Ôn Tập Bài 1,3,4

32 – VÕ LÂM QUỲNH THUY – 10A16

Triết học là một môn khoa học nghiên cứu các quan điểm lý luận chung nhất về thế
giới và vị trí con người trong thế giới (con người đóng vai trò như thế nào trong thế
giới đang sống).
Triết học có vai trò là TGQ, PPL chung cho mọi hoạt động thực tiễn và hoạt động
nhận thức của con người.
Triết học nghiên cứu những vấn đề chung nhất, là hệ thống các quan điểm lí luận
chung nhất về thế giới và vị trí của con người trong thế giới đó.
Vd:
+ Triết học: nghiên cứu mối QH giữa vật chất và ý thức, giữa lí luận và thực tiễn,
…
+ Toán học: nghiên cứu những con số
+ Hóa học: nghiên cứu sự biến đổi các chất
+ Sử học: nghiên cứu lịch sử loài người qua từng giai đoạn phát triển.
TGQ là toàn bộ những quan điểm và niềm tin định hướng con trong cuộc sống
TGQ duy vật và TGQ duy tâm
VD: kiểm tra trúng tủ theo TGQ duy tâm là do thần linh phù hộ
TGQ đóng vai trò định hướng đối với toàn bộ cuộc sống của con người, từ thực
tiễn cho đến hoạt động nhận thức thế giới cũng như tự luận nhận thức bản thân
Phương pháp là cách thức để giải quyết vấn đề
Phương pháp luận là lý luận về phương pháp, là hệ thống các quan điểm, các
nguyên tắc chỉ đạo con người tìm tòi, xây dựng, lựa chọn và vận dụng các phương
pháp trong nhận thức và thực tiễn
PPL biện chứng và PPL siêu hình
VD: xem xét hình hài, kích thước, thể trạng, chức năng của 1 vật 1 việc để kết luận
về khả năng làm việc của vật đó -> PPL biện chứng
Vận động là mọi biến đổi (biến hoá) nói chung của các sự vật và hiện tượng trong
giới tự nhiên và đời sống xã hội
VD: Hoa nở
Vận động có ở khắp mọi nơi
Vì vật chất tồn tại bằng cách vận động, thông qua vận động mà biểu hiện sự tồn tại
của mình. không thể có vật chất mà không có vận động và ngược lại
Vận động cơ học
Vận động vật lý
Vận động hoá học
Vận động sinh học
Vận động xã hội
Từ thấp đến cao
Từ đơn giản đến phức tạp
Từ kém hoàn thiện đến hoàn thiện
Phát triển là một khái niệm dùng để khái quát những vận động theo chiều hướng
tiến lên từ thấp đến cao, từ đơn giản đến phức tạp, từ kém hoàn thiện đến hoàn
thiện. cái mới thay thế cái cũ, cái tiến bộ thay thế cái lạc hậu
Có ở mọi nơi
VD: Cây lớn lên
Phát triển là khuynh hướng tất yếu của TG vật chất, cái mới ra đời thay thế cái cũ,
cái lạc hậu
Mâu thuẫn thông thường là chỉ trạng thái đối lập, chống đối lẫn nhau
Mâu thuẫn triết học là một chỉnh thể, trong đó hai mặt đối lập vừa thống nhất vừa
đấu tranh với nhau
Chỉnh thể là một thể thống nhất
Mặt đối lập là những khuynh hướng, tính chất, đặc điểm mà trong quá trình vận
động, phát triển của sự vật và hiện tượng, chúng phát triển theo những chiều hướng
trái ngược nha
Thống nhất là chung quy về một mối
Đấu tranh là sự bài trừ, gạt bỏ nhau trong các mặt đối lập
2 Đảng đối lập Dân Chủ và Cộng Hoà => Ý thức hệ khác nhau giữa hữu và tả =>
trung hoà cả 2 tạo nên sự bác ái
Phải có phương pháp đúng , phải phân tích mâu thuẫn cụ thể trong tình hình cụ thể
Kết quả của giải quyết mâu thuẫn là kết thúc mâu thuẫn
Mâu thuẫn đều bao hàm sự thống nhất và đấu tranh giữa các mặt đối lập. Sự đấu
tranh giữa các mặt đối lập làm cho các sự vật, hiện tượng không thể giữ nguyên
trạng thái cũ. Kết quả là mâu thuẫn cũ mất đi, mâu thuẫn mới hình thành. Sự vật,
hiện tượng cũ được thay thế bằng sự vật, hiện tượng mới. Quá trình này tạo nên sự
vận động, phát triển vô tận của thế gới khách quan. Do đó, sự đấu tranh giữa các
mặt đối lập là nguồn gốc vận động, phát triển của sự vật và hiện tượng.