You are on page 1of 8

Republic of the Philippines

Department of Education
REGION III – CENTRAL LUZON
SCHOOLS DIVISION OFFICE OF NUEVA ECIJA
BONGABON NATIONAL HIGH SCHOOL
SINIPIT, BONGABON, NUEVA ECIJA
BANGHAY ARALIN SA FILIPINO

Asignatura: Filipino Petsa: Pebrero 6, 2024 Linggo: Unang


Pangkat/Antas: Oras/Araw: MARTES Panauhan: Ikatlo

7:30-8:30
7-Mendoza 11:00-12:00
7-Rigat 1:00-2:00
7-Evangelista 3:00-4:00
7-Aquino

Pamantayang Pangnilalaman:

Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa mga akdang pampanitikan ng


Luzon

Pamantayan sa Pagganap:

Naisasagawa ng mag-aaral ang komprehensibong pagbabalita (news casting)


tungkol sa kanilang sariling lugar

I. Layunin

1. Naipapaliwanag ang kahalagahan ng paggamit ng suprasegmental


(tono,diin,antala) (F7PN-IIIa-c-13)
2. Nabibigkas nang may damdamin ang bawat taludtod ng tula, gamit
ang tatlong uri ng ponemang suprasegmental;
3. Naiaangkop ang ang wastong tono o intonasyon sa pagbigkas ng
tula/awiting panudyo, tulang de gulong at palaisipan (F7WG-IIIa-c-
13)

II. Nilalaman

A. Paksa: Ponemang Suprasegmental


B. Sanggunian: Panitikang Rehiyunal
: Pahina: 200-201
C. Kagamitan: pantulong biswal, laptop, powerpoint presentation, pisara
at yeso

III. Pamamaraan
Address: Brgy. Sinipit, Bongabon, Nueva Ecija
Telephone No.: (044) 958-3143
Email: 300790@deped.gov.ph
Facebook Page: Bongabon National High School
Republic of the Philippines
Department of Education
REGION III – CENTRAL LUZON
SCHOOLS DIVISION OFFICE OF NUEVA ECIJA
BONGABON NATIONAL HIGH SCHOOL
SINIPIT, BONGABON, NUEVA ECIJA

A. Panimulang Gawain
 Panalangin
 Pagbati
 Pagtatala ng mga lumiban

B. Balik-aral/Pagganyak

HALIKA AT BIGKASIN MO
Panuto: Bigkasin ang pangungusap ayon sa damdamin na ibinigay. Pipili ang
guro ng lalaki at babae na gaganap sa gawain.
Pangungusap: Mahal kumain ka na?

Bigkasin gamit ang masayang tinig Bigkasin gamit ang malungkot na tinig

Bigkasin gamit ang galit na tinig Bigkasin gamit ang malambing na tinig

C. Pagtalakay sa Aralin

Ponema – Ito ay makabuluhang yunit ng tunog na nakakapagpabago ng


kahulugan.

Ponemang
Suprasegmental ay ang
pag-aaral ng diin,
pagtaas-

Address: Brgy. Sinipit, Bongabon, Nueva Ecija


Telephone No.: (044) 958-3143
Email: 300790@deped.gov.ph
Facebook Page: Bongabon National High School
Republic of the Philippines
Department of Education
REGION III – CENTRAL LUZON
SCHOOLS DIVISION OFFICE OF NUEVA ECIJA
BONGABON NATIONAL HIGH SCHOOL
SINIPIT, BONGABON, NUEVA ECIJA

pagbaba ng tinig (tono


o punto), haba at
hinto (juncture). Sa
pakikipagtalastasan,
matutukoy ang
kahulugan, layunin o
intension ng
pahayag o nang
nagsasalita sa
pamamagitan ng mga
ponemang
suprasegmental.

Address: Brgy. Sinipit, Bongabon, Nueva Ecija


Telephone No.: (044) 958-3143
Email: 300790@deped.gov.ph
Facebook Page: Bongabon National High School
Republic of the Philippines
Department of Education
REGION III – CENTRAL LUZON
SCHOOLS DIVISION OFFICE OF NUEVA ECIJA
BONGABON NATIONAL HIGH SCHOOL
SINIPIT, BONGABON, NUEVA ECIJA

1. Intonasyon, Tono, at
Punto
Nagbinigay-linaw ito
sa tunay na mensahe
ng pahayag.
Ang isang pahayag ay
maaring magkaroon ng
dalawa o higit
pang batay sa tono ng
pagsasalita
Ponemang
Suprasegmental ay ang

Address: Brgy. Sinipit, Bongabon, Nueva Ecija


Telephone No.: (044) 958-3143
Email: 300790@deped.gov.ph
Facebook Page: Bongabon National High School
Republic of the Philippines
Department of Education
REGION III – CENTRAL LUZON
SCHOOLS DIVISION OFFICE OF NUEVA ECIJA
BONGABON NATIONAL HIGH SCHOOL
SINIPIT, BONGABON, NUEVA ECIJA

pag-aaral ng diin,
pagtaas-
pagbaba ng tinig (tono
o punto), haba at
hinto (juncture). Sa
pakikipagtalastasan,
matutukoy ang
kahulugan, layunin o
intension ng
pahayag o nang
nagsasalita sa
pamamagitan ng mga
ponemang

