీరా డానికి కేటాయిించబడుతుింద్ధ.
అనుభూతిని కలిగించడానికి ODF-S మరియు SLWM
• అింతేకాుిండా ఇతర వ్రతభుతవ సింసల థ తోరట కోసిం ఇనె రేూ షన్, ఎడుయ కేషన్ అిండ్
రఠశ్యలలు మరియు అింగన్క్లాడీ కేింవ్రద్వలు ఈ కమ్యయ నికేషన్స (IEC) జోకాయ ల యొకక ముఖ్య మైన
వ్రరజెక్ ్ కిింద్ ఫింక్షనల్ ుళాయి కన్ఫక్షన్క్లలు రవ్రతను త్లింాణ వ్రతభుతవ ిం గురి ంించిింద్ధ.
అింద్ధించబడాియి.
App: Mana La Excellence Ph: 7207955032(Offline)/ 7207955034 (Online) 7207955035 (Test Series)
Mana La Excellence Group 1 Mains Practice Questions

28. తెలంగాణలో ఇంధన రంగ్ం స్థసినితిని • వ్రతభుతవ ిం యొకక నిరింతర మరియు

పేర్పక నండి. వ్రకమబద్మైి న జోకాయ లతో రాడ్రషిం
్ లో వదుయ త్ రింగిం
మిగులుా మారిింద్ధ.
పరిచయం: ఏ రాడ్రర్నిక్సన్న ఇింధన రింగ
వ్రరముఖ్య తను ేర్క నిండి. • అనిి రింాలలో (గృహ, వయ వసాయిం మరియు
తరివ్రశమలు) వనియోగద్వరులింద్రూ ఇపుా డు
అంశం: త్లింాణలో ఇింధన రింగిం వ్రతస్ంత క్లస్థతి
థ ని
నిరింతర వదుయ త్ సరఫరాను పొిందుతున్ని రు.
ేర్క నిండి.
• 25.92 లక్షల వయ వసాయ వనియోగద్వరులు
ముగంపు: ముిందుు మార గిం ఉింటే పునరుత్పా ద్క
నిరింతరాయింా ఉచిత వదుయ త్ సరఫరా చేస్ంని
మరియు క్లస్థర
థ మైన ఇింధన వనరు వైపు మారిండి.
ఏక్సక రాడ్రషిం
్ త్లింాణ
విష్యము:
• వ్రతభుతవ ిం 2021-22 బడెట్ి కిింద్ వయ వసాయిం
• ఆరి థక వృద్ధకి
ి శకి ంక్తలకిం. రా
మరియు ఇతర సబస డీ వ గ లు ఉచిత వదుయ త్క్లను
అింద్ధించడానికి సబస డీని కేటాయిించిింద్ధ.
• త్లింాణలో వ్రతధాన వదుయ త్ వనరులు థరూ ల్
తవర్ రక్ల ప్ ింటప్, హైడల్ తవర్ సే ్ నుప్ మరియు
క్ల ష • ఏ వర గిం వనియోగద్వరులు స్ింకిం పింపు లేదు.
పునరుత్పా ద్క ఇింధన వనరులు.
• వ్రతభుతవ ిం యొకక నిరింతర వ్రతయత్పి ల ద్వవ రా
• త్లింాణ వ్రతభుతవ ిం గృహ, వయ వసాయ మరియు త్లింాణలో వదుయ త్ క్లసాథపిత సామర థయ ిం 10.48%
రరివ్రశ్యమిక వనియోగద్వరులింద్రిక్త నిరింతర కాింపౌిండ్ ారి షక వృద్ధి రేట (CAGR) వద్ద పరిగింద్ధ.
వదుయ త్ సరఫరాను నిరాిరిించడానికి కట్బడి ఉింద్ధ. జాతీయ సగట 3.25% కింటే ద్వద్వపు 7% రయిింటప్
ఎుక వ.
• వ్రతభుతవ ిం నుిండి నిరింతర మరియు
వ్రకమబద్మైి న జోకాయ లతో రాడ్రషిం
్ లో వదుయ త్ రింగిం • పునరుత్పా ద్క వనరులు 2020-21లో రాడ్రషిం ్ లోని
వదుయ త్ మిగులుా మారిింద్ధ. మొతంిం కాింవ్రటాక్ ్ సామర థయ ింలో ద్వద్వపు ఐద్వ వింతు
(23%)ని కలిగ ఉన్ని యి.
• 2014 నుిండి 2020 వరు క్లసాథపిత వదుయ త్
సామర థయ ింలో పరుగుద్ల. ఇద్ధ త్లింాణలో వదుయ త్ • ఇిందులో సౌర, ాలి, బాస్ట, బయోమాస్ట,
క్లసాథపిత సామర థయ ింలో 80% కింటే ఎుక వ పరుగుద్ల. మునిస్థతల్/రరివ్రశ్యమిక వయ రాథలు మరియు మినీ-
హైడల్ ఉన్ని యి.
• ోలార్ ఎనరీ ి, విండ్ ఎనరీ ి, బాసేస కోజెనరేషన్,
వేస్ట-్ ట-ఎనరీ ి, బయోమాస్ట మరియు చిని • రాడ్రషిం
్ లోని మొతంిం కాింవ్రటాక్ ్ సామర థయ ింలో సానికి
జలవదుయ త్ యూనిటప్ వింటి పునరుత్పా ద్క వనరుల పైా థరూ ల్ రింగిం ద్వవ రా అింద్ధించబడిింద్ధ.
నుిండి వదుయ త్ ఉతా తిం అవుతుింద్ధ, ఇద్ధ రాడ్రషిం
్ లో అయితే హైడల్ వనరులు 15% సహకారిం
ఉతా తిం చేయబడిన మొతంిం శకిలో ం ద్వద్వపు 23%. అింద్ధించాయి.