Address: Brgy. Sinipit, Bongabon, Nueva Ecija


Telephone No.: (044) 958-3143
Email: 300790@deped.gov.ph
Facebook Page: Bongabon National High School
Republic of the Philippines
Department of Education
REGION III – CENTRAL LUZON
SCHOOLS DIVISION OFFICE OF NUEVA ECIJA
BONGABON NATIONAL HIGH SCHOOL
SINIPIT, BONGABON, NUEVA ECIJA

suprasegmental.
Ponemang Suprasegmental – Sa paggamit, malinaw na napipapahayag ang
saloobin at kaisipang nais ipahayag ng nagsasalita.

Uri ng Ponemang Suprasegmental

1. Diin at Haba
- Tumutukoy sa lakas, bigat, o bahagyang pagtaas ng tinig sa
pag bigkas ng isang pantig sa salita.
Halimbawa:
TU:bo - Profit o kita mula sa paninda.
Tu;BO – Pipe

BU;hay - Kapalaran ng tao.


bu;HAY – Humihinga pa.

2. Tono O Intonasyon
- Ang pagtaas at pagbaba ng tinig na inuukol sap ag bigkas ng
pantig ng isang salita.
- Nagbibigay linaw ito sa tunay na mensahe ng pahayag. Ang
isang pahayag ay maaaring magkaroon ng dalawa o higit
pang batay sa tono ng pagsasalita.

(Antas ng Tunog)
Mataas

Normal o
Katamtaman
Mababa 2

Halimbawa:

Kahapon = 213, pag-aalinlangan


Kahapon = 231 pagpapatibay, pagpapahayag
Talaga = 213 (pag-aalinlangan/pagtatanong)
Talaga = 231 (pagpapatibay/galit)

3. Antala at Hinto
- Bahagyang pagtigil sa pagsasalita upang higit na maging
malinaw ang mensaheng ibig ipahatid sa kausap
- Maaring gumamit ng simbolong kuwit ( , ) dalawang
guhit na palihis ( // ) o gitling ( - ).

Address: Brgy. Sinipit, Bongabon, Nueva Ecija


Telephone No.: (044) 958-3143
Email: 300790@deped.gov.ph
Facebook Page: Bongabon National High School
Republic of the Philippines
Department of Education
REGION III – CENTRAL LUZON
SCHOOLS DIVISION OFFICE OF NUEVA ECIJA
BONGABON NATIONAL HIGH SCHOOL
SINIPIT, BONGABON, NUEVA ECIJA

Halimbawa:

Hindi puti ito.


Hindi, puti ito.

D. Paglalapat

1. Ano ang kahalagahn ng ponemang suprasegmental sa


pagpapahayag ng kaisipan at mensahe ng iyong kausap o
tagapakinig?

E. Paglalahat
Panuto: Sa pamamagitan ng mga bantas na ginamit basahin ng may
damdamin ang bawat taludtod ng tula gamit ang tatlong uri ng ponemang
suprasegmental.

Lumuha ka; habang sila ay palalong nagdiriwang;


Sa libangan ng maliit; ang malaki may libingan;
Katulad mo ay Huli; na aliping bayad-utang;
Katulad mo ay si Sisa; binaliw ng kahirapan;
Walang lakas na magtanggol;
Walang tapang na lumaban;
Tumatanghoy; kung paslangin;
Tumatangis kung nakawan

IV. Pagtataya
Panuto: Magbigay ng tig dalawang (3) halimbawa sa mga uri ng
suprasegmental:
 Diin at Haba
 Tono o Intonasyon
 Antala at hinto

V. Kasunduan/Takdang Aralin:
Magsaliksik ng mga halimbawa ng bugtong at palaisipan, para sa
paghahanda sa gawain kinabukasan.

Inihanda ni:

JOCELLE E. PASCUA

Address: Brgy. Sinipit, Bongabon, Nueva Ecija


Telephone No.: (044) 958-3143
Email: 300790@deped.gov.ph
Facebook Page: Bongabon National High School
Republic of the Philippines
Department of Education
REGION III – CENTRAL LUZON
SCHOOLS DIVISION OFFICE OF NUEVA ECIJA
BONGABON NATIONAL HIGH SCHOOL
SINIPIT, BONGABON, NUEVA ECIJA

Gurong Nagsasanay

Itinama ni:

JENEA LEONORE V. MENDOZA


Master Teacher I
Dalubguro I, Gurong Tagapagsanay

Natunghayan ni:

DIANA B. LUCERO
Ulong Guro V, Filipino

Pinagtibay:

ELADIO R. SANTIAGO PhD


Punong Guro IV

Address: Brgy. Sinipit, Bongabon, Nueva Ecija


Telephone No.: (044) 958-3143
Email: 300790@deped.gov.ph
Facebook Page: Bongabon National High School

You might also like