• దేశింలోని అనిి రాడ్రర్లలో త్లింాణ 3వ • రాడ్రషిం

్ లోని మొతంిం కాింవ్రటాు్ సామర థయ ింలో
అతయ లా వ్రతసార నర్లను కలిగ ఉింద్ధ. ద్వద్వపు మ్యడిింట ఒక వింతు డ్రపైవేట్ రింగిం వద్ద
ఉింద్ధ.
శకి ర మరియు ్రలర్య నమూనాలకు యాక్సస స్ట:
శకి ర యొకక ప్పారం మరియు పంపిణీ:
• త్లింాణ ఏరా డిన సమయింలో దేశీయ మరియు
ఇతర వరాగలు వదుయ త్ కొరతను ఎదుర్క ింద్ధ. • రాడ్రషిం ్ లో ‘ఎలడ్రకిస్థటీ
్ వ్రటాన్స క్లమిషన్ ని
వ్రటాన్స క్లమిషన్ కార్ా రేషన్ ఆఫ్ త్లింాణ లిమిటెడ్
• తరివ్రశమలు ారానికి రెిండు తవర్ హాలిడేలను
(వ్రటాన్స క్లకో) నిరవ హస్ంింద్ధ.
అనుభవించవలస్థ ఉింటింద్ధ.
• మరోవైపు శకి ంతింపిణీని చూస్ుింటారు
• వయ వసాయ రింానికి అస్థర థ మైన వదుయ త్ సరఫరా
తింట నర్లు మరియు తరయ వసానింా రతు • త్లింాణ సే క్ల ట్
్ సద్రన్ తవర్ డిడ్రస్థల
్ య షన్
ఆతూ హతయ లు ద్వరితీస్థింద్ధ. కింపనీ లిమిటెడ్ (TSSPDCL) మరియు

App: Mana La Excellence Ph: 7207955032(Offline)/ 7207955034 (Online) 7207955035 (Test Series)
Mana La Excellence Group 1 Mains Practice Questions

• త్లింాణ క్లసేట్
్ న్నర ంర్ి తవర్ డిడ్రస్థల
్ య షన్
కింపనీ లిమిటెడ్ (TSNPDCL).

• హమాచల్ వ్రతదేశ్ మరియు తింజాబ తరావ త

త్లింాణ 3వ అతయ లా వ్రతసార నర్నిి కలిగ ఉింద్ధ.

పునరుతాు ద్క శకి ర:

• ద్క్షిణ వ్రరింతింలోని ఇతర రాడ్రర్లతో ోలిసేం

త్లింాణ ద్వని మొతంిం క్లసాథపిత సామర థయ ింలో
పునరుత్పా ద్క ఇింధన వనరులలో తుక వ ాటాను
కలిగ ఉింద్ధ. ద్వద్వపు 22%.

• 7.5% పునరుత్పా ద్క కొనుగోలు ఆబే ప్ షన్ (RPO)

సమూ తిని సాధించడానికి 2022 న్నటికి రాడ్రర్నికి
ద్వద్వపు 5,000 MW సౌరశకి ంఅవసరిం.

• RPO ఆదేశ్యలు అనుగుణింా వ్రతభుతవ ిం వవధ

పునరుత్పా ద్క వనరుల కోసిం ఉత్పా ద్క లక్షయ లతో
2030కి పునరుత్పా ద్క ఇింధన వ్రతణాళికను
రూపొింద్ధించిింద్ధ.

• త్లింాణ 2020 న్నటికి పునరుత్పా ద్క వనరుల

నుిండి ద్వని మొతంిం శకిలో
ం ద్వద్వపు ఐద్వ వింతును
ఉతా తిం చేస్ంింద్ధ.

• పునరుత్పా ద్క శకి ం ోలార్ ఎనరీ ి నుిండి 90% కింటే

ఎుక వ సహకారింతో తవన శకి,ం వేస్ట-్ ట-ఎనరీ ి,
బాసేస కోజెనరేషన్, బయోమాస్ట మరియు చిని
జలవదుయ త్ యూనిటప్.

• త్లింాణ వ్రతభుతవ ిం పునరుత్పా ద్క ఇింధనింలో

డ్రపైవేట్ రింగ పట్బడులను స్లభతరిం
చేసేిందుు చరయ లు తీస్ుింోింద్ధ.

• త్లింాణ రాడ్రష ్ ోలార్ రలస్త 2015 ోలార్ తవర్

డెవలతర్క్లలు వవధ వ్రోత్పస హకాలను
అింద్ధించిింద్ధ.

• ోలార్ తవర్ సా క్ల థ పిత సామర థయ ిం ద్వద్వపు 54 రెటప్

పరగడిం ద్వవ రా రలస్త వజయిం సా షిం ్ ా
కనిపిక్లస్ంింద్ధ.

App: Mana La Excellence Ph: 7207955032(Offline)/ 7207955034 (Online) 7207955035 (Test Series